ماده واحده – موافقت‌نامه ترانزیت تجاری سازمان همکاری اقتصادی (اکو) مشتمل بر یک مقدمه و (۱۵) ماده به شرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
سازمان همکاری اقتصادی (اکو) موافقت‌نامه ترانزیت تجاری
با تمایل به تسهیل تجارت میان کشورهای عضو،
با ملاحظه این که بهبود در امر ترانزیت تجاری بین کشورهای عضو ضروری است.
با موافقت بر این امر که تشریفات اداری یکسان، ساده و هماهنگ، از جمله روش‌های گمرکی در زمینه تجارت منطقه‌ای، به ویژه در نقاط عبوری مرزی، بنادر و فرودگاه‌ها جهت تحقق اهداف “عهدنامه ازمیر” ضرورت خواهد داشت.
کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) این موافقت‌نامه را منعقد نمودند.
فصل اول – کلیات
عنوان:
ماده ۱ – این موافقت‌نامه به عنوان “موافقت‌نامه ترانزیت تجاری سازمان همکاری اقتصادی (اکو)” نامیده می‌شود.
تعاریف:
ماده ۲ –
الف – “کشور عضو” یعنی کشوری که عضو سازمان همکاری اقتصادی است.
ب – “دبیرخانه” یعنی دبیرخانه سازمان همکاری اقتصادی.
پ – “کشور عضو امضاء‌کننده” یعنی کشور عضوی که این موافقت‌نامه را امضاء کرده و به آن پیوسته است.
ت – “محفظه” یعنی وسیله‌ای دارای تجهیزات حمل و نقل (واگن بالابر، مخزن قابل انتقال، یا هر ساختار مشابه دیگر) با خصوصیت دایمی که برای نگهداری کالا در نظر گرفته شده و برای مصرف مکرر مناسب باشد.
ث – “کالا” یعنی فقط محموله‌های حاوی کالاهای بازرگانی و شامل لوازم شخصی مسافری نمی‌شود.
ج – “مؤسسه ضامن” یعنی مؤسسه‌ای که به وسیله مقامات گمرکی کشورهای عضو امضاء‌کننده به عنوان ضامن اشخاصی که از روش‌های این موافقت‌نامه بهره می‌گیرند، تأیید شده است.
ح – “عوارض و مالیات‌های صادرات یا واردات” یعنی حقوق گمرکی، سود بازرگانی و سایر عوارض، مالیات‌ها، دستمزدها و سایر هزینه‌ها اعم از ملی یا هر نوع دیگر که بر اساس یا در ارتباط با صادرات، واردات یا حمل و نقل کالا وصول می‌شود، اما شامل دستمزد و هزینه‌های وصول شده برای خدمات انجام شده، نمی‌شود.
چ – “واگن‌های راه‌آهن” یعنی هر گونه واگن راه‌آهن که برای حمل کالا طراحی شده است.
خ – “وسیله نقلیه جاده‌ای” یعنی هر گونه وسیله نقلیه جاده‌ای با نیروی محرکه از جمله هر نوع یدک یا نیمه یدک که جهت اتصال به آن‌ها برای حمل کالا طراحی شده است.
هدف:
ماده ۳ – هدف از این موافقت‌نامه، ایجاد تسهیلات تجاری بین دو کشور عضو در زمانی است که کالاهای حمل شده باید در مسیر خود از کشور یا کشورهای دیگر عضو عبور کند.
دامنه شمول:
ماده ۴ – این موافقت‌نامه نسبت به حمل و نقل کالا با یا بدون بارگیری مجدد به صورت واسطه‌ای از روی یک یا چند مرز، بین اداره گمرک مبدا یک کشور عضو و اداره مقصد کشور عضو دیگر در موارد عبور از قلمرو گمرکی کشور یا کشورهای دیگر عضو قابل اجرا خواهد بود.
ماده ۵ – مقررات این موافقت‌نامه در مورد کالاهایی که با وسایل نقلیه جاده‌ای، واگن‌های راه‌آهن، کشتی، هواپیما یا هر گونه ترکیبی از این‌ها حمل می‌شود قابل اجرا خواهد بود.
فصل دوم
ماده ۶ – کالاهایی که بر اساس این موافقت‌نامه در حال ترانزیت از میان قلمرو هر کشور عضو حمل شود مشمول پرداخت یا سپردن عوارض و مالیات‌های صادرات یا واردات، نخواهند بود. مؤسسه ضامن متعهد می‌شود هر گونه عوارض، مالیات‌های واردات یا صادرات و جریمه تأخیر را برابر قوانین و مقررات گمرکی کشوری که در آن کشور موارد تخلف موضوع این ماده مشاهده شده است پرداخت نماید.
ماده ۷ –
الف – به عنوان یک قاعده کلی، کالاهایی که به موجب این موافقت‌نامه حمل می‌شوند، مشمول بازرسی در سرتاسر قلمرو گمرکی طول مسیر نخواهند بود. با این حال در موارد استثنایی، به منظور جلوگیری از سوء‌استفاده، مقامات گمرکی می‌توانند فقط در مواقعی که به بروز تخلف مظنون هستند، کالا را بازرسی نمایند.
ب – به منظور استفاده از تسهیلات مقرر شده در این موافقت‌نامه کالاها باید یا به وسیله کشتی یا هواپیما یا در وسایل نقلیه جاده‌ای، محفظه‌ها، واگن‌های راه‌آهن لاک و مهر شده یا ترکیبی از آن‌ها حمل گردند. لاک و مهر باید بر اساس مقررات تعیین شده به وسیله مؤسسه ضامن انجام شود.
ماده ۸ – مقررات مندرج در ماده (۷)، در مورد کالاهای سنگین یا فله که نتوان به وسیله محفظه‌ها یا واگن‌های لاک و مهر شده حمل نمود، قابل اجرا نمی‌باشد، مشروط بر اینکه مؤسسه ضامن، در این مورد گواهی صادر نماید.
ماده ۹ –
الف – مقررات مندرج در این موافقت‌نامه مانع اجرای محدودیت‌ها و کنترل‌های وضع شده به موجب مقررات ملی مبتنی بر مذهب، اخلاق عمومی، امنیت عمومی، بهداشت یا سلامت عمومی یا به دلایل زیست محیطی، دامی یا امراض گیاهی نخواهد شد.
ب – این موافقت‌نامه مانع از اجرای تسهیلات بیشتری که کشورهای عضو امضاء‌کننده اعطا می‌کنند و یا به موجب مقررات یک جانبه یا به موجب موافقت‌نامه‌های دو جانبه یا چند جانبه مایلند اعطا کنند، نمی‌شود، مشروط بر اینکه این قبیل تسهیلات مانع از اجرای مفاد این موافقت‌نامه نشود.
فصل سوم – عملیات
ماده ۱۰ –
الف – به منظور استفاده از تسهیلات مقرر در این موافقت‌نامه، اداره گمرک یا ادارات مربوط دیگر کشور مبداء گواهی‌ای را صادر خواهند نمود که نوع و مقدار کالا و نیز وسیله حملی که مورد استفاده قرار خواهد گرفت و مسیرهای احتمالی را که باید طی شود، مشخص می‌سازد.
ب – ادارات گمرک یا ادارات مربوط دیگر کشورهای عضو در طول مسیر، اعتبار چنین گواهی را خواهند پذیرفت.
ماده ۱۱ – مقامات مربوط کشور یا کشورهای عضو در طول مسیر برابر قوانین و مقررات خود، کلیه تسهیلات را برای حمل و نقل کالاهایی که در چهارچوب این موافقت‌نامه از قلمرو آنان حمل می‌گردند، فراهم خواهند کرد و در صورت لزوم، هر نوع انتقال بار از یک وسیله به وسیله دیگر را تسریع می‌نمایند.
فصل چهارم – نظارت
ماده ۱۲ –
الف – به منظور نظارت بر پیشرفت ترانزیت تجاری در چارچوب این موافقت‌نامه، کمیته‌ای تحت عنوان “کمیته ترانزیت تجاری اکو” با حضور یک نماینده از هر یک از کشورهای عضو امضاء‌کننده، تشکیل می‌شود.
ب – کمیته یاد شده در بند (الف)، غیر از نظارت بر عملیات این موافقت‌نامه، روش‌هایی را در چهارچوب موافقت‌نامه به منظور اجرای آن تدوین می‌کند. این کمیته همچنین هر نوع اختلاف ناشی از اجرای این موافقت‌نامه را حل و فصل می‌کند.
پ – کمیته یاد شده، حداقل سالی یکبار تشکیل جلسه خواهد داد، اما در مواقعی که ضروری تشخیص داده شود، ممکن است به دفعات بیشتری جلسه تشکیل شود.
فصل پنجم – اصلاحیه‌ها
ماده ۱۳ – هر نوع اصلاح در این موافقت‌نامه به پیشنهاد کمیته موضوع بند (الف) ماده (۱۲) و یا توسط هر کشور عضو میسر است، مشروط بر اینکه به‌تصویب شورای وزیران رسیده باشد.
فصل ششم – تصویب و اجرا
ماده ۱۴ –
الف – هر کشور عضو امضاء‌کننده، باید این موافقت‌نامه را بر اساس قواعد و رویه‌های قانون اساسی خود تصویب نموده و مراتب را به دبیرخانه اطلاع دهد.
ب – این موافقت‌نامه شصت روز پس از تاریخی که بیش از سه کشور عضو آن را امضاء و تصویب نموند و سند تصویب را به دبیرخانه اکو (ECO) سپردند، به مرحله اجرا در خواهد آمد.
پ – در مورد هر کشور عضو که پس از به مرحله اجرا درآمدن این موافقت‌نامه به آن می‌پیوندد، این موافقت‌نامه نسبت به آن کشور، بلافاصله بعد از سپردن سند الحاق یا تصویب به دبیرخانه اکو (ECO لازم‌الاجرا خواهد بود.
ماده ۱۵ – در تأیید مراتب فوق، نمایندگان تام‌الاختیار امضاء‌کننده زیر، این موافقت‌نامه را امضاء نمودند.
این موافقت‌نامه در تاریخ بیست و پنجم اسفند ماه سال یک هزار و سیصد و هفتاد و سه شمسی برابر با پانزدهم مارس سال یک هزار و نهصد و نود و پنج میلادی در اسلام‌آباد و در دو نسخه اصلی به زبان انگلیسی امضاء شد که نزد دبیرخانه اکو نگهداری می‌شود و نسخه گواهی شده آن برای هر کشور عضو ارسال خواهد شد.
از طرف جمهوری آذربایجان
از طرف جمهوری اسلامی ایران
از طرف جمهوری قزاقستان
از طرف جمهوری قرقیزستان
از طرف جمهوری اسلامی پاکستان
از طرف جمهوری تاجیکستان
از طرف جمهوری ترکیه
از طرف ترکمنستان
قانون فوق مشتمل بر ماده واحده منضم به متن موافقت‌نامه شامل مقدمه و پانزده ماده در جلسه روز سه‌شنبه چهارم اردیبهشت ماه یک هزار و سیصد و هفتاد و پنج مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۷۵.۲.۴ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رییس مجلس شورای اسلامی – علی‌اکبر ناطق نوری