آیین‌نامه معاینه و معافیت پزشکی مشمولان خدمت وظیفه عمومی [۱۳۷۵]

تاریخ انتشار: ۱۳۷۵/۰۶/۰۷

آیین‌نامه معاینه و معافیت پزشکی مشمولان خدمت وظیفه عمومی [۱۳۹۳]

شماره: 12/11/708/608/4/ن – 1375/02/23

فصل اول- کلیات

ماده ۱: معاینه و معافیت پزشکی مشمولان و پرسنل وظیفه مطابق شرایط و مقررات مندرج در این آیین‌نامه انجام خواهد شد.

ماده ۲ : مشمولان خدمت وظیفه از نظر وضع مزاجی و استعداد جسمی و روانی به چهار دسته به شرح زیر تقسیم می‌شوند:

دسته یکم- کسانی که از نظر جسمی و روانی سالم بوده و قادر به انجام خدمت دوره ضرورت می باشند.

دسته دوم- کسانی که به علت نقص عضو یا ابتلاء به بیماری از سلامتی کامل برخوردار نبوده اما قادر به انجام خدمت در امور غیر رزمی می باشند.

تبصره – محدودیت خدمت غیر رزمی را شورای پزشکی نیروی مربوطه تعیین می نماید.

دسته سوم- کسانی که به علت ضعف مزاج یا عدم رشد و یا ابتلاء به بیماری جسمی یا روانی موقتاً قادر به انجام خدمت دوره ضرورت نمی باشند.

دسته چهارم- مشمولانی که به علت نقص عضو یا ابتلا به بیماری جسمی یا روانی به طور دائم قادر به انجام خدمت دوره ضرورت نمی باشند.

ماده ۳: تشخیص مشمولان دسته دوم ماده ۲ این آیین‌نامه چنانچه بطور بالینی قابل تشخیص باشد با شورای پزشکی شهرستان و در غیر این صورت با شورای پزشکی بهداری یا بیمارستان نیروی مربوطه می باشد.

تبصره در آن قسمت از برنامه عملی نظامی که مشمولان موضوع این ماده انجام نمی دهند نمره ای نخواهند گرفت از این جهت نمرات آن قسمت از برنامه در معدل گیری محسوب نخواهد شد.

ماده ۴ : در صورتی که شوراهای پزشکی مشمولان وظیفه را جزء دسته های دوم، سوم، و چهارم ماده ۲ این آیین‌نامه تشخیص دهند مکلفند در برگهای وضعیت یا اوراق معاینه پزشکی ملصّق به عکس آنان نوع بیماری و بند و ماده استنادی را قید نموده و پس از ذکر مشخصات کامل خود (اسم شهرت شماره نظام پزشکی) ذیل نظریه اعلام شده را امضاء نمایند.

فصل دوم- معاینه مشمولان و پرسنل وظیفه عمومی

بخش اول – معاینه مشمولان وظیفه

ماده ۵: مشمولانی که جهت انجام خدمت دوره ضرورت خود را معرفی می نماید الزاماً بایستی توسط پزشک اولیه معاینه شوند.

ماده ۶ : پزشک اولیه یک نفر از پزشکان نیروهای مسلح می باشد و در صورت نبودن پزشک نیروهای مسلح در محل از پزشکان غیرنظامی که صلاحیت آنان به وسیله بهداری و فرماندار یا بخشدار محل تأیید شده باشد استفاده خواهد شد.

ماده ۷ : چنانچه منطقه انتظامی مرکز شهرستان یا بخش قادر به تأمین پزشک اولیه از پزشکان جمعی نباشد فرماندار هر محل مکلف است ضمن هماهنگی با مسئولین نیروهای نظامی و انتظامی و همچنین بهداری محل پزشک اولیه را جهت معاینه مشمولان به بخش وظیفه مربوط معرفی نماید.

ماده ۸ : در اجرای ماده ۷ این آیین‌نامه هریک از سازمانهای نظامی و انتظامی و بهداری موظفند به ترتیبی که فرماندار محل تعیین می نماید پزشک جمعی خود را به بخش وظیفه عمومی محل معرفی نمایند.

ماده ۹ : پزشک اولیه باید وضع مزاجی و جسمی مشمول را با توجه به ماده ۲ این آیین‌نامه مورد معاینه قرار داده و در صورتی که تشخیص دهد ظاهراً مشمول در شمول دسته های ۲ یا ۳ یا ۴ ماده مورد بحث میباشد وی را جهت معاینه به شورای پزشکی معرفی نماید.

ماده ۱۰ : در صورتی که مشمول به نظر پزشک اولیه معترض باشد باید به وسیله بخش وظیفه مربوطه به شورای پزشکی معرفی گردد.

ماده ۱۱ : شبکه بهداشت و درمان هر شهرستان موظف است سه نفر پزشک با هماهنگی رده های ارشد نیروهای نظامی و انتظامی به فرمانداری شهرستان معرفی نماید تا پس از تأیید فرماندار در شورای پزشکی بخش وظیفه عمومی شهرستان انجام وظیفه نمایند.

تبصره- فرماندار شهرستان موظف است شورای پزشکی بخش وظیفه عمومی شهرستان مربوطه را با سه نفر پزشک ایرانی تشکیل دهد و چنانچه به عللی تشکیل شورای پزشکی شهرستان امکان پذیر نباشد، فرماندار موظف است ضمن هماهنگی با مسئولان استان ترتیبی اتخاذ نماید که مشمولان در شورای پزشکی تشکیل شده در نزدیکترین شهرستان مربوط مورد معاینه قرار گیرند.

ماده ۱۲: مسئولیت تشکیل شورای پزشکی در هر شهرستان برای معاینه مشمولان با فرماندار محل می باشد.

ماده ۱۳ : اظهارنظر در مورد معافیت پزشکی مشمولان توسط اعضای شورای پزشکی موضوع ماده ۱۱ این آیین‌نامه به عمل خواهد آمد و رأی اکثریت اعضاء شورا معتبر است.

تبصره- پزشک معاین اولیه که در مورد انجام خدمت دوره ضرورت و یا معافیت مشمولی اظهارنظر نموده باشد مجاز به اظهارنظر مجدد درباره همان مشمول در شورای پزشکی موضوع ماده ۱۱ این آیین‌نامه نمی باشد.

ماده ۱۴ : مشمولان در شورای پزشکی به صورت بالینی مورد معاینه قرار میگیرند و چنانچه بیماری یا نقص عضو آنان مشهود و یا به نحوی برای اعضاء شورای پزشکی محرز باشد شورا برابر مواد فصل سوم این آیین‌نامه اعلام نظر می نماید.

تبصره- در صورتی که بیماری مشمولان موضوع این ماده با معاینه بالینی مشخص نگردد مطابق قانون نحوه معاینه پزشکی مشمولان خدمت وظیفه عمومی مصوب ۵ / ۷ / ۶۸ مجلس شورای اسلامی و آیین‌نامه اجرائی مربوطه با آنان رفتار خواهد شد.

ماده ۱۵ : مشمولانی که توسط شورای پزشکی معاینه و معاف از خدمت تشخیص داده نشوند به خدمت اعزام خواهند شد و حق اعتراض به نظر شورا را ندارند.

ماده ۱۶ : چنانچه در وضع مشمولی پس از معاینه در شورای پزشکی و قبل از اعزام به خدمت از نظر جسمی و روانی تغییری حاصل شود که به تشخیص فرمانده منطقه انتظامی با کسب نظر مشورتی پزشک اولیه مشمول قادر به انجام خدمت نباشد اینگونه مشمولین مجدداً در شورای پزشکی شهرستان مورد معاینه قرار خواهند گرفت و برابر نظر شورا اقدام می شود.

ماده ۱۷ : مشمولانی که طبق نظر شورای عالی پزشکی موضوع ماده ۴۳ قانون خدمت وظیفه عمومی معاف از خدمت شناخته نشده و به خدمت اعزام شوند باید خدمت مقرره را انجام دهند و مراکز آموزشی و یگانهای مربوطه مجاز به ترخیص آنا ن از خدمت نمی باشند مگر اینکه در حین خدمت بیماری یا نقص عضوی به وجود آید و یا بیماری قبلی آنان تشدید یافته و از موارد معافیت دائم باشد.

ماده ۱۸ : مشمولانی که در شورای پزشکی شهرستان یا شورای پزشکی نیروهای مسلح معاف از خدمت گردیده و پرونده آنان در اجرای ماده ۴۳ قانون خدمت وظیفه عمومی به شورای عالی پزشکی ارجاع گردد موظفند حداکثر ظرف مدت سه ماه از تاریخ ابلاغ یا صدور معرفی نامه خود را جهت معاینه به شورای عالی پزشکی معرفی نمایند و در صورت عدم حضور، شورای عالی پزشکی برابر محتویات پرونده در مورد معافیت یا اعزام به خدمت آنها اعلام نظر خواهد نمود.

ماده ۱۹ : ستاد مشترک ارتش و ستاد مشترک سپاه و ستاد نیروی انتظامی موظفند پزشکان مورد لزوم جهت تشکیل شورای عالی پزشکی (موضوع ماده ۴۳ قانون) را بنا به درخواست اداره کل وظیفه عمومی از نیروهای تابعه انتخاب و به اداره کل وظیفه عمومی معرفی نمایند.

ماده ۲۰ : شورای عالی پزشکی در استفاده از بیمارستانهای نیروهای مسلح و سایر بیمارستانهای وابسته به دولت به منظور تشخیص بیماری مشمول و تعیین تکلیف وی مجاز بوده و مراکز درمانی یاد شده موظف هستند بدون دریافت هزینه ای مشمول را مورد معاینه قرارداده و نظریه خود را به شورای عالی پزشکی اعلام دارند.

تبصره- در اجرای این ماده ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران باید ضمن هماهنگی لازم با بهداری نیروها و بیمارستانهای دولتی و وابسته به دولت را معین و به شورای عالی پزشکی اداره وظیفه عمومی اعلام نمایند.

ماده ۲۱ : به مشمولانی که به علت ابتلا به بیماری بطور موقت (توسط شوراهای پزشکی شهرستان یا شورای عالی پزشکی و یا شوراهای پزشکی نیروهای مسلح در حین خدمت) قادر به انجام خدمت ضرورت نباشند به منظور درمان برای مدتی که شوراهای پزشکی تعیین می نماید و در هرحال از یک سال تجاوز نخواهند کرد معافیت موقت پزشکی داده خواهد شد و بار دوم مجدداً در شورای پزشکی شهرستان معاینه شده و در صورت ادامه بیماری علیرغم اقدامات درمانی لازم به همان نحو اقدام و در صورتی که در سال سوم قادر به انجام خدمت نباشند بطور دائم از خدمت دوره ضرورت معاف خواهند شد.

ماده ۲۲ : مشمولان دکتری گروه پزشکی که قادر به اشتغال به حرفه خود نباشند از خدمت دوره ضرورت معاف شناخته می شوند و آن عده از مشمولان مذکور که از سلامت کامل برخوردار نبوده لیکن قادر به طبابت می باشند به خدمت دوره ضرورت اعزام می شوند و برابر نظر شورای پزشکی از خدماتی که با سلامتی آنان منافات داشته باشد معاف خواهند شد.

ماده ۲۳ : اظهارنظر در مورد نیاز داشتن به مراقبت و نگهداری بستگان مشمولانی که مدعی کفالت هستند با شورای پزشکی مندرج در این آیین‌نامه خواهد بود، رای اکثریت اعضاء شورا معتبر است.

بخش دوم – معاینه و معافیت پرسنل وظیفه در حین خدمت

ماده ۲۴: چنانچه پرسنل وظیفه در طول مدت خدمت (اعم از دوره آموزش یا بعد از آن) وسیله شورای پزشکی بهداری یا بیمارستانهای نیروهای مسلح معاینه و تشخیص داده شود که مشمولی که دارای بیماری یا نقص عضوی مربوط به قبل از اعزام به خدمت می باشد که برابر بند و ماده این آیین‌نامه موجب معافیت موقت یا دائم از خدمت خواهد بود اینگونه پرسنل وظیفه ضمن تسویه حساب با اوراق اعزامی و صورتجلسه شورای پزشکی ملصّق به عکس مشمول به حوزه اعزام کننده اعاده خواهند شد و از معافیت پزشکی استفاده خواهند نمود مگر این که معاینه پزشکی آنان مورد اعتراض باشد که در این صورت به شورای عالی پزشکی موضوع ماده ۴۴ قانون خدمت وظیفه عمومی معرفی و برابر نظر شورای مذکور عمل خواهد شد.

ماده ۲۵: در صورتی که مشمولان در حین خدمت دوره ضرورت مبتلا به نقص عضو یا بیماری شوند بهداری نیروی مربوطه باید آنان را تحت معالجه قرارداده پس از اتمام مدت معالجه که کمتر از۶ماه نباشد طبق نظر شورای پزشکی بیمارستانهای نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران که پزشکان آن مورد تأیید عقیدتی سیاسی در نیروهای مربوطه هستند و مستند به بند و ماده این آیین‌نامه قادر به انجام خدمت نباشند از بقیه خدمت معاف دائم خواهند بود.

تبصره مدت معالجه مشمولان موضوع این ماده جزو خدمت دوره ضرورت آنان محسوب می گردد در صورتی که در حین معالجه مدت خدمت مقرر آنان منقضی شود کارت پایان خدمت دریافت خواهند نمود و در غیر این صورت از بقیه خدمت معاف خواهند شد.

ماده ۲۶: چنانچه شورای پزشکی نیروی مربوطه تشخیص دهد که طول مدت درمان بیماری این قبیل پرسنل وظیفه تا پایان مدت خدمت مقرر ترمیم نشده و بهبود نمی یابد باید مراتب را مشروحاً در اوراق معاینه ذکر نمود ه و نسبت به ترخیص پرسنل مذکور اقدام خواهد شد.

تبصره مدت معالجه پرسنل وظیفه موضوع این ماده با رعایت تبصره ماده ۲۵ این آیین‌نامه جزو خدمت دوره ضرورت محسوب خواهد شد.

ماده ۲۷: پرسنل وظیفه که بیماری آنان ناشی از وقایع و حوادثی باشد که به سبب خدمت یا به واسطه آن به وقوع پیوسته است و مشمول معافیتهای ماده ۲۵ این آیین‌نامه نگردند و پس از خاتمه درمان قادر به ادامه خدمت تشخیص داده شوند تمام مدت بیماری و استراحت پزشکی آنان اعم از متوالی یا متناوب جزو خدمت دوره ضرورت محسوب می شود.

تبصره در غیر موارد بالا که مشمولان وظیفه حین خدمت بیمار و بستری گردند چنانچه مدت بستری بودن و استراحت پزشکی آنان (اعم از متوالی یا متناوب) از یک ماه تجاوز نماید مدت مازاد بر یک ماه جزو خدمت دوره ضرورت محسوب نمی گردد.

ماده ۲۸: پرسنل وظیفه ای که به سبب خدمت دوره ضرورت به علت ابتلا به بیماری یا نقص عضو از انجام بقیه خدمت معاف می شوند حسب مورد از مزایای قانون و آیین‌نامه بیمه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و نیروهای نظامی و انتظامی استفاده نموده و برای ادامه درمان به سازمانها و مؤسسات درمانی دولتی معرفی و اعزام خواهند شد.

فصل سوم: بخش تخصصی

انواع بیماریها که براساس مقررات ماده (2) این آیین‌نامه در طبقه بندی مشمولان وظیفه از نظر وضع مزاجی و استعداد جسمی و روانی ملاک عمل است به شرح بخشهای زیر می باشد:

بخش اول : بیماریهای عمومی

ماده ۲۹: مشمولان مبتلا به بیماریهای عمومی با توجه به نوع بیماری که به آن مبتلا می باشند از معافیت های مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده خواهند نمود :

بند ۱- سرطان :
از هر نوع و به هر شکل و در هر عضو و در هر مرحله ای که باشد خواه درمان شده باشد یا درمان نشده باشد . معاف دائم

بند ۲- سل :
الف) سل ریه فعال: معاف دائم
ب) آدنیتهای سلی: یک سال معاف موقت
ج) سل احشاء فعال و سل ستون فقرات و استخوانها و فاصل در هر مرحله: معاف دائم
د) سل ریه بهبود یافته و آدنیتهای سلی درمان شده: خدمات غیر رزمی

بند ۳- جذام به هر شکل و در هر مرحله: معاف دائم

بند ۴ سیفیلیس :
الف) سیفیلیس حاد: یک سال معاف موقت
ب ) سیفیلیس مزمن: معاف دائم

بند ۵- عفونت های قارچی ریتین و سایر احشاء مقاوم به درمان: معاف دائم

بند ۶- تب رماتیسمی و رماتیسم مفصلی حاد: یک سال معاف موقت

بند ۷- آرتریت های مزمن :
الف) با تغییر شکل مفصلی و استخوانی: معاف دائم
ب) بدون تغییر شکل :خدمات غیر رزمی

بند ۸- بیماریهای انگلی :
الف) مالاریای حاد: یکسال معاف موقت ب) مالاریای مزمن با عوارض احشائی یا کم خونی شدید: معاف دائم
ج) لیشمانیوز حاد: یکسال معاف موقت د) لیشمانیوز مزمن در صورت عدم پاسخ به درمان: معاف دائم

بند ۹- عدم کفایت رشد و نمو جسمی و عضلانی کافی که موجب ناتوانی در انجام تکالیف نظامی شود: یک سال معاف موقت

بند ۱۰- ابتلاء به بیماریهای قابل علاج که مدت درمان آنها بیشتر از یک ماه باشد و همچنین اعمال جراحی و کسانی که در دوران نقاهت بیماری می باشند با تشخیص شوراهای پزشکی از ۶ ماه تا یک سال معاف موقت

بند ۱۱- پائین افتادگی احشاء توام با اختلالات عملی در مورد مشمولان عادی و دیپلم معاف دائم و بالاتر از دیپلم خدمات غیر رزمی

بند ۱۲- سارکوئیدوزها معاف دائم

بند ۱۳- درماتومیوزیت– میوزیت و فیبروزیت های وسیع: معاف دائم

بند ۱۴- طول قد مشمولان کمتر از ۱۵۰ سانتی متر معاف دائم

بند 15: بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن فعال معاف دائم.

بند 16: بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن لبولی و مداوم معاف دائم.

بند 17: ناقلین HBSAG چنانچه HBSAG و HBVDNA سرم آنها مثبت معاف دائم.

بند 18: بیماران مبتلا به هپاتیت حاد C و D به مدت یک سال معاف موقت.

بند 19: بیماران مبتلا به نقص ایمنی سلولی اکتسابی و حاملین ویروس HIV معاف دائم.

بخش دوم – بیماریهای غدد مترشحه داخلی

ماده ۳۰- مشمولان مبتلا به بیماریهای غدد مترشحه داخلی با توجه به نوع بیماری که به آن مبتلا می باشند از معافیتهای مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده خواهند نمود :

بند ۱- بیماریهای غده هیپوفیز، آکرومگالی، ژیگانتیسم، سندرم کوشینگ، دیابت بی مزه، آدنوم هیپوفیز، هیپوفونکسیون کلی هیپوفیز: معاف دائم

بند 2- بیماریهای غده تیروئید :
الف) گواترتوکسیک معاف دائم
ب) هیپرتیروئیدی و هیپوتیروئیدی شدید معاف دائم
ج) گواترهای حجیم با اختلال عملی و فیزیکی یک سال معاف موقت
د) هیپرتیروئیدی خفیف و هیپوتیروئیدی خفیف خدمات غیر رزمی
هـ) ندولهای گرم معاف دائم
و) تیروئیدیتهای حاد و مزمن یک سال معاف موقت
ز) گواتر عمل شده، خدمات غیر رزمی
ح) ندول سرد معاف موقت یک ساله

بند ۳- بیماریهای غده پاراتیروئید:
هیپروهیپو پاراتیروئیدی معاف دائم

بند ۴- بیماریهای غده سورنال:
الف) بیماری آدیسون معاف دائم
ب) فئوکروموسیتسپوم معاف دائم

بند ۵ بیماریهای غدد بیضه :
الف) تومورهای بیضه توأم با افزایش یا کاهش فعالیت بیضه معاف دائم
ب) آتروفی شدید هر دو بیضه با کاهش ترشح هورمونی معاف دائم
ج) سندرم کلاین فلتر معاف دائم

بند ۶- بیماریهای دیگر غدد:
الف) تومور تیموس معاف دائم
ب) توموراپی فیز معاف دائم
ج) هرمافرودیسم ها معاف دائم

بند ۷- بیماریهای تغذیه و متابولیک :
الف) دیابت قندی معاف دائم
ب)هیپرانسولینیسم معاف دائم
ج) نقرس یا افزایش اسید اوریک و علائم بارز کلینیکی معاف دائم
هـ) بیماری ویلسون همراه با علائم مشخص بالینی معاف دائم
د) استئومالاسی معاف دائم

بند ۸- چاقی مفرط با توجه به وزن مناسب فرد به شرح زیر عمل می شود:
۲ + ۱۰۰ – طول قد = وزن مناسب
الف) چنانچه مشمولی از ۶۰ % وزن مناسب به بالا اضافه وزن داشته باشد چاقی مفرط محسوب شده، معاف دائم
ب) اگر اضافه وزن بین ۴۰ % تا۶۰ % وزن مناسب باشد، خدمات غیر رزمی
مثال- مشمولی که قدش ۱۷۰ سانتی متر است.
72 = 2 + 100 – 170
۲/ ۴۳=۶/ ۰×۷۲
2 / 115 = 2 / 43 + 72
اگر وزن مشمول بیش از این مقدار باشد معاف دائم
۷۲ = ۲ + ۱۰۰- 170
۸/ ۲۸ = ۴/ ۰×۷۲
۸/ ۱۰۰ = ۸/ ۲۸ + ۷۲
این مقدار و بالاتر خدمات غیر رزمی

بند ۹- ژینکوماستی شدید معاف دائم

بخش سوم: بیماریهای پوست و بافت های زیرپوست

ماده 31: مشمولان مبتلاء به بیماریهای پوست و بافت های زیرپوست باتوجه به نوع بیماری که به آن مبتلا می باشند از معافیت های مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده خواهند نمود:

بند 1 – انواع اگزماهای وسیع و شدید:
الف) درصورتی که مزمن و مقاوم به درمان باشد معاف دائم.
ب) در سایر موارد خدمات غیر رزمی.

بند 2 – عفونت های قارچی عمیق و وسیع پوست.
الف) درصورتی که مزمن ومقاوم به درمان باشد معاف دائم.
ب) کچلی 6 ماه معافت موقت.

بند 3 – هیپرئیدروز (عرق کردن کف دست) شدید معاف دائم.

بند 4 – لیکن پلان پوستی و مخاطی شدید و گسترده معاف دائم.

بند 5 – پسوریازیس کف دست و پا و پسوریازیس های شدید و گسترده و انورسه معاف دائم.

بند 6 – سل های پوستی معاف دائم.

بند 7 – لوپوس اریتماتوسیستمیک و لوپوس اریتماتودیسکوئید معاف دائم.

بند 8 – خال های پیگماته آنژیوم های وسیع و غیرقابل عمل.
الف) توأم با اختلالات عملی و یا در سر و صورت که کراهت منظر ایجاد کرده باشد معاف دائم.
ب) در سایر موارد خدمات غیررزمی.

بند 9 – میکوزیس فونکوئید و سایر لنفومای پوستی و پاراپسوریازیس با پلاکهای بزرگ معاف دائم.

بند 10- سیکاتریس های جلدی درصورتی که وسیع و ضخیم بوده یا چسبندگی با اطراف داشته بطوری که مانع حمل تجهیزات و تمرینات نظامی بوده یا تمایل به زخم شدن داشته باشد یا اختلالات عمل تولید نموده باشد معاف دائم.

بند 11 – اسکلرودرمیها- آتروفی های پوستی درصورتی که وسیع و پیش رونده باشند معاف دائم.

بند 12 – ویتیلیکو گسترده صورت و یا هر دو دست و یا بیش از 40٪ کل بدن معاف دائم.

بند 13 – عوارض پوستی شدید که در اثر اختلالات عروقی ایجاد شده باشد مانند فلبیت های عمقی و سطحی که با ورم مزمن اندام توأم باشد معاف دائم.

بند 14 – هیپودرمیتهای ندولر و شدید و منتشر و مقاوم و توأم با علائم سیستمیک معاف دائم.

بند 15 – درماتیتهای بولوز غیرمیکروبی اکتسابی و درماتیت های بولوز مادرزادی و اکرودرماتیت مزمن هالوپو، آکرودرماتیس، آنتروپاتیکا معاف دائم.

بند 16 – هیپرکراتوز کف هر دو دست و یا هر دو پا:
الف) درمورد شدید معاف دائم.
ب) درموارد خفیف خدمات غیررزمی.

بند 17 – فرونکولوز شدید و وسیع یکسال معاف موقت.

بند 18 – بیماریهای پوستی که در حین انجام خدمت وظیفه یا در اثر حساسیت و یا مسمویت نسبت به مواد شیمیایی (شغلی، دارویی، جنگی) ایجاد شده باشد و به درمان مقاوم باشد معاف دائم.

بند 19- کهیر:
الف) همراه با انژیوادم معاف دائم.
ب) در سایر موارد خدمات غیررزمی.

بند 20 – آلوپسی آرآتا همراه با کراهت منظر یاتوتالیس و یایونیورسالیس معاف دائم.

بند 21 – بیماریهای کلاژن – اسکلرودرمی ها- پلی آرتریت نودوزا، واسکولیت های لنفوسیتی ، واسکولیت های دارویی درصورتی که وسیع بوده و سبب اختلال عملی گردند معاف دائم.

بند 22 – انواع آگنه وقتی که شدید باشد و یا منظره صورت را تغییر دهد و یا اینکه ناحیه وسیعی از گردن، کتف ها، سینه و پشت را فراگرفته باشد معاف دائم.

بند 23 – لیشمانیوز (سالک پوستی).
الف) فعال شش ماه معاف موقت.
ب) درصورتی که پس از بهبودی کراهت منظر یا اختلال عملی اعضاء را ایجاد نماید معاف دائم.

بند 24 – سارکوئیدوز پوست معاف دائم.

بند 25 – بیماری ژنودرماتوز مانند توبروزاسکلروزیس، رکلین هوزن، آلبینیسم، اکتیوزمادرزادی، کزرودرماپیکمانتوزا، پورفیری معاف دائم.

بند 26 – ایکتیوز گسترده مادرزادی یا اکتسابی معاف دائم.

بخش چهارم: بیماریهای داخلی مغز و اعصاب (نورولوژی)

ماده 32 – مشمولان مبتلا به بیماریهای داخلی مغز و اعصاب باتوجه به نوع بیماری که به آن مبتلا می باشند از معافیت های مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده خواهند نمود:

ماده ۳۲ ـ مشمولان مبتلا به بیماریهای اعصاب و روان با توجه با نوع بیماری که به آن مبتلا میباشند از معافیتهای مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده خواهند نمود:

بند 1 – اختلالات استحاله ای سلولهای عصبی (مانند فریدریش و….) معاف دائم.

بند 2 – اختلالات تعادلی مخچه ای معاف دائم.

بند 3 – انواع میلیتها و سکل انها.
الف) در صورتی که شدید باشد معاف دائم.
ب) درموارد خفیف (زمانی که براساس طبقه بندی بین المللی (صفر تا پنج) در حد 4 باشد) خدمات غیررزمی.

بند 5 – مولتیپل اسکلروزیس یا MS معاف دائم.

بند 6 – انواع صغر عضلانی عضلات بزرگ مشروط براینکه اختلال شدید و مشهود ایجاد کرده باشد معاف دائم.

بند 7 – انواع مبوپاتی های اولیه و ثانویه معاف دائم.

بند 8 – اختلالات مادرزادی سیستم اعصاب مرکزی از هرنوع معاف دائم.

بند 9 – انواع پاراپلژی ها ، پاراپارزی ها، همی پلژی ها، همی پارزیها و منوپلژیها معاف دائم.

بند 10 – انواع اختلالات و حرکات غیرطبیعی عضوی مربوط به دستگاه خارج هرمی معاف دائم.

بند 11 – انواع صرع به شرط ثبوت کلینیکی و یا پاراکلینیکی در یکی از مراکز درمانی دانشگاهی یا نظامی معاف دائم.

تبصره: درمواردی که شروط فوق تحقق نیابد ولی مدارک قابل استناد دال بر سابقه صرع موجود باشد به خدمت غیررزمی اعزام ودر مشاغل مناسب گمارده شود درصورتی که در حین خدمت صرع ثابت شود معاف دائم.

بند 12 – انواع پلی نوریتهای بهبود نیافته و سکل آنها با تأیید الکترودیاگنوزیس به شرط ثبوت کلینیکی و پاراکلینیکی در مراکز درمانی دانشگاهی یا نظامی معاف دائم.

بند 13 – انواع نوروفیبروماتوزها:
الف) درموارد شدید (اختلال عملکرد، کراهت منظر) معاف دائم.
ب) درموارد خفیف خدمات غیررزمی.

بند 14 – سابقه مننژیت های مزمن و سکل انواع مننژیت درصورت داشتن اختلال عملی و عصبی به شرط ثبوت در مراکز درمانی دانشگاهی یا نظامی معاف دائم.

بند 15 – انواع نورالژیها معاف از رزم.

بند 16 – انواع فلج اعصاب کراینال.
الف) درموارد شدید و مقاوم به درمان با اثبات کلینیکی یا پاراکلینیکی معاف دائم.
ب) بدون عارضه خدمات غیررزمی.

بند 17 – انواع سکته های مغزی و ضایعات عروقی مغز:
الف) با عارضه عصبی (ارگانیک یا غیرارگانیک) معاف دائم.
ب) بدون عارضه خدمات غیر رزمی.

بند 18 – بیماری میاستنی گراویس با اثبات کلینیکی یا پاراکلینیکی در مراکز درمانی دانشگاهی یا نظامی معاف دائم.

بند 19 – تورتیکولی معاف دائم.

بند ۱- اختلالات استحاله ای سلولهای عصبی از هر نوع معاف دائم

بند ۲- اختلالات تعادلی مخچه ای مانند فریدریش، آتاکسی معاف دائم

بند ۳- انواع میلیت ها و سکل آنها:
الف) در صورتی که شدید باشد معاف دائم
ب) در موارد خفیف، در مشمولان عادی و دیپلم معاف دائم و بالاتر از دیپلم خدمات غیر رزمی

بند ۴- آنسفالیت ها و آنسفالوپاتیها در صورتی که عوارض جسمی یا روانی پایدار و ناتوان کننده داشته باشد معاف دائم

بند ۵- انواع کره مزمن معاف دائم

بند ۶- اسکلروز آن پلاک در صورت استقرار معاف دائم

بند ۷- انواع صغر عضلانی عضلات بزرگ مشروط بر اینکه در بیش از دو عضله باشد در صورتی که اختلال شدید و مشهود باشد معاف دائم

بند ۸- انواع میوپاتی های اصلی و ثانوی معاف دائم

بند ۹- اختلالات مادرزادی سیستم اعصاب مرکزی از هر نوع معاف دائم

بند ۱۰- صدمات عصبی
الف) فلج اعصابی که سبب اختلالات عملی و ناتوان کننده شده باشد معاف دائم
ب) صدمات عصبی خفیف خدمات غیر رزمی

بند ۱۱- انواع پاراپلژیها و پاراپارزی ها وهمی پلژیها وهمی پارزیها منوپلزیها معاف دائم

بند ۱۲- انواع اختلالات و حرکات غیرطبیعی عضوی مربوط به دستگاه خارج هرمی معاف دائم.

بند ۱۳- انواع صرع (گراندمال، پتیمال، آبسانس، ژانگسونین، میوکلونوس تامپرال) به شرط ثبوت کلینیکی یا پاراکلینیکی در یکی از مراکز تخصصی بیمارستانهای نظامی یا دانشگاهی معاف دائم

تبصره در مواردی که شروط فوق تحقق نیابد ولی مدارک قابل استناد دال بر سابقة صرع موجود باشد به خدمت غیر رزمی اعزام و در مشاغل مناسب گماره شود. در صورتی که در حین خدمت طبق شرایط فوق صرع ثابت شود، معاف دائم.

بند ۱۴- انواع پلی نوریتهای بهبود نیافته و سکل آنها با تأیید الکترود یا گنوزیس معاف دائم

بند ۱۵- انواع خونریزهای سربرو مننژه :
الف) با عارضه عصبی (ارگانیک یا غیر ارگانیک) معاف دائم
ب) بدون عارضه خدمات غیر رزمی

بند ۱۶- انواع نوروفیبروماتوزها :
الف) در موارد شدید معاف دائم
ب) در موارد خفیف خدمات غیر رزمی

بند ۱۷- سابقه مننژیت ها ی مزمن و سکل انواع مننژیت در صورت داشتن اختلالات عملی و عصبی با اثبات در بیمارستانهای نیروهای مسلح یا بیمارستانهای دانشگاهی معاف دائم.

بند ۱۸- نورالژی تری ژمینال به شرط ثبوت با الکترود یا گنوزیس ۶ماه معاف موقت.

بند ۱۹- انواع پسیکوزها مانند اسکیزوفرنی، مانیاک دپرسیو، سایکوز پارانوئید، پسیکونوروزهای شدید، دپرسیونهای آندروژن- معاف دائم

بند ۲۰- انواع اختلالات خلقی شدید چه در فاز مانیک، چه در فاز افسردگی اعم از حاد یا مزمن معاف دائم

بند ۲۱- اختلالات شخصیتی (سایکوپات – نوع مرزی – نوع اسکیزو…) معاف دائم

بند ۲۲- انواع نروزهای شدید و مقاوم به درمان و مزاحم معاف دائم

بند ۲۳- انواع نقیصه های عقلانی و کند ذهنی ها (عقب ماندگیها) تا سطح عقلانی ۱۲ساله معاف دائم

بند ۲۴- اختلالات تکلم و لکنت زبان در صورتی که علت روانی یا نورولوژیک داشته باشد:
الف) درصورت شدید بودن معاف دائم
ب) در موارد خفیف خدمات غیر رزمی

بند ۲۵- بیماری خلقی دوقطبی معاف دائم

بند ۲۶- بیماریهای روانی ناشی از جنگ و حوادث مانند موج گرفتگی و پسیکوزها:
الف) در صورتی که استقرار یافته باشد (به شرط ثبوت در بیمارستانهای نظامی یا دانشگاهی توسط دو نفر روانپزشک) معاف دائم
ب) در صورت عدم استقرار خدمات غیر رزمی

بند ۲۷- اختلال رفتار (عدم تعادل عصبی و روانی) و کژخوئیها بطوری که مغایر شئونات نظامی باشد همچنین انحرافات اخلاقی و جنسی مانند ترانس سکسوالیسم معاف دائم

بخش پنجم: بیماریهای روانپزشکی

ماده 33 – مشمولان مبتلا به بیماریهای روانپزشکی باتوجه به نوع بیماری که به آن مبتلا می باشند از معافیت های مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده خواهند نمود:

ماده ۳۳: مشمولان مبتلا به بیماریهای مربوط به جراحی مغز و اعصاب، با توجه به نوع بیماری که به آن مبتلا می باشند از معافیتهای مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده خواهند نمود:

بند1 – انواع پسیکوزها شامل (اسکیزوافکتیو، اختلالات هذیانی، پسیکوزهای آتیپیک مزمن) معاف دائم.

بند 2 – اختلالات خلقی.
الف) شدید در فازمانیک یا فاز افسردگی اعم از حاد و یا مزمن معاف دائم.
ب) اختلال افسردگی اساسی معاف دائم.
ج) انواع اختلال خلقی افسردگی خفیف (دیس تایمی و سایکلوتایمی)، اختلال خلقی نوع دوم (هیپومانیا) درصورتی که با دارو تحت کنترل بوده و یا تهدید کننده خود و اطرافیان نباشد معاف از رزم.

بند 3 – انواع اختلالات شخصیتی.
الف) انواع سایکوپات و نوع مرزی و نوع اسکیزوئید معاف دائم.
ب) انواع دیگر اختلال شخصیت درصورتی که ناتوان کننده باشد معاف دائم.
ج) درصورتی که ناتوان کننده نباشد معاف از رزم.

بند 4 – انواع نوروزهای شدید و مقاوم به درمان و مزاحم معاف دائم.

بند 5 – انواع نقیصه های عقلانی و کند ذهنی ها (عقب ماندگی ها).
الف) با ضریب هوشی زیر 60 معاف دائم.
ب) با ضریب هوشی بین 75 – 60 معاف از رزم.

بند 6 – اختلالات تکلم و لکنت زبان درصورتی که علت روانی یا نورولوژیک داشته باشد.
الف) درصورت شدید بودن معاف دائم.
ب) درموارد خفیف خدمات غیررزمی.

بند 7 – بیماریهای روانی ناشی از جنگ و حوادث.
الف) درصورتی که استقرار یافته باشد به شرط ثبوت در مراکز درمانی نظامی یا دانشگاهی توسط دو نفر روانپزشک معاف دائم.
ب) درصورت عدم استقرار خدمات غیر رزمی.

بند 8 – اختلال رفتار (عدم تعادل عصبی و روانی) و کژخوئیها بطوری که مغایر شئونات نظامی باشد همچنین انحرافات اخلافی و جنسی مانند ترانس سکسوالیسم معاف دائم.

بند 9 – اختلالات کنترل تکانه معاف دائم.

تبصره : تیک های (تکانه های) ضعیف و گذرا مثل پلک زدن و….. معاف از رزم.

بند ۱- معایب مادرزادی ستون فقرات (کلیپل فایل– ارنولد کیاری و سایر ناهنجاری های مهره ائی) :
الف) با عوارض عصبی مشهود و شدید معاف دائم
ب) بدون عوارض خدمات غیر رزمی

بند ۲- انواع هرنی دیسکال با علائم کلینیکی و رادیولوژی عمل شده و عمل نشده معاف دائم

بند ۳- تومورهای استخوانی خوش خیم ستون فقرات و جمجمه :
الف) در صورتی که از نظر حجم و موقعیت اختلال عملی ایجاد نماید معاف دائم
ب) بدون اختلال عملی خدمات غیر رزمی

بند ۴- انواع شکستگی های تازه و کهنه مهره ها (بدنه- تیغه- زوائد مفصلی) :
الف) با اختلال عصبی یا عملی معاف دائم
ب) بدون اختلال خدمات غیر رزمی

بند ۵- تغییر شکلهای مادرزادی و واضح جمجمه مانند هیدروسفالی- میکروسفالی، معاف دائم

بند ۶- اختلالات عروقی مغز با علائم کلینیکی (مثل آنوریسم) معاف دائم

بند ۷- سابقه عمل جراحی مغز :
الف) با عوارض عصبی (ارگانیک یا غیر ارگانیک) معاف دائم
ب) بدون عوارض عصبی خدمات غیر رزمی.

بند ۸- کمپرسیونهای نخاعی مانند تومورهای استخوانی مهره ها یا سکل عفونتها و آراکنوئیدیت ها خواه به مرحله فلج رسیده باشد یا نرسیده باشد معاف دائم

بند ۹- هر نوع جسم خارجی در داخل جمجمه و کانال نخاعی معاف دائم

بند ۱۰- فقدان مادرزادی یا جراحی یا ضربه ای قسمتی از استخوانهای جمجمه :
الف) با قطر بیش از ۵ سانتی متر معاف دائم
ب) با قطر کمتر از ۵ سانتی متر در مشمولان عادی و دیپلم معاف دائم و در بالاتر از دیپلم خدمات غیر رزمی.

بند ۱۱- دنده گردنی :
الف) با عوارض شدید معاف دائم
ب) بدون عوارض خدمات غیر رزمی

بخش ششم: بیماریهای جراحی مغز و اعصاب

ماده 34 – مشمولان مبتلا به بیماریهای جراحی مغز و اعصاب باتوجه به نوع بیماری که به آن مبتلا می باشند از معافیت های مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده خواهند نمود:

بند 1 – معایب ستون فقرات (مادرزادی یا اکتسابی).
الف) درموارد شدید با اشکال عملی معاف دائم.
ب) درموارد خفیف خدمات غیررزمی.

بند 2 – اسپوندیلولیزیس و اسپوندیلولیستزیس معاف دائم.

بند 3 – انواع هرنی دیسکال با علائم کلینیکی و رادیولوژی عمل شده و عمل نشده معاف دائم.
(درمورد بیماران عمل شده انجام میلوگرافی و یا MRI ستون فقرات که در مراکز درمانی دانشگاهی یا نظامی انجام شده باشد منضم به تأیید رادیوگرافی ضروری است)

بند 4 – تومورهای استخوانی خوش خیم ستون فقرات.
الف) درصورتی که از نظر حجم و موقعیت اختلال عملی ایجاد نماید معاف دائم.
ب) بدون اختلال عملی خدمات غیر رزمی.

بند 5 – انواع شکستگی های تازه و مهره ها (بدنه، تیغه، زوائد مفصلی) معاف دائم.

بند 6 – تغییر شکلهای مادرزادی و واضح جمجمه مانند هیدرو سفالی، میکروسفالی معاف دائم.

بند 7 – اختلالات عروقی مغز با و بدون علائم کلینیکی (مثل انوریسم و A.V.M) معاف دائم.

بند 8 – سابقه عمل جراحی روی مغز معاف دائم.

بند 9 – کمپرسیونهای نخاعی مانند تومورهای استخوانی مهره ها و یاسکل عفونتها و آراکنوئیدیتها خواه به مرحله فلج رسیده باشد یا نرسیده باشد معاف دائم.

بند 10 – هرنوع جسم خارجی در داخل جمجه و کانال نخاعی معاف دائم.

بند 11 – دنده گردنی.
الف) با عوارض شدید معاف دائم.
ب) بدون عوارض خدمات غیررزمی.

بند 12 – نوراسیک اوت لند سندرم با تأئید کلینیکی و یا رادیولوژی معاف دائم.

بند 13 – انواع خونریزی های سربرومننژه.
الف) با عارضه عصبی (ارگانیک یا غیرارگانیک) معاف دائم.
ب) بدون عارضه خدمات غیررزمی

بند 14 – تروماهای عصبی.
الف) فلج اعصابی که سبب اختلالات عملی و ناتوان کننده معاف دائم.
ب) صدمات عصبی حسی خدمات غیررزمی.
بخش هفتم: بیماریهای ریه و قفسه صدری

بخش هفتم: بیماریهای ریه و قفسه صدری

ماده 35 : مشمولان مبتلا به بیماری های ریه و قفسه صدری با توجه به نوع بیماری که بدان مبتلا می باشند از معافیت‌های مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده خواهند نمود:

ماده ۳۵- مشمولان مبتلا به بیماری ریه و قفسه صدری با توجه به نوع بیماری که به آن مبتلا می باشند از معافیتهای مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده خواهند نمود:

بند 1 – تغییر شکل و نقص های مادرزادی حجاب حاجز(نبودن دیافراگم یا فلج حجاب حاجز) معافیت دائم.

بند 2 – تغییر شکلهای مادرزادی قفسه صدری مانند سینه فرورفته (سینه قیفی شکل)، جناغ برجسته یا فقدان عضلات تنفسی:
الف) همراه با اختلال بالینی واضح در عمل قلب یا ریه معاف دائم.
ب) بدون اختلال تنفسی و قلبی خدمات غیررزمی.

بند 3 – تغییر شکلهای مادرزادی مجاری هوایی (فیستولها و تراکئوبرونکومگالی) معاف دائم.

بند 4 – عدم تشکیل قسمتی از ریه (آژنزی ریه) و آپلازی کامل یا جزیی که ایجاد اختلال در عمل تنفسی نموده باشد معاف دائم.

بند 5 – اسننیت و استئومیلیت دنده ها یا ترقوه یا جناغ سینه یا کتف:
الف) در نوع مزمن (بیش از 6 ماه) معاف دائم.
ب) درنوع بهبود یافته خدمات غیررزمی.

بند 6 – شکستگی دنده ها یا جناغ یا کتف با ترقوه که موجب اختلال عمل تنفسی یا تغییر شکل شدید آنان شده باشد به شرط ثبوت در بیمارستانهای نظامی یا دانشگاهی معاف دائم.

بند 7 – سیکاتریس سوختگی وسیع و یا سیکاتریس های اعمال جراحی که ایجاد اختلال عمل تنفسی نماید معاف دائم.

بند 8 – انواع پلورزیها:
الف) از نوع مزمن (بیش از 6 ماه ) معاف دائم.
ب) از نوع حاد شش ماه معاف موقت.

بند 9 – سابقه پنوموتوراکس خودبخودی:
الف) سابقه پنوموتوراکس خودبخودی (یکبار تأئید شده) معاف از رزم.
ب) سابقه پنوموتوراکس خودبخودی تکرار شونده (بیش از یکبار) معاف دائم.

بند 10 – سارکوئیدوز، فیبروز ریه، سندروم کارتاژنز معاف دائم.

بند 11 – تومورهای حجاب حاجز و یا جنب اعم از خوش خیم و بدخیم معاف دائم.

بند 12 – بیماریهای قارچی مزمن ریه معاف دائم.

بند 13 – پنوموکونیوزها معاف دائم.

بند 14 – آمفیزم ریه:
الف) بصورت منتشر معاف دائم.
ب) لوکالیزه خدمات غیررزمی.

بند 15 – کیست های مختلف ریه (هیداتیک، درموئید) پلوروپری کاردیال و کیست های هوایی بزرگ و متعدد معاف دائم.

بند 16 – آبسه ریوی و سکلهای وسیع عفونی معاف دائم.

بند 17 – برونشکتازی:
الف) دو طرفه یا دو لب در یک ریه معاف دائم.
ب) یک لوب یک طرفه معاف از رزم.

بند 18 – برونشیت مزمن که تولید عوارض بالینی نموده باشد معاف دائم.

بند 19 – آسم به شرط ثبوت در بیمارستانهای نظامی یا دانشگاهی:
الف) درموارد متوسط و شدید معاف دائم.
ب) درموارد خفیف خدمات غیررزمی.

بند 20 – تومورهای برونش بطور کلی اعم از بدخیم و خوش خیم معاف دائم.

بند 21 – اجسام خارجی ریه، برونش و مدیاستن که عارضه ریوی ایجاد کرده و باعث اختلال در فونکسیون ریه شده باشد به شرط ثبوت در بیمارستانهای نظامی یا دانشگاهی معاف دائم.

بند 22 – سابقه اعمال جراحی سینه اعم از برداشتن بیش از یک دنده و توراکوپلاستی ورزکسیون ریه و دکورتیکاسیون معاف دائم.

بند 23 – تنگی های تراشه برونشها که ایجاد اختلالات عملی کرده باشد معاف دائم.

بند 24 – تومورهای مدیاستن، مدیاستئیت های مزمن علائم فشار به مدیاسیتن معاف دائم.

بند ۱- تغییر شکل و نقصهای مادرزادی حجاب حاجز (نبودن دیافراگم و یا فلج حجاب حاجز) معاف دائم

بند ۲- تغییر شکلهای مادرزادی قفسه صدری مانند سینه فرورفته (سینه قیفی) شکل جناغ برجسته یا فقدان عضلات سینه :
الف) همراه با اختلال بالینی واضح در عمل قلب یا ریه معاف دائم
ب) بدون اختلال تنفسی و قلبی خدمات غیر رزمی

بند ۳- تغییر شکلهای مادرزادی مجاری هوایی (فیستولها و تراکئو برونکومگالی) معاف دائم

بند ۴- عدم تشکیل قسمتی از ریه (آژنزی ریه) و آپلازی کامل یا جزئی که ایجاد اختلال در عمل تنفسی نموده باشد- معاف دائم.

بند ۵- استئیت و استئومیلیت دنده ها یا ترقوه یا جناغ سینه یا کتف :
الف) در نوع مزمن – معاف دائم .
ب) در نوع حاد – یک سال معاف موقت
ج) در مورد بهبود یافته خدمات غیر رزمی

بند ۶- شکستگی دنده ها یا جناغ و کتف و ترقوه که موجب اختلال عمل تنفسی و یا تغییر شکل شدید آنان شده است به شرط ثبوت در بیمارستانهای نظامی و یا دانشگاهی معاف دائم

بند ۷- سیکاتریس سوختگی وسیع و یا سیکاتریس های اعمال جراحی که ایجاد اختلال عملی تنفسی نماید- معاف دائم

بند ۸- انواع پلورزیها :
الف) از نوع مزمن- معاف دائم
ب) از نوع حاد- یکسال معاف موقت

بند ۹- سابقه پنوموتوراکس خود بخودی تکرار شونده که با رادیوگرافی تایید شده باشد معاف دائم

بند ۱۰- سارکوئیدوز، فیروزریه، سندرم کارتاژنز- معاف دائم

بند ۱۱- تومورهای حجاب حاجز و یا جنب اعم از خوش خیم و بدخیم- معاف دائم

بند ۱۲- بیماریهای قارچی مزمن ریه- معاف دائم

بند ۱۳- پنوموکونیوزها- معاف دائم

بند ۱۴- آمفیزم ریه :
الف) به صورت پیشرفته – معاف دائم
ب ) آمفیزم های خفیف ولوکالیزه– خدمات غیر رزمی

بند ۱۵- کیست های مختلف ریه (هیداتیک، درموئید، پلوروپری کاردیال و کیست های هوائی بزرگ و متعدد) معاف دائم

بند ۱۶- آبسه ریوی و سکل های وسیع عفونی- معاف دائم

بند ۱۷- برونشکتازی پیشرفته که علائم بالینی و رادیوگرافی تأیید کرده باشد- معاف دائم

بند ۱۸- برونشیت های مزمن که تولید عوارض بالینی نموده باشد- معاف دائم

بند ۱۹- آسم برونشیک به شرط ثبوت در بیمارستانهای نیروهای مسلح یا بیمارستانهای دانشگاهی
الف) در موارد شدید- معاف دائم
ب) آسم خفیف- خدمات غیر رزمی

بند ۲۰- تومورهای برونش به طور کلی اعم از بدخیم خوش خیم – معاف دائم

بند ۲۱- اجسام خارجی ریه ، برونش و مدیاستن که موجب واکنش های التهابی یا اختلالات عملی شده باشد- معاف دائم

بند ۲۲- سابقه اعمال جراحی سینه اعم از برداشتن دنده ها و توراکوپلاستی و رزکسیون ریه و دکورتیکاسیون ، معاف دائم

بند ۲۳- تنگیهای وسیع یا متعدد برونش ها که ایجاد اختلالات عمل کرده باشد معاف دائم

بند ۲۴- تومورهای مدیاستن ، آدنوپاتیهای مدیاستن، مدیاستنیت های مزمن، علائم فشار به مدیاستن (سندرم کلودبرنارد هورنر)- معاف دائم

بند ۲۵- تنگیهای وسیع، دیورتیکول، تومورهای مری- معاف دائم

بخش هشتم: بیماریهای استخوان (اسکلت)

ماده 36: مشمولان مبتلا به بیماریهای استخوانها (اسکلت) باتوجه به نوع بیماری که به آن مبتلا می باشند از معافیت‌های مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده خواهند نمود.

ماده ۳۶: مشمولان مبتلا به بیماریهای استخوانها (اسکلت) با توجه به نوع بیماری که به آن مبتلا می باشند از معافیتهای مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده خواهند نمود.

بند 1 – انحرافات ستون فقرات مادرزادی یا اکتسابی.
الف) در اشکال شدید و ناتوان کننده معاف دائم.
1 – انحرافات جانبی مادرزادی و اکتسابی ستون فقرات (اسکولیوز) بیش از 30 درجه معاف دائم.
2 – جبران نشده و یا منجر به تغییر شکل قفسه صدری شده باشد معاف دائم.
3 – کیفوز شدید بیش از 70 درجه معاف دائم.
ب) در اشکال خفیف (انحرافات جانبی مادرزادی و اکتسابی ستون فقرات کمتر از 20 درجه) معاف از رزم.

بند 2 – اسپینابیفیدااکولتا، ساکرالیزاسیون، لومباریزاسیون خدمات غیررزمی.

بند 3 – هرگونه اعمال جراحی (استخوانی) ستون فقرات معاف دائم.

بند 4 – شکستگی های قدیمی حفره کوتیل (استابولوم) چنانچه با تغییرشکل حفره و یا عارضه دیگر مفصلی همراه باشد معاف دائم.

بند 5 – نکروزآواسکولار سر استخوان ران به هر علت- معاف دائم.

بند6 – شکستگی های لکن:
الف) نوع مالکین معاف دائم.
ب) نوع OPEN BOOK معاف از رزم.

بند 7 – بیماری شونرمان خدمات غیر رزمی.

بند 8 – استئومیلیت:
الف) از نوع حاد شش ماه معاف موقت.
ب) عفونتهای سخت حاد و عفونتهایی که علیرغم 6 ماه درمان بهبود نیافته و منجر به تغییر شکل استخوان یا ترشح مکرر باشد معاف دائم.

بند 9 – تومورهای استخوانی خوش خیم.
الف) تومورهای استخوانی متعدد و یا با ایجاد اختلال مشهود در کار عضو معاف دائم.
ب) تومورهای داخل استخوانی منفرد بدون عارضه خدمات غیر رزم.

بند 10 – کیستهای استخوانی:
الف) کیستهای بزرگ با خطر شکستگی یا به اندازه بیش از 3 / 1 قطر استخوان معاف دائم.
ب) کیستهای کوچک و بدون عارضه خدمات غیر رزم.

بند 11 – شکستگی ها:
الف) شکستگی های استخوانهای بلند که منجر به نصب پیچ و پلاک و یا کونچر شده باشد و یا در گچ باشد چنانچه کمتر از شش ماه از عمل گذشته باشد شش ماه معاف موقت.
ب) شکستگی های جوش خورده ای که با پیچ و پلاک، یا کونچر بوده و یا اختلال عملکرد ایجاد کرده باشد خدمات غیر رزمی.
ج) شکستگی هایی که پس از یکسال جوش نخورده باشد و مفصل کاذب ایجاد کرده باشد و یا در وضع نامناسب جوش خورده و اشکال عملی ایجاد نموده باشد معاف دائم.

بند 12 – قطع یا فقدان یکی از اندامها معاف دائم.

بند 13 – کوتاهی پا:
الف) کوتاهی بیش از 5/3 سانتی متر معاف دائم (به استناد اسکنوگرام).
ب) کوتاهی از 5/1 تا 5 /3 سانتی متر خدمات غیر رزمی.

بند 14 – سینوویال کندروماتوزیس مفاصل همراه با اختلال عملی معاف دائم.

بند 15 – آنکیلوز کلیه مفاصل بزرگ (هانش، زانو، آرنج، شانه، مچ پا، مچ دست) معاف دائم.

بند 16 – محدودیت حرکات مفاصل:
الف) درمورد مفاصل هانش، زانو و شانه معاف دائم.
ب) محدودیت حرکات سایر مفاصل بزرگ درصورتی که نیمی از حرکات محدود شده باشد معاف دائم.
ج) درموارد خفیف تر همراه با اختلال عملکرد خدمات غیر رزمی.

تبصره : درموارد مشکوک زیر بیهوشی اندازه گیری شود.

بند 17 – دررفتگی مکرر و یا قدیمی و مادرزادی مفاصل بزرگ (مستند به 2 رادیوگرافی درحال دررفتگی در بیمارستانهای ن.م و یا مورد وثوق) عمل شده و نشده معاف دائم.

بند 18 – شلی لیگامانهای زانو و مچ پا و در رفتگی عادتی مفاصل که مانع تمرینات نظامی باشد خدمات غیر رزمی.

بند 19 – سندرم ایسکمیک ولکمن:
الف) درصورتی که شدید و مانع خدمت باشد معاف دائم.
ب) درموارد خفیف خدمات غیر رزمی.

بند 20 – فقدان کامل شست ( از مفصل M.C.P) و یا فقدان ارزش کاری آن در یک دست معاف دائم.

بند 21 – فقدان انگشتان دست:
الف) بیش از یک انگشت در یک دست معاف دائم.
ب) تا سه بند انگشت در یک دست خدمات غیر رزم.
توجه: درمورد انگشتان به صورت زیر عمل شود که هر انگشت کامل یک و هر بند 3 / 1 محسوب شود یعنی اگر بند اول چهار انگشت قطع شده باشد بیش از یک انگشت محسوب و معاف دائم می شود.

بند 22 – عوارضی که مانع بازشدن و یا تا شدن انگشتان دست شود مانند سنداکتیلی و….

الف) در بیش از دو انگشت (مرکب) معاف دائم.

تبصره : چنانچه یک انگشت قطع شده و انگشت دیگر همان دست بیش از 50٪ عملکرد خود را از دست داده باشد معاف دائم.

ب) در دو انگشت (ساده) خدمات غیر رزمی.

بند 23 – کوتاهی اندام فوقانی در مقایسه با یکدیگر درصورتی که بیش از 5 سانتیمتر باشد معاف دائم.

بند 24 – سینوستوز استخوانهای ساعد:
الف) در دو دست معاف دائم.
ب) در یک دست خدمات غیر رزم.

بند 25 – کوبیتوس واروس و والگوس:
الف) همراه با اختلال عملکرد یا ضایعه عصبی معاف دائم.
ب) بیش از 10 درجه انحراف خدمات غیر رزمی.

بند 26 – کوکساپلانا، کوکساوارا، کوکساماگنا، کوسا والگا معاف دائم.

بند 27 – پارگی منیسک زانو عمل شده یا نشده خدمات غیر رزمی.

بند 28 – پارگی شدید و کامل رباطهای جانبی و متقاطع زانو که باعث ناپایداری مفصل گردد.
الف) درمواردی که چند رباط پاره شده باشد معاف دائم.
ب) درموارد پارگی رباط ACL و PCL همراه با پارگی منیسک معاف دائم.
ج) درافراد جراحی شده همراه با اختلال عملی معاف دائم.
د) در نوع منفرد خدمات غیر رزمی.
هـ ) در افراد جراحی شده بدون اختلاف عملی معاف از رزم.

بند 29 – ژنووالگوم، ژنووارم، ژنورکورواتوم.
الف) درموارد شدید (فاصله بین دو قوزک یا دو کوندیل بیش از 10 سانتی متر) معاف دائم.
ب) درموارد خفیف (فاصله بین دو قوزک یا دو کوندیل کمتراز 10 سانتی متر) خدمات غیر رزمی.

بند 30 – صافی کامل کف یا هر دو پا درانواع سخت (Rigid) و یا با تحدّب شدید استخوانی و یا با انحراف پاشنه پا معاف دائم.

بند 31 – پارگی بهبود نیافته تاندون آشیل معاف دائم.

بند 32 – تغییر شکل اکتسابی یا مادرزادی استخوانهای تارس و متاتارس (هالوس والگوس شدید) خدمات غیر رزمی.

بند 33 – قطع انگشتان پا:
الف) قطع سه انگشت کامل از یک پا و یا قطع شست در هر دو پا معاف دائم.
ب) قطع شست در یک پا خدمات غیر رزمی.

بند 34 – اکی نیسم معاف دائم.

بند 35 – اوریب بودن مفصل مچ پا:
الف) درموارد شدید معاف دائم.
ب) درموارد خفیف خدمات غیر رزمی.

بند 36 – از بین رفتن قسمتی از استخوانهای کف پا یا هر نوع تغییرات استخوانی دیگری که مانع انجام تمرینات نظامی باشد و یا در پوشیدن پوتین اشکال ایجاد نماید معاف دائم.

بند 37 – بیماریهای اسکلتی استخوانی نظیر استئوژنس ایمپرفکتا، آرتروگریپوزیس، سکلهای شدید ناشی از CP، پولیو و انهدام کامل پاشنه (نکروز استخوان تالوس) در انواع شدید معاف دائم.

بند 38 – استنوکوندریت دیسکانت زانو، هیپ و مچ پا معاف دائم.

بند 39 – بیماریهای جوش نخوردگی اسکافوئید و کن باخ همراه با اختلال عملکرد معاف دائم.

بند ۱- انحرافات ستون فقرات در اثر بیماری و یا تروما :
الف) در اشکال شدید ناتوان کننده – معاف دائم
ب) در اشکال خفیف – خدمات غیر رزمی

بند ۲- اسپوند یلولیستزیس، اسپوندیلولیزیس، اسپوندلیت آنگیلوزان- معاف دائم

بند ۳- اسپینابیفیدا، ساکرالیزاسیون، لومباریزاسیون- خدمات غیر رزمی

بند ۴- شکستیگهای قدیمی حفره کوتیل (استابولوم) چنانچه با تغییر شکل حفره و یا عارضه دیگر مفصلی همراه باشد- معاف دائم

بند ۵- شکستگیهای لگن که با وضع بد و انحراف جوش خورده باشد معاف دائم

بند ۶- بیماری شوئرمان – خدمات غیر رزمی

بند ۷- شکستگیهای قدیمی گلنوئید استخوان کتف که توام با محدودیت حرکات مفصلی شده باشد معاف دائم

بند ۸ – استئومیلیت :
الف ) از نوع حاد یک سال معاف موقت
ب) عفونت های تحت حاد و عفونت هائی که علیرغم ۶ ماه درمان بهبود نیافته و منجر به تغییر شکل استخوان یا ترشح مکرر باشد – معاف دائم

بند ۹- تومورهای استخوانی خوش خیم :
الف) بدون عارضه – خدمات غیر رزمی
ب) چنانچه اختلال مشهود در کار عضو ایجاد نماید – معاف دائم

بند ۱۰- کیست های استخوانی :
الف ) کیست های بزرگ با خطر شکستگی – معاف دائم
ب) کیست های کوچک و بدون عارضه – خدمات غیر رزمی

بند ۱۱- شکستگیها :
الف ) شکستگیهای استخوانی که منجر به نصب پیچ و پلاک و یا کونچر شده باشد و یا در گچ باشد چنانچه کمتر از ۶ ماه از عمل گذشته باش – ۶ماه معاف موقت
ب) شکستگیهائی که دارای پیچ و پلاک کونچر باشد و جوش خورده باشد خدمات غیر رزمی
ج) شکستگیهائی که بعد از یکسال جوش نخورده باشد و مفصل کاذب ایجاد کرده باشد و یا در وضع نامناسب جوش خورده و اشکال عملی ایجاد نموده باشد معاف دائم

بند ۱۲- کوتاهی پا :
الف) کوتاهی بیش از ۵/ ۳ سانتیمتر معاف دائم
ب) کوتاهی از ۵/ ۱تا ۵/ ۳ سانتیمتر خدمات غیر رزمی

بند ۱۳- آرتریت های سلی، سیفیلیسی، چرکی و مزمن و فیستولیزه معاف دائم

بند ۱۴- استئوآرتریت مفاصل بزرگ :
الف) در فرم شدید و ناتوان کننده معاف دائم
ب) در فرم خفیف خدمات غیر رزمی

بند ۱۵- جمود کلیه مفاصل بزرگ (هانش – زانو – آرنج – شانه – مچ پا) معاف دائم.

بند ۱۶- محدودیت حرکات مفاصل :
الف) در مورد مفاصل هانش و زانو معاف دائم
ب) محدودیت حرکات سایر مفاصل بزرگ در صورتی که نیمی از حرکات محدود شده باشد معاف دائم
ج) در کمتر خدمات غیر رزمی

تبصره در موارد مشکوک زیر بیهوشی اندازه گیری شود).

بند ۱۷- قطع یا فقدان یکی از اندام ها معاف دائم

بند ۱۸- در رفتگی مکرر و قدیمی و مادر زادی مفاصل بزرگ (مستند به رادیوگرافی در حال در رفتگی) عمل شده یا عمل نشده معاف دائم

بند ۱۹- پارگی یا شلی لیگمانهای زانو و مچ پا که مانع تمرینات نظامی باشد خدمات غیر رزمی

بند ۲۰- سندرم ایسکمیک و لکمن :الف) در صورتی که شدید و مانع خدمت باشد معاف دائم.
ب) و در موارد خفیف خدمات غیر رزمی

بند ۲۱- فقدان کامل شست در یک دست معاف دائم

بند ۲۲- فقدان بیش از یک انگشت در یک دست معاف دائم
در مورد انگشتان به صورت زیر عمل شود که هر انگشت کامل یک و هر بند یک سوم محسوب شود یعنی اگر بند اول چهار انگشت قطع شده باشد بیش از یک انگشت محسوب و معاف دائم می شود.

بند ۲۳- فقدان کامل ارزش کاری شست در یک دست معاف دائم

بند ۲۴- عوارضی که مانع باز شدن و یا تا شدن انگشتان شود مانند سند اکتیلی :
الف) در دو انگشت خدمات غیر رزمی
ب) در بیش از دو انگشت معاف دائم

بند ۲۵- کوکساپلانا، کوکساوازا، کوکساماکنا، کوکساوالکار معاف دائم

بند ۲۶- پارگی منیسک زانو عمل شده یا نشده خدمات غیر رزمی

بند ۲۷- هیدرآرتروز مزمن و مشهود معاف دائم

بند ۲۸- پارگی شدید و کامل رباطهای جانبی و متقاطع زانو که باعث ناپایداری مفصل شود.
الف) در نوع منفرد خدمت غیر رزمی
ب) در مواردیکه چند رباط پاره شده باشد معاف دائم

بند ۲۹- ژنووالگوم، ژنووارم، ژنورکورواتوم
الف – در موارد شدید معاف دائم
ب) در موارد خفیف خدمات غیر رزمی

بند ۳۰- صافی کامل کف یک یا دو پا و تقعر شدید کف پا :
الف) در مشمولان عادی معاف دائم
ب) در مشمولان دیپلم و بالاتر از آن خدمات غیر رزمی

بند ۳۱- پارگی بهبود نیافته تاندون آشیل معاف دائم

بند ۳۲- در رفتگی مکرر استخوان کشکک – خدمات غیر رزمی

بند ۳۳- پای افتاده (اکی نیسم) معاف دائم

بند ۳۴- تغییر شکل اکتسابی یا مادرزادی استخوانهای تارس– خدمات غیر رزمی

بند ۳۵- قطع سه انگشت از یک پا – و یا قطع شست در هر دو پا – معاف دائم

بند ۳۶- قطع شست در یک پا – خدمات غیر رزمی

بند ۳۷- اوریب بودن مفصل مچ پا الف) در موارد شدید معاف دائم ب) در موارد خفیف خدمات غیر رزمی

بند ۳۸- سینوویتهای مزمن مفصلهای بزرگ که غیر قابل علاج باشد – معاف دائم

بند ۳۹- سینوویال کندروماتوزیس همراه با اختلال عملی :
الف) در مفاصل بزرگ معاف دائم
ب) در مفاصل کوچک خدمات غیر رزمی

بند ۴۰- شکستگی مهره ها که :
الف ) منجر به کاهش ارتفاع مهره بیش از۳۰ درصد شده باشد معاف دائم
ب) در کمتر خدمات غیر رزمی

بند ۴۱- تورتیکولی معاف دائم

بند ۴۲- سینوستوز استخوانهای ساعد :
الف) در دو دست معاف دائم
ب) در یک دست خدمات غیر رزمی

بند ۴۳- از بین رفتن قسمتی از استخوانهای کف پا یا هر نوع تغییرات دیگری که مانع انجام تمرینات نظامی باشد و یا در پوشیدن پوتین اشکال ایجاد نماید معاف دائم

بخش نهم: بیماریهای شکم و دستگاه گوارش و جراحی عمومی

ماده 37: مشمولان مبتلا به بیماریهای شکم و دستگاه گوارش و رشته جراحی عمومی باتوجه به نوع بیماری که به آن مبتلاء می باشند از معافیتهای مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده می کنند:

بند 1 – اعمال جراحی روی کبد، کیسه صفرا، مجاری صفراوی و پانکراس معاف دائم.

بند 2 – فیبروز و سیروز کبدی معاف دائم.

بند 3 – آسیت به هر علت معاف دائم.

بند 4 – کیست های دستگاه گوارش و طحال معاف دائم.

بند 5 – همانژیوم کبدی:
الف) بزرگتر از 40 میلی لیتر معاف دائم.
ب) کوچکتر از 40 میلی لیتر خدمات غیر رزمی.

بند 6 – سنگ کیسه صفرا و مجاری صفراوی معاف دائم.

بند 7 – بیماریهای مادرزادی و اکستابی مجاری صفراوی معاف دائم.

بند 8 – پورتال‌هایپرتانسیون به هر علت معاف دائم.

بند ۹- کیست ها و تومورهای خلف صفاقی.
الف) موجود معاف دائم
ب) چنانچه عمل شده و بدون عارضه باشد خدمات غیر رزمی

بند ۱۰- اعمال جراحی روی پانکراس معاف دائم

بند ۱۱- فیستول ها :
الف) فیستولهای مقعدی برای مشمولان عادی و دیپلم معاف دائم و بالاتر از دیپلم خدمات غیر رزمی
ب) فیستولهای نافی و پیلونیدال در کلیه موارد خدمات غیر رزمی

بند ۱۲- بواسیرهای داخلی و خارجی :
الف) در صورتی که بیش از سه پا که باشد و خون ریزی دهنده باشد معاف دائم
ب) در موارد خفیف خدمات غیر رزمی

بند 13:
الف) فتق های مغبنی، رانی، نافی، عمل نشده خدمات غیر رزمی
ب) فتق های محل عمل جراحی، فتق های عود کننده، فتق های داخلی و دیافراگماتیت – معاف دائم
ج) فتق های عمل شده که عارضه نداشته باشد . مانع خدمتی ندارد .
د) فتق های داخلی و دیافراگماتیک – معاف دائم

بند ۱۴- مگاکولون – معاف دائم

بند ۱۵- کولیتهای اولسراتیو – رکتوکولیت اولسر و هموراژیک و پولیپوز اینتستینال ایلئیت های شدید مانند بیماری کرون – معاف دائم

بند ۱۶- سندرم های مال ابزور بشن مانند بیماری سلیاک، اسپروی تروپیکال، بیماری و یپل نقصان دی ساکاریدازها، تلانژکتازی عروق روده، سل روده، معاف دائم

بند ۱۷- تنگیهای کلون ورکتوم – معاف دائم

بند ۱۸- پولیپهای روده بزرگ (پولیپهای جوانان – پولیپ هیپرپلاستیک، پولیپ آدنوماتوز، پولیپ های فامیلیال) معاف دائم

بند ۱۹- پرولاپسوس رکتوم در صورتی که حداقل ۲سانتی متر از مخاط روده هنگام اجابت مزاج خارج شود معاف دائم

بند ۲۰- سیکاتریس های عمل جراحی روی شکم که نفس عمل معاف کننده نباشد :
الف) در صورتی که طول سیکاتریس بیش از ۱۵ سانتی متر باشد – خدمات غیر رزمی
ب) در صورتی که طول سیکاتریس از ۲۰ سانتی متر بیشتر باشد در مشمولان عادی و دیپلم معاف دائم و بالاتر از دیپلم خدمات غیر رزمی

بند ۲۱- هر گونه اعمال جراحی روی دستگاه هاضمه که تولید اختلالات گوارشی کرده باشد و یا منجر به برداشتن قسمتی از عضو (بجز آپاندیس) شده باشد و یا آناستوموز شده و یا چسبندگی وسیع ایجاد کرده باشد – معاف دائم

بند ۲۲- زخمهای پیتیک شدید و پیش رونده معده و اثنی عشر که از طریق آندوسکپی محرز گردد معاف دائم

بند ۲۳- دیورتیکول های مری – معاف دائم

بند ۲۴- آشالازی – معاف دائم

بند ۲۵- بی اختیاری مدفوع مادرزادی یا اکتسابی – معاف دائم

بند ۲۶- پریتونیتهای مزمن (از هر نوع و به هر علت که باعث اختلال در کار احشاء شده باشد اعم از چرکی– سلی – قارچی) معاف دائم

بند ۲۷- وجود اجسام خارجی متعدد در شکم یا در اعضاء (نظیر ترکش) :
الف) به نحوی که اخراج یک یک آنها میسر نبوده باشد خدمات غیر رزمی
ب) چنانچه ایجاد نقص عضو و یا اختلال در احشاء داخل شکم کرده و یا سبب چسبندگیهای شدید شده باشد معاف دائم

بند ۲۸- تمام فلاپهای پدیکول – فلاپهای عضلانی – فلاپهای آزاد – فلاپهای پدیکوله :
الف) اگر نقص عضو ایجاد کرده باشد – معاف دائم
ب) سایر موارد بدون عارضه – خدمات غیر رزمی

بند ۲۹- دیورتیکولوزها، دیورتیکول مکل معده، اثنی عشر و روده.
الف) اگر سبب اختلال عمل شدید گردد- معاف دائم
ب) در موارد بدون عارضه – خدمات غیر رزمی

بند ۳۰- تنگی مقعد به هر علت – معاف دائم

بند ۳۱- هپاتومگالی شدید به هر علت – معاف دائم

بند ۳۲- آبسه های چرکی و آمیبی کبد – معاف دائم

بخش دهم – بیماریهای خون

ماده ۳۸: مشمولان مبتلا به بیماریهای خون بسته به نوع بیماری که به آن مبتلا هستند از معافیتهای مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده می نمایند :

بند ۱- کم خونی های مگالوپلاستیک به علت کمبود فاکتور انترنسک (بیرمر) معاف دائم

بند ۲- میکرواسفروسیتوزارثی معاف دائم

بند ۳- کم خونی های مزمن اکتسابی به علت بیماریهای خوش خیم :
الف) در موارد شدید معاف دائم
ب) در موارد خفیف خدمات غیر رزمی

بند ۴- پلی گلبولی اولیه (پلی سیتمی) و ترومبوسیتوپنی اولیه معاف دائم .

بند ۵- پورپوراهای ارثی و ترمبوپاتی ها معاف دائم

بند ۶- کمبود و اختلال فاکتورهای انعقادی معاف دائم

بند ۷- بدخیمیهای خون مانند لوسمی ها و دستگاه لنفاوی (مانند هوچکین) به طور کلی معاف دائم

بند ۸- سندرم بانتی یا کم خونی اسپلنیک معاف دائم

بند ۹- اختلالات ایمونولوژیک ارثی و اکتسابی با تأیید مراکز درمانی نیروهای مسلح جا– ا معاف دائم

بند ۱۰- اگرانولوسیتوز معاف دائم

بند ۱۱- اختلالات بیولوژیکی مولکولی هموگلوبین با تأیید مراکز درمانی ن م ج ا:
الف) در مشمولان عادی معاف دائم
ب) در مشمولان دیپلم و بالاتر از دیپلم خدمات غیر رزمی

بند ۱۲- تالاسمی ماژور و آنمیسیکل سل معاف دائم

بند ۱۳- هیپراسپلینیزم توأم با کمبود پلاکت ها یا گلبول های سفید و قرمز معاف دائم

بند ۱۴- بیماری فاویسم خدمات غیر رزمی در نزدیکی مراکز درمانی

بند ۱۵- آپلازی مغز استخوان به هر علت معاف دائم

بند ۱۶- آنمی در اثر مسمومیت های مزمن و ناتوان کننده از فلزات و مواد شیمیائی مانند منگنز، جیوه، سرب، سولفورکربن، تتراکلرورکربن و غیره معاف دائم.

بند ۱۷- بیماری ویلبرانت معاف دائم

بخش یازدهم – بیماریهای دستگاه اداری [ادراری] تناسلی

ماده ۳۹: مشمولان مبتلا به بیماریهای دستگاه ادراری تناسلی با توجه به نوع بیماری که به آن مبتلا می باشند از معافیتهای مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده خواهند نمود:

بند ۱- انسداد ادراری به دلایل عضوی یا عفونی یا فونگسیونی:
الف) در صورتی که بر طرف کردن انسداد امکان پذیر باشد خدمات غیر رزمی
ب) در صورت عدم امکان برطرف کردن انسداد معاف دائم

بند ۲- برگشت ادرار به حالبها:
الف) اگر دو طرفه یا یک طرفه شدید باشد – معاف دائم
ب) یک طرفه و خفیف خدمات غیر رزمی

بند ۳- بیماریهای عفونی مزمن (سلی – میکروبی – انگلی- قارچی) کلیه، لگنچه، حالب، مثانه، بیضه ها، مجرای ادرار، هر یک به تفکیک – معاف دائم

بند ۴- سنگهای (کلیه، پروستات، مثانه) موجود یک سال معاف موقت

بند ۵- سنگهای (حالب، کلیه، مثانه) عمل شده – خدمات غیر رزمی

بند ۶- تومورهای خوش خیم کلیه، مجاری ادراری و دستگاه تناسلی :
الف) در صورتی که منجر به اختلال عملی شود – معاف دائم
ب) در غیر این صورت معاف از رزم

بند ۷- بیماریهای سورنال (کم کاری و پرکاری سورنال )، تومورهای خوش خیم و بدخیم سورنال معاف دائم

بند ۸- بیماریهای رتروپری توان، فیبروز رتروپری توان، تومورهای خوش خیم و بدخیم و کیست های رتروپری توان– معاف دائم

بند ۹- بیماریهای طبی کلیه: سندرم نفروتیک، گلومرولونفریت مزمن، پیلونفریت مزمن، بیماریهای کلاژن کلیه، پروتئین اوری و هماتوری اسانسیل و نارسائی مزمن کلیه معاف دائم

بند ۱۰- گلو مرولونفریت و پیلونفریت حاد -۶ ماه معاف موقت

بند ۱۱- پائین افتادگی احشاء :
الف) نوع خفیف – خدمات غیر رزمی
ب) در غیر این صورت معاف دائم

بند ۱۲- هیدرو نفروس و اتساع لگنچه – معاف دائم

بند ۱۳- نفرکتومی یک طرفه، نفرکتومی پارسیل و پیلوپلاستی- معاف دائم

بند ۱۴- کلیه نعل اسبی، کلیه اکتوپیک داخل لگن، اکتوپی یک طرفه (یعنی هر دو کلیه در یک طرف قرار گرفته باشند)- معاف دائم

بند ۱۵- پتوز کلیه :
الف) درجه ۲خدمات غیر رزمی
ب) درجه ۳ معاف دائم

بند ۱۶- هیپوپلازی و آپلازی و آژنزی کلیه- معاف دائم

بند ۱۷- کلیه میان اسفنجی– معاف دائم

بند ۱۸- فیستول سیستم ادراری به دستگاه گوارش یا پوست معاف دائم

بند ۱۹- نکروز کورتکس کلیه :
الف) در صورتی که منجر به نارسائی یا کم کاری کلیه شده باشد- معاف دائم
ب) در سایر موارد- خدمات غیر رزمی

بند ۲۰- پیوند کلیه- معاف دائم

بند ۲۱- بیماریهای عروقی کلیه مثل، آنوریسم شریان کلیوی، انفارکتوس کلیه، ترومبوز ورید کلیوی، فیستول شریانی وریدی، آنوریسم شریانی وریدی– معاف دائم.

بند ۲۲- دوبلیکاسیون حالب در صورتی که هر حالب به طور جداگانه تا مثانه ادامه داشته باشد معاف دائم

بند ۲۳- مگا اورتر- خدمات غیر رزمی

بند ۲۴- هیدرواورتر- معاف دائم

بند ۲۵- اورتروسل یک طرفه یا دوطرفه – خدمات غیر رزمی

بند ۲۶- مثانه نوروژنیک – معاف دائم

بند ۲۷- کاهش ظرفیت مثانه به دلایل اعمال جراحی قبلی یا سیستیت و یا رادیو تراپی- معاف دائم

بند ۲۸- سیستکتومی توتال و پارسیل– معاف دائم

بند ۲۹- تنگی گردن مثانه
الف) بدون عارضه – خدمات غیر رزمی
ب) در صورتی که عارضه داشته باشد برحسب عارضه اظهارنظر شود.

بند ۳۰- از بین رفتن قدرت انقباضی گردن مثانه که منجر به بی اختیاری ادرار شود- معاف دائم

بند ۳۱- هیپوسپادیازتنه آلت و میان دو راه- معاف دائم (هیپوسپادیاز درجه یک مانع خدمتی ندارد.)

بند ۳۲- اپیسپادیاز- معاف دائم

بند ۳۳- انواع فیستولهای مجرا به تنه آلت، رکتوم و پرینه و اسکروتوم- معاف دائم

بند ۳۴- بیماری پیرونی :
الف) نوع شدید- معاف دائم
ب) نوع خفیف- خدمات غیر رزمی

بند ۳۵- دیورتیکول مجرا- معاف دائم

بند ۳۶- تنگی شدید مجرا، انواع والوهای مجرای خلفی، تومورهای خوش خیم و بدخیم مجرا، اورتریت های مزمن غیرقابل درمان- معاف دائم

بند ۳۷- بیماریهای مقاربتی اگر در ناحیه عقبی مجرا و آلت دفرماسیون ایجاد کرده یا به فیبروز و یا تنگی مجرا منجر شود- معاف دائم

بند ۳۸- هیدروسل :
الف) نوع حجیم- معاف دائم
ب) سایر موارد خدمات غیر رزمی

بند ۳۹- واریکوسل :
الف) درجه ۱و۲ خدمات غیر رزمی
ب) درجه ۳، معاف دائم

بند ۴۰ تورسیون حاد بیضه – شش ماه معاف موقت

بند ۴۱- اکتوبی و یا فقدان بیضه :
الف) دوطرفه – معاف دائم
ب) یک طرفه – خدمات غیر رزمی

بند ۴۲- آتروفی شدید بیضه :
الف) دو طرفه- معاف دائم
ب) یک طرفه – خدمات غیر رزمی

بند ۴۳- هماتوسل حاد- ۶ ماه معاف موقت

بند ۴۴- شکستگی آلت- خدمات غیر رزمی

بند ۴۵- اپی دید کتومی :
الف) دو طرفه- معاف دائم
ب) یکطرفه خدمات غیر رزمی

بند ۴۶- فقدان آلت- معاف دائم

بند ۴۷- ترمبوفلبیت وریدهای سطحی آلت -۶ ماه معاف موقت

بند ۴۸ دوجنسی – معاف دائم

بند ۴۹- بی اختیاری ادراری و شب ادراری به شرط ثبوت در بیمارستانهای نیروهای مسلح معاف دائم

بند ۵۰- تغییر مسیر ادراری با عمل جراحی – معاف دائم

بند ۵۱- هیدروسل طناب منوی، اپیدمیت مزمن و کیست های طناب منوی- خدمات غیر رزمی

بخش دوازدهم – بیماری فک و دهان و دندان

ماده ۴۰: مشمولان مبتلا به بیماری فک و دهان و دندان با توجه به نوع بیماری که به آن مبتلا می باشند از معافیتهای مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده می نمایند.

بند ۱- ناهنجاریهای استخوانی فک و صورت که موجب اختلال در عمل جویدن یا تکلم باشد معاف دائم

بند ۲- آنکیلوز مفصل تامپوگزیلار یک طرفی و دو طرفی- معاف دائم

بند ۳- تومورهای خوش خیم در صورتی که از لحاظ حجم و موقعیت ایجاد اختلال در جویدن و یا در تکلم بنماید- معاف دائم

بند ۴- کام شکاف دار همراه یا بدون لب شکری :
الف) عمل نشده- معاف دائم
ب) عمل شده با عارضه تنفسی – معاف دائم
ج) عمل شده بدون عارضه – خدمات غیر رزمی

بند ۵- استئومیلیتهای استخوانهای فک که بعد از درمان منجر به ناهنجاری مشهود استخوانهای فک و صورت شوند- معاف دائم

بند ۶- مال فورماسیونهای زبان مانند آنکیلوگلوسی، آتروفی و هیپروتروفی زبان، شکاف برداشتن و یا دو قطعه شدن زبان که موجب اختلال در جویدن و تکلم و یا بلع شود- معاف دائم

بند ۷- پارالیزی عصب فاسیال مقاوم به درمان- یک سال معاف موقت .

بند ۸- از بین رفتن دندانها به طوری که در مجموع در دهان کمتر از ۱۴دندان باشد- معاف دائم

بند ۹- تومورهای بدخیم فک و دهان غدد بزاقی و تومور وارتون- معاف دائم

بخش سیزدهم – بیماریهای چشم و عوارض بینائی

ماده ۴۱ : مشمولان مبتلا به بیماریهای چشم و عوارض بینائی با توجه به نوع بیماری که به آن مبتلا می باشند از معافیتهای مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده خواهند نمود :

بند ۱- هیپرمتروپی با سایکلوپلژی کامل برای مشمولان عادی و دیپلم :
الف) هیپرومتروپی از ۵/ ۲ تا ۴ دیوپتر داخل هر یک چشمها- خدمات غیر رزمی
ب) مجموع دیوپترهیپرمتروپی دو چشم از پنج تا هشت دیوپتر داخل- خدمات غیر رزمی
ج) هیپرمتروپی بیش از چهار دیوپتری یک چشم تاریخ پنج دیوپتر داخل- خدمات غیر رزمی
د) هیپرمتروپی بیش از چهار دیوپتری هر یک از چشمها- معاف دائم
هـ) مجموع دیوپترهیپرمتروپی هر دو چشم بیش از هشت دیوپتری– معاف دائم
و) هیپرمتروپی بیش از پنج دیوپتری یک چشم- معاف دائم

بند ۲- هیپرمتروپی باسایکلوپلژی کامل در مشمولان بالاتر از دیپلم :
الف) هیپرمتروپی از ۳ تا ۵ دیوپتر داخل هر یک از چشمها- خدمات غیر رزمی
ب) مجموع دیوپتر هیپرمتروپی دو چشم از شش تا ۱۰ دیوپتر داخل – خدمات غیر رزمی
ج) هیپترمتروپی بیش از پنج دیوپتری یک چشم تا شش دیوپتر داخل- خدمات غیر رزمی
د) مجموع دیوپتر هیرمتروپی هر دو چشم بیش از ۱۰ دیوپتر – معاف دائم
هـ هیپرمتروپی بیش از شش دیوپتری یک چشم – معاف دائم

بند ۳- میوپی باسایکلوپلژی در مشمولان عادی و دیپلم
الف) میوپی از ۵/ ۲ تا ۴ دیوپتری داخل هر یک از چشمها – خدمات غیر رزمی
ب) مجموع دیوپترمیوپی از۵ تا ۸ دیوپتر داخل هر دو چشم – خدمات غیر رزمی
ج) میوپی بیش از پنج دیوپتری یک چشم تا شش دیوپتر داخل – خدمات غیر رزمی
د) میوپی بیش از چهار دیوپتری هر یک از چشمها – معاف دائم
هـ ) مجموع دیوپتر میوپی بیش از هشت دیوپتری هر دو چشم – معاف دائم
و) میوپی بیش از شش دیوپتری یک چشم – معاف دائم

بند ۴- میوپی با سایکلوپلژی در مشمولان بالاتر از دیپلم
الف) میوپی از ۳ تا ۵ دیوپتر داخل هر یک از چشمها – خدمات غیر رزمی
ب) مجموع دیوپتر میوپی بین ۶ تا۱۰ دیوپتر داخل هر دو چشم – خدمات غیر رزمی
ج) میوپی بیش از ۶ دیوپتری یک چشم تا ۷ دیوپتر داخل – خدمات غیر رزمی
د) میوپی بیش از ۵ دیوپتری هر یک از چشمها- معاف دائم
هـ) مجموع دیوپتر میوپی بیش از ۱۰ دیوپتری هر دو چشم – معاف دائم
و) میوپی بیش از هفت دیوپتری یک چشم – معاف دائم

بند ۵- آستیگماتیسم ساده یا مرکب با سایکلوپلژی کامل در مشمولان عادی و دیپلم :
الف) آستیگماتیسم ساده یا مرکب از ۵/ ۲تا ۴ دیوپتری داخل هر یک از چشمها خدمات غیر رزمی
ب) مجموع دیوپتر آستیگمات ساده یا مرکب از ۵ تا ۸ دیوپتر داخل- خدمات غیر رزمی
ج) آستیگماتیسم ساده یا مرکب بیش از ۵ دیوپتری تا ۶ دیوپتری یک چشم – خدمات غیر رزمی
د) آستیگماتیسم ساده یا مرکب بیش از چهار دیوپتری هر یک از چشمها- معاف دائم
هـ) چنانچه آستیگماتیسم ساده یا مرکب هر دو چشم در مجموع بیش از هشت دیوپتری باشد – معاف دائم
و) آستیگماتیسم ساده یا مرکب بیش از شش دیوپتری یک چشم – معاف دائم

بند ۶- آستیگماتیسم ساده یا مرکب با سایکلوپلژی کامل در مشمولان بالاتر از دیپلم :
الف) آستیگماتیسم ساده یا مرکب از ۳ تا ۵ دیوپتری داخل هر یک از دو چشم- خدمات غیر رزمی
ب) مجموع دیوپتر آستیگماتیسم ساده یا مرکب هر دو چشم از ۶ تا۱۰ دیوپتر داخل خدمات غیر رزمی
ج) آستیگماتیسم ساده یا مرکب بیش از ۶ دیوپتری تا ۷ دیوپتر داخل یک چشم خدمات غیر رزمی
د) آستیگماتیسم ساده یا مرکب بیش از ۵ دیوپتری هر یک از چشمها – معاف دائم
هـ ) مجموع دیوپتر آستیگمات ساده یا مرکب هر دو چشم بیش از ۱۰ دیوپتر – معاف دائم
و) آستیگماتیسم ساده یا مرکب بیش از هفت دیوپتری یک چشم – معاف دائم

بند ۷- فقدان یک چشم یا آنکه یک چشم عملاً و یا در اثر بیماریهای غیر قابل علاج فاقد بینائی باشد- معاف دائم.

تبصره – کراتوکون یا آستیگماتیسم نامنظم که غیرقابل اندازه گیری با کراتومتری باشد برای مشمولان عادی و دیپلم معاف دائم و برای مشمولان بالاتر از دیپلم خدمات غیر رزمی .

بند ۸- اورام ملتحمه فصلی شدید توام با عوارض قرنیه :
الف) در مشمولان عادی – معاف دائم
ب ) در مشمولان دیپلم و بالاتر – خدمات غیر رزمی

بند ۹- عوارض تراخمی ملتحمه و پلک از قبیل سیمبلفارون – گزروزیس – آنتروپیون و اکتروپیون:
الف) در یک چشم – خدمات رزمی
ب ) در دو چشم – معاف دائم

بند ۱۰ – ناخنک پیشرفته که تا مرکز قرنیه پیشرفت نموده باشد و با چشم غیر مسلح دیده شود معاف دائم.

بند ۱۱- لک مرکزی قرنیه :
الف ) در صورتی که وسیع باشد و مرکز قرنیه را اشغال نموده باشد (لک وسیع در موقعی است که بیش از ۳ میلی متر مربع سطح قرنیه را پوشانده باشد) – معاف دائم
ب ) در موارد خفیف تر – خدمات غیر رزمی

بند ۱۲- کراتیت دیستروفیک آنترستیسیل، یک یا دو چشم – معاف دائم

بند ۱۳- کلوبوم مادرزادی همراه با کلوبوم رتین :
الف ) در یک یا دو چشم – معاف دائم
ب ) بدون کلوبوم رتین – خدمات غیر رزمی

بند ۱۴- ایریدوسیکلیتهای شدید و مزمن یک یا دو چشم که تولید چسبندگیهای وسیع در بیش از ۲۵۷/ ۰ مردمک نموده باشد – معاف دائم

بند ۱۵- اکلوزیون و سیکلوزیون کامل مردمک – معاف دائم

بند ۱۶- ایرید کتومی وسیع حاصله از حوادث یا اعمال جراحی الف) در صورتی که با کاهش دید و عوارض قرنیه و عدسی توام باشد معاف دائم ب) و در صورتی که با کاهش دید و عوارض توام نباشد خدمات غیر رزمی

تبصره در ایرید کتومی های وسیع هر دو چشم به هر علت برای کلیه مشمولان معافیت دائم

بند ۱۷ – کاتاراکت مادرزادی، ضربه ای، متابولیک و کاتاراکت عمل شده – معاف دائم

تبصره کدورت های عدسی که ایجاد اختلال دید در رتینوسکوپی نمی نماید خدمات غیر رزمی

بند ۱۸ – کدورت وسیع زجاجیه به هر علت – معاف دائم

بند ۱۹- کوریوتینیت مرکزی و یا منتشر مزمن یک یا دو چشم – معاف دائم

بند ۲۰- رتینیتهای پیگمانتوزا و آلبینیسم کامل یک یا دو چشم – معاف دائم

بند ۲۱- لوکساسیون کامل یا ناقص عدسی و یا فقدان عدسی یک چشم معاف دائم

بند ۲۲- انفصال شبکیه عمل شده یا عمل نشده به هر علت معاف دائم

بند ۲۳- آمبولی شریان شاخه ایی و یا ترومبوز ورید شاخه ایی و یا هر نوع واسکولیت مزمن یک یا دو چشم معاف دائم

بند ۲۴- آمبولی شریان مرکزی و یا ترومبوز ورید مرکزی یک چشم معاف دائم

بند ۲۵- بیماریهای ناحیه ماکولا و عصب باصره از قبیل آتروفی – سوختگی – سوراخ ماکولا و یا خونریزهای ناحیه ماکولا و آتروفی عصب باصره معاف دائم.

بند ۲۶- میکروفتالمی و بوفتالمی یک یا دو چشم معاف دائم

بند ۲۷- اگزوفتالمی های تومورال یا پولساتیو یک یا دو چشم معاف دائم

بند ۲۸- فلج کامل یک یا چند عضله چشم در صورتی که استقرار یافته و دائمی باشد معاف دائم

بند ۲۹- لاگوفتالمی های مربوط به فلج عضلات پلکی معاف دائم

بند ۳۰ – افتادگی دائمی پلک در صورتی که بیش از نصف مردمک چشم را پوشانیده باشد معاف دائم

بند ۳۱- استرابیسم آمبلیوبیک یک چشم و استرابیسم متناوب دو چشم معاف دائم

بند ۳۲ – نیستاگموس دائمی و مشهود معاف دائم

بند ۳۳ – داکرپوسیستیت مزمن چرکی معاف دائم

بند ۳۴ – گلوکوم مزمن و مطلق و گلوکوم حاد زاویه بسته و گلوکوم های عمل شده یک چشم معاف دائم

بند ۳۵- اجسام خارجی داخل کره چشم معاف دائم

بند ۳۶- پیوند قرنیه معاف دائم

بند ۳۷- تومورهای خوش خیم به هر صورت خدمات غیر رزمی (در صورت ایجاد عارضه طبق بند مربوطه رفتار شود)

بخش چهاردهم – بیماریهای گوش و حلق و بینی

ماده ۴۲- مشمولان مبتلا به بیماریهای گوش و حلق و بینی با توجه به نوع بیماری که به آن مبتلا می باشند از معافیت های مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده خواهند نمود :

بند ۱- کری کامل یک گوش معاف دائم

بند ۲- کاهش شنوائی یک طرفه به طوری که معدل آن در فرکانس های چهارگانه (۵۱۲ – ۱۰۲۴- ۲۰۴۸- ۴۰۹۶) بیش از ۸۰ دسی بل باشد معاف دائم

بند ۳- کاهش شنوائی یک طرفه اگر در فرکانس های چهارگانه بین ۵۰ تا۸۰ دسی بل باشد خدمات غیر رزمی

بند ۴- کاهش شنوائی هر دو گوش به طوری که معدل کاهش شنوائی در فرکانس های چهارگانه در هر یک از گوش ها بیش از ۵۰ دسی بل باشد معاف دائم

بند ۵- کاهش شنوائی هر دو گوش اگر در فرکانس ۴۰۹۶ تا۷۰ دسی بل پائین آمده باشد در صورتی که در فرکانس های دیگر (۵۱۲ – ۱۰۲۴- ۲۰۴۸) بیش از ۳۰ دسی بل باشد معاف دائم

بند ۶ کاهش شنوائی هر دو گوش در فرکانس های چهارگانه بین ۳۰ تا۵۰ دسی بل خدمات غیر رزمی

بند ۷- کری و لالی معاف دائم

بند ۸- فقدان کامل مادرزادی یا اکتسابی لاله گوش یکطرفه یا دو طرفه معاف دائم

بند ۹- آترزی یا انسداد مجرای گوش خارجی در تمام طول مجرا یا قسمتی از آن معاف دائم

بند ۱۰- عفونت مزمن گوش میانی که سبب ایجاد بیورژن یا پولیپ یا ضایعه در ناحیه شراپنل و یا اسنیتت و کولستئاتوم نماید یکطرفه یا دو طرفه معاف دائم

بند ۱۱- عمل جراحی رادیکال ماستوئید کتومی :
الف) یک گوش با ترشح چرکی معاف دائم
ب) بدون تشرح ضایعات باقیمانده خدمات غیر رزمی .

بند ۱۲- عفونت مزمن گوش میانی با ترشح چرکی و پارکی پرده تمپان در صورتی که از نظر رادیولوژی تراکم استخوانی یا اسکلروز ناشی از عکس‌العمل عفونت موجود باشد
الف) در موارد دو طرفه معاف دائم ب) و یکطرفه خدمات غیر رزمی

بند ۱۳- فلج عصب صورتی در اثر التهابات قدیمی گوش یا شکستگی استخوان روشه یا به علت عمل جراحی گوش معاف دائم

بند ۱۴- انواع لابیرنتیت ها معاف دائم

بند ۱۵- سرگیجه و سندرم منیر در صورتی که با آزمایشات پاراکلینیک در بیمارستانهای نیروهای مسلح تائید شود – معاف دائم

بند ۱۶- عوارض مادرزادی یا عفونی و یا ضربه ای در بینی و کام و لب و حلق که تولید اختلات واضح تنفس صوتی، گوارشی نموده باشد و یا کراهت منظر ایجاد کرده باشد در صورتی که قابل درمان نباشد – معاف دائم

بند ۱۷- رینیت اتروفیک همراه با کروت متعفن – معاف دائم

بند ۱۸- فیبروم نازوفارنگس و تومورهای خوش خیم پیش رونده و یا عمل شده که اختلالات شدید عملی و یا خونریزیهای مکرر ایجاد نماید – معاف دائم

بند ۱۹- سینوزیت های توام (پان سینوزیت) مزمن و یا سینوزیت های عمل شده که عود کرده باشد الف) در صورتی که دو طرفه باشد معاف دائم ب ) و در مورد یکطرفه خدمات غیر رزمی

بند ۲۰- پولیپوز بینی به علت عفونت یا آلرژی همراه و یا بدون سینوزیت الف) در صورتی که دو طرفه باشد معاف دائم ب) در صورت یکطرفه خدمات غیر رزمی

بند ۲۱- تومورهای میکسد غده بنا گوشی و یا تحت فکی عمل شده یا عمل نشده معاف دائم

بند ۲۲- لارنژیت های مزمن که تولید اختلالات شدید و دائمی صوتی یا تنفسی نماید معاف دائم

بند ۲۳- بیماریهای مادرزادی، عفونی، ضربه ائی و یا تومورهای حنجره که تولید اختلالات شدید و دائمی نماید و با عمل جراحی و یا سایر تدابیر درمانی قابل درمان نباشد معاف دائم .

بند ۲۴- تومورهای کلوموس ژوگولر، آنژیومهای وسیع در نقاط مختلف گوش و حلق و بینی، حفره و فضای دهان، زبان، فکین، سینوسهای صورت و منضمات اعضای فوق معاف دائم.

بخش پانزدهم – بیماری های قلب و عروق

ماده ۴۳: مشمولان مبتلا به بیماریهای قلب و عروق با توجه به نوع بیماری که به آن مبتلا می باشند از معافیت مندرج در هر بند به شرح زیر استفاده خواهند نمود:

بند ۱- کلیه عوارض عضوی دریچه ای قلب عمل شده و عمل نشده به شرط ثبوت در بیمارستانهای نیروهای مسلح معاف دائم

تبصره ـ پرولاپس دریچه ای که منجر به نارسائی نشده باشد خدمات غیر رزمی

بند ۲- وجود هر گونه بیماری مادرزادی قلب اعم از عمل شده و نشده معاف دائم

تبصره دکستروکاردی و سیتوس انورتوس اگر با آنومالیهای دیگر همراه نبوده و عارضه ای نداشته باشد منع خدمتی ندارد .

بند ۳- هر نوع نارسائی و بیماری کورونر در هر درجه و حالتی که باشد مشروط برآنکه الکترو کاردیو گرافی آن را تأیید نماید معاف دائم .

بند ۴- نارسائی مزمن قلب معاف دائم

بند ۵- هر نوع بیماری مزمن پریکارد– آندوکارد– میوکارد اعم از انفلاماتور، تومرال مادرزادی معاف دائم .

بند ۶- بیماریهای مادرزادی و یا اکتسابی، تومرال و انفلاماتوار آئورت و سرخ رگهای بزرگ مانند کوارکتاسیون– آنوریسم ها- آنژیوم ها و اتساع سرخ رگهای ریوی کانال آرتریل باز تنگی شریان ریوی اصلی– فیستولهای شریانی وریدی در هر مورد معاف دائم

بند ۷- ازدیاد فشار خون شریانی در صورتی که فشار خون بازسیستولیک از ۱۶۰ میلیمتر جیوه و یا دیباستولیک از ۱۰۰ میلیمتر جیوه بالاتر باشد (مقصود از فشار خون باز آنست که لااقل بیمار ۷۲ ساعت در بیمارستان بستری و فشار خون در ساعات مختلف شب و روز ثبت گردد)- معاف دائم

بند ۸- ترومنوفیلبیت ها :
الف) چنانچه عود کننده باشد – معاف دائم
ب) در موارد محدود – خدمات غیر رزمی

بند ۹- واریسها به طور کلی – خدمات غیر رزمی مناسب

بند ۱۰- تومورهای عروق لنفاوی – لنف آدنوم و الفانتیازیس که لااقل یکی از اندامها را فرا گرفته باشد –معاف دائم

بند ۱۱- بیماریهای نادر و وخیم مثل آرتریت نودوزا– آنژیوگراتوماکوریوریس دیفوزوم – معاف دائم

بند ۱۲- اختلالات ریتمها به صورت اکستراسیستولهای فوق بطنی به شرطی که تعدادشان بیش از ۱۰ ضربان در دقیقه باشد – معاف دائم

بند ۱۳- اختلالات ریتمها به صورت اکستراسیستولهای بطنی که تعدادشان بیش از هفت عدد در دقیقه و چند کانونی- دو تا یا بیشتر پشت سر هم آمده باشد . (به صورتR-ON-T قرار گرفته باشد) معاف دائم

بند ۱۴- تاکیکاردیها یا تاکی آریتمی های فوق بطنی که شامل تاکیکاردی دهلیزی (بیش از ۱۲۰ ضربان در دقیقه به شرطی که پس از یک ساعت استراحت بهبود نیابد).
فیبرلاسیون دهلیزی، تاکیکاردیهای نودال یا جانکشتال تاکیکاردیهای بطنی در هر مورد معاف دائم

بند ۱۵- اختلال هدایت داخل دهلیزی بلوک سینوس دهلیزی – وقفه سینوس دهلیزی و سندرم تاکیکاردی و برادیکاردی سندرم (اس – اس- اس) برادیکاری – سینوزال کمتر از ۵۰ ضربان در دقیقه که با فعالیت تعداد ضربان به حد لازم افزایش نیابد معاف دائم

بند ۱۶- اختلالات هدایتی دهلیزی بطنی مانند سندرم WPW و همچنین اختلالات هدایتی که منجر به استفاده از پیس دائم یا موقت شود معاف دائم

بند ۱۷- بیماری رینود معاف دائم

بخش شانزدهم – بیماریهائی که در آیین‌نامه معافیت پزشکی
بیش بینی نشده

ماده ۴۴: کلیه بیماریهای ناتوان کننده که فرد مبتلا به آن قادر به انجام خدمت اعم از رزمی و غیر رزمی نباشد و در این آیین‌نامه پیش بینی نشده به تشخیص شورای پزشکی نیروی مربوطه به شورای عالی پزشکی معرفی و طبق نظر شورای عالی پزشکی با آنان رفتار خواهد شود .

ماده ۴۵- این آیین‌نامه که در اجرای تبصره یک ماده ۳۹ قانون خدمت وظیفه عمومی در ۴۵ ماده در تاریخ ( ) به تصویب وزیران بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، کشور، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح رسیده است از تاریخ تصویب قابل اجرا است.