شماره ۴۱۵۷۰ت۹۱ک – ۱۳۷۳.۰۸.۲۱
اکثریت وزرای عضو شورای عالی مناطق آزاد تجاری – صنعتی جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ ۱۳۷۳.۷.۹ با توجه به اختیار تفویضی هیأت وزیران (موضوع تصویب‌نامه شماره ۱۶۶۳۲ت۳۰ه مورخ ۱۳۷۳.۲.۱۳) به استناد بند (د) ماده (۴) قانون چگونگی اداره مناطق آزاد تجاری – صنعتی جمهوری اسلامی ایران – مصوب ۱۳۷۲ – و با عنایت به تأیید مقام معظم فرماندهی کل قوا، آیین‌نامه مرزبانی مناطق آزاد تجاری – صنعتی جمهوری اسلامی ایران را به‌شرح زیر تصویب نمودند:
ماده ۱ – فرمانده منطقه ویژه انتظامی هر منطقه آزاد، مرزبان کشور جمهوری اسلامی ایران محسوب گردیده و با سمت مرزبان درجه ۱ یا درجه ۲ منصوب خواهد شد.
ماده ۲ – تعیین مرزبان درجه ۱ یا مرزبان درجه ۲ بنا بر اهمیت و حساسیت و وسعت منطقه مرزی و قراردادهای مشترک با در نظر گرفتن ضوابط سازمان مرکزی مرزبانی نیروی انتظامی خواهد بود.
ماده ۳ – برای هر یک از مناطق ویژه انتظامی که در مرزهای دریایی واقع شده باشند یک یگان دریایی منظور و زیر نظر مرزبان خواهد بود.
الف – استعداد سازمانی و پرسنلی و نوع تجهیزات یگان دریایی متناسب با وضعیت و حساسیت حوزه مرزی و مأموریت‌های محوله ویژه منطقه آزاد خواهد بود.
ب – فرم لباس پرسنل و رنگ و آرم تجهیزات دریایی همانند سایر پرسنل یگان‌های دریایی ناجا خواهد بود.
ج – کلیه امکانات از قبیل اماکن، شناورها و غیره که مور نیاز باشد توسط سازمان هر منطقه متناسب با استانداردهای نیروی انتظامی تهیه خواهد شد.
ماده ۴ – مرزبانان و پاسگاه‌های مرزی و یگان‌های دریایی از نظر امور فنی مرزی تابع سازمان مرکزی مرزبان ناجا می‌باشند.
ماده ۵ – در صورت ضرورت ایجاد امکانات تفریحی – سیاحتی، خدمات ویژه و مشابه در آبهای داخلی و ساحلی متصل به مناطق آزاد بایستی قبلاً محدوده این مناطق با هماهنگی سازمان مناطق آزاد و سازمان بنادر و کشتیرانی و نیروی انتظامی و سایر سازمان‌های ذیربط تعیین و مراتب به سازمان مرکزی مرزبانی ناجا‌اعلام شود.
ماده ۶ – سایر وظایف عمومی مرزبانان به شرح زیر می‌باشد:
1 – دریافت استوارنامه از سازمان مرکزی مرزبانی
2 – ملاقات با مرزبان کشور مقابل (همتای خود) و اعلام رسمیت و شروع به کار خود با ارائه استوارنامه.
3 – تحویل و تحول علائم مرزی و توجیه کامل به نحوه عبور خط مرز و ویژگی‌های موجود در مرز.
4 – اجرای مفاد معاهدات و پروتکل‌های بین دو کشور و قوانین بین‌المللی.
5 – اجرای قوانین و مقررات داخلی کشور و مناطق آزاد، مربوط به مرزبانی.
6 – اعمال سیاست‌های دولت جمهوری اسلامی ایران در مرز، با هماهنگی سازمان مرکزی مرزبانی.
7 – انجام اقدامات لازم در جهت مراقبت از حدود و ثغور کشور.
8 – استیفای حقوق و دولت و مرزنشینان.
9 – انجام مکاتبات و شرکت در ملاقات‌های متناوب در خاک یکدیگر با دعوت قبلی مرزبانان به منظور رسیدگی و حل و فصل مسایل مرزی.
10 – سرپرستی اعضای شرکت‌کننده در ملاقات‌های مرزی اعم از اعضای ثابت و کارشناسان تخصصی (بر حسب ضرورت و نوع حادثه با انتخاب مرزبان) بر‌اساس معاهدات مرزی.
11 – دریافت و جمع‌آوری اخبار و اطلاعات و گزارش‌ها و رویدادهای سیاسی، مرزی نظامی، امنیتی، اقتصادی، فرهنگی و تجزیه و تحلیل و انعکاس سریع آنها به سازمان مرکزی مرزبانی و مراجع ذیربط ضمن اقدام لازم در هر مورد.
12 – همکاری در حل و فصل دعوای حقوق و اختلافات ایلی و عشیرتی بین اتباع دو کشور که در منطقه مرزی سکونت داشته یا منشا وقوع آن در عمق نوار مرزی می‌باشد.
13 – بررسی مشکلات، نارسایی‌ها و مسایل مرزنشینان و اقدام در جهت رفع آنها و انعکاس به سازمان مرکزی مرزبانی در صورت باقی ماندن مشکلات.
14 – همکاری و هماهنگی لازم با سازمان‌های دولتی و نظامی و سار ارگانها و نهادها در جهت تسهیل اجرای وظایف قانونی آنها که در ارتباط با مرز می‌باشند.
15 – اقدام در مورد استرداد مجرمین و متهمین فراری دو کشور برابر قراردادهای فی‌مابین به شرط اینکه محل وقوع جرم در عمق نوار مرزی باشد در صورتی که با کشور مقابل قراردادی وجود نداشته باشند، ضمن توقیف احتیاطی متهم یا مجرم فراری از سازمان مرکزی مرزبانی کسب تکلیف خواهد نمود.
16 – اقدام در مورد صدور پروانه‌های گذر مرزی با عناوین (برگ راهداری – پاساوان – پروانه‌گذر – گذرنامه مرزی- برگ عبور – گواهی عبور) که در هر یک از معاهدات مشترک مرزی و تصویب‌نامه هیأت وزیران (مرزهای جنوبی کشور) پیش‌بینی گردیده ضمن ایجاد تسهیلات لازم و هماهنگی با مرزبان کشور مقابل جهت تردد اتباع دو کشور از نقاط مرزی تعیین شده است.
17 – اقدام در مورد صدور گواهی‌نامه‌های ویژه جهت تردد کارشناسان و کارکنان فنی برابر معاهدات دو جانبه بین‌المللی و ایجاد هماهنگی با مرزبان مقابل و فراهم نمودن تسهیلات لازم جهت کارشناسان دو طرف.
18 – جلوگیری از هر گونه اقدام فیزیکی در نوار مرز و حاشیه آن قبل از اخذ مجوز از سازمان مرزبانی مرکزی.
19 – انجام بازدیدهای مشترک متناوب از کلیه علائم مرزی به منظور حصول اطمینان از پایدار بودن آنها در محل اولیه و خارج نشدن از حال استاندارد.
20 – تهیه و تنظیم آمارهای نوبه‌ای مرزی و تجزیه و تحلیل آنها و انعکاس به موقع به سازمان مرکزی مرزبانی و سازمان مناطق آزاد.
21 – گزارش فوری کلیه رویدادهای مهم مرزی به سازمان مرکزی مرزبانی و سازمان مناطق آزاد و حضور در محل و انجام اقدامات اولیه در محل.
22 – اجرای دستورهای سازمان مرکزی مرزبانی در کلیه امور مرزی.
23 – نظارت فنی مرزبانی بر نحوه اجرای کلیه کارهای عمرانی و طرح‌های رمزی در مرز و اطمینان از عدم تضییع حقوق و منافع دولت و مرزنشینان و جلوگیری از ادامه کار در صورت مغایرت با منافع کشور و اعلام به سازمان مرکزی مرزبانی.
24 – نظارت فنی مرزبانی بر فعالیتهای فیزیکی و طرح‌های اجرایی حاشیه مرز در کشور مقابل و اطمینان از عدم تضییع حقوق و منافع دولت و مرزنشینان و اعتراض یا جلوگیری از ادامه کار (بر حسب وضعیت) در صورت مغایرت با معاهدات دوجانبه و قوانین بین‌المللی.
25 – برآورد نیازمندیهای فنی با ارائه راه کارهای مناسب جهت بالابردن توان رزمی یگان‌های مرزی و بهینه کردن کنترل مرز و اعلام به سازمان مرکزی مرزبانی.
26 – اجرای قوانین جاری کشور در آبهای داخلی.
27 – اجرای قوانین بین‌المللی یا داخلی (حسب مورد) در دریای سرزمینی (آبهای ساحلی).
28 – اعمال نظارت به منظور پیشگیری از نقض قوانین و مقررات کشور از جمله مصوبات مربوط به مناطق آزاد، مقررات امنیت، گمرکی، مالی، مهاجرتی، بهداشتی، زیست محیطی و ادامه لازم در مورد تعقیب و مجازات متخلفین (با هماهنگی سازمان‌های مرتبط) در آبهای منطقه.
29 – نظارت به منظور عدم انجام فعالیتهای غیر قانونی و هر گونه بهره‌برداری مغایر با حقوق دولت جمهوری اسلامی ایران و اقدام در مورد تخلفات (با هماهنگی سازمان‌های مربوط) در منطقه انحصاری اقتصادی و فلات قاره.
30 – نظارت به منظور عبور بی‌ضرر شناورها از آبراه‌های بین‌المللی واقع در آبهای دریایی متعلق به ایران.
31 – جلوگیری از هر گونه بهره‌برداری غیر مجاز در منطقه اختصاصی ماهیگیری در دریای خزر.
32 – اعمال فرماندهی بر پاسگاه‌های مرزی به منظور حسن انجام وظایف محوله.
این تصویب‌نامه در تاریخ ۱۳۷۳.۸.۱۷ به تأیید مقام محترم ریاست جمهوری رسیده است.
حسن حبیبی – معاون اول رییس جمهور