هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۶۶.۷.۲۹ بنا به پیشنهاد شماره ۸۷۳۲ مورخ ۱۳۶۵.۱۲.۲۴ وزارت بهداشت. درمان و آموزش پزشکی، آیین‌نامه اجرایی قانون اصلاح بند “ب” تبصره ۳ ماده ۴ قانون تأمین اجتماعی مصوب ۱۳۶۵.۶.۳۰ مجلس شورای اسلامی را به شرح زیر تصویب نمودند.
ماده ۱ – صاحبان حرف و مشاغل آزاد در این آیین‌نامه به افرادی اطلاق می‌شود که برای انجام حرفه و شغل مورد نظر با داشتن کارگر (کارفرما) با خود به تنهایی (خویشفرما) به استناد مجوز اتشغال صادره از سوی مراجع ذیصلاح یا به تشخیص هیأت مدیره سازمان تامین اجتماعی (که منبعد سازمان تأمین اجتماعی در‌این آیین‌نامه سازمان نامیده می‌شود) به کار اشتغال داشته و مشمول مقررات حمایتی خاص (مشابه موارد موضوع این آیین‌نامه) نباشند.
ماده ۲ – مشمولین این آیین‌نامه عبارتند از:
1 – افراد موضوع ماده یک این آیین‌نامه
2 – اتباع ایرانی اعم از شاغل و یا غیر شاغل در فعالیتهای مختلف در خارج از کشور که بیمه آنان با مقررات قانون تأمین اجتماعی و تغییرات بعدی آن مغایرت نداشته باشد.
تبصره: آندسته از متقاضیان که دارای سابقه پرداخت حق بیمه به مأخذ کامل به مدت ۳۶۰ روز یا بیشتر می‌باشند با رعایت تبصره ماده ۵ این آیین‌نامه مشمول مقررات این آیین‌نامه قرار می‌گیرند.
ماده ۳ – اجرای مقررات این آیین‌نامه با رعایت مقررات ماده ۷ قانون تأمین اجتماعی خواهد بود.
ماده ۴ – مشمولین این آیین‌نامه با پرداخت حق بیمه مقرر می‌توانند به ترتیب زیر از حمایتهای مندرج در قانون تأمین اجتماعی مصوب تیر ماه ۵۴ و تغییرات بعدی آن برخودار گردند.
الف – بیمه بازنشستگی با نرخ حق بیمه ۱۲ درصد
ب – بیمه بازنشستگی و فوت با نرخ حق بیمه ۱۴ درصد
ج – بیمه بازنشستگی وازکارافتادگی و فوت با نرخ حق بیمه ۱۸ درصد
تبصره ۱: بیمه‌شدگان موضوع ماده ۲ این آیین‌نامه می‌توانند علاوه بر پرداخت حق بیمه با نرخهای تعیین شده در فوق، با پرداخت حق بیمه به میزان مشخص‌شده در ماده ۲۹ قانون تأمین اجتماعی و تغییرات بعدی آن از حمایتهای موضوع بندهای “الف” و “ب” ماده ۳ قانون تأمین اجتماعی استفاده نمایند. تأمین اعتبار دفترچه درمان بیمه‌شدگان هر سه ماه یک بار و با ارائه رسید پرداخت حق بیمه مقرره انجام خواهد گرفت.
تبصره ۲: پرداخت دو درصد (۲%) حق بیمه مربوط به حمایتهای موضوع بندهای “الف” یا “ب” یا “ج” و نیز یک درصد (۱%) حق بیمه موضوع تبصره یک این ماده (جمعاً ۳ درصد) بر اساس ماده ۲۸ قانون تأمین اجتماعی به عهده دولت خواهد بود.
تبصره ۳: درخواست متقاضیان حمایتهای بند “ج” این ماده در صورتی پذیرفته خواهد شد که از سوی مراکز درمانی اعلام شده توسط این سازمان ازکارافتاده کلی شناخته نشوند.
تبصره ۴: اتباع ایرانی خارج از کشور تا فرهم نمودن امکانات لازم از سوی سازمان منحصراً مخیر به استفاده از مزایای مندرج در بندهای “الف” و “ب” و تبصره یک این ماده در کشور ایران خواهند بود.
تبصره ۵: تشخیص حوادث ناشی از کار منجر به فوت یا ازکارافتادگی کلی در مورد مشمولنی بند یک ماده ۲ این آیین‌نامه به عهده کمیسیونی مرکب از مسئول واحد کار و امور اجتماعی محل، مسئول و بازرس واحد تأمین اجتماعی مربوط خواهد بود و همچنین در صورت فراهم شدن امکانات مورد نظر در تبصره ۴ این ماده، حوادث ناشی از کار در مورد اتباع ایرانی خارج از کشور موضوعیت نداشته و کلیه حوادث غیر ناشی از کار تلقی خواهد گردید.
ماده ۵ – مأخذ کسر حق بیمه ماهانه مشمولین این آیین‌نامه به اختیار متقاضای بین حداقل و حداکثر دستمزد قانونی خواهد بود. بیمه شده می‌تواند هر بار با دارا‌بودن ۲ سال سابقه پرداخت حق بیمه موضوع این آیین‌نامه از تاریخ ثبت درخواست کتبی ۱۰ درصد میزان آن را افزایش دهد. چنانچه بیمه شده مدتی پس از انقضاء موعد مقرر (دو سال) درخواست افزایش مأخذ حق بیمه را بنماید در این حالت نیز نسبت افزایش همان ۱۰ درصد خواهد بود و برای مدت اضافی زائد بر‌دو سال افزایشی صورت نخواهد گرفت و افزایش‌های بعدی نیز موکول به گذشت دو سال پرداخت حق بیمه موضوع این آیین‌نامه از تاریخ آخرین افزایش خواهد بود.
تبصره – مأخذ کسر حق بیمه افرادی که به نحوی از انحاء دارای سابقه پرداخت حق بیمه بوده و مشمول این آیین‌نامه قرار می‌گیرند توسط وی به اختیار انتخاب می‌شود مشروط بر اینکه مبلغ انتخابی افزایشی بیش از ۱۰ درصد متوسط مبنای ماهانه کسر حق بیمه یک سال آخر نداشته باشد.
ماده ۶ – بیمه مشمولین واجد شرایط از تاریخ صبت تقاضا در هر یک از شعب سازمان شروع می‌شود. سازمان مکلف است ظرف مدت ۲ (دو) ماه استحقاق متقاضی را احراز و بلافاصله ضمن تعیین نرخ و میزان حق بیمه ماهانه مراتب را به متقاضای اعلام نماید و متقاضی نیز ظرف یک ماه فرصت پرداخت حق بیمه به واحد سازمان را خواهد داشت در غیر این صورت موضوع درخواست مزبور منتفی اعلام می‌گردد.
ماده ۷ – چگونگی بیمه اتباع ایرانی شاغل یا غیر شاغل در کشورهای خارجی به ترتیب زیر خواهد بود.
۱ – متقاضی درخواست خود را طبق فرم مخصوصی که توسط سازمان تهیه می‌گردد، به نمایندگیهای سیاسی جمهوری اسلامی ایران تسلیم و نمایندگیهای سیاسی موظفند ظرف ۱۵ روز از تاریخ وصول این قبیل درخواستها ضمن تأیید تابعیت ایرانی متقاضیان، درخواست آنها را به انضمام فتوکپی مدارک شناسایی متقاضیان و افراد خانواده موضوع ماده ۵۸ قانون تأمین اجتماعی به سازمان ارسال دارند.
2 – سازمان مکلف است ظرف مدت یک ماه استحقاق متقاضی را احراز و ضمن تعیین نرخ و میزان حق بیمه ماهانه از طریق نمایندگیهای سیاسی بلافاصله مراتب را به متقاضی اعلام نماید.
3 – متقاضیان حق بیمه مربوط را به حساب بانکی که به نام سازمان تأمین اجتماعی توسط نمایندگیهای سیاسی افتتاح خواهد شد پرداخت و رسید پرداخت را‌به نمایندگیهای مزبور ارسال نمایند.
4 – نمایندگیهای سیاسی مکلفند همه ماهه موجودی حساب مزبور را به حسابی که بانک مرکزی مشخص می‌نماید واریز و صورت وضعیت بانکی و رسیدهای پرداخت حق بیمه را به سازمان تامین اجتماعی ارسال دارند.
5 – نحوه بیمه این قبیل افراد در سایر موارد تابع مواد این آیین‌نامه می‌باشد و پرداخت حق بیمه مقرر مشمولین این ماده بایستی به پولی صورت گیرد که در قرارداد فیمابین سازمان و متقاضی توافق گردیده است.
6 – نمایندگیهای سیاسی جمهوری اسلامی ایران در کشورهای خارجی موظف به ابلاغ مفاد این آیین‌نامه به نحو مقتضی به اتباع ایرانی خواهند بود.
ماده ۸ – در صورتی که پرداخت حقب بیمه از طرف بیمه شده متوقف گردد و بین تاریخ قطع پرداخت حق بیمه و پرداخت مجدد بیش از ۳ ماه فاصله ایجاد نشده باشد بیمه شده می‌تواند حق بیمه معوقه را به سازمان پرداخت نماید در غیر این صورت ارتباط بیمه شده با سازمان قطع و ادامه بیمه وی موکول به تسلیم درخواست مجدد و موافقت سازمان خواهد بود که در این صورت مبنای کسر حق بیمه این قبیل مقاضیان همان مبنای قبلی خواهد بود.
ماده ۹ – شرایط برقراری و میزان مستمریهای بازنشستگی و بازماندگان و ازکارافتادگی کلی و همچنین استفاده از خدمات درمانی و بهداشتی عیناً به ترتیب تعیین‌شده در قانون تأمین اجتماعی و تغییرات بعدی آن خواهد بود.
ماده ۱۰ – در صورتی مشمولین این آیین‌نامه پس از شورع بیمه به نحوی از انحاء از شمول مقررات این آیین‌نامه خارج و یا طبق قانون تأمین اجتماعی یا سایر قوانین مربوطه می‌بایست حق بیمه را خود بر اساس مقررات دیگری پرداخت نمایند، موظفند مراتب را کتباً به آگاهی سازمان برسانند تا نسبت به قطع بیمه آنان اقدام گردد. در صورت عدم اقدام بیمه شده در این زمینه و ادامه پرداخت حق بیمه، حق بیمه‌های دریافتی پس از کسر هزینه‌های انجام شده مسترد خواهد شد.
میرحسین موسوی – نخست‌وزیر