مصوب سیصد و نود و هشتمین جلسه مورخ ۲۰/۳/۷۶ شوراى عالى انقلاب فرهنگى
مقدمه
در مکتبها و نظامهاى الهى، آرامش جامعه، رفاه نسبى، تحقق عدالت و به طور کلى اعتلا و کمال بشر، در گرو تربیت انسانها در سه محور اصلى:
الف- نحوه ارتباط با خالق هستى
ب- نوع و حدود ارتباط با افراد دیگر
ج – نحوه و مورد استفاده از مواهب طبیعى مىباشد که باید بر پایه قوانین و ضوابط عادلانه تحقق پذیرد. در نظام جمهورى اسلامى نیز که:
– ۱ قانون اساسى آن نشأت گرفته از قرآن مجید است.
– ۲ مجالس و مجامع قانونگذارى آن موظفند با هماهنگى کامل و حول محور قرآن کریم قوانین را وضع نمایند.
– ۳ دانشمندان و کارشناسان اسلامى مکلفند براى تشخیص صحت و سقم اخبار و احادیث آنها را به قرآن عرضه و کلام خدا را ملاک و میزان قرار دهند.
– ۴ قواى مجریه، قضاییه و بهطور کلى همه کارگزاران سطوح مختلف نظام موظفند، حول محور قرآن مجید و مکتب اهل بیت عصمت علیهمالسلام به وظایف سازنده و ظریف خود قیام نمایند.
– ۵این نظام مقدس که خود را براى تعلیم و تربیت صحیح میلیونها کودک، نوجوان، جوان سالخورده و اصولاً جامعه فعلى و نسل آینده متعهد مىداند نیاز به اشخاص متدین و متخصصى دارد که آمادگى و توان تربیت و آموزش میلیونها انسان معصوم و متعهد را در چهارچوب فرهنگ و اخلاق اسلامى، داشته باشند.
براى تحقق اهداف فوق و پیمودن صراط مستقیم، راهى جز تمسک به عروةالوثقى و کتاب خداوند حکیم نیست.
از بعثت حضرت خاتمالانبیاء صلىا… و سلم تا انقلاب شکوهمند اسلامى ایران شرایط مساعدت براى تربیت مطلوب انسانها در پرتو انوار حیاتبخش و عالمتاب قرآن کریم و مکتب اهل بیت علیهمالسلام فراهم نگردید و همچنان این مشعل هدایت مهجور ماند. پس از استقرار نظام جمهورى اسلامى نیز علىرغم اهمیت و تأکید امام راحل و بنیانگذار جمهورى اسلامى ) ره(، مقام مظعم رهبرى و ریاست محترم جمهورى و با وجود دستگاههاى گسترده آموزشى و فرهنگى گوناگون در کشور به دلایل مختلف توفیق بایسته رفیق نشد و آثار مخرب تهاجم فرهنگى آلام و مصائب مهلک سایر جوامع منحرف، بر این ملت شهیدپرور نیز تحمیل شد لذا با عنایت به آیه شریفه ولو ان اهل القرى آمنوا و اتقوا لفتحنا علیهم برکات من السماء و الارض اعراف (۹۶) و به حکم ضرورت و ابراز علاقه شدید آینده نگران و دلسوزان جامعه و به منظور حفظ دستاوردهاى انقلاب عظیم اسلامى و ساختن نسلى متعهد و فعال، سازمان اوقاف و امور خیریه پس از بررسیهاى لازم نسبت به تأسیس دانشکدههاى علوم قرآنى پیش قدم و با کمک علما و اساتید قرآنى و کارشناسان معارف اسلامى به تدوین برنامه آموزشى مقطع کارشناسى و تصویب آن در شوراى عالى برنامهریزى وزارت علوم و آموزشعالى اقدام نمود.
اینک انتظار مىرود با عنایت پروردگار متعال در جهت توسعه فرهنگ بالنده قرآن کریم بخشى از وظیفه خطیر خود را به انجام رسانیده و این مرکز مقدس آموزشى و تربیتى بتواند برمبناى این اساسنامه معلم، محقق، پژوهشگر، داور، قارى، حافظ، مفسر و مبلغ قرآن مجید و مدیران مهذب و کارآمدى را تربیت کند. انشاءالله.
ماده – ۱دانشکده علوم قرآنى که یک نهاد علمى، آموزشى و پژوهشى در سطح آموزش عالى است و در مواد بعدى این اساسنامه دانشکده نامیده مىشود، با شرایط خاص و اهداف ذیل براى مدت نامحدود تأسیس مى شود.
ماده ۲- هدف
هدف از تأسیس دانشکده:
– ۲-۱ تربیت نیروى انسانى مهذب، متعهد و متخصص براى تدریس، تحقیق و برنامهریزى در زمینه علوم، فرهنگ و معارف قرآنى و تبحر در فنون آموزش، حفظ، کتابت و قرائت قرآن کریم در آن حد که پاسخگوى نیاز جامعه و مراکز آموزشى، پژوهشى و فرهنگى کشور بوده و نیاز دیگر جوامع اسلامى را نیز برآورده کند.
– ۲-۲ نشر و ترویج علوم قرآنى و معارف اسلامى در پرتو مکتب اهل بیت علیهمالسلام، به منظور ارتقاى سطح دانش، فرهنگ، اخلاق و تربیت اسلامى جامعه و اهتمام نسبت به تحقق این هدف مقدس.
– ۲-۳ ایجاد محیط مناسب براى بهرهگیرى از امکانات علمى و روشهاى تحققاتى داخل و خارج کشور در زمینه علوم و معارف قرآنى و تبادل اطلاعات علمى، مقالات، محقق، استاد و دانشجو.
– ۲-۴ تربیت معلم، داور، قارى، حافظ، مبلغ و مفسر قرآن کریم، به منظور گسترش فرهنگ قرآنى در جوامع انسانى.
– ۲-۵ ایجاد زمینه مناسب براى تحقیق علمى و جمعآورى منابع و اطلاعات و تهیه امکانات، براى کشف حقایق و توسعه مرزهاى دانش قرآنى در جهان اسلام.
ماده۳- وظایف دانشکده
– ۳-۱برگزارى دورههاى آموزش علوم قرآنى.
– ۳-۲برقرارى ارتباط مستمر با مراکز آموزشى، علمى و تحقیقاتى داخل و خارج کشور.
– ۳-۳تشکیل سمینارها، گردهماییها و جلسات علمى و مبادله اطلاعات و دستاوردها در زمینه جمعآورى فرهنگ و معارف قرآنى.
– ۳-۴نشر کتب و رسالات و نشریات و جزوات در رابطه با فرهنگ قرآن و معارف اسلامى به زبانهاى مختلف.
– ۳-۵تولید، تکثیر و توزیع نوارها و فیلمهاى آموزشى و تحقیقاتى پیرامون علوم قرآنى و ایجاد شبکه توزیع براساس مقررات عمومى کشور.
– ۳-۶رشد و اعتلاى فرهنگ عمومى در جهت ارزشهاى قرآنى.
ماده ۴- شخصیت حقوقى
دانشکده داراى شخصیت حقوقى مستقل است، از نظر ادارى و مالى زیر نظر سازمان اوقاف و
امور خیریه و از لحاظ برنامه و آییننامههاى آموزشى تابع وزارت فرهنگ و
آموزشعالى است. برنامههاى آموزشى آن به تصویب شوراىعالى برنامهریزى مىرسد و
مجوز تأسیس دانشکده و شعب آن از طرف شوراى گسترش آموزشعالى صادر مىشود و در
چارچوب مفاد این اساسنامه فعالیت داشته و رئیس آن نماینده قانونى دانشکده در مراجع ذىصلاح است.
ماده ۵- حوزه فعالیت
مرکز دانشکده تهران است و دانشکده مىتواند در شهرستانها و دیگر مناطق کشور نیز
داراى شعبه باشد. تأسیس شعبه منوط به پیشنهاد هیأت امنا و تأیید هیأت مؤسس و تصویب
شوراى گسترش آموزشعالى یا دیگر مراجع ذىربط است.
تبصره – شعب دانشکده در شهرستانها داراى عنوان )دانشکده علوم قرآنى( با پسوند نام شهرستان مى باشند.
این شعب پس از تأسیس از حیث تشکیلات، تأمین منابع مالى، مدیریت، اعضاى هیأت علمى و مقررات آموزشى و پژوهشى یک دانشکده کامل محسوب مىشوند، ولى از نظر مقررات مالى و ادارى و ضوابط اجرایى تابع مصوبات هیأت مؤسس و هیأت امناى مرکز هستند.
ماده ۶- ارکان
دانشکده داراى چهار رکن است:
– ۶-۱هیأت مؤسس دانشکده
– ۶-۲هیأت امناى دانشکده
– ۶-۳رئیس دانشکده
– ۶-۴شوراى دانشکده
ماده ۷- هیأت مؤسس
هیأت مؤسس رکن اصلى در تأسیس دانشکده مىباشد و داراى ۵عضو بدین شرح است:
– ۷-۱وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامى )رئیس هیأت(
– ۷-۲نماینده ولى فقیه و سرپرست سازمان اوقاف و امور خیریه )نایب رئیس(.
– ۷-۳نماینده ولى فقیه و قائممقام سازمان اوقاف و امور خیریه.
– ۷-۴وزیر فرهنگ و آموزش عالى.
– ۷-۵یکى از مشاوران یا کارشناسان ارشد سازمان اوقاف و امور خیریه یا یکى از اعضاى هیأت علمى دانشکده به انتخاب رئیس هیأت که دبیرى هیأت را نیز برعهده دارد.
تبصره – دبیر هیأت موظف است در هر جلسه، خلاصه مذاکرات و متن مصوبات هیأت مؤسس را ثبت و ضبط و با امضاى رئیس هیأت به مراجع ذىربط ابلاغ نماید.
ماده ۸- وظایف هیأت مؤسس
– ۸-۱ تدوین و تصویب آییننامه داخلى هیأت مؤسس.
– ۸-۲ سیاستگذارى و تصویب ضوابط براى تعیین خط مشى اجرایى و ایجاد شرایط و امکانات لازم در جهت تحقق اهداف دانشکده.
– ۸-۳ موافقت و تصویب پیشنهاد ایجاد و یا اصلاح تشکیلات، توسعه دانشکده و یا رشته تحصیلى و تأسیس شعبه جدید و ایجاد شرایط براى کسب مجوز از وزارت فرهنگ و آموزشعالى یا مراجع ذىربط و همچنین موافقت با انحلال هریک از شعب یا کل دانشکده.
– ۸-۴ انتخاب و یا عزل هیأت امناى مرکز.
– ۸-۵ موافقت با فروش، معاوضه و تبدیل به احسن اموال غیرمنقول.
– ۸-۶ بررسى و تصویب ترازنامه، خط مشى اجرایى سالانه که توسط هیأت امناى مرکزى تهیه و پیشنهاد مىشود.
– ۸-۷ بررسى و اظهارنظر نسبت به گزارشهاى هیأت امنا در مورد فعالیتهاى سالانه دانشکده.
– ۸-۸ حل و فصل اختلافات ناشى از شیوههاى مدیریت و تصمیمگیریها، تفسیر مواد اساسنامه و سایر مقررات و ضوابط آموزشى.
– ۸-۹ا صلاح یا تغییر بعضى یا تمام مواد اساسنامه و اقدام براى تصویب اساسنامه جدید یا تغییرات آن براساس ضوابط و مقررات قانونى.
– ۸-۱۰ اتخاذ تصمیم در مورد نحوه اداره، حمایت، نظارت و هماهنگى شعب دانشکده در شهرستانها.
– ۸-۱۱ هیأت مؤسس مىتواند بعضى از وظایف خود را به هیأت امناى مرکز واگذار نماید.
ماده ۹- هیأت امناى مرکز
هیأت امناى مرکز دانشکده، متشکل از ۹نفر عضو و ۱نفر دبیر به شرح زیر است:
– ۹-۱ سه نفر از اعضاى هیأت مؤسس به انتخاب اعضاى هیات مؤسس.
– ۹-۲ سه نفر از اعضاى هیأت علمى، دانشگاهها، مؤسسات آموزشعالى، ترجیحاً از گروه
علوم انسانى یا اساتید حوزه علمیه با حداقل سه سال سابقه تدریس و تحقیق در دانشگاه یا حوزه.
– ۹-۳ یک نفر روحانى موجه این افراد به پیشنهاد هیأت مؤسس و حکم رئیس هیأت مؤسس براى مدت ۴ سال منصوب مىشوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.
– ۹-۴ نماینده وزارت فرهنگ و آموزشعالى.
– ۹-۵ استاندار یا مشاور یا معاون استاندار تهران.
تبصره ۱- رئیس دانشکده با عنوان دبیر هیأت امنا بدون حق رأى در جلسات هیأت امنا شرکت مىکند.
تبصره ۲- هیأت امنا در اولین جلسه از بین خود یک نفر را به عنوان رئیس هیأت امنا براى مدت ۴ سال تعیین مىکند. رئیس هیأت مسؤولیت اداره جلسات و ابلاغ مصوبات را برعهده دارد.
ماده ۱۰- وظایف هیأت امنا
– ۱۰-۱ تهیه و تصویب آییننامه داخلى هیأت امنا.
– ۱۰-۲ تعیین خط مشى اجرایى دانشکده و پیشنهاد آن براى تصویب به هیأت مؤسس.
– ۱۰-۳ تصویب بودجه سالانه دانشکده و مؤسسات تابعه که توسط رئیس دانشکده پیشنهاد مىشود و ارائه آن به مراجع ذىربط.
– ۱۰-۴ تشخیص ضرورت تأسیس مقاطع تحصیلى و شعب جدید و نیز مؤسسات تحقیقاتى و علمى و واحدهاى ادارى و مالى و اجرایى دانشکده و پیشنهاد به مراجع ذىربط.
– ۱۰-۵ بررسى گزارش سالانه رؤساى دانشکدهها و تصمیمگیرى در مورد رفع مشکلات و نقایص و اتخاذ روش پیشرفت بهتر امور.
– ۱۰-۶ بررسى نیازهاى تشکیلاتى دانشکدهها و تصویب آن و ارائه به مراجع ذىربط.
– ۱۰-۷ نظارت برحسن اجراى مصوبات، هدایت و ایجاد هماهنگى در تمام فعالیتهاى آموزشى و پژوهشى، علمى و فرهنگى و امور مالى و ادارى دانشکده و واحدهاى تابعه.
– ۱۰-۸ بررسى مسائلى که طرح آن به نظر رئیس دانشکده ضرورت دارد.
– ۱۰-۹ جلب و قبول کمکها و هدایا از اشخاص حقیقى یا حقوقى به صورت نقدى یا غیرنقدى.
– ۱۰-۱۰ اخذ تصمیم در باب نحوه ارتباط با حوزه، مؤسسات آموزشعالى دانشگاهها و مؤسسات عملى و فرهنگى، داخلى، خارجى، در چهارچوب مقررات کشورى.
– ۱۰-۱۱ تعیین ضوابط اختصاصى پذیرش دانشجو.
ماده۱۱- شوراى دانشکده
شوراى دانشکده مطابق مقررات مؤسسات آموزشعالى تشکیل مىشود:
– ۱۱-۱ دانشکده مىتواند علما و دانشمندان برجسته داخلى و خارجى را با تصویب شوراى دانشکده و تأیید هیأت امنا به عضویت افتخارى هیأت علمى دانشکده بپذیرد.
ماده۱۲- رئیس دانشکده
رئیس دانشکده و رئیس هریک از شعب آن به پیشنهاد هیأت امناى مرکز یا هیأت امناى شعب
و تأیید رئیس هیأت مؤسس از بین اعضاى هیأت علمى دانشکده یا دانشگاهها و مؤسسات
آموزشعالى یا استادان حوزههاى علمى انتخاب و با حکم نماینده ولى فقیه و سرپرست
سازمان اوقاف و امور خیریه منصوب مىشود و در چهارچوب مفاد این اساسنامه فعالیت داشته و نماینده قانونى دانشکده در مراجع ذىصلاح است.
ماده ۱۳- اشخاص واجد شرایط براى معاونت دانشکده )طبق نمودار تشکیلاتى( توسط رئیس دانشکده پیشنهاد و پس از تأیید هیأت امنا با حکم رئیس دانشکده منصوب مىشود.
ماده ۱۴- انتخاب دانشجو
انتخاب دانشجو از بین داوطلبان واجد شرایط از طریق آزمون سراسرى و مطابق ضوابط
سازمان سنجش آزمون کشور و ضوابط اختصاصى دانشکده صورت مىگیرد و در پایان دوره به
فارغالتحصیلان مدرک مرسوم دانشگاهى اعطا مىشود.
تبصره ۱- دانشکده در صورت ضرورت مىتواند با تأیید هیأت امنا از طریق سازمان سنجش آموزش کشور، طى آزمون خاص داوطلبان واجد شرایط را بپذیرد.
تبصره ۲- ضوابط اختصاصى دانشکده براى پذیرش دانشجو هرساله توسط هیأت امناى مرکز تهیه و براى اجرا ابلاغ مىشود.
ماده ۱۵- منابع مالى
نظر به اینکه دانشکده مؤسسه عامالمنفعه مىباشد، هزینههاى آن از طریق سازمان اوقاف و امور خیریه از منابع زیر تأمین مىشود:
– ۱۵-۱ وجوه بریه و اعتبارات مربوط به موقوفاتى که به تشخیص سرپرست سازمان اوقاف و
امور خیریه مصرف عواید آنها با اهداف دانشکده موافق است.
– ۱۵-۲ کمکهاى مردمى و مؤسسات خیریه و درآمدهاى اختصاصى حاصل از سرمایهگذارى و قبول وصایت.
– ۱۵-۳ شهریه دانشجویى )به شرط تصویب هیأت امنا و تأیید هیأت مؤسس(.
– ۱۵-۴ درآمدهاى حاصل از انجام خدمات آموزشى و پژوهشى براى اشخاص و مؤسسات دولتى و غیردولتى.
– ۱۵-۵ کمکهاى مقام معظم رهبرى و دولت جمهورى اسلامى ایران.
تبصره – کلیه وجوه مکتسبه، اموال منقول و غیرمنقول موجود دانشکده یا آنچه که بعداً
کسب مىشود از طریق دولت یا مؤسسات خیریه، نهادها و اشخاص حقیقى و حقوقى به
دانشکده واگذار می شود، حکم اموال سازمان اوقاف و امور خیریه را دارد و منحصراً باید صرف تحقق اهداف دانشکده شود.
ماده ۱۶- انحلال دانشکده بنا به پیشنهادهیأت مؤسس و تصویب شورای گسترش آموزش عالی
امکان پذیر خواهد بود و پس از تصویب، هیأت تسویه مرکب از سه نفر که دو نفر به
انتخاب هیأت مؤسس و یک نفر نماینده وزارت فرهنگ و آموزش عالی تشکیل، و با رعایت
مقررات قانونی امر تسویه را به عهده خواهد داشت. پس از تسویه کلیه اموال و
داراییهای باقی مانده در اختیار سازمان اوقاف و امور خیریه قرار خواهد گرفت.
تبصره: در صورت تصویب انحلال، دانشکده موظف است کلیه تعهدات مربوط به دانشجویان موجود و در حال تحصیل را تا اتمام دوره تحصیلات آنان با نظارت وزارت فرهنگ و آموزش عالی به نحو مطلوب به انجام رساند.
ماده ۱۷- هرگونه تغییر در مفاد این اساسنامه به پیشنهاد هیأت مؤسس و تصویب شورای گسترش آموزش عالی خواهد بود.
ماده ۱۸- این اساسنامه مشتمل بر مقدمه و ۱۸ ماده ۵۳ بند و ۸ تبصره در جلسه مورخه ۲۳/۱/۷۶ شورای گسترش آموزش عالی به تصویب رسید و در جلسه ۳۹۸ مورخ ۲۰/۳/۷۶ شورای عالی انقلاب فرهنگی تأیید و تصویب شد و از تاریخ ابلاغ لازم الاجرا می باشد.