ماده واحده – موافقتنامه حمل و نقل هوایی دوجانبه بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری لیتوانی، مشتمل بر یک مقدمه و (۱۹) ماده و یک ضمیمه به شرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.
بسم‌الله الرحمن الرحیم
موافقتنامه حمل و نقل هوایی دوجانبه
بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری لیتوانی
مقدمه:
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری لیتوانی که عضو کنوانسیون هواپیمایی کشوری بین‌المللی که در تاریخ ۷ دسامبر ۱۹۴۴(۱۳۲۳.۶.۱۶) در شیکاگو جهت امضاء مفتوح گردید می‌باشند و از این پس «طرفهای متعاهد» خوانده می‌شوند.
با تمایل یکسان به انعقاد موافقتنامه‌ای به منظور تاسیس و بهره‌برداری از سرویسهای هوایی منظم بین و ماورای سرزمینهای خود، نسبت به موارد زیر موافقت نمودند:
ماده ۱ – تعاریف
به جز در مواردی که فحوای عبارت معنی دیگری را ایجاب نماید، از لحاظ این موافقتنامه:
الف – اصطلاح «کنوانسیون» به کنوانسیون هواپیمایی کشوری بین‌المللی که در تاریخ
هفتم دسامبر ۱۹۴۴ (۱۳۲۳.۹.۱۶) در شیکاگو برای امضاء مفتوح گردید، اطلاق می‌گردد و
شامل هر ضمیمه‌ای که به‌موجب ماده (۹۰) کنوانسیون مزبور و اصلاحات ضمایم یا
کنوانسیون که به موجب مواد (۹۰)و (۹۴) آن تصویب شده است، تا جایی که این موارد
برای هر دو طرف متعاهد نافذ باشد خواهد بود.
ب – اصطلاح «مقامهای هواپیمایی» در مورد جمهوری اسلامی ایران به «رییس سازمان
هواپیمایی کشوری» و هر شخصی یا مقامی که مجاز به انجام‌وظایف فعلی آن سازمان باشد
و در مورد دولت جمهوری لیتوانی ، وزیر ترابری و هر شخص یا مقامی که مجاز به انجام
وظایف فعلی آن وزارتخانه باشد‌اطلاق می‌گردد.
پ – اصطلاح «شرکت هواپیمایی تعیین شده» به یک شرکت هواپیمایی که به موجب مفاد
ماده (۳) موافقتنامه حاضر تعیین شده و اجازه فعالیت یافته‌باشد اطلاق می‌شود.
ت – اصطلاحات «سرویس توافق شده» و «مسیر مشخص شده» به سرویس هوایی بین‌المللی
موضوع ماده «۲» این موافقتنامه و مسیر مشخص شده در‌پیوست این موافقتنامه اطلاق
می‌شود.
ث – اصطلاح «ظرفیت» در مورد یک هواپیما اطلاق می‌شود به میزان بارگیری موثر آن
هواپیما در یک مسیر یا قسمتی از مسیر و اصطلاح «ظرفیت» درمورد «سرویس توافق
شده» اطلاق می‌شود به ظرفیت هواپیما در چنین سرویسی ضربدر دفعات پرواز هواپیمای
مزبور طی زمان معین در تمام یا قسمتی‌از مسیر.
ج – اصطلاح «سرزمین» درمورد یک کشور به مناطق خاکی و آبهای سرزمینی مجاور آن که
تحت حاکمیت و سلطه آن کشور است اطلاق می‌شود.
چ – اصطلاحات «سرویس هوایی»، «سرویس هوایی بین‌المللی» ، «شرکت هواپیمایی» و
«توقف به منظورهای غیر حمل و نقل» به ترتیب دارای همان‌معانی است که در ماده (۹۶)
کنوانسیون به آنها داده شده است.
ح – اصطلاح «نرخ» به قیمتی که باید برای حمل مسافر ، بار همراه و غیر همراه
پرداخت گردد و شرایطی که به موجب آن قیمتها اعمال می‌گردد از جمله قیمتها و شرایط
مقرر برای نمایندگی و سایر خدمات جنبی به استثنای دستمزدها و شرایط حمل پست اطلاق می‌شود.
خ – اصطلاح «پیوست» به پیوست این موافقتنامه و کلیه اصلاحات آن که طبق ماده (۱۴)
این موافقتنامه مورد توافق قرار می‌گیرد اطلاق می‌شود.پیوست جزء لاینفکی از این
موافقتنامه را تشکیل می‌دهد.
به جز درمواردی که فحوای عبارت معنی دیگری را ایجاب نماید، کلماتی که مبتنی بر
مفهوم مفرد می‌باشد شامل مفهوم جمع و بالعکس خواهد بود.
بدیهی است که عناوین مواد موافقتنامه حاضر معانی هیچ یک از مقررات آن را به نحوی
از انحاء محدود نمی‌کند یا توسعه نمی‌دهد.
ماده ۲ – اعطای حقوق
۱ – هر طرف متعاهد حقوق مشخص شده در این موافقتنامه را جهت انجام سرویسهای هوایی
بین‌المللی منظم به وسیله شرکت هواپیمایی تعیین شده‌طرف متعاهد دیگر به شرح زیر به
طرف متعاهد دیگر اعطا می‌نماید:
الف – پرواز بدون فرود از فراز سرزمین طرف متعاهد دیگر،
ب – توقف در سرزمین مذکور به منظورهای غیر حمل و نقل، و
پ – توقف در سرزمین مذکور به منظور سوار و پیاده کردن مسافر، بار و پست در حمل و
نقل بین‌المللی در نقاطی که برای آن مسیر در جدول مسیر‌پیوست موافقتنامه حاضر مشخص
گردیده است.
۲ – استفاده از آزادی پنجم حقوق حمل و نقل مشروط به صدور مجوز خاص توسط مقامهای
ذیصلاح هواپیمایی می‌باشد.
۳ – هیچ یک از مفاد این موافقتنامه به نحوی تلقی نخواهد شد که شرکت هواپیمایی یک
طرف متعاهد محق باشد در سرزمین طرف متعاهد دیگر در‌قبال مزد یا کرایه، مسافر، بار
و پست به مقصد نقطه دیگری در سرزمین طرف متعاهد دیگر حمل کند.
۴ – در مناطق جنگی یا تحت اشغال نظامی یا در مناطقی که بدین طریق تحت تأثیر قرار
گرفته‌اند انجام این قبیل سرویسها منوط به تصویب مقامهای ذیصلاح مربوط خواهد بود.
ماده ۳ – تعیین و اجازه
۱ – هر طرف متعاهد حق دارد یک یا چند شرکت هواپیمایی را برای انجام سرویسهای مورد
توافق در مسیرهای مشخص شده تعیین و هر شرکت هواپیمایی تعیین شده را حذف کند یا
تغییر دهد و مراتب را به طور کتبی به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید.
۲ – پس از دریافت اعلامیه تعیین ، مقامهای ذیصلاح طرف متعاهد دیگر با رعایت مفاد
بندهای (۳) و (۴) ماده حاضر به شرکت هواپیمایی تعیین شده‌بدون تأخیر اجازه مربوط
را اعطا خواهند کرد.
۳ – مقامهای هواپیمایی یک طرف متعاهد می‌توانند از شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف
متعاهد دیگر بخواهند که مقامهای مزبور را قانع سازند‌شرایط مقرر در قوانین و
مقرراتی که معمولا طبق مفاد کنوانسیون توسط مقامهای مزبور درمورد سرویسهای هوایی
بین‌المللی اعمال می‌گردد دارا‌می‌باشد.
۴ – هر طرف متعاهد حق دارد در هر مورد که طرف متعاهد مزبور قانع نشده باشد که
مالکیت عمده و کنترل مؤثر شرکت هواپیمایی مربوط در دست‌طرف متعاهدی که شرکت
هواپیمایی را تعیین نموده یا اتباع طرف متعاهد مزبور است از اعطای اجازه
بهره‌برداری موضوع بند (۲) این ماده امتناع ورزد‌و یا هر شرطی را که برای اعمال
حقوق مشخص شده در ماده (۲) موافقتنامه حاضر توسط آن شرکت هواپیمایی تعیین شده لازم
بداند وضع نماید.
۵ – در هر زمان پس از آنکه مفاد بند (۱) و (۲) این ماده به مرحله عمل در آمده باشد
شرکت هواپیمایی که بدین نحو تعیین شده و اجازه کسب نموده‌است می‌تواند بهره‌برداری
از سرویسهای مورد توافق را آغاز کند مشروط بر آنکه بهره‌برداری از این سرویسها
مادامی که نرخی مطابق مفاد ماده (۱۱) این موافقتنامه در مورد سرویسهای مزبور
لازم‌الاجرا نگردیده انجام نپذیرد.
ماده ۴ – تعلیق و لغو
۱ – هر طرف متعاهد حق دارد در موارد مشروح ذیل اجازه بهره‌برداری صادره را لغو یا
استفاده از حقوق مشخص شده در ماده (۲) این موافقتنامه را در مورد شرکت هواپیمایی
تعیین شده طرف متعاهد دیگر معلق نماید یا هر شرایطی را که ممکن است برای استفاده
از این حقوق لازم باشد وضع نماید:
الف – در هر موردی که قانع نشده باشد مالکیت عمده و کنترل مؤثر آن شرکت هواپیمایی
در دست طرف متعاهدی که شرکت مذکور را تعیین نموده یا‌اتباع آن است یا،
ب – در موردی که شرکت هواپیمایی مذکور قوانین و.یا مقررات طرف متعاهدی که این
حقوق را اعطا نموده است رعایت نکند،
پ – در موردی که شرکت هواپیمایی مذکور به هر نحوی از انحا عملیات بهره‌برداری را
مطابق مقررات موافقتنامه حاضر انجام ندهد.
۲ – جز در مواردی که لغو یا تعلیق یا وضع شرایط مذکور در بند (۱) این ماده به صورت
فوری برای جلوگیری از نقض بیشتر قوانین و یا مقررات لازم باشد اعمال این حق فقط پس
از مشورت با طرف متعاهد دیگر انجام خواهد گرفت. چنین مشورتی بین مقامهای هواپیمایی در اسرع وقت پس از‌دریافت درخواست مشورت آغاز خواهد شد.
ماده ۵ – شمول قوانین و مقررات
۱- قوانین و مقررات هر طرف متعاهد که ناظر به ورود یا خروج هواپیماهایی که به امر
هوانوردی بین‌المللی اشتغال دارد از سرزمین آن یا ناظر به بهره‌برداری و هوانوردی
چنین هواپیماهایی حین پرواز برفراز یا در داخل سرزمین طرف متعاهد مذکور می‌باشند
نسبت به هواپیماهای شرکت‌هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مجری خواهد بود.
۲- قوانین و مقررات هرطرف متعاهد که ناظر به ورود، اقامت موقت و خروج مسافران و
کارکنان و بار یا پست از سرزمین آن است از قبیل تشریفات ورود و خروج و مهاجرت و
همچنین مقررات گمرکی و بهداشتی در مورد مسافران و کارکنان و بار یا پست حمل شده
توسط هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر در زمانی که در سرزمین مذکور باشد اعمال خواهد شد.
۳- هرطرف متعاهد نسخه‌هایی از قوانین و مقررات مربوط مندرج در این ماده را بنا بر تقاضا در اختیار طرف متعاهد دیگر خواهد گذاشت.
ماده ۶ – مقررات تجاری و مالی
۱- هرطرف متعاهد به شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر براساس اصل عمل
متقابل، اجازه خواهد داد بنا به نیازهای شرکت هواپیمایی‌تعیین شده، دفاتر و
نمایندگیهای خود، شامل کارکنان اداری، بازرگانی و فنی را در سرزمین آن دایر نماید.
این دفاتر، نمایندگیها، و کارکنان مشمول قوانین و مقررات جاری در سرزمین آن طرف
متعاهد خواهند بود.
۲- شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد از این حق برخوردار خواهد بود که در
سرزمین طرف متعاهد دیگر، راسا یا از طریق نمایندگیها، اقدام‌به فروش خدمات ترابری
هوایی نماید. طرفهای متعاهد حق شرکتهای هواپیمایی تعیین شده یکدیگر در فروش آن
خدمات حمل و نقل و خرید آن‌توسط هر فرد را محدود نخواهد نمود. فعالیتهای فروش باید
طبق قوانین و مقررات جاری در سرزمین طرف متعاهدی که فروش در آن صورت
می‌پذیرد‌انجام گیرد.
۳- حسابها و پرداختهای بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد باید طبق
مفاد موافقتنامه پرداخت لازم‌الاجرا بین دو کشور صورت گیرد.درصورت عدم وجود چنین
موافقتنامه پرداختی یا مقررات مناسب برای پرداخت‌ها در موافقتنامه پرداخت، حسابها
و پرداختهای فوق‌الذکر باید طبق‌قوانین و مقررات لازم‌الاجرا در سرزمینی که درآمد
در آن ایجاد شده است صورت گیرد.
۴- انتقال درآمدهای حاصله توسط شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد طبق
مقررات تسعیر ارزهای خارجی قابل اجرا در دو کشور صورت خواهد گرفت. دو طرف همه
امکانات خود را برای تسهیل در انتقال درآمدهای حاصله مزبور پس از کسر مخارج به کار خواهند گرفت.
ماده ۷ – معافیت از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و سایر عوارض
۱- هواپیماهای شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهدی که سرویسهای بین‌المللی را
مورد بهره‌برداری قرار می‌دهد و نیز لوازم معمول آنها، مواد سوختی و روغن موتور و
خوار و بار موجود در آن هواپیماها از پرداخت تمام حقوق گمرکی و سود بازرگانی و
هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض یا‌هزینه‌های ملی یا هزینه‌های بازرسی و سایر عوارض
به هنگام ورود به سرزمین طرف متعاهد دیگر معاف خواهند بود مشروط بر آنکه مواد
مذکور تا‌زمانی که مجددا صادر شوند در هواپیما باقی بمانند.
۲- موارد زیر از عوارض و هزینه‌های اشاره شده در بند (۱) این ماده معاف خواهند
بود، مگر عوارضی که بر مبنای هزینه خدمات ارائه شده وضع شده‌باشد:
الف – خوار و بار هواپیما، که به سرزمین یک طرف متعاهد وارد شده یا در آن تهیه
شده و در حد معقول، برای استفاده در هواپیماهایی که در سرویسهای‌هوایی بین‌المللی
خروجی شرکت هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند، بار
آن هواپیماها شده است.
ب – سوخت، روغن موتور و مواد مصرفی فنی که به سرزمین یک طرف متعاهد وارد شده یا در
آن تهیه شده و برای استفاده هواپیماهای شرکت‌هواپیمایی تعیین شده طرف متعاهد دیگر
که در سرویسهای هوایی بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرند، حتی اگر مواد مذکور
در قسمتی از مسیر برفراز سرزمین طرف متعاهدی مورد استفاده قرار گیرد که آن مواد
در آن بار هواپیما شده است.
پ – لوازم یدکی شامل موتورهای وارد شده به سرزمین یک طرف متعاهد برای تعمیر و
نگهداری هواپیماهای شرکت تعیین شده طرف متعاهد دیگر که‌در سرویسهای هوایی
بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
۳- در صورت نیاز ممکن است وسایل و تدارکات موضوع بند (۲) این ماده تحت نظارت یا
کنترل مقامهای ذی‌ربط قرار گیرند.
۴- مواد تبلیغاتی و اطلاع رسانی، و اسناد ترابری که حاوی نشانه رسمی شرکت
هواپیمایی می‌باشند و مورد استفاده شرکت هواپیمایی تعیین شده‌طرف متعاهد دیگر قرار
می‌گیرند نیز از کلیه حقوق گمرکی و سود بازرگانی و مالیاتها معاف خواهند بود، مگر
اینکه هزینه‌هایی که در قبال ارایه خدمات‌اخذ می‌گردد.
۵- لوازم جاری هوانوردی و همچنین مواد و لوازم نگاهداری شده در هواپیماهای شرکت
هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد تنها با موافقت‌مقامهای گمرکی سرزمین طرف
متعاهد دیگر در آن سرزمین قابل تخلیه است. در این صورت می‌توان این مواد را تا
زمانی که طبق مقررات گمرکی مجددا‌صادر شود و یا ترتیب دیگری در مورد آن داده شود
تحت نظارت مقامهای نامبرده قرار داد.
۶- معافیتهای ارایه شده در این بند در مواقعی که شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف
متعاهد توافقاتی با یک یا چند شرکت هواپیمایی دیگر به‌منظور اجاره یا انتقال قطعات
یدکی شامل موتورها و لوازم فنی مصرفی به عمل آورده باشد در سرزمین طرف متعاهد دیگر
نیز جاری است مشروط بر‌آنکه این شرکت یا شرکتها هم دارای معافیتهای مشابهی از آن
طرف متعاهد باشند.
۷- مسافران، اثاثیه مسافر و باری که از سرزمین یک طرف متعاهد در ترانزیت مستقیم
می‌باشند و از حریمی که در فرودگاه بدین منظور اختصاص یافته خارج نمی‌شوند، فقط
مشمول کنترل ساده‌ای خواهند بود. اثاثیه مسافر و باری که در ترانزیت مستقیم است از
حقوق گمرکی و سود بازرگانی و سایر مالیاتهای مشابه معاف خواهد بود.
ماده ۸ – هزینه‌های فرودگاهی
۱- هریک از طرفهای متعاهد می‌تواند برای استفاده از فرودگاهها و سایر تاسیسات تحت کنترل خود هزینه‌های عادلانه و مناسبی را وضع نموده یا اجازه وضع آن را بدهد.
۲- هریک از طرفهای متعاهد موافقت دارد که این هزینه‌ها از آنچه شرکتهای حمل و نقل ملی آن طرف متعاهد که در سرویسهای مشابه بین‌المللی تردد می‌نمایند و برای استفاده از این فرودگاهها و تاسیسات می‌پردازند تجاوز نکند.
ماده ۹ – مقررات ظرفیت و تصویب برنامه‌های پرواز
۱- شرکتهای هواپیمایی تعیین شده دو طرف متعاهد از رفتار عادلانه و متساوی برخوردار
خواهند بود تا بتوانند برای انجام سرویسهای هوایی در. مسیرهای مشخص شده در پیوست
این موافقتنامه از فرصتهای متساوی بهره‌مند باشند.
۲- در انجام سرویسهای مورد توافق، شرکتهای هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد
منافع شرکت هواپیمایی طرف دیگر را منظور نظر خواهد داشت تا من‌غیرحق در سرویسهای
طرف دیگر در تمامی یا قسمتی از همان مسیرها اثر نامطلوب ایجاد نشود.
۳- هدف اصلی سرویسهای مورد توافق که توسط شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای
متعاهد انجام می‌شود تامین ظرفیت کافی با ضریب بار‌مناسب برای رفع نیازمندیهای
جاری و پیش‌بینی شده معقول حمل مسافر و بار و پست بین سرزمین طرف متعاهد تعیین
کننده شرکت هواپیمایی و سرزمین طرف متعاهد دیگر است.
۴- ظرفیتی که عرضه می‌شود از جمله تعداد سرویسها و نوع هواپیمای مورد استفاده
شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد در سرویسهای مورد توافق براساس پیشنهاد
شرکتهای هواپیمایی تعیین شده مورد موافقت مقامهای هواپیمایی قرار خواهد گرفت.
شرکتهای هواپیمایی تعیین شده چنین پیشنهادی را پس از شور لازم بین خود و رعایت
اصول مندرج در بندهای (۱) و (۲) و (۳) این ماده به عمل خواهند آورد.
۵- در صورت عدم توافق بین شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد، مسایل
مشروحه در بند (۴) فوق از طریق توافق بین مقامهای هواپیمایی دو طرف متعاهد حل و
فصل خواهد گردید. تا زمانی که این توافق حاصل نگردیده، ظرفیت عرضه شده توسط
شرکتهای هواپیمایی تعیین شده بدون تغییر باقی خواهد ماند.
۶- شرکت هواپیمایی تعیین شده هر طرف متعاهد، حداکثر سی (۳۰) روز قبل از شروع
سرویسها در مسیرهای مشخص شده، برنامه‌های پرواز را به مقامهای هواپیمایی طرف
متعاهد دیگر برای تصویب تسلیم خواهد نمود. در مورد تغییرات بعدی نیز از همین قرار
عمل خواهد شد. این محدودیت زمانی را می‌توان در موارد خاص با تصویب مقامهای نامبرده کاهش داد.
ماده ۱۰ – شناسایی گواهینامه‌ها و پروانه‌ها
گواهینامه‌های قابلیت پرواز و گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی که توسط یک طرف
متعاهد صادر شده یا اعتبار یافته و هنوز به قوت خود باقی باشد توسط طرف متعاهد
دیگر برای بهره‌برداری از مسیرها و سرویسهای موضوع موافقتنامه حاضر معتبر شناخته
خواهد شد، مشروط بر اینکه شرایط صدور یا اعتبار گواهینامه‌ها و پروانه‌های مزبور
مساوی یا بیش از حداقل استانداردهایی باشد که به موجب کنوانسیون وضع شده یا خواهد
شد. در هر‌حال هر طرف متعاهد این حق را برای خود محفوظ می‌دارد که در مورد پرواز
از فراز سرزمین خود از شناسایی گواهینامه‌های صلاحیت و پروانه‌هایی که‌جهت اتباع
آن توسط طرف متعاهد دیگر یا هر دولت دیگری صادر شده یا اعتبار یافته خودداری نماید.
ماده ۱۱ – نرخهای حمل و نقل هوایی
۱- نرخهای مورد اجرا توسط شرکتهای هواپیمایی طرفهای متعاهد در سرویسهای مورد توافق
در سطح معقولی خواهد بود که با توجه به کلیه عوامل مربوط از جمله هزینه
بهره‌برداری و سود معقول و خصوصیات سرویس و نرخهای شرکت هواپیمایی دیگر که در تمام
یا قسمتی از همان مسیرها‌سرویسهای منظم انجام می‌دهند وضع می‌گردد.
۲- نرخهای موضوع بند (۱) این ماده براساس قواعد ذیل تعیین می‌گردد:
الف – هرگاه شرکتهای هواپیمایی تعیین شده دو طرف متعاهد عضو یک اتحادیه
بین‌المللی شرکتهای هواپیمایی با مکانیسم تعیین نرخ باشند و یک‌قطعنامه نرخ ناظر
بر سرویسهای مورد توافق از قبل وجود داشته باشد نرخها براساس این قطعنامه بین
شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد‌توافق خواهد شد.
ب – هرگاه قطعنامه‌ای در باره نرخ ناظر بر سرویسهای مورد توافق وجود نداشته باشد
یا یک یا هیچ یک از شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای‌متعاهد عضو اتحادیه
شرکتهای هواپیمایی موضوع بند (الف) فوق نباشد، شرکتهای هواپیمایی تعیین شده
طرفهای متعاهد در مورد نرخهایی که برای‌سرویسهای مورد توافق اعمال می‌گردد بین خود
توافق خواهند نمود.
پ – نرخهایی که بدین ترتیب مورد توافق قرار می‌گیرد لااقل چهل و پنج روز (۴۵) قبل
از تاریخ پیشنهادی اجرا برای تصویب به مقامهای هواپیمایی‌طرفهای متعاهد تسلیم
خواهد گردید. این محدودیت زمانی به شرط موافقت مقامهای مذکور قابل کاهش است.
ت – در صورتی که شرکتهای هواپیمایی تعیین شده طرفهای متعاهد نتوانند درباره نرخهای
قابل اجرا به توافق برسند یا در صورتی که یک طرف متعاهد‌شرکت هواپیمایی خود را به
منظور انجام سرویسهای مورد توافق تعیین ننموده باشد و یا چنانچه در فاصله سی (۳۰)
روز اول از دوره چهل و پنج (۴۵)روزه موضوع بند (پ) این ماده، مقامهای هواپیمایی
یک طرف متعاهد عدم رضایت خود را از هر یک از نرخهای توافق شده بین شرکتهای
هواپیمایی‌طرفهای متعاهد طبق بندهای (الف) و (ب) این ماده به مقامهای هواپیمایی
طرف متعاهد دیگر اعلام دارد، مقامهای هواپیمایی طرفهای متعاهد اهتمام‌خواهند نمود
در مورد نرخهای مناسب به توافق برسند لیکن هیچ نرخی قبل از تصویب مقامهای
هواپیمایی هر طرف متعاهد به موقع اجرا در نخواهد‌آمد.
۳- نرخهای تعیین شده به موجب مفاد این ماده تا زمانی که نرخهای جدید تعیین نشده
باشد، به قوت خود باقی خواهد ماند.
ماده ۱۲ – امنیت هوانوردی
۱- طرفهای متعاهد در راستای حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بین‌الملل تاکید
می‌نمایند که تعهد آنان در قبال یکدیگر برای حفظ امنیت هواپیمایی کشوری در برابر
اعمال مداخله غیرقانونی جزء لاینفکی از این موافقتنامه را تشکیل می‌دهد.
طرفهای متعاهد بدون تحدید کلیت حقوق و تعهدات خود به موجب حقوق بین‌الملل، به
ویژه مطابق با مفاد کنوانسیون راجع به جرایم و برخی اعمال‌ارتکابی دیگر در هواپیما
امضاء شده در توکیو به تاریخ ۱۴ سپتامبر ۱۹۶۳ (۱۳۴۲.۶.۲۳)، کنوانسیون راجع به
جلوگیری از تصرف غیرقانونی هواپیما‌امضاء شده در لاهه به تاریخ ۱۶ دسامبر ۱۹۷۰
(۱۳۴۹.۹.۲۵) و کنوانسیون راجع به جلوگیری از اعمال غیرقانونی علیه امنیت هواپیمایی
کشوری‌امضاء شده در مونترال به تاریخ ۲۳ سپتامبر ۱۹۷۱ (۱۳۵۰.۷.۱) و نیز هر
کنوانسیون دیگر مربوط به امنیت هواپیمایی کشوری عمل خواهند کرد.
۲- طرفهای متعاهد کلیه مساعدتهای لازم را جهت جلوگیری از تصرف غیرقانونی
هواپیماهای کشوری و سایر اعمال غیرقانونی علیه امنیت این هواپیماها، مسافران و
خدمه آنها، فرودگاهها و تاسیسات هوانوردی و هرنوع تهدید دیگر علیه امنیت هواپیمایی
کشوری را بنابر تقاضا درمورد یکدیگر به‌عمل خواهند آورد.
۳- طرفهای متعاهد باید در روابط دوجانبه خود طبق مقررات امنیت هوانوردی تعیین شده
از سوی سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری که به عنوان ضمایم کنوانسیون هواپیمایی
کشوری بین‌المللی شناخته شده‌اند تا حدودی که مقررات امنیتی مزبور در مورد دو طرف
قابل اجراست عمل نمایند. آنها‌باید از گردانندگان هواپیماهایی که محل ثبت آن
هواپیماها یا محل اصلی کار و یا اقامت دایم آنها در سرزمین دو طرف می‌باشد و نیز
گردانندگان‌فرودگاههای واقع در سرزمینهای خود بخواهند که طبق مقررات امنیت هوانوردی مزبور عمل نمایند.
۴- هرطرف متعاهد موافقت دارد که می‌توان از این گردانندگان هواپیماها درخواست نمود
تا مقررات امنیت هوانوردی مورد اشاره در بند (۳) فوق را که‌طرف متعاهد دیگر از
لحاظ ورود به سرزمین خود، خروج از آن یا در مدت توقف در آنجا مقرر کرده است رعایت
کنند. هر طرف متعاهد باید اطمینان‌حاصل کند که در سرزمین او اقدامات کافی برای
حفاظت از هواپیماها و بازرسی مسافران، خدمه، لوازم همراه مسافر، اثاثیه مسافر، بار
و خوار و بار‌هواپیما قبل و در زمان سوار شدن مسافران یا بارگیری به نحو موثر
معمول می‌شود. هر طرف متعاهد همچنین باید با هر درخواست طرف متعاهد دیگر‌برای
انجام اقدامات امنیتی ویژه معقول جهت مقابله با یک تهدید خاص برخورد مثبت داشته باشد.
۵- هنگامی که حادثه یا خطر بروز حادثه تصرف غیرقانونی هواپیماهای کشوری یا دیگر
اعمال غیرقانونی علیه امنیت این هواپیماها، مسافران و خدمه آن فرودگاهها یا
تاسیسات هوانوردی رخ دهد، طرفهای متعاهد باید با تسهیل ارتباطات و دیگر اقدامات
مناسب به منظور پایان سریع و امن حادثه مزبور یا خطر وابسته به آن یکدیگر را یاری نمایند.
ماده ۱۳ – تسلیم آمار
مقامهای هواپیمایی هر طرف متعاهد اطلاعات و آمار مربوط به حمل و نقل انجام شده در
سرویسهای مورد توافق توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده خود را به سرزمین طرف متعاهد
دیگر یا از آن سرزمین را به قسمتی که معمولا توسط شرکت هواپیمایی تعیین شده برای
مقامهای هواپیمایی ملی خود‌تهیه و به آنها ارایه می‌گردد بنا بر تقاضا در اختیار
مقامهای هواپیمایی طرف متعاهد دیگر قرار خواهد داد. کلیه اطلاعات اضافی آماری حمل و نقل مورد درخواست مقامهای هواپیمایی یک طرف متعاهد از مقامهای هواپیمایی طرف متعاهد دیگر در صورت تقاضا مورد شور و توافق دو طرف متعاهد قرار خواهد گرفت.
ماده ۱۴ – مشاوره و اصلاحات
۱- هر طرف متعاهد یا مقامهای هواپیمایی آن می‌توانند در هر زمان از طرف متعاهد دیگر یا مقامهای هواپیمایی آن تقاضای مشاوره نمایند.
۲- مشاوره مورد تقاضای یک طرف متعاهد یا مقامهای هواپیمایی آن در فاصله شصت (۶۰)
روز از تاریخ دریافت تقاضا آغاز خواهد شد.
۳- هر نوع اصلاح موافقتنامه حاضر، پس از آنکه دو طرف متعاهد انجام تشریفات مربوط
خود در مورد انعقاد و لازم‌الاجرا شدن موافقتنامه‌های بین‌المللی را به یکدیگر
اطلاع داده باشند لازم‌الاجراء خواهد شد.
۴- علی‌رغم مفاد بند (۳) اصلاحات پیوست این موافقتنامه ممکن است به‌طور مستقیم بین مقامهای هواپیمایی طرفهای متعاهد مورد توافق قرار گیرد. این اصلاحات پس از تایید از طرف تبادل یادداشت سیاسی لازم‌الاجرا خواهد گردید.
ماده ۱۵ – حل اختلافها
۱- هرگاه در مورد تفسیر یا اجرای این موافقتنامه و پیوست (پیوستهای) آن بین طرفهای متعاهد اختلافی بروز نماید، طرفهای متعاهد در مرحله نخست اهتمام خواهند نمود تا اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل نمایند.
۲- هرگاه طرفهای متعاهد نتوانند اختلاف را از طریق مذاکره حل و فصل نمایند،
می‌توانند توافق نمایند موضوع را جهت کسب نظر مشورتی به هر‌شخص یا هیاتی ارجاع کنند.
۳- چنانچه طرفهای متعاهد نتوانند به‌موجب بندهای (۱) و (۲) فوق در مورد حل اختلاف
به نتیجه برسند، طبق قوانین و مقررات مربوط اختلاف به یک دیوان داوری سه نفره
ارجاع خواهد شد که هر طرف متعاهد یک داور را معین خواهد کرد و دو داور تعیین شده
درباره داور سوم توافق خواهند‌نمود. هریک از طرفهای متعاهد ظرف شصت (۶۰) روز پس از
وصول تقاضای ارجاع اختلاف به دیوان داوری، از طریق مجرای سیاسی به تعیین داور خود
مبادرت خواهد نمود و داور سوم نیز ظرف شصت (۶۰) روز بعد از آن تعیین خواهد شد.
چنانچه هریک از طرفهای متعاهد ظرف مدت مقرر داور خود را تعیین نکند، یا داوران
منتخب ظرف مدت مذکور در مورد داور سوم به توافق نرسند، بنا به تقاضای هر یک از
طرفهای متعاهد، رئیس شورای‌سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری برحسب مورد داور یا
داورها را تعیین خواهد نمود مشروط بر اینکه چنانچه رئیس شورای سازمان
بین‌المللی‌هواپیمایی کشوری از اتباع هر طرف متعاهد باشد، از نایب رئیس ارشد شورا
و در صورتی که نامبرده نیز چنین ملیتی داشته باشد، از عضو مقدم شورا که‌در چنین
وضع تابعیتی نباشد، درخواست خواهد شد که حسب مورد داور یا داورها را تعیین نماید.
در هر حال داور سوم از اتباع یک دولت ثالث خواهد‌بود و به عنوان رئیس دیوان داوری عمل خواهد کرد.
۴- دیوان داوری آیین‌نامه کار خود را تعیین خواهد نمود.
۵- طرفهای متعاهد تعهد می‌نمایند تصمیمات متخذه به موجب ماده حاضر را رعایت کنند.
۶- مخارج دیوان داوری، شامل هزینه‌ها و دستمزدهای داوران به‌نسبت مساوی بین طرفهای
متعاهد تقسیم خواهد گردید. هرگونه مخارجی که توسط رئیس شورا در رابطه با
دستورالعملهای بند (۳) این ماده به‌وجود آید به عنوان بخشی از هزینه‌های دیوان داوری محسوب خواهد گردید.
ماده ۱۶ – فسخ
۱- هر طرف متعاهد می‌تواند در هر زمان قصد خود را مبنی بر فسخ این موافقتنامه به
طور کتبی به طرف متعاهد دیگر اعلام نماید. این اعلام همان زمان به اطلاع سازمان
بین‌المللی هواپیمایی کشوری خواهد رسید.
۲- در این صورت موافقتنامه دوازده (۱۲) ماه پس از دریافت اعلام فسخ توسط طرف
متعاهد دیگر فسخ خواهد شد، مگر آنکه اعلام فسخ قبل از‌انقضای این مدت با تراضی دو
طرف پس گرفته شود. در صورت عدم اعلام وصول از سوی طرف متعاهد دیگر، اعلام فسخ
چهارده (۱۴) روز پس از وصول آن به سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری دریافت شده تلقی خواهد شد.
ماده ۱۷ – مطابقت با کنوانسیونهای چندجانبه
چنانچه کنوانسیون یا موافقتنامه چند جانبه حمل و نقل هوایی در مورد هر دو طرف
متعاهد لازم‌الاجرا گردد، این موافقتنامه و پیوست و ضمیمه‌های آن به نحوی اصلاح
خواهد شد تا با مقررات کنوانسیون یا موافقتنامه مزبور تطبیق نماید.
ماده ۱۸ – ثبت
این موافقتنامه، پیوست آن، ضمیمه‌های آن و کلیه اصلاحات آن نزد سازمان بین‌المللی هواپیمایی کشوری به ثبت خواهد رسید.
ماده ۱۹ – لازم‌الاجرا شدن
این موافقتنامه از تاریخ آخرین اطلاعیه هر طرف متعاهد به طرف متعاهد دیگر دایر بر اینکه اقدامات لازم را طبق مقررات مربوط خود در باره لازم‌الاجرا‌شدن این موافقتنامه به عمل آورده است، به مورد اجرا گذارده خواهد شد.
بنا به مراتب ، نمایندگان تام‌الاختیار امضاء‌کننده زیر که از طرف دولتهای متبوعه خود مجاز می‌باشند موافقتنامه حاضر را در یک مقدمه و ۱۹ ماده و یک پیوست امضاء نمودند.
این موافقتنامه در ویلنیوس در تاریخ ۱۹۹۶.۱۰.۹ (۱۳۷۵.۷.۱۸) در دو نسخه اصلی به زبانهای فارسی، انگلیسی و لیتوانیایی که تمام متنها دارای اعتبار یکسان می‌باشد، تنظیم گردید. در صورت بروز هرگونه اختلاف در تفسیر، متن انگلیسی ملاک عمل است.
از طرف – از طرف
دولت جمهوری اسلامی ایران – دولت جمهوری لیتوانی
پیوست
الف – مسیرهایی که می‌تواند توسط شرکت(های) هواپیمایی تعیین شده جمهوری اسلامی ایران مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
نقاط مبداء نقاط واسط نقطه مقصد نقاط ماوراء
…………………………………………………..
تهران بعداً تعیین ویلنیوس بعداً تعیین خواهد شد خواهد شد
ب – مسیرهای که می‌تواند توسط شرکت(های) هواپیمایی تعیین شده جمهوری لیتوانی مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
نقاط مبداء نقاط واسط نقطه مقصد نقاط ماوراء
…………………………………………………..
ویلنیوس بعداً تعیین تهران بعداً تعیین خواهد شد خواهد شد
تذکر:
۱- هر شرکت هواپیمایی تعیین شده می‌تواند نقاط واسط و نقاط ماورای مشخص شده در پیوست موافقتنامه حاضر را در شرایطی مورد بهره‌برداری قرار دهد که حق بهره‌برداری از آزادی پنجم حمل و نقل بین اینگونه نقاط و سرزمین طرف متعاهد دیگر اعمال نگردد مگر اینکه در این مورد بین مقامهای هواپیمایی دو طرف متعاهد براساس توصیه‌های شرکتهای هواپیمایی تعیین شده توافقی به عمل آمده باشد.
۲- از نقاط واسط و نقاط ماورا در هریک از مسیرهای مشخص شده می‌توان به اختیار شرکتهای هواپیمایی تعیین شده در هر پرواز یا کلیه پروازها صرفنظر نمود.
۳- تعداد پروازها و انواع هواپیماهای شرکتهای هواپیمایی تعیین شده به شرط تایید مقامهای هواپیمایی دو طرف متعاهد بین شرکتهای هواپیمایی تعیین‌شده مورد توافق قرار خواهد گرفت.
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقتنامه شامل مقدمه و نوزده ماده و ضمیمه آن در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ هفدهم فروردین‌ماه یکهزار و سیصد و هفتاد و نه مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۷۹.۱.۲۸ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
علی‌اکبر ناطق‌نوری – رئیس مجلس شورای اسلامی