شماره ۴۶۷۶۰ت۴۵۱ – ۱۳۶۸.۰۵.۰۵
هیأت وزیران در جلسه مورخ ۶۸.۴.۲۸ بنا به پیشنهاد شماره ۴۸۵۴.۲۴.۱ مورخ ۶۵.۸.۱۰ وزارت کشور و در اجرای ماده ۷۲ قانون انتخابات شوراهای اسلامی کشور آیین‌نامه اجرایی قانون مزبور را به شرح زیر تصویب نمودند:
فصل اول – کلیات
ماده ۱ – در این آیین‌نامه اجرایی به جهت رعایت اختصار، عبارات (قانون انتخابات) و (قانون تشکیلات) و (قانون اصلاح قانون تشکیلات) به ترتیب به‌جای عبارات (از فصل دوم لغاتی فصل نهم قانون اصلاح تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری و انتخابات شوراهای مزبور مصوب ۱۳۶۵.۵.۱) و (قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشوری مصوب ۱۳۶۱.۹.۱) و (فصل اول قانون اصلاح قانون تشکیلات شوراهای اسلامی کشور و انتخابات شوراهای مزبور مصوب ۱۳۶۵.۵.۱) به کار برده شده است.
ماده ۲ – تاریخ شروع اولین دوره شوراهای اسلامی کشوری پس از برگزاری انتخابات به تشخیص وزیر کشور تعیین می‌شود.
ماده ۳ – به استناد ماده ۷ قانون انتخابات، فرمانداران و بخشداران می‌توانند در کلیه مراحل انتخابات از مأمورین و دستگاه‌های انتظامی استفاده نمایند.
تبصره: برای استفاده از امکانات نیروهای نظامی، شورای تأمین هر منطقه تصمیم‌گیری می‌نماید.
ماده ۴ – در صورت انحلال شورا توسط مرجع قانونی، موضوع ماده ۳۹ قانون انتخابات، مرجع مذکور موظف است بلافاصله مراتب انحلال را به وزارت کشور اعلام نماید.
ماده ۵ – هیأتهای ثبت نام روستایی مندرج در تبصره ۳ ماده ۲۹ قانون انتخابات،
موظفند به طرق مقتضی اسامی و مشخصات کامل داوطلبان شوراهای اسلامی روستایی را در
اولین فرصت و با سریعترین وسیله ممکن به بخشدار اعلام نماید.
ماده ۶ – فرمانداران و بخشداران برای هر یک از شعب ثبت نام و اخذ رأی یک نفر نماینده تعیین می‌نمایند.
در مورد شعب ثبت نام و اخذ رأی حوزه‌های شهری واقع در محدوده بخش، فرمانداران
مستقیماً یا با تفویض اختیار به بخشدار مربوطه نسبت به تعیین نماینده اقدام می‌نمایند.
ماده ۷ – فرمانداران و بخشداران مکلفند در جلسات انتخابات اعضاء هیأت رییسه و
تعیین نماینده جهت عضویت در شوراهای مافوق شخصاً شرکت نموده و با نماینده اعزام نمایند.
ماده ۸ – در هر یک از شوراهایی که از طریق انتخابات غیر مستقیم تشکیل می‌شود و
فاقد عضو علی‌البدل می‌باشند. چنانچه عضوی به هر علت از‌عضویت شورا خارج گردد به
نحوی که تعداد اعضاء شورا از حد نصاب مقرر در قانون کمتر شود، جانشین وی از شورای
مادون مربوط انتخاب می‌شود(به استثناء آن تعداد از شوراهای اسلامی دهستان و منطقه
که دارای اعضاء علی‌البدل می‌باشند.)
ماده ۹ – در صورتی که عضو معرفی شده از شورای مادون به عضویت شورای مافوق انتخاب
نشود و یا به عنوان عضو ملی به کار خود ادامه می‌دهد‌شورای مادون نیز تا روشن شدن
وضعیت انتخابات و تشکیل شورای مافوق از دعوت عضو علی‌البدل به جای نماینده معرفی
شده خودداری می‌نماید
ماده ۱۰ – در صورت کافی نمودن تعداد مدعوین در جلسات انتخاب اعضاء اصلی و
علی‌البدل شوراهای اسلامی دهستان و منطقه و عدم امکان‌انتخاب معادل بیش از نصف
اعضاء اصلی شورا به عنوان اعضاء علی‌البدل، تشکیل شورا با هر تعداد اعضاء
علی‌البدل بلامانع خواهد بود.
ماده ۱۱ – در صورتی که آراء دو یا چند نفر از نامزدها مساوی باشد و انتخاب یک یا
چند نفر از آنها ضرورت پیدا کند ملاک انتخاب داشتن سواد خواندن‌و نوشتن است و در
شرایط مساوی با قرعه تعیین تکلیف می‌شود که در هر دو صورت تصمیمات قانونی در جلسه
هیأت اجرایی گرفته می‌شود.
تبصره: نامزدهای انتخاباتی مذکور در صورت تمایل می‌تواند در جلسه قرعه‌کشی شرکت
نمایند. تاریخ و محل قرعه‌کشی باید حداقل ۲۴ ساعت قبل‌توسط فرماندار یا بخشدار به
منتخبین ذیربط ابلاغ گردد.
ماده ۱۲ – خویشاوندان سببی درجه یک مندرج در ماده ۴۰ قانون انتخابات عبارت از پدر
و مادر زوج و نه زوجه می‌باشد.
ماده ۱۳ – تشخیص آبادیهای مجاور هم موضوع ماده ۴۷ قانون انتخابات پیشنهاد بخشدار
و تأیید فرماندار خواهد بود و انتخابات تعیین دو نفر نماینده‌آبادی همزمان با
انتخابات سایر روستاها و به وسیله بخشدار برگزار می‌شود.
ماده ۱۴ – تعداد اعضائ علی‌البدل شوراهای اسلامی روستایی مندرج در ماده ۵ قانون
اصلاح قانون تشکیلات برای شوراهای سه نفره، ۲ نفر -شوراهای پنج نفره ۳ نفر –
شوراهای هفت نفره، ۴ نفر می‌باشد.
ماده ۱۵ – سرپرستان استانداری، فرمانداری و بخشداری به جای استاندار فرماندار و بخشدار خواهند بود.
ماده ۱۶ – بخشداران جهت توجیه و آگاه نمودن روستاییان از چگونگی انتخابات شوراها، ۲ ماه قبل از انتخابات از نیروهای جهاد سازندگی استفاده می‌نمایند.
تبصره: در صورت نیاز از سایر ارگان‌ها نیز استفاده خواهند شد.
ماده ۱۷ – انجام انتخابات محله در شهرها موکول به اعلام محدوده رسمی محلات از طرف شهرداری مربوط می‌باشد.
ماده ۱۸ – در انتخابات شوراهای اسلامی روستاها – محله – شهر اعضاء اصلی و علی‌البدل شورا پس از پایان رأی‌گیری و به ترتیب تقدم آراء مکتسبه، به وسیله هیأت اجرایی مشخص و اعلام خواهد شد بنابر این رأی‌دهنده اسامی نامزدهای مورد نظر خود را حداکثر به تعداد اعضائ اصلی شورا انتخاب و‌در برگه رأی درج می‌نماید.
تبصره: در صورتی که اسامی نوشته شده در برگ رأی بیش از تعداد لازم باشد اسامی اضافی از آخر خوانده نمی‌شود.
ماده ۱۹ – [اصلاحی ۱۳۶۸/۵/۲۳]
در انتخابات شوراهای اسلامی روستاها چنانچه به علت کثرت روستاهای بخش، نیروی اجرایی و امکانات لازم آن چنان فراهم نباشد که اخذ رأی کلیه روستاها همزمان و در یک روز انجام پذیرد، به تشخیص هیأت اجرایی فرعی بخش و تأیید هیأت اجرایی مرکز شهرستان اخذ رأی می‌تواند حداکثر تا ده روز متوالی (هر روز یک تعداد از روستاها) به عمل آید.
ماده ۲۰ – وظایفی را که مواد ۱۷ و ۱۸ و ۲۰ قانون انتخابات برای فرمانداران تعیین نموده با رعایت ماده ۲۳ همین قانون، بخشداران نیز در بخش به‌عهده خواهند داشت.
ماده ۲۱ – فرمانداران و بخشداران از آغاز انتخابات با دعوت از اعضای هیأتهای نظارت، موجبات نظارت کامل آنان را در کلیه مراحل انتخابات فراهم می‌نمایند.
ماده ۲۲ – در اجرای مواد ۷۴ و ۷۵ قانون انتخابات، ستاد انتخابات استانداری پس از
وصول اسامی هیأت عالی نظارت استان و نیز هیأت نظارت مرکز شهرستان اسامی نامبردگان
را به فرمانداریها اعلام می‌نماید و فرمانداران پس از وصول اسامی هیأتهای نظارت
فرعی موضوع ماده ۷۶ قانون انتخابات مراتب را به اطلاع بخشداران می‌رساند.
ماده ۲۳ – شرکت اعضاء هیأت نظارت در جلسات هیأت اجرایی به منظور نظارت بر صحت اجرای قانون انتخابات بوده و عدم حضور آنان در جلسات‌و یا خودداری آنان از امضاء صورتجلسات مانع از ادامه کار انتخابات نخواهد بود.
فصل دوم – تبلیغات
ماده ۲۴ – فعالیتهای تبلیغاتی انتخابات پس از انتشار آگهی اسامی نامزدها شروع و تا ۲۴ ساعت قبل از ساعت اخذ رأی ادامه خواهد داشت.
ماده ۲۵ – هیچکس حق ندارد آگهی یا پوسترهای تبلیغاتی نامزدهای انتخاباتی را که در محلهای مجاز الصاق گردیده در مدت و زمان قانونی تبلیغات پاره و یا معدوم نماید.
ماده ۲۶ – انجام هر گونه فعالیت تبلیغاتی از تاریخ اعلام رسمی اسامی نامزدها یا علیه نامزدهای عضویت در شوراهای اسلامی از رادیو و تلویزیون و میز خطابه نماز جمعه و یا هر وسیله دیگری که جنبه، رسمی و دولتی دارد و فعالیت کارمندان در ساعات اداری و همچنین استفاده از وسائل و سایر امکانات وزارتخانه‌ها و ادارات شرکت‌های دولتی و مؤسسات وابسته به دولت و نهادها و مؤسسات که از بودجه عمومی (به هر مقدار) استفاده می‌کند‌و همچنین در اختیار گذاشتن مسائل و امکانات مزبور ممنوع می‌باشد.
ماده ۲۷ – مقامات اجرایی و نظارت انتخابات حق تبلیغ‌له یا علیه هیچ یک از داوطلبان انتخاباتی را نخواهد داشت.
ماده ۲۸ – الصاق اعلامیه، عکس، پوستر، هر گونه آگهی تبلیغاتی بر روی علائم
راهنمایی و رانندگی تابلوی بیمارستانها۷ تابلوی مدارس و سایر مؤسسات آموزش دولتی و
وابسته به دولت ممنوع می‌باشد شهرداریها و بخشداریها نیز باید نسبت به امحاء چنین اوراق اقدام نمایند.
ماده ۲۹ – هر گونه آگهی و آثار تبلیغاتی باید قبل از شروع اخذ رأی از محل شعبه ثبت نام و اخذ رأی توسط اعضاء شعب امحاء گردد.
ماده ۳۰ – داوطلبان انتخاباتی و طرفداران آنان به هیچ وجه مجاز به تبلیغ علیه
داوطلبان دیگر نبوده و تنها می‌تواند شایستگی‌های خود یا داوطلب‌مورد نظرشان را
مطرح نمایند و هر گونه هتک حرمت و حیثیت نامزدها انتخاباتی برای عموم ممنوع می‌باشد.
فصل سوم – انتخابات مستقیم شوراهای اسلامی (روستاها، محله، شهر)
ماده ۳۱ – فرمانداران و بخشداران به محض دریافت دستور وزارت کشور مبنی بر شروع
انتخابات وصول آن را به ستاد انتخابات کشور با سریعترین وسیله مخابراتی (تلگراف
– تلفنگرام – تله تایپ) اعلام می‌نمایند.
ماده ۳۲ – فرمانداران و بخشداران پس از وصول دستور شروع انتخابات و در موعد مقرر
موظفند با رعایت مواد ۱۴ و ۲۳ قانون انتخابات برای تشکیل هیأت اجرایی انتخابات از
اعضاء اداری هیأت اجرایی سریعاً دعوت به عمل آورند.
ماده ۳۳ – فرمانداران و بخشداران در ساعت مقرر جلسه‌ای با حضور اعضاء اداری هیأت
اجرایی انتخابات تشکیل داده پس از تبادل نظر ۲۵ نفر از‌معتمدین اقشار مختلف مردم
را از مرکز شهرستان و بخشهای تابعه تعیین و مراتب را صورتجلسه می‌نمایند.
ماده ۳۴ – فرمانداران و بخشداران پس از وصول صورتجلسه انتخاب ۲۵ نفر معتمدین
اقشار مختلف مردم، به منظور انتخاب اعضای اصلی و‌علی‌البدل هیأت اجرایی، از آنان
دعوت به عمل می‌آورند.
ماده ۳۵ – فرمانداران و بخشداران جلسه انتخاب معتمدین هیأت اجرایی را با حضور
اعضاء اداری هیأت و نظار یا ناظرین تشکیل داده و پس از حضور‌حداقل (۳).(۲) مدعوین
(۱۷ نفر از ۲۵ نفر) رسمیت جلسه را اعلام می‌نمایند. سپس معتمدین حاضر در جلسه از
بین خود ۵ نفر (برای هیأت اجرایی‌مرکز شهرستان) ۶ نفر (برای هیأت اجرایی حوزه
فرعی بخش) به عنوان معتمدین اصلی و ۵ نفر معتمدین علی‌البدل هیأت اجرایی با رأی
مخفی و‌اکثریت نسبی آراء انتخاب و مراتب را صورتجلسه می‌نمایند.
ماده ۳۶ – فرمانداران و بخشداران بلافاصله پس از انتخابات معتمدین اصلی و
علی‌البدل هیأت اجرایی مراتب را به ستاد انتخابات کشور مخابره‌می‌نمایند.
ماده ۳۷ – هیأت اجرایی فرعی در هر بخش بلافاصله پس از تشکیل، نسبت به تعیین
هیأتهای سه نفری ثبت نام داوطلبان شوراهای اسلامی روستایی موضوع تبصره ۳ ذیل ماده
29 قانون انتخابات ادامه و نتیجه را صورتجلسه می‌نمایند.
تبصره: حداقل یک نفر از اعضای هیأتهای ۳ نفره ثبت نام در مناطقی که جهاد سازندگی فعالیت می‌نماید از نیروهای این نهاد تأمین می‌گردد.
ماده ۳۸ – بخشداران پس از صدور ابلاغ هیأتهای سه نفری ضمن راهنمایی‌های لازم،
نسبت به اعزام آنان به محل مأموریت اقدام می‌نمایند.
ماده ۳۹ – فرمانداران و بخشداران همزمان با تشکیل هیأت اجرایی نسبت به تهیه و
انتشار آگهی ثبت نام داوطلبان عضویت در شوراهای اسلامی اقدام‌نمایند.
ماده ۴۰ – در اجرای ماده ۲۱ قانون انتخابات، هیأتهای اجرایی در موعد مقرر به
منظور تعیین تعداد و محل استقرار شعب ثبت نام و اخذ رأی تشکیل‌جلسه داده و مراتب
را صورتجلسه می‌نمایند.
ماده ۴۱ – داوطلبان عضویت در شوراهای اسلامی بر اساس ماده ۲۹ قانون انتخابات ظرف
مهلت مقرر قانونی به مراکز ثبت نام (داوطلبان عضویت در‌شوراهای اسلامی محله و
شهر، به فرمانداری و داوطلبان عضویت در شوراهای اسلامی روستایی به بخشداری و یا
هیأتهای سه نفری اعزامی به‌روستاها) مراجعه و ضمن ارائه اصل شناسنامه عکس‌دار خود
و تحویل مدارک مورد نیاز، پرسشنامه اعلام داوطلبی را دریافت و در حضور
مسئولین ذیربط حوزه انتخابیه تکمیل و تسلیم می‌نمایند و ضمن اخذ رسید آمادگی خود
را برای شرکت در انتخابات اعلام می‌دارند.
تبصره: داوطلبان عضویت در شورای اسلامی روستایی یک نسخه و داوطلبان عضویت در
شوراهای اسلامی محلات و شهرها دو نسخه از فرم‌داوطلبی را تکمیل خواهند نمود.
ماده ۴۲ – فرمانداران موظفند در اجرای ماده ۳۱ قانون انتخابات در پایان هر روز
فهرست اسامی و مشخصات داوطلبان شهری را به ستاد انتخابات کور‌تلفنگرام و تلگراف
نمایند و نیز در پایان مهلت قانونی ثبت نام مشخصات کلیه داوطلبان را یکجا و به
ترتیب حروف الفبا سریعاً به ستاد انتخاب کشور‌ارسال نمایند.
تبصره ۱: هیأت اجرایی فرعی از روز اول ثبت نام مقدمات رسیدگی به صلاحیت داوطلبان
را فراهم می‌نماید.
تبصره ۲: بخشداران مکلفند در اسرع وقت اسامی داوطلبان عضویت در شوراهای اسلامی
روستایی را جهت اعلام نظریه ارگان‌های ذیربط ارسال‌نمایند.
ماه ۴۴ – بخشداران پس از انقضاء مهلت ثبت نام، بدون وقفه جلسات هیأت اجرایی را با
حضور هیأت نظارت به منظور رسیدگی به صلاحیت قانونی‌داوطلبان تشکیل داده و نامزدهای
واجد شرایط قانونی را تعیین و مراتب را صورتجلسه خواهد نمود.
ماده ۴۵ – هیأت اجرایی مرکز شهرستان موظف است حداکثر ظرف مدت ۵ روز پس از اخذ
اطلاعات لازم از فرماندار، بررسی و رسیدگی به صلاحیت‌داوطلبان را به انجام رسانده
و نظر خود را پس از تأیید هیأت نظرات شهرستان، جهت اقدام قانونی به فرماندار تسلیم نماید.
تبصره: هیأت اجرایی از روز اول ثبت نام مقدمات رسیدگی به صلاحیت داوطلبان را فرام می‌نماید.
ماده ۴۶ – فرمانداران پس از انقضاء مهلت ثبت نام، بدون وقفه جلسات هیأت اجرایی را
با دعوت از هیأت نظارت به منظور رسیدگی به صلاحیت‌قانونی داوطلبان تشکیل داده و
نامزدهای واجد شرایط قانونی را تعیین و مراتب را صورتجلسه خواهند نمود.
ماده ۴۷ – فرمانداران و بخشداران مکلفند در اجرای ماده ۳۵ قانون انتخابات آگهی
اسامی نامزدهای تأیید شده هر حوزه انتخابیه را ظرف مدت ۲ روز‌تهیه و در حوزه
انتخابیه مربوط منتشر نمایند.
ماده ۴۸ – فرمانداران و بخشداران موظفند آگهی انتخابات را به تفکیک هر یک از
شوراها تهیه و ۷ روز قبل از روز اخذ رأی در حوزه انتخابیه مربوط‌جهت اهالی منتشر نمایند.
تبصره: در حوزه‌های انتخابیه‌ای که اقلیت‌های دینی وجود دارند آگهی با حذف عبارت “مسلمان و مبارز” تنظیم می‌گردد.
ماده ۴۹ – در اجرای ماده ۲۴ قانون انتخابات، هیأتهای اجرایی نسبت به تنظیم
صورتجلسه تعیین اعضاء شعب ثبت نام و اخذ رأی اقدام می‌نمایند.
ماد ۵۰ – فرمانداران و بخشداران موظفند با توجه به صورتجلسه هیأت اجرایی مبنی بر
تعیین اعضاء شعب ثبت نام و اخذ رأی نسبت به صدور ابلاغ آنان اقدام و از آنها برای
تحویل گرفتن صندوق و لوازم و مدارک ثبت نام و اخذ رأی دعوت به عمل آورند.
ماده ۵۱ – فرمانداران و بخشداران پس از حضور اعضاء شعب ثبت نام و اخذ رأی مدار و
لوازم مورد نیاز و همچنین برگهای انتخاباتی را به آنان تحویل و‌پس از توجیه برنامه
و روشن ثبت نام و اخذ رأی و قرائت آرا ترتیبی اتخاذ خواهند نمود که یک روز قبل از
روز اخذ رأی شعب ثبت نام و اخذ رأی آماده‌گردد.
ماده ۵۲ – فرمانداران و بخشداران پس از صدور ابلاغ اعضائ شعب ثبت نام و اخذ رأی
نسبت به صدور حکم نماینده فرماندار. بخشدار اقدام می‌نمایند.
تبصره ۱ – فرمانداران و بخشداران قبل از روز اخذ رأی وظایف نمایندگان فرمانداری.
بخشداری را به نحو مقتضی به نامبردگان یادآوری و آموزش لازم را به آنان خواهند داد.
تبصره ۲ – فرمانداران و بخشداران برای تعیین نماینده خود در شعب ثبت نام و اخذ
رأی حتی‌الامکان از کارمندان ادارات دولتی استفاده خواهند نمود.
تبصره ۳ – در صورت تعیین و معرفی کتبی ناظر برای هر یک از شعب ثبت نام و اخذ رأی
از طرف هیأت نظارت، فرمانداران و بخشداران موظفند نسبت به اعزام آنان به محل شعب
ثبت نام و اخذ رأی در معیت سایر اعضاء اقدام نمایند.
ماده ۵۳ – فرمانداران و بخشداران برای حفاظت شعب ثبت نام و اخذ رأی با همکاری
سازمانها انتظامی به تعداد لازم از مأمورین مذکور انتخاب نموده و ضمن صدور ابلاغ
نامبردگان آنان را در معیت اعضای شعبه و نماینده فرماندار. بخشدار به محل اعزام می‌نمایند.
ماده ۵۴ – برنامه روز اخذ رأی و قرائت آراء
اعضای شعب ثبت نام و اخذ رأی حداقل یک ساعت قبل از وقت مقرر در محل شعبه حاضر شده
ابتدا نسبت به انتخاب هیأت رییسه اقدام و مراتب را در صورتجلسه تنظیمی درج
می‌نمایند. سپس صندوق اخذ رأی را در حضور نماینده فرماندار. بخشدار و نظار بر
انتخابات (در صورت حضور) باز و پس‌از حصول اطمینان از خالی بودن صندوق آن را لفاف
نموده سپس با لاک و مهر می‌نمایند.
پس از امضاء قسمت الف صورتجلسه برنامه اخذ رأی و قرائت آراء را در ۶ مرحله به شرح زیر انجام می‌دهند.
اول – مرحله مراجعه رأی‌دهندگان
دوم – مرحله کنترل
سوم – مرحله ثبت نام
چهارم – مرحله اخذ رأی
پنجم – مرحله قرائت و شمارش آراء
ششم – مرحله تنظیم و تکمیل صورتجلسه
اول – مرحله مراجعه رأی‌دهندگان
1 – اعضای شعب باید کوشش نمایند محل اخذ رأی حتی‌الامکان در محوطه و مکانی مستقر
باشد که یک در برای ورود و یک در برای خروج‌رأی‌دهندگان داشته باشد.
مأمورین انتظامی موظفند طبق دستور نماینده فرماندار یا بخشدار یا رییس شبه ثبت
نام و اخذ رأی از ازدحام در داخل محوطه اخذ رأی ممانعت نمایند‌تا اخذ رأی در کمال
آرامش انجام پذیرد.
2 – رأی‌دهندگان با در دست داشتن عین شناسنامه در محل شبه ثبت نام و اخذ رأی حضور
یافته و به ترتیب به منظور ثبت نام و دادن رأی وارد محوطه‌اخذ رأی می‌شوند.
دوم – مرحله کنترل
کنترل در سه مرحله انجام می‌شود.
الف – کنترل شناسنامه
نماینده فرماندار یا بخشدار یا رییس شعبه یا هر یک از سه منشی شعبه ثبت نام و اخذ
رأی با ملاحظه شناسنامه رأی‌دهنده موارد زیر را مورد توجه قرار‌می‌دهند.
1 – شناسنامه به مهر شعب دیگر ممهور نشده باشد.
2 – شناسنامه متعلق به شخص مراجعه‌کننده بوده و صاحب آن حداقل ۱۵ سال تمام داشته باشد.
ب – نماینده فرماندار یا بخشدار یا رییس شعبه و یا هر یک از سه منشی انگشت سبابه
دست راست رأی‌دهنده را کنترل تا آلوده به رنگ جوهر استامپ‌که نشانه دادن رأی در
شعبه دیگر است نباشد.
توجه: در صورتی که مراجعه‌کننده دارای شناسنامه‌ای باشد که ممهور به مهر انتخابات
شورای اسلامی در روز اخذ رأی بوده و دلالت بر دادن رأی در‌شعبه دیگری نماید یا در
انگشت سبابه او اثر جوهر استامپ شعبه اخذ رأی دیگری مشاهده شود، با ستور نماینده
فرماندار یا بخشدار از رأی دادن وی‌جلوگیری به عمل می‌آید.
ج: کنترل شرط احراز توطن:
اعضاء شعبه به طرق مقتضی کنترل نمایند که شخص رأی‌دهنده حداقل یک سال قبل از روز
اخذ رأی در محل ساکن بوده و یا افراد تحت تکفل آنان(همسر و فرزندان) حداقل یک سال
قبل از انتخابات سکونت دائمی در حوزه انتخابیه داشته باشند.
سوم – مرحله ثبت نام
1 – پس از انجام مرحله کنترل و حصول اطمینان از اینکه شناسنامه متعلق به
مراجعه‌کننده بوده و واجد شرایط رأی دهنده می‌باشد یک نفر از‌منشی‌های نسبت به ثبت
مشخصات رأی‌دهنده بر اساس شناسنامه روی برگ تعرف (قسمت اول) اقدام و پس از اخذ
اثر انگشت رأی‌دهنده روی برگه‌تعرفه آن را با قید تاریخ با مهر انتخابات شورای
اسلامی مهمور و امضاء می‌نماید.
2 – متصدی ثبت نام صفحه دوم شناسنامه رأی‌دهنده را (پشت صفحه عکس‌دار) به مهر
انتخابات ممهور و به رأی‌دهنده تحویل می‌نماید.
چهارم – مرحله اخذ رأی
1 – پس از ثبت نام رأی‌دهنده، متصدی ثبت نام برگ رأی را بعد از ممهور نمودن به مهر
انتخابات از محل نقطه چین از تعرفه انتخاباتی جدا نموده و به‌رأی‌دهنده تسلیم
می‌نماید تا رأی‌دهنده اسم نامزد یا نامزدهای مور نظر خود را بر روی آن نوشته، تا
نموده و داخل صندوق اخذ رأی انداخته و از درب‌خروجی شعبه خارج شود. بدیهی است
تعرفه انتخاباتی در شعبه باقی می‌ماند.
2 – نماینده فرماندار یا بخشدار اعضاء شعبه ثبت نام و اخذ رأی باید ترتیبی اتخاذ
نمانید که رأی‌نویسی مخفی و به صورت کاملاً آزاد و بدون اعمال‌نفوذ شخص دیگری انجام
گیرد و هیچ یک از اعضای شعبه و نماینده فرماندار یا بخشدار و مأمورین انتظامی و
نماینده هیأت نظارت و اصولاً کلیه‌افرادی که به نحوی از انحاء در شعبه وظیفه‌ای به
عهده دارند حق نوشتن برگ رأی برای اشخاص را ندارند. بدیهی است در صورتی که برای
نوشتن رأی‌نیاز به فرد دیگری بود رأی‌دهنده بایستی از وجود افراد خارج از شعبه که
مورد اعتماد وی باشند استفاده نموده و اعضاء شعبه نیز کنترل نمایند تا عمل‌خلاف قانون انجام نگیرد.
3 – نماینده هیأت نظارت حق دخالت در امور اجرایی انتخابات را ندارد و در صورت
مشاهده تخلف یا اعمال نفوذ موظف است مراتب را به اعضاء‌شعبه و نماینده فرماندار یا
بخشدار تذکر دهد و آنان ضمن بررسی موضوع باید فرد یا افراد خاصی را توسط مأمورین
انتظامی حاضر در شعبه جلب و‌مراتب را صورتجلسه نموده و همراه خاطی تحویل مقامات قضایی دهند.
پنجم – مرحله قرائت و شمارش آراء
1 – اعضاء شعبه پس از انقضای مدت اخذ رأی در صورت حصول اطمینان از اینکه کلیه
مراجعه‌کنندگان رأی خود را در صندوق‌های رأی انداخته‌اند و‌دیگر کسی برای رأی دادن
در محل شعبه حضور ندارد. بلافاصله پس از شمارش تعرفه‌ها و درج آن در صورتجلسه، با
حضور محافظان صندوق و‌نماینده هیأت نظارت و نماینده فرماندار یا بخشدار شمارش و
قرائت آراء را آغاز می‌نمایند.
2 – ترتب شمارش و قرائت آراء به این صورت است که ابتدا رییس یا نیاب رییس شعبه اخذ
رأی با همکاری یکی از منشی‌ها لاک و مهر صندوق اخذ‌رأی را باز کرده و تعداد آراء
داخل صندوق را بدون اینکه قرائت شود برگ شماری و به تعداد برگهای تعرفه تطبیق داده
و به یکی از دو حالت زیر عمل‌می‌نمایند.
الف – چنانچه تعداد اوراق رأی داخل صندوق بیشتر از تعداد تعرفه‌ها باشد به تعداد
اضافی از مجموع برگهای رأی، بدون اینکه خوانده شود، برداشته و‌جمله، “باطل شد” را
بر روی آن قید و آن را باطل نموده و در صورتجلسه اخذ رأی نیز درج و در پایان میمه صورتجلسه می‌نمایند.
ب – در صورتی که تعداد برگهای رأی داخل صندوق مساوی یا کمتر از تعداد تعرفه‌های
باشد مراتب در صورتجلسه درج می‌شود.
3 – پس از اینکه شمارش آراء به ترتیب مذکور در فوق انجام شد قرائت آراء شروع و
مواد ۵ و ۶ قانون انتخابات و تبصره‌های ذیل آنها با تأیید هیأت‌نظارت حوزه
انتخابیه مربوطه اجراء خواهد شد.
ششم – مرحله تنظیم صورتجلسه
پس از خاتمه شمارش و قرائت آراء صورتجلسه اخذ رأی شعبه که به ضمیمه دستورالعمل
اجرایی از طرف وزارت کشور ارسال شده است در چهار‌نسخه تنظیم و سپس تعداد رأی هر یک
از دارندگان رأی در پشت برگه صورتجلسه در فرم مخصوص (فرم نتایج آراء) قیدی
می‌شود. صورتجلسه پس از‌تنظیم به امضای نماینده فرماندار یا بخشدار و اعضای شعبه
اخذ رأی و محافظان صندوق و نماینده هیأت نظارت می‌رسد و بلافاصله کلیه اوراق
و‌مدارک انتخاباتی و یک نسخه صورتجلسه اخذ رأی و محافظان صندوق و نماینده هیأت
نظارت می‌رسد و بلافاصله کلیه اوراق و مدارک انتخاباتی و‌یک نسخه صورتجلسه اخذ رأی
داخل صندوق رأی قرار داده می‌شوند. و پس از لاک و مهر شدن صندوق (یا صندوقها)
اعضاء شعبه اخذ رأی به اتفاق‌نماینده فرماندار یا بخشدار همراه مأمورین انتظامی،
صندوق (یا صندوقها) اعضاء شعبه اخذ رأی به اتفاق نماینده فرماندار یا بخشدار
همراه مأمورین‌انتظامی، صندوق (صندوق‌های) رأی را به همراه یک نسخه از صورتجلسه
شعبه اخذ رأی و سار مدارک رسماً تحویل هیأت اجرایی می‌دهند.
اگر در روز اخذ رأی اشکالات و ایراداتی پدید آمده باشد باید در قسمت انتهای
صورتجلسه ذکر گردد و به امضای اعضای شعبه و نماینده فرماندار یا‌بخشدار و محافظان صندوق و نماینده هیأت نظارت برسد.
توجه: تعداد رأی دارندگان رأی فقط در فرم نتایج آراء انتخابات شورای اسلامی که در
پشت برگ صورتجلسه مندرج است قید می‌شود.
ماده ۵۵ – هیأتهای اجرای پس از دریافت صندوق‌های آراء و مدارک و صورتجلسات شعب
اخذ رأی انتخابات نسبت به تنظیم صورتجلسه جمع آراء‌شعب هر یک از حوزه‌های انتخابیه
به طور جداگانه در سه نسخه اقدام می‌نمایند.
ماده ۵۶ – فرمانداران و بخشداران پس از انتشار آگهی نتیجه اخذ آراء ۲ نسخه آگهی
هر یک از حوزه‌های انتخابیه را جهت اطلاع هیأتهای اجرایی و‌نظارت مرکز شهرستان به
فرمانداری ارسال می‌دارند.
ماده ۵۸ – پس از پایان مهلت دریافت و رسیدگی به شکایات، جلسه مشترک هیأتهای
اجرایی و نظارت بخش تشکیل گردیده و نتیجه رسیدگی به‌شکایات را با توجه به وصول یا
عدم وصول شکایات حسب مورد در دو نسخه صورتجلسه می‌نمایند.
ماده ۵۹ – در اجرای تبصره ذیل ماده ۳۶ و همچنین تبصره ۲ ذیل ماده ۷۶ قانون
انتخابات، بخشداران موظف نسبت به ارسال دو نسخه صورتجلسه‌رسیدگی به شکایات مربوط
به هر یک از روستاهای واقع در محدوده بخش به فرماندار مرکز شهرستان اقدام نمایند.
ماده ۶۰ – پس از پایان مهلت دریافت و رسیدگی به شکایات، جلسه مشترک هیأت اجرایی و
نظارت مرکز شهرستان تشکیل گردیده و صورتجلسه‌رسیدگی به شکایات حوزه‌های انتخابیه
شهری (محله شهر) واقع در محدوده – شهرستان را با توجه به وصول یا عدم وصول شکایات
حسب مورد‌تنظیم و متعاقباً مراتب را به منظور تحویل به هیأت نظارت شهرستان یک جا
صورتجلسه می‌نمایند.
ماده ۶۱ – هیأتهای اجرایی و نظارت مرکز شهرستان در جلسه مشترک، صورتجلسه رسیدگی
به شکایات بخشها را بررسی و نسبت به آنها تصمیمات‌لازم اتخاذ و نتیجه را صورتجلسه
نموده و یک نسخه از آن را از طریق هیأت نظارت شهرستان جهت اقدام قانونی به هیأت
عالی نظارت استان ارسال‌می‌دارند.
ماده ۶۲ – فرمانداران بلافاصله پس از وصول نظریه هیأت عالی نظارت استان نتیجه
قطعی و نهایی انتخابات مربوطه به هر یک از حوزه‌های شهری(محله – شهر) را رأساً جهت
اطلاع عموم اهالی آگهی نموده و نتیجه قطعی انتخابات حوزه‌های روستایی را جهت صدور
آگهی به بخشدار مربوط اعلام‌می‌دارند.
تبصره ۱: فرمانداران یک نسخه آگهی اعضاء اصلی و علی‌البدل هر یک از شوراهای
اسلامی شهرهای واقع در محدوده بخش را برای بخشدار آن‌مربوطه ارسال می‌دارند.
تبصره ۲: در صورت عدم وصول نظریه هیأت عالی نظارت استان، پس از خاتمه مهلت مقرر
در تبصره ۲ ذیل ماده ۷۶ قانون انتخابات (دو هفته پس از‌اعلام نتیجه آراء)
فرمانداران موظفند صحت انتخابات را تأیید شده تلقی نموده و نسبت به اعلام نتجیه
قطعی و نهایی انتخابات به شرح ماده وق اقدام‌نمایند.
ماده ۶۳ – بخشدار آن پس از وصول تأییدیه صحت انتخابات روستاها از فرماندار مرکز شهرستان بلافاصله مراتب را آگهی می‌نمایند.
ماده ۶۴ – فرمانداران و بخشداران پس از وصول نظریه هیأت مرکزی نظارت مبنی بر
ابطال انتخابات هر یک از حوزه‌های انتخابیه مراتب را جهت اطلاع اهالی آگهی می‌نماید.
ماده ۶۵ – فرمانداران و بخشداران موظفند پس از انتشار آگهی‌های موضوع مواد ۶۲ و ۶۳ و ۶۴، بلافاصله نتیجه قطعی و نهایی انتخابات هر یک از‌روستاها، محلات و شهرها
(بخشداران روستاها و فرمانداران محلات و شهرها) را به طور جداگانه تهیه و یکجا طی نامه‌ای به ستاد انتخابات کشور‌ارسال دارند.
ماده ۶۶ – در اجرای ماده ۹ قانون تشکیلات و ماده ۶۶ قانون انتخابات، فرمانداران
به منظور تعیین هیأت رییسه و انتخاب یک نفر برای عضویت در‌شورای اسلامی (شهرستان
– بخش)، اعضاء منتخب شورای اسلامی شهر دعوت به عمل می‌آورند.
ماده ۶۷ – پس از حضور حداقل (۳).(۲) مدعوین و رسمیت یافتن جلسه، نسبت به انتخاب
هیأت رییسه شورای اسلامی شهر و تعیین یک نفر برای‌عضویت شورای اسلامی (شهرستان –
بخش) اقدام و نتیجه صورتجلسه می‌شود.
ماده ۶۸ – شورای اسلامی شهر مرکز شهرستان پس از تعیین یکی از اعضاء برای عضویت در
شورای اسلامی شهرستان نامبرده را در اجرای ماده ۶۵ قانون انتخابات و به فرماندار
معرفی می‌نماید.
ماده ۶۹ – شوراهای اسلامی شهرهای واقع در محدوده بخش پس از تعیین یکی از اعضاء
برای عضویت در شورای اسلامی بخش نامبرده را در اجرای ماده ۵۴ قانون انتخابات و به
بخشدار معرفی می‌نمایند.
فصل چهارم – انتخابات غیر مستقیم شوراهای اسلامی کشوری.
بخش اول – انتخابات شورای اسلامی دهستان
ماده ۷۰ – در اجرای ماده ۹ قانون تشکیلات و ماده ۵۱ قانون انتخابات بخشداران
مکلفند جهت یک یا چند روستاها یک نفر را به عنوان نماینده‌بخشدار به منظور تشکیل
اولین جلسه شورای اسلامی روستاها و انتخاب اعضاء هیأت رییسه و نیز تعیین یک نفر از
اعضاء برای شرکت در جلسه‌انتخابات اعضاء شورای اسلامی دهستان تعیین و به روستاهای
مربوط اعزام نمایند.
تبصره: بخشداران می‌توانند از اعضاء سه نفری ثبت نام موضوع ۳ ذیل ماده ۳۹ قانون
انتخابات و همچنین نمایندگان بخشداری در شعب ثبت نام و اخذ‌رأی به عنوان نماینده
بخشدار استفاده نمایند.
ماده ۷۱ – نماینده بخشداری پس از دریافت ابلاغ بلافاصله به روستاهای مربوط عزیمت
نموده و طبق دعوتنامه‌ای که قبلاً به امضا، بخشدار رسیده‌است از اعضای شورای اسلامی
روستاها دعوت به عمل می‌آورد.
ماده ۷۲ – پس از حضور حداقل (۳).(۲) مدعوین (برای شوراهای سه نفره حضور کلیه
مدعوین الزامی است) و رسمیت یافتن جلسه، نسبت به‌انتخاب هیأت رییسه و تعیین یک نفر
برای شرکت در جلسه انتخاب اعضاء شورای اسلامی دهستان اقدام و نتیجه صورتجلسه می‌شود.
تبصره: در شوراهای سه نفره، انتخاب یک نفر منشی کافی است.
ماده ۷۳ – شورای اسلامی روستا پس از تعیین یکی از اعضاء برای شرکت در جلسه انتخاب
اعضاء شورای اسلامی دهستان، نامبرده را در اجرای ماده۵۱ قانون انتخابات به بخشدار
معرفی می‌نماید.
ماده ۷۴ – بخشداران از نمایندگان معرفی شده شوراهای اسلامی روستاها به منظور شرکت
در جلسه انتخاب اعضاء شورای اسلامی دهستان دعوت به‌عمل می‌آورند.
ماده ۷۵ – در اجرای ماده ۶ قانون تشکیلات و تبصره ذیل ماده ۵۰ قانون انتخابات، در
صورتی که تعداد نمایندگان معرفی شده روستاها بیش از پانزده‌نفر باشند پس از حضور
حداقل (۳).(۲) مدعوین، حاضرین در جلسه پانزده نفر را به عنوان اعضاء اصلی و تا ۸
نفر را به عنوان اعضای علی‌البدل‌شورای اسلامی دهستان از بین کلیه نمایندگان معرفی
شده شوراهای اسلامی روستاهای تابعه با رأی مخفی و اکثریت نسبی انتخاب و مراتب
را صورتجلسه می‌نمایند.
ماده ۷۶ – پس از حضور حداقل (۳).(۲) اعضاء شورای اسلامی دهستان و رسمیت یافتن
جلسه، نسبت به تعیین هیأت رییسه شورا و انتخاب یک نفر‌برای عضویت در شورای اسلامی
بخش اقدام و مراتب صورتجلسه می‌شود.
ماده ۷۷ – شورای اسلامی دهستان، پس از تعیین یکی از اعضاء برای عضویت در شورای
اسلامی بخش، نامبرده را در اجرای ماده ۵۴ قانون انتخابات‌به بخشدار معرفی نموده و
یک نسخه صورتجلسه انتخاب هیأت رییسه و نماینده جهت عضویت در شورای اسلامی بخش را
به بخشداری ارسال می‌دارد.
ماده ۷۸ – در اجرای ماده ۵۳ قانون انتخابات و بخشداران بلافاصله پس از تعیین
اعضاء شورای اسلامی دهستان، مراتب را جهت اطلاع اهالی در سطح‌دهستان آگهی نموده و
یک نسخه از آن را به ستاد انتخابات کشور ارسال می‌دارند.
بخش دوم: انتخابات شورای اسلامی منطقه
ماده ۷۹ – در اجرای ماده ۹ قانون تشکیلات و ماده ۵۷ قانون انتخابات فرمانداران
مکلفند جهت یک یا چند محله یک نفر را به عنوان نماینده فرماندار،به منظور تشکیل
اولین جلسه شورای اسلامی محله و انتخاب اعضاء هیأت رییسه و نیز تعیین یک نفر از
اعضاء برای انتخاب اعضای شورای اسلامی‌منطقه تعیین و به محلات مربوط اعزام نمایند.
ماده ۸۰ – نماینده فرماندار پس از دریافت ابلاغ صادره بلافاصله به محلات مربوط
عزیمت نموده و طبق دعوتنامه‌ای که بلاً به امضاء فرماندار رسیده‌است از اعضاء شورای
اسلامی محله دعوت به عمل می‌آورد.
ماده ۸۱ – پس حضور حداقل (۳).(۲) مدعوین و رسمیت یافتن جلسه نسبت به انتخاب هیأت
رییسه شورای اسلامی محله و تعیین یک نفر برای انتخاب اعضای شورای اسلامی منطقه
اقدام و نتیجه صورتجلسه می‌شود.
ماده ۸۲ – شورای اسلامی محله پس از تعیین یکی از اعضاء برای شرکت در جلسه انتخاب
اعضای شورای اسلامی منطقه، نامبرده را به فرماندار معرفی می‌نماید.
ماده ۸۳ – فرمانداران از نمایندگان معرفی شده شوراهای اسلامی محلات به منظور شرکت
در جلسه انتخابات اعضای اصلی و علی‌البدل شورای اسلامی منطقه و تعیین هیأت رییسه
دعوت به عمل آورده و مراتب را به نحو مقتضی به اطلاع اعضاء هیأت نظارت نیز می‌رسانند.
ماده ۸۴ – در اجرای ماده ۵۹ قانون انتخابات، پس از حضور حداقل (۳).(۲) مدعوین،
حاضرین در جلسه ابتدا ۷ نفر اعضای اصلی و تا ۴ نفر اعضاء‌علی‌البدل را از بین خود
انتخاب نموده و سپس اعضاء اصلی نسبت به انتخاب هیأت رییسه شورا اقدام می‌نمایند.
7 نفر اعضای اصلی و تا ۴ نفر اعضاء اصلی نسبت به انتخاب هیأت رییسه شورا اقدام می‌نماید.
ماده ۸۵ – در اجرای ماده ۶۰ قانون انتخابات، فرمانداران بلافاصله پس از تعیین
اعضاء شورای اسلامی منطقه، مراتب را جهت اطلاع اهدایی در سطح منطقه آگهی نموده و
یک نسخه از آن را به ستاد انتخابات کشور ارسال می‌دارند.
بخش سوم: شورای اسلامی بخش.
ماده ۸۶ – بخشداران از نمایندگان معرفی شده شوراهای اسلامی دهستانها و شهرهای
تابعه به منظور شرکت در جلسه انتخاب اعضاء هیأت رییسه‌بخش و تعیین یک نفر نماینده
جهت عضویت در شورای اسلامی شهرستان دعوت به عمل می‌آورند.
ماده ۸۷ – پس از حضور حداقل (۳).(۲) مدعوین (حضر حداقل ۵ نفر الزامی است) و
رسمیت یافته جلسه، نسبت به انتخابات هیأت رییسه و تعیین یک نفر باری عضویت در
شورای اسلامی شهرستان اقدام و نتیجه صورتجلسه می‌شود.
ماده ۸۸ – شورای اسلامی بخش، پس از تعیین یکی از اعضاء برای عضویت در شورای
اسلامی شهرستان نامبرده را در اجرای ماده ۶۵ قانون انتخابات به فرماندار معرفی می‌نماید.
ماده ۸۹ – بخشداران بر اساس ماده ۵۵ قانون انتخابات بلافاصله پس از تعیین اعضاء
شورای اسلامی بخش، تا ۵ نفر “به وسیله نمایندگان منتخب شوراهای اسلامی دهستان و
شهر بر اساس تبصره ذیل ماده ۲۸ قانون اصلاح قانون تشکیلات تأمین گردیده و مراتب
صورتجلسه می‌شود.
ماده ۹۰ – چنانچه بخش مجموعاً کمتر از پنج دهستان و شهر داشته باشد، کسری اعضا،
شورای اسلامی بخش، تا ۵ نفر “به وسیله نمایندگان منتخب شوراهای اسلامی دهستان و
شهر بر اساس تبصره ذیل ماده ۲۸ قانون اصلاح قانون تشکیلات تأمین گردیده و مراتب
صورتجلسه می‌شود.
ماده ۹۱ – بخشداران به استناد صورتجلسه موضوع ماده ۹۰، مراتب را جهت معرفی اعضاء
کسری مورد نیاز به شورای اسلامی مربوطه اعلام می‌نمایند.
ماده ۹۲ – شوراهای اسلامی دهستان و شهر پس از وصول نامه بخشداری بلافاصله تشکیل
جلسه داده و نسبت به تعیین نفر (نفراتی) دیگر جهت عضویت در شورای اسلامی بخش
اقدام و نتیجه را صورتجلسه نموده و عضو (اعضاء) منتخب را به بخشداری معرفی می‌نمایند.
ماده ۹۳ – پس از تکمیل اعضاء شورای اسلامی بخش، بخشدار مجدداً از کلیه اعضاء دعوت
به عمل آورده و اقدامات بعدی برای انتخاب هیأت رییسه و تعیین یک نفر نماینده جهت
عضویت در شورای اسلامی شهرستان صدور آگهی اسامی اعضای شورای اسلامی بخش مطابق مواد
87 و ۸۸ و ۸۹ این‌آیین‌نامه ادامه خواهد یافت.
بخش چهارم: شورای اسلامی شهرستان
ماده ۹۴ – فرمانداران از نمایندگان معرفی شده شوراهای اسلامی بخشهای و شهر مرکز
شهرستان به منظور شرکت در جلسه انتخاب اعضاء هیأت رییسه شورای اسلامی شهرتان و
تعیین یک نفر نماینده جهت عضویت در شورای اسلامی استان دعوت به عمل می‌آورند.
تبصره: در استانهای که کمتر از سه شهرستان دارند شورای اسلامی شهرستان مرکز استان
مکلف است در اجرای تبصره ذیل ماده ۳۹ قانون تشکیلات نسبت به تأمین کسری اعضاء
شورای اسلامی استان، تا سه نفر، اقدام نماید.
ماده ۹۵ – پس از حضور حداقل (۳).(۲) مدعوین (حضور حداقل ۵ نفر الزامی است) و
رسمیت یافتن جلسه نسبت به انتخاب هیأت رییسه و تعیین یک نفر برای عضویت شورای
اسلامی استان اقدام و نتیجه صورتجلسه می‌شود.
ماده ۹۶ – فرمانداران بلافاصله پس از تعیین اعضاء شورای اسلامی شهرستان مراتب را
جهت اطلاع اهالی در سطح شهرستان آگهی نموده و یک نسخه‌از آن را نیز به ستاد
انتخابات کشور ارسال می‌دارند.
ماده ۹۷ – شورای اسلامی شهرستان، پس از تعیین یکی از اعضاء برای عضویت در شورای
اسلامی استان، نامبرده را در اجرای ماده ۶۹۷ قانون انتخابات به استاندار معرفی می‌نماید.
ماده ۹۸ – چنانچه شهرستان مجموعاً کمتر از ۴ بخش داشته باشد کسی اعضاء شورای
اسلامی شهرستان تا ۵ نفر، به وسیله نمایندگان منتخب شوراهای اسلامی شهر مرکز
شهرستان و بخشهای تابعه بر اساس تبصره ذیل ماده ۳۶۷ قانون تشکیلات تأمین و مراتب صورتجلسه می‌شود.
ماده ۹۹ – فرمانداران به استناد صورتجلسه موضوع ماده ۹۸ مراتب را جهت معرفی اعضاء
کسری مورد نیاز به شورای اسلامی شهر مرکز شهرتان و یا بخشدار مربوطه اعلام می‌نمایند.
ماده ۱۰۰ – بخشداران پس از وصول نامه فرمانداری، بلافاصله از اعضاء شورای اسلامی
بخش دعوت به عمل می‌آورند تا نسبت به تأمین کسری اعضای شورا اسلامی شهرستان اقدام
و مراتب را صورتجلسه نمایند.
ماده ۱۰۱ – شورای اسلامی شهر مرکز شهرستان پس از وصول نامه فرمانداری، بلافاصله
تشکیل جلسه داده و نسبت به تعیین نفر (نفراتی) دیگر جهت عضویت در شورای اسلامی
شهرستان اقدام و نتیجه را صورتجلسه نموده و عضو (اعضاء) منتخب به فرمانداری معرفی می‌گردد.
ماده ۱۰۲ – پس از تکمیل اعضاء شورای اسلامی شهرستان، فرماندار مجدداً از کلیه
اعضاء دعوت به عمل آورده و اقدامات بعدی به منظور انتخاب هیأت رییسه و تعیین یک
نفر نماینده جهت عضویت در شورای اسلامی استان و صدور آگهی اسامی اعضاء شورای
اسلامی شهرستان مطابق مواد ۹۵ و۹۶ و ۹۷ این آیین‌نامه ادامه خواهد یافت.
بخش پنجم: شورای اسلامی استان
ماده ۱۰۳ – استانداران از نمایندگان معرفی شده شوراهای اسلامی شهرستانهای تابعه،
به منظور شرکت در جلسه انتخاب اعضاء هیأت رییسه استان و تعیین یک نفر نماینده جهت
عضویت در شورای عالی اسلامی استانها دعوت به عمل می‌آورند.
ماده ۱۰۴ – پس از حضور مدعوین و رسمیت یافتن جلسه نسبت به انتخاب هیأت رییسه یک
نفر برای عضویت در شورای عالی اسلامی استانها اقدام‌و نتیجه صورتجلسه می‌شود.
ماده ۱۰۵ – استانداران بر اساس ماده ۶۸ قانون انتخابات، بلافاصله پس از تعیین
اعضاء شورای اسلامی استان، مراتب را جهت اطلاع اهالی حوزه انتخابیه آگهی نموده و
یک نسخه از آن را نیز به ستاد انتخابات کشور ارسال می‌دارند.
ماده ۱۰۶ – شورای اسلامی استان، پس از تعیین یکی از اعضاء برای عضویت در شورای
عالی اسلامی استانها نامبرده را در اجرای ماده ۶۹ قانون انتخابات و به وزیر کشور معرفی می‌نماید.
بخش ششم: شورای عالی اسلامی استانها
ماده ۱۰۷ – وزیر کشور پس از دریافت معرفی‌نامه نمایندگان منتخب شورای اسلامی
استانها، اسامی آنان را به عنوان اعضاء شورای عالی اسلامی استانها از طریق
رسانه‌ای گروهی (رادیو – تلویزیون) اعلام و از آنان دعوت به عمل می‌آورد تا نسبت
به انتخاب اعضاء هیأت رییسه و تنظیم صورتجلسه مربوط اقدام نمایند. سپس یک نسخه از
صورتجلسه مذکور را از طریق وزارت کشور به مجلس شورای اسلامی ارسال می‌گردد فصل
پنجم:صدور کارت عضویت و امحاء اوراق انتخاباتی
بخش اول: صدور کارت عضویت اعضاء شوراهای اسلامی
ماده ۱۰۸ – وزیر کشور فهرست اسامی اعضاء شورای عالی اسلامی استانها را جهت صدور
کارت عضویت آنان برای ریاست مجلس شورای اسلامی‌ارسال می‌دارد و متعاقباً دستور صدور
کارت عضویت اعضاء سایر شوراهای اسلامی کشوری را به استانداران و فرمانداران و
بخشداران صادر می‌نماید.
ماده ۱۰۹ – استانداران، فرمانداران، بخشداران، پس از وصول دستور وزارت کشور مبنی
بر صدور کارت عضویت اعضاء شوراها موظفند جهت تأمین‌کسری اعضاء شوراهایی که نماینده
آنها برای عضویت به شورای مافوق معرفی می‌شوند به شوراهای مذکور اعلام نمایند که
نسبت به تأمین کسری‌اعضاء خود از شورای مادون اقدام کنند.
ماده ۱۱۰ – کلیه شوراهای اسلامی پس از تأمین کسری اعضاء شورای مافوق و تکمیل عده
خود، اسامی اعضاء را جهت صدور کارت عضویت به‌مراجع ذیربط ارسال می‌دارند.
ماده ۱۱۱ – استانداران، فرمانداران و بخشداران پس از وصول فهرست اسامی و مشخصات
اعضاء شوراها نسبت به صدور کارت عضویت آنان به شرح‌زیر اقدام می‌نمایند:
1 – کارت عضویت اعضاء شوراهای اسلامی روستاها به امضاء بخشدار و مهر بخشداری صادر می‌گردد.
2 – کارت عضویت اعضاء شوراهای اسلامی دهستانها و بخشها پس از وصول فهرست اسامی و
مشخصات آنان از بخشداران، به امضاء فرماندار و مهر‌فرمانداری صادر می‌گردد.
3 – کارت عضویت اعضاء شوراهای اسلامی محلات، مناطق، شهرها به امضاء فرماندار و مهر فرمانداری صادر می‌گردد.
4 – کارت عضویت اعضاء شوراهای اسلامی شهرستانها پس از وصول فهرست اسامی و مشخصات آنان از فرمانداران، به امضاء استاندار و مهر استانداری صادر می‌گردد.
5 – کارت عضویت اعضاء شوراهای اسلامی استان، پس از وصول فهرست اسامی و مشخصات آنان از استانداران، به امضاء وزیر کشور و مهر وزارت کشور صادر می‌گردد.
ماده ۱۱۲ – کلیه کارتهای عضویت باید ملصق به عکس و روی عکس بر حسب مورد به یکی از مهرهای بخشداری، فرمانداری، استانداری، و یا وزارت کشور ممهور گردد.
بخش دوم: امحاء اوراق انتخاباتی
ماده ۱۱۳ – وزارت کشور پس از صدور کارت عضویت، دستور امحاء آراء و اوراق انتخاباتی را به فرمانداران و بخشداران صادر می‌نماید.
ماده ۱۱۴ – فرمانداران و بخشداران پس از وصول دستور وزارت کشور مبنی بر امحاء آراء و اوراق انتخاباتی شوراهای اسلامی کشوری، با حضور اعضاء هیأت اجرایی و حتی‌الامکان هیأت نظارت، نسبت به انحاء آراء و اوراق انتخاباتی هر یک از حوزه‌های انتخابیه‌ای که کارت عضویت اعضاء آن صادر گردیده است به نحو مقتضی اقدام و مراتب را صورتجلسه می‌نمایند.
ماده ۱۱۵ – فرمانداران و بخشداران بلافاصله از وصول صورتجلسه امحاء آراء و اوراق انتخابات شوراهای اسلامی، یک نسخه از آن را به ستاد انتخابات کشور ارسال می‌نماید.
ماده ۱۱۶ – وزارت کشور موظف است دستورالعمل اجرایی و فرمهای مربوط به این آیین‌نامه را تهیه و پس از تصویب وزیر کشور به مورد اجرا گذارد.
میرحسین موسوی – نخست‌وزیر