قانون داوری تجاری بین‌المللی

تاریخ تصویب: ۱۳۷۶/۰۶/۲۶
تاریخ انتشار: ۱۳۷۶/۰۷/۲۸

فصل اول- مقررات عمومی

ماده ۱ ـ تعاریف و قواعد تفسیر
‌تعریف اصطلاحاتی که در این قانون به کار رفته است به قرار ذیل می‌باشد:

الف ـ «داوری» عبارت است از رفع اختلاف بین متداعیین در خارج از دادگاه بوسیله شخص یا اشخاص حقیقی یا حقوقی مرضی‌الطرفین و یا‌ انتصابی.

ب ـ «داوری بین‌المللی» عبارتست از اینکه یکی از طرفین در زمان انعقاد موافقتنامه داوری به موجب قوانین ایران تبعه ایران نباشد.

ج ـ «موافقتنامه داوری» توافقی است بین طرفین که به موجب آن تمام یا بعضی از اختلافاتی که در مورد یک یا چند رابطه حقوقی معین اعم از‌ قراردادی یا غیر قراردادی به وجود آمده یا ممکن است پیش آید، به داوری ارجاع می‌شود.
موافقتنامه داوری ممکن است به صورت شرط داوری در ‌قرارداد و یا به صورت قرارداد جداگانه باشد.

د ـ «داور» اعم از داور واحد و یا هیات داوران است.

هـ ـ منظور از «‌دادگاه» در این قانون، یکی از دادگاههای تشکیلات قضایی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.

و ـ در هر موردی که در این قانون به توافق موجود بین طرفین یا توافقی که بعد حاصل شود اشاره شده باشد، مراتب مشمول مقررات داوری مصرحه در‌آن توافق نیز خواهد بود.‌


ماده ۲ ـ قلمرو اجرا

۱- داوری اختلافات در روابط تجاری بین‌المللی اعم از خرید و فروش کالا و خدمات، حمل و نقل، بیمه، امور مالی، خدمات مشاوره‌ای،‌ سرمایه‌گذاری، همکاریهای فنی، نمایندگی، حق‌العمل‌کاری، پیمانکاری و فعالیتهای مشابه مطابق مقررات این قانون صورت خواهد پذیرفت.

۲- کلیه اشخاصی که اهلیت اقامه دعوا دارند می‌توانند داوری اختلافات تجاری بین‌المللی خود را اعم از اینکه در مراجع قضایی طرح شده یا نشده ‌باشد و در صورت طرح در هر مرحله که باشد با تراضی، طبق مقررات این قانون به داوری ارجاع کنند.


‌ماده ۳ ـ ابلاغ اوراق و اخطاریه‌ها
‌در صورتی که بین طرفین راجع به نحوه و مرجع ابلاغ اوراق مربوط به داوری توافقی صورت نگرفته باشد، به یکی از طرق ذیل عمل خواهد شد:

الف ـ در داوری سازمانی، نحوه و مرجع ابلاغ مطابق مقررات سازمان مزبور خواهد بود.

ب ـ داور می‌تواند راساً نحوه و مرجع ابلاغ را مشخص کند و بر اساس آن اوراق داوری را برای طرفین ارسال دارد.

ج ـ متقاضی داوری می‌تواند درخواست ارجاع امر به داوری را از طریق نامه سفارشی دو قبضه، پیام تصویری، تلکس و تلگرام و اظهارنامه و نظایر آن‌ برای طرف دیگر ارسال دارد، درخواست مزبور وقتی ابلاغ شده محسوب می‌شود که:
۱- وصول آن به مخاطب محرز باشد.
۲- مخاطب بر طبق مفاد درخواست اقدامی کرده باشد.
۳- مخاطب نفیاً یا اثباتاً پاسخ مقتضی داده باشد.


‌ماده ۴ ـ شروع جریان داوری

‌الف ـ داوری از زمانی شروع می‌شود که درخواست داوری بر اساس مفاد ماده (۳) این قانون به خوانده داوری ابلاغ شده باشد، مگر اینکه طرفین به نحو ‌دیگری توافق کرده باشند.

ب ـ جز در مواردی که ترتیب دیگری بین طرفین مقرر شده باشد، درخواست داوری باید حاوی نکات ذیل باشد:
۱- درخواست ارجاع اختلاف به داوری.
۲- نام و نشانی طرفین.
۳- بیان ادعا و خواسته آن.
۴- شرط داوری و یا موافقتنامه داوری.

درخواست داوری ممکن است حاوی اطلاعاتی در مورد تعداد داوران و چگونگی انتخاب آنان به شرح مذکور درفصل سوم این قانون و همچنین راجع‌ به موافقتنامه‌ها، قراردادها و یا وقایعی که موجب بروز اختلاف شده است، باشد.


ماده ۵ ـ انصراف از حق ایراد
در صورتی که هریک از طرفین با علم به عدم رعایت مقررات غیرآمره این قانون و یا شرایط قابل عدول موافقتنامه داوری، داوری را ادامه دهد و ایراد‌ خود را فورا و یا در مهلتی که به این منظور تعیین شده است، اقامه نکند، چنین تلقی خواهد شد که از حق ایراد صرف نظر کرده است.


‌ماده ۶ ـ مرجع نظارتی

۱- انجام وظایف مندرج در ماده (۹)، بندهای (۳ و (۴) ماده (۱۱) بند (۳) ماده (۱۳)، بند (۱) ماده (۱۴)، بند (۳) ماده (۱۶)، ماده (۳۳) و ماده (۳۵) ‌به عهده دادگاه عمومی واقع در مرکز استانی است که مقر داوری در آن قرار دارد، و تا زمانی که مقر داوری مشخص نشده، به عهده دادگاه عمومی تهران ‌است.
تصمیمات دادگاه در این موارد قطعی و غیرقابل اعتراض است.

۲- در داوری‌های سازمانی انجام وظایف مندرج در بندهای (۲) و (۳) ماده (۱۱) بند (۳) ماده (۱۳) و بند (۱) ماده (۱۴) به عهده سازمان داوری مربوط‌ است.‌


فصل دوم ـ موافقتنامه داوری

ماده ۷ ـ شکل موافقتنامه داوری
‌موافقتنامه داوری باید طی سندی به امضای طرفین رسیده باشد، یا مبادله نامه، تلکس، تلگرام، یا نظایر آنها بر وجود موافقتنامه مزبور دلالت نماید. یا‌ یکی از طرفین طی مبادله درخواست یا دفاعیه، وجود آن را ادعا کند و طرف دیگر عملاً آنرا قبول نماید. ارجاع به سندی در قرارداد کتبی که متضمن ‌شرط داوری باشد نیز به منزله موافقتنامه مستقل داوری خواهد بود.


‌ماده ۸ ـ موافقتنامه داوری و دعوای مطروحه نزد دادگاه
دادگاهی که دعوای موضوع موافقتنامه داوری نزد آن اقامه شده است باید در صورت درخواست یکی از طرفین تا پایان اولین جلسه دادگاه، دعوای‌ طرفین را به داوری احاله نماید، مگر اینکه احراز کند که موافقتنامه داوری باطل و ملغی‌الاثر یا غیر قابل اجرا می‌باشد.
طرح دعوا در دادگاه مانع شروع و یا ادامه جریان رسیدگی داوری و صدور رای داوری نخواهد بود.


ماده ۹ ـ موافقتنامه داوری و قرار تامین یا دستور موقت
هر یک از طرفین، قبل یا حین رسیدگی داوری می‌تواند از رییس دادگاه موضوع ماده (۶) صدور قرار تامین و یا دستور موقت را درخواست نماید.


‌فصل سوم ـ ترکیب هیات داوری

‌ماده ۱۰ ـ تعداد داوران
‌تعیین تعداد داوران بر عهده طرفین اختلاف است. در صورت عدم تعیین، هیات داوری مرکب از سه عضو خواهد بود.


ماده ۱۱ ـ تعیین داوران
۱- طرفهای اختلاف می‌توانند با توجه و رعایت مقررات بندهای (۳) و (۴) این ماده در مورد روش تعیین داور توافق نمایند. طرف ایرانی نمی‌تواند ‌مادامی که اختلاف ایجاد نشده است به نحوی از انحا ملتزم شود که در صورت بروز اختلاف حل آن را به داوری یک یا چند نفر مرجوع نماید که آن‌ شخص یا اشخاص دارای همان تابعیتی باشند که طرف یا اطراف وی دارند.

۲- در صورت نبودن چنین توافقی به ترتیب زیر اقدام خواهد شد:
الف ـ برای تعیین هیات داوری، هرطرف داور خود را انتخاب می‌کند و داوران منتخب، سرداور را تعیین خواهند کرد. چنانچه یکی از طرفین ظرف سی (۳۰) روز از تاریخ شروع داوری، داور خود را تعیین و قبولی وی را تحصیل نکند یا اگر داوران منتخب نتوانند ظرف سی (۳۰) روز از تاریخ انتخاب در‌مورد سرداور توافق و قبولی وی را تحصیل نمایند، بنا به تقاضای یکی از طرفین حسب مورد تعیین داور طرف ممتنع یا سرداور طبق مقررات ماده (۶) ‌صورت خواهد گرفت.
ب ـ در داوری یک نفره، اگر طرفین نتوانند در مورد انتخاب داور به توافق برسند، داور بنابه تقاضای یکی ازطرفین توسط مرجع موضوع ماده (۶) تعیین‌خواهد شد.

۳- هرگاه براساس روش تعیین داور که مورد توافق طرفین قرار گرفته است، یکی از طرفین اقدام ننماید یا طرفین و یا داوران منتخب به توافق نرسند و یا‌ اینکه شخص ثالث، اعم از حقیقی یا حقوقی به وظیفه‌ای که در این خصوص به وی محول شده است، عمل ننماید، هرکدام از طرفین می‌تواند برای اتخاذ ‌تصمیم به مرجع موضوع ماده (۶) مراجعه نماید مگر اینکه طریق دیگری مورد توافق طرفین قرار گرفته باشد.

۴- مقام ناصب باید کلیه شرایطی راکه طرفین در موافقتنامه برای تعیین «داور» مقرر داشته‌اند رعایت نموده و استقلال و بی‌طرفی «داور» را ملحوظ ‌نماید. در هر صورت سرداور را باید از اتباع کشور ثالث انتخاب نماید و داور طرف ممتنع از بین اتباع کشور طرف دیگر منصوب نخواهد شد.

۵- هرگاه در موافقتنامه داوری طرفین ملتزم شده باشند که در صورت بروز اختلاف شخص یا اشخاص معینی داوری نمایند و آن شخص و یا اشخاص‌ نخواهند یا نتوانند به عنوان داور رسیدگی کنند، موافقتنامه داوری ملغی‌الاثر خواهد بود مگر آنکه طرفین به داوری شخص یا اشخاص دیگری تراضی‌کنند یا به نحوی دیگر توافق کرده باشند.

۶- در مواردی که داوری بیش از دو طرف داشته باشد و طرفها به ‌نحو دیگری توافق ننموده باشند هیات داوری به ‌ترتیب زیر تعیین خواهد شد:
الف ـ خواهان یک داور تعیین خواهد کرد و در صورت تعدد، خواهانها مشترکاً یک داور تعیین خواهند کرد. داور خوانده یا خواندگان نیز به همین‌ روش تعیین می‌شود.
چنانچه خواهانها یا خواندگان در مورد داور خود به توافق نرسند داور هریک از طرفین (خواهانها یا خواندگان) بوسیله مرجع موضوع ماده (۶) تعیین‌ خواهد شد.
ب ـ تعیین سرداور بر عهده داوران منتخب است و در صورتی که به توافق نرسند سرداور توسط مرجع موضوع ماده (۶) تعیین می‌شود.
ج ـ هرگاه در مورد خواهان یا خوانده بودن یک یا چند طرف داوری، ‌اختلاف باشد هیات داوری مرکب از سه نفر به انتخاب مرجع موضوع ماده (۶) ‌خواهد بود.
د ـ سایر موارد در داوریهای چندجانبه از جمله جرح و قصور تابع مقرراتی است که برای داوریهای دوجانبه مقرر شده است.


‌ماده ۱۲ ـ موارد جرح داور
۱- «‌داور» در صورتی قابل جرح است که اوضاع و احوال موجود باعث تردیدهای موجهی در خصوص بی‌طرفی و استقلال او شود، و یا اینکه واجد‌ اوصافی که مورد توافق و نظر طرفین بوده است، نباشد.
هر طرف صرفاً به استناد عللی که پس از تعیین «داور» از آنها مطلع شده، می‌تواند داوری را که‌ خود تعیین کرده و یا در جریان تعیین او مشارکت داشته است، جرح کند.

۲- شخصی که به عنوان داور مورد پیشنهاد قرار می‌گیرد، باید هرگونه اوضاع و احوالی را که موجب تردید موجه در مورد بی‌طرفی و استقلال او‌ می‌شود، افشا نماید.
«‌داور» باید از موقع انتصاب به عنوان «‌داور» و در طول جریان داوری نیز بروز چنین اوضاع و احوالی را بدون تاخیر به طرفین اطلاع‌دهد، مگر اینکه قبلاً آنان را از اوضاع و احوال مذکور مطلع نموده باشد.


ماده ۱۳ ـ تشریفات جرح
۱- طرفین می‌توانند در مورد تشریفات جرح «‌داور» توافق نمایند.

۲- در صورت نبودن چنین توافقی، طرفی که قصد جرح «‌داور» را دارد باید ظرف (۱۵) روز از تاریخ اطلاع از تشکیل «‌داوری» یا اطلاع از هر گونه‌ اوضاع و احوال مذکور در بند (۱) ماده (۱۳) دلایل جرح را طی لایحه‌ای به «‌داور» اعلام کند. «‌داور» در مورد جرح اتخاذ تصمیم می‌کند، مگر اینکه داور مورد جرح از سمت خود کناره‌گیری کند و یا طرف مقابل نیز جرح را بپذیرد.

۳- جرحی که با رعایت تشریفات بندهای (۱) و (۲) این ماده به عمل آمده است اگر مورد قبول قرار نگیرد، طرفی که «‌داور» را جرح کرده می‌تواند ظرف‌ سی (۳۰) روز پس از دریافت اخطاریه حاوی تصمیم مربوط به رد جرح، از مرجع موضوع ماده (۶) درخواست نماید که نسبت به جرح، رسیدگی و‌ اتخاذ تصمیم کند. مادام که چنین درخواستی تحت رسیدگی است «‌داور» می‌تواند جریان داوری را ادامه داده و رای نیز صادر کند.


‌ماده ۱۴ ـ قصور و یا عدم امکان انجام وظیفه

۱- اگر یک داور به موجب قانون یا عملا قادر به انجام وظایف خود نباشد و یا بنا به علل دیگری موفق به انجام وظایفش بدون تاخیر موجه نشود،‌ مسوولیت وی خاتمه می‌یابد.
چنانچه در تحقق موارد مذکور بین طرفین اختلاف باشد هریک از آنها می‌تواند از مرجع مذکور در ماده (۶) درخواست‌ کند که در مورد ختم ماموریت «داور» مزبور اتخاذ تصمیم نماید.

۲- صرف کناره‌گیری و یا موافقت طرف دیگر یا ختم ماموریت «داور»، به معنای قبول اعتبار و صحت دلایل جرح، قصور، یا عدم قدرت بر انجام‌ وظیفه نخواهد بود.


‌ماده ۱۵ ـ تعیین داور جانشین
‌هرگاه ماموریت یک «‌داور» به موجب مواد (۱۳) ‌یا (۱۴) یا به علت کناره‌گیری، یا به لحاظ توافق طرفین در خصوص لغو ماموریت او و یا به جهات و‌ دلایل دیگری خاتمه پذیرد «‌داور» جانشین مطابق مقررات حاکم بر تعیین داوری که تغییر یافته است، تعیین می‌شود.


‌فصل چهارم ـ صلاحیت داور

‌ماده ۱۶ ـ اتخاذ تصمیم در مورد صلاحیت

۱- «‌داور» می‌تواند در مورد صلاحیت خود و همچنین در باره وجود و یا اعتبار موافقتنامه داوری اتخاذ تصمیم کند. شرط داوری که به صورت جزیی از‌ یک قرارداد باشد از نظر اجرای این قانون به عنوان موافقتنامه‌ای مستقل تلقی می‌شود، تصمیم «‌داور» در خصوص بطلان و ملغی‌الاثر بودن قرارداد ‌فی‌نفسه به منزله عدم اعتبار شرط داوری مندرج در قرارداد نخواهد بود.

۲- ایراد به صلاحیت «‌داور» نباید موخر از تسلیم لایحه دفاعیه باشد. صرف تعیین «‌داور» و یا مشارکت در تعیین وی توسط هر یک از طرفین مانع از‌ ایراد صلاحیت نخواهد بود ایراد به خروج «‌داور» از حدود صلاحیت در جریان رسیدگی داوری باید به محض بروز آن عنوان شود «‌داور» می‌تواند در هر‌ کدام از موارد مذکور، ایراد خارج از موعد را نیز بپذیرد، مشروط بر آنکه تاخیر را موجه تشخیص دهد.

۳- در صورت ایراد به اصل صلاحیت و یا به وجود و یا اعتبار موافقتنامه داوری (جز در صورتی که طرفین به نحو دیگر توافق کرده باشند) «‌داور» باید‌ به عنوان یک امر مقدماتی، قبل از ورود به ماهیت دعوی نسبت به آن اتخاذ تصمیم کند. اتخاذ تصمیم در مورد ایراد خروج «‌داور» از حدود صلاحیت که‌ سبب آن در حین رسیدگی حادث شود ممکن است در ضمن رای ماهوی به عمل آید.
چنانچه «‌داور» به عنوان یک امر مقدماتی به صلاحیت خود نظر‌بدهد، هریک از طرفین می‌تواند ظرف سی (۳۰) روز پس از وصول ابلاغیه آن از دادگاه مندرج در ماده (۶) درخواست کند که نسبت به موضوع رسیدگی‌ و اتخاذ تصمیم نماید. مادام که درخواست مزبور در دادگاه تحت رسیدگی است «‌داور» می‌تواند به رسیدگی خود ادامه دهد و رای نیز صادر کند.


ماده ۱۷ ـ اختیار «‌داور» برای صدور دستور موقت
«‌داور» می‌تواند در امور مربوط به موضوع اختلاف که محتاج به تعیین تکلیف فوری است، به درخواست هر کدام از طرفین دستور موقت صادر نماید،‌ مگر آنکه طرفین به نحو دیگری توافق کرده باشند. «‌داور» می‌تواند مقرر نماید که متقاضی تامینی مناسب بسپارد. در هر دو صورت چنانچه طرف دیگر‌ تامینی بدهد که متناسب با موضوع دستور موقت باشد «داور» از دستور موقت رفع اثر خواهد کرد.


‌فصل پنجم ـ نحوه رسیدگی داوری

ماده ۱۸ ـ رفتار مساوی با طرفین
رفتار با طرفین باید به نحو مساوی باشد و به هر کدام از آنان فرصت کافی برای طرح ادعا یا دفاع و ارایه دلایل داده شود.


‌ماده ۱۹ ـ تعیین قواعد رسیدگی

۱- طرفین می‌توانند به شرط رعایت مقررات آمره این قانون در مورد آبین رسیدگی داوری توافق نمایند.

۲- در صورت نبودن چنین توافقی «‌داور» با رعایت مقررات این قانون، داوری را به نحو مقتضی اداره و تصدی می‌نماید. تشخیص ارتباط، موضوعیت‌ و ارزش هرگونه دلیل بر عهده «‌داور» است.


‌ماده ۲۰ ـ محل داوری

۱- داوری در محل مورد توافق طرفین انجام می‌شود. در صورت عدم توافق، محل داوری با توجه به اوضاع و احوال دعوا، و سهولت دسترسی‌ طرفین، توسط «‌داور» تعیین می‌شود.

۲- «‌داور» می‌تواند برای شور بین اعضا، استماع شهادت شهود و کارشناسان طرفین، یا بازرسی کالا و سایر اموال و یا اسناد و مدارک، در هر محلی که ‌خود مقتضی بداند تشکیل جلسه دهد، مگر طرفین به نحو دیگری توافق کرده باشند.


‌ماده ۲۱ ـ زبان
‌طرفین می‌توانند در مورد زبان یا زبانهای مورد استفاده در رسیدگی داوری توافق نمایند. در غیر این صورت، «‌داور» زبان یا زبانهای مورد استفاده در داوری‌ را تعیین می‌کند. توافق طرفین یا تصمیم «‌داور» در این مورد شامل هرگونه لایحه، مدرک و دلیل طرفین، مذاکرات جلسات رسیدگی، مراسلات «‌داور» و‌ صدور رای خواهد بود.


ماده ۲۲ ـ درخواست و دفاعیه

۱- خواهان باید ظرف مهلتی که طرفین توافق کرده‌اند یا توسط «‌داور» تعیین شده است، تعهدات یا جهات دیگری که به موجب آن خود را مستحق‌ می‌داند، همچنین نکات مورد اختلاف و خواسته یا خسارت مورد درخواست را ارایه کند، و خوانده نیز باید دفاعیه خود در خصوص موارد مذکور را‌ ظرف مهلت مورد توافق یا تعیین شده توسط «‌داور» تسلیم کند.
طرفین می‌توانند کلیه مدارکی را که مرتبط تشخیص می‌دهند و یا فهرست مدارک یا سایر ادله‌ای که درنظر دارند بعداً تسلیم کنند همراه با درخواست یا‌ دفاعیه خود تقدیم دارند.

۲- چنانچه بین طرفین ترتیب دیگری مقرر نشده باشد، هریک از آنها می‌تواند دادخواست یا دفاعیه خود را در طول رسیدگی داوری اصلاح یا تکمیل‌ کند، مگر آنکه «‌داور» چنین اصلاح یا تکمیلی را به علت تاخیر یا تبعیض نسبت به طرف دیگر مجاز تشخیص ندهد.


‌ماده ۲۳ ـ جلسه استماع و رسیدگی

۱- تشخیص لزوم تشکیل جلسه برای ارایه ادله و توضیحات بر عهده «‌داور» است لکن در صورتی که یکی از طرفین در زمان مناسب درخواست ‌تشکیل جلسه نماید، برگزار نمودن جلسه استماع الزامی است مگر اینکه طرفین به نحو دیگری توافق کرده باشند.

۲- «‌داور» باید تشکیل هرگونه جلسه استماع و یا جلسه رسیدگی برای بازرسی کالا و یا سایر اموال و یا مدارک طرفین را تا مهلت کافی به طرفین ابلاغ‌ کند.

۳- کلیه لوایح، مدارک یا سایر اطلاعاتی که توسط یکی از طرفین به «‌داور» تسلیم شده و همچنین گزارش کارشناسی یا ارزیابی با مدارکی که ممکن‌ است، «‌داور» هنگام اتخاذ تصمیم به آنها استناد کند، باید برای طرفین ابلاغ شود.


ماده ۲۴ ـ قصور هرکدام از طرفین

۱- چنانچه خواهان بدون عذر موجه در تقدیم درخواست قصور کند، «‌داور» قرار ابطال درخواست داوری را صادر خواهد کرد.

۲- در صورتی که خوانده بدون عذر موجه در تقدیم دفاعیه قصور کند «‌داور» رسیدگی را ادامه خواهد داد، بدون اینکه کوتاهی مزبور فی‌نفسه به معنای‌ قبول ادعای خواهان توسط خوانده تلقی شود.

۳- اگر هر یک از طرفین از حضور در جلسه استماع و یا ارایه ادله مورد استناد خویش خودداری کند «‌داور» می‌تواند رسیدگی را ادامه دهد و بر اساس‌ مدارک موجود به صدور رای مبادرت کند.


ماده ۲۵ ـ ارجاع امر به کارشناس
«‌داور» می‌تواند در مواردی که لازم بداند موضوع را به کارشناسی ارجاع و مقرر کند که هر کدام از طرفین هرگونه اطلاعات مرتبط را در اختیار کارشناس‌ قرار دهد و موجبات دسترسی وی را به مدارک مربوط، کالا، یا سایر اموال برای انجام بازبینی فراهم آورد، مگر اینکه طرفین به نحو دیگری توافق کرده‌ باشند.
در صورت درخواست یکی از طرفین و یا در صورتی که «‌داور» لازم بداند کارشناس باید پس از تقدیم گزارش کتبی، در جلسه استماع نیز شرکت کند و به‌ سوالات پاسخ بگوید، طرفین نیز می‌توانند به منظور ادای شهادت در خصوص نکات مورد اختلاف، کارشناس یا کارشناسانی را به عنوان شاهد خود ‌معرفی کنند.


ماده ۲۶ ـ ورود شخص ثالث
هر گاه شخص ثالثی در موضوع داوری برای خود مستقلا حقی قایل باشد و یا خود را در محق شدن یکی از طرفین ذی‌نفع بداند، می‌تواند مادام که ختم ‌رسیدگی اعلام نشده است وارد داوری شود، مشروط بر اینکه موافقتنامه و آیین داوری و «‌داور» را بپذیرد و ورود وی مورد ایراد هیچ کدام از طرفین ‌واقع نشود.


فصل ششم ـ ختم رسیدگی و صدور رای

‌ماده ۲۷ ـ قانون حاکم

۱- «‌داور» برحسب قواعد حقوقی که طرفین در مورد ماهیت اختلاف برگزیده‌اند، اتخاذ تصمیم خواهد کرد.
تعیین قانون یا سیستم حقوقی یک کشور ‌مشخص، به هر نحو که صورت گیرد، به عنوان ارجاع به قوانین ماهوی آن کشور تلقی خواهد شد.
قواعد حل تعارض مشمول این حکم نخواهد بود،‌ مگر اینکه طرفین به نحو دیگری توافق کرده باشند.

۲- در صورت عدم تعیین قانون حاکم از جانب طرفین «‌داور» بر اساس قانونی به ماهیت اختلاف رسیدگی خواهد کرد که به موجب قواعد حل تعارض ‌مناسب تشخیص دهد.

۳- «‌داور» در صورتی که طرفین صریحا اجازه داده باشند، می‌تواند بر اساس عدل و انصاف یا به صورت کدخدامنشانه تصمیم بگیرد.

۴- «‌داور» باید در کلیه موارد بر اساس شرایط قرارداد اتخاذ تصمیم کند، و عرف بازرگانی موضوع مربوط را مورد نظر قرار دهد.


‌ماده ۲۸ ـ سازش
‌چنانچه طرفین در جریان رسیدگی، اختلافات خود را از طریق سازش حل کنند، «‌داور» قرار سقوط دعوای داوری را صادر می‌کند، و چنانچه یکی از‌ طرفین تقاضا کند و طرف مقابل اعتراض نکند، موافقتنامه سازش را به صورت رای داوری بر اساس شرایط مرضی‌الطرفین با رعایت مفاد ماده (۳۰) ‌صادر می‌کند.


ماده ۲۹ ـ اخذ تصمیم توسط گروه داوران
‌در داوریهایی که توسط بیش از یک داور صورت می‌گیرد، هر تصمیم هیات داوری باید با اکثریت اعضای هیات داوری اتخاذ شود، مگر اینکه طرفین به‌ نحو دیگری توافق کرده باشند.


ماده ۳۰ ـ شکل و محتوای رای

۱- رای باید به صورت کتبی باشد و به امضای داور یا داوران برسد. در موردی که داور بیش از یک نفر باشد، امضای اکثریت کافی خواهد بود، مشروط‌ بر اینکه علت عدم امضای دیگر اعضا ذکر شود.

۲- کلیه دلایلی که رای بر آنها مبتنی است، باید در متن رای آورده شود، مگر اینکه طرفین توافق کرده باشند که دلایل رای ذکر نشود، یا رای بر اساس‌ شرایط مرضی‌الطرفین به موجب ماده (۲۸) صادر شده باشد.

۳- رای باید حاوی تاریخ و محل داوری موضوع بند (۱) ماده (۲۰) باشد.

۴- پس از امضای رای، رونوشت آن باید به هریک از طرفین ابلاغ شود.


‌ماده ۳۱ ـ ختم رسیدگی
‌رسیدگی داوری با صدور رای نهایی یا به موجب دستور «‌داور» در موارد زیر خاتمه می‌یابد:

۱- استرداد دعوا توسط خواهان مگر اینکه خوانده بدان اعتراض نماید و «‌داور» برای وی منافع قانونی و موجهی در حل و فصل نهایی اختلاف احراز‌ نماید.

۲- عدم امکان و یا عدم لزوم ادامه رسیدگی به دلیل دیگر به تشخیص «‌داور»

۳- توافق طرفین در ختم رسیدگی.


‌ماده ۳۲ ـ اصلاح، تفسیر رای و رای تکمیلی

۱- «‌داور» می‌تواند بنا به تقاضای هر یک از طرفین یا راسا هرگونه اشتباه در محاسبه، نگارش و یا اشتباهات مشابه در رای را اصلاح و یا از آن رفع ابهام‌کند.
مهلت تقاضای طرفین سی (۳۰) روز از تاریخ ابلاغ رای می‌باشد، و باید نسخه‌ای از تقاضای مزبور برای طرف دیگر ارسال شود. «‌داور» حداکثر ظرف‌ سی (۳۰) روز از تاریخ وصول تقاضا و در مواردی که راسا متوجه اشتباه یا ابهام شده باشد، ظرف سی (۳۰) روز از تاریخ صدور رای، نسبت به اصلاح یا‌ تفسیر آن اقدام خواهد کرد.

۲- هر کدام از طرفین می‌تواند ضمن ارسال اخطاریه برای طرف دیگر، ظرف سی (۳۰) روز از تاریخ دریافت رای، از «‌داور» تقاضا کند نسبت به ‌ادعاهایی که اقامه کرده، ولی در رای مسکوت مانده است رای تکمیلی صادر کند.
«‌داور» چنانچه این درخواست را موجه تشخیص دهد، ظرف شصت (۶۰) روز نسبت به صدور رای تکمیلی اقدام می‌کند. «‌داور» می‌تواند در صورت لزوم مهلت مزبور را تمدید کند.

۳ ـ مقررات ماده (۳۰) در مورد اصلاح، تفسیر و رای تکمیلی لازم‌الرعایه است.


‌فصل هفتم ـ اعتراض به رای

ماده ۳۳ ـ درخواست ابطال رای

۱- رای داوری در موارد زیر به درخواست یکی از طرفین توسط دادگاه موضوع ماده (۶) قابل ابطال است:
الف ـ یکی از طرفین فاقد اهلیت بوده‌ باشد.
ب ـ موافقتنامه داوری به موجب قانونی که طرفین بر آن موافقتنامه حاکم دانسته‌اند معتبر نباشد و در صورت سکوت قانون حاکم، مخالف صریح قانون ‌ایران باشد.
ج ـ مقررات این قانون در خصوص ابلاغ اخطاریه‌های تعیین داور یا درخواست داوری رعایت نشده باشد.
د ـ درخواست کننده ابطال، به دلیلی که خارج از اختیار او بوده، موفق به ارایه دلایل و مدارک خود نشده باشد.
هـ ـ «‌داور» خارج از حدود اختیارات خود رای داده باشد.
چنانچه موضوعات مرجوعه به داوری قابل تفکیک باشد، فقط آن قسمتی از رای که خارج از‌ حدود اختیارات «داور» بوده، قابل ابطال است.
‌و ـ ترکیب هیات داوری یا آیین دادرسی مطابق موافقتنامه داوری نباشد و یا در صورت سکوت و یا عدم وجود موافقتنامه داوری، مخالف قواعد‌ مندرج در این قانون باشد.
ز ـ رای داوری مشتمل بر نظر موافق و موثر داوری باشد که جرح او توسط مرجع موضوع ماده (۶) پذیرفته شده‌ است.
ح ـ رای داوری مستند به سندی بوده باشد که جعلی بودن آن به موجب حکم نهایی ثابت شده باشد.
ط ـ پس از صدور رای داوری مدارکی یافت شود که دلیل حقانیت معترض بوده و ثابت شود که آن مدارک را طرف مقابل مکتوم داشته و یا باعث کتمان‌ آنها شده‌است.

۲- در خصوص موارد مندرج در بندهای (ح) و (ط) این ماده، طرفی که از سند مجعول یا مکتوم متضرر شده است، می‌تواند پیش از آنکه درخواست ‌ابطال رای داوری را به عمل آورد، از «‌داور» تقاضای رسیدگی مجدد نماید، مگر در صورتی که طرفین به نحو دیگری توافق کرده باشند.

۳- درخواست ابطال رای موضوع بند (۱) این ماده ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ رای داوری اعم از رای تصحیحی، تکمیلی یا تفسیری به معترض، باید به ‌دادگاه موضوع ماده (۶) تقدیم شود، و الا مسموع نخواهد بود.


‌ماده ۳۴ ـ بطلان رای
در موارد زیر رای «‌داور» اساسا باطل و غیرقابل اجراست:

۱ ـ در صورتی که موضوع اصلی اختلاف به موجب قوانین ایران قابل حل و فصل از طریق داوری نباشد.

۲ ـ در صورتی که مفاد رای مخالف با نظم عمومی یا اخلاق حسنه کشور و یا قواعد آمره این قانون باشد.

۳ ـ رای داوری صادره در خصوص اموال غیرمنقول واقع در ایران با قوانین آمره جمهوری اسلامی ایران و یا با مفاد اسناد رسمی معتبر معارض باشد،‌ مگر آنکه در مورد اخیر «‌داور» حق سازش داشته باشد.


‌فصل هشتم ـ اجرای رای

ماده ۳۵ ـ اجرا

۱- به استثنای موارد مندرج در مواد (۳۳) و (۳۴) آرای داوری که مطابق مقررات این قانون صادر شود قطعی و پس از ابلاغ لازم‌الاجرا است و در‌ صورت درخواست کتبی از دادگاه موضوع ماده (۶) ترتیبات اجرای احکام دادگاهها به مورد اجرا گذاشته می‌شوند.

۲- در صورتی که یکی از طرفین از دادگاه موضوع ماده ۶ این قانون درخواست ابطال رای داوری را به عمل آورده باشد و طرف دیگر تقاضای شناسایی ‌یا اجرای آن را کرده باشد، دادگاه می‌تواند در صورت درخواست متقاضی شناسایی یا اجرای رای، مقرر دارد که درخواست کننده ابطال تامین مناسب ‌بسپارد.


‌فصل نهم ـ سایر مقررات

ماده ۳۶ ـ سایر مقررات

۱- داوری اختلاف تجاری بین‌المللی موضوع این قانون از شمول قواعد داوری مندرج در قانون آیین دادرسی مدنی و سایر قوانین و مقررات مستثنی‌ است.

۲- این قانون نسبت به سایر قوانین جمهوری اسلامی ایران که به موجب آنها اختلافات خاصی را نمی‌توان به داوری ارجاع کرد، تاثیری نخواهد داشت.

۳- در صورتی که در معاهدات و توافقهای فی مابین دولت جمهوری اسلامی ایران و سایر دول ترتیبات و شرایط دیگری برای داوریهای موضوع این‌ قانون مقرر شده باشد، همان ترتیبات و شرایط متبع خواهد بود.


قانون فوق مشتمل بر نه فصل و سی و شش ماده در جلسه علنی روز چهارشنبه مورخ بیست و ششم شهریور ماه یکهزار و سیصد و هفتاد و شش مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۷۶/۷/۹ به تأیید شورای نگهبان رسید است.

رئیس مجلس شورای اسلامی – علی اکبر ناطق نوری