‌قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه قانون استخدام کشوری

تاریخ تصویب: ۱۳۶۸/۱۲/۱۳
تاریخ انتشار: ۱۳۶۹/۰۱/۲۱

‌ماده 1 – [اصلاحی ۱۳۷۴/۱۱/۲۵]
میزان حقوق بازنشستگی موضوع ماده 78 و 79 قانون استخدام کشوری عبارت است از معدل حقوق و تفاوت تطبیق حقوق و‌ فوق‌العاده شغل مستخدم در سه سال اشتغال آخر خدمت.

‌تبصره 1 – در مواردی که سابقه خدمت موضوع این ماده از سه سال کمتر باشد، آخرین حقوق و تفاوت تطبیق حقوق و بالاترین فوق‌العاده شغل‌ زمان اشتغال مستخدم ملاک عمل قرار می‌گیرد.

‌تبصره 2 – در موارد مستخدمین موضوع مواد 143 و 144 قانون استخدام کشوری رشته شغلی تعیین شده در همطرازی برای تشخیص گروه‌ مستخدمین، مبنای تعیین فوق‌العاده شغل تعیین شده در برقراری حقوق بازنشستگی و وظیفه آنان طبق مقررات این قانون محاسبه خواهد شد.


[بند ب قانون اصلاح قوانین و مقررات بازنشستگی و وظیفه، مصوب ۱۳۷۴/۱۱/۲۵
در احتساب حقوق بازنشستگی و وظیفه موضوع ماده (1) و بند «ج» ماده (8) قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه قانون استخدام‌ کشوری، حقوق، تفاوت تطبیق حقوق، فوق‌ العاده شغل و سایر فوق ‌العاده ‌هایی که از بابت آنها کسور بازنشستگی دریافت می‌ شود مورد محاسبه قرار‌ می‌ گیرد.]


‌ماده 2 – بازنشستگی مستخدمین رسمی، ثابت و دارای عناوین مشابه وزارتخانه‌ها، مؤسسات، شرکت‌های دولتی، شهرداریها و مؤسسات دولتی‌ که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است با حداقل سی سال سابقه خدمت قابل قبول از لحاظ بازنشستگی طبق مقررات مربوط خواهد بود.

‌تبصره 1 – مستخدمین رسمی و یا ثابت مشمول این قانون می‌توانند با دارا بودن شرایط زیر و موافقت دستگاه دولتی متبوع خود بازنشسته شوند:

‌الف – مستخدمین مرد با 50 سال سن و بیست و پنج سال سابقه خدمت.

ب – [اصلاحی ۱۳۷۰/۱۰/۳]
مستخدمین زن با ۲۰ سال سابقه خدمت.

‌تبصره 2 – صرفاً بازنشستگی جانبازان انقلاب اسلامی، جنگ تحمیلی، معلولین، شاغلین مشاغل سخت و زیان‌آور و نیز مشمولین ماده 77 و بند‌ الف ماده 74 قانون استخدام کشوری از شمول حکم این ماده مستثنی بوده و تابع مقررات مربوط به خود و حداقل سن بازنشستگی خواهد بود.

‌تبصره 3 – میزان حقوق بازنشستگی و وظیفه مستخدمین مشمول تبصره 1 این ماده و نیز مستخدمینی که بر اساس بند الف ماده 74 و مواد 77 و 79 قانون استخدام کشوری با کمتر از سی سال سابقه خدمت بازنشسته یا ازکارافتاده می‌شوند، پس از محاسبه بر اساس مفاد ماده 1 این قانون نتیجه یک‌سی‌ام در سنوات خدمت قابل قبول آنان ضرب می‌شود.

‌تبصره 4 – در مواردی که سابقه خدمت مشمولین ماده 77 و بند الف ماده 74 قانون استخدام کشوری کمتر از پانزده سال باشد، سنوات خدمت‌ مورد نظر پانزده سال محسوب خواهد شد.


‌ماده 3 – به حقوق مستخدمینی که حسب نیاز دستگاه و موافقت مستخدم بیش از سی سال خدمت می‌نمایند و در آخرین پایه گروه مربوط و یا‌ عناوین مشابه آن قرار گرفته و یا می‌گیرند، به ازای هر سال خدمت مازاد بر سی سال معادل ریالی آخرین پایه دریافتی در گروه مربوطه و یا عناوین مشابه‌ آن اضافه و در تعیین حقوق بازنشستگی آنان ملاک محاسبه قرار می‌گیرد ولی هر گونه فوق‌العاده شغل تشویقی جهت اشتغال مازاد بر سی سال در تعیین‌ حقوق بازنشستگی مستخدمین محاسبه نخواهد شد.

‌تبصره 1 – [اصلاحی ۱۳۷۴/۱۱/۲۵]
افزایش‌های حقوق موضوع این ماده در زمان بازنشستگی، فوت و ازکارافتادگی به حداکثر حقوق بازنشستگی و وظیفه موضوع‌ ماده 4 در مورد این قبیل مستخدمین اضافه خواهد شد.

‌تبصره 2 – مستخدمین موضوع این ماده که سی سال کسور بازنشستگی و یا حق بیمه پرداخته، از پرداخت کسور بازنشستگی معاف خواهند بود‌ لکن کسور بازنشستگی سهم کارفرمایی سنوات خدمت قابل قبول مستخدم در تعیین حقوق بازنشستگی و وظیفه آنان وسیله دستگاه متبوع مستخدم به‌ صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان واریز می‌گردد.

‌تبصره 3 – دستگاهها می‌توانند حداکثر یک چهارم ساعات کار مقرر هفتگی مستخدمین مشمول این ماده را در مشاغل تخصصی کاهش دهند.


‌ماده 4 – حداکثر حقوق بازنشستگی و وظیفه ازکارافتادگی و وظیفه وراث موضوع این قانون راجع به حداکثر حقوق بازنشستگی مصوب خرداد ماه‌ سال 1361 مجلس شورای اسلامی معادل چهار سوم و حداقل آن معادل دو پنجم بالاترین رقم جدول حقوق موضوع ماده 32 قانون استخدام کشوری‌ تعیین می‌گردد.

‌تبصره – به هیأت وزیران اختیار داده می‌شود که در مواقع ضروری نسبت به افزایش حداقل تعیین شده در این ماده اقدام نماید.


‌ماده 5 – حقوق بازنشستگی و وظیفه ازکارافتادگی و وظیفه وراث و مجموع پرداختی به وراث مستخدمین رسمی مشمول قانون استخدام کشوری‌ و مستخدمینی که از لحاظ بازنشستگی و وظیفه مشمول قانون مزبور و مشترک صندوق بازنشستگی کشوری می‌باشند و تا پایان سال 1346 بازنشسته‌ و ازکارافتاده و یا فوت شده‌اند، به میزان 20% افزایش می‌یابد و در مورد مستخدمینی که از تاریخ 1347.1.1 تا پایان سال 1368 بازنشسته یا ازکارافتاده‌ و یا فوت شده‌اند، به ازای هر دو سال سابقه پرداخت کسور بازنشستگی از مزایای مستمر، فوق‌العاده شغل یا مزایای شغل و فوق‌العاده‌های مربوط 1% (‌نیم درصد در سال) علاوه بر 20% مذکور حقوق بازنشستگی یا وظیفه ازکارافتادگی و یا وظیفه وراث افزوده خواهد شد (در ازای سنوات خدمت‌ ارفاقی افزایش‌های مزبور اعمال نخواهد شد) مشروط بر این که مجموع افزایش‌های این ماده برای مستخدمین مورد بحث از 30% حقوق بازنشستگی و‌ وظیفه ازکارافتادگی و وظیفه وراث تجاوز نکند. کسر سال یک سال محسوب می‌شود.‌

تبصره – در مورد مستخدمینی که با ارفاق سنوات خدمت بازنشسته شده‌اند، حقوق بازنشستگی بدون ارفاق ملاک افزایش موضوع این ماده قرار‌ خواهد گرفت.


ماده 6 – میزان حقوق وظیفه سهم وراث قانونی موضوع ماده 86 قانون استخدام کشوری در مورد افراد وظیفه‌بگیر به شرح زیر تعیین و پرداخت‌ می‌شود:

الف – [اصلاحی ۱۳۷۴/۱۱/۲۵]
در مواردی که تعداد ورثه کمتر از پنج نفر باشد، چهارپنجم حقوق بازنشستگی به تساوی به عنوان حقوق وظیفه به وراث پرداخت می ‌شود.

ب – [اصلاحی ۱۳۷۴/۱۱/۲۵]
اگر تعداد وراث پنج نفر و یا بیشتر باشد، تمام حقوق بازنشستگی به آنان پرداخت خواهد شد.

تبصره 1 – میزان مجموع حقوق وظیفه وراث در هر حال از حداقل مقرر تعیین شده مطابق مقررات کمتر نخواهد بود.

تبصره 2 – [اصلاحی ۱۳۷۴/۱۱/۲۵]
هرگاه سهم یکی از وراث قطع شود با توجه به تعداد ورثه و با رعایت نسبتهای مقرر در بند «‌الف» سهم مذکور به تساوی به سهام بقیه ‌وراث اضافه می ‌شود.

‌تبصره 3 – [حذف ۱۳۷۴/۱۱/۲۵]


ماده 7 – وزارتخانه‌ها، مؤسسات دولتی مشمول قانون استخدام کشوری، شهرداری‌ها، مؤسسات و شرکت‌های دولتی خارج از شمول قانون مزبور‌ که مستخدمین آنها مشترک صندوق بازنشستگی کشوری می‌باشند و همچنین مؤسسات موضوع تبصره 1 ماده 71 و تبصره 2 ماده 73 مکلفند علاوه بر‌ کسور بازنشستگی موضوع ماده 71 قانون مزبور هر ماه معادل 1.5 برابر آن را به عنوان سهم کارفرما از بودجه خود به صندوق بازنشستگی کشوری‌ واریز نمایند.

تبصره – [حذف ۱۳۷۴/۱۱/۲۵]


ماده 8 – مواد و تبصره‌های فصل بازنشستگی قانون استخدام کشوری به شرح زیر اصلاح می‌شود:
‌الف – در تبصره 2 ماده 71 عبارت ” حقوق گروه پایه” به عبارت ” حقوق و تفاوت تطبیق حقوق”
ب – در ماده 72 کلمه ” حقوق” به عبارت ” حقوق و فوق‌العاده شغل”
ج – در مواد 80 و 83 عبارت ” تمام حقوق” به عبارت ” تمام حقوق و تفاوت تطبیق حقوق و فوق‌العاده شغل”
‌د – در تبصره 1 ماده 85 عبارت ” متوسط حقوق” به عبارت “‌حقوق و تفاوت تطبیق حقوق و فوق‌العاده شغل”
ه – در تبصره 2 ماده 85 عبارت “‌اولین حقوق پایه رسمی” به عبارت “‌اولین حقوق گروه و پایه رسمی و تفاوت تطبیق و فوق‌العاده شغل”
‌و – در ماده 100 عبارت‌های “‌حقوق و مزایا” و “‌تفاوت حقوق” به عبارت “‌حقوق و تفاوت تطبیق حقوق و فوق‌العاده شغل”
‌ز – در تبصره 1 ماده 117 عبارت ” تمام حقوق” به عبارت “‌حقوق و تفاوت تطبیق حقوق”


‌ماده 9 – در مورد مستخدمین مشمول مقررات استخدامی شرکت‌های دولتی مصوب 1352.3.5 و نیز دستگاههای دارای مقررات استخدامی‌ خاص که مشمول این قانون می‌گردند و در مقررات استخدامی آنان به جای عنوان فوق‌العاده شغل (‌موضوع ماده 38 قانون استخدام کشوری) عناوین‌ دیگری نظیر مزایای شغل ذکر شده است و مشمول برداشت کسور بازنشستگی می‌باشند با تأیید سازمان امور اداری و استخدامی کشور از لحاظ این‌ قانون مشمول احکام مربوط به فوق‌العاده شغل خواهند بود.


‌ماده 10 – مستخدمین شاغل تخصصی در صورت درخواست و موافقت دستگاه متبوع آنها از حکم ماده 77 قانون استخدام کشوری مستثنی‌ خواهند بود.


‌ماده ۱۱- [اصلاحی ۱۳۸۰/۶/۲۸]
به منظور هماهنگ برنامه‌های کلیه صندوقهای بازنشستگی و وظیفه و عناوین مشابه وزارتخانه‌ها، مؤسسات و شرکتهای دولتی از جمله‌ وزارتخانه‌ها و مؤسسات دولتی که شمول مقررات عمومی بر آنها مستلزم ذکر نام است، شورای هماهنگی مرکب از رئیسان صندوقهای بازنشستگی‌ تشکیل می‌گردد.

‌تبصره 1 ـ کلیه صندوقهای بازنشستگی موضوع این ماده، دارای شخصیت حقوقی مستقل بوده و طبق ضوابط خود اداره خواهند شد.

‌تبصره 2 ـ از تاریخ لازم‌الاجراء شدن این قانون، تأسیس صندوقهای بازنشستگی جدید و تصویب و اصلاح اساسنامه آنها، همچنین اصلاح اساسنامه‌ سازمان بازنشستگی کشوری با پیشنهاد سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

[اساسنامه سازمان بازنشستگی کشوری‌، مصوب ۱۳۸۲]

‌تبصره 3 ـ سازمان بازنشستگی کشوری، صندوقهای بازنشستگی و وظیفه نیروهای مسلح، سازمان تأمین اجتماعی و سایر صندوقهای بازنشستگی‌ موضوع این ماده از شمول قوانین و مقررات عمومی دولت مستثنی می‌باشند.

تبصره 4 ـ سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور موظف است حداکثر ظرف مدت دو سال با اخذ پیشنهادهای شورای هماهنگی صندوقهای‌ بازنشستگی برای ایجاد وحدت رویه مالی و خدماتی صندوقها نسبت به اصلاح مقررات و قوانین صندوقها از طریق مراجع ذی‌ربط اقدام نماید.


‌ماده 12 – دولت مکلف است نسبت به پرداخت کلیه بدهی‌های معوقه ناشی از عدم اجرای مفاد تبصره‌های 1 و 2 ماده 70 و ماده 73 قانون‌ استخدام کشوری را به صندوق بازنشستگی کارکنان دولت و رفاه بازنشستگان واریز نماید و میزان وجوه پرداختی را در قانون بودجه هر سال پیش‌بینی‌نماید.


ماده ۱۳- [اصلاحی ۱۳۸۰/۶/۲۸]
در صورتی که هر یک از صندوقهای بازنشستگی کارکنان دولت با کلیه تعهدات، اموال، دارائی‌ها درخواست ادغام در سازمان بازنشستگی‌ کشوری را نمایند، سازمان بازنشستگی کشوری مکلف است ضمن انجام بررسیهای مالی لازم و پس از تعیین تکلیف بدهیها و مطالبات، نسبت به انجام‌ این درخواست اقدام نماید.

‌تبصره- [الحاقی ۱۳۸۰/۶/۲۸]
چگونگی تشکیل و اداره شورای هماهنگی صندوقهای بازنشستگی به موجب آیین‌نامه‌ای خواهد بود که توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی‌ کشور و صندوقهای بازنشستگی موضوع این قانون تهیه و به تصویب هیات وزیران خواهد رسید.


ماده ۱۴ – آیین‌نامه اجرایی این قانون حداکثر ظرف مدت دو ماه توسط سازمان امور اداری و استخدامی کشور تهیه و به تصویب هیأت وزیران‌ خواهد رسید.

[‌آیین‌نامه اجرایی قانون اصلاح مقررات بازنشستگی و وظیفه قانون استخدام کشوری]


‌ماده 15 – مفاد این قانون از تاریخ 1369.1.1 لازم‌الاجرا خواهد بود و مقررات مغایر با آن از تاریخ مذکور لغو می‌شود.


‌قانون فوق مشتمل بر پانزده ماده و هفده تبصره در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ سیزدهم اسفند ماه یک هزار و سیصد و شصت و هشت مجلس‌ شورای اسلامی تصویب و در تاریخ 1368.12.20 به تأیید شورای نگهبان رسیده است.

‌رئیس مجلس شورای اسلامی – مهدی کروبی