هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۶۵.۳.۱۴ بنا به پیشنهاد مشترک شماره ۱۳۸۶.۴۰.۹۶۱ ـ۱ مورخ ۱۳۶۵.۲.۱۳ وزارت برنامه و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، آیین‌نامه اجرایی موضوع بند “الف” تبصره ۳ قانون بودجه سال ۱۳۶۵ کل کشور را به شرح زیر تصویب نمودند:
۱ ـ بانکهای استان موظفند تسهیلات اعتباری مورد نیاز طرح‌های تولیدی در بخش‌های کشاورزی و منابع طبیعی و صنایع روستایی، صنعتی، معدنی و مصالح ساختمانی را که در اجرای تبصره ۳ قانون بودجه سال ۱۳۶۵ به تصویب کمیته برنامه‌ریزی استان و یا هیأت وزیران بر حسب مورد می‌رسند براساس مفاد این آیین‌نامه اجرایی پرداخت نمایند.
۲ ـ حداکثر سهم هر یک از بخش‌های تولیدی به شرح زیر می‌باشد:
جدول
الف ـ مبلغ ده میلیارد ریال از تسهیلات اعتباری فوق‌الذکر در بخش‌های تولیدی
مختلف صرفاً جهت ایجاد واحدهای تولیدی توسط مهاجرین جنگ تحمیلی اختصاص داده شده
است، بنیاد مهاجرین جنگ تحمیلی نمی‌تواند به نیابت از طرف جنگ‌زدگان متقاضی،
اقدامات لازم در این آیین‌نامه اجرای را به بنا به‌درخواست آنان انجام دهد.
تبصره ـ معرفی متقاضیان تسهیلات اعتباری مربوط به این بند با بنیاد امور مهاجرین جنگ تحمیلی است.
ب ـ سهم هر یک از بانکهای استان به تفکیک اعتبارات مورد نیاز بخش‌ها و فعالیت‌های
تولیدی مناطق محروم یا مستعد کشور و همچنین سهم مهاجرین جنگ تحمیلی ضمن جدول پیوست
تعیین گردیده است که با رعایت سایر موارد این آیین‌نامه اجرایی اعطا خواهد گردید،
با توجه به میزان جذب تسهیلات اعتباری در‌هر یک از بانکهای استان عنداللزوم
تغییرات لازم هر چهار ماه یک بار توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران وزارت
برنامه و بودجه در جدول پیوست این‌آیین‌نامه داده خواهد شد مشروط بر آن که سقف هر
مورد از میزان مندرج در این بند (بند ۲) تجاوز ننماید و در جمع کل اعتبارات تبصره
نیز تغییری حاصل نشود.
تبصره ـ ۱۵% اعتبارات این بند جهت ایجاد تعاونی‌های تولیدی کارمندان و ۱۵% نیز
جهت ایجاد تعاونی‌های تولیدی کارگری با اولویت احداث در مناطق محروم و روستاها،
اختصاص خواهد یافت.
3 ـ منابع لازم جهت اجرای طرح‌های موضوع این تبصره عبارتند از:
الف ـ منابع داخلی بانکهای استان.
ب ـ سهم سرمایه‌گذاران طرح‌های تولیدی
بانکهای استان در صورت عدم تکافوی منابع داخلی تقاضای دریافت اعتبار از بانکهای
تجاری را بررسی و اقدام به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارسال خواهند داشت.
اعطای تسهیلات اعتباری به بانکهای استان از محل منابع سایر بانکهای تجاری منوط
به بررسی اطلاعات و مدارک لازم و میزان منابع داخلی و تسهیلات اعطایی قبلی و
پیش‌بینی اعطای تسهیلات اعتباری بعدی بانک متقاضی به طرح‌های تولیدی نظارت شده از
محل منابع موضوع تبصره و تأیید نیاز بانک استان‌توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
4 ـ بانکهای تجاری کمبود منابع مور نیاز “بانکهای استان” را از محل منابع خود
به شکل سپرده سرمایه‌گذاری خاص نزد بانکهای استان برای مصارف‌موضوع تبصره ۳ تأمین
خواهد نمود، مدت این قبیل سپرده‌ها حداکثر تا ۵ سال خواهد بود.
5 ـ برای استفاده از تسهیلات اعتباری موضوع تبصره ۳ لازم است بدواً توسط اشخاص
حقیقی و حقوقی و مهاجرین جنگ تحمیلی طرح لازم به شرح زیر تهیه‌و به بانکهای استان ارایه شود.
منظور از طرح در این دستورالعمل عبارت است از شرح عملیات اجرایی و ارایه
پیش‌بینی‌ها و اطلاعات لازم در رابطه با ایجاد، بازسازی، توسعه، تکمیل
و راه‌اندازی مجدد یک واحد تولیدی مشتمل برانگیزه اجرای طرح مشخصات متقاضیان و
نحوه مالکیت آنان، سوابق کار در راه تولیدی ذیربط، مهارت‌های‌شخصی و پیش‌بینی
آموزش‌های فنی ضمن اجرای طرح، مشخصات فنی کلیه ساختمان‌ها و تأسیسات و ماشین‌آلات
(بها کل واحد) پیش‌بینی مشخصات‌حقوقی زمین محل استقرار طرح، مجوزهای قانونی لازم
(از جمله پروانه تأسیس یا موافقت اصولی و …) زمان اجرای طرح به انضمام سرمایه
در گردش مورد نیاز‌و صورت‌های مالی و جداول مشخصه وضع اقتصادی و مالی طرح پیش‌بینی
شده برای طول عمر طرح و سایر توجیهات اقتصادی و اجتماعی.
تبصره ـ فرم مشخصات طرح پیشنهادی به بانک استان که حاوی اطلاعات مورد نیاز طرح
می‌باشد همراه با اولویت‌های اجرایی مربوط به نوع و ماهیت طرح‌های مختلف بخش‌های
تولیدی ضمیمه این آیین‌نامه اجرایی به تصویب رسیده است.
۶ ـ بانک استان موظف است طرح‌های ارایه شده را بررسی و نظارت خود را ظرف مدت ۲۰
روز به متقاضی اعلام نماید متقاضی می‌تواند در هر حال پس از انقضای مدت فوق طرح
خود را به دبیرخانه کمیته برنامه‌ریزی استان ( سازمان برنامه و بودجه استان)
تسلیم نماید. سازمان برنامه و بودجه استان موظف است‌بدواً طرح‌های مذکور را در جلسه
۵ نفره با شرکت نمایندگان استاندار، بانک استان، سازمان برنامه و بودجه است، جهاد
سازندگی و یک نفر از ادارات کل صنایع،صنایع سنگین، معادن و فلزات، کشاورزی و مرکز
گسترش خدمات تولیدی و عمرانی استان که بر حسب موضوع طرح تشکیل می‌گردد مطرح نماید
این کمیسیون موظف است طرح‌های مطروحه خود را به دقت از نظرات فنی، اقتصادی و مالی
مورد بررسی قرار داده و در صورت تأیید طرح مراتب را در کمیته برنامه‌ریزی استان
مطرح نماید که در صورت تصویب در کمیته برنامه‌ریزی استان، به بانک استان موظف است
در مورد مصوبات کمتر از یکصد و پنجاه میلیون ریال برای بررسی و تقدیم به هی.ت
محترم وزیران می‌بایستی قبلاً به وزارت برنامه و بودجه ارسال گردند.
تبصره ۱ ـ در کمیسیون موضوع ماده ۶ این آیین‌نامه اتخاذ تصمیم حداقل با سه رأی
مثبت خواهد بود. بدیهی است در صورت عدم توجیه طرح از طرف کمیسیون مذکور مراتب قابل
طرح در کمیته برنامه‌ریزی استان نخواهد بود.
تبصره ۲ ـ سازمان برنامه و بودجه استان موظف است به عنوان دبیرخانه کمیته برنامه
ریزی استان در جلسات کمیته که به منظور بررسی طرح‌های موضوع تبصره تشکیل می‌گردد
از نمایندگان بانک استان به طور عام در همه جلسات و مرکز گسترش خدمات تولیدی و
عمرانی استان و بنیاد مهاجرین جنگ تحمیلی‌برحسب مورد دعوت به عمل آورد.
۷ ـ بانکهای استان موظفند قرارداد مربوط به طرح‌های مصوب کمیته برنامه‌ریزی استان
هیأت وزیران را از طریق استفاده از یک یا چند نوع از عقود شرعی پیش‌بینی شده در
قانون عملیات بانکی بدون ربا با متقاضیانه منعقد نمایند.
تبصره ـ قسمتی از منابع لازم برای اجرای طرح‌های ارایه شده از طرف تعاونی‌های
مراکز گسترش خدمات تولدی و عمرانی و صنایع روستایی حداکثر معادل ۵۰% از منابع
پس‌انداز قرض‌الحسنه بانکاستان تأمین خواهد شد.
۸ ـ بانکهای استان موظفند منابع اعتباری موضوع تبصره ۳ را به تدریج ومتناسب با
پیشرفت امور طرح در اختیار متقاضیان قرار دهند تعیین مدت زمان لازم برای بازپرداخت
تسهیلات اعتباری اعطایی و تاریخ شروع بازپرداخت اقساط با توجه به ماهیت طرح و کسب
نظر از دستگاه دولتی ذیربط توسط سازمان برنامه و‌بودجه استان و نماینده اداره کل
امور اقتصادی و دارایی تعیین خواهد شد.
۹ ـ بانکهای استان موظفند هر ساله مانده مطالبات سررسیده و بازپرداخت نشده خود
ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری آن قسمت از طرح‌های تولیدی نظارت شده که لزوم آن طبق
جدول پیوست به تصویب هیأت وزیران رسیده است، موضوع تبصره ۳ قانون بودجه سنواتی را
به بانک مرکزی جمهور ارسال نمایند، بانک‌مرکزی جمهوری اسلامی ایران موظف است هر
ساله این تعهدات را تنظیم و حداکثر تا پایان شش ماهه اول هر سال به وزارت برنامه و
بودجه اعلام نمایند تا در لایحه بودجه سالیانه کل کشور منظور گردد، حداکثر تعهدات
دولت شامل مانده مطالبات ناشی از اجرای تبصره نبایستی بیش از تسهیلات اعتباری اعطایی باشد.
۱۰ ـ تأمین تسهیلات اعتباری موضوع این آیین‌نامه عبارتند از:
الف ـ اعطای اجازه برداشت از حساب‌های بانکهای استان نزد کلیه بانک‌ها به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران.
ب ـ تضمین وزارت برنامه و بودجه دایر براینکه مانده مطالبات بانکهای استان ناشی
از اعطای تسهیلات اعتباری آن قسمت از طرح‌های تولیدی نظارت شده‌که لزوم آن به
تصویب هیأت وزیران رسیده است، حداکثر در حد ۱۰% از تسهیلات اعتباری اعطایی برای
سال ۱۳۶۵ ظرف مدت ۵ سال در لایحه بودجه سالیانه کل کشور پیشنهادی به مجلس شورای اسلامی منظور نماید.
۱۱ ـ بانکهای استان که از محل اعتبارات تبصره ۳ اقدام به اعطای تسهیلات اعتباری می‌نمایند موظفند به موارد زیر نظارت به عمل آورند.
الف ـ نظارت بر مصرف اعتبار مزبور متناسب با پیشرفت اجرایی طرح.
ب ـ نظارت بر واریز مطالبات ناشی از اعطای تسهیلات اعتباری از محل درآمد طرح، زیرا
تضمین دولت نافی وظایف بانکهای استان جهت وصول مطالبات معوق ناشی از اعطای این
گونه تسهیلات نبوده و بانک استان می‌بایستی جهت حفظ حقوق دولت اقدامات قانونی خود
رت در جهت بازپرداخت کل تسهیلات اعتباری و اعطایی به مرحله اجرا در آورد.
۱۲ ـ در مورد عقودی که نیاز به اخذ تأمین کافی دارند کلیه مستحدثات و اموال و
دارایی‌های قابل توثیق که از اجرای طرح ناشی می‌شوند به توثیق بانک استان‌در
خواهند آمد و در عین حال استفاده کننده‌گان از تسهیلات اعتباری موظفند در صورت
کمبود، سفته به امضای خود به بانک بسپارند. استفاده کننده‌گان از‌تسهیلات موضوع
این تبصره موظفند بازپرداخت اقساط تسهیلات دریافتی را به موقع انجام دهند و عدم
بازپرداخت در حکم تصرف غیرقانونی در اموال دولتی‌محسوب می‌شود.
۱۳ ـ کارمندان دولت جمهوری اسلامی ایران می‌توانند در صورت تأیید کمیته برنامه‌ریزی استان هیأت وزیران و به شرط انتزاع از دستگاه دولتی ذیربط (جز در‌مورد تعاونی‌های کارمندی) پس از انعقاد قرارداد با بنک عامل از تسهیلات اعتباری تبصره با رعایت مفاد این آیین‌نامه اجرایی استفاده نمایند.
۱۴ ـ در مورد طرح‌هایی که به تصویب کمیته برنامه‌ریزی استان هیأت وزیران می‌رسد
سهم سرمایه گذاری استفاده کنندگان از تسهیلات اعتباری در کل سرمایه‌گذاری ۱۰% کل
سرمایه گذاری بوده و در مورد طرح‌های بخش صنایع روستایی و مراکزی گسترش خدمات
تولیدی و عمرانی استان‌ها و مهاجرین جنگ‌تحمیلی سهم استفاده کنندگان از تسهیلات
اعتباری به پیشنهاد کمیسیون ماده ۶ این آیین‌نامه اجرایی و تأیید کمیته
برنامه‌ریزی استان هیأت دولت در حد توان‌مجریان تعیین خواهد شد و مشمول محدودیت ۱۰% نمی‌باشد.
۱۵ ـ کمیته تخصیص ارز بر اساس اعلام وزارت برنامه و بودجه تأمین وزارت برنامه و بودجه تامین نیازهای ارزی طرح‌های موضوع تبصره را در اولویت قرار خواهد داد.
۱۶ ـ بانکهای استان موظفند هر شش‌ماه یک بار گزارش عملکرد تبصره را شامل انواع و
میزان تسهیلات اعتباری و شرایط و مدت بازپرداخت و استفاده‌کنندگان از تسهیلات
اعتباری مذکور و نوع طرح‌ها همچنین میزان بدهی که در سررسید بازپرداخت نشده‌اند را
به بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ارسال نمایند تا از طریق وزارت برنامه و بودجه به هیأت وزیران ارایه گردد.
۱۷ ـ تسهیلات اعتباری مربوط به سرمایه در گردش واحدهای تولیدی موجود نیز با توجه
به جدول گردش نقدی که براساس جدول گردش عملیات تنظیم می‌گردد از از منابع اعتباری
تبصره (۳) قانون بودجه سال ۱۳۶۵ قابل تأمین خواهد بود. این قبیل طرح‌ها باید جهت
بررسی و تأیید قبلی به کمیسیون موضوع بند(۶) این آیین‌نامه ارسال گردد. تسهیلات
اعطایی از محل اعتبار مزبور نباید تحت هیچ عنوانی به مصرف بازپرداخت بدهی‌های قبلی طرح‌ها برسد.
۱۸ ـ سازمان برنامه و بودجه استان موظف است ظرف مدت یک ماه لیست کلیه طرح‌های نیمه
کاره دولت را تهیه و به هیأت دولت ارایه نماید تا در صورت موافقت کمیته
برنامه‌ریزی استان از محل اعتبارات تبصره ۳ قانون بودجه در اختیار تعاونی‌های
تولیدی، کارمندی و کارگری و یا بخش خصوصی قرار گیرد.
۱۹ ـ وزارت جهاد سازندگی می‌تواند به نیایت از طرف متقاضیان استفاده از تسهیلات اعطایی مربوط به بخش صنایع روستای، اقدامات لازم را مطابق مفاد این‌آیین‌نامه و بنا به درخواست آنان، انجام دهد.
میرحسین موسوی – نخست‌وزیر