حکم امام خمینی برای تشکیل هیات تعیین حدود تعزیرات

تاریخ تصویب: ۱۳۶۴/۰۸/۲۸
تاریخ انتشار: ۱۳۶۴/۰۸/۲۸

[نق از: صحیفه امام، جلد ۱۹ صفحه ۴۲۳]


[محضر مبارک رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران حضرت‏‎ ‎‏آیت الله العظمی امام خمینی ـ مدظله‏

پس از عرض سلام و آرزوی طول عمر پر برکت آن حضرت به عرض می رسانیم: نظر به اینکه‏‎ ‎‏قسمت عمدۀ قوانین جزایی را بخش تعزیرات تشکیل می دهد و همچنین اکثر دعاوی مطروحه در‏‎ ‎‏محاکم دادگستری مشمول این بخش می باشد. و از سوی دیگر در شرایط قبلی با کمبود یا نبودن قاضی‏‎ ‎‏مجتهد، محاکم را قضاتی که دارای لیسانس قضایی یا لیسانس الهیات رشتۀ منقول یا لیسانس دانشکدۀ‏‎ ‎‏علوم قضایی و اداری یا کسانی که دارای مدرک قضایی از مدرسۀ عالی قضایی قم هستند و یا طلابی که‏‎ ‎‏حداقل دو سال خارج قضا را دیده اند تشکیل می دهند. مجلس شورای اسلامی به منظور مراعات‏‎ ‎‏وحدت رویه در محاکم جمهوری اسلامی که امری است ضروری و جزء وظایف دستگاه قضایی‏‎ ‎‏(اصل ۱۶۱) و رعایت اصل مسلّم فقهی (مایراه الحاکم) نوع تعزیر را معیّن و مقدار آن را بین حداقل و‏‎ ‎‏حداکثر قرار داده تا بین اقل و اکثر در اختیار قاضی قرار گیرد، و این مصوبات هم تاکنون مورد تأیید‏‎ ‎‏شورای محترم نگهبان بوده است، و در محاکم دادگستری بر اساس این قوانین عمل می گردد. ولی اخیراً‏‎ ‎‏شورای محترم نگهبان نظری داده است مبنی بر اینکه تعیین نوع و مقدار تعزیر غیر شرعی است و لازم‏‎ ‎‏است به نظر قاضی واگذار شود تا نوع و مقدار آن را به هر میزان معیّن نماید. به نظر می رسد چنانچه در‏‎ ‎‏قوانین، نوع و مقدار تعزیر مشخص نگردد، علاوه بر اینکه تصویب قانون معنی نخواهد داشت،‏‎ ‎‏مشکلاتی را نیز در برخواهد داشت. ‏

اولاً عدم وحدت رویۀ قضایی و تفاوت فاحش در احکام صادره به وجود خواهد آمد و هر دادگاه‏‎ ‎‏برای یک جرم نوعی مجازات معیّن خواهد کرد که سیستم قضایی را متزلزل ساخته و نظام قضایی را‏ ‏دگرگون خواهد ساخت.
‏ثانیاً، مصوبات گذشتۀ مجلس با این استظهار سست شده و دستگاه قضایی متزلزل می گردد. بدون‏‎ ‎‏تردید راهنماییهای آن بزرگوار در حل این مشکل راهگشا بوده و موجب امتنان خواهد شد. ‏

‏‏کمیسیون امور قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی ـ محمد یزدی
24 / ۸ / ۶۴‏‏]‏


‏‏ ‏‏‏بسمه تعالی ‏

در این موقع که اکثریت قاطع متصدیان امر قضا واجد شرایط شرعیۀ قضاوت نیستند،‏‎ ‎‏و از باب ضرورت اجازه به آنان داده شده است، حق تعیین حدود تعزیر را بدون اجازۀ‏‎ ‎‏فقیه جامع الشرایط ندارند. بنابراین لازم است با تعیین هیأتی مرکب از جنابعالی و‏‎ ‎‏حجت الاسلام آقای اردبیلی و دو نفر از فقهای شورای محترم نگهبان به انتخاب فقهای‏‎ ‎‏مذکور نگهبان، حدود تعزیرات را تعیین کنند که در آن چهارچوب اجازه داده شود، و‏‎ ‎‏حق تخطی از آن نداشته باشند. و البته این امر موقتی و اضطراری است تا ان شاءالله قضات‏‎ ‎‏جامع الشرایط تعیین گردند. ‏

‏‏۲۸ آبان ۶۴‏

‏‏روح الله الموسوی الخمینی‏