‌آیین‌نامه‌های اجرایی قانون چگونگی محاسبه و وصول حقوق گمرکی سود بازرگانی و مالیات… مصوب سال ۱۳۷۱

تاریخ تصویب: ۱۳۷۱/۱۱/۲۸
تاریخ انتشار: ۱۳۷۱/۱۲/۱۹

۵۳۶۱۴ت۵۱۸ه – ۱۳۷۱.۱۲.۰۶

‌هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۷۱.۱۱.۲۸ بنا به پیشنهاد ۰۱.۵۱۶۹۹ مورخ ۱۳۷۱.۱۰.۱۳ وزارت صنایع سنگین و به استناد تبصره ۱۹ قانون چگونگی‌ محاسبه و وصول حقوق گمرکی، سود بازرگانی و مالیات انواع خودرو ماشین‌آلات راهسازی وارداتی و ساخت داخل و قطعات آنها – مصوب ۱۳۷۱ -‌ آیین‌نامه‌های اجرایی موضوع تبصره ۱، ۲، ۸، ۱۲، ۱۳ و ۱۶ قانون یاد شده را به شرح زیر تصویب نمود:

‌الف – آیین‌نامه موضوع تبصره ۱:

۱ – تخفیف متعلق به حقوق گمرکی، سود بازرگانی و مالیات هر نوع خودرو ساخت داخل ‌در بهمن ماه هر سال برای سال بعد، توسط وزارت صنایع سنگین بر اساس فرمول زیر
محاسبه و پس از تصویب کمیته موضوع قسمت “ه” این تصویب‌نامه‌ توسط وزارت صنایع سنگین اعلام می‌گردد:

>‌فرمول: تصویب‌نامه‌ها ۱۳۷۱ – جلد ۲ – صفحه ۵۸۷<
Rn = ضریب تخفیف برای سال n
en – 1 = سهم تخفیف مربوط به صادرات در سال (n – 1)
ln – 1 = سهم تخفیف مربوط به میزان ساخت داخل در سال (n – 1)
Cn = حداکثر تخفیف سالیانه که برای سالهای ۷۱، ۷۲ و ۷۳ برابر ۸۰% و برای سالهای ۷۴، ۷۵ و ۷۶ به ترتیب برابر ۶۰%، ۵۰% و ۴۰% در قانون یاد شده در نظر‌ گرفته شده است.
En – 1 = ارزش کل صادرات خودروی مورد محاسبه و یا قطعات آن در طول یکسال از ابتدای بهمن سال (n – 2) تا آخر دیماه سال (n – 1) بر اساس اسناد‌ رسمی مبین قیمت فروش صادراتی.
In – 1 = میزان ارزبری خودروی مورد محاسبه در سال (n – 1) ضربدر تعداد تولیدات فروخته شده آن خودرو در طول یک سال از ابتدای بهمن سال (n – 2)‌ تا آخر دیماه سال (n – 1).
Ln – 1 = درصد ارزش قطعاتی که در طول یکسال (‌از سال n – 2) تا آخر دیماه سال (n – 1))
‌ساخت داخل گردیده و واردات آنها قطع شده و یا خرید جدید خارجی در مورد آنها انجام نشود.
Fn – 1 = درصد ارزش قطعات وارداتی در سال (n – 1) که در بهمن ماه سال (n – 2) بر اساس درصد ارزش قطعات وارداتی تولیدکننده داخلی در آن زمان
= ضریب صادرات، که برای سالهای ۷۱، ۷۲، ۷۳، ۷۴، ۷۵ و ۷۶ به ترتیب برابر ۵، ۵، ۱۰، ۱۵، ۲۰ و ۳۰ می‌باشد.

۲ – در مواردی که ۰.۷ بزرگتر یا مساوی ln – 1 و یا ۰.۵ بزرگتر یا مساوی En – 1 باشند میزان اضافی هر یک، در محاسبات مربوط به ضریب تخفیف‌ دوره‌های بعد حسب مورد می‌تواند مورد استفاده واقع شود.

۳ – ارزبری هر نوع خودرو ساخت داخل برای سال (n)، در بهمن ماه سال (n – 1) بر اساس تبصره ۷ قانون یادشده توسط وزارت صنایع سنگین محاسبه و‌ اعلام می‌گردد.
‌ارزبری هر نوع خودرو به دلار و یا نوع ارز مصرفی جهت واردات قطعات آن محاسبه می‌شود.
‌وزارت صنایع سنگین در اعمال ضریب تخفیف بعدی حقوق گمرکی و سود بازرگانی تجدید نظر به عمل خواهد آورد. در مورد سال ۱۳۷۱ قطعاتی که در ماه‌های‌ گذشته سال‌جاری قرارداد ساخت داخل آنها به امضاء رسیده است، به شرط حذف واردات آنها در سال ۱۳۷۲ می‌توانند در محاسبات منظور گردند.
Fi = درصد ارزش قطعات وارداتی
‌وزارت صنایع سنگین ظرف مدت یک هفته پس از تصویب این آیین‌نامه میزان تخفیف هر یک از انواع خودروهای تولیدی ساخت داخل را برای باقیمانده‌ سالجاری و برای شش ماهه‌های اول و دوم سال ۱۳۷۲ بر مبنای فرمول فوق به ترتیب در پانزدهم اسفند ماه سالجاری و در پایان مرداد ماه سال ۱۳۷۲ به کمیته‌ موضوع قسمت “ه” این تصویب‌نامه اعلام خواهد نمود.


ب – آیین‌نامه موضوع تبصره ۱۲:

‌در اجرای تبصره ۱۲ قانون “‌چگونگی محاسبه و دریافت حقوق گمرکی، سود بازرگانی و مالیات انواع خودرو و ماشین‌آلات راهسازی” مشخصات تعیین‌کننده‌ انواع خودروها و ماشین‌آلات راهسازی به شرح زیر تعریف می‌شود:

۱ – خودروسواری:
‌خودروی است که برای حمل انسان ساخته شده و ظرفیت آن با راننده حداکثر شش نفر است.
‌ظرفیت خودروی سواری (‌استیشن) با راننده حداقل ۷ و حداکثر ۹ نفر است و مشمول ردیف ۸۷.۰۲ الف تعرفه گمرکی می‌گردد.

۲ – وانت یک کابین:
‌وسیله نقلیه موتوری که اتاق راننده و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه باشد و برای حمل بار ساخته شده و مجموع وزن خودرو و ظرفیت حمل بار آن کمتر‌ از ۳۵۰۰ کیلوگرم است و مشمول ردیف ۸۷.۰۲ ج تعرفه گمرکی می‌گردد.

۳ – وانت دو کابین:
‌وسیله نقلیه موتوری مختلط که اتاق راننده و سرنشینان و اتاق بار به صورت دو محفظه جداگانه باشد و برای حمل بار و اشخاص به کار می‌رود و مشمول ردیف ۸۷.۰۲ الف تعرفه گمرکی است.
‌در پرداخت حقوق گمرکی، سود بازرگانی و مالیات، نرخ ارز شناور ملاک محاسبه است که بانک مرکزی بر مبنای میانگین ماه قبل به وزارت امور اقتصادی و‌ دارایی، گمرک و شرکت‌های مربوط اعلام می‌نماید.

۴ – ضریب تخفیف سال ۱۳۷۱ از زمان تصویب این آیین‌نامه و سال ۱۳۷۲ هر شش ماه یک بار مطابق فرمول زیر توسط وزارت صنایع سنگین محاسبه و پس از‌ تصویب کمیته موضوع قسمت “ه” این تصویب‌نامه، توسط وزارت صنایع سنگین اعلام می‌شود:
>‌فرمول: تصویب‌نامه‌ها ۱۳۷۱ – جلد ۲ – صفحه ۵۹۰<
Ri = ضریب تخفیف شش ماهه i
Ei = ارزش صادرات خودروی مربوط یا قطعات آن در طول شش ماهه‌های گذشته (‌بر حسب i) بر اساس اسناد رسمی مبین قیمت فروش صادراتی.
Ii = باربری خودروی مربوط ضربدر تعداد تولید در شش ماهه‌های گذشته بر حسب i.
i = برای باقیمانده سال ۱۳۷۱ و شش ماهه‌های سال ۱۳۷۲ به ترتیب برابر ۱ و ۱ و ۲ خواهد بود.
Li = درصد ارزش قطعات وارداتی که در شش ماهه یا شش ماه‌های گذشته (‌بر حسب i) قرارداد ساخت داخل آنها به امضاء رسیده باشد
‌واردات این قطعات باید پس از مدت زمان لازم جهت به تولید انبوه داخلی رسیدن آنها، که با تأیید وزارت صنایع سنگین تعیین می‌شود، قطع گردد. در صورت‌ عدم قطع واردات در زمان تعیین شده، ضمن اصلاح ضریب تخفیف مربوط، کلیه تخفیفهای متعلق مربوط به مالیات آن قطعه باید توسط تولیدکننده داخلی به‌ حساب خزانه واریز شود و در مورد حقوق گمرکی و سود بازرگانی مربوط وانتی یک کابین و دو کابین می‌توانند مسقف باشند. وانت مسقف، وانتی است که‌ محل بار آن دارای سقفی از فلز یا جسم سخت ثابت دیگری باشد. در سمت چپ فاقد درب تخلیه بوده و در طرفین اتاق بار پنجره و یا جاسازی برای آن نداشته‌ باشد و قسمت بار از قسمت مربوط به اشخاص توسط دیواره‌ای ثابت جدا شده باشد.

۴- سواری کار:
‌سواری کار اتومبیلی است دو دیفرانسیل کمک‌دار با اتاق مجزا از شاسی یا اتومبیلی که ظرفیت آن با راننده بین ۱۰ تا ۱۵ نفر باشد، و مشمول ردیف ۸۷.۰۲ ب‌ تعرفه گمرکی است.

۵- مینی بوس: [اصلاحی ۱۳۷۸/۷/۲۱]
وسیله نقلیه موتوری مسافربری است که ظرفیت آن با راننده حداقل (۱۶) نفر و حداکثر (۲۶) نفر باشد و مشمول ردیف ۸۷.۰۲ ب‌ تعرفه گمرکی است .

۶- اتوبوس: [اصلاحی ۱۳۷۸/۷/۲۱]
وسیله نقلیه موتوری مسافربری است که ظرفیت آن با راننده حداقل (۲۷) نفر باشد و مشمول ردیف ۸۷.۰۲ ب تعرفه گمرکی است.

۷- کامیونت:
‌شامل دو نوع وسیله نقلیه موتوری باری به شرح زیر بوده و مشمول ردیف ۸۷.۰۲ ج تعرفه گمرکی می‌گردد.
‌الف – ون: وسیله نقلیه موتوری باری است که مجموع وزن خودرو و ظرفیت بار آن از ۳.۵ تا کمتر از ۵ تن باشد.

ب – نوعی از لوری: وسیله نقلیه موتوری باری است که مجموع وزن خودرو و ظرفیت بار آن از ۵ تا کمتر از ۶ تن باشد.

۸- کامیون:
‌کامیون شامل دو نوع وسیله نقلیه موتوری باری به شرح زیر بوده و مشمول ردیف ۸۷.۰۲ ج تعرفه گمرکی می‌گردد.
‌الف – نوعی از لوری: وسیله نقلیه موتوری باری است که مجموع وزن خودرو و ظرفیت بار آن از ۶ تن به بالا و کمتر از ۱۰ تن باشد.

ب – تراک: وسیله نقلیه موتوری باری است که مجموع وزن خودرو و ظرفیت بار آن از ۱۰ تن به بالا و کمتر از ۲۰ تن باشد.

۹- شاسی کامیون:
‌الف – کامیونی است بدون اتاق بار یا محل حمل بار با اتاق راننده مشمول ردیف ۸۷۷.۰۲ ج تعرفه گمرکی
ب – شاسی کامیون موتوردار بدون اتاق راننده و اتاق بار مشمول ردیف ۸۷.۰۴ تعرفه گمرکی

۱۰- تریلرکش:
‌وسیله نقلیه موتوری کشنده‌ای است که با قرار گرفتن تریلر بر روی آن قابلیت حمل بار پیدا می‌کند که مجموع وزن وسیله نقلیه با بار ۲۰ تن و بیشتر باشد.

۱۱ – موتور سیکلت:
‌الف – وسیله نقلیه موتوری است که دارای دو چرخ بوده و اساساً برای حمل انسان طراحی شده است.
ب – موتور اسکرتر دارای چرخهای کوچک که قسمت عقب و جلوی آنها توسط یک سکوی افقی به هم متصل شده‌اند.
ج – موتورسیلکت‌های گازی که هم دارای موتور و هم دارای ادوات پایی برای راندن باشند و دوچرخه مجهز به موتور نیز موتورسیکلت تلقی می‌شوند.
‌د – وسائط نقلیه زمینی دارای سه چرخ که فاقد خصوصیات وسیله نقلیه موضوع تعرفه گرمکی شماره ۸۷.۰۲ باشند، همچنین موتورسیکلت‌های دارای ساید کار‌ برای حمل انسان و کالا موتورسیکلت تلقی می‌گردند.

۱۲ – دوچرخه:
‌الف – وسیله نقلیه بدون موتور که توسط انسان و یا پا رانده می‌شود و دارایی چرخ و دنده هرز گرد است و مشمول ردیف ۸۷.۱۰ تعرفه گمرکی است.
ب – وسیله نقلیه بدون موتور که توسط انسان و با دست رانده می‌شود و دارایی چرخ می‌باشد و مشمول ردیف ۸۷.۱۱ تعرفه گمرکی است.

۱۳ – ماشین‌آلات راهسازی:
‌ماشین‌آلاتی که به منظور راهسازی و عملیات خاکی ساخته شده و شامل انواع بولدوزر، لودر، گریدر، غلطک و بیل مکانیکی، فینیشر، کانال‌کن، اسکرپیر،‌ بکهولودر و دامپ تراک و سایر ماشین‌آلات خاص در این رشته می‌باشد که مشمول ردیف ۸۴.۲۳ تعرفه گمرکی است.

۱۴ – خودروهای خاص و خدماتی:
‌الف – خودروی خاص: اتومبیلی است برای مصارف خاص غیر از آنچه که به معنای اخص جهت حمل و نقل به کار می‌رود و بر حس نوع استفاده، وسائل و‌ تجهیزات خاصی برای مقاصد مشخصی بر روی آن نصب شده باشد. شاسی این وسائط نقلیه می‌تواند از نوع وانت، کامیونت، کامیون، تریلرکش، اتوبوس یا‌ مینی بوس باشد.

ب – اتومبلیهای خدماتی عبارتند از آمبولانس، اتومبیل مخصوص برای حمل زندانیان، اتوبوس و مینی‌بوس تشریفات، اتومبیل حمل اسکناس و اتومبیل پلیس.
‌توضیح: در بندهای ۱ الی ۱۴ موضوع آیین‌نامه تبصره ۱۲ در مجموع وزن خودرو و ظرفیت بارگیری وزن سرنشین منظور نگردیده است.

۱۵ – تجهیزات و وسایل اضافی نصب شده بر روی خودروهای خاص و خدماتی شامل سود بازرگانی، حقوق گمرکی مربوط به تعرفه‌های خود هستند.


ج – آیین‌نامه اجرایی تبصره‌های (۲)، (۸) و (۱۳):

۱ – خودروهای وارداتی و ساخت داخل از نظر آلودگی محیط زیست باید استانداردهایی را که شورای عالی حفاظت محیط زیست تصویب نموده یا می‌نماید‌ دارا باشند.
‌سازمان مسئول و نحوه کنترل استانداردها در مصوبات مربوط تعیین گردیده و یا می‌گردد.

۲ – خودروهای وارداتی و ساخت داخل از نظر استانداردهای ایمنی و کیفیت باید استانداردهایی را که به پیشنهاد وزارت صنایع سنگین به تصویب هیأت وزیران‌ می‌رسد دارا باشند. سازمان مسئول و نحوه کنترل استانداردها در مصوبات مربوط تعیین خواهند شد.

۳ – خودروهای بنزینی وارداتی که از ابتدای سال ۷۲ وارد می‌شوند همچنین اتومبیلهای ساخت داخل باید قابلیت مصرف بنزین بدون سرب را داشته باشند.

۴ – در تهران و سایر شهرهای بزرگ که در آنها گاز مخصوص اتومبیل توزیع می‌شود، خودروهای سواری وارداتی و ساخت داخل جهت تاکسی و کرایه در‌صورتی شماره‌گذاری می‌شوند که قابلیت مصرف گاز را هم داشته باشند.

۵ – خودروها و ماشین‌آلات راهسازی وارداتی دست دوم باید شرایط زیر را دارا باشند:
– از تاریخ ساخت آنها در مورد کامیون و ماشین‌آلات راهسازی بیش از ۵ سال و در مورد سایر خودروها بیش از سه سال نگذشته باشد.
– دارای نمایندگی مجاز خدمات پس از فروش در داخل کشور باشند.
– استانداردها و ضوابط مربوط به خودروها و ماشین‌آلات راهسازی نو موضوع بندهای فوق‌الذکر را داشته باشند.

۶ – در اجرای تبصره ۲ قانون “‌چگونگی محاسبه و دریافت حقوق گمرکی، سود بازرگانی و مالیات انواع خودرو و ماشین‌آلات راهسازی ساخت داخل و وارداتی‌ و قطعات آنها” معادل ۱% از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و مالیات توسط گمرک و وزارت امور اقتصادی و دارایی حسب مورد اخذ و به حساب خزانه واریز‌می‌گردد. نحوه وصول مبالغ موضوع تبصره ۲ قانون یاد شده عیناً مطابق مفاد تبصره ۵ همان قانون است.


‌د – آیین‌نامه موضوع تبصره ۱۶

‌به منظور توسعه صنعت قطعه‌سازی در کشور، سازندگان داخلی قطعات انواع خودرو و ماشین‌آلات راهسازی، در هنگام ورود اجزای هر قطعه، می‌توانند در‌ پرداخت سود بازرگانی و حقوق گمرکی مربوط از ضرایب تخفیف به شرح زیر برخوردار گردند:

۱ – ضریب تخفیف مربوط بر اساس میزان ساخت داخل هر قطعه به شرح ذیل توسط وزارت صنایع سنگین محاسبه و پس از تصویب کمیته موضوع قسمت “ه”‌این تصویب‌نامه توسط وزارت صنایع سنگین اعلام می‌شود:
0.۹۰ کوچکتر Y X + C = Y
Y = درصد تخفیف برای قطعه مورد نظر
X = میزان درصد ارزش اجزاء تشکیل دهنده قطعه خودرو که در داخل ساخته شده است بر طبق لیست درصد ارزشی اجزاء قطعه (IPI) که توسط وزارت صنایع‌ سنگین تهیه می‌گردد.
C = در صد تخفیف مربوط به مونتاژ قطعه مذکور که بر حسب میزان تفکیک اجزاء آن توسط وزارت صنایع سنگین تعیین و حداکثر برابر ۳۰% خواهد بود.

۲ – وزارت صنایع سنگین در بهمن ماه هر سال ضریب تخفیف سال بعد مربوط به هر قطعه و سازنده داخلی را محاسبه می‌نماید.
‌میزان ضریب تخفیف و نام شرکتهای مربوط و قطعات تولیدی آنها تا ۱۵ اسفند ماه برای سال ۱۳۷۲ توسط وزارت صنایع سنگین به گمرک ایران اعلام خواهد‌ شد.
‌در مورد تولید قطعات جدید نام شرکت و ضریب تخفیف مربوط در زمان مناسب به گمرک ایران اعلام خواهد شد.

۳ – ضریب تخفیف به سازندگانی تعلق می‌گیرد که در تولید قطعات خود استانداردهای لازم را رعایت نموده و قطعه تولیدی آنها از کیفیت مناسب برخوردار‌ باشد.
‌مرجع تشخیص کیفیت قطعه تولیدی، وزارت صنایع سنگین است که بر اساس ضوابطی که معین می‌نماید اقدام خواهد نمود.

۴ – قطعاتی که توسط سایرین به کشور وارد می‌شوند قطعه یدکی تلقی می‌شود و مشمول پرداخت حقوق گمرکی و سود بازرگانی مربوط به مأخذ بخش ساخت‌ داخل می‌باشد و شامل تخفیف‌های موضوع تبصره یک و تبصره ۱۶ قانون یاد شده نمی‌شوند.

۵ – کلیه قطعات یدکی خودروها و ماشین‌آلات راهسازی موضوع قانون فوق که بر اساس طبقه‌بندی و تفسیر نمانکلاتور بروکسل منحصراً برای خودروها و‌ ماشین‌آلات مذکور نبوده و مصرف عمومی داشته باشد. مشمول مقررات و مأخذهای مندرج در جدول قانون مقررات صادرات و واردات سال ۱۳۶۷ و‌ اصلاحات آن خواهد بود.

ه – ضرایب تخفیف مندرج در این آیین‌نامه‌ها که توسط وزارت صنایع سنگین محاسبه می‌شود همراه با مدارک لازم در کمیته‌ای متشکل از نمایندگان وزرای‌ صنایع سنگین، امور اقتصادی و دارایی و بازرگانی مورد بررسی قرار می‌گیرد و پس از تصویب اکثریت اعضای کمیته، توسط وزارت صنایع سنگین برای اجرا به‌ گمرک، وزارت امور اقتصادی و دارایی و شرکتهای ذی‌ربط اعلام می‌شود. جلسات کمیته به دعوت نماینده وزیر صنایع سنگین تشکیل می‌شود و حداکثر ظرف‌ یک هفته پس از دریافت مدارک لازم، کمیته نظر خود را اعلام خواهد نمود.

‌حسن حبیبی – معاون اول رییس جمهور