شماره: .2458دش – تاریخ: 67.8.17
فصل اول – کلیات
ماده 1 – دانشگاه علوم انسانی (دارالعلم) مفید که در این اساسنامه اختصاراً
دارالعلم خوانده می‌شود، مؤسسه‌ای است تحقیقاتی، آموزشی و فرهنگی‌که به منظور
دستیابی به اهداف ذیل تأسیس می‌گردد:
1 – مطالعه و تحقیق در علوم و معارف اسلامی و بازبینی و بازنگری در علوم انسانی بر
اساس مبانی و موازین اسلامی
2 – فراهم آوردن زمینه‌های لازم جهت گسترش فعالیتهای علمی و تحقیقاتی در جهان
اسلام و ارزیابی تحقیقات انجام یافته در حوزه معارف اسلامی و‌علوم انسانی
3 – تربیت علمی و عملی محققان برجسته و صاحب صلاحیت خدمت در دانشگاه و سایر مؤسسات
تحقیقاتی مشابه آن
4 – معرفی و به کارگیری نتایج تحقیقات انجام شده در وجوه گوناگون حیات فرهنگی و
اجتماعی ملل اسلامی
5 – تحقیق شئون مختلف جوامع اسلامی و دیگر جوامع و پیش‌بینی تحول آنها به منظور
طرح پیشنهادهای مناسب برای تدوین خطوط کلی سیاستهای‌فرهنگی – اجتماعی و علمی جهان
اسلامی
ماده 2 – دارالعلم برای نیل به اهداف و انجام وظایف خود اقدام لازم را مطابق
مقررات آموزشی و تحقیقاتی کشور و ضوابط وزارت فرهنگ و آموزش‌عالی به عمل می‌آورد.
1 – ایجاد شعب تحقیق مرتبط با شاخه‌های متنوع علوم و معارف اسلامی و علوم انسانی
برای مطالعه و تحقیق در هر شاخه
2 – ایجاد شعب و حوزه‌های آموزشی مرتبط با شعب تحقیق به منظور تربیت علمی و عملی
محققان
3 – انجام تحقیقات مشترک تطبیقی با همکاری مراکز علمی داخلی و بین‌المللی
4 – ارتباط با مراکز علمی و تعلیماتی و تحقیقاتی داخل و خارج کشور
5 – تبادل محقق و یا دانشجو – تحقیق با مراکز علمی بین‌المللی
6 – کمک مالی یا علمی به دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و افرادی که در این زمینه‌ها
تحقیق می‌نمایند.
7 – ایجاد کتابخانه و مراکز مدارک و اسناد علمی و بانک اطلاعات با هماهنگی مرکز
اسناد و مدارک علمی
8 – انتشار نتیجه تحقیقات دارالعلم و دیگر کتب و مجلات مربوط به حوزه‌های تحقیقاتی
9 – برگزاری کنفرانسها و سمینارهای مختلف برای ارائه و ارزیابی آخرین دستاوردهای
علمی و تحقیقاتی در زمینه معارف اسلامی و علوم انسانی
ماده 3 – دارالعلم یک مؤسسه تحقیقاتی – آموزشی است که فعالیتهای پژوهشی آن با
آموزش در دوره‌های کارشناسی ارشد ناپیوسته و دکتری تخصصی‌همراه بوده و تأسیس
رشته‌های و عناوین آن طبق ضوابط به تصویب وزارت فرهنگی و آموزش عالی خواهد رسید.
ماده 4 – دارالعلم دارای تابعیت ایرانی است و برای مدت نامحدود در شهر مقدس قم
تأسیس می‌گردد.
ماده 5 – دارالعلم مؤسسه‌ای غیر انتفاعی است که درآمدهای آن منحصراً صرف هزینه‌های
پژوهشی و آموزشی مؤسسه می‌گردد. کسر هزینه‌ها از طریق‌هیأت مؤسس تأمین می‌شود.
ماده 6 – دارالعلم تابع مقررات آیین‌نامه‌های مربوط به مؤسسات پژوهشی و آموزشی
غیر دولتی غیر انتفاعی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی و‌وزارت فرهنگ و آموزش عالی
خواهد بود. سایر مقررات و آیین‌نامه‌ها مطابق این اساسنامه به تصویب هیأت امناء
خواهد رسید.
فصل دوم: ارکان دارالعلم
ماده 7 – ارکان دارالعلم عبارت‌اند از:
1 – هیأت مؤسس
2 – هیأت امناء
3 – رییس
4 – مجمع علمی
ماده 8 – هیأت مؤسس
اعضاء هیأت مؤسس عبارت‌اند از:
1 – سید عبدالکریم موسوی اردبیلی
2 – رفیع ناصری
3 – سید اسماعیل موسوی زنجانی
4 – محمدعلی نوید
5 – محمدعلی متحدان
ماده 9 – وظایف و اختیارات هیأت مؤسس به شرح زیر می‌باشد:
1 – کسب امتیاز تأسیس و دیگر مجوزهای لازم به منظور اداره مؤسسه از شورای عالی
انقلاب فرهنگی و وزارت فرهنگ و آموزش عالی
2 – فراهم آوردن مقدمات و امکانات و منابع مالی و سرمایه‌گذاری لازم برای رسیدن به
اهداف دارالعلم
3 – تعیین آن عده از اعضاء هیأت امناء که بر عهده هیأت مؤسس است.
4 – بررسی و تصویب پیشنهادهای رسیده در مورد بودجه، تأسیس و توسعه و انحلال مرکز و
شعب وابسته با پیشنهاد هیأت امناء
5 – بررسی و تصویب گزارش هیأت امناء در مورد حسابها و ترازنامه سالانه دارالعلم
6 – تعیین خزانه‌دار و اشخاصی که حق گشایش حسابهای بانکی به نام دارالعلم و حق
برداشت از حسابهای آن را دارند و تعیین حسابرسی برای دارالعلم
7 – بررسی و تأیید حسابها و ترازنامه سالانه دانشگاه با توجه به گزارش حسابرسی و
تقدیم گزارش به هیأت مؤسس
8 – تصویب آیین‌نامه‌های مالی و معاملاتی بر اساس آیین‌نامه موضوع ماده 15 مصوبه
جلسه چهل و یکم شورای عالی انقلاب فرهنگی
9 – جلب کمکهای مالی و امکانات لازم برای فعالیتهای پژوهشی و آموزشی دانشگاه
10 – تصویب مقررات اداری و آیین‌نامه تشکیلاتی دانشگاه
11 – تدوین مقررات استخدامی و محققان و مدرسان و کارکنان دانشگاه و تعرفه حقوق و
مزایای آنها و پیشنهاد آن به وزارت فرهنگ و آموزش عالی‌جهت تصویب
12 – بررسی و تصویب پیشنهادهای مجمع علمی (موضوع ماده شانزده) در خصوص توسعه و
تأسیس دانشکده‌ها (حوزه‌ها)
13 – پیشنهاد مقررات خاص گزینش استاد و دانشجو به وزارت فرهنگ و آموزش عالی
14 – بررسی و تأیید پیشنهاد رییس دارالعلم در مورد ظرفیت پذیرش دانشجو محقق و
ارائه آن به وزارت فرهنگ و آموزش عالی
15 – پیشنهاد میزان شهریه دانشجویان و آیین‌نامه چگونگی دریافت آن جهت تصویب به
وزارت فرهنگ و آموزش عالی
16 – تصویب آیین‌نامه تشکیل جلسات هیأت امناء مجمع علمی دارالعلم و هیأتهای علمی
دانشکده‌ها ( حوزه‌ها)
ماده 10 – اعضاء هیأت امناء
1 – سه نفر از خبرگان و صاحبنظران در علوم و معارف اسلامی و علوم انسانی
2 – سه نفر از اعضاء هیأت علمی پژوهشی یا آموزشی تمام وقت دانشگاه‌ها و یا مؤسسات
پژوهشی کشور به معرفی هیأت مؤسس و تأیید وزیر‌فرهنگ و آموزش عالی
3 – سه نفر از اعضاء هیأت مؤسس
4 – رییس دارالعلم
5 – نماینده وزارت فرهنگ و آموزش عالی
6 – استاندار
تبصره 1 – اعضاء هیأت امناء موضوع بندهای 1 و 3 ماده 10 با اکثریت آراء اعضاء
هیأت مؤسس انتخاب می‌شوند عزل هر یک از آنها با حداقل(3).(2) آراء کل اعضاء
امکانپذیر است و انتخاب مجدد آنان بلامانع است.
تبصره 2 – در صورت استعفا یا فوت یا برکناری هر یک از اعضاء جانشین او در عرض سه
ماه انتخاب خواهد شد.
ماده 11 – هیأت امناء حداقل ماهی یک بار به دعوت رییس هیأت تشکیل جلسه می‌دهد.
جلسات با حضور (3).(2) کل اعضاء رسمیت می‌یابد و تصمیمات با رأی موافق اکثریت
اعضاء هیأت معتبر خواهد بود.
ماده 12 – وظایف و اختیارات هیأت امناء:
1 – پیشنهاد رییس دانشگاه که پس از تأیید وزارت فرهنگ و آموزش عالی جهت تأیید
نهایی به شورای عالی انقلاب فرهنگی معرفی خواهد شد.
2 – تصویب سازمان و تشکیلات دارالعلم و آیین‌نامه‌های لازم برای اداره آن که توسط
رییس پیشنهاد می‌شود.
3 – پیشنهاد بودجه سالانه به هیأت مؤسس.
4 – بررسی و تصویب گزارش سالانه فعالیتهای علمی و تحقیقاتی دارالعلم که توسط رییس
ارائه می‌گردد.
5 – نظارت بر فعالیتهای دارالعلم در جهت نیل به اهداف تعیین شده
6 – اتخاذ تصمیم در مورد همکاریهای علمی یا مالی با سایر مؤسسات آموزشی و پژوهشی
داخلی و خارجی
7 – اتخاذ تصمیم در مورد تبادل اطلاعات علمی، محقق و دانشجو محقق با سایر مؤسسات
8 – تعیین خطوط کلی سیاست انتشاراتی دارالعلم
ماده 13 – مصوبات هیأت امناء توسط رییس هیأت امناء به رییس دارالعلم ابلاغ
می‌شود.
ماده 14 – رییس دارالعلم:
اداره امور دارالعلم‌ها با رییس دارالعلم است که به پیشنهاد هیأت امناء و تأیید
وزیر فرهنگ و آموزش عالی و تأیید نهایی شورای عالی انقلاب فرهنگی و‌حکم رییس هیأت
امناء منصوب می‌شود.
تبصره – پذیرش استعفا و یا عزل رییس دارالعلم پس از تصویب هیأت امناء با حکم رییس
هیأت امناء خواهد بود.
ماده 15 – وظایف و اختیارات رییس دارالعلم:
1 – نظارت بر حسن اجرای کلیه امور دارالعلم و ایجاد هماهنگی میان مسئولان واحدهای
تابع بر اساس مفاد اساسنامه و مقررات و آیین‌نامه‌های‌مصوب.
2 – نصب و عزل روسای دانشکده‌ها (حوزه‌ها) و مسئولان واحدهای دیگر که زیر نظر
رییس دارالعلم انجام وظیفه می‌نمایند.
3 – تهیه و تنظیم بودجه سالانه دارالعلم و دانشکده‌های تابعه و ارائه آن به هیأت
امناء جهت تصویب.
4 – ارائه پیشنهادهای مربوط به تأسیس، توسعه، انحلال و ادغام دانشکده‌ها
(حوزه‌ها) و مؤسسات وابسته، به هیأت امناء.
5 – تهیه و تنظیم سازمان و تشکیلات دارالعلم و آیین‌نامه‌های مربوط به اداره آن و
پیشنهاد به هیأت امناء
6 – ایجاد هماهنگی لازم در بهره‌وری از امکانات علمی، آموزشی و پژوهشی و جذب
نیروهای مورد نیاز برای نیل به اهداف دارالعلم.
7 – پیگیری امور مربوط به حفظ مصالح علمی و فرهنگی دارالعلم
8 – تنظیم صورت جلسات هیأت امناء و ارسال آن برای اعضای هیأت امناء و هیأت مؤسس و
ابلاغ مصوبات هیأت امناء به واحدهای ذیربط
تبصره – رییس دارالعلم می‌تواند به مسئولیت خود قسمتی از اختیارات خود را به
قائم‌مقام یا معاونان و یا رؤسای حوزه‌های تابع تفویض نماید.
ماده 16 – مجمع علمی که فعالیتهای پژوهشی و آموزشی دارالعلم را در جهت اهداف آن
هدایت می‌نماید متشکل است از رییس دارالعلم، قائم‌مقام،معاونان رؤسای حوزه‌ها، دو
نفر از اعضاء پیوسته و دو نفر از اعضاء وابسته.
تبصره 1 – کلیه محققان و مدرسان شاغل در دارالعلم اعضاء پیوسته دارالعلم
می‌باشند.
تبصره 2 – اعضاء وابسته، خبرگان در علوم و معارف اسلامی و علما و دانشمندان
برجسته‌ای هستند که با تمایل آنان و تصویب مجمع علمی تعیین‌می‌شوند.
تبصره 3 – اعضاء افتخاری دارالعلم، علما و دانشمندان برجسته جهان اسلام هستند که
با تمایل ایشان و تصویب مجمع علمی تعیین می‌شوند. رییس‌مجمع می‌تواند از این اعضاء
برای شرکت در جلسات مجمع دعوت نماید.
ماده 17 – حدود اختیارات مجمع علمی:
1 – تعیین خطوط کلی و سیاست‌های تحقیقاتی حوزه‌ها
2 – پیشنهاد موضوعات تحقیقاتی جدید به حوزه‌ها
3 – تعیین حوزه‌های مشترک جهت اجرای موضوعات تحقیقاتی میان رشته‌ای.
4 – تصویب چارچوب ارتباطات با سایر مراکز تحقیقاتی در جهان
5 – تصویب میزان کمک به طرحها و تحقیقات بیرون از دارالعلم و تحقیقات مشترک با
سایر مؤسسات
6 – ارزیابی فعالیت علمی و تحقیقاتی حوزه‌ها حداقل دو بار در سال در پایان هر
نیمسال تحصیلی و گزارش به مراجع ذیربط.
فصل سوم: تشکیلات دارالعلم
ماده 18 – فعالیتهای دارالعلم مرکب از دو بخش اداری – مالی و علمی می‌باشد.
ماده 19 – بخش اداری – مالی دارای مدیریتهای لازم از جمله مدیریت اداری، مالی،
عمرانی، روابط عمومی و بین‌المللی است.
تبصره – مدیریت روابط عمومی و بین‌المللی زیر نظر مستقیم رییس دارالعلم انجام
وظیفه می‌کند.
ماده 20 – بخش علمی دارای واحدهای متناسب با فعالیتهای دارالعلم از جمله
کتابخانه، مرکز اسناد علمی، بانک اطلاعات، مرکز انتشارات و حوزه‌های‌پژوهشی –
آموزشی است.
ماده 21 – کتابخانه، مرکز اسناد علمی و بانک اطلاعات، زیر نظر رییس دارالعلم
انجام وظیفه می‌نماید و پشتیبانی اطلاعاتی حوزه‌های پژوهشی -آموزشی را بر عهده
دارد.
ماده 22 – مرکز انتشارات مسئول تهیه و تدوین، چاپ و نشر دستاوردهای علمی دارالعلم
و دیگر کتب و تحقیقاتی است که به نحوی از انحاء با‌فعالیتهای پژوهشی – آموزشی
دارالعلم ارتباط دارند.
ماده 23 – دانشکده‌های دارالعلم در یکی از زمینه‌های علوم و معارف اسلامی و علوم
انسانی فعالیت می‌کنند این حوزه‌ها در بدو تأسیس دارالعلم‌عبارت خواهند بود از
حوزه‌های مطالعات و تحقیقات اسلامی، تاریخ علوم، جامعه‌شناسی، حقوق، روانشناسی،
علوم اقتصادی، علوم تربیتی، فلسفه و‌مدیریت.
تبصره – حوزه مطالعات و تحقیقات اسلامی موظف است اطلاعات و تحقیقات مورد نیاز
حوزه‌های دیگر را در زمینه منابع اسلامی در اختیار آنها قرار‌دهد.
ماده 24 – هر حوزه توسط رییس حوزه که با حکم رییس دارالعلم منصوب می‌شود، اداره
می‌گردد.
ماده 25 – بودجه پژوهشی و آموزشی هر حوزه که همه ساله توسط مجمع علمی دارالعلم
تعیین می‌گردد در اختیار رییس حوزه قرار می‌گیرد.
ماده 26 – برنامه‌ریزی و تصویب طرح‌های تحقیقاتی و نظارت بر امور تحقیقاتی و آموزش
هر حوزه زیر نظر هیأت علمی آن حوزه است این هیأت‌مرکب از کلیه محققان و مدرسان
حوزه و حداکثر سه نفر از خبرگان و صاحبنظران در علوم و معارف اسلامی و علوم انسانی
می‌باشند. ریاست هیأت با‌رییس حوزه است.
فصل چهارم: انحلال دارالعلم با تغییر اساسنامه
ماده 27 – انحلال دارالعلم با تأیید (3).(2) اعضای هیأت مؤسس و تصویب شورای گسترش
آموزش عالی امکانپذیر خواهد بود.
ماده 28 – در صورت انحلال هیأت مؤسس کلیه تعهدات مربوط به دانشجو – محققان
دارالعلم را تا اتمام دوره تحصیلات آنان، به نحوه مطلوب، بر‌عهده می‌گیرد.
ماده 29 – تصفیه کلیه امور مالی و حقوقی دارالعلم پس از تعیین تکلیف دانشجو
محققان با هیأتی مرکب از دو نفر از اعضاء هیأت مؤسس و یک نفر‌نماینده وزارت فرهنگ
و آموزش عالی خواهد بود.
ماده 30 – هر گونه تغییر و یا اصلاح در این اساسنامه با پیشنهاد هیأت امناء و
تأیید هیأت مؤسس و تأیید شورای گسترش آموزش عالی و تصویب‌شورای عالی انقلاب فرهنگی
امکانپذیر خواهد بود.
این اساسنامه در 30 ماده و 10 تبصره بر اساس پیشنهاد مورخ 67.3.7 شورای گسترش
آموزش عالی در جلسات 150، 151، 158 مورخ 10 و67.3.17 و 67.5.4 شورای عالی انقلاب
فرهنگی به تصویب رسید.