ماده واحده – موافقتنامه حمل و نقل بین‌المللی مسافر و کالا از طریق جاده بین دولتین جمهوری اسلامی ایران و یوگسلاوی مشتمل بر یک مقدمه و هجده ماده به شرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.
موافقتنامه حمل و نقل بین‌المللی مسافر و کالا از طریق جاده بین دولت جمهوری اسلامی ایران و شورای اجرایی فدرال مجمع جمهوری سوسیالیستی فدرال یوگسلاوی
دولت جمهوری اسلامی ایران و شورای اجرایی فدرال مجمع جمهوری سوسیالیستی فدرال یوگسلاوی (که منبعد “طرفین متعاهد” نامیده می‌شوند)، با تمایل به تسهیل حمل و نقل بین‌المللی مسافر و کالا از طریق جاده بین دو کشور و همچنین به صورت ترانزیت از سرزمین آنها و بر اساس رفتار متقابل و منافع مشترک، در موارد زیر توافق نمودند.
مقررات مقدماتی
ماده ۱ – حوزه اجراء.
مواد موافقتنامه حاضر در مورد حمل و نقل مسافران و کالاهایی اجرا می‌گردد که در
آن مبدا یا مقصد مسیر حمل و نقل در سرزمین یکی از “طرفین متعاهد” واقع بوده و یا
حمل و نقل به صورت ترانزیت از طریق سرزمین “طرف متعاهد” دیگر به ثبت رسیده باشد.
ماده ۲ – تعاریف
1 – اصطلاح “متصدی حمل و نقل” عبارت است از یک شخص حقیقی یا حقوقی مقیم جمهوری
اسلامی ایران یا جمهوری سوسیالیستی فدرال یوگسلاوی که مجاز می‌باشد بر طبق قوانینی
که در کشورش لازم‌الاجرا است حمل و نقل بین‌المللی مسافر و یا کالا را از طریق جاده انجام دهد.
2 – اصطلاح “وسیله نقلیه” عبارت است از وسیله حمل و نقل ساخته شده مخصوص جاده، با
نیروی محرکه مکانیکی و نیز در صورت اقتضاء دارای یدک یا نیم یدک مربوط به آن برای حمل و نقل.
الف – بیش از هشت نفر مسافر نشسته، بدون احتساب راننده.
ب) کالا.
حمل و نقل مسافر
ماده ۳ – عملیات حمل و نقل مسافران تحت شرایط زیر از تحصیل پروانه معاف خواهد بود.
1 – حمل و نقل مسافران با وسیله نقلیه معین در طول تمام مسافرتی که در آن نقاط
مبداء و مقصد در سرزمین “طرف متعاهدی” که وسیله نقلیه در آنجا به ثبت رسیده است
واقع بوده و در طول مسیر یا به هنگام توقف در خارج از کشور مذکور هیچ مسافری به
وسیله نقلیه سوار یا پیاده نشود (مسافرت دربست).
ب) حمل و نقل گروهی از مسافران از نقطه‌ای واقع در کشور محل ثبت وسیله نقلیه به
نقطه‌ای واقع در سرزمین “طرف متعاهد” دیگر به شرط این که‌وسیله نقلیه سرزمین طرف
متعاهد اخیرالذکر را بدون مسافر ترک کند.
ج) مسافرت دربست، به صورت ترانزیت از طریق سرزمین “طرف متعاهد” دیگر.
2 – برای انجام عملیات حمل و نقل مذکور در بند (۱) وسیله نقلیه باید دارای صورت
مشخصات سفر باشد که در صورت درخواست مقامات صلاحیتدار به آنان ارائه گردد.
مندرجات و شکل صورت مشخصات سفر به طور متقابل توسط مقامات صلاحیتدار “طرفین متعاهد” مورد توافق قرار خواهد گرفت.
ماده ۴ – سایر انواع عملیات حمل و نقل مسافر.
کلیه انواع دیگر عملیات حمل و نقل مسافر بجز موارد مذکور در ماده ۳ موافقتنامه
حاضر طبق قوانین ملی “طرف متعاهدی” که در سرزمین آن آن گونه عملیات صورت می‌پذیرد
مشمول نظام صدور پروانه خواهد بود.
حمل و نقل کالا
ماده ۵ – انواع عملیات حمل و نقل کالا
متصدی حمل و نقلی که طبق قوانین و مقررات یکی از “طرفین متعاهد” مجاز به حمل و نقل کالا می‌باشد اجازه خواهد داشت به عملیات حمل و نقل زیر بپردازد.
الف – بین هر نقطه واقع در سرزمین”یک طرف متعاهد” و هر نقطه واقع در سرزمین “طرف متعاهد”دیگر.
ب) به صورت ترانزیت از طریق سرزمین “طرف متعاهد”دیگر.
ماده ۶ – پروانه‌ها
1 – به استثنای عملیات حمل و نقل مندرج در ماده ۷ این موافقتنامه، متصدی حمل و نقل
موظف است جهت انجام موارد حمل و نقل مذکور در ماده ۵ این موافقتنامه، پروانه لازم
را تحصیل نماید.
2 – متصدی حمل و نقل از مقامات صلاحیتدار طرف متعاهدی که در سرزمین آن وسیله
نقلیه به ثبت رسیده است برای تحصیل پروانه تقاضا خواهد نمود.
3 – پروانه‌ها بر مبنای سهمیه سالانه که به طور متقابل تعیین می‌گردد صادر خواهد شد.
4 – برای هر یک از انواع عملیات حمل و نقل مورد اشاره در بندهای الف و ب ماده ۵
سهمیه جداگانه‌ای تعیین خواهد شد.
5 – مقامات صلاحیتدار “طرفین متعاهد” به منظور اجرای مقررات مورد اشاره در بند ۳
این ماده پروانه‌های سفید مهر شده مورد قبول را به تعدادی که به‌طور متقابل و به
موقع مورد توافق قرار گرفته است مبادله خواهند نمود.
6 – پروانه‌ها غیر قابل انتقال می‌باشند.
7 – یک پروانه منحصراً جهت استفاده یک وسیله نقلیه معتبر خواهد بود.
8 – پروانه‌ها به دو صورت صادر می‌گردد.
الف) پروانه‌های مربوط به عملیات حمل و نقل مورد اشاره در بند الف ماده ۵
(پروانه برای حمل و نقل دو جانبه) که متصدی حمل و نقل را در مراجعت‌به کسب بار مجاز می‌نماید.
ب) پروانه‌های مربوط به عملیات مورد اشاره در بند ب ماده ۵ (پروانه برای حمل و نقل به صورت ترانزیت).
هر دو نوع پروانه منحصراً برای یک نفر (رفت و برگشت) معتبر می‌باشد.
اعتبار هر پروانه به مدت دو ماه از تاریخ صدور آن خواهد بود.
ماده ۷ – عملیات حمل و نقل معاف از تحصیل پروانه.
پروانه‌های مورد اشاره در ماده ۶ این موافقتنامه در موارد زیر لازم نخواهد بود:
الف) حمل و نقل کالا به فرودگاهها و بالعکس در موارد سوانح سقوط هواپیماها یا
دیگر فوریتهای هواپیمایی و همچنین موارد فرود اجباری به علل تغییر مسیر پرواز.
ب) حمل و نقل وسائل نقلیه آسیب دیده.
ج) حمل و نقل اقلام و اشیاء جهت استفاده در نمایشگاهها.
د) حمل و نقل اثاثیه منزل توسط وسائل نقلیه مخصوص و مناسب.
ه) حمل و نقل محمولات پستی.
و) تدارکات، ملزومات و تجهیزات پزشکی مورد نیاز در فوریتهای مربوط به حوادث طبیعی.
ز) ورود یک وسیله نقلیه خالی به منظور جایگزینی وسیله نقلیه خسارت دیده و نقل و
انتقال کالا از این وسیله خسارت دیده به منظور حمل و نقل‌بعدی کالا.
ح) ورود یک وسیله نقلیه تعمیراتی به منظور تعمیر وسیله نقلیه خسارت دیده.
حمل و نقل مورد اشاره در بند ج در صورتی نیاز به تحصیل پروانه نخواهد داشت که
اقلام و اشیاء مورد حمل به طور موقت وارد شود.
مقررات عمومی
ماده ۸ – عملیات حمل و نقل استثنایی
چنانچه وزن یا ابعاد وسیله نقلیه با بار یا بدون بار ثبت شده در قلمرو یکی از
“طرفین متعاهد” از حداکثر میزان وزن یا ابعاد مجاز مقرر طبق قوانین و مقررات
“طرف متعاهد” دیگر تجاوز نماید، متصدی حمل و نقل موظف است پروانه ویژه‌ای را از
مقامات صلاحیتدار “طرف متعاهد” دیگر تحصیل نماید.
عملیات حمل و نقلی که توسط این چنین وسائل نقلیه صورت می‌گیرد مشمول نظام صدور
پروانه مورد اشاره در ماده ۶ نخواهد بود.
ماده ۹ – عملیات حمل و نقل کشور ثالث.
عملیات حمل و نقل از -به سرزمین “طرف متعاهد” دیگر به – از سرزمین کشور ثالثی
می‌تواند انجام پذیرد که تابع پروانه ویژه توسط مقام صلاحیتدار طرف دیگر باشد.
ماده ۱۰ – ممنوعیت حمل و نقل داخلی
وسائل نقلیه ثبت شده در سرزمین یک “طرف متعاهد” مسافران یا کالاها را بین دو نقطه واقع در سرزمین “طرف متعاهد” دیگر نباید حمل و نقل نماید.
ماده ۱۱ – کنترل پروانه‌ها
پروانه‌های صادره مطابق با مقررات این “موافقتنامه” باید در وسیله نقلیه
نگاهداری شود و در صورت درخواست مقامات بازرسی صلاحیتدار “طرف متعاهد” دیگر ارائه گردد.
ماده ۱۲ – مالیاتها و عوارض
1 – متصدیان حمل و نقلی که تحت مقررات موافقتنامه حاضر اقدام به حمل و نقل مسافر و
کالا می‌نمایند، در سرزمین “طرف متعاهد” دیگر برای آن‌گونه عملیات از پرداخت
مالیاتهای اداری بر صدور پروانه‌ها معاف خواهند بود.
2 – وسائل نقلیه ثبت شده در سرزمین هر یک از “طرفین متعاهد” که اقدام به حمل و
نقل مسافر و کالا بین هر نقطه واقع در سرزمین یکی از “طرفین متعاهد” و هر نقطه
واقع در سرزمین “طرف متعاهد” دیگر می‌نمایند، به طور متقابل از پرداخت عوارض
استفاده از راه معاف خواهند بود.
3 – مقررات مذکور در بند ۲ این ماده به تعهد پرداخت عوارضی که جهت استفاده از
آزادراه‌ها، راه‌های ویژه، پلها، تونلها و تأسیسات مشابه که جهت آن عوارضی به طور
جداگانه برقرار گردیده و دریافت می‌شود مربوط نمی‌گردد.
ماده ۱۳ – تشریفات گمرکی.
1 – ورود موقت وسایل نقلیه به سرزمین “طرف متعاهد” دیگر مشمول قوانین و مقررات ملی “طرف متعاهد” مذکور خواهد بود.
2 – بر اساس قوانین و مقررات ملی “دو طرف متعاهد” مواد سوختی و روغن موجود در
مخازن استاندارد وسیله نقلیه یک “طرف متعاهد” که وارد سرزمین “طرف متعاهد” دیگر
می‌گردد از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض ورودی معاف بوده و مشمول ممنوعیت و
محدودیت وارداتی نمی‌باشد.
3 – بر اساس قوانین و مقررات ملی “دو طرف متعاهد” ورود موقت قطعات یدکی برای
تعمیر وسائل نقلیه‌ای که بر طبق این “موافقتنامه” به عملیات حمل و نقل در سرزمین
“طرف متعاهد” دیگر اشتغال دارند مشمول معافیت از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و
عوارض ورودی و سایر محدودیتها از‌جمله محدودیت وارداتی خواهد بود مشروط بر آنکه
قطعات یدکی تعویض شده مجدداً صادر گردد یا به طور بلاعوض و مجانی در اختیار
مقامات‌گمرکی “طرف متعاهد” دیگر قرار گیرد یا در غیر این صورت تحت نظارت مقامات
گمرکی صلاحیتدار “طرف متعاهد” دیگر منهدم شود.
ماده ۱۴ – اجرای قوانین ملی
متصدیان حمل و نقل و رانندگان وسائل نقلیه یک “طرف متعاهد” در کلیه مواردی که در
این موافقتنامه مورد پیش‌بینی قرار نگرفته است موظف هستند قوانین و مقررات ملی
“طرف متعاهد” دیگر را در هنگام رانندگی در سرزمین طرف اخیرالذکر رعایت نمایند.
ماده ۱۵ – تخلفات
1 – مقامات “طرف متعاهدی” که وسیله نقلیه در سرزمین آن به ثبت رسیده موظفند بنا
بر درخواست مقامات صلاحیتدار “طرف متعاهد” دیگر در مورد متصدیان حمل و نقل و
رانندگان وسائل نقلیه‌ای که در سرزمین “طرف متعاهد” اخیرالذکر از مقررات این
“موافقتنامه” یا از قوانین و مقررات مربوط به عبور و مرور و حمل و نقل که در آن
سرزمین لازم‌الاجرا است تخطی نموده‌اند، اقدامات زیر را معمول دارند:
الف) اخطار.
ب) سلب اجازه حمل و نقل به طور موقت، جزئی یا کلی در سرزمین “طرف متعاهدی” که تخلف در آنجا وقوع یافته است.
2 – مقامات صلاحیتدار “طرف متعاهدی” که چنین تدابیری را طبق بند ۱ این ماده اتخاذ
نموده‌اند، مقامات صلاحیتدار “طرف متعاهد”دیگر را از اقدامات معموله مطلع خواهند کرد.
3 – بدون توجه به جرائم منظور شده بر طبق مقررات بندهای یک و دو این ماده، دادگاه
ذیصلاح یا مقام اجرایی “ طرف متعاهدی” که قوانین یا مقررات آن مورد تخطی قرار
گرفته است می‌تواند جرائم دیگری را که به وسیله قوانین ملی یا مقررات
لازم‌الاجرایش پیش‌بینی شده است، معمول دارد.
ماده ۱۶ – مقامات صلاحیتدار.
“طرفین متعاهد” مقاماتی را که مسئول اجرای “موافقتنامه” حاضر هستند به یکدیگر اعلام خواهند نمود.
ماده ۱۷ – کمیسیون مشترک.
1 – مقامات صلاحیتدار “طرفین متعاهد” کمیسیون مشترکی مرکب از نمایندگان آنان به
منظور حل و فصل کلیه مسائل مربوط به اجرای این “موافقتنامه” که از طریق دیپلماتیک
برطرف نگردیده است تشکیل خواهند داد.
2 – کمیسیون مشترک بنا بر درخواست هر یک از “طرفین متعاهد” تشکیل خواهد شد.
ماده ۱۸ – لازم‌الاجرا شدن و مدت اعتبار
– این موافقتنامه سی روز بعد از آنکه “طرفین متعاهد” کتباً یکدیگر را مطلع نمودند
که طبق مقررات قانون اساسی خود درباره لازم‌الاجرا شدن “موافقتنامه” عمل کرده‌اند
باید به موقع اجراء گذارده شود.
2 – موافقتنامه حاضر برای یک دوره یکساله منعقد می‌شود و پس از آن کماکان معتبر
خواهد بود لیکن هر یک از “طرفین متعاهد” این حق را دارند که با دادن یک پیش‌آگهی
کتبی شش‌ماهه انقضاء آن را به طرف دیگر اعلام نمایند.
به تاریخ ۱۳۶۶.۴.۹ (۱۹۸۷.۶.۳۰) در تهران در یک مقدمه و هجده ماده در دو نسخه اصلی با زبانهای فارسی، صربوکرات و انگلیسی به امضاء رسید. هر سه متن دارای اعتبار یکسان می‌باشند در صورت بروز اختلاف در تفسیر متن انگلیسی حاکم خواهد بود.
از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران محمد سعیدی‌کیا
از طرف شورای اجرایی فدرال مجمع جمهوری سوسیالیستی فدرال یوگسلاوی سوتزارریکانوویچ.
لایحه قانونی فوق شامل ماده واحده منظم به متن موافقتنامه مشتمل بر هجده ماده در جلسه علنی روز یکشنبه مورخ سیزدهم شهریور ماه یک هزار و سیصد و شصت و هفت مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۱۳۶۷.۶.۲۲ به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی – اکبر هاشمی