1369.12.12 – .121616ت.513ه – 1369.12.22 – 635
&بودجه – بهداشت و درمان – تامین اجتماعی – نهادهای انقلاب اسلامی
&وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی – ستاد رسیدگی به امور آزادگان
هیأت وزیران در جلسه مورخ 1369.12.12 بنا به پیشنهاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش
پزشکی و ستاد رسیدگی به امور آزادگان و با عنایت به مواد (6)،(20) و (28) قانون
حمایت از آزادگان (اسرای آزاد شده) بعد از ورود به کشور مصوب 1368.9.13 آیین‌نامه
نحوه ارائه خدمات بهداشتی و درمان به آزادگان را‌به شرح زیر تصویب نمود:
[z]"آیین‌نامه نحوه ارائه خدمات بهداشتی و درمانی به آزادگان"
ماده 1 – کلیه آزادگان پس از ورود به میهن اسلامی در مکانهای قرنطینه‌ای که از
طرف ستاد رسیدگی به امور آزادگان تعیین گردیده توسط مراکز ویژه بهداشتی‌وزارت
بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که به همین منظور مأموریت پیدا می‌کنند، مورد معاینات
جسمی – روانی و آزمایشهای تشخیص طبی قرار گرفته و‌برای آنان کارت بهداشت صادر
خواهد شد.
تبصره 1 – چنانچه فرد آزاد در معاینات اولیه مبتلا به بیماری واگیردار تشخیص داده
شود اقدامات لازم توسط واحد قرنطینه و سایر مراکز بهداشتی درمانی تابعه‌وزارت
بهداشت، درمان و آموزش پزشکی جهت مبارزه با اشاعه بیماری و پیگیریهای لازم در خصوص
آزاده بیمار تا حصول بهبودی انجام و پس از آن کارت‌بهداشتی صادر خواهد شد.
تبصره 2 – در صورتی که احتمال سرایت بیماری به خانواده آزاد و یا سیار افراد وجود
داشته باشد مراتب از طریق مرکز بهداشت شهرستان محل استقرار قرنطینه‌به مرکز بهداشت
مستقر در شهرستان محل سکونت آزاده جهت پیگیری و اقدامات بعدی اعلام خواهد شد.
ماده 2 – آزادگانی که در معاینات اولیه طبق مفاد ماده یک بیمار تشخیص داده
می‌شوند به وسیله پزشک معاینه کننده حسب مورد به مراکز بهداشتی درمانی‌سرپایی و
بستری و در صورت لزوم به مراکز درمانی خصوصی معرفی خواهند شد.
تبصره 1 – کلیه مراکز بهداشتی درمانی سرپایی و بستری دولتی و بخش خصوصی مکلف به
پذیرش و درمان آزادگان تا بهبودی کامل بوده و درمان آزادگان بدون‌دریافت هیچگونه
هزینه‌ای انجام خواهد گرفت.
تبصره 2 – در صورتی که امکانات درمانی کامل در مراکز معرفی شده وجود نداشته باشد
رییس مرکز یا مسئول پذیرش مؤسسه درمانی و یا پزشک معالج موظفند‌از سایر مراکز
درمانی مجهز پذیرش اخذ و نسبت به انتقال آزاده بیمار اقدام نمایند.
تبصره 3 – هزینه خدمات ارائه شده به آزادگان در مراکز درمانی از طریق واحدهای
رسیدگی به اسناد پزشکی سازمانهای منطقه‌ای بهداشت و درمان استانها‌پرداخت خواهد
شد.
ماده 3 – کلیه آزادگانی که در معاینات اولیه سالم تشخیص داده می‌شوند و کارت
بهداشتی آنها صادر می‌گردد در مراجعات بعدی برای مسائل بهداشتی درمانی و‌مراجعه به
مراکز درمانی آزاد بوده و با تشخیص خود به هر یک از مراکز درمانی دولتی و یا خصوصی
مراجعه خواهند نمود.
مؤسسات مورد مراجعه آزادگان بیمار با ملاحظه کارت آزادگی بدون دریافت هزینه‌ای به
درمان کامل آزاده اقدام خواهند نمود.
تبصره 1 – در صورتی که مؤسسات معالجه کننده احراز کنند که آزاده وابسته به یکی از
مؤسسات بیمه‌ای (بیمه تأمین اجتماعی – بیمه کارمندان دولت – بیمه‌نیروهای مسلح
و…) هستند می‌توانند با تنظیم اسناد پزشکی نسبت به دریافت کل هزینه‌ها از بیمه
مربوط اقدام نمانید، آزاده مراجعه کننده از پرداخت سهم درمان(فرانشیز) معاف بوده
و مؤسسه درمان کننده حق مطالبه هیچگونه وجهی را به هر نحو نخواهند داشت.
تبصره 2 – آزادگانی که وابسته به هیچکدام از مؤسسات بیمه‌ای مندرج در تبصره یک
نمی‌باشند تا زمان صدور دفترچه بیمه خدمات درمانی از طرف وزارت‌بهداشت، درمان و
آموزش پزشکی و ای سایر دستگاه‌ها در صورت بیماری با ارائه کارت آزادگی در مؤسسات
درمانی به طور کامل و بدون پرداخت هیچگونه‌هزینه‌ای درمان خواهند شد ضمناً هزینه آن
عده از آزادگانی که در مراکز درمانی خصوصی تحت درمان قرار می‌گیرند توسط دفاتر
اسناد پزشکی وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی پرداخت خواهد شد.
ماده 4 – کلیه آزادگان و افراد تحت تکفل آنان می‌توانند با در دست داشتن کارت
آزادگی و معرفی نامه ستاد رسیدگی به امور آزادگان جهت دریافت دفترچه تأمین‌خدمات
درمانی به شبکه‌های بهداشتی درمانی استانها مراجعه نمایند و مسئولیت مراکز مذکور
موظف به صدور دفترچه تأمین خدمات درمانی بدون دریافت حق‌سرانه تأمین درمان
می‌باشند.
تبصره 1 – آزادگان پرسنل نیروهای مسلح و افراد تحت تکفل آنان اعم از انتظامی و
نظامی برابر روشهای جاری مصوب مربوط به خود و آزادگان کارگر از طریق‌سازمان تأمین
اجتماعی و آزادگان سایر دستگاه‌ها توسط دستگاه‌های مربوط بدون پرداخت فرانشیز تحت
پوشش قرار گرفته و دفترچه تأمین خدمات درمانی‌برای آنان و افراد تحت تکفل آنان
توسط دستگاه‌های فوق صادر خواهد شد.
تبصره 2 – صدور دفترچه تأمین خدمات درمانی برای سایر آزادگان و افراد تحت تکفل
آنان تابع مقررات مشمولین قانون تأمین خدمات درمانی خواهد بود و‌تاریخ صدور دفترچه
در کارت آزادگی آنان منعکس خواهد شد.
ماده 5 – اعتبار لازم جهت تأمین درمان آزادگان بر مبنای حق سرانه مشمولین بیمه
درمانی تأمین اجتماعی با احتساب هزینه‌های اضافی لازم جهت امور‌بهزیستی و توانبخشی
همه ساله توسط سازمان برنامه و بودجه تأمین و در اختیار دستگاه‌های ذیربط قرار
خواهد گرفت.
تبصره 1 – به منظور ارائه درمان کامل به آزادگان و پرداخت هزینه سفر به آزاده
بیمار و همراه وی علاوه بر هزینه‌های درمانی، هزینه‌های مربوط به اندام مصنوعی‌و
وسائل کمکی پزشکی داخلی و خارجی (پروتز واروتز) و هزینه تخت روز (یک تختی و دو
تختی) به وسیله دستگاه ذیربط محاسبه و پرداخت خواهد شد.
ماده 6 – بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی طبق تبصره یک ماده پنج و در
چارچوب آیین‌نامه اجرایی که تهیه و به تصویب رسانیده موظف است‌افرادی را که در
معاینات پزشکی احتمال جانبازی در مورد آنان وجود دارد و از طرف پزشکان معالج به
بنیاد معرفی شده و یا شخصاً خود را جانباز می‌دانند به‌کمیسیون پزشکی معرفی و مطابق
ماده پنج و تبصره‌های مربوط به آنان در قانون حمایت از آزادگان در مورد آنها اقدام
و نتیجه را به ستاد اعلام خواهند نمود.
تبصره 1 – اعزام آزادگان بیمار به خارج از کشور یا اولویت خاص در کمیسیون مقرر در
ماده (5) بررسی و از طرف بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی‌نسبت به اعزام
بیمار اقدام لازم به عمل خواهد آمد و هزینه‌های مربوط از طرف بنیاد مذکور پرداخت
خواهد شد.
ماده 7 – نیروهای مسلح اعم از نظامی و انتظامی موظفند افراد آزاده کادر خود
(رسمی – پیمانی – محصلین – قراردادی – روزمزد و یا سایر عضویتهای رسمی)و خانواده
آنها را تحت پوشش بهداشتی و درمانی طبق آیین‌نامه‌ای که بر اساس مفاد قانون به
تصویب ستاد فرماندهی کل قوا در مورد این آزادگان می‌رسد قرار‌دهند.
تبصره 1 – افراد بسیجی و سربازانی که قبل از اسارت مشمول طی دوره خدمت وظیفه
بوده‌اند از خدمات بهداشتی درمانی نیروهای مسلح تا صدور برگ پایان‌خدمت برخوردار
خواهند بود و پس از صدور برگ پایان خدمت مشمول سایر مقررات این آیین‌نامه
می‌باشند.
تبصره 2 – هزینه خدمات ارائه شده از سوی بیمارستانها مراکز درمانی نیروهای مسلح
بر حسب مورد به وسیله مسئولین دستگاه مربوط در بودجه سالانه‌دستگاه مذکور منظور و
از طرف سازمان برنامه و بودجه پرداخت خواهد شد.
ماده 8 – سازمان بهزیستی موظف است بنابر وظایف قانونی خود که اساس آن حمایت از
نهاد خانواده است با در نظر گرفتن اولویت خاص آزادگان و خانواده آنان‌نسبت به کلیه
وظائف قانونی خود عمل نماید.
تبصره 1 – خدمات توانبخشی روزانه اعم از فیزیوتراپی – کار درمانی – گفتار درمانی
– سنجش شنوایی ( ادیومتری) – بینایی‌سنجی (اپتومتری) و وسائل کمک‌توانبخشی شامل
(عصا – ویلچر – سمعک – عینک – توالت مخصوص معلولین و وسائل کمکی دیگ…) مورد
نیاز آن دسته از آزادگانی را که تحت پوشش بنیاد‌مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی
و هیچ دستگاه دیگری نمی‌باشند با تجویز پزشک متخصص و تأیید ستاد به عهده سازمان
بهزیستی می‌باشد.
تبصره 2 – اولویت استفاده از آموزشهای حرفه‌ای – آماده‌سازی آزادگان معلول – تحت
پوشش قراردادن خانواده آزادگانی که منبع درآمد ندارند – استفاده از‌مهدهای کودک –
اصلاح ذات‌البین – انجام امور مشاوره و مددکاری اجتماعی و… با اولویت خاص به
عهده سازمان بهزیستی بوده و این سازمان موظف به انجام‌آن می‌باشد.
ماده 9 – جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران مکلف است ضمن انجام وظائف قانونی
خود در مورد خدمات جنبی از قبیل تهیه پروتزها – اوروتزها -انواع دست و پاهای
مصنوعی – داروی مورد نیاز آندسته از آزادگان و خانواده آنان را که تحت پوشش بنیاد
مستضعفان جانبازان انقلاب اسلامی و هیچ دستگاه‌دیگری نمی‌باشند با الویت خاص در
اختیار آنان قرار دهد.
ماده 10 – سازمان تأمین اجتماعی مکلف است در چارچوب آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت
از آزادگان که توسط آن سازمان و با تأیید ستاد رسیدگی به امور‌آزادگان به تصویب
هیأت دولت می‌رسد نسبت به مداوای آزادگان مشمولین تأمین اجتماعی اقدام نماید.
ماده 11 – بنیاد شهید مکلف است نماینده‌ای به کمیسیون پزشکی که توسط ستاد رسیدگی
به امور آزادگان در مورد مفاد ماده (15) قانون حمایت از آزادگان‌تشکیل می‌گردد،
سریعاً اعزام و نسبت به مصوبات کمیسیون پزشکی مذکور اقدام لازم به عمل آورد.
تبصره 1 – بنیاد شهید انقلاب اسلامی در اجرای ماده (6) قانون و تبصره (1) و (2)
آن و مفاد این آیین‌نامه مکلف به پذیرش اولویت در مداوای آزادگان بیمار و‌افراد
تحت تکفل آنان با معرفی ستاد رسیدگی به امور آزادگان می‌باشد و دفاتر اسناد پزشکی
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بر اساس صورت هزینه‌ارائه شده توسط بنیاد شهید
انقلاب اسلامی، موظف به پرداخت کلیه هزینه‌های مربوط می‌باشند.
ماده 12 – جهت نظارت بر حسن اجرای مفاد آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از آزادگان
کلیه دستگاه‌ها مکلفند یک یا چند نفر را در یک از معاونت‌های دستگاه‌مربوط به
عنوان مسئول رسیدگی به امور آزادگان تعیین و نام و مشخصات آنان را به ستاد رسیدگی
به امور آزادگان اعلام نمایند.
ماده 13 – اعتبار لازم جهت پرداخت هزینه‌های موضوع ین آیین‌نامه همه ساله در
قانون بودجه پیش‌بینی و با پیشنهاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی‌و تأیید
سازمان برنامه و بودجه به دستگاه‌های ذیربط اختصاص می‌یابد.
ماده 14 – دستگاه‌های اجراکننده مفاد این آیین‌نامه مکلفند حسب مورد گزارش عملکرد
خود را هر شش اه یک بار جهت تهیه گزارش جامع به مقام ریاست‌جمهوری به ستاد رسیدگی
به امور آزادگان اعلام دارند.
حسن حبیبی – معاون اول رییس جمهور
