‌آیین‌نامه اجرایی تبصره (۳) قانون بودجه سال ۱۳۷۰ کل کشور

تاریخ تصویب: ۱۳۶۹/۱۲/۰۸
تاریخ انتشار: ۱۳۶۹/۱۲/۲۵

۱۳۹۰۶۴ت.۵۱۸ه – ۱۳۶۹.۱۲.۲۵

هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۶۹.۱۲.۸ بنا به پیشنهاد مشترک سازمان برنامه و بودجه، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و وزارتخانه‌های کشور،‌ کشاورزی، فرهنگ و ارشاد اسلامی، کار و امور اجتماعی، صنایع و جهاد سازندگی، بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، بنیاد شهید انقلاب اسلامی،‌ ستاد رسیدگی به امور آزادگان و دفتر امور مناطق محروم کشور – ریاست جمهور و به استناد بند “‌الف” تبصره (۳) قانون بودجه سال ۱۳۷۰ کل کشور و اصل‌ یکصد و سی و هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آیین‌نامه اجرایی تبصره مزبور را به شرح زیر تصویب نمود:

آیین‌نامه اجرایی تبصره ۳ قانون بودجه سال ۱۳۷۰ کل کشور

‌ماده ۱ – تسهیلات اعتباری موضوع تبصره (۳) قانون بودجه سال ۱۳۷۰ کل کشور از طریق بانکهای استان (‌در تهران بانک صادرات ایران)، بانک ملی ایران،‌ بانک کشاورزی و بانک تجارت که من بعد اختصاراً بانک عامل نامیده می‌شوند بر اساس مقررات این آیین‌نامه تأمین و پرداخت خواهد شد.

‌ماده ۲ – بانکهای عامل تسهیلات اعتباری مورد نیاز طرح‌های تهیه شده در زمینه‌های
تولیدی، خود اشتغالی، خدمات فنی و روستایی، صنایع دستی، انبارسازی،‌ صنایع تبدیلی،
صنایع مورد نیاز کشاورزی، بازسازی و نوسازی اماکن دامی سنتی و منابع طبیعی،
تحقیقاتی، فنی و مالی هستند و فقط از نظر وثیقه و سهم‌ سرمایه‌گذاری مجری طرح با
مقررات بانکهای عامل وفق نمی‌دهند، با رعایت اولویت مناطق محروم کشور، تعاونی‌های
روستایی، خانواده معظم شهدا و‌رزمندگان جنگ تحمیلی بر اساس مقررات این آیین‌نامه پرداخت خواهند نمود.

‌ماده ۳ – حداقل سی درصد (۳۰%) تسهیلات اعتباری موضوع تبصره (۳) قانون بودجه سال
1370 کل کشور که بر اساس جدول موضوع ماده (۵) این آیین‌نامه‌ توسط سازمان برنامه و
بودجه استان، شورای کشاورزی استان، شورای عالی مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی،
بنیاد شهید انقلاب اسلامی، بنیاد‌مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی، بنیاد امور
مهاجرین جنگ تحمیلی و ستاد رسیدگی به امور آزادگان تفکیک می‌گردد، جهت اجرای
طرح‌های مصوب در‌بخشهای محروم کشور و دهستانهای محروم واقع در بخش‌های برخوردار
(‌که به تصویب هیأت وزیران رسیده‌اند) اختصاص می‌یابد. دستگاه‌های ذیربط
موظفند‌گزارش مربوط به اجرای طرح‌های مناطق محروم را هر سه ماه یک بار به دفتر
امور مناطق محروم کشور – ریاست جمهور ارسال نمایند.

‌تبصره – سازمان برنامه و بودجه موظف است طرح‌های مناسب برای رشد و توسعه مناطق محروم کشور را تهیه و ارائه نماید.

‌تبصره ۳ – کمیته‌های برنامه‌ریزی استانها موظفند مسائل و مشکلات اجرایی طرح‌های
موضوع این آیین‌نامه خصوصاً طرح‌های مربوط به مناطق محروم را‌ بررسی و در مورد رفع
موانع، اقدام نمایند و موجبات نظارت بر طرح‌های مربوط به مناطق محرم را برای
کمیسیون ویژه محرومیت زدایی استان‌ها فراهم آورند.

‌ماده ۴ – منابع لام جهت اجرای طرح‌های موضوع این آیین‌نامه عبارتند از:
1 – منابع داخلی بانکهای عامل.
2 – منابع سایر بانکهای تجاری با نر بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
3 – سهم سرمایه‌گذاری مجری طرح‌های مشمول.

‌تبصره ۱ – استفاده از منابع مالی سایر بانکهای تجاری برای تأمین کمبود منابع مالی بانکهای عامل، منحصراً از طریق بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و به‌ترتیبی که این بانک مقرر می‌دارد امکان‌پذیر خواهد بود.

‌تبصره ۲ – بانکهای عامل موظفند حداقل نرخ سود و کارمزد مصوب در هر بخش را برای تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه اعمال نمایند.

‌ماده ۵ – سهم هر یک از بانکهای عامل به تفکیک اعتبارات مورد نیاز بخشها و فعالیتها موضوع ماده (۲) بر اساس جدول پیوست این آیین‌نامه تعیین شده است.

‌تبصره – در صورتی که تا پایان شهریور ۱۳۷۰ تسهیلات اعتباری تعیین شده، به نحو
متناسب جذب نشده باشند تغییرات لازم (‌حداکثر یک نوبت تا پایان سال) با‌موافقت
سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران داده خواهد شد مشروط بر
اینکه در جمع کل تسهیلات اعتباری موضوع تبصره (۳)‌ قانون بودجه سال ۱۳۷۰ کل کشور تغییری حاصل نشود.

‌ماده ۶ – برای استفاده از تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه (‌به استثنای
طرح‌های مربوط به بنیاد شهید انقلاب اسلامی، بنیاد مستضعفان و جانبازان
انقلاب‌اسلامی، بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی و همچنین طرح‌های پوشش انهار و آب و
خاک و هیأتهای هفت نفره) لازم است بعداً طرح مربوط که در بردارنده‌ موارد زیر باشد
توسط اشخاص حقیقی و حقوقی متقاضی و در مورد طرح‌های عمی، فرهنگی و هنری با معرفی
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تهیه و همزمان‌ به بانکهای عامل (‌در تمامی موارد) و
سازمان برنامه و بودجه و شورای عالی مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی (‌حسب مورد) ارائه شود:
1 – گزارش توجیهی برای اجرای طرح مشتمل بر توجیه اقتصادی و اجتماعی، مالی و فنی.
2 – شرح عملیات اجرایی و پیش‌بینی‌ها و اطلاعات لازم در رابطه با ایجاد، بازسازی،
توسعه و تکمیل و راه‌اندازی مجدد واحدهای تولیدی و سایر طرح‌های‌ موضوع ماده (۲) این آیین‌نامه.
3 – مشخصات متقاضی یا متقاضیان، چگونگی و میزان مالکیت آنان، سوابق کار در رشته‌های مربوط و مهارتهای شخصی.
4 – اطلاعات لازم در مورد آموزشهای فنی پیش‌بینی شده ضمن اجرای طرح.
5 – مشخصات فنی کلیه ساختمانها، تأسیسات و ماشین‌آلات، تعیین نحوه تأمین زمین محل استقرار و اجرای طرح.
6 – مجوزهای لازم مانند موافقت اصولی، پروانه دامداری، پروانه تأسیس، پروانه بهره‌برداری، برق و آب (‌حسب مورد).
7 – برآورد میزان سرمایه لازم برای اجرای طرح به تفکیک میزان سرمایه‌گذاری ثابت و سرمایه در گردش مورد نیاز.
8 – پیش‌بینی صورتهای مالی طرح (‌از قبیل صورت سود و زیان، گردش وجوه نقدی و ترازنامه).
9 – برآورد طول عمر مفید و طول مدت اجرای طرح و همچنین طول مدت بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی.

‌تبصره ۱ – نحوه استفاده از تسهیلات اعتباری تخصیص یافته به طرح‌های مربوط به
بنیاد شهید انقلاب اسلامی، بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی،‌ بنیاد امور
مهاجرین جنگ تحمیلی و همچنین طرح‌های پوشش انهار و طرح‌های آب و خاک و هیأتهای هفت
نفره تابع ضوابط مندرج در آیین‌نامه‌های اجرایی‌مربوط که در تبصره‌های (۲) و (۳) ماده (۳) آیین‌نامه اجرایی تبصره (۳) قانون بودجه سال ۱۳۶۹ کل کشور موضوع تصویب‌نامه شماره ۹۵۷۰ ت۶۲ک مورخ۱۳۶۹.۴.۱۸ ذکر گردیده است و با رعایت مفاد تبصره
(۳) قانون بودجه سال ۱۳۷۰ کل کشور و موارد مربوط در این آیین‌نامه، خواهد بود.
‌تبصره ۲ – فرم مشخصات طرح پیشنهادی به بانکهای عامل که حاوی اطلاعات مورد نیاز
طرح و اولویت‌های اجرایی مربوط به نوع و ماهیت طرح‌های مختلف‌ بخشهای تولیدی
می‌باشد و به ضمیمه آیین‌نامه اجرایی تبصره (۳) قانون بودجه سال ۱۳۶۵ کل کشور
ابلاغ شده است و همچنین فرم اطلاعات و اولویتهای‌ مربوط به طرح‌های خود اشتغالی و
خدمات فنی و روستایی که به ضمیمه آیین‌نامه اجرایی تبصره (۳) قانون بودجه سال ۱۳۶۹
کل کشور ابلاغ شده است، هر‌سال ۱۳۷۰ نیز ملاک عمل خواهد بود.

‌ماده ۷ – تسهیلات اعتباری لازم جهت اجرای طرح‌های خود اشتغالی، خدمات فنی و
روستایی، صنایع دستی و بازسازی و نوسازی اماکن دامی سنتی با مبالغ‌ کمتر از پنج
میلیون ریال، با ارائه پروانه تأسیس یا مجوزهای صادرشده از سوی دستگاه‌های ذیربط
(‌حسب مورد) و با رعایت مفاد این آیین‌نامه به استثنای مواد(۶) و (۸) پس از تأیید
سازمان برنامه و بودجه استان بر اساس دستورالعملهای اجرایی انواع تسهیلات اعتباری
موضوع قانون عملیات بانکی بدون رباء توسط‌بانک عامل قابل پرداخت خواهد بود.

‌ماده ۸ – بانکهای استان و تجارت موظفند طرح‌های ارائه شده بر اساس ماده (۶) این
آیین‌نامه و اطلاعات و مدارک مورد نیاز را از جهت توجیهات فنی، مالی و‌اقتصادی
بررسی و نظرات خود را حداکثر ظرف (۳۰) روز به سازمان برنامه و بودجه استان و متقاضی اعلام نمایند.
‌سازمان برنامه و بودجه استان موظف است طرح‌های فوق را همراه با نر بانک بلافاصله
به اعضای کمیسیونی مرکب از نمایندگان ذیصلاح و مطلع استانداری،‌بانک عامل، سازمان
برنامه و بودجه استان و ادارات کل امور اقتصادی و دارایی و کار و امور اجتماعی
استان و حسب مورد یک نفر به معرفی دستگاه ذیربط(‌ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی،
کشاورزی، صنایع، صنایع سنگین، معادن و فلزات و جهاد سازندگی و مرکز گسترش خدمات
تولیدی و عمرانی استان)‌اعلام و حداکثر یک هفته بعد در جلسه کمیسیون که در محل
سازمان برنامه و بودجه استان تشکیل می‌گردد، مطرح نماید.
‌کمیسیون موظف است حداکثر ظرف مدت بیست روز (۲۰) طرح‌های مزبور را به دقت از نظر فنی، اقتصادی و مالی مورد بررسی قرار دهد و در صورت تأیید‌ کامل طرح (‌با حداقل چهار رأی مثبت) مراتب را در کمیته برنامه‌ریزی استان یا شورای عالی مراکز گسترش
خدمات تولیدی و عمرانی (‌فقط در مورد طرح‌های‌ مربوط به تعاونی‌های ایثارگران) مطرح
نماید. در صورت تصویب طرح در کمیته برنامه‌ریزی استان، بانک عامل در مورد طرح‌های
مصوب با اعتبار کمتر از‌ دویست و پنجاه میلیون (۲۵۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال بلافاصله نسبت به عقد قرارداد لازم با متقاضی اقدام می‌نماید.
‌طرح‌های مصوب با اعتبار پیش از دویست و پنجاه میلیون ریال می‌بایست قبلاً از طریق
سازمان برنامه و بودجه استان جهت بررسی نهایی و ارائه به هیأت‌وزیران به سازمان
برنامه و بودجه ارسال گردد. در صورت عدم تأیید طرح توسط کمیسیون موضوع این ماده،
موضوع قابل بررسی در میته برنامه‌ریز یاستان یا‌ شورای عالی مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی استان نخواهد بود.

‌تبصره ۱ – طرح‌های مربوط به تعاونیهای ایثارگران که به تصویب شورای عالی مراکز
گسترش خدمات تولیدی و عمرانی استان ریده‌اند و طرح‌های مصوب‌ کمیته برنامه‌ریزی
استان که در بخشهای محروم و دهستانهای محروم واقع در بخشهای برخوردار اجرا
می‌گردند و همچنین طرح‌های مصوب مربوط به‌زلزله‌زدگان مناطق زلزله‌زده مشمول
محدودیت اخذ مصوبه هیأت وزیران نمی‌باشند و بانک استان حداکثر ظرف یک هفته نسبت به
عقد قرارداد و اعطای‌ تسهیلات اعتباری مربوط اقدام می‌نماید.

‌تبصره ۲ – مرجع ذیصلاح برای تأیید آزادگان، ستاد رسیدگی به امور آزادگان و در مور زلزله‌زدگان، فرمانداریهای مناطق زلزله‌زده می‌باشند.

‌تبصره ۳ – مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی موظفند عنداللزوم با همکاری سایر
دستگاه‌های اجرایی نسبت به تهیه طرح‌های مربوط به تعاونی‌های‌ ایثارگران اقدام
نمایند و کلیه دستگاه‌های اجرایی ذیربط در تهیه طرح‌ها، صدور موافقت اصولی و سایر
مجوزها و سایر اقداماتی که برای ارائه و اجرای طرح لازم‌است، همکاری خواهند نمود.

‌تبصره ۴ – کمیته برنامه‌ریزی استان و شورای عالی مراکز گسترش خدمات تولیدی و
عمرانی موظفند در تصویب طرح‌ها، آن دسته از طرح‌هایی که کمتری‌ ارزبری را دارا
می‌باشند یا صرفه‌جویی ارزی ایجاد می‌کنند یا تولیدات و بازدهی آنها زیربنایی و
اشتغال‌زا بوده یا به عنوان مواد اولیه مورد مصرف صنایع دیگر‌خواهد بود، در اولویت قرار دهند.
‌طرح‌های علمی، فرهنگی و هنری و سیاحتی و بهداشتی در صورت تأمین ارز مورد نیاز از
طرف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت بهداشت، درمان و‌ آموزش پزشکی (‌حسب مورد)
از شمول حکم این تبصره خارجه می‌باشند. کمیته تخصیص ارز نیز ارز مورد نیاز طرح‌های
مصوب موضوع این آیین‌نامه را‌پیش‌بینی و تأمین می‌نماید.

‌تبصره ۵ – سازمان برنامه و بودجه و مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی استانهای
موظفند در جلسات کمیته برنامه‌ریزی استان و شورای عالی مراکز‌ گسترش خدمات تولیدی و
عمرانی که به منظور بررسی طرح‌های موضوع این آیین‌نامه تشکیل می‌گردد از نماینده
بانک عامل در تمامی جلسات و از نمایندگان‌مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی
استانها و سایر دستگاه‌های اجرایی ذیربط (‌حسب مورد) دعوت به عمل آورند.

‌تبصره ۶ – شورای عالی مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی موظف است جهت بررسی طرح‌های مربوط به اشتغال ایثارگران، حداقل ماهی یک بار به‌ریاست استاندار تشکیل جلسه دهد.

تبصره ۷ – بانکهای عامل در صورت کمبود کارشناس می‌توانند از امکانات کارشناسی
استان استفاده نمایند و سازمانها، ادارات کل و نهادهای دولتی استان‌ موظفند بر اساس
درخواست بانک، در بررسی طرح‌های پیشنهادی همکاری لازم را معمول دارند.

‌ماده ۹ – بانکهای عامل موظفند حسب مورد تسهیلات اعتباری مربوط به طرح‌های مصوب
شورای عالی مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی و کمیته‌ برنامه‌ریزی استان یا هیأت
وزیران را در چارچوب ضوابط و دستورالعملهای اجرایی انواع تسهیلات اعتباری موضوع
قانون عملیات بانکی بدون ربا و سایر‌ مقررات بانکی مربوط، تأمین و ترتیبی اتخاذ
نمایند که تسهیلات اعتباری موضوع تبصره (۳) قانون بودجه سال ۱۳۷۰ کل کشور با الویت
کامل در قالب سقف‌مجاز اعطای تسهیلات اعتباری مصوب شورای پول و اعتبار، قابل اعطا باشد.

‌ماده ۱۰ – مجریان طرح‌ها موظفند شرح مورد نظر را حداکثر تا پایان اسفند ماه سال ۱۳۷۰ به بانک عامل ارائه و در صورت تصویب، لغایت بهمن ماه سال بعد‌ قرارداد لازم را با بانک عامل منعقد نمایند.

‌ماده ۱۱ – بانکهای استان، بانک کشاورزی و بانک تجارت حسب مورد موظفند منابع
اعتباری طرح‌های مصوب موضوع این آیین‌نامه را متناسب با پیشرفت امور‌ طرح در اختیار
متقاضیان قرار دهند. طول مدت اجرای طرح، مدت زمان لازم برای بازپرداخت تسهیلات
اعتباری دریافتی و تاریخ شروع بازپرداخت این قبیل‌تسهیلات در چارچوب طرح به میزانی
خواهد بود که در کمسیون موضوع ماده (۸) این آیین‌نامه بررسی گردیده و به تصویب
کمیته برنامه‌ریزی استان یا شورای‌عالی مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی رسیده باشد. در هر حال تاریخ شروع بازپرداخت قبل از شروع بهره‌برداری نخواهد بود.

‌تبصره – مجموع مدت بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی با احتساب طول دوره اجرای
طرح (‌برای طرح‌های مصوب سال ۱۳۷۰) نباید بیش از ده (۱۰)‌ سال برای طرح‌های تولیدی
و احداث ساختمان سینما و هفت (۷) سال برای سایر طرح‌ها باشد. مدت مزبور به نحوی
تعیین خواهد شد که بازپرداخت تسهیلات‌ اعتباری بانکی مقدم بر بازگشت منابع سرمایه‌گذاری باشد.

‌ماده ۱۲ – در صورتی که اجرای طرح‌های مصوب موضوع تبصره (۳) قوانین بودجه سنواتی
کل کشور بیش از مدت پیش‌بینی شده در طرح مصوب طول بکشد‌و علل این تأخیر به تشخیص
بانک عامل موجه بوده و خارج از حیطه کنترل و عمان مجریان طرح‌ها باشد، بانک عامل
با رعایت ضوابط و مقررات موضوع این‌آیین‌نامه نسبت به تغییر تاریخ شروع بازپرداخت
تسهیلات اعتباری طرح‌های مزبور اقدام می‌نماید، مشروط بر اینکه مجموع طول مدت اجرا
و بازپرداخت‌تسهیلات اعتباری از زمان مذکور در ماده (۱۱) این آیین‌نامه بیشتر
نگردد. در صورتی که بر اساس مفاد این ماده مدت اجرا و زمان شروع بازپرداخت در
مورد‌طرحی تمدید شود، مدت زمان تمدید شده مشمول جریمه تأخیر نمی‌باشد و سود پیش‌بینی شده در طرح به آن تعلق می‌گیرد.

‌ماده ۱۳ – ضوابط مندرج در ماده (۱۳) آیین‌نامه اجرایی تبصره (۳) قانون بودجه سال
1369 کل کشور در مورد نحوه انتقال طرح‌های مربوط به اشتغال جانبازان،‌ از بنیاد
شهید انقلاب اسلامی به بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی در سال ۱۳۷۰ نیز ملاک عمل خواهد بود.

‌ماده ۱۴ – سهم منابع سرمایه‌گذاری مجری طرح در مورد طرح‌های مربوط به صنایع
روستایی، خود اشتغالی، خدمات فنی و روستایی، بازسازی و نوسازی‌ اماکن دامی سنتی،
مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی استانها و سایر تعاونیهای تولیدی و طرح‌های
مربوط به اشتغالت ایثارگران به پیشنهاد مرجع تصویب‌کننده طرح در حد توان مجری و
حداقل (۵%) و در سایر موارد حداقل (۱۰%) کل سرمایه‌گذاری (‌مجموع سرمایه ثابت و سرمایه در گردش) تعیین می‌گردد.

‌ماده ۱۵ – شرکت‌ها یا تعاونیهای تولیدی و عمرانی که حداقل (۸۰%) اعضای آن را
رزمندگان داوطلب که حداقل شش ماه متوالی و یا یکسال متناوب در جنبه‌ها‌ بوده‌اند یا
خانواده معظم شهدا و مفقودین (‌فرزند، همسر، پدر یا مادر یا برادر)، جانبازان،
آزادگان و مهاجرین جنگ تحمیلی تشکیل دهند در صورتی که به‌تشخیص نهادهای ذیربط
توانایی مالی نداشته باشند، از پرداخت تمام و یا سمتی از سهم آورده متقاضی موضوع
ماده (۱۴) این آیین‌نامه معاف می‌باشند. در مورد‌ طرح‌های تعاونی‌های مزبور
هزینه‌های مربوط به ارائه خدمات دستگاه‌های دولتی و وابسته به دولت و تهیه طرح،
اخذ موافقت اصولی و پروانه و سایر مجوزها‌و بررسی طرح به وسیله بانک و سایر مراجع
ذیربط جزو هزینه‌های طرح محسوب می‌گردد. بانک عامل موظف است حداکثر ظرف یک هفته پس
از تصویب‌طرح مربوط به شرکت‌ها و تعاونیهای موضوع این ماده به وسیله شورای عالی
مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی، نسبت به اعطای تسهیلات اعتباری‌ مربوط اقدام نماید.

‌ماده ۱۶ – سرمایه در گردش مورد نیاز واحدهای تولیدی موجود با رعایت مفاد این
آیین‌نامه از محل تسهیلات اعتباری موضوع تبصره (۳) قانون بودجه سال ۱۳۷۰ کل کشور
قابل تأمین می‌باشد. تسهیلات اعتباری مربوط به سرمایه در گردش تحت هیچ عنوان نباید
به مصرف بازپرداخت بدهی‌های قبلی استفاده‌کنندگان‌برسد.

‌ماده ۱۷ – دستگاه‌ها و نهادهای مذکور در تبصره (۳) قانون بودجه سال ۱۳۷۰ کل کشور
موظفند گزارش عملکرد این آیین‌نامه را هر چهار ماه یک بار از طریق‌ سازمان برنامه و
بودجه به کمیسیونهای برنامه و بودجه، دیوان محاسبات و امور اقتصادی و دارایی مجلس
شورای اسلامی و بانک مرکزی جمهوری اسلامی‌ایران ارسال دارند.

‌ماده ۱۸ – بانکهای عامل موظفند همه ساله مانده مطالبات معوق‌الاصول خود ناشی از
اعطای تسهیلات اعتباری برای طرح‌ها تولیدی را که بر اساس مفاد این‌ آیین‌نامه به
تصویب رسیده است، به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارسال نمایند. بانک مرکزی
جمهوری اسلامی ایران همه ساله میزان اینگونه مطالبات را‌ تنظیم و حداکثر تا پایان
شهریور ماه به سازمان برنامه و بودجه اعلام خواهد نمود. سازمان برنامه و بودجه
موظف است مانده مطالبات مذکور را به میزانی که‌توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی
ایران اعلام شده است طی پنج سال در لوایح بودجه سالانه کل کشور منظور نماید.

‌تبصره ۱ – کمیته برنامه‌ریزی و شورای عالی مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی
استانها موظفند موارد مربوط به عدم بازپرداخت تسهیلات اعتباری و سایر‌ مشکلات
طرح‌ها را بررسی و حتی‌الامکان تسهیلات لازم را در جهت رفع مشکلات اجرایی طرح‌ها
فراهم نموده و ترتیبی اتخاذ نمایند تا بازپرداخت تسهیلات‌ اعتباری دریافتی این گونه
طرح‌ها به موقع صورت پذیرد.

‌تبصره ۲ – در مواردی که واحدهایی از محل اعتبارات موضوع تبصره (۳) قوانین بودجه
سنواتی به مرحله اجرا درآمده یا ایجاد گردیده‌اند و در حال حاضر قادر‌ به فعالیت یا
بازیافت اقتصادی نیستند یا در حال بهره‌برداری بوده ولی به دلایل غیر موجه نسبت به
بازپرداخت اقساط مقرر اقدام نمی‌نمایند، واحدهای مزبور بنا‌به پیشنهاد بانک عامل و
موافقت کمیته برنامه‌ریزی و شورای عالی مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی (‌حسب
مورد) به فروش می‌رسند (‌نحوه فروش‌ توسط کمیته یا شورای عالی مزبور تعیین می‌گردد)
و پس از تأمین مطالبات بانک از محل ماحصل فروش، باقیمانده در حساب خاصی نگهداری
می‌گردد. در‌صورت کمبود ماحصل فروش، مانده مطالبات جهت تأمین به سازمان برنامه و بودجه اعلام خواهد شد.

‌ماده ۱۹ – بانکهای عامل موظفند هر شش ماه یک بار رأساً و بر اساس منابع اطلاعاتی
خود، گزارش عملکرد تسهیلات اعتباری اعطایی شامل انواع و میزان‌تسهیلات اعتباری
اعطایی و نوع طرح‌ها و همچنین میزان بدهی ناشی از مطالبات معوق‌ لاوصول و سایر
اطلاعات لازم را به بانک مرکزی جمهوری اسلامی‌ ایران ارسال نمایند تا از طریق
سازمان برنامه و بودجه به هیأت وزیران ارائه گردد.

‌ماده ۲۰ – مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی به نیابت از طرف تعاونی‌های تحت
پوشش خود و همچنین وزارت جهاد سازندگی و وزارت کار و امور‌ اجتماعی به نیابت از طرف
تعاونی‌های تحت پوشش خود و همچنین وزارت جهاد سازندگی و وزارت کار و امور اجتماعی
به نیابت از طرف متقاضیان استفاده از‌تسهیلات اعتباری مربوط به بخش صنایع روستایی
و بازسازی و نوسازی اماکن دامی سنتی و خدمات فنی و روستایی و طرح‌های خود اشتغالی
می‌توانند‌ اقدامات لازم را مطابق مفاد این آیین‌نامه و بنا بر درخواست آنان، تا
مرحله قبل از عقد قرارداد انجام دهند. قرارداد لازم بین بانک و استفاده‌کننده از تسهیلات‌ اعتباری، منعقد خواهد شد.

‌ماده ۲۱ – دستگاه‌های اجرایی در استان مکلفند آب و برق و مواد اولیه و مصالح
ساختمانی و سایر نیازهای طرح‌های مصوب موضوع این آیین‌نامه را با رعایت‌ اولویت
ایثارگران و مناطق محروم و جنگزده و زلزله زده تأمین نماید.

‌تبصره ۱ – وزارت بازرگانی و سایر دستگاه‌های ذیربط موظفند مصالح ساختمانی و
ماشین‌آلات و سایر کالاهای مورد نیاز طرح‌های مصوب موضوع این آیین‌نامه‌ را در قالب
تراز فیزیکی با رعایت الویت ایثارگران و مناطق محروم و جنگزده و زلزله‌زده تأمین نمایند.

‌تبصره ۲ – ارز مورد نیاز طرح‌های مصوب موضوع این آیین‌نامه با اولویت ایثارگران و مناطق محروم و جنگزده و زلزله‌زده، توسط کمیته تخصیص ارز تأمین‌ خواهد شد.

‌ماده ۲۲ – تضمین تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه عبارتند از:
1 – اعطای اجازه برداشت از حسابهای بانکهای عامل، به بانکهای تجاری تأمین‌کننده
کمبود منابع اعتبار (‌موضوع بند ۲ ماده ۴ این آیین‌نامه) با هماهنگی بانک‌ مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
2 – تضمین دولت مبنی بر منظور نمودن اعتبار لازم جهت تأمین و پرداخت تفاوت کارمزد
سهم دولت به میزان (۶%) مربوط به تسهیلات اعتباری اعطایی به‌طرح‌های موضوع ماده
(۲۳) این آیین‌نامه و مطالبات معوق‌ لاوصول بانکهای عامل ناشی از اعطای تسهیلات
اعتباری به طرح‌های مصوب موضوع این آیین‌نامه،‌در لوایح بودجه سالیانه کل کشور حداکثر ظرف (۵) سال.
3 – کلیه مستحدثات، اموال و داراییهای قابل توثیق ناشی از اجرای طرح‌های موضوع این
آیین‌نامه که در وثیقه بانکهای عامل قرار خواهند گرفت. چنانچه تحت‌ ضوابط موجود
بانکها، توثیق زمین محل اجرا طرح امکان‌پذیر نباشد، بانکهای عامل می‌توانند علاوه
بر توثیق مستحدثات، اموال و داراییهای پیش‌بینی شده در‌طرح که روی زمین احداث و یا
نصب می‌گردد سفته به امضای متقاضی نیز دریافت نمایند.

‌تبصره ۱ – تضمین دولت موضوع بند (۲) این ماده نافی وظایف بانکهای عامل جهت وصول
مطالبات ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه‌ نمی‌باشد و بانکهای
عامل مکلفند جهت حفظ حقوق خود اقدامات قانونی لازم را جهت مصرف و بازپرداخت
تسهیلات اعتباری اعطایی به عمل آورند. در این‌رابطه بانکهای عامل موظفند در موادی
زیر بر مصرف و بازپرداخت تسهیلات اعتباری اعطایی موضوع این آیین‌نامه نظارت نمایند:
1 – نظارت بر مصرف صحیح تسهیلات اعتباری اعطایی، متناسب با پیشرفت اجرای طرح.
2 – نظارت بر بازپرداخت بدهی‌های ناشی از تسهیلات اعتباری دریافتی، از محل درآمد طرح.

‌تبصره ۲ – استفاده‌کنندگان از تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه موظفند اقساط
تسهیلات اعتباری دریافتی را به موقع پرداخت نمایند. عدم پرداخت به‌موقع اقساط بدهی
استفاده‌کنندگان از تسهیلات اعتباری مزبور، در حکم تصرف غیر قانونی در اموال دولتی محسوب می‌شود.

‌ماده ۲۳ – سازمان برنامه و بودجه موظف است به نیات از طرف دولت، کارمزد و سود طرح‌های ذیل را به میزان (۶%) تعهد و پرداخت نماید:
1 – طرح‌های پوشش انهار، آب و خاک، فرهنگی، هنری، سیاحتی و ورزشی کل کشور.
2 – کلیه طرح‌های مربوط به ایثارگران.
3 – کلیه طرح‌های مربوط به مهاجرین جنگ تحمیلی که در استانهای جنگزده اجرا می‌گردند.
4 – کلیه طرح‌های مربوط به بخشها و دهستانهای محروم کشور.

‌ماده ۲۴ – سازمان برنامه و بودجه مکلف است تفاوت کارمزد سهم دولت موضوع ماده (۲۳) این آیین‌نامه و مانده مطالبات معوق‌ لاوصول بانکهای عامل ناشی‌ از اعطای تسهیلات اعتباری به طرح‌های مصوب موضوع این آیین‌نامه را حداکثر ظرف پنج سال بنا به پیشنهاد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در بودجه کل‌ کشور منظور نماید.

‌ماده ۲۵ – اعتبار منظور شده در ردیفهای (۶۰۱۰۲۵) و (۷۰۲۱۰۴) به ترتیب جهت پرداخت تفاوت کارمزد و سود ویژه سهم دولت و اقساط معوق‌ لاوصول‌ ناشی از اجرای تبصره ۳۳ (۹ قانون بودجه سال ۱۳۵۹ و تبصره (۳) قوانین بودجه سالهای ۱۳۶۰ لغایت ۱۳۶۹ بنا به پیشنهاد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران‌ و تأیید سازمان برنامه و بودجه تخصیص داده شده و پرداخت می‌شود.

‌تبصره – [حذفی ۱۳۷۰/۱۱/۱۶]

‌ماده ۲۶ – اعتبار منظور شده در ردیف (۵۰۳۱۵۰) جهت تهیه طرح‌های با توجیهات کامل اقتصادی، فنی و مالی برای ایثارگران، در اختیار مراکز گسترش خدمات‌ تولیدی و عمرانی قرار خواهد گرفت تا پس از مبادله موافقت‌نامه با سازمان برنامه و بودجه به مصرف برسد.

‌ماده ۲۷ – بانک سپه مکلف است با هماهنگی مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی
استانها پس از رسیدگی‌های لازم، تمام یا قسمتی از مایملک آن تعداد از‌ شرکتهای
تعاونی تحت پوشش مراکز گسترش خدمات تولید و عمرانی استانها را که توانایی
بازپرداخت تسهیلات اعتباری دریافتی را ندارند، طبق مقررات ضمن‌ عقد به فروش رساند و
از محل موجودی و مطالبات شرکت و اموال و داراییهای سهامداران شرکت و ماحصل فروش،
مطالبات خود و دولت را تأمین و پرداخت‌ نماید.

‌تبصره – مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی استانها مکلفند کلیه اسناد،
قراردادها، مدارک، تعهدات و اطلاعات و وثائق مربوط به شرکت‌های موضوع این‌ماده و
سهامداران آنها را که در اختیار دارند به صورتی که بانک سپه اعلام می‌نماید، به
منظور فراهم آوردن امکان وصول مطالبات فوق‌الذکر در اختیار بانک سپه‌ قرار دهند.

‌ماده ۲۸ – اعتبار منظور شده در ردیف (۷۰۲۱۰۳) جهت پرداخت تفاوت کارمزد و سود ویژه
سهم دولت و اقساط معوق لاوصول ناشی از اعطای تسهیلات‌ پنجاه میلیارد (۵۰.۰۰۰.۰۰۰)
ریال بانک سپه در اجرای قانون اشتغال فارغ‌التحصیلان بیکار، پس از اعلام بانک
مرکزی جمهوری اسلامی ایران توسط سازمان‌ برنامه و بودجه تخصیص داده شده و به بانک سپه پرداخت خواهد شد.

‌ماده ۲۹ – شرکت‌های تعاونی تحت پوشش مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی استانها می‌توانند پس از بازپرداخت کامل بدهی‌های خود به بانک از زیر‌ پوشش مرکز گسترش خارج شوند مشروط بر اینکه تعهد نمایند تا ده سال از تاریخ شروع بهره‌برداری اقدام به فروش یا انتقال کالاهای سرمایه‌ای خود ننمایند.

‌تبصره – [اصلاحی ۱۳۷۰/۱۲/۲۱]
تعهد شرکت‌های تعاونی که از زیر پوشش مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی خارج می‌شوند بر اساس فرم مصوب هیأت وزیران (‌که طی‌ تصویب‌نامه شماره ۱۵۸۵۲ت۱۷۷ه مورخ ۱۳۶۹.۵.۲۴ ابلاغ گردیده است) با اصلاح عبارت “‌از تاریخ خروج از زیر پوشش مرکز گسترش” به عبارت “‌از تاریخ‌ شروع بهره‌برداری” در ماده (۱ و ۲) و جایگزینی عبارت “‌از تاریخ بهره‌برداری” به جای عبارت “‌از این تاریخ” در سطر دوم ماده (۴) فرم مزبور خواهد بود.

‌ماده ۳۰ – وضعیت شرکت‌های تعاونی تحت پوشش مراکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی
توسط کمیسیونی متشکل از نمایندگان ثابت و تام‌الاختیار‌ سازمان برنامه و بودجه،
بانک سپه و مرکز گسترش خدمات تولیدی و عمرانی استان رسیدگی می‌شود و در صورت تشخیص
اینکه هر یک از شرکت‌های تعاونی‌ مزبور قابلیت بازیافت نداشته و قادر به بازپرداخت
تسهیلات اعتباری دریافتی نمی‌باشند. تمام یا قسمتی از مایملک آنها با رعایت سایر
ضوابط و مقررات مندرج‌در آیین‌نامه اجرایی بند (۹) تبصره (۳) قانون بودجه سال ۱۳۶۸
کل کشور، از طریق مزایده یا ترک تشریفات یا هر طریق دیگری که به صرفه و صلاح دولت
باشد‌به فروش می‌رسد و از محل ماحصل فروش مطالبات بانک و دولت تأمین و پرداخت می‌گردد.

‌حسن حبیبی – معاون اول رییس جمهور