شماره: ۵۹۲۱۸/ت۱۷۳۲۱ه – ۱۳۷۸/۶/۲۹
هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۸/۶/۲۸ بنا به پیشنهاد شماره ۲۵۸۹۷ مورخ ۱۳۷۵/۷/۳۰ وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد تبصره (۲) ماده واحده قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذیصلاح به عنوان حسابداران رسمی – مصوب ۱۳۷۲ ، اساسنامه جامعه حسابداران رسمی ایران را به شرح زیر تصویب نمود:
فصل اول – کلیات
ماده ۱ – در این اساسنامه اصطلاحات زیر به جای عبارات مشروح مربوط به کار می رود:
الف – آیین‌نامه تعیین صلاحیت: آیین‌نامه تعیین صلاحیت حسابداران رسمی و چگونگی انتخاب آنان – موضوع تصویبنامه شماره ۹۰۴۵/ت۱۳۸۷۵هـ مورخ ۱۳۷۴/۷/۲۳ هیأت وزیران.
ب – هیأت تشخیص صلاحیت: هیأت تشخیص صلاحیت حسابداران رسمی موضوع ماده (۱) آیین‌نامه تعیین صلاحیت.
پ – جامعه: [اصلاحی ۱۳۷۹/۳/۱۸]
جامعه حسابداران رسمی ایران.
ت- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
خدمات تخصصی و حرفه ای: خدمات یاد شده به امور ذیل اطلاق می شود:
– انواع حسابرسی؛
– بازرسی قانونی؛
– مشاوره مدیریت مالی؛
– طراحی و پیاده سازی سیستم مالی؛
– خدمات مالی و حسابداری و مالیاتی؛
– نظارت بر تصفیه؛
- ارزیابی سهام و سهم الشرکه
- داوری مالی
– خدماتی که توسط دادگاهها و مراجع قضایی در چارچوب موارد فوق الذکر ارجاع و توسط حسابدار رسمی پذیرفته می شود.
تبصره – تشخیص سایر موارد در چارچوب مقررات این اساسنامه و قوانین بر عهده شورای عالی جامعه است.
ث- حسابداران رسمی شاغل و غیرشاغل: [اصلاحی ۱۳۸۱/۷/۷]
آن دسته از حسابداران رسمی که تمام وقت خود را به خدمات حسابرسی و بازرسی قانونی و سایر خدمات تخصصی و حرفه ای (موضوع بند (ت) فوق الذکر) تخصیص دهند و دارای مشاغل دیگری اعم از موظف و غیرموظف (به استثنای اعضای هیئت علمی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی و سایر مشاغل آموزشی با رعایت مقررات استخدامی مربوط) نباشند، حسابدار رسمی شاغل نامیده می شوند و در غیر این صورت حسابدار رسمی غیر شاغل شناخته خواهند شد.
ج – قانون: قانون استفاده از خدمات تخصصی و حرفه‌ای حسابداران ذی صلاح به عنوان حسابداران رسمی – مصوب ۱۳۷۲.
چ- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
نظارت حرفه ای: نظارت حرفه ای بر فعالیت مؤسسات حسابرسی و حسابداران رسمی ایران.
ح- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
مؤسسه یا مؤسسات حسابرسی: مؤسسه یا مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران
تبصره-
[الحاقی ۱۳۷۹/۳/۱۸]
[اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
خدمات پنج‌گانه (مشاوره مدیریت مالی – طراحی و پیاده سازی سیستم مالی – خدمات مالی و حسابداری و مالیاتی – ارزیابی سهام و سهم الشرکه – داوری مالی) و نیز موارد تبصره بند (ت) این ماده برای تنظیم امور حرفه حسابداری و حسابرسی است و مشمول موارد استفاده دولت از خدمات اشخاص تحت عنوان حسابدار رسمی موضوع این قانون نمی باشد. ضمناً حسابدار رسمی نمی تواند به طور همزمان هیچیک از خدمات سه گانه را به اشخاص حقیقی و حقوقی که مسؤولیت حسابداری رسمی موضوع قانون را در آن بر عهده دارد انجام دهد.
ماده ۲ – هدف از تشکیل جامعه عبارت است از تنظیم امور و اعتلای حرفه حسابداری و حسابرسی در کشور و نظارت حرفه‌ای بر کار حسابداران رسمی از طریق:
الف – تشکیل حسابداران رسمی.
ب – بهبود و گسترش خدمات حرفه ای از طریق کمک در تهیه، تدوین، اشاعه و ارتقای اصول و استانداردهای حسابداری، حسابرسی، خدمات مالی و آیین‌نامه رفتار حرفه ای.
پ – بالا بردن دانش تخصصی حسابداران رسمی حرفه ای از طریق گسترش و بهبود آموزش، انجام تحقیقات و انتشار نشریات تخصصی و حرفه ای.
ت – حمایت از حقوق حرفه ای اعضاء.
ث – برقراری ارتباط مستمر فنی و حرفه ای بین اعضاء.
ج – ارتباط با مؤسسات و تشکلهای حرفه ای منطقه ای و بین المللی و در صورت نیاز عضویت در آنها.
ماده ۳ – اشخاصی که در اجرای آیین‌نامه تعیین صلاحیت به عنوان حسابدار رسمی انتخاب می گردند با رعایت مقررات این اساسنامه عضو جامعه می باشند.
تبصره ۱ – اشخاصی که عنوان حسابدار رسمی آنها لغو می شود، مجاز به استفاده از عنوان یاد شده نیستند و عضویت آنها در جامعه منتفی است.
تبصره ۲ – مؤسسات حسابرسی موضوع تبصره (۳) قانون، عضو جامعه هستند.
فصل دوم – ارکان
ماده ۵- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
ارکان جامعه به شرح زیر تعیین می شود:
الف – مجمع عمومی
ب – شورای عالی
پ – هئیت مدیره
ت – هیئت عالی نظارت
الف – شورای عالی
ماده ۵- [الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵]
مجمع عمومی از اجتماع اعضای جامعه تشکیل و وظایف و اختیارات آن به عنوان بالاترین رکن جامعه به شرح زیر تعیین می شود:
۱ – انتخاب اعضای شورای عالی
۲ – تصویب گزارش سالانه شورای عالی
۳ – تعیین حق حضور اعضای شورای عالی بنا به پیشنهاد هیئت رئیسه مجمع
۴ – تعیین روزنامه کثیرالانتشار برای درج آگهی های رسمی جامعه بنا به پیشنهاد هیئت رئیسه مجمع.
تبصره ۱- [الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵]
مسئولیت اجرائی برگزاری مجمع عمومی و دعوت اعضا با دبیرکل جامعه است. چنانچه دبیرکل، اعضای مجمع را در موعد مقرر که حداکثر لغایت شهریورماه هر سال خواهد بود، دعوت نکند، رئیس هیئت عالی نظارت مجمع عمومی را دعوت می کند.
تبصره ۲- [الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵]
دستورالعمل مربوط به نحوه برگزاری مجمع عمومی مشتمل بر طرز تشکیل جلسه و انتخاب هیئت رئیسه جلسه، چگونگی اداره جلسه، حد نصاب اعتبار جلسه، طرق اخذ آرا و شیوه نظارت بر برگزاری مجمع عمومی به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارائی می رسد.
تبصره ۳- [الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵]
صحت انتخابات اعضای شورای عالی بر اساس گزارش هیئت عالی نظارت پس از تائید وزیر امور اقتصادی و دارائی معتبر است و احکام عضویت آنان توسط وزیر امور اقتصادی و دارائی صادر می شود.
ماده ۶- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
تعداد اعضای شورای عالی یازده نفر است که از بین اعضای جامعه توسط مجمع عمومی انتخاب میشوند.
تبصره ۱ـ حداقل چهار نفر از اعضای شورای عالی، شاغل و حداقل چهارنفر، غیرشاغل خواهندبود.
تبصره ۲ـ دستورالعمل مربوط به نحوه برگزاری انتخابات شورای عالی شامل نحوه تشکیل جلسه و انتخابات هیأت رییسه جلسه، نحوه داوطلب شدن برای عضویت در شورای مذکور، چگونگی اداره جلسه، حدنصاب اعتبار جلسه، طرق اخذ آرا و شیوه نظارت بر برگزاری انتخابات، برای اولین دوره با پیشنهاد هیئت مؤسس (موضوع تبصره (۲) قانون) به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌رسد.
تبصره ۳ـ بعد از تشـکیل شورای عالی هر گونه تغییر در دستورالعمل یادشده بنا به پیشنهاد شورای مذکور و تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی صورت خواهدگرفت.
ماده ۷ـ [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
شرایط داوطلبان برای عضویت در شورای عالی به شرح زیر تعیین میشود:
الف ـ دارا بودن شرایط موضوع بندهای (ب، ت، ث و ج) ماده (۱۶)
ب ـ داشتن حداقل ده سال سابقه کار در سطح مدیریت در رشته‌های حسابرسی، خدمات مالی، طراحی سیستم یا مدیریت مالی بعد از اخذ مدرک کارشناسی (لیسانس).
پ ـ حسن شهرت و تعهد عملی به احکام دین مبین اسلام و نظام جمهوری اسلامی ایران. در مورد اقلیتهای دینی موضوع اصل سیزدهم قانون اساسی، تعلیمات دینی ایشان حاکم خواهد بود.
تبصره ۱ـ تشخیص انطباق صلاحیت داوطلبان عضویت در شورای عالی با شرایط مذکور در این ماده بر عهده وزیر امور اقتصادی و دارایی است.
تبصره ۲ـ مدت عضویت اعضای شورای عالی سه سال است و انتخاب مجدد آنها به صورت متوالی تنها برای یک دوره بلامانع است و هر عضو در زمان عضویت در جامعه می‌تواند در مجموع برای سه دوره انتخاب شود. اعضای قبلی تا انتخاب اعضای جدید موظف به ادامه کار هستند و در صورت فوت، استعفا یا لغو عنوان حسابدار رسمی آنها، عضو جدید از میان اعضای علی‌البدل برای مدت باقیمانده، جایگزین میشود.
تبصره ۳ـ علاوه بر رییـس هیئت عالی نظـارت و در غیاب وی یکی از اعضای هیئت یادشده، سه نفر نماینده به ترتیب زیر بدون حق رأی در جلسات شورای عالی شرکت خواهند کرد:
۱ـ نماینده وزیر امور اقتصادی و دارایی
۲ـ یک نفر به انتخاب رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
۳ـ یک نفر به انتخاب رییس سازمان بورس و اوراق بهادار.
ماده ۸ ـ [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
وظایف و اختیارات شورای عالی به شرح زیر تعیین میشود:
۱ـ انتخاب اعضای هیئت مدیره
۲ـ تعیین خط‌مشی و تصویب برنامه‌های جامعه
۳ـ [حذفی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
[تصویـب آیین اخلاق و رفتار حرفه‌ای حسابداران رسمی در چارچوب استانداردهای اعلام‌شده توسط مراجع ذیصلاح قانونی.]
۴ـ [حذفی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
[تصویب آیین‌نامه انضباطی و نظارت حرفه‌ای]
۳ ـ [اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
تصویب آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی، اداری و استخدامی جامعه با رعایت بند (چ) ماده (١٧) این اساسنامه
۴ ـ [اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
تصویب صورتهای مالی و گزارش عملکرد سالانه هیأت مدیره با رعایت بند (چ) ماده (١٧) این اساسنامه
۷ـ [حذفی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
[تعیین اعضای هیئتهای انتظامی بدوی از بین اعضای جامعه]
۵ ـ تأیید صلاحیت اعضای کارگروههای تخصصی با رعایت بند (چ) ماده (١٧) این اساسنامه
۶ـ تصویب آیین‌نامه مربوط به چگونگی تشکیل، وظایف و اختیارات کارگروههای تخصصی با رعایت بند (چ) ماده (١٧) این اساسنامه
٧ـ [اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
تعیین حقوق و مزایای اعضای هیئت مدیره و کارگروههای تخصصی به استثنای کارگروههای پایش(کنترل) کیفیت، آیین رفتار حرفه‌ای و هیئتهای انتظامی بدوی.
۸ـ تصویب تشکیلات تفصیلی جامعه
۹ـ تصویب رهنمودها و دستورالعملهای فنی و حرفه‌ای در چارچوب استانداردهای اعلام‌شده توسط مراجع ذیصلاح قانونی
۱۰ـ تعیین مبلغ ورودیه و حق عضویت ثابت و متغیر اعضا
۱۱ـ تهیه گزارش سالانه شورا برای ارائه به وزیر امور اقتصادی و دارایی و مجمع عمومی
۱۲ـ تعیین مدیر مسئول نشریه تخصصی جامعه
۱۳ـ [اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
اعمال نظارت حرفه‌ای از طریق کارگروههای تخصصی (به استثنای کارگروههای پایش(کنترل) کیفیت و آیین رفتار حرفه‌ای) برای پایش(کنترل) وضعیت مؤسسات حسابرسی و پایش(کنترل) کیفیت کار شاغلین انفرادی.
۱۴ـ [اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
تصمیم‌گیری در خصوص سایر مواردی که برای ایفای وظایف جامعه لازم است و در این اساسنامه وظایف سایر ارکان جامعه تعیین نشده است با تأیید وزارت امور اقتصادی و دارایی.
۱۵ـ تصمیم‌گیری در مورد تشکیل مراکز آموزشی و تحقیقاتی موضوع فعالیتهای جامعه با اخذ مجوز از مراجع صلاحیتدار
۱۶ـ پیشنهاد سایر دستورالعملهای موردنیاز جامعه به مراجع ذی‌ربط برای تصویب
۱۷ـ تصمیم‌گیری در مورد نحوه همکاری با استفاده‌کنندگان از خدمات اعضای جامعه در چارچوب مقررات این اساسنامه.
تبصره ۱ـ گزارش سالانه شورای عالی در صورتی قابل‌طرح و تصویب در مجمع عمومی خواهدبود که توسط هیئت‌عالی نظارت رسیدگی شده و گزارش آن هیئت که حاوی اظهارنظر در خصوص رعایت مقررات جامعه میباشد را همراه داشته باشد. زمان ارایه گزارش شورای عالی یک ماه پس از اتخاذ تصمیم نسبت به صورتهای مالی و گزارش هیئت مدیره و هیئت عالی نظارت خواهد بود. هیئت عالی نظارت موظف است ظرف پانزده روز نظر خود را نسبت به گزارش یادشده به مجمع عمومی و وزیر امور اقتصادی و دارایی ارایه نماید. بدون قرائت گزارش هیئت عالی نظارت در مجمع عمومی، اخذ تصمیم در مورد گزارش شورای عالی معتبر نمی‌باشد.
تبصره ۲ـ وزیر امور اقتصادی و دارایی می‌تواند در موارد زیر نسبت به تجدید انتخابات شورای عالی تصمیم‌گیری نماید:
الف ـ در مواردی که صحت انتخابات براساس گزارش هیئت عالی نظارت تأیید نشود.
ب ـ در صورتی که گزارش سالیانه شورای عالی براساس گزارش هیئت عالی نظارت در مجمع عمومی سالانه جامعه تصویب نشود.
پ ـ در مواردی که براساس گزارش هیئت‌عالی نظارت، شورای عالی، وظایف تعیین‌شده در این اساسنامه را انجام نداده یا در انجام آن قصور نموده است.
ماده ۹- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
شورای عالی باید در اولین جلسه هر دوره یک نفر را از بین اعضای خود به عنوان رییس شورای عالی برای دوره سه ساله انتخاب نماید.
تبصره ۱ – تغییر رییس شورای عالی قبل از انقضای دوره سه ساله بر عهده شورای مذکور میباشد.
تبصره ۲ – رییس شورای عالی، هماهنگ سازی و مدیریت تشکیل جلسات و ابلاغ مصوبات شورای مذکور و سایر موارد ذی ربط با وظایف یاد شده را‌بر عهده خواهد داشت.
تبصره ۳ – انتخاب مجدد یک فرد برای ریاست شورای عالی در دوره‌های بعدی با رعایت مقررات بلامانع است.
ماده ۱۰- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
جلسات شورای عالی با حضور حداقل هشت (۸) نفر از اعضاء رسمیت مییابد و تصمیمات گرفته شده با آرای حداقل موافق شش (۶) نفر از حاضران معتبر است.
ب – هیأت مدیره
ماده ۱۱- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
هیأت مدیره جامعه مرکب از سه نفر عضو تمام وقت است که از بین اعضای جامعه توسط شورای عالی برای مدت سه سال انتخاب و با حکم رییس شورای عالی منصوب میشوند. چنانچه برخی از اعضای هیأت مدیره در اثنای مدت یاد شده تغییر یابد، عضو جدید برای مدت باقیمانده انتخاب خواهد شد.
تبصره ۱- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
چنانچه اعضای هیئت مدیره از بین حسابداران رسمی شاغل انتخاب شوند، وضعیت آنها در دوران تصدی مشاغل مذکور، از شاغل به غیرشاغل تبدیل می شود.
تبصره ۲ – انتخاب اعضای هیأت مدیره از بین اعضای شورای عالی جامعه مجاز نیست.
تبصره ۳- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
انتخاب مجدد اعضای هیأت مدیره با رعایت مقررات این اساسنامه برای دوره های بعدی بلامانع است.
ماده ۱۲- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
شورای عالی از بین اعضای هیئت مدیره، یک نفر را به عنوان رییس هیئت مدیره و دبیرکل جامعه تعیین می کند.
تبصره ۱ – رییس هیأت مدیره و دبیرکل جامعه اداره امور اجرایی جامعه را به جز در مواردی که بر عهده ارکان قرار دارد و مسؤولیت اجرای مصوبات هیأت مدیره را بر عهده خواهد داشت.
تبصره ۲- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
تغییر هیئت مدیره و دبیرکل قبل از انقضای دوره سه ساله با موافقت وزیر امور اقتصادی و دارایی بر عهده شورای عالی است.
تبصره ۳ـ [الحاقی ۱۳۹۰/۹/۱۳]
چنانچه براساس گزارش هیئت عالی نظارت هر یک از اعضای هیئت مدیره در انجام وظایف مقرر در این اساسنامه و آیین نامه‌های مربوط قصور و یا تخلف نماید، وزیر امور اقتصادی و دارایی می تواند لزوم برکناری عضو مذکور از عضویت هیئت مدیره جامعه را به رییس شورای عالی اعلام دارد. شورای یادشده موظف است در اسرع وقت (حداکثر دو هفته) نسبت به تعیین جانشین وی طبق شرایط مقرر در این اساسنامه اقدام نماید. عضویت شخص مورد نظر در هیئت مدیره جامعه پس از انقضای مدت یادشده لغو شده تلقی می گردد.
ماده ۱۳- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
وظایف و اختیارات هیأت مدیره به شرح زیر است:
1 – اجرای مصوبه های شورای عالی.
2 – تهیه و تنظیم برنامه های جامعه در چارچوب خط مشی تعیین شده توسط شورای عالی.
٣ـ
[اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
[اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
تهیه و تنظیم و به‌روزرسانی آیین‌نامه‌ها و دستورالعملهای موضوع این اساسنامه از جمله آیین رفتار حرفه‌ای و آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی، اداری و استخدامی.
۴ – [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
ارجاع دعاوی به داوری و هرگونه صلح و سازش با تصویب شورای عالی و نمایندگی جامعه در طرح و دفاع از دعاوی له و علیه جامعه در مراجع قضایی و شبه قضایی و سایر مراجع قانونی با حق توکیل به غیر ولو کراراً.
۵ – تهیه و تنظیم بودجه سالانه.
۶ – تهیه صورتهای مالی و گزارش فعالیت سالانه هیأت مدیره و ارایه آنها به هیأت عالی نظارت و شورای عالی.
۷ – [اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
تشکیل کارگروههای تخصصی و انتخاب اعضای کارگروههای یاد شده پس از تأیید صلاحیت توسط شورای عالی با رعایت بند (چ) ماده (١٧) این اساسنامه.
۸ – [اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
تهیه آیین‌نامه مربوط به چگونگی تشکیل، وظایف و اختیارات کارگروههای تخصصی با رعایت بند (ج) ماده (١٧) این اساسنامه.
۹ – عزل و نصب کارکنان و تعیین حقوق و مزایای آنها.
۱۰ – تهیه و تنظیم تشکیلات تفصیلی جامعه.
۱۱ – اداره امور مالی، معاملاتی و استخدامی.
۱۲ – پیشنهاد مبلغ ورودیه و حق عضویت ثابت و متغیر اعضاء.
۱۳ – عقد هرگونه قرارداد اعم از خرید، فروش، اجاره، اخذ تسهیلات مالی و هر نوع معامله دیگر در حدود فعالیت و بودجه مصوب جامعه.
۱۴ – افتتاح حسابهای بانکی.
۱۵ – تهیه و تصویب دستورالعملهای مورد نیاز برای اجرای وظایف محول شده.
۱۶- [حذفی ۱۳۹۰/۴/۵]
١٧ـ [الحاقی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
رتبه‌بندی مؤسسات حسابرسی و حسابداران رسمی شاغل انفرادی عضو جامعه، بر مبنای پایش(کنترل) کیفیت کار و پایش(کنترل) وضعیت. امتیاز پایش(کنترل) کیفیت کار مؤسسات حسابرسی توسط هیئت عالی نظارت جامعه تعیین میشود.
ماده ۱۴- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
جلسات هیأت مدیره با حضور اکثریت اعضاء رسمیت می یابد و تصمیمات گرفته شده با رأی موافق اکثریت اعضای هیأت مدیره معتبر است.
آیین‌نامه داخلی هیأت مدیره توسط هیأت یاد شده تهیه و به تصویب شورای عالی می رسد.
ماده ۱۵- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
کارگروههای تخصصی که با عضویت اعضای جامعه تشکیل می شوند مشتمل بر موارد زیر هستند:
1 – کنترل کیفیت.
2 – فنی.
3 – قوانین و مقررات.
4 – آیین رفتار حرفه ای.
5 – آموزش و کارآموزی.
6 – مؤسسات حسابرسی.
7 – استانداردهای حسابداری و حسابرسی.
٨ ـ [الحاقی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
نظارت حرفه‌ای
۹- [اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
سایر کارگروههای مورد نیاز به پیشنهاد هیأت مدیره و تصویب شورای عالی.
تبصره ۱- کارگروههای یاد شده دارای ماهیت فنی و تخصصی بوده و نظرهای آنان جنبه مشورتی دارد و تحت نظر ارکان ذی ربط و براساس مقررات این اساسنامه فعالیت می‌نمایند.
تبصره ٢ـ [الحاقی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
اعضای کارگروههای تخصصی پایش(کنترل) کیفیت و آیین رفتار حرفه‌ای نباید از دو سال گذشته تا تاریخ انتخاب، مسئولیتی از منظر حسابرسی و یا بازرسی قانونی شرکتها در مؤسسات حسابرسی داشته باشند. همچنین این اعضا نباید سهامدار یا از شرکای مؤسسات حسابرسی باشند.
تبصره ٣ـ [الحاقی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
اعضای کارگروههای تخصصی پایش(کنترل) کیفیت و آیین رفتار حرفه‌ای، در صورت وجود موارد زیر، نمی توانند اقدام به رسیدگی به موضوع نمایند:
الف ـ بین عضو کارگروه با یکی از مدیران، شرکا و حسابرسان مؤسسات حسابرسی یا شاغل انفرادی، قرابت نسبی یا سببی تا درجه سوم از هر طبقه وجود داشته باشد.
ب ـ عضو کارگروه، قیم یا مخدوم یکی از مدیران، شرکا و حسابرسان مؤسسات حسابرسی یا شاغل انفرادی باشد و یا یکی از آنها مباشر یا متکفل امور عضو کارگروه یا همسر او باشد.
پ ـ عضو کارگروه یا همسر یا فرزندان او، وارث یکی از مدیران، شرکا و حسابرسان مؤسسات حسابرسی یا شاغل انفرادی باشد.
ت ـ عضو کارگروه یا همسر یا فرزندان او دارای نفع شخصی در موضوع مطرح باشند.
ث ـ عضو کارگروه دارای رابطه استخدامی اعم از دائم، موقت، مشاوره و غیره با مؤسسات حسابرسی باشد.
پ – هیأت عالی نظارت
ماده ۱۶- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
هیأت عالی نظارت مرکب از یک نفر رییس و دو نفر عضو است که بر اساس شرایط ذیل از بین حسابداران رسمی عضو جامعه توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی برای مدت دو سال تعیین می شوند و به صورت تمام وقت انجام وظیفه می‌نماید و انتخاب مجدد آنها برای دوره های بعدی بلامانع است:
الف – حسن شهرت و تعهد عملی به احکام دین مبین اسلام؛
ب – وفاداری به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران؛
پ – [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
داشتن حداقل ده سال سابقه در سطح مدیریت در رشته های حسابرسی، مالی، خدمات مالی و طراحی سیستم.
ث – [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
نداشتن محکومیت کیفری مؤثر یا موجب محرومیت از حقوق اجتماعی.
ج – نداشتن سوابق سوء حرفه ای، مالی و اداری؛
چ ـ [الحاقی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
از امتیاز معافیت از آزمون، موضوع بند (ز) ماده (٣) آیین‌نامه تعیین صلاحیت، مربوط به مدیران دستگاههای اجرایی استفاده نکرده باشد.
ح ـ [الحاقی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
اعضای هیئت یا همسر یا فرزندان وی، دارای نفع شخصی در موضوع مطرح نباشند.
خ ـ [الحاقی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
اعضای هیئت دارای رابطه استخدامی اعم از دائم یا موقت، مشاوره و غیره با مؤسسه حسابرسی نباشند.
تبصره ١ـ [الحاقی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
سه نفر از اعضای هیئت به شرح صدر ماده (١۶) این اساسنامه باید از دو سال قبل تا تاریخ انتخاب، مسئولیتی از بابت حسابرسی و بازرسی قانونی در مؤسسات حسابرسی نداشته باشند و همچنین نباید با سهامداران یا شرکا، مدیران و حسابرسان مؤسسات حسابرسی یا شاغل انفرادی قرابت سببی و نسبی داشته باشند.
تبصره ٢ـ [الحاقی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
کلیه اعضای هیئت عالی نظارت در حین مسئولیت و تا دو سال پس از اتمام مسئولیت در هیئت مذکور نمیتوانند به عنوان حسابرس و یا بازرس قانونی شرکتها و یا سهامداران یا شرکا، مدیران و حسابرسان مؤسسات حسابرسی یا شاغل انفرادی باشند و یا با آنها قرابت سببی و نسبی داشته باشند.
تبصره ۳- [اصلاحی ۱۳۸۲/۱۱/۱]
رئیس هیئت یاد شده و اعضای آن تا تعیین اعضای جدید به انجام وظیفه ادامه می دهند.
ماده ۱۷- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
به منظور حصول اطمینان از رعایت مقررات مربوط و احراز کفایت نظارت حرفه‌ای، هیأت عالی نظارت دارای وظایف ذیل می باشد:
الف – [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
رسیدگی و اظهارنظر درباره درستی اطلاعات مندرج در گزارش عملکرد سالانه شورای عالی و هیئت مدیره.
ب – [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
رسیدگی و اظهارنظر در خصوص صورتهای مالی و گزارش عملکرد سالانه جامعه که توسط هیأت مدیره تهیه می شود.
پ – [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
نظارت بر فعالیت های جامعه برای حصول اطمینان از حسن اجرای امور.
ت –
[اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵] –
[اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
نظارت بر فعالیت های حرفه‌ای اعضای جامعه حسب مورد با ارجاع وزیر امور اقتصادی و دارایی یا شورای عالی جامعه و یا به تشخیص هیئت عالی نظارت به منظور حصول اطمینان از کیفیت مناسب خدمات حرفه‌ای.
ث –
[الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵] –
[اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
نظارت بر برگزاری انتخابات شورای عالی جامعه و مجامع عمومی جامعه.
ج ـ [الحاقی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
تهیه، تنظیم و به‌روزرسانی آیین‌نامه‌های انضباطی و نظارت حرفه‌ای و آیین رفتار حرفه‌ای در چهارچوب استانداردهای اعلام‌شده توسط مراجع ذیصلاح قانونی.
چ ـ [الحاقی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
تعیین اعضای هیئتهای انتظامی بدوی و اعضای کارگروههای پایش(کنترل) کیفیت و آیین رفتار حرفه‌ای.
ح ـ [الحاقی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
پایش)کنترل( کیفیت پرونده‌های حسابرسی مؤسسات حسابرسی و بررسی شکایات ارکان جامعه و نظارت بر امتیازات رتبه‌بندی مؤسسات حسابرسی.
خ ـ [الحاقی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
تعیین حق‌الزحمه اعضای هیئتهای انتظامی بدوی، کارگروههای پایش (کنترل) کیفیت و آیین رفتار حرفه‌ای.
تبصره ۱-
[الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵] –
[اصلاحی ۱۴۰۲/۵/۱۶]
چنانچه هیئت عالی نظارت در راستای انجام وظایف خود به مواردی از تخلف توسط اعضای جامعه و همچنین عدم رعایت آیین‌نامه‌های جامعه برخورد کند، موظف است ظرف ده روز موضوع را حسب مورد به هیئت های بدوی یا عالی انتظامی برای رسیدگی و صدور رأی ارجاع دهد.
تبصره ۲-
[الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵] –
[تغییر شماره از ۳ به ۲: ۱۴۰۲/۲/۲۴]
درخواست تجدیدنظر در آرای صادره توسط هیئت های بدوی انتظامی برای اعضای جامعه، موضوع تبصره (۱) این ماده، پس از تایید وزیر امور اقتصادی و دارایی قابل طرح در هیئتهای هم عرض و یا هیئت عالی انتظامی می باشد.
ماده ۱۸-
[اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
[اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
هیأت عالی نظارت می‌تواند در اجرای وظایف خود از خدمات حسابداران رسمی -شاغل و غیرشاغل- و مؤسسات حسابرسی عضو و سایر کارشناسان غیرمالی استفاده کند.
ضوابط حق الزحمه اشخاص یاد شده به پیشنهاد هیأت عالی نظارت و تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی مشخص میشود.
ماده ۱۹- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
حقوق و مزایای رییس و اعضای هیئت عالی نظارت به ترتیب معادل حقوق و مزایای دبیرکل و اعضای هیئت مدیره خواهد بود.
تبصره- [حذفی ۱۳۹۰/۴/۵]
[حق الزحمه اعضاء غیرموظف هیأت عالی نظارت توسط شورای عالی جامعه تعیین می شود.]
ماده ۲۰- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
دبیرخانه هیأت عالی نظارت زیر نظر رییس آن اداره می شود. تشکیلات دبیرخانه به پیشنهاد هیأت عالی نظارت به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می رسد.
ماده ۲۱- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
کلیه هزینه های هیأت عالی نظارت و هزینه های موضوع مواد (۱۸) و (۲۰) این اساسنامه از محل بودجه جامعه تأمین و پرداخت می شود. هیأت مدیره موظف است هر سال ضمن بودجه تنظیمی خود، هزینه های هیأت عالی نظارت را با نظر هیأت یاد شده پیش بینی و در بودجه جامعه منظور و جهت تصویب تقدیم به وزیر امور اقتصادی و دارایی کند.
ماده ۲۲- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
هیأت مدیره، رییس هیأت مدیره و دبیرکل جامعه، حسابداران رسمی و مؤسسات حسابرسی عضو مکلفند امکانات و تسهیلات لازم را برای انجام وظایف هیأت عالی نظارت فراهم کنند و کلیه اطلاعات، اسناد و مدارک مورد درخواست را در اختیار آنها یا نمایندگانشان قرار دهند.
ماده ٢٣ـ [اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
هیئت عالی نظارت موظف است به طور مستمر گزارش فعالیتهای خود را علاوه بر ارسال به وزیر امور اقتصادی و دارایی، در تارنمای عمومی جامعه حسابداران رسمی ایران منتشر نماید.
ماده ۲۴- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
آیین‌نامه چگونگی انجام وظایف هیأت عالی نظارت توسط هیأت یاد شده تهیه و به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می رسد.
فصل سوم- مؤسسه حسابرسی
[اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
ماده ۲۵- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
مؤسسه حسابرسی، مؤسسه ای است که به منظور انجام خدمات حسابرسی، بازرسی قانونی و سایر خدمات تخصصی و حرفه ای مندرج در بند (ت) ماده (۱) این اساسنامه، توسط حداقل سه نفر حسابدار رسمی شاغل و بر اساس شرایط زیر تشکیل می شود:
۱ – مؤسسه حسابرسی پس از صدور مجوز تأسیس توسط جامعه، باید بر طبق مقررات به عنوان مؤسسه انتفاعی غیرتجاری ثبت شود.
۲ – در نام هر مؤسسه حسابرسی باید عبارت «مؤسسه حسابرسی» و به دنبال نام مؤسسه، عبارت «حسابداران رسمی» قید شود.
۳ - [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
شرکای یک مؤسسه حسابرسی باید به طور تمام وقت منحصرأ در همان مؤسسه به کار حرفه ای اشتغال داشته باشند. شرکای یاد شده باید حداقل سه سال سابقه کار تمام وقت در سطح مدیر حسابرسی در مؤسسات عضو جامعه یا سازمان حسابرسی داشته باشند. حسابداران رسمی که سوابق آنها در سطح مدیر حسابرسی کمتر از میزان مقرر در این ماده باشد، می توانند به صورت استخدام تمام وقت در مؤسسات حسابرسی، کسری سوابق مذکور را تکمیل نمایند. ضوابط مربوط به احراز شرایط مدیر حسابرسی و استخدام آنها توسط شورای عالی تعیین می گردد.
۴ – شرکای مؤسسه حسابرسی در مقابل فعالیتهای مؤسسه و اشخاص ثالث مسؤولیت تضامنی دارند.
تبصره ۱- [اصلاحی ۱۳۹۱/۱۰/۲۰]
فعالیت مؤسسات حسابرسی شامل ارائه خدمات یادشده در این ماده و ارزیابی سهام، سهم الشرکه و داوری مالی با رعایت قوانین و مقررات مربوط می باشد و انجام هرگونه فعالیت دیگر توسط آنها ممنوع است.
تبصره ۲-
[الحاقی ۱۳۸۰/۰۵/۱۴]
[اصلاحی ۱۳۹۴/۴/۴]
شرط مالکیت خصوصی شرکاء، استثنائاً در مورد حسابرسی مفید راهبر و موسسه حسابرسی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح (موسسه غیردولتی زیر نظر ستاد کل نیروهای مسلح) مشروط به رعایت کلیه ضوابط دیگر و انجام امور حرفه‌ای از طریق حسابداران رسمی اعمال نخواهد شد.
تبصره ۳–
[الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵]
[اصلاحی ۱۳۹۷/۹/۲۵]
انجام فعالیت کارشناس رسمی دادگستری در رشته مرتبط در مورد اعضای جامعه که کارشناس رسمی دادگستری میباشند از محدودیت خدمت تمام‌وقت در مؤسسه حسابرسی موضوع صدر بند (۳) این ماده مستثنی میباشد.
تبصره ۴- [الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵]
شرکای مؤسسه، شاغلین انفرادی، شاغلین در مؤسسات حسابرسی و حسابداران رسمی غیرشاغل، حق هیچگونه مشارکت یا دارا بودن منافعی به طور مستقیم یا غیرمستقیم در مؤسسه حسابرسی دیگری را که به خدمات تخصصی و حرفه ای یا سایر خدمات مرتبط با موضوع ماده (۱) این اساسنامه اشتغال دارند، ندارند.
تبصره ۵- [الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵]
انعقاد قرارداد واگذاری کار موضوع بند «ت» ماده (۱) این اساسنامه به صورت دست دوم توسط مؤسسات حسابرسی عضو جامعه و اعضای شاغل انفرادی ممنوع می باشد. انعقاد اینگونه قراردادها توسط سازمان حسابرسی در چارچوب مفاد اساسنامه قانونی آن با اشخاص حقیقی و حقوقی یاد شده، قرارداد دست اول محسوب می شود.
ماده ۲۶- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
اساسنامه هر یک از مؤسسات حسابرسی با رعایت کلیه موارد پیش بینی شده در اساسنامه نمونه ای که بنا به پیشنهاد هیأت مدیره جامعه به تصویب شورای عالی می رسد، تنظیم و پس از تأیید دبیرکل جامعه به ثبت خواهند رسید. مرجع ثبت مؤسسات، تنها مؤسساتی را به نام «مؤسسه حسابرسی» ثبت می کند که از جامعه حسابداران رسمی ایران اجازه تصویب دارند.
تبصره- [الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵]
صورت های مالی مؤسسات حسابرسی باید توسط یکی از مؤسسات حسابرسی دیگر رسیدگی و ظرف چهار ماه پس از پایان سال مالی، توسط مؤسسه مورد رسیدگی به جامعه تسلیم گردد. انتخاب مؤسسات به عنوان حسابرس به صورت متقابل و برای بیش از دو سال مالی متوالی مجاز نمی باشد.
دستورالعمل حق الزحمه حسابرسی موضوع این تبصره توسط هیئت مدیره تهیه و برای اجرا ابلاغ می گردد.
ماده ۲۷-
[اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
[اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
مؤسسات حسابرسی موظفند کلیه مقررات مرتبط با قانون و مقرراتی را که توسط جامعه در مورد تشکیل، اداره و نحوه فعالیت مؤسسات حسابرسی وضع میشوند، رعایت کنند.
تبصره ۱- [الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵]
مؤسسات حسابرسی عضو جامعه و همچنین اعضای شاغل انفرادی موظفند ظرف یک هفته پس از انعقاد قرارداد، اطلاعات مربوط به قراردادهای منعقد شده در ارتباط با فعالیت های موضوع ماده (۱) را به ترتیبی که شورای عالی جامعه تعیین می کند، به دبیرخانه جامعه تحویل و رسید دریافت کنند.
تبصره ۲- [الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵]
حسابداران رسمی شاغل انفرادی نیز موظفند، مقرراتی که در مورد نحوه فعالیت آنان توسط جامعه وضع می شود، رعایت کنند. اشخاص یاد شده نمی توانند در مؤسسات حسابرسی اعم از عضو یا غیرعضو جامعه، به عنوان شریک یا تحت استخدام مشغول فعالیت باشند.
تبصره ۳- [الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵]
انعقاد قرارداد همکاری حرفه ای بین مؤسسات حسابرسی عضو جامعه با یکدیگر و مؤسسات عضو جامعه با مؤسسات حسابرسی بین المللی تابع آیین‌نامه اجرائی موضوع ماده (۲۸) این اساسنامه خواهد بود.
تبصره ۴- [الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵]
در راستای اعمال نظارت حرفه ای، اعضای شاغل انفرادی و مؤسسات حسابرسی عضو جامعه موظفند یک نسخه از گزارشهای حسابرسی (به صورت کاغذی یا الکترونیکی) خود، از جمله حسابرسی صورتهای مالی، حسابرسی مالیاتی و حسابرسی ویژه و ارزیابی سهام را ظرف یک هفته، پس از تاریخ صدور به صورت مستمر به جامعه ارسال کنند.
تبصره ۵- [الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵]
هیئت مدیره جامعه مکلف است بانک اطلاعاتی قابل دسترس عموم شامل نام بنگاه اقتصادی ،سال مالی، نام حسابرس و بازرس قانونی و اطلاعات کلی و عمومی مربوط به گزارش های مالی قابل انتشار را در سامانه الکترونیکی جامعه مستقر و اطلاعات یاد شده را به روزرسانی نماید، به گونه ای که قابل دسترس برای همه کاربران باشد.
ماده ۲۸- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
آیین‌نامه اجرایی این فصل توسط هیأت مدیره تهیه و به تصویب شورای عالی جامعه می‌رسد.
فصل چهارم – نظارت حرفه‌ای
ماده ۲۹- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
به منظور اطمینان از ارتقای کیفیت خدمات حرفه ای اعضاء، هماهنگی در روشهای انجام امور حسابرسی و بازرسی قانونی، افزایش کیفیت گزارشهای حسابداران رسمی و مؤسسات حسابرسی، پیشگیری از رفتار ناسازگار با شؤون حرفه ای و ضرورت گذراندن دوره های بازآموزی توسط اعضاء، همچنین رعایت مقررات قانونی مربوط شامل مفاد این اساسنامه و آیین‌نامه ها و دستورالعملهای اجرایی آن، جامعه بر کار حرفه ای حسابداران رسمی و مؤسسات حسابرسی نظارت مستمر دارد.
کارگروههای تخصصی و هیئت عالی نظارت می توانند پرونده ها، اطلاعات و مدارک مؤسسات حسابرسی و شاغلان انفرادی را در محل استقرار آنها یا در محل جامعه بررسی کنند.
تبصره ۱ – نظارت جامعه بر فعالیت حرفه ای اعضاء از طریق کارگروههای تخصصی ذی‌ربط با نظارت ارکان صلاحیتدار جامعه انجام می گیرد. حسابداران رسمی و مؤسسات حسابرسی موظفند پرونده ها، اطلاعات و مدارک مورد نیاز را برای بررسی در اختیار کارگروهها قرار دهند. کارگروههای تخصصی یاد شده وظیفه بررسی، رسیدگی، اظهارنظر و ارایه گزارش مقتضی به ارکان ذی صلاح جامعه را انجام خواهند داد.
تبصره ۲ – کلیه اطلاعات، مدارک و پرونده های یاد شده در این ماده جزو اسناد طبقه بندی شده تلقی می شود و به صورت امانت در اختیار اعضای کارگروهها و مأموران آنها قرار می گیرد و افشای مطالب آنها منحصراً در مراجع ذی صلاح مجاز است.
تبصره ٣ـ [الحاقی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
نظارت هیئت عالی نظارت جامعه مانع از نظارت سایر ارکان برای اعضای جامعه نیست.
ماده ۳۰- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
رعایت مقررات جامعه و پیروی از رهنمودها و تذکرات ابلاغ شده از سوی ارکان ذی صلاح جامعه در مورد رفع نارساییهای خدمت حرفه ای اعضاء توسط آنها الزامی است. عدم توجه اعضاء به موارد اعلام شده در این فصل، مستلزم احاله نتیجه رسیدگی به هیأتهای انتظامی است.
ماده ٣١ـ
[اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵] –
[اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
هیئت مدیره موظف است هر سال حداقل یک بار بر اساس آیین‌نامه نظارت حرفه‌ای، نتایج نظارت بر فعالیت حرفه‌ای اعضای شاغل را طبق نظر هیئت عالی نظارت در پایگاه اطلاع‌رسانی جامعه منتشر نماید. این بررسی شامل پایش (کنترل) وضعیت (در مورد مؤسسات حسابرسی) و پایش (کنترل) کیفیت حسابرسی میباشد.
فصل پنجم – هیأتهای انتظامی
ماده ۳۲- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
به منظور رسیدگی به تخلفات انتظامی اعضای جامعه از مقررات مربوط، هیأتهای انتظامی بدوی و هیأت عالی انتظامی تشکیل می شوند.
تبصره – هیأتهای انتظامی بدوی به تعداد مورد نیاز تشکیل می گردند.
ماده ۳۳-
[اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
[اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
هر یک از هیأتهای انتظامی بدوی دارای سه عضو اصلی و یک عضو علی البدل است که توسط هیئت عالی نظارت تعیین و برای مدت سه سال منصوب می شوند. تغییر هر یک از اعضای هیأتهای یاد شده قبل از پایان دوره تصدی آنها منحصراً با تصمیم دو رأی از سه رأی اعضای هیئت عالی نظارت انجام می شود.
تبصره ۱ – عضو علی البدل در غیاب هر یک از اعضای اصلی، به جای آن انجام وظیفه می کند و همان وظایف و اختیارات و مسؤولیتهای عضو اصلی را بر عهده دارد.
تبصره ۲ – اعضای هیأتهای انتظامی بدوی باید از بین حسابداران رسمی غیرشاغل انتخاب شوند و هیچ یک از آنها نمی توانند در بیش از یک هیأت انتظامی عضویت داشته باشند.
تبصره ۳-
[اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
[اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
رییس هر یک از هیأتهای انتظامی بدوی توسط هیئت عالی نظارت تعیین می شود.
تبصره ۴ – انتخاب مجدد اعضای هیأتهای مذکور بلامانع است.
تبصره ۵ ـ [اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
جلسات هیئتها با حضور کلیه اعضا رسمیت مییابد و تصمیمات با نظر اکثریت معتبر است. نظر اقلیت باید در صورتجلسه درج شود.
تبصره ۶ ـ [الحاقی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
اعضای هیئتهای انتظامی مشمول تبصره (٣) ماده (١۵) این اساسنامه میباشند.
ماده ۳۴- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
هیأت عالی انتظامی مرکب از سه عضو اصلی و سه عضو علی البدل است. هیأت یاد شده با ترکیب زیر تشکیل می شود:
۱ – [اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
یک نفر حسابدار رسمی غیر شاغل (عدم داشتن مسئولیت حسابرسی و یا بازرس قانونی در مؤسسات حسابرسی و همچنین عدم شراکت و یا سهامداری در مؤسسات حسابرسی از دو سال گذشته تا تاریخ انتخاب) به انتخاب هیئت عالی نظارت.
۲ – [اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
یک نفر حسابدار رسمی غیرشاغل (عدم داشتن مسئولیت حسابرسی و یا بازرس قانونی در مؤسسات حسابرسی و همچنین عدم شراکت و یا سهامداری در مؤسسات حسابرسی از دو سال گذشته تا تاریخ انتخاب) به انتخاب وزیر امور اقتصادی و دارایی،
۳ – یک نفر متخصص رشته حقوق به انتخاب وزیر دادگستری.
تبصره ۱- [اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
وزیر امور اقتصادی و دارایی و وزیر دادگستری و هیئت عالی نظارت هر کدام یک نفر را بر حسب مورد ذی‌ربط با همان شرایط مقرر در بندهای بالا برای عضو اصلی – به عنوان عضو علی البدل تعیین خواهند نمود.
تبصره ۲– عضو علی البدل در غیاب هر یک از اعضای اصلی به جای آنها انجام وظیفه می کند و همان اختیارات و مسئوولیتهای عضو اصلی را بر عهده دارد. هر عضو علی البدل، برحسب مورد، به جای عضو اصلی مربوط فعالیت می نماید.
تبصره ۳ – اعضای حسابدار رسمی هیأت عالی انتظامی نمی توانند در هیأتهای انتظامی بدوی عضویت داشته باشند.
تبصره ۴ – رییس و نایب رییس هیأت عالی انتظامی توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی تعین می شود.
تبصره ۵- [الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵]
مدت تصدی اعضای هیئت عالی انتظامی (اصلی و علی البدل) سه سال است و انتخاب مجدد آنها بلامانع است. هیئت یاد شده تا انتخاب اعضای جدید به کار خود ادامه می دهد.
تبصره ۶ ـ [الحاقی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
اعضای هیئت عالی انتظامی یا همسر یا فرزندان وی، دارای نفع شخصی در موضوع مطرح نباشند.
تبصره ٧ـ [الحاقی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
اعضای هیئت عالی انتظامی دارای رابطه استخدامی اعم از دائم یا موقت، مشاوره و غیره با مؤسسه حسابرسی نباشند.
ماده ۳۵- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
اعضای شورای عالی، هیأت مدیره، هیأت عالی نظارت، کارگروههای تخصصی موضوع ماده (۱۵) این اساسنامه نمی توانند به عضویت هیأت عالی انتظامی و هیأتهای انتظامی بدوی درآیند.
ماده ۳۶- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
تنبیه های انضباطی اعضاء به شرح زیر است:
۱ – اخطار بدون درج در پرونده.
۲ – توبیخ با درج در پرونده.
۳ – [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
ممنوعیت انعقاد هرگونه قرارداد خدمات حرفه ای و تخصصی و پذیرش بازرسی قانونی و حسابرسی در دوره معین.
۴ – تعلیق عضویت تا یک سال.
۵ – [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
تعلیق عضویت از یک تا پنج سال.
۶ – لغو عنوان حسابدار رسمی.
تبصره ۱- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
هیئت های انتظامی بدوی با دعوت از متهم و انجام بررسی های لازم رأی مقتضی صادر می نمایند. آرای صادر شده توسط هیئتهای انتظامی بدوی در مورد تنبیهات ردیف های (۱) و (۲) قطعی است و قابل تجدیدنظر نمی باشند.
تبصره ۲ – در خصوص تنبیه های انضباطی موضوع ردیفهای (۳) تا (۶) این ماده پس از صدور رأی توسط هیأت انتظامی بدوی، مفاد آن توسط دبیرکل به متهم ابلاغ می شود. متهم می تواند ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ، درخواست تجدیدنظر نماید و دفاعیات خود را کتباً به هیأت عالی انتظامی تسلیم کند.
تبصره ۳ – دبیرکل جامعه نیز می تواند ظرف مهلت مقرر در تبصره (۲)، از رأی یاد شده تقاضای تجدیدنظر نماید و آن را به طور کتبی به هیأت عالی انتظامی تسلیم کند.
تبصره ۴ – هیأت عالی انتظامی با دعوت از متهم و انجام بررسیهای لازم، رأی مقتضی را صادر می کند. این رأی در خصوص تنبیه های انضباطی ردیفهای (۳) و (۴) این ماده قطی و لازم الااجراست و عدم تسلیم به موقع دفاعیه یا عدم حضور متهم در جلسات رسیدگی، مانع از صدور رأی نیست. قطعی شدن رأی صادره در مورد تنبیه های انضباطی ردیفهای (۵) و (۶) منوط به تأیید وزیر امور اقتصادی و دارایی می باشد. چنانچه وزیر امور اقتصادی و دارایی رأی هیأت عالی انتظامی را در موارد یاد شده نقض نماید، موضوع و پرونده مربوط را به هیأت تشخیص صلاحیت برای اتخاذ رأی نهایی ارجاع می دهد.
تبصره ۵ – بندهای (ج) و (د) ماده (۲) آیین‌نامه تعیین صلاحیت تنها پس از ارجاع وزیر امور اقتصادی و دارایی (مذکور در تبصره (۴) بالا) اجرا می شود.
تبصره ۶- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
چنانچه متهم یا دبیرکل جامعه ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ رأی، به آرای صادر شده توسط هیأت انتظامی بدوی – موضوع تنبیه های ردیفهای (۳) تا (۶) ماده (۳۶) این اساسنامه – کتباً اعتراض کند، موضوع قابل طرح در مرجع تجدیدنظر است، در غیر این صورت آرای صادره پس از انقضای مهلت یاد شده قطعی و لازم الاجراست. در صورت انجام اعتراض در ظرف مهلت یاد شد پرونده مربوط به هیأت عالی انتظامی ارسال خواهد شد.
تبصره ۷- [الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵]
هیئت های انتظامی موظفند در آرای صادر شده مرتبط با موضوع ردیف های (۳) تا (۶) این ماده، تکلیف کارهای در جریان عضو متخلف را مشخص نمایند. در صورتی که رأی بر تکمیل کارهای در جریان توسط متخلف باشد، دبیرکل جامعه موظف است نظارت خاص بر فرآیند تکمیل کارهای در جریان اعمال نماید.
تبصره ۸- [الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵]
دبیرکل جامعه موظف است اساس اشخاصی را که تنبیهات انضباطی موضوع ردیف های (۳) تا (۶) این ماده در مورد آنها اعمال می شود، بلافاصله و علاوه بر موارد مندرج در قسمت اخیر ماده (۵۸) این اساسنامه از طریق پست سفارشی به اطلاع سازمان امور مالیاتی کشور، سازمان بورس و اوراق بهادار و اشخاص طرف قرارداد عضو متخلف (که قرارداد آنها به جامعه ارسال شده است) برساند.
تبصره ۹- [الحاقی ۱۳۹۰/۴/۵]
چنانچه دبیرکل جامعه، هیئت عالی نظارت و هیئت عالی انتظامی در راستای انجام وظایف خود و رسیدگی به فعالیت حرفه ای حسابداران رسمی، از وقوع جرم مرتبطی مطلع شوند، موظفند علاوه بر سایر اقدامات مقرر در این اساسنامه، مراتب را از طریق دبیرکل جامعه به مراجع قضایی منعکس نمایند.
ماده ۳۷- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
رسیدگی به تخلفات انتظامی اعضای شورای عالی جامعه تنها در صلاحیت هیأت عالی انتظامی است و هیأت مذکور رأساً به آن رسیدگی و رأی قطعی و نهایی را صادر می‌نماید.
ماده ٣٧ مکرر-
[الحاقی ۱۳۹۰/۹/۱۳]
[اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴ و حذف تبصره‌ها]
مصوبات خلاف مقررات شورای عالی و هیئت مدیره با اعلام هیئت عالی نظارت و موافقت وزیر امور اقتصادی و دارایی ابطال میشوند.
ماده ۳۸- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
انصراف اعضاء از عضویت در جامعه، مانع از رسیدگی و اعمال تنبیه های انضباطی عضو متخلف نیست.
ماده ۳۹- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
آن دسته از اعضای جامعه که به تنبیه های مقرر در ردیفهای (۴)، (۵) و (۶) ماده (۳۶) این اساسنامه به طور قطعی محکوم می شوند، به ترتیب برای مدت (۴) سال، (۱۰) سال و به طور دایم در ارکان جامعه نمی توانند عضویت داشته باشند.
ماده ۴۰- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
درخواست پذیرش مجدد اشخاصی که عنوان حسابدار رسمی آنها لغو می شود تا مدت (۵) سال در هیأت تشخیص صلاحیت قابل طرح نیست.
ماده ۴۱-
[اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
[اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
آیین‌نامه اجرایی این فصل مشتمل بر نحوه رسیدگی هیأتها، تعیین انواع تخلفات انتظامی متناسب با تنبیهات و سایر موارد مربوط با پیشنهاد هیئت عالی نظارت و به تصویب مشترک وزرای امور اقتصادی و دارایی و دادگستری خواهد رسید.
فصل ششم – مقررات مالی
ماده ۴۲- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
درآمدهای جامعه به شرح زیر است:
1 – ورودیه اعضاء.
2 – حق عضویت (ثابت و متغیر)
3 – درآمد برگزاری برنامه های آموزشی و پژوهشی، همایشها و انتشارات.
4 – کمکهای داوطلبانه و هدایای اشخاص.
تبصره ۱- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
مبلغ ورودیه و حق عضویت، پس از اعمال نظارت مندرج در مواد (۵۱)، (۵۲) و (۵۳) قابل وصول است.
تبصره ۲ – دریافت کمکهای داوطلبانه و هدایا پس از تصویب شورای عالی مجاز است.
تبصره ۳ – وجوه پرداختی موضوع این ماده توسط اعضاء و دیگر اشخاص، از نظر مالیاتی جزو هزینه های قابل قبول آنها به حساب می آید.
ماده ۴۳- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
هزینه ها و پرداختهای جامعه در چارچوب بودجه مصوب و با رعایت مقررات این اساسنامه و آیین‌نامه های مربوط انجام می شود.
ماده ۴۴- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
کلیه اسناد و اوراق مالی و تعهدآور، افتتاح حسابهای بانکی و برداشت از آنها مشترکاً با امضای دبیرکل و یکی از اعضای هیأت مدیره خواهد بود و در غیاب دبیرکل به امضای مشترک دو نفر از اعضای هیأت مدیره – که یکی از آنها توسط دبیرکل معرفی می شود – معتبر میباشد.
ماده ۴۵- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
سال مالی جامعه از تاریخ اول فروردین ماه هر سال شروع و در پایان اسفندماه همان سال خاتمه می یابد. اولین دوره مالی جامعه، از تاریخ تشکیل آن شروع می شود.
ماده ۴۶- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
در صورت انحلال جامعه، مازاد دارایی بر بدهی آن، مطابق نظر وزیر امور اقتصادی و دارایی، به مؤسسات علمی – فرهنگی غیرانتفاعی کشور واگذار می شود.
فصل هفتم – صورتهای مالی و گزارشهای سالانه جامعه
ماده ۴۷- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
هیأت مدیره موظف است صورتهای مالی جامعه و گزارش سالانه خود را حداکثر دو ماه پس از پایان سال مالی به هیأت عالی نظارت وزیر امور اقتصادی و دارایی ارایه نماید.
ماده ۴۸- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
هیأت عالی نظارت مکلف است ظرف یک ماه از تاریخ دریافت صورتهای مالی و گزارش هیأت مدیره، گزارش رسیدگی خود را مطابق مقررات ردیفهای (الف) و (ب) ماده (۱۷) این اساسنامه، به شورای عالی و وزیر امور اقتصادی و دارایی ارایه کند.
ماده ۴۹- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
شورای عالی موظف است حداکثر ظرف مدت یک ماه از تاریخ دریافت گزارش هیأت عالی نظارت، در خصوص صورتهای مالی و گزارش هیأت مدیره تصمیم گیری کند.
ماده ۵۰- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
خلاصه تصمیمات شورای عالی و هیأت مدیره باید به نحو مقتضی به اطلاع اعضای جامعه و وزیر امور اقتصادی و دارایی برسد.
فصل هشتم – نظارت عمومی
ماده ۵۱-
[اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
[اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
شورای عالی و هیئت عالی نظارت باید موارد زیر را حسب مورد برای تصویب به وزیر امور اقتصادی و دارایی ارسال نمایند:
الف ـ
[اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵] –
[اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
آیین‌نامه نظارت حرفه‌ای و آیین رفتار حرفه‌ای با رعایت بند (ج) ماده (١٧) این اساسنامه.
ب – [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
مبلغ ورودیه و حق عضویت ثابت و متغیر اعضاء موضوع بند (۱۳) ماده (۸) این اساسنامه.
ماده ۵۲-
[اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
[اصلاحی ۱۴۰۲/۲/۲۴]
وزیر امور اقتصادی و دارایی موارد یاد شده در ماده (۵۱) را ظرف حداکثر مدت یک ماه از تاریخ وصول آنها، مورد بررسی قرار داده و موارد مغایرت آنها را با قوانین و مقررات جاری کشور تعیین و با ذکر دلیل به هیئت عالی نظارت یا شورای عالی جامعه اعلام می‌نماید. در صورت نبودن مغایرتهای یاد شده، موضوع عدم مغایرت توسط وزیر ظرف مهلت مذکور برای هیئت عالی نظارت یا شورای عالی ارسال می‌گردد و چنانچه ظرف مهلت مزبور اعلام نظر ننماید، در حکم موافقت وی تلقی خواهد شد و مصوبه هیئت عالی نظارت یا شورای عالی قابل اجراست.
ماده ۵۳- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
شورای عالی موظف است مغایرتهای اعلامی توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی را رفع کند و آن را برای وی جهت بررسی مجدد برابر با ماده (۵۲) ارسال نماید. در هر صورت رفع مغایرتهای یاد شده توسط شورای عالی الزامی است.
ماده ۵۴- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
در مواردی که وزیر امور اقتصادی و دارایی در امور مربوط به وظایف و مسؤولیتهای اعضای هیأت مدیره، اعضای هیأتهای انتظامی، اعضای شورای عالی، اعضای هیأت عالی نظارت و یا سایر اعضای جامعه، تخلف مالی، اداری و انتظامی و یا سایر تخلفات حرفه ای مشاهده و یا احراز نماید رسیدگی به امر را به مراجع قانونی ذی صلاح ارجاع و پی گیری خواهد نمود.
فصل نهم – صدور پروانه حسابداری رسمی
ماده ۵۵- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
هیأت تشخیص صلاحیت بعد از تأیید صلاحیت حسابداران رسمی، فهرست آنان را برای صدور کارت شناسایی عکسدار به دبیرکل جامعه به طور کتبی معرفی خواهد کرد.
ماده ۵۶- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
حسابداران رسمی باید دارای کارت شناسایی عکسدار باشند. اشتغال هر حسابدار رسمی به خدمات تخصصی و حرفه ای موضوع بند (ت) ماده (۱) منوط به دارا بودن پروانه کار صادر شده توسط جامعه است.
تبصره- [حذفی ۱۳۹۰/۴/۵]
[در صورتی که کارت حسابداران رسمی شاغل برابر مقررات به غیرشاغل تبدیل شود، فهرست آنان توسط هیأت تشخیص برای دبیرکل جامعه ارسال خواهد شد.]
ماده ۵۷- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
دبیرکل جامعه موظف است برای هر یک از حسابداران رسمی موضوع ماده (۵۵) کارت شناسایی عکسدار صادر نماید. مدت اعتبار کارت شناسایی و پروانه کار موضوع ماده (۵۶) چهار سال است و هر چهار سال یک بار تمدید می شود.
تبصره ۱- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
هیئت تشخیص صلاحیت مکلف است در اجرای بند (ب) ماده (۲) آیین‌نامه تعیین صلاحیت، از جامعه کسب نظر نماید و بر اساس و به استناد آن اقدام نماید.
تبصره ۲- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
چنانچه با انجام مفاد تبصره (۱) این ماده هیئت تشخیص صلاحیت اشخاصی از حسابداران رسمی را تأیید ننمود، فهرست آنان را به طور کتبی به دبیرکل جامعه اعلام خواهد نمود.
ماده ۵۸- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
دبیرکل جامعه در دی ماه هر سال صورت اسامی کلیه حسابداران رسمی را با قید شاغل و غیرشاغل در روزنامه رسمی و حداقل یکی ازروزنامه های کثیرالانتشار منتشر خواهد نمود. اسامی اشخاصی که طی هر سال عنوان حسابدار رسمی آنان لغو یا تعلیق می گردد باید بلافاصله از راههای یاد شده به اطلاع عموم، وزیر امور اقتصادی و دارایی و ارکان جامعه و هیئت تشخیص صلاحیت برسد.
تبصره- [حذفی ۱۳۹۰/۴/۵]
[مراجع ذی‌ربط مقرر در این اساسنامه موظفند مشخصات اعضایی را که عنوان حسابدار رسمی آنان لغو یا تعلیق می شوند و یا به سایر تنبیه های انضباطی محکوم می گردند برای دبیرکل جامعه و هیأت تشخیص صلاحیت به طور کتبی ارسال دارند.]
فصل دهم – مقررات متفرقه
ماده ۵۹- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
جامعه حسابداران رسمی ایران جامعه‌ای حرفه‌ای و غیرسیاسی است و از مجامع حرفه ای موضوع بند (۴) ماده (۲) قانون مالیاتهای مستقیم – مصوب ۱۳۶۶ – به حساب می آید.
ماده ۶۰- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
مسؤولیت جبران هرگونه خساراتی که از ارایه خدمات تخصصی و حرفه ای اعضاء به اشخاص ثالث وارد شود بر عهده عضو ذی‌ربط است. در خصوص مؤسسات حسابرسی در صورتی که داراییهای مؤسسه برای جبران خسارات کافی نباشد، شرکای مؤسسه حسابرسی متضامناً مسؤول تأدیه مانده خسارات هستند.
ماده ۶۱- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
عضویت حسابداران رسمی شاغل به طور غیرموظف در شورای عالی، هیأت عالی نظارت، هیئت های عالی انتظامی و کارگروههای تخصصی جامعه از مصادیق خدمات تخصصی و حرفه ای موضوع بند (ت) ماده (۱) این اساسنامه نیست.
ماده ۶۲- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
حسابداران رسمی شاغل در سازمان حسابرسی و یا مؤسسات حسابرسی و یا در نزد سایر حسابداران رسمی ارایه دهنده خدمات حرفه ای مستقل، مجاز به ارایه خدمات تخصصی و حرفه ای مستقل از سازمان و مؤسسات و اشخاص یاد شده نیستند و عدم مراعات حکم مذکور، تخلف محسوب می شود.
ماده ۶۳- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
سقف مجاز ارایه خدمات تخصصی و حرفه ای توسط اعضا متناسب با سابقه و تجربه حسابداران رسمی و ترکیب و تعداد کارکنان و سایر شرایط آنها و همچنین روش تعیین حق الزحمه خدمات حرفه ای، به موجب آیین‌نامه هایی خواهد بود که با پیشنهاد شورای عالی جامعه به تصویب وزیر امور اقتصادی و دارایی می رسد. آیین‌نامه های مزبور باید متضمن معیارهای لازم برای طبقه بندی حسابداران رسمی شاغل و مؤسسات حسابرسی عضو جامعه باشد.
ماده ۶۴- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
عدم حضور هر یک از اعضای شورای عالی جامعه به دلایل غیرموجه در سه جلسه متوالی – به تشخیص حداقل شش نفر از اعضای شورای عالی – به منزله استعفای آنها از عضویت در رکن مربوط است.
ماده ۶۵- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
آن دسته از مفاد آیین‌نامه تعیین صلاحیت که با مقررات این اساسنامه مغایرت دارند ملغی می گردند.
ماده ۶۶- [اصلاحی ۱۳۹۰/۴/۵]
در صورت لزوم، اساسنامه جامعه به ترتیب ذیل اصلاح خواهد شد:
الف – به پیشنهاد شورای عالی و تأیید وزیر امور اقتصادی و دارایی و تصویب هیأت وزیران؛ یا
ب – با پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی و تصویب هیأت وزیران.
معاون اول رییس جمهور – حسن حبیبی