‌آیین‌نامه نحوه نظارت بر فعالیت مؤسسات آموزش عالی غیردولتی غیرانتفاعی

تاریخ تصویب: ۱۳۶۷/۰۵/۰۴
تاریخ انتشار: ۱۳۶۷/۰۶/۱۵
شماره ثبت: 1644‌دش - تاریخ: 67.5.29

‌مصوب جلسات ۱۵۵ و ۱۵۸ مورخ ۶۷.۴.۱۴ و ۶۷.۵.۴ شورای عالی انقلاب فرهنگی

‌ماده ۱ – هر یک از مؤسسات آموزش عالی غیر دولتی و غیر انتفاعی که در این آیین‌نامه “‌مؤسسه” نامیده می‌شوند، موظف‌اند کلیه مقررات فرهنگی،‌ آموزشی، اداری و مالی و نیز مقررات مربوط به گزینش استاد، دانشجو و کارکنان آموزشی مورد نیاز را که از طرف وزارت فرهنگ و آموزش عالی ابلاغ‌ می‌گردد اجرا نمایند.

‌ماده ۲ – فعالیت آموزشی هر مؤسسه پس از طی مراحل زیر آغاز خواهد شد:

‌الف – [اصلاحی ۱۳۶۷/۶/۲۲]
تصویب صلاحیت اعضاء هیأت مؤسس که نام آنان از طریق وزارتین فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به شورای عالی انقلاب فرهنگی معرفی می‌گردد.

ب – [اصلاحی ۱۳۶۷/۶/۲۲]
تأیید مؤسسه از لحاظ امکانات آموزشی توسط شورای گسترش آموزش عالی وزارت مربوطه.

ج – موافقت اصولی با تأسیس مؤسسه و تصویب اساسنامه آن توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی.

‌د – [اصلاحی ۱۳۶۷/۶/۲۲]
صدور پروانه فعالیت در دوره‌ها و رشته‌های مصوب توسط شورای گسترش آموزش عالی وزارت مربوطه.

‌ماده ۳ – [اصلاحی ۱۳۶۷/۶/۲۲]
وزارتین فرهنگ و آموزش عالی یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بر امور فرهنگی، آموزشی، اداری و مالی و امکانات ساختمانی و تجهیزات نظارت خواهد کرد و عملکرد آنها را‌ مستمراً مورد ارزیابی قرار خواهد داد. این نظارت و ارزیابی از طریق دفتر نظارت و سنجش وزارت فرهنگ و آموزش عالی و دفتر نظارت و ارزیابی آموزشی وزارت بهداشت،‌ درمان و آموزش پزشکی اعمال می‌شود.

‌تبصره – [اصلاحی ۱۳۶۷/۶/۲۲]
نظارت وزارتین فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از طریق مراجعه مستقیم به مؤسسه و یا ارسال پرسشنامه و استعلام کتبی انجام خواهد گرفت. این‌ نظارت در زمینه امور آموزشی شامل بررسی نحوه اجرای مقررات آموزشی، برنامه‌های درسی مصوب، ارزیابی کار دانشجو و اعضای هیأت علمی‌ خواهد بود و این کار از طریق نظرخواهی از اعضاء هیأت علمی، دانشجویان، کارمندان اداری و مراجعه به پرونده‌های مربوط در هر زمینه انجام خواهد‌ گرفت.
‌نظارت بر امور اداری و مالی از طریق اعزام هیأتهای نظارت و بررسی دفاتر و اسناد مربوط انجام خواهد گرفت و نظارت در زمینه امکانات ساختمانی و‌ دیگر تجهیزات از راه بازدید ساختمانها و تأسیسات (‌کلاسها، آزمایشگاه‌ها، کارگاه‌ها، کتابخانه‌ها، آمفی‌ تئاتر، زمینهای ورزشی و تأسیسات رفاهی) انجام‌ خواهد شد.

‌ماده ۴ – به منظور تسهیل در انجام نظارت و ارزیابی، مؤسسه مکلف است نسبت به تشکیل پرونده استخدامی اعضاء هیأت علمی. کادر اداری و‌ همچنین تشکیل پرونده تحصیل دانشجویان و ثبت و ضبط مدارک لازم در آنها اقدام نماید. دفاتر و اسناد مالی نیز باید برای بررسی حفظ و نگهداری‌ شود.

‌ماده ۵ – [اصلاحی ۱۳۶۷/۶/۲۲]
اعمال نظارت از طریق دفتر نظارت و سنجش آموزش وزارت فرهنگ و آموزش عالی یا دفتر نظارت و ارزیابی وزارت بهداشت، درمان و آموزش‌ پزشکی به صورت ادواری (‌حداقل یک بار در سال تحصیلی) یا به صورت موردی (‌بر حسب‌ ضرورت) صورت می‌گیرد و مؤسسه مکلف است همکاری لازم را با هیأتهای ناظر به عمل آورد و موجبات اعمال هر چه مطلوبتر این نظارت را فراهم‌ سازد.

‌تبصره – [اصلاحی ۱۳۶۷/۶/۲۲]
وزارتین فرهنگ و آموزش عالی یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نتیجه بررسی و نظارت را به مرکز آموزشی اطلاع خواهد داد.

‌ماده ۶ – [اصلاحی ۱۳۶۷/۶/۲۲]
مؤسسه مکلف است نسبت به اجرای دستورالعمل‌های وزارتین فرهنگ و آموزش عالی یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در جهت رفع نقایص در زمان تعیین شده اقدام نماید. در‌ صورت عدم اقدام لازم بر حسب موارد تخلف مجازاتهایی متناسب اعمال خواهد شد. موارد تخلف و مجازاتهای متناسب با آن در مواد ۷ و ۸ ذکر‌ می‌شود.

‌ماده ۷ – ارتکاب اعمال زیر از سوی مؤسسات مذکور تخلف محسوب می‌شود و موج اعمال یک یا چند مورد از مجازاتهای تعیین شده می‌گردد.

‌الف – تخلفات آموزشی و علمی
1 – عدم رعایت ضوابط مربوط به حفظ حد نصاب استاد به… ‌دانشجو، فضای آموزشی امکانات آموزشی و… (‌مجازاتهای ۱ تا ۶)
2 – عدم رعایت مقررات آموزشی (‌مجازاتهای ۱ تا ۶)
3 – عدم اجرای صحیح برنامه‌های آموزشی (‌مجازاتهای ۱ تا ۶)
4 – استفاده از افرادی که فاقد صلاحیتهای ‌علمی و اخلاقی‌اند در سمتهای آموزشی (‌مجازاتهای ۱ تا ۶)

۵ – [اصلاحی ۱۳۶۷/۶/۲۲]
پذیرش دانشجو بدون تصویب وزارتین فرهنگ و آموزش عالی یا بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (‌مجازاتهای ۳ تا ۷ توأم با ۱ تا ۲)

۶ – صدور مدرک تحصیلی بدون رعایت ضوابط (‌مجازاتهای ۳ تا ۷ توام با ۱ و ۲)

ب – تخلفات مربوط به توسعه یا تجدید مؤسسات
1 – دایر کردن و یا (‌در صورت داشتن دانشجو) ‌تعطیل نمودن رشته‌ها یا دوره‌ها بدون کسب مجوز (‌مجازاتهای ۴ و ۵ و ۷ توأم با ۱ و ۲)
2 – دایر کردن و یا (‌در صورت داشتن دانشجو) ‌تعطیل نمودن شعب مؤسسه بدون کسب مجوز (‌مجازاتهای ۴ و ۵ و ۷ توأم با ۱ و ۲)
3 – واگذاری مؤسسه به غیر (‌مجازاتهای ۷ و ۸ توأم با ۱ و ۲)
4 – تعطیل مؤسسه (‌مجازاتهای ۵ و ۷ و ۸ و ۹)

ج – تخلفات مالی و اداری
1 – گرفتن مبلغی بیش از شهریه مصوب به هر عنوان (‌مجازاتهای ۱ و ۲ و ۳ و ۷)
2 – عدم رعایت مقررات مصوب اداری و مالی (‌مجازاتهای ۱ و ۲ و ۳ و ۷)
3 – ارائه گزارش یا صدور گواهی خلاف واقع (‌مجازاتهای ۱ و ۲ و ۳ و ۷)
4 – تبدیل مؤسسه به مؤسسه انتفاعی (‌مجازاتهای ۷، ۸ و ۹)

‌د – سایر تخلفات
1 – ارتکاب اعمال مخالف با مقررات آموزشی ‌حاکم بر دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی کشور. (‌مجازاتهای ۱، ۲، ۳، ۷، ۸ و ۹)
2 – پیشگیری نکردن یا ندادن گزارش از فعالیت مغایر ‌با مصالح نظام جمهوری اسلامی به مقامات ذیربط (‌مجازاتها ۱، ۲، ۷ و ۸)

‌ماده ۸ – ارتکاب تخلفات موضوع ماده قبل موجب اعمال مجازاتهایی به شرح زیر خواهد شد:
1 – اخطار دادن به رییس مؤسسه و یا توبیخ کتبی وی.
2 – اخطار دادن به رییس مؤسسه و یا توبیخ کتبی وی همراه با اعلان عمومی.
3 – لغو اجازه اشتغال کارکنان خاطی مؤسسه یا عزل مسئول خاطی از سمت خود.
4 – لغو کردن اجازه پذیرش دانشجوی جدید در یک یا چند دوره برای یک یا چند رشته.
5 – منحل کردن یک یا چند رشته تحصیلی (‌در صورتی که دانشجویان در آن رشته‌ها مشغول تحصیل باشند موضوع از طریق مراجع قانونی ذیربط‌ رسیدگی خواهد شد).
6 – تعلیق رییس مؤسسه.
7 – سلب صلاحیت و عزل رییس مؤسسه.
8 – سلب صلاحیت هیأت امناء مؤسسه.
9 – انحلال مؤسسه و اعلان عمومی آن و گزارش امر به شورای عالی انقلاب فرهنگی.

‌ماده ۹ – [اصلاحی ۱۳۶۷/۶/۲۲]
تطبیق موارد مجازات با تخلفات، حسب مورد از طرف هیأت یا هیأتهایی که توسط شورای گسترش آموزش عالی وزارت مربوطه تعیین و زیر نظر معاونت آموزشی وزارتین فرهنگ و آموزش عالی یا بهداشت،‌ درمان و آموزش پزشکی انجام وظیفه می‌نمایند با رعایت تبصره‌های این ماده صورت خواهد گرفت و رأی صادره پس از تأیید شورای‌ گسترش قطعی و لازم‌الاجرا است.

‌تبصره ۱ – ارتکاب تخلفات آموزشی و علمی (‌موضوع بندهای قسمت الف ماده ۷)
‌بندهای ۱ تا ۴: مجازاتهای (۱) تا (۶) ماده ۸
‌بندهای ۵ و ۶: مجازاتهای (۳) تا (۷) توأم با (۱) و (۲) ماده ۸

‌تبصره ۲ – ارتکاب تخلفات مربوط به توسعه یا تجدید مؤسسات (‌موضوع بندهای قسمت ب ماده ۷)
‌بندهای ۱ و ۲: مجازاتهای (۴) و (۵) و (۷) توأم با (۱) و (۲) ماده ۸
‌بند ۳: مجازاتهای (۷) و (۸) توأم با (۱) و (۲) ماده ۸
‌بند ۴: مجازاتهای (۵) و (۷) و (۸) و (۹) ماده ۸

‌تبصره ۳ – ارتکاب تخلفات مالی و اداری (‌موضوع بندهای قسمت ج ماده ۷) ‌بندهای ۱ و ۲ و ۳: مجازاتهای (۱) و (۲) و (۳) و (۷) ماده ۸

‌بند ۴: مجازاتهای (۷) و (۸) و (۹) ماده ۸

‌تبصره ۴ – ارتکاب تخلفات سیاسی و اخلاقی (‌موضوع بندهای قسمت “‌د” ماده ۷)
‌بند ۱: مجازاتهای (۱) و (۲) و (۳) و (۷) و (۸) و (۹) ماده ۸
‌بند ۲: مجازاتهای (۱) و (۲) و (۷) و (۸) ماده ۸
‌بند ۳: مجازاتهای (۱) و (۲) و (۳) و (۷) و (۸) ماده ۸

‌تبصره ۵ – در مورد تخلفات مندرج در بندهای الف ۵ و الف ۶، ج۱ و ج۲، د۱ و د۲، از ماده ۷ و سایر مواردی که هیأت تشخیص دهد. علاوه بر اعمال‌ مجازاتهای مناسب، مراتب جهت پیگیری به اطلاع مراجع قضایی رسانده می‌شود.

‌تبصره ۶ – در صورت تکرار تخلف مجازاتهای مزبور تشدید می‌شود.

‌ماده ۱۰ – انعقاد قراردادهای علمی و دانشگاهی و تبادل استاد و دانشجو برقراری هرگونه ارتباط رسمی دیگر با مؤسسات آموزشی و پژوهشی خارج‌ از کشور مانند دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی دولتی در چارچوب قوانین عمومی و مقررات آموزش عالی کشور صورت می‌گیرد.

‌ماده ۱۱ – این آیین‌نامه در ۱۱ ماده و ۸ تبصره در جلسات ۶۷.۴.۱۴ و ۶۷.۵.۴ به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید.