42774 – 1363.09.25
هیأت وزیران در جلسه مورخ 1363.9.7 بنا به پیشنهاد شماره .22641 و مورخ 1363.5.23 وزارت فرهنگ و آموزش عالی و به استناد تبصره ۱ قانون تبدیل مرکز انتشارات علمی و فرهنگی از صورت مرکز وابسته به شرت دولتی وابسته، مصوب 63.1.29 مجلس شورای اسلامی، آیین‌نامه مالی شرکت انتشارات علمی و فرهنگی را در 34 ماده و یک تبصره به شرح زیر تصویب نمودند.
فصل اول – تعاریف و کلیات
ماده 1 – بودجه شرکت برنامه مالی شرکت است که برای یک سال مالی تهیه و حاوی پیش بینی درآمد حاصل از فروش کتب و خدمات و سایر منابع تأمین اعتبار‌و برآورد هزینه‌ها برای انجام عملیات و فعالیتها و اجرای طرح‌هایی است که در برنامه شرکت پیش‌بینی شده و نیل به هدفهای شرکت را در ظرف سال مالی امکان‌پذیر می‌سازد.
ماده 2 – سال مالی از اول فروردین هر سال شروع و در آخرین روز اسفند همان سال پایان می‌یابد. به استثنای سال اول که تاریخ شروع آن تاریخ تشکیل شرکت‌می‌باشد.
ماده 3 – اعتبار – عبارت از مبلغی است که برای مصرف یا مصارف معین در بودجه شرکت به تصویب می‌رسد.
ماده 4 – درآمد – عبارت از وجوهی است که طبق مقررات مربوط در ازای انجام خدمت یا نشریات فروخته شده و سایر منابع حاصل می‌گردد.
ماده 5 – تشخیص – عبارت است از تعیین و انتخاب کالا و خدمات و سایر پرداختها که تحصیل به انجام آنها برای نیل به هدفهای شرکت ضروری است.
ماده 6 – تأمین اعتبار عبارت است از تخصیص تمام یا قسمتی از اعتبار برای هزینه معین.
ماده 7 – تعهد عبارت از الزاماتی است بر ذمه شرکت ناشی از:
الف – تحویل کالا یا انجام دادن خدمت.
ب – اجرای قراردادهائی که با رعایت قوانین و مقررات منعقد می‌شود.
ج – اجرای احکام صادره از مراجع قانونی و ذیصلاحیت.
ماده 8 – تسجیل عبارت است از تعیین میزان بدهی قابل پرداخت به موجب اسناد مثبته.
ماده 9 – دستور پرداخت – سندی است که وسیله مدیر عامل یا مقامات مجاز از طرف او برای پرداخت از محل اعتبارات مربوط به عهده حسابداری در وجه ذینفع صادر می‌شود.
ماده 10 – تقاضای انتقال وجه – سندی است که در آن مقامات مجاز شرکت درخواست می‌نمایند وجه لازم از حساب درآمد شرکت وسیله خزانه به بستانکار حساب جاری شرکت در بانک مرکزی ایران منظور شود.
ماده 11 – هزینه عبارت است از پرداختهائی که در قبال انجام تعهد یا هر عنوان دیگری در بودجه شرکت منظور شده است به ذینفع صورت می‌گیرد.
ماده 12 – تنخواه‌گردان پرداخت عبارت از وجهی است که از طرف شرکت برای انجام پاره‌ای هزینه‌های جزئی در اختیار کارپرداز یا جمعدار قرار می‌گیرد تا به‌تدریج که هزینه‌های مربوط انجام می‌شود اسناد هزینه را تحویل و مجدداً وجه دریافت دارد.
ماده 13 – جمعدار مستخدمی می‌باشد که مسئولیت تحویل و نگاهداری وجه و سپرده‌ها و اوراق بهادار و اموال شرکت را به عهده دارد.
ماده 14 – پیش پرداخت – عبارت از پرداختی است که از اعتبارات مربوط طبق احکام و مقررات و قراردادها پیش از انجام تعهد صورت می‌گیرد.
ماده 15 – علی‌الحساب – عبارت از پرداختی است که به منظور ادای قسمتی از تعهد صورت می‌گیرد.
فصل دوم – تهیه و تصویب بودجه
ماده 16 – شرکت مکلف است تا شهریورماه هر سال بودجه سال مالی بعد را تهیه و با رعایت ماده 28 قانون محاسبات عمومی به مجمع عمومی شرکت پیشنهاد نماید.
گزارش توجیهی بودجه باید حاکی از نکات زیر باشد:
1 – چگونگی اجرای برنامه‌ها و عملیات در سال قبل و سال جاری و برنامه خط مشی سال آتی.
2 – تجزیه و تحلیل منابع درآمدها و تأمین اعتبار و برآورد هزینه‌ها.
3 – هر نوع اطلاع دیگری که ضروری تشخیص داده شود.
ماده 17 – بودجه سالانه شرکت بر اساس درآمدها و دریافتی از سایر منابع تأمین اعتبار با رعایت طبقه‌بندیهای متداول تنظیم بودجه شرکتهای دولتی تهیه و پس‌از تصویب مجمع عمومی به مرحله اجراء گذارده می‌شود.
ماده 18 – کاهش یا افزایش اعتبار هر یک از مواد هزینه یا فعالیتها یا برنامه‌های بودجه مصوب شرکت تا میزان ده درصد با دستور مدیر عامل و زائد بر آن تا بیست درصد با تصویب مجمع عمومی مجاز است مشروط بر این که در جمع اعتبار بودجه مصوب تغییری حاصل نشود.
فصل سوم – اجرای بودجه
بند اول – درآمد
ماده 19 – وجوهی که شرکت به عنوان درآمد دریافت می‌دارد به حسابی که در بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از طرف خزانه افتتاح می‌گردد، واریز می‌گردد.
ماده 20 – وجوهی که وسیله شرکت به عنوان سپرده یا وجه‌الضمان یا وثیقه و یا نظایر آنها دریافت می‌شود، باید به حساب سپرده شرکت که به وسیله خزانه در‌بانک مرکزی افتتاح می‌شود تحویل شود. رد این وجوه طبق مقررات مربوط به خود به عمل می‌آید.
ماده 21 – وجوهی که از بابت درآمد زائد میزان وصول شود اعم از این که این دریافتی اضافی اشتباه پرداخت کنند یا واحد وصول کننده یا عدم انطباق مبلغ وصولی با مورد باشد و یا این که تحقق اضافه دریافتی بر آثار رسیدگی شرکت یا واحد ذیربط یا مقامات قضائی حاصل شود باید از درآمد جاری شرکت با اجازه مدیر عامل یا مقام مجاز از طرف او به ذینفع مسترد شود.
بند دوم – هزینه
ماده 22 – وجود اعتبار در بودجه شرکت به خودی خود برای اشخاص اعم از حقیقی یا حقوقی ایجاد حق نمی‌کند و استفاده از اعتبارات باید با رعایت مقررات مربوط به عمل آید.
ماده 23 – هزینه‌ها و سایر پرداختهای شرکت پس از طی مراحل تشخیص تأمین اعتبار، تعهد و تسجیل با صدور دستور پرداخت تأدیه خواهد شد.
تبصره – مسئولیت تشخیص و تعهد و تسجیل به عهده مدیر عامل و یا مقام مجاز از طرف او و مسئولیت تأمین اعتبار از وظایف حسابداری شرکت می‌باشد.
ماده 24 – تعهدات شرکت تا آخر سال مالی از اعتبار مصوب همان سال قابل پرداخت است و تعهداتی که تا آخر سال پرداخت نشده باشد به حساب ذیربط منظور و در حساب تعهدات پرداختنی با حساب مربوط نگاهداری می‌شود و از آن محل پرداخت می‌گردد.
ماده 25 – در مواردی که لازم است قبل از انجام تعهد وجهی پرداخت شود و یا در مواردی که تهیه اسناد مثبته قبل از پرداخت میسر نباشد با دستور کتبی مدیر‌عامل یا مقام مجاز از طرف او مبالغ لازم به عنوان پیش پرداخت یا علی‌الحساب تأدیه می‌گردد تا پس از تهیه یا تکمیل اسناد مثبته به حساب قطعی منظور و واریز گردد. نوع این گونه هزینه‌ها و نحوه عمل و شرایط آن بشرح زیر است.
1 – پیش پرداخت در موارد زیر و در حدود اعتبارات مصوب قابل پرداخت.
الف – وجوه مربوط به هزینه مأموریت موقت بر طبق احکام صادره و برای مدتی که در احکام ذکر شده است.
ب – وجوهی که بر طبق قراردادهای منعقده به عنوان پیش پرداخت باید تأدیه گردد.
ج – وجوهی که بابت افتتاح اعتبار اسنادی برای خریدهای خارج از کشور و هزینه‌ها متعلق پرداخت می‌شود.
د – مساعده حقوق و مزایای مستخدمین.
ه – حقوق و مزایای ایام مرخصی استحقاقی در صورت نیاز مبرم مستخدم حداکثر برای یک ماه در هر سال.
ماده 26 – پیش‌پرداختهای فوق باید بشرح زیر واریز شود:
1 – پیش‌پرداختهای موضوع بند (الف) حداکثر تا پانزده روز پس از خاتمه مأموریت.
2 – پیش‌پرداختهای موضوع بند (ب) به ترتیبی که در قرارداد ذکر شده است.
3 – پیش‌پرداختهای موضوع بند (ج) پس از تحویل کالا یا انجام کار.
4 – پیش‌پرداختهای موضوع بندهای (ه) و (د) در موقع پرداخت قطعی.
ماده 27 – در صورتی که پیش‌پرداخت در موعد مقرر در ماده 26 از طرف گیرنده وجه واریز نشود حسابداری مکلف است علاوه بر کلیه اقدامات لازم برای واریز آن از محل هر گونه وجهی که باید به بدهکار پرداخت کند تا معادل پیش‌پرداخت واریز نماید.
ماده 28 – عملیات مالی و نگاهداری حسابهای شرکت طبق مقررات مندرج در این آیین‌نامه و نحوه تنظیم دفاتر و حسابهای شرکت بر اساس قواعد حسابداری مترادف و منطبق با حسابداری شرکتهای دولتی خواهد بود.
ماده 29 – کلیه عملیات مربوط به دریافتها و پرداختها و سایر عملیات حسابداری که طبق اصول حسابداری و عرف دفترداری در پایان دوره مالی برای تنظیم حساب سود و زیان و ترازنامه لازم است و همچنین محاسبات شرکت بر اساس مدارک و اسناد مربوط و با صدور برگ محاسباتی انجام می‌شود.
فصل چهارم – مقررات عمومی
ماده 30 – حقوقی که بر اثر تخلف از شرایط مندرج در قراردادها برای شرکت ایجاد می‌شود جز در مورد احکام قطعی دادگستری که لازم‌الاجرا خواهد بود کلاً و بعضاً قابل بخشودن نیست مگر این که به موجب پیشنهاد مدیر عامل و تصویب مجمع عمومی محرز شود که تخلف از شرط ناشی از حوادث و یا علل و جهاتی بوده که از اختیار طرف قرارداد خارج بوده است.
ماده 31 – حسابهای بانکی لازم برای شرکت و واحدهای تابع بنا به تشخیص شرکت و از طریق خزانه نزد بانک مرکزی و یا ملی ایران و یا یکی از بانکهای دولتی به نمایندگی از طرف بانک مرکزی افتتاح می‌شود.
ماده 32 – تأمین اعتبار ضروری است و هر گاه بر اثر گواهی خلاف واقع مسئولین حسابداری و یا دستور مقامات مجاز، دینی اضافه بر اعتبارات بر ذمه شرکت ایجاد شود مقام متخلف طبق مقررات عمومی مورد تعقیب قرار خواهد گرفت.
ماده 33 – هر گونه تغییر و اصلاح در این آیین‌نامه منوط به پیشنهاد شرکت و تصویب هیأت وزیران خواهد بود.
ماده 34 – از جمعداران باید در قبال ابواب جمعی که دارند تضمین دریافت شود.
نحوه دریافت تضمین و میزان و شرایط آن و همچنین ترتیب ابطال طبق مقررات مورد عمل در مؤسسات دولتی خواهد بود.
ماده 35 – این مصوبه از تاریخ تصویب لازم‌الاجراء می‌باشد.
میرحسین موسوی – نخست‌وزیر