بخشنامه به دادسراها و دیگر مراجع قضایی
پیرو بخشنامه شماره 66 . 22 . ب . ش – 1366.7.27 نظر به سؤالاتی که در مورد نحوه اجرای حکم پرداخت دیه به عمل آمده، نظریه شورای عالی قضایی که در جلسه شماره 454 -1367.6.7 به تصویب رسیده است به شرح زیر اعلام می‌شود:
1. درصورتی که جانی محکوم به حبس و دیه، قبل از اجرای حکم یا در
اثنای آن، ادعای اعسارنماید، مجازات حبس تعزیری کماکان اجرا خواهد گردید و ادعای
اعسار، مانع اجرای حکم‌نیست و چنانچه قبلاً تأمین اخذ شده، به قوّت‌خود باقی خواهد
بود. تعیین تکلیف در مورد قابل‌اجرا بودن یانبودن حکم دیه، موکول به صدور حکم بر
قبول اعسار است.
2. چنانچه جانی محکوم به پرداخت دیه، زندانی باشد و ادعای اعسار
نماید باید دلایل ادعای‌خود را به‌دادگاه صادر کننده حکم‌دیه، تسلیم‌کند و اجرای
مجازات حبس تعزیری طبق بند فوق‌ادامه خواهد یافت.
3. چنانچه جانی محکوم به پرداخت
دیه، که محکومیت به حبس تعزیری نداشته یا اجرای آن‌پایان یافته باشد ادعای اعسار
نماید، اعم از اینکه اجل پرداخت دیه رسیده یا نرسیده باشد؛ بایددلیل ادعای خود را
به دادگاه صادرکننده حکم دیه تسلیم کند و دادسرا تا صدور حکم، باید ازمحکوم،
کفیل یا ضامن یا وجه الضمان، بگیرد و در صورت عدم معرفی کفیل یا ضامن یا
عدم‌ایداع وثیقه یا وجه الضمان او را در بازداشت نگاه خواهد داشت. این بازداشت
صرفاً به منظورتأمین حق ذی‌حق بوده با معرفی کفیل یا ضامن یا ایداع وجه‌الضمان یا
وثیقه رفع خواهد شد.
4. چنانچه جانی محکوم ]به[ پرداخت دیه، از پرداخت آن امتناع
نماید، مجری‌حکم از طریق فروش اموال وی با رعایت مقرّرات مربوط، حکم را اجرا نموده
و یا اینکه تا پرداخت دیه و یاصدور حکم اعسار، محکوم علیه را حبس می‌نماید.
موسوی اردبیلی -شورای عالی قضایی