‌آیین‌نامه اجرایی قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی

تاریخ تصویب: ۱۳۷۵/۰۹/۲۱
تاریخ انتشار: ۱۳۷۵/۱۰/۱۲

شماره ۸۴۰۹ت۱۶۹۰۰ه – ۱۳۷۵.۰۹.۲۷

‌هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۵.۹.۲۱ بنا به پیشنهاد شماره ۴۰۰۷ مورخ ۱۳۷۵.۴.۳۱ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و به استناد ماده (۱۰)‌ قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی مصوب ۱۳۷۴ – آیین‌نامه اجرایی قانون یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:

‌ماده ۱ – ورود شیرخشک (‌شیر مصنوعی) و غذاهای کمکی شیرخوار منحصراً وسط اشخاص حقیقی و حقوقی که ضوابط وزارت بهداشت، درمان و آموزش‌ پزشکی را رعایت می‌کنند مجاز است.


‌ماده ۲ – کلیه دستگاه‌های دولتی و غیر دولتی مکلف به اجرای ضوابط تعیین شده توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، موضوع تبصره‌های (۱) و (۲) ماده (۱) و ماده (۲) قانون ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی – که از این پس قانون نامیده می‌شود – هستند.


‌ماده ۳ – اعطای چهارمین ماه مرخصی زایمان منوط به گواهی پزشک متخصص اطفال یا پزشک مرکز بهداشتی – درمانی (‌شهری و روستایی) همراه با شناسنامه‌ شیرخوار (‌برای احراز عدم استفاده از شیرخشک) است، مگر این که مطابق مقررات دیگر برای آنها مرخصی زایمان بیشتری پیش‌بینی شده باشد.

‌تبصره – [الحاقی ۱۳۸۱/۶/۲۴]
بانوانی که در طول دوران بارداری با تأیید پزشک معالج از مرخصی استعلاجی استفاده می‌کنند، از‌ چهار ماه مرخصی زایمان بهره‌مند خواهند بود و مدت مرخصی استعلاجی از مرخصی زایمان آنان کسر نخواهد‌شد.


‌ماده ۴ – استفاده از مرخصی ساعتی تا سن (۲۰) ماهگی کودک، منوط به ارایه گواهی مرکز بهداشتی – درمانی مبنی بر تغذیه شیرخوار توسط مادر است.

‌تبصره – بانوان مشمول قانون کار تابع ضوابط مربوط به خود هستند.


ماده ۵ – [اصلاحی ۱۳۸۳/۱۰/۹]
مادران مشمول این آیین‌نامه پس از پایان مرخصی زایمان و در دوران شیردهی باید در کار قبلی خود اشتغال یابند. در دوران یادشده نقل و انتقال آنها ممنوع است مگر اینکه خود، متقاضی تغییر شغل‌ یا نقل و انتقال باشند.


ماده ۶ – [اصلاحی ۱۳۸۳/۱۰/۹]
مادران مشمول این آیین‌نامه می‌توانند طی ساعات مقرر کار روزانه حداکثر از یک ساعت مرخصی ساعتی استفاده کنند. مادران یادشده می‌توانند بر حسب نیاز کودک‌، مرخصی یادشده را حداکثر در سه نوبت استفاده کنند. مدت مرخصی ساعتی برای مادران دارای فرزند دوقلو و بالاتر به میزان دو ساعت‌ می‌باشد.

‌تبصره ۱ – وزارتخانه‌ها، مؤسسات و شرکتهای دولتی و مؤسساتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است موظفند متناسب با تعداد مادرانی که فرزند خود‌را شیر می‌دهند، نسبت به ایجاد محل مناسب اقدام کنند.

‌تبصره ۲ – ضوابط مربوط به ایجاد شیرخوارگاه و مهدکودک در کارگاه‌های مشمول قانون کار، بر اساس ماده (۷۸) قانون کار و آیین‌نامه اجرایی شیرخوارگاه‌ها و‌مهدکودکهاست.


‌ماده ۷ – وظایف و اختیارات “‌کمیته سیاستگزاری و نظارت بر ترویج تغذیه با شیر مادر” به شرح زیر است:
۱ – تداوم سیاست ترویج تغذیه با شیر مادر.
۲ – تعیین چگونگی برآورد نیاز و نظارت بر ورود، عرضه و فروش شیر خشک و غذاهای کمکی شیرخوار و ابلاغ آن به مراجع ذیربط.
۳ – تعیین چگونگی برآورد نیاز و نظارت بر ورود، عرضه و فروش شیرخشک و غذاهای کمکی شیرخوار و ابلاغ آن به مراجع ذیربط.
۴ – نظارت بر حسن اجرای برنامه‌های آموزشی، تبلیغاتی و تحقیقاتی.
۵ – بررسی تخلفات و ابلاغ آن به مراجع ذیربط.
۶ – تعیین چگونگی استفاده از تحقیقات به عمل آمده در زمینه شیر مادر و تغذیه کمکی.
۷ – نظارت بر فعالیتهای کمیته‌های استانی ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی.

‌تبصره ۱ – کمیته موضوع این ماده می‌تواند برای انجام هرچه بهتر وظایف خود گروه‌های اجرایی ایجاد کند.

‌تبصره ۲ – دستورالعمل چگونگی تشکیل جلسات و اداره آن، توسط کمیته مزبور تنظیم شده و به تصویب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌رسد.


‌ماده ۸ – تصمیم‌های کمیته سیاستگزاری و نظارت بر ترویج تغذیه با شیر مادر، پس از تصویب وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی لازم‌الاجراست.


‌ماده ۹ – معاون امور بهداشتی وزارت بهداشت، دران و آموزش پزشکی، رییس کمیته سیاستگزاری و نظارت بر ترویج تغذیه با شیر مادر بوده و موظف است‌ جلسات را به طور منظم تشکیل دهد.


‌ماده ۱۰ – وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌تواند نسبت به تشکیل کمیته‌های ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی در‌ استانهایی که مقتضی بداند با ترکیب زیر اقدام کند:
۱ – معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی – درمانی استان.
۲ – معاون دارو و درمان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی – درمانی استان.
۳ – رییس نظام پزشکی مرکز استان.
۴ – دو نفر از اعضای کمیته استانی ترویج تغذیه با شیر مادر.
۵ – یک نفر پزشک متخصص زنان و زایمان.
۶ – یک نفر متخصص یا کارشناس علوم تغذیه.
۷ – یک نفر ماما.
۸ – یک نفر پرستار.

‌افراد موضوع این ماده با حکم رییس دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی – درمانی استان منصوب می‌شوند. خدمات کمیته‌های استانی افتخاری است.


‌ماده ۱۱ – وظایف و اختیارات کمیته‌های استانی ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی به شرح زیر است:
۱ – نظارت بر چگونگی برآورد نیاز استان به شیر مصنوعی و توزیع صحیح آن.
۲ – نارت بر حسن اجرای برنامه‌های آموزشی، تبلیغاتی، انتشاراتی و تحقیقاتی.
۳ – ارایه گزارش اقدامهای انجام شده به کمیته سیاستگزاری و نظارت بر ترویج تغذیه با شیر مادر.
۴ – انجام امور محول شده از سوی کمیته سیاستگزاری و نظارت بر ترویج تغذیه با شیر مادر.


‌ماده ۱۲ – معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی – درمانی استان، رییس کمیته ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران‌ شیردهی استان بوده و موظف است جلسات را به طور منظم تشکیل دهد.


‌ماده ۱۳ – تصمیم‌های کمیته‌های استانی ترویج تغذیه با شیر مادر و حمایت از مادران در دوران شیردهی، پس از تصویب وزیر بهداشت، درمان و آموزش‌ پزشکی در استان مربوط قابل اجراست.


‌ماده ۱۴ – دانشگاه‌های علوم پزشکی و اعضای کمیته‌های موضوع قانون بر حسن اجرای قانون و این آیین‌نامه در مؤسسات تولیدکننده و توزیع کننده نظارت‌ کامل داشته و در صورت مشاهده تخلفات موضوع قانون، مراتب را در کمیته‌های استانی مطرح و در صورت تأیید، موضوع را به مراجع ذیصلاح برای تعقیب‌ متخلفات اعلام می‌کنند.

‌حسن حبیبی – معاون اول رییس جمهور