هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۸/۲/۱ بنا به پیشنهاد شماره ۱۰۴۵ مورخ ۱۳۷۷.۲.۷ جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران و در اجرای تصویب‌نامه شماره ۷۷۶۳۶ت۱۸۳۰۴ هـ مورخ ۱۳۷۶/۱۱/۱۵ آیین‌نامه کمیته ملی حقوق بشردوستانه جمهوری اسلامی ایران را به شرح زیر تصویب نمود:
آیین‌نامه کمیته ملی حقوق بشردوستانه جمهوری اسلامی ایران
نظر به تعهد دولت جمهوری اسلامی ایران به موجب کنوانسیونهای چهارگانه ژنو مصوب ۱۹۴۹ و همچنین تعهد دولتها و نسبت به اجرای حقوق‌بشردوستانه و لزوم رعایت حقوق انسانی در مخاصمات مسلحانه و تلاش برای تسکین آلام بشری، با توجه به ماده (۱) و بند (۶) ماده (۳) و ماده (۵) و بند (۷) ماده (۹) قانون اساسنامه جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۶۷، با تعهد به اصول بشر دوستانه دین مبین اسلام و همچنین اصول مقرر در موافقت‌نامه تأسیس کمیته اسلامی هلال بین المللی ۱۹۸۲ با تعهد به اصول و اهداف منشور ملل متحد و معاهدات بین المللی لازم‌الاجرای بشر دوستانه، به منظور ترویج، تبیین و اجرای حقوق بشر دوستانه در سطح ملی و مشارکت در تلاشهای بین المللی، و با ملاحظه مصوبه بیست و ششمین کنفرانس بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر ۱۹۹۵ مبنی بر تشکیل کمیته‌های ملی حقوق بشردوستانه، مواد این آیین‌نامه به ترتیب ذیل مقرر می‌شود.
فصل اول – کلیات
ماده ۱ – در این آیین‌نامه عبارت کمیته ملی به جای کمیته ملی حقوق بشر دوستانه جمهوری اسلامی ایران به کار می‌رود.
ماده ۲ – اهداف کمیته ملی عبارت است از ترویج و تکامل و زمینه سازی برای اجرای حقوق بشر دوستانه در سطح ملی و مشارکت در تحکیم و رعایت حقوق بشر دوستانه در سطح بین المللی.
ماده ۳ – وظایف و اختیارات کمیته ملی بدین قرار است:
۱ – تصمیم‌گیری در خصوص نحوه اجرای مقررات بین المللی بشر دوستانه در سطح ملی در چارچوب قوانین و مقررات جاری.
۲ – نظارت بر رعایت حقوق بشر دوستانه در سطح ملی.
۳ – آموزش و ترویج مفاهیم حقوق بشر دوستانه در میان نیروهای مسلح، عموم مردم و در مقاطع تحصیلی مختلف.
۴ – تهیه و ارایه پیشنهاد تصویب قوانین و مقررات در جهت رعایت و اجرای حقوق بشر دوستانه و همچنین پیشنهاد الحاق جمهوری اسلامی ایران به معاهدات بین المللی مربوط.
۵ – ارایه نظارت مشورتی در زمینه تبیین و تفسیر مقررات بشر دوستانه.
۶ – پیگیری امور حمایت از کلیه اشخاص مشمول مقررات حقوقی بشر دوستانه بین المللی از جمله:
الف – پیگیری امور مربوط به ورود اقامت و خروج یا اخراج پناهندگان و آوارگان،
ب – پیگیری امور مربوط به اسرای خارجی در ایران و اسرا و زندانیان ایرانی در خارج از کشور
پ – پیگیری امور مربوط به مجروحان جنگی به ویژه قربانیان سلاحهای کشتار جمعی (شیمیایی، هسته‌ای، میکروبی و بیولوژیکی)
۷ – تشریح و ترویج نقطه نظرات و عملکرد جمهوری اسلامی ایران در قبال حقوق بشر دوستانه برای ارایه به مجامع و نهادهای ملی و بین المللی با هماهنگی وزارت امور خارجه.
۸ – همکاری با سازمانهای منطقه‌ای و بین المللی به منظور ترویج و اجرای حقوق بشر دوستانه با هماهنگی وزارت امور خارجه
۹ – پیگیری موارد نقض مقررات بشر دوستانه در سطح بین المللی و ارایه گزارش به مجامع بین المللی ذی‌ربط
۱۰ – هماهنگی و تبادل اطلاعات علمی و تحقیقاتی با مراجع داخلی و خارجی در زمینه حقوق بشر دوستانه
فصل دوم – ارکان
ماده ۴ – کمیته ملی متشکل از ارکان زیر است:
۱ – کمیته،
۲ – دبیرخانه
ماده ۵ – ریاست کمیته ملی و اداره جلسات کمیته بر عهده ریاست جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران است و در غیاب وی بر عهده دبیر کل جمعیت هلال احمر می‌باشد.
دبیر کمیته ملی خواهد بود.
ماده ۶ – کمیته مرکب از اعضای ذیل است:
۱ – رییس و دبیر کل جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران
۲ – نمایندگان تام الاختیار وزارتخانه‌های امور خارجه، دادگستری، کشور، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.
۳ – مدیر کل امور حقوقی و مدیر کل امور بین الملل جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران به منظور پیگیری اجرای تصمیمات کمیته و فعالیتهای لازم در این خصوص، بدون داشتن حق رای در جلسات کمیته شرکت خواهند داشت.
تبصره – در صورت نیاز به شرکت سایر دستگاههای دولتی، رییس کمیته ملی و در غیاب وی دبیر کل می‌تواند از دستگاه ذی‌ربط، حسب مورد، جهت معرفی نماینده برای شرکت در جلسات کمیته با حق رای دعوت به عمل آورد.
نماینده این دستگاهها منحصراً در جلسات ذی‌ربط از حق رای برخوردار می‌باشند.
ماده ۷ – کمیته وظایف و اختیارات کمیته ملی را بر عهده داشته نسبت به تمهیدات اجرای این آیین‌نامه و همچنین فعالیت کمیته ملی اتخاذ تصمیم می‌نماید.
ماده ۸ – تصمیمات کمیته که تصمیمات کمیته ملی تلقی می‌شود با اکثریت نسبی اعضای واجد حق رای حاضر در جلسه اتخاذ می‌شود. در صورت تساوی آرا، رای اعضایی که رییس کمیته ملی جزو آنهاست معتبر خواهد بود.
ماده ۹ – هریک از وزارتخانه‌ها و نهادهای عضو کمیته از یک حق رای برخوردار می‌باشند.
ماده ۱۰ – جلسات کمیته با حضور دو سوم اعضای واجد حق رای رسمیت می‌یابد و در صورت فقدان حد نصاب لام مجدداً از اعضا دعوت به عمل می‌آید.
ماده ۱۱ – کمیته به صورت عادی، سالیانه چهار جلسه (هرسه ماه یک جلسه) خواهد داشت. همچنین جلسات فوق العاده به تصمیم رییس کمیته ملی- در غیاب وی، دبیر کل – و یا بنا به تقاضای دو سوم اعضای واجد حق رای تشکیل می‌گردد.
ماده ۱۲ – بنا به پیشنهاد هریک از اعضا و تصویب کمیته، دعوت از کارشناسان برای حضور در جلسات کمیته بلامانع است.
ماده ۱۳ – به منظور حسن جریان امور، تعیین جلسات و دعوت از اعضا، تنظیم دستور جلسات کمیته، طرح پیشنهادها و ارایه گزارشهای توجیهی، ابلاغ و نظارت بر اجرای تصمیمات کمیته، برقراری ارتباط و هماهنگی میان اعضا و ارکان کمیته ملی با سایر نهادها و دستگاههای ملی و مراجع بین المللی، تهیه گزارش از عملکرد کمیته ملی و فعالیتهای پژوهشی، دبیرخانه‌ای تحت ریاست دبیر کمیته ملی تشکیل می‌شود.
ماده ۱۴ – دبیر کمیته ملی سخنگوی کمیته ملی خواهد بود
ماده ۱۵ – امور پژوهشی و انتشارات تحت نظارت دبیر کمیته ملی انجام می‌شود و در صورت لزوم می‌تواند دارای یک نشریه تخصصی باشد.
ماده ۱۶ – محل تشکیل دبیرخانه کمیته ملی در تهران و در جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.
فصل سوم – امور مالی کمیته ملی
ماده ۱۷ – [اصلاحی ۱۳۷۹/۳/۱۸]
هزینه فعالیتهای کمیته ملی در هرسال مالی از محل اعتبار مربوط که بنا به پیشنهاد کمیته توسط سازمان برنامه و بودجه در لایحه بودجه تحت عنوان کمک به کمیته ملی حقوق بشر دوستانه منظور می‌گردد تأمین خواهد شد.
تبصره – تا زمان تخصیص اعتبار، هزینه‌های جاری از محل ردیف ویژه در اختیار رییس جمهور تأمین می‌گردد.
ماده ۱۸ – درخواست وجه و پیشنهاد گشایش حساب و نظارت بر هزینه‌ها با هماهنگی رییس کمیته ملی – در غیاب وی، دبیر کل – توسط ذی حساب هلال احمر جمهوری اسلامی ایران انجام خواهد پذیرفت.
ماده ۱۹ – کمیته ملی تابع آیین‌نامه مالی و محاسباتی جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران با هر گونه تغییرات و اصلاحات بعدی خواهد بود.
فصل چهارم – مقررات نهایی
ماده ۲۰ – بنا به اختیارات قانونی حاصل از قانون اساسنامه جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران – مصوب ۱۳۶۷ – تصویب‌نامه شماره ۷۷۶۳۶ت۱۸۳۰۴هـ مورخ ۱۳۷۶/۱۱/۱۵ هیأت وزیران و به منظور حسن اجرای وظایف مقرر در این آیین‌نامه، وزارتخانه‌ها و دستگاههای دولتی همکاری لازم را با کمیته ملی معمول می‌دارند.
ماده ۲۱ – [اصلاحی ۱۳۷۹/۳/۱۸]
تصمیمات کمیته ملی در حدود صلاحیت کمیته مذکور برای تمامی دستگاههای دولتی لازم الاجرا می‌باشد.
ماده ۲۲ – فعالیتهای کمیته به صورت دایمی خواهد بود.
ماده ۲۳ – هر گونه تغییر در این آیین‌نامه با تصویب دو سوم اعضای واجد حق رای و تصویب نهایی هیأت وزیران معتبر خواهد بود.
حسن حبیبی – معاون اول رییس جمهور