‌طرح‌ریزی و مدیریت مجموعه شهری تهران و سایر شهرهای بزرگ کشور و شهرهای اطراف آنها

تاریخ تصویب: ۱۳۷۴/۰۷/۲۶
تاریخ انتشار: ۱۳۷۴/۰۸/۱۳

شماره ۹۸۶۰ت۱۵۳۱۱ه – ۱۳۷۴/۸/۱۳

‌هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۴/۷/۲۶ بنا به پیشنهاد شماره 1374.4.14 وزارت مسکن و شهرسازی، و به استناد اصل 138 قانون اساسی جمهوری‌ اسلامی ایران و به منظور امکان و ایجاد برنامه‌ریزی واحد برای شهر تهران و سایر شهرهای بزرگ کشور، چهارچوب طرح‌ریزی و مدیریت مجموعه شهری تهران‌ و سایر شهرهای بزرگ کشور و شهرهای اطراف آنها را به شرح زیر تصویب نمود:

‌ماده 1 – مجموعه شهری تهران و شهرهای اطراف آن شامل شهرهای واقع در شهرستانهای تهران، دماوند، ری، شمیرانات، کرج، ورامین، اسلامشهر، ساوجبلاغ‌ و شهریار است و محدوده مجموعه شهری سایر شهرهای بزرگ (‌مشهد، اصفهان، تبریز و شیراز) به پیشنهاد وزارت مسکن و شهرسازی و تصویب شورای عالی‌ شهرسازی و معماری ایران تعیین می‌شود.

‌تبصره 1 – تعریف مجموعه شهری و شاخص‌های آن در شورای عالی شهرسازی و معماری تعیین خواهد شد.

‌تبصره 2 – سایر مجموعه‌های شهری بزرگ پس از تعیین ضوابط مندرج در تبصره (1) این ماده توسط شورای عالی شهرسازی و معماری با تصویب وزارتهای‌ مسکن و شهرسازی و کشور به عنوان مجموعه شهری شناخته شده و مشمول مقررات این مصوبه می‌شوند.


‌ماده 2 – هر مجموعه شهری به محدوده‌های کوچکتری متشکل از حریم‌های شهرداریهای داخل مجموعه تقسیم می‌شود، حتی‌الامکان به طوری که هیچ‌ نقطه‌ای از سطح این مجموعه خارج از حوزه نظارت و حریم شهرداریهای داخل این مجموعه واقع نگردد.


‌ماده 3 – در اجرای مفاد این مصوبه، وزارت مسکن و شهرسازی مکلف به انجام وظایف زیر می‌باشد:

‌الف – ظرف مدت 6 ماه نقشه محدوده استحفاظی کلیه شهرهای “‌مجموعه شهری تهران و شهرهای اطراف آن” را همراه با ضوابط و مقررات اجرایی داخل آنها‌ تهیه نموده و به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران برساند.

ب – ظرف مدت 2 سال طرح “‌مجموعه شهری تهران و شهرهای اطراف آن” و ظرف مدت 3 سال طرح مجموعه شهری سایر شهرهای بزرگ و پس از آن سایر‌ مجموعه‌های شهری موضوع این مصوبه را همراه با طرح‌های جامعه شهرهای داخل این مجموعه‌ها به استثنای نقاطی که دارای طرح جامعه مصوب هستند تهیه‌ و به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری ایران برساند. وزارت مسکن و شهرسازی هر 5 سال یک بار نسبت به تهیه طرح تجدید نظر مجموعه‌های شهری‌یاد شده اقدام خواهد کرد.

ج – کمیته‌ای را با شرکت نمایندگان وزارت مسکن و شهرسازی، وزارت کشور و سازمان برنامه و بودجه تشکیل دهد و روش تأمین منابع مالی لازم، جهت‌ اجرای طرح‌های جامعه و تفصیلی مصوب داخل محدوده این آیین‌نامه را، پیش‌بینی و به تصویب مراجع ذی‌ربط برساند.

‌د – در طرح‌ریزی مجموعه شهری تهران و سایر شهرهای بزرگ در تعیین کاربری اراضی مطابق قوانین محل استقرار خدمات، به نحوی تعیین شود، که‌ حتی‌الامکان محل خدمات مورد نیاز این مجموعه‌ها به صورت غیر متمرکز در شهرهای اطراف داخل این مجموعه‌ها تعیین و توزیع گردد.

ه – ایجاد پایگاه اطلاعاتی مناطق شهری کشور.
‌در اجرای این وظیفه و به استناد ماده 8 قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی و معماری ایران کلیه شهرداریها، سازمانهای دولتی و وابسته به دولت و‌ دستگاه‌های اجرایی موظفند اطلاعات مورد نیاز را در اختیار وزارتخانه مذکور قرار دهند.

‌تبصره – جهت اجرای وظایف مندرج در این ماده در سال جاری از محل اعتبارات دولت بودجه لازم در اختیار وزارت مسکن و شهرسازی قرار می‌گیرد. اعتبار‌ لازم جهت تهیه و تکمیل طرحها در بودجه سنوات بعدی این وزارتخانه پیش‌بینی خواهد شد.


‌ماده 4 – در اجرای مفاد این مصوبه وزارت کشور مکلف است در “‌مجموعه شهری تهران و شهرهای اطراف آن” نسبت به شناخت شهر و استقرار شهرداری در‌ کلیه نقاط جمعیتی واجد شرایط مندرج در قانون تقسیمات کشوری اقدام نماید.

‌تبصره – جهت انجام وظایف مندرج در این ماده اعتبار لازم در اختیار وزارت کشور قرار می‌گیرد.


‌ماده 5 – وزارت کشور مکلف است در اجرای ماده 62 قانون شهرداریها و به منظور هماهنگ نمودن برنامه‌های پنج ساله عملیات نوسازی شهرداریهای مشمول‌ این مصوبه به ویژه آن دسته از فعالیتهایی که جنبه فرا شهری دارد اقدامات لازم را معمول دارد.


‌ماده 6 – کلیه دستگاه‌های اجرایی ذیربط و شهرداریها موظفند از هر گونه تغییر کاربری اراضی بدون طی مراحل قانونی آن خودداری نموده و از هر گونه ساخت و‌ساز غیر قانونی ممانعت کرده و در صورت احداث در حدود مقررات اقدام لازم را در خصوص تخریب مبذول دارند.

‌تبصره – تأسیسات زیربنایی نفت، گاز، پست و مخابرات، آب و برق از مفاد این ماده مستثنی می‌باشند.


‌ماده ۷- [اصلاحی ۱۳۸۳/۶/۲۹]
دستگاه‌های اجرایی موظفند در انتخاب مکان اجرای طرح‌های عمرانی ملی در مجموعه‌های شهری موضوع این مصوبه، بر اساس سطح‌بندی‌ خدمات و توصیه‌های طرح‌های مصوب مجموعه شهری اقدام نمایند.
در مورد طرح‌های عمرانی استانی انتخاب مکان اجرای طرح منوط به آن است که طرح مورد نظر با رعایت سیاستهای مصوب شورای‌ عالی شهرسازی و معماری به تصویب شورای برنامه‌ریزی و توسعه استان رسیده باشد.

‌تبصره 1 – وزارت مسکن و شهرسازی موظف است کلیه اطلاعات و توصیه‌های طرح را به موقع در اختیار دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط و سازمان برنامه و‌ بودجه قرار دهد.

‌تبصره 2 – سازمان برنامه و بودجه موظف است هنگام مبادله موافقت‌نامه با دستگاه‌های اجرایی انتخاب مکان طرحها را با طرح‌های مصوب مجموعه شهری‌ مطابق دهد.


‌ماده 8 – در اجرای سیاستهای تمرکززدای از مجموعه شهری تهران مفاد مصوبات شماره‌های 14345ت67ه مورخ 1370.3.18 و 44942ت307ه و 44947ت307ه مورخ 1370.7.16 هیأت وزیران مجدداً مورد تأیید و تنفیذ قرار گرفته، “‌محدوده شهر تهران” در مصوبات یاد شده به “‌محدوده مجموعه شهری تهران” اصلاح می‌گردد.


‌ماده 9 – به منظور ایجاد تسهیلات لازم جهت تمرکز زدایی از مجموعه شهری تهران دستگاه‌های ذیل موظف به انجام اقدامات زیر در مراکز استانهای کشور بوده‌ و مکلفند هر شش ماه یک بار نتیجه اقدامات خود را به هیأت وزیران گزارش دهند:
‌الف – وزارت بازرگانی: برقراری تسهیلات لازم برای انجام امور مربوطه به صادرات و واردات توسط شرکتها.
ب – بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران: برقراری تسهیلات لازم برای انجام عملیات ارزی مرتبط با فعالیتهای تجارت خارجی.
ج – گمرک ایران: برقراری تسهیلات لازم برای انجام تشریفات مربوط به ترخیص کالا.


ماده 10 – وزارتخانه‌های مسکن و شهرسازی و کشور هر یک در محدوده وظایف محول شده عهده‌دار نظارت بر حسن اجرای این مصوبه هستند.

‌حسن حبیبی – معاون اول رییس جمهور