ماده واحده – موافقتنامه حمل و نقل بین‌المللی از طریق جاده بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری عربی سوریه مشتمل بر یک مقدمه و بیست و یک ماده به شرح پیوست تصویب و اجازه مبادله اسناد آن داده می‌شود.
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
موافقتنامه حمل و نقل بین‌المللی از طریق جاده بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری عربی سوریه
دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری عربی سوریه بنا بر تمایلی که به تحکیم برنامه‌های برادری و دوستی و توسعه همکاری در زمینه‌های اقتصادی، بازرگانی و جهانگردی بین دو کشور دارند از نظر تسهیل حمل و نقل مسافر و کالا از طریق جاده بین دو کشور و به صورت ترانزیت از سرزمین‌آنها در موارد زیر توافق نمودند:
ماده ۱ – حوزه اجرا
مفاد موافقتنامه حاضر در مورد حمل و نقل بین‌المللی جاده‌ای مسافر و کالاهایی
اجرا می‌گردد که در آن مبدا و یا مقصد مسیر حمل و نقل در سرزمین یکی از دو طرف
متعاهد واقع بوده یا حمل و نقل به صورت ترانزیت از سرزمین یکی از دو طرف صورت
گرفته و وسیله نقلیه مورد استفاده در سرزمین طرف متعاهد دیگر به ثبت رسیده باشد.
ماده ۲ – تعاریف
معانی اصطلاحات بکار برده شده در موافقتنامه حاضر به شرح زیر است:
1 – “متصدی حمل و نقل” عبارت است از یک شخص حقیقی یا حقوقی از اتباع جمهوری
اسلامی ایران یا جمهوری عربی سوریه که مجاز میباشد بر‌طبق قوانین و مقرراتی که در
کشور لازم‌الاجرا است حمل و نقل مسافر و یا کالا را در جاده‌هایی که جهت حمل و نقل بین‌المللی مورد استفاده می‌گیرد انجام دهد.
2 – “وسیله نقلیه” عبارت است از وسیله نقلیه مخصوص جاده دارای نیروی محرکه مکانیکی که در سرزمین یکی از طرفین متعاهد به ثبت رسیده و‌برای مقاصد زیر طراحی و ساخته شده است:
الف – برای حمل و نقل مسافر با حداقل هشت صندلی به استثنای صندلی راننده.
ب – و یا برای حمل و نقل کالا.
کشنده و یدک و یا نیمه یدک مربوط به آن یک وسیله نقلیه به حساب می‌آید.
ماده ۳ – حمل و نقل مسافر.
هر یک از طرفین متعاهد طبق مقررات ملی خود به متصدی حمل و نقل طرف متعاهد دیگر اجازه می‌دهد به امور زیر بپردازد:
الف – حمل و نقل مسافر و وسائل شخصی مسافر توسط وسائل نقلیه مسافربری بین دو کشور.
ب – عبور ترانزیتی وسائل نقلیه مسافربری حامل مسافر و وسائل شخصی مسافر از سرزمین خود و برگشت آن به صورت خالی و یا با مسافر.
ماده ۴ – بر اساس حق متقابل، متصدیان حمل و نقل هر یک از طرفین متعاهد می‌توانند طبق قوانین و مقررات ملی طرف متعاهد دیگر در سرزمین طرف متعاهد اخیرالذکر بر حسب مورد برای حمل و نقل مسافر اقدام به تأسیس شعب بنمایند و یا نمایندگانی را منصوب کنند.
ماده ۵ – حمل و نقل کالا
هر یک از طرفین متعاهد طبق قوانین و مقررات ملی خود به متصدی حمل و نقل طرف متعاهد دیگر اجازه می‌دهد به عملیات حمل و نقل کالا به‌صورت زیر بپردازد:
الف – از هر نقطه واقع در سرزمین خود به هر نقطه واقع در سرزمین طرف متعاهد دیگر و بالعکس.
ب – به صورت ترانزیت از سرزمین خود.
ج – از مبادی واقع در سرزمین خود به مقصد کشور ثالث و بالعکس مشروط بر کسب موافقت قبلی.
ماده ۶ – حمل و نقل اسلحه، مهمات، تجهیزات نظامی، مواد منفجره و سایر مواد خطرناک
بین سرزمین‌های طرفین متعاهد و یا عبور کالاهای مذکور از سرزمین آنها نیاز به تحصیل مجوز ویژه دارد.
مفاد این موافقتنامه، حمل و نقل کالاهایی را که ورود و یا عبور ترانزیتی آن طبق
قوانین و مقررات هر یک از طرفین متعاهد به لحاظ حفظ بهداشت و سلامت انسان، حیوانات و یا نباتات در سرزمین آنها غیر مجاز است. شامل نمی‌گردد.
ماده ۷ – متصدیان حمل و نقل هر یک از طرفین متعاهد می‌توانند بر حسب نیاز به
منظور تسهیل امور حمل و نقل کالاهای مربوط به خود در چهارچوب قوانین و مقررات ملی
لازم‌الاجرا و بر اساس حق متقابل در سرزمین طرف متعاهد دیگر نمایندگانی را منصوب نمایند.
ماده ۸ – ممنوعیت حمل و نقل داخلی
مفاد این موافقتنامه به متصدیان حمل و نقل هر یک از طرفین متعاهد حق حمل مسافر و
کالا را بین دو نقطه واقع در سرزمین طرف متعاهد دیگر‌نمی‌دهد.
ماده ۹ – وزن و ابعاد وسائل نقلیه
چنانچه وزن و ابعاد وسیله نقلیه مربوط به یکی از طرفین متعاهد بیش از حدود مجاز مقرر از سوی طرف متعاهد دیگر باشد باید قبلاً مجوز لازم از مراجع ذیربط طرف اخیرالذکر دریافت گردد.
مقررات مالی و گمرکی
ماده ۱۰ – متصدیان حمل و نقل هر یک از طرفین متعاهد به لحاظ انجام خدمات حمل و
نقل جاده‌ای در سرزمین طرف متعاهد دیگر به پرداخت مالیاتها، عوارض و هزینه خدماتی
که به موجب قوانین و مقررات ملی طرف متعاهد اخیرالذکر مقرر گردیده ملزم می‌باشند.
با این وجود چنانچه مقصد‌نهایی مسافر و یا کالا، سرزمین یکی از طرفین متعاهد باشد
می‌توان مالیاتها، عوارض و هزینه‌های مذکور را لغو نمود و یا میزان آنرا کاهش داد.
ماده ۱۱ – مواد سوختی موجود در مخازن تعبیه شده توسط کارخانه سازنده (استاندارد)
در وسایل نقلیه یک طرف متعاهد که به سرزمین طرف متعاهد دیگر وارد می‌شود و یا از
آن سرزمین عبور نماید از حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض ورودی معاف بوده و
مشمول محدودیت وارداتی‌نمی‌باشد.
ماده ۱۲ – کلیه پرداختهای ناشی از این موافقتنامه بر طبق قوانین مقررات ملی هر یک از طرفین متعاهد و نیز “ توافقات و ترتیبات بانکی” لازم‌الاجرا بین دو کشور صورت خواهد گرفت.
ماده ۱۳ –
الف – هر یک از طرفین متعاهد در چهارچوب قوانین و مقررات ملی خود حداکثر تسهیلات را در انجام تشریفات گمرکی مربوط به مسافر، کالا و وسائل نقلیه طرف متعاهد دیگر معمول خواهند داشت.
ب – ترانزیت کالا و ورود موقت وسائل نقلیه یک طرف متعاهد به سرزمین طرف متعاهد
دیگر تابع قوانین و مقررات ملی طرف اخیرالذکر و به ویژه رویه‌های اخذ تضمین‌های گمرکی میباشد.
ج – ورود موقت لوازم یدکی جهت تعمیر وسائل نقلیه ازکارافتاده یکی از طرفین متعاهد
هنگام تردد در سرزمین طرف متعاهد دیگر بر طبق مفاد این موافقتنامه با موافقت
مقامات ذیصلاح کشور اخیرالذکر مشمول محدودیت‌های وارداتی نبوده و از هر گونه حقوق
و گمرکی، سود بازرگانی و عوارض ورودی معاف است.
د – لوازم یدکی تعویض شده را باید مجداً صادر نمود یا تحت نظارت مقامات گمرکی طرف متعاهدی که قطعات یدکی در سرزمین وی تعویض شده منهدم کرد.
ماده ۱۴ – کمیسیون مشترک
کمیسیونی مشترکی مرکب از نمایندگان طرفین متعاهد با اختیارات زیر تشکیل می‌گردد:
الف – نظارت بر اجرای مفاد این موافقتنامه.
ب – بررسی مشکلات اجرایی موافقتنامه حاضر و انجام اقدامات لازم برای حل آن.
ج – بررسی کلیه جنبه‌های مربوط به گسترش و توسعه روابط حمل و نقل جاده‌ای بین دو
کشور اعم از مستقیم و ترانزیتی و ارائه پیشنهادهای لازم در‌این زمینه.
د – مبادله اطلاعات و تبادل نظر در امور گمرکی مربوط به حمل و نقل جاده‌ای و
تعیین روشهای و اشکال تضمین‌های گمرکی و ترتیبات مربوط به قبول‌اظهارنامه و صدور
پروانه گمرکی و مبادله نمونه‌های مهر و امضاء.
ه – مبادله اطلاعات و آمار مربوط به حجم حمل و نقل بین دو کشور به طور مستقیم و یا
ترانزیت با توجه به روابط اقتصادی، بازرگانی و جهانگردی فیمابین.
و – مبادله اطلاعات درباره مشخصات، ابعاد و وزن وسائل نقلیه‌ای که طبق مفاد این
موافقتنامه مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کمیسیون مشترک نخستین جلسه خود را ظرف مدت یک ماه پس از لازم‌الاجرا شدن این
موافقتنامه تشکیل خواهد داد تا ترتیبات لازم را جهت تسهیل اجرای آن فراهم آورند.
دستور کار کمیسیون مشترک قبل از تشکیل جلسات از طریق دیپلماتیک بین طرفین متعاهد مورد توافق قرار خواهد گرفت.
مقررات عمومی
ماده ۱۵ – تخلفات
1 – مقامات صلاحیتدار طرفین متعاهد نظارت خواهند کرد که متصدیان حمل و نقل و رانندگان موضوع این موافقتنامه مقررات آن را رعایت نمایند.
2 – متصدیان حمل و نقل و رانندگان وسائل نقلیه هر یک از طرفین متعاهد هنگام اقامت
در قلمرو طرف متعاهد دیگر تابع کلیه قوانین و مقررات ملی طرف اخیرالذکر می‌باشند،
با این وجود مقامات صلاحیتدار طرف متعاهدی که وسیله نقلیه نزد آن به ثبت رسیده
موظفند بنا بر تقاضای مقامات ذیصلاح‌طرف متعاهد دیگر (و بدون هیچ گونه خدشه‌ای به
اجرای قوانین و مقررات لازم‌الاجرا در سرزمین طرف متعاهدی که تخلف در سرزمین وی
صورت‌گرفته است.) در مورد متصدیان حمل و نقل و رانندگان وسائل نقلیه‌ای که از
مقررات این موافقتنامه یا از قوانین و مقررات لازم‌الاجرا در سرزمین طرف اخیرالذکر تخلف ورزیده‌اند اقدامات زیر را معمول دارند:
الف – اخطار
ب – سلب حق حمل و نقل در سرزمین طرف متعاهدی که تخلف در آنجا وقوع یافته است به طور موقت، دائم، جزیی یا کلی.
3 – مقامات صلاحیتدار طرف متعاهدی که چنین تدابیری را طبق بند ۲ این ماده اتخاذ
نموده‌اند مقامات صلاحیتدار طرف متعاهد دیگر را از اقدامات انجام شده مطلع خواهند کرد.
ماده ۱۶ – ورود وسائل نقلیه خالی یکی از طرفین متعاهد به سرزمین طرف متعاهد دیگر
به منظور حمل بار و یا جهت حمل مسافرانی که دارای تابعیت‌های غیر ایرانی و غیر
سوری می‌باشند از مبداء سرزمین طرف اخیرالذکر به مقصد کشور محل ثبت وسیله نقلیه و
یا کشور ثالث بدون کسب موافقت قبلی مجاز نمی‌باشد.
ماده ۱۷ – متصدیان حمل و نقل و رانندگان وسائل نقلیه یک طرف متعاهد در کلیه
مواردی که در این موافقتنامه مورد پیش‌بینی قرار نگرفته است موظف هستند قوانین و
مقررات ملی طرف متعاهد دیگر را در هنگام عبور از سرزمین طرف اخیرالذکر رعایت نمایند.
ماده ۱۸ – طرفین متعاهد مقامات صلاحیتدار تعیین شده برای اجرای این موافقتنامه را به شرح زیر به یکدیگر اعلام نمودند:
الف – در مورد دولت جمهوری اسلامی ایران و وزارت راه و ترابری – تهران.
ب – در مورد دولت جمهوری عربی سوریه وزارت حمل و نقل – دمشق.
ماده ۱۹ – در اجرای مفاد این موافقتنامه هر یک از طرفین متعاهد قوانین و مقررات ملی خود را در امور بیمه به مورد اجراء خواهد گذارد.
ماده ۲۰ – در مورد وزن و ابعاد وسائل نقلیه جاده‌ای، هر یک از طرفین متعاهد تضمین می‌نماید وسیله نقلیه ثبت شده در سرزمین طرف متعاهد دیگر را تحت شرایط محدودتری نسبت به وسائل ثبت شده در سرزمین خود قرار ندهد.
ماده ۲۱ –
1 – این موافقتنامه سی روز پس از تاریخ مبادله یادداشت‌های مبنی بر تصویب آن توسط مراجع صلاحیتدار طرفین متعاهد، به مورد اجراء گذارده خواهد شد.
2 – این موافقتنامه برای یک دوره یک‌ساله منعقد می‌شود و پس از آن کماکان به اعتبار خود باقی خواهد ماند مگر این که هر یک از طرفین متعاهد با یک پیش آگهی کتبی شش‌ماهه انقضای آن را به طرف دیگر اعلام دارد.
به تاریخ شانزدهمین روز اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۳ هجری شمسی برابر با ششم ماه مه ۱۹۸۴ میلادی در دو نسخه اصلی به زبانهای فارسی و عربی تهیه و تنظیم گردید و در دمشق به امضاء رسید. هر دو متن دارای اعتبار یکسان میباشد.
از طرف دولت جمهوری اسلامی ایران – از طرف دولت جمهوری عربی سوریه
سید محمدهادی نژاد حسینیان – یونس محمد
وزیر راه و ترابری – وزیر حمل و نقل
لایحه قانونی فوق در جلسه روز سه شنبه هجدهم دیماه یکهزار و سیصد و شصت و سه مجلس به تصویب رسیده و اجرای آن موکول به تأمین نظرات شورای محترم نگهبان مذکور در نامه شماره ۲۷۹۱ مورخ ۱۳۶۳/۱۱/۱۶ میباشد.
رئیس مجلس شورای اسلامی ـ اکبر هاشمی
*پاورقی: قانون فوق در تاریخ ۱۳۶۳.۱۰.۱۸ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده و ابهام آن در جهت تأمین نظر مورخ ۱۳۶۳.۱۱.۱۶ شورای محترم نگهبان با امضای صورت مورخ ۱۳۶۴.۹.۱۹ نمایندگان دو دولت رفع و در جلسه ۱۳۶۵.۲.۱۶ به اطلاع مجلس رسیده است.