هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۶۳/۳/۲۳ بنا به پیشنهاد شماره ۱۰۷.۶.۲۴ مورخ ۱۳۶۳.۱.۲۹ وزارت کشور و به استناد بند ۱۶ ماده ۲۲۱ و ماده ۳۲۵ قانون تشکیل ایالات و ولایات مصوب سوم شعبان ۱۳۲۵ و تبصره ماده ۲۳ قانون نظام صنفی مصوب ۱۳۵۹/۴/۱۳ شورای انقلاب آیین‌نامه اماکن عمومی را بشرح زیر تصویب نمودند.
ماده ۱ – شهربانی جمهوری اسلامی ایران در اجرای وظایف انتظامی و کنترل ترافیک و سایر مسئولیتهای محوله بر امور اماکن عمومی طبق مقررات این آیین‌نامه نظارت و مطابق مقررات اقدام می‌نماید.
ماده ۲ – اماکن و مؤسسات موضوع این آیین‌نامه بشرح زیر میباشد:
1 – هتلها
۲ – مسافرخانه‌ها
۳ – رستورانها
۴ – پانسیونها و مهدکودکها
۵ – سلف سرویس‌ها
۶ – قهوه‌خانه‌ها
۷ – اغذیه‌فروشیها
۸ – چلوکبابی و چلوخورشتی‌ها و طباخی‌ها
۹ – بوفه سینما و تئاتر
۱۰ – کافه‌تریاها
۱۱ – کافه قنادی‌ها
۱۲ – آرایشگاه‌ها
۱۳ – آموزشگاههای رانندگی
۱۴ – فروشگاههای جراید و نشریات داخلی
۱۵ – مؤسسات بارکش شهری
۱۶ – تعمیرگاههای دوچرخه و موتورسیکلت
۱۷ – عکاسی‌ها
۱۸ – فروشگاههای جراید و نشریات خارجی
۱۹ – سینماها و تماشاخانه‌ها
۲۰ – فروشگاههای اتومبیل
۲۱ – مؤسسات تبلیغاتی و تولید کننده فیلمهای تبلیغاتی
۲۲ – تعمیرگاهها، اتوسرویسها و پارکینگها
۲۳ – مؤسسات توریستی و کرایه دهی اتومبیل
۲۴ – بنگاههای مسافربری
۲۵ – کتابفروشیها
۲۶ – بنگاههای معاملاتی
۲۷ – کارگاههای اوراق‌اتومبیل
۲۸ – کارگاههای تعویض روغن، پنچرگیری و لاستیک‌فروشی اتومبیل
۲۹ – مؤسسات تاکسی بار
۳۰ – کلیشه و گراورسازی‌ها
۳۱ – فروشگاههای لوازم یدکی اتومبیل
۳۲ – کارگاههای نقاشی اتومبیل
۳۳ – چاپخانه‌ها
۳۴ – سمساری و امانت‌فروشیها
۳۵ – مؤسسات باربری
۳۶- استودیوها
۳۷ – طلا و جواهرفروشیها
۳۸ – مؤسسات نشر و طبع
۳۹ – آموزشگاههای خیاطی، ماشین‌نویسی و آرایشگری).
تبصره – هر نوع امکنه و مؤسسه مشابه دیگری در آینده بنا به تشخیص و اعلام شهربانی جمهوری اسلامی ایران مشمول مقررات این آیین‌نامه خواهد بود.
ماده ۳- [اصلاحی ۱۳۶۴/۱۱/۹]
مراجع صدور پروانه واحدهای صنفی مذکور در ماده ۲ باید قبل از صدور و انتقال پروانه و همچنین انتقال محل واحد صنفی نسبت به موارد مذکور در ماده ۱ از شهربانی جمهوری اسلامی ایران استعلام نظر به عمل آورند سپس صدور پروانه با رعایت ضوابط شهربانی مطابق ماده ۲۳ قانون نظام صنفی صورت خواهد گرفت.
تبصره – [اصلاحی ۱۳۶۴/۱۱/۹]
ضوابط مربوط به صلاحیت دایرکننده واحده صنفی از نقطه نظر وظایف شهربانی و نیز امور انتظامی و ترافیک و محل کسب با توجه به بند ۴ ماده ۳۹ قانون نظام صنفی، وسیله ادارات ذیربط شهربانی تهیه و پس از تصویب ریاست شهربانی به مورد اجرا گذارده خواهد شد.
ماده ۴ – در خارج از حوزه استحفاظی شهربانی، ژاندارمری عهده‌دار انجام وظایف مذکور در این آیین‌نامه میباشد.
ماده ۵ – متقاضیان صدور پروانه اماکن عمومی مندرج در ماده ۲ قبل از اخذ پروانه حق افتتاح اماکن خود را ندارند و در صورت تخلف مادامی که پروانه تحصیل نکرده باشند از افتتاح آن مکان تا صدور پروانه به وسیله شهربانی جلوگیری خواهد شد.
ماده ۶ – [اصلاحی ۱۳۶۴/۱۱/۹]
در صورتی که هر یک از صاحبان یا مدیران اماکن عمومی مندرج در ماده ۲ آیین‌نامه در مدت اعتبار پروانه از ضوابط مقرر شهربانی عدول کنند مراتب به مراجع صدور پروانه اعلام خواهد شد تا مطابق مقررات اقدام نمایند.
ماده ۷ – چنانچه صاحبان اماکن مندرج در ماده ۲ بخواهند اداره امور داخلی خود را به دیگری واگذار نمایند بایستی مدیر داخلی از طریق مراجع صدور پروانه به شهربانی معرفی تا پس از بررسیهای لازم و تأیید صلاحیت مدیر معرفی شده در پروانه صادر منظور گردد.
ماده ۸ – صاحبان اماکن عمومی مندرج در ماده ۲ از ردیف ۱۱ شامل (۱ – هتلها ۲ – مسافرخانه‌ها ۳ – رستورانها ۴ – پانسیونها و مهد کودک‌ها ۵ - سلف‌سرویسها ۶ – قهوه‌خانه‌ها ۷ – اغذیه‌فروشان ۸ – چلوکبابی و چلوخورشتی‌ها و طباخی‌ها ۹ – بوفه‌های سینما و تئاتر ۱۰ – کافه‌تریاها ۱۱ – کافه قنادی‌ها) به شهربانی معرفی تا نسبت به تعیین صلاحیت و صدور پروانه خدمتگزاری جهت آنان اقدام گردد و در صورت تغییر هر یک از آنان مراتب را ظرف مدت ۴۸ساعت اعلام نمایند.
تبصره – مدت اعتبار پروانه خدمتگزاری یک سال میباشد و کارکنان اماکن عمومی مندرج در ماده ۸ موظفند همه ساله نسبت به تمدید پروانه خود اقدام نمایند.
ماده ۹ – کلیه مستخدمین و کارکنان اماکن عمومی مندرج در ماده ۸ بایستی دارای کارت بهداشت از مرجع مربوطه و پروانه کار از شهربانی باشند.
ماده ۱۰ – صاحبان کلیه اماکن عمومی مکلفند آن دسته از مواد آیین‌نامه و اعلامیه‌های شهربانی را که ارتباط با نوع کار آن مکان دارد در محل مناسبی که برای واردین قابل رؤیت باشد نصب نمایند.
ماده ۱۱ – صاحبان اماکن مسافری (هتل – مسافرخانه – پانسیون و سایر اماکن مشابه) موظفند در قبال اموالی که از طرف مسافرین و یا واردین به مکانهای مزبور به آنان سپرده می‌شود رسید کتبی بدهند.
ماده ۱۲ – در صورتی که یکی از مسافرین در اماکن مسافری فوت نماید صاحب یا مدیر مؤسسه باید بلافاصله مراتب را کتباً با ذکر مشخصات شخص متوفی و شماره اتاق به کلانتری محل اطلاع داده تا ورود نمایندگان شهربانی و دادسرا و پزشکی قانونی اتاق متوفی باید بسته شده و احدی داخل آنجا نشود.
ماده ۱۳ – صاحبان و مدیران کلیه اماکن عمومی موظفند هر موقع هر گونه توضیحاتی که مأمورین شهربانی بخواهند (نسبت به وضعیت امکنه و مسافرین و مستخدمین) بلاتأمل و در حدود اطلاعاتی که دارند با نهایت صحت به آنها بدهند.
ماده ۱۴ – در تمام ایامی که اماکن عمومی دائر هستند حضور متصدی یا مدیر امکنه در محل الزامی است.
ماده ۱۵ – در موقعی که یکی از مسافرین یا خدمه مظنون یا مبتلا به دارا بودن امراض واگیردار و عفونی از قبیل و یا طاعون و امثالهم باشد صاحبان اماکن عمومی مکلفند مراتب را بلافاصله با ذکر مشخصات بیمار به بهداری و کلانتری محل اطلاع دهند.
ماده ۱۶ – صاحبان اماکن مسافری و پانسیونها مکلفند تابلو شماره اتاقها را در محل مناسبی در مدخل امکنه خود نصب نمایند.
ماده ۱۷ – صاحبان اماکن مسافری و پانسیونها باید دفتری مطابق نمونه شهربانی برای ورود و خروج مسافرین تهیه و نام و نشان کامل آنها را در آن دفتر قید نمایند.
ماده ۱۸ – صاحبان اماکن مسافری (هتل – مسافرخانه – پانسیون و امثال آنها) موظفند ضمن رویت شناسنامه یا هر گونه برگ شناسائی مشخصات و تاریخ و ساعت ورود و خروج مسافرین و واردین به اماکن مزبور را مطابق نمونه اعلامیه‌ای که از طرف شهربانی داده می‌شود تنظیم و اول وقت روز بعد به شهربانی محل تسلیم نمایند.
ماده ۱۹ – صاحبان هتلها و مسافرخانه‌ها و پانسیونها موظفند در صورت مراجعه اطفال و اشخاصی که به سن قانونی نرسیده و بدون سرپرست هستند و قصد اقامت در امکنه مزبور را دارند بلافاصله مراتب را به شهربانی (کلانتری محل) اعلام دارند.
ماده ۲۰ـ [اصلاحی ۱۳۹۵/۴/۱۳]
صدور مجوز اجرای برنامه‌های فرهنگی، هنری از جمله اجرای صحنهای موسیقی و تئاتر به عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و از جهت بررسی انتظامی و ترافیکی به نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران اعلام و نیروی انتظامی موظف است ظرف ده روز نظر خود را ارایه و نظم و امنیت محل و مراسم را بدون دخالت در مجوز و محتوای برنامه و ویژگی مجریان تأمین نماید.
متقاضیان برگزاری برنامه‌های مزبور موظفند حداقل (۴۸) ساعت قبل از اجرای برنامه، ساعت و روز تشکیل مراسم و صرفاً مشخصات پیشنهادکننده مراسم را با ارایه دو عدد کارت ورود به محل برگزاری به مسئولان ذیربط نیروی انتظامی اعلام نمایند.
تبصره ۱ـ صدور مجوز برگزاری جشنواره‌های فرهنگی، سنتی و هنری که براساس قوانین مربوط برعهده سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری میباشد مشمول این ماده خواهد بود.
تبصره ۲ـ عدم ارایه پاسخ در مهلت ده روزه مقرر توسط نیروی انتظامی به منزله فقدان مشکل انتظامی و ترافیکی میباشد.
تبصره ۳ـ اماکن عمومی دارای مجوز برگزاری مجالس جشن، عروسی، میهمانی و شب‌نشینی نیازی به اخذ اجازه دیگری از نیروی انتظامی ندارند.
ماده ۲۱ – پروانه متخلفین در موارد ذیل اخذ و به مراجع صدور پروانه ارسال که برابر با ماده ۳۹ قانون صنفی نسبت به ابطال آن اقدام گردد:
1 – تسهیل یا فراهم نمودن وسیله عمل منافی عفت و شهوترانی در اماکن مربوطه و یا استخدام و یا اجیر نمودن اشخاص برای منظور فوق.
2 – تشکیل جلسات در محل امکنه عمومی برای مقاصد سوء و خلاف قانون علیه دولت و امنیت کشور.
3 – تهیه موجبات تسهیل خرید و فروش مواد افیونی و جرس و بنگ و استعمال آنها و همچنین فروش و عرضه هر نوع مشروبات الکلی.
4 – طرح‌ریزی و توطئه برای انجام مقاصد سوء و خلاف قانون نظیر سرقت، خرید و فروش و نگهداری اموال مسروقه و غیره.
5 – هر گونه عمل شرط‌بندی و برد و باخت و قمار.
تبصره – ابطال پروانه مرتکبین تخلف از ماده ۲۱ مانع از اجرای سایر مجازاتهای شرعی و قانونی نخواهد شد.
ماده ۲۲ – سخنرانی و هر عمل دیگری که خلاف منظور از تشکیل مکان عمومی و مفاد پروانه صادره مربوط به آن باشد بدون اجازه مخصوص شهربانی ممنوع است.
ماده ۲۳ – قبول و اسکان اشخاص شرور و بدسابقه در محل امکنه عمومی ممنوع میباشد.
ماده ۲۴ – در اماکن عمومی ایجاد صداهای ناهنجار، ادای الفاظ رکیک و انجام حرکات زشت و اعمالی که موجب سلب آسایش دیگران و یا ضرر به اموال عمومی شود ممنوع است و صاحبان اماکن عمومی مکلفند متخلف را به مأمورین انتظامی معرفی نمایند.
ماده ۲۵ – یک نفر نمی‌تواند بیش از یک مکان عمومی را اداره و پروانه آن را تحصیل نماید مگر اینکه برای اماکن دیگری که می‌خواهد تأسیس کند از طرف مرجع صدور پروانه مدیر یا مباشری که شهربانی صلاحیت او را گواهی نماید. استخدام کند که در این صورت مدیر مزبور مسئول اداره و مکان مربوطه خواهد بود.
ماده ۲۶ – درجه‌بندی و تعریف هر یک از اماکن عمومی به وسیله کمیسیونی مرکب از نمایندگان شهربانی، شهرداری، بهداری و سایر سازمانهای ذیربط تعیین می‌گردد.
مسئولیت تشکیل کمیسیون مزبور و اجرای تصمیمات متخذه به عهده شهربانی میباشد در مواردی که درجه‌بندی و تعریف برخی از اماکن عمومی به‌موجب قانون از وظایف ارگانهای دیگر باشد، همان ملاک عمل خواهد بود.
ماده ۲۷ – [اصلاحی ۱۳۶۴/۱۱/۹]
تخلف از مقررات این آیین‌نامه برای بار اول به موجب اخطار کتبی و در صورت تکرار طبق ماده ۳۹ قانون نظام صنفی حسب مورد لغو موقت یا دائم پروانه کسب می‌گردد و این امر در صورت لزوم مانع از اجرای سایر مجازاتهای شرعی و قانونی نخواهد شد.
ماده ۲۸ – [الحاقی ۱۳۶۴/۱۱/۹]
برای امکان عمومی باید نام فارسی یا مضامین موافق عفت عمومی انتخاب و فقط به زبان فارسی هم روی تابلو نوشته شود.
تبصره ـ [الحاقی ۱۳۶۵/۱۰/۷]
تأسیسات جهانگردی مشمول آیین‌نامه احداث، توسعه و تکمیل و تجهیز و بهره‌برداری تأسیسات جهانگردی مصوب ۱۳۶۱.۹.۲۲ هیأت وزیران می‌توانند نام و درجه خود را در تابلویی به خط و زبان فارسی و خط یکی از زبان‌های جهانگردی بنویسند و برای اطلاع مراجعه‌کنندگان خارجی در محل مناسب نصب کنند.
ماده ۲۹ – [الحاقی ۱۳۶۴/۱۱/۹]
در کلیه اماکن عمومی وسائل مقدماتی آتش‌نشانی طبق استاندارد سازمان آتش‌نشانی باید مهیا باشد تا به موقع مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
ماده ۳۰ – [الحاقی ۱۳۶۴/۱۱/۹]
کلیه دعاوی مربوط به امور صنفی صاحبان اماکن عمومی نزد مقامات صالحه رسیدگی خواهد شد لیکن چنانچه اختلافی بین آنها و نیز با مراجعین در رابطه با مقررات این آیین‌نامه پیش آید در صورتی که موضوع در شهربانی مطرح و منجر به تحصیل رضایت‌نامه کتبی از طرفین نگردد شهربانی آنها را به مراجع قانونی ذیربط هدایت خواهد کرد.
ماده ۳۱ – [اصلاح شماره ۱۳۶۴/۱۱/۹]
از تاریخ تصویب این آیین‌نامه کلیه مقررات و ضوابطی که مغایر با مفاد آیین‌نامه باشد ملغی است.
میرحسین موسوی – نخست‌وزیر