آیین‌نامه اجرایی نحوه جلوگیری از آلودگی صوتی

تاریخ تصویب: ۱۳۷۸/۰۳/۱۹
تاریخ انتشار: ۱۳۷۸/۰۴/۱۲

شماره ۶۰۷۴۲ت۱۶۵۲۵هـ – ۱۳۷۸/۴/۱


‌هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۸/۳/۱۹ بنا به پیشنهاد شماره ۱۳۲ – ۲۱ مورخ ۱۳۷۵.۱.۲۰ سازمان حفاظت محیط زیست و به استناد ماده (۲۷)‌ قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا ـ مصوب ۱۳۷۴ – آیین‌نامه اجرایی نحوه جلوگیری صوتی را به شرح زیر تصویب نمود:

‌ماده ۱ – تعاریف:

۱ – صدا یا صوت عبارت است از امواج طولی که از ارتعاش سریع اجسام و مواد اعم از جامد، مایع و گاز تولید می‌شود.

۲ – [اصلاحی ۱۳۸۰/۱۱/۱۷]
آلودگی صوتی عبارت است از پخش و انتشار هر گونه صوت و صدا و ارتعاش بیش از حد مجاز و مقرر در فضای باز (‌غیر سر پوشیده).

۳ – حد مجاز آلودگی صوتی که استاندارد آلودگی صوتی هم نامیده می‌شود ،‌عبارت است از میزان و مشخصات ویژه‌ای که با توجه به اصول حفاظت‌ محیط زیست و برمبنای واحد اندازه‌گیری صدا برای منابع مولد آلودگی صوتی و فضای مورد انتشار و محیط‌های مختلف تعیین می‌شود.

۴ـ [اصلاحی ۱۳۸۰/۱۱/۱۷]
واحد اندازه‌گیری شدت صدا یا صوت «‌دسی‌بل» می‌باشد که در شبکه وزنی (A)‌ اندازه‌گیری می‌گردد.

۵ – [اصلاحی ۱۳۷۹/۲/۷]
عامل آلودگی صوتی که به اختصار عامل آلودگی نیز نامیده می‌شود، عبارت است از هر شخص حقیقی که اداره یا تصدی منابع ثابت و هدایت منابع‌ سیار مولد آلودگی صوتی را خواه برای خود، یا به نمایندگی از طرف شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی دیگر بر عهده داشته و یا شخصاً به طرق مختلف عامل‌ ایجاد آلودگی است.

۶ – منابع و کانون‌های آلودگی صوتی که به اختصار منابع آلوده کننده نامیده می‌شود، عبارتند از:

‌الف – نیروگاه‌ها و پالایشگاه‌ها

ب – کارخانه‌ها و کارگاه‌ها

ج – وسایل نقلیه موتوری اعم از هوایی، دریایی، زمینی و زیر زمینی

د – فرودگاه‌ها، پایانه‌های حمل‌و‌نقل و توقفگاه‌های دائمی وسایل نقلیه موتوری

هـ – تعمیرگاه‌های وسایل نقلیه موتوری و آن دسته از واحدهای صنفی که فعالیت آنها با آلودگی صوتی ملازمه دارد.

‌و – میادین تیر و محل‌های تمرین نظامی.

‌ز – سایر منابع مانند ژنراتورها و موتورهای تولید برق ، استقرار بلندگوها در اماکن عمومی و محوطه‌های غیر سرپوشیده، مباشرت به هر عمل یا ترک‌ عمل که ایجاد آلودگی صوتی نماید.

۷ – منظور از سازمان، سازمان حفاظت محیط زیست و مقصود از قانون، قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا – مصوب ۱۳۷۴.۲.۳ – می‌باشد.


‌ماده ۲ – مبادرت به هر گونه اقدامی که موجبات آلودگی صوتی را فراهم نماید ممنوع می‌باشد. حد مجاز یا استاندارد آلودگی صوتی توسط سازمان‌ حفاظت محیط زیست با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط تهیه و به تصویب شورای عالی محیط زیست می‌رسد.

[تصویب‌نامه در خصوص تعیین حد مجاز آلودگی صوتی]


‌ماده ۳ – سازمان ضمن شناسایی منابع و کانون‌های آلودگی موضوع بند (۶) ماده (۱) این آیین‌نامه و تعیین میزان آلودگی آنها بر اساس استانداردهای‌ موضوع ماده (۲) مراتب را به عامل یا عاملین منابع مذکور اعلام نموده و مهلت مناسبی را برای رفع آلودگی تعیین می‌کند.
‌عاملین منابع صوتی مذکور مکلفند در مهلت مناسب تعیین شده حسب مورد نسبت به رفع آلودگی صوتی اقدامی نمایند.

‌تبصره – روش‌های سنجش میزان آلودگی صوتی و شرایط ارائه نتایج مربوط توسط سازمان تعیین و بنا به مورد به عاملین اعلام خواهد شد.


‌ماده ۴ – در صورتی که عاملین آلودگی در کارخانجات و کارگاه‌ها در پایان مهلت مقرر نسبت به رفع آلودگی صوتی اقدام ننمایند، از فعالیت این گونه منابع‌ به ترتیب مقرر در ماده (۱۶) قانون ممانعت به عمل خواهد آمد.


‌ماده ۵ – سازمان مجاز است در اجرای وظایف قانونی خود و اطمینان از رعایت مفاد قانون و این آیین‌نامه هر زمانی که لازم بداند هریک از منابع آلوده‌کننده را بازرسی نماید.

‌تبصره – با عاملین و یا هر شخص دیگری که به طور مستقیم یا غیر مستقیم از انجام بازرسی و یا تعیین میزان آلودگی صوتی جلوگیری نموده و یا از ارائه‌ آمار و اطلاعات مورد نیاز سازمان خودداری نماید طبق ماده (۳۰) قانون رفتار خواهد شد.


‌ماده ۶ – مراکز معاینه و آزمایش وسایل نقلیه موتوری موضع ماده (۵) قانون موظفند انواع وسایل نقلیه موتوری مورد بازدید را از جهت استانداردها و‌ حد مجاز آلودگی صوتی نیز تحت آزمایش و معاینه قرار دهند.


‌ماده ۷ – به کار انداختن و تردد هر گونه وسیله نقلیه موتوری مولد آلودگی صوتی ممنوع می‌باشد. نیروی انتظامی از تردد هر نوع وسیله نقلیه موتوری‌ فاقد گواهینامه موضوع ماده (۶) ممانعت به عمل آورده و عاملین یا رانندگان این گونه وسایل نقلیه را به مجازات‌های مقرر در ماده (۳۲) قانون محکوم‌ خواهند نمود:


‌ماده ۸ – تولید کنندگان، سازندگان و واردکنندگان وسایل نقلیه موتوری موظفند هنگام ساختن و تولید یا وارد کردن وسایل نقلیه موتوری و قطعات آنها (‌انباره – اگزوز – لاستیک – بوق – لنت ترمز – انواع یاتاقان و بلبرینگ) استانداردها و حد مجاز آلودگی صوتی حاصل از این گونه منابع را که توسط‌ سازمان در اختیار آنان قرار خواهد گرفت، رعایت نمایند.


ماده ۹ – کلیه هواپیماهایی که در ایران ثبت می‌شوند و یا در آسمان ایران به پرواز در می‌آیند یا در فرودگاه‌های آن تردد می‌نمایند، ملزم به رعایت‌ ضوابط و استانداردهای سازمان هوانوردی بین‌المللی (۱۹۷۴ – IOCAO ) می‌باشند.

‌تبصره ۱ – نظارت بر اجرای این ماده بر عهده سازمان هواپیمایی کشوری است.

‌تبصره ۲ – رسیدگی به شکایت‌های واصله به سازمان محیط زیست از طریق سازمان هواپیمایی انجام خواهد شد.


‌ماده ۱۰ – احداث و توسعه و تغییر محل فرودگاه‌ها، پایانه‌های حمل‌ونقل و توقفگاه‌های دائمی وسایل نقلیه موتوری سنگین موکول به انجام ارزیابی‌ زیست‌محیطی بر اساس الگوی مصوب شورای عالی محیط زیست و تأیید سازمان حفاظت محیط زیست برای استقرار در محل مناسب از جهت‌ رعایت حد مجاز آلودگی صوتی می‌باشد.

‌تبصره: انجام ارزیابی زیست محیطی در فرودگاه‌ها ،‌با همکاری سازمان هواپیمایی کشوری انجام خواهد شد.


‌ماده ۱۱ – استقرار و فعالیت تعمیرگاه‌های وسایل نقلیه موتوری و واحدهای صنفی آلوده‌کننده موضوع بند هـ ردیف (۶) ماده (۱) این آیین‌نامه موکول‌ به رعایت حد مجاز آلودگی صوتی می‌باشد.
‌عاملین این گونه منابع آلوده‌کننده موظفند حد مجاز آلودگی مربوط را رعایت نمایند در غیر این صورت به مجازات‌های مقرر در ماده ۳۲ قانون محکوم‌ خواهند شد.


‌ماده ۱۲ – در صورتی که رفع آلودگی صوتی ناشی از فعالیت منابع آلوده‌کننده موضوع ماده (۱۲) این آیین‌نامه که در داخل محدوده شهرها و نقاط‌ مسکونی استقرار دارند به طرق دیگری جز انتقال آنها به محل‌های مناسب امکان‌پذیر نباشد، طرح انتقال این گونه منابع توسط سازمان و با همکاری‌ وزارت کشور (‌شهرداری‌ها و بخشداری‌ها)،‌ وزارت مسکن و شهرسازی تهیه و پس از تصویب هیأت وزیران به مورد اجرا گذاشته خواهد شد.


‌ماده ۱۳ – سازمان موظف است به منظور کنترل و جلوگیری از ایجاد آلودگی صوتی توسط سایر منابع آلوده‌کننده (‌موضوع بندهای “ح”، “‌و”، “‌ز” جزء (۶) ماده (۱) ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های نوعی، کمی، زمانی و مکانی را تعیین و به تصویب شورای عالی حفاظت محیط زیست برساند.

‌تبصره – عاملین این قبیل منابع آلوده‌کننده که به علت رعایت ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های برقرار شده توسط سازمان موجبات آلودگی صوتی را فراهم‌ نمایند، به مجازات مقرر در ماده (۳۲) قانون محکوم خواهند شد.

[تصویب‌نامه در خصوص تعیین فواصل لازم برای استقرار واحدهای صنفی و خدماتی در مناطق با کاربری مسکونی، آموزشی و درمانی]

‌حسن حبیبی ـ معاون اول رییس جمهوری