‌قانون نحوه واگذاری سهام دولتی و متعلق به دولت به ایثارگران و کارگران

تاریخ تصویب: ۱۳۷۳/۰۵/۱۲
تاریخ انتشار: ۱۳۷۳/۰۶/۰۵

‌ماده ۱ – کلیه وزارتخانه‌ها، مؤسسات، سازمانها، شرکتهای دولتی و وابسته به دولت و شهرداریها، شرکتهای ملی نفت و گاز و پتروشیمی، بانکها و‌ کلیه مؤسساتی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است موظفند به هنگام واگذاری سهام شرکتها و کارخانجات، تسهیلات ذیل را با اولویت به‌ ایثارگران، رزمندگان و بسیجیان اعطاء نمایند.‌

تبصره ۱ – ایثارگران مشمول این قانون عبارتند از:

‌الف – رزمندگان داوطلب: کسانی هستند که بر اساس گواهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یا جهاد سازندگی حداقل مدت شش ماه به صورت‌ داوطلب در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل حضور داشته‌اند.

ب – آزادگان: کسانی هستند که بر اساس گواهی ستاد رسیدگی به امور آزادگان در اسارت دشمنان انقلاب اسلامی ایران بوده‌اند.

ج – جانبازان: کسانی هستند که بر اساس گواهی بنیاد مستضعفان و امور جانبازان در راه به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی و حفظ دستاوردهای آن‌ حداقل به میزان ده درصد (۱۰%) جانباز شناخته شده‌اند.

‌د – خانواده معظم شهداء، مفقودالاثرها و اسرا: کسانی هستند که بر اساس گواهی بنیاد شهید حداقل یکی از اعضاء درجه یک خانواده خود را در راه‌ به ثمر رسیدن انقلاب اسلامی و حفظ دستاوردهای آن به عنوان شهید، مفقودالاثر و اسیر تقدیم اسلام نموده‌اند.

‌تبصره ۲ – رزمندگان: کسانی هستند که حداقل یک سال در طول دفاع مقدس و بعد از آن، در میادین نبرد حق علیه باطل و مناطق عملیات شرکت‌ نموده‌اند. اعم از پرسنل نیروهای مسلح و یا سایر ادارات و ارگانها و نهادهایی که حضور آنها در راستای انجام وظایف سازمانی آنها بوده باشد.

‌تبصره ۳ – بسیجیان: کسانی هستند که بر اساس گواهی نیروی مقاومت بسیج حداقل یک سال فعالیت مستمر با رده‌های مقاومت آن نیرو داشته‌ باشند.


‌ماده ۲ – ایثارگران، رزمندگان و بسیجیان از طریق عضویت در شرکتهای تعاونی و یا سهامی از امتیازات این قانون بهره‌مند خواهند شد.
‌الف – شرکتهای تعاونی فوق در صورتی از امتیازات این قانون بهره‌مند خواهند شد که حداقل هشتاد درصد (۸۰%) سرمایه و هشتاد درصد (۸۰%)‌ اعضای آن توسط ایثارگران، رزمندگان و بسیجیان تأمین شده باشد.

ب – شرکتهای سهامی فوق نیز، در صورتی از امتیازات این قانون بهره‌مند خواهند شد که حداقل هشتاد درصد (۸۰%) سرمایه آنها متعلق به‌ ایثارگران، رزمندگان و بسیجیان بوده و حداقل شصت و پنج درصد (۶۵%) سرمایه متعلق به ایثارگران، رزمندگان و بسیجیان، به طور یکنواخت بین‌ اکثریت ایثارگران، رزمندگان و بسیجیان تسهیم شده باشد.
ج – تشکلهای مندرج در این قانون فقط برای یک بار حق استفاده از مزایای این قانون را دارند.‌

تبصره – اشخاص حقیقی موضوع این قانون تنها حق دارند در یک شرکت تعاونی و یا سهامی که از امتیازات موضوع این قانون استفاده می‌کنند‌ عضویت داشته باشند.


‌ماده ۳ – فروش سهام قابل واگذاری برای عموم متقاضیان خرید به غیر از ایثارگران به شرح زیر خواهد بود.
‌الف – حداقل چهل درصد (۴۰%) ثمن معامله می‌باید به صورت نقد پرداخت شود و در این صورت مابقی ثمن حداکثر ظرف مدت سه سال به‌ اقساط وصول خواهد شد.


‌ماده ۴ – شرکتها و تعاونیهای ایثارگران به شرح ماده ۲ این قانون، در صورت تمایل به خرید این قبیل سهام و در شرایط مساوی با سایر خریداران‌ می‌توانند با پرداخت ده درصد (۱۰%) ثمن معامله به صورت نقد، مابقی را ظرف مدت ۵ سال به اقساط پرداخت نمایند.

‌تبصره ۱ – در صورت درخواست بیش از یک شرکت ایثارگر به خرید این قبیل سهام و در شرایط مساوی بین شرکتهای ایثارگر، شرکتی که ایثارگران‌ بیشتری را تحت پوشش قرار داده در اولویت خواهد بود.

‌تبصره ۲ – اشخاص حقیقی و حقوقی که از امتیاز این قانون بهره‌مند می‌شوند حق انتقال سهم به افراد و شرکتهای غیر ایثارگر موضوع این قانون را تا‌ پنج سال از زمان انجام معامله نخواهند داشت.


‌ماده ۵ – فروش سهام واگذاری شرکتها و کارخانجات دولتی و متعلق به دولت به اشخاص حقیقی و حقوقی منحصراً از طریق بورس و یا مزایده‌ انجام خواهد شد.

‌تبصره – واگذاری سهام از طریق مذاکره صرفاً به شرکتها و تعاونیهای ایثارگران مجاز می‌باشد.


‌ماده ۶ – [اصلاحی ۱۳۷۶/۸/۱۸]
ده درصد (۱۰%) سهام قابل واگذاری به کارمندان دولت و سی و سه درصد (۳۳%) از سهام قابل واگذاری موضوع این قانون به کارگران‌ شاغل در همان واحد واگذار خواهد شد، در صورتی که کارگران شاغل در همان واحد قادر به جذب سی و سه درصد (۳۳%) سهام نباشند، بقیه سهام تا‌ سقف سی و سه درصد (۳۳%) به کارگران مشمول قانون کار و کارگران و کارکنان سایر واحدهای تولیدی با اولویت کارگران و کارکنان ایثارگر، رزمنده،‌ بسیجی، کارمندان دولت و همسر و فرزندان شهید و مفقودالاثر و فرزندان جانبازان بالای پنجاه درصد و کارگران مناطق محروم واگذار خواهد شد.

‌تبصره ۱ –
[اصلاحی ۱۳۷۶/۸/۱۸] –
[اصلاحی ۱۳۷۷/۴/۱۷]
به هر کارمند، کارگر، ایثارگر، رزمنده و بسیجی نیروهای مسلح موضوع این قانون حداکثر به میزان دو میلیون ریال سهام به قیمت میانگین قیمت اسمی و قیمت‌ واگذاری و حداکثر پنج میلیون ریال سهام به قیمت پایه کارشناسی واگذار خواهد شد، که این ارقام عندالاقتضاء با تصویب وزرای امور اقتصادی و دارایی‌ و کار و امور اجتماعی قابل افزایش خواهد بود.

تبصره ۲ – کارگران و افراد مشمول این ماده مکلفند حداقل بیست و پنج درصد (۲۵%) از ارزش سهام واگذاری را نقداً پرداخت و مابقی را حداکثر‌ ظرف مدت هفت سال پرداخت نمایند.

‌تبصره ۳ – اقدامات اجرایی واگذاری سهام موضوع ماده ۶ به عهده سازمان مالی گسترش مالکیت واحدهای تولیدی می‌باشد. دو نفر از نمایندگان‌ مجلس شورای اسلامی به انتخاب کمیسیونهای کار و امور اجتماعی و امور اقتصادی و دارایی و تعاون تعیین و در شورای سازمان مزبور جهت نظارت‌ شرکت خواهند نمود.


ماده ۷ – به منظور نظارت بر حسن اجرای این قانون و تنظیم روابط کاری لازم بین شرکتهای ایثارگران و واگذارندگان سهام، ستادی در نهاد ریاست‌ جمهوری با ترکیب زیر تشکیل می‌گردد:

‌الف – یکی از معاونین رییس جمهور که ریاست ستاد را بر عهده خواهد داشت.

ب – [اصلاحی ۱۳۷۶/۸/۱۸]
یک از معاونین وزارتخانه‌های تعاون، جهاد سازندگی، کار و امور اجتماعی و امور اقتصادی و دارایی و دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.

ج – [اصلاحی ۱۳۷۶/۸/۱۸]
معاونین بنیاد شهید، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ارتش جمهوری اسلامی ایران، بنیاد مستضعفان و امور جانبازان، ستاد آزادگان.

‌د – یکی از معاونین وزارتخانه‌های ذیربط حسب مورد با حق رأی در جلسات فوق شرکت خواهند کرد.

ه – دو نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی به انتخاب مجلس شورای اسلامی به عنوان ناظر در جلسات فوق شرکت خواهند کرد.

‌تبصره – ستاد مرکزی می‌تواند حسب نیاز ستاد مشابهی را در مراکز استانها، به ریاست استاندار و نمایندگان وزارتخانه‌ها و سازمانهای مشروح‌ بندهای “ب”، “ج” و “‌د” فوق تشکیل دهد.


‌ماده ۸ – [اصلاحی ۱۳۷۷/۴/۱۷]
دولت موظف است تسهیلات مورد نیاز ایثارگران، بسیجیان و رزمندگان و کارگران و کارمندان را جهت خرید سهام کارخانجات و شرکتهای موضوع این‌ قانون پرداخت نماید.


‌ماده ۹ – [اصلاحی ۱۳۷۶/۸/۱۸]
کلیه وجوه حاصل از فروش سهام متعلق به دولت (‌وزارتخانه‌ها، موسسات دولتی) در دستگاههای موضوع این قانون می‌بایست توسط‌ دستگاه واگذارنده به حساب خاصی که به همین منظور توسط خزانه افتتاح می‌گردد واریز شود تا به حساب درآمد عمومی کشور منظور گردد. معادل‌ وجوه واریزی فوق تا سقفی که هرسال در قانون بودجه کل کشور معین می‌گردد در اختیار دستگاههای مربوط قرار خواهد گرفت تا با رعایت مقررات‌ جهت تکمیل و توسعه واحدهای موجود و یا تکمیل واحدهای نیمه‌تمام و یا اجرای طرح‌های جدید به‌ مصرف برسد.

‌تبصره- [اعلام نسخ ۱۴۰۳/۶/۲۷]

نحوه توزیع و مصرف اعتبار موضوع بندهای ۱ و ۲ این ماده بر اساس آئین‌‌نامه‌ای خواهد بود که ظرف مدت دو ماه توسط وزارت امور‌ اقتصادی و دارائی با هماهنگی سازمان برنامه و بودجه و دفتر امور مناطق محروم کشور تهیه و به تصویب هیأت وزیران می ‌رسد.


‌ماده ۱۰ – آیین‌نامه اجرایی این قانون توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی و با همکاری سایر ارگانها که در ترکیب ستاد موضوع بندهای “ب”، و “ج” و “‌د” و “ه” ماده ۷ این قانون حضور دارند ظرف مدت یک ماه تهیه و به تصویب هیأت دولت خواهد رسید.

[‌آیین‌نامه اجرایی قانون نحوه واگذاری سهام دولتی و متعلق به دولت به ایثارگران و کارگران، مصوب ۱۳۷۳/۱۰/۲۵]


‌ماده ۱۱ – از تاریخ تصویب این قانون، تا تصویب آیین‌نامه اجرایی ذیربط و ابلاغ جهت اجراء، دولت موظف است معاملات موضوع این قانون را در‌ هر مرحله‌ای که باشد متوقف نماید.


‌ماده ۱۲ – شرکت سرمایه‌گذاری شاهد به ازاء هر یک هزار نفر عضو کارگر (‌فرزندان شهداء) می‌تواند یک بار از مزایای این قانون بهره‌مند گردد.


‌ماده ۱۳ – بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی (‌بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، دفتر تبلیغات، بنیاد شهید، بنیاد ۱۵ خرداد، کمیته امداد‌ امام، تبلیغات اسلامی و…) با اذن ولی فقیه به هنگام واگذاری سهام شرکتها و کارخانجات خود موظفند در چارچوب این قانون عمل نمایند.


‌ماده ۱۴ – از زمان تصویب این قانون کلیه قوانین و مقررات و آیین‌نامه‌ها و مقررات مغایر لغو می‌گردد.


‌قانون فوق مشتمل بر چهارده ماده دوازده تبصره در جلسه روز چهارشنبه دوازدهم مردادماه یک هزار و سیصد و هفتاد و سه مجلس شورای اسلامی‌ تصویب و در تاریخ ۱۳۷۳.۵.۱۹ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

‌رئیس مجلس شورای اسلامی – علی‌اکبر ناطق نوری