فصل اول – کلیات
ماده ۱ – بر اساس قانون بیمه محصولات کشاورزی مصوب مورخ ۱۳۶۲.۳.۱ مجلس شورای اسلامی صندوق بیمه محصولات کشاورزی که در‌این اساسنامه “صندوق” نامیده می‌شود، در بانک کشاورزی که در این اساسنامه “ بانک” نامیده می‌شود، تأسیس می‌گردد.
ماده ۲ – صندوق دارای استقلال مالی و شخصیت حقوقی است و بر اساس مقررات قانونی شرکتهای دولتی اداره می‌شود.
ماده ۳ – سرمایه اولیه صندوق مبلغ یک میلیارد ریال است که تماماً متعلق به دولت می‌باشد و به هزار سهم یک میلیون ریالی تقسیم می‌شود.
تبصره ۱ – افزایش سرمایه صندوق به پیشنهاد مجمع عمومی پس از تصویب هیأت وزیران انجام می‌شود به استثناء افزایش سرمایه از محل اندوخته‌ها (بند ۳ ماده ۴۴).
تبصره ۲ – نمایندگان سهام دولت عبارتند از وزراء کشاورزی، بازرگانی، امور اقتصادی و دارایی و مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه.
ماده ۴ – مدت صندوق نامحدود و مرکز آن در تهران خواهد بود.
فصل دوم – هدف و حدود عملیات
ماده ۵ – هدف صندوق انجام بیمه انواع محصولات کشاورزی، دام، طیور، زنبور عسل، کرم ابریشم و آبزیان پرورشی در مقابل خسارتهای ناشی از سوانح طبیعی و حوادث قهری نظیر تگرگ، طوفان، خشکسالی، زلزله، سیل، سرمازدگی، یخبندان، آتش‌سوزی، صاعقه، آفات و امراض نباتی عمومی و‌قرنطینه‌ای و امراض واگیر حیوانی عمومی و قرنطینه‌ای به عنوان وسیله‌ای برای نیل به اهداف و سیاستهای بخش کشاورزی می‌باشد.
ماده ۶ – حدود عملیات صندوق به شرح زیر می‌باشد:
1 – بررسی و تحقیق در مورد مختصات اقتصادی، اجتماعی، کشاورزی و فنی مناطق مختلف کشور.
2 – بررسی و تحقیق تطبیقی در مورد روشهای بیمه کشاورزی در دنیا با توجه به نظام بهره‌برداری، هدفها و سیاستهای کشاورزی ایران جهت اتخاذ تصمیم در مورد برقراری مناسبترین نوع بیمه کشاورزی با توجه به نظام اقتصادی و اجتماعی و برنامه بخش کشاورزی.
3 – بررسی و مطالعه طرح‌های کاهش دهنده خسارات ناشی از خطرات تحت پوشش بیمه و پیشنهاد آن به دولت جهت هماهنگ کردن آنها با طرح‌های مربوط به عملیات زیربنایی و همچنین راهنمایی و ارشاد تولیدکنندگان به منظور خود پیشگیری در مقابل خطرات و در نتیجه کاهش خسارات وارده به محصولات کشاورزی.
تبصره – اقدامات موضوع بندهای ۱ و ۲ و ۳ این ماده با استفاده از منابع اطلاعاتی و نتایج تحقیقاتی و همکاری سایر مؤسسات کشور انجام خواهد شد.
4 – تهیه آیین‌نامه‌ها و دستورالعملها و اصلاح آنها با توجه به نتایج تحقیقات انجام شده.
5 – انجام عملیات بیمه درباره محصولات کشاورزی.
6 – انجام هر گونه عملیات آموزشی و شرکت در سمینارها و کنفرانسها، به نحوی که در ارتقاء سطح معلومات بیمه‌گزاران و کارشناسان و یا سایر کارمندان و دست‌اندرکاران بیمه کشاورزی در جهت پیشرفت و توسعه عملیات صندوق ضروری باشد.
7 – صندوق می‌تواند در صورت لزوم به منظور جلوگیری از رکود سرمایه خود، اوراق قرضه و سایر اوراق بهادار صد درصد دولتی خریداری نموده‌و یا از طریق بانک کشاورزی در طرح‌های کشاورزی و صنایع وابسته به نحوی که سرمایه‌گذاری صندوق از طرف بانک کشاورزی تضمین گردد، مشارکت نماید.
فصل سوم – ارکان صندوق
ماده ۷ – ارکان صندوق عبارتند از: مجمع عمومی، کمیته فنی، هیأت مدیره، مدیر عامل و بازرس قانونی.
الف – مجمع عمومی
ماده ۸ – مجمع عمومی مرکب از وزراء کشاورزی، بازرگانی، امور اقتصادی و دارایی مشاور و رئیس سازمان برنامه و بودجه به ریاست وزیر‌کشاورزی خواهد بود.
تبصره – به موجب این تبصره به تبصره “۱” ماده واحده قانون بیمه محصولات کشاورزی وزیر جهاد سازندگی به اعضاء مجمع عمومی اضافه می‌گردد.
ماده ۹ – جلسات عادی مجمع عمومی حداقل سالی دوبار تا پایان خرداد ماه سال بعد تشکیل می‌شود.
جلسات فوق‌العاده به دعوت مدیر عامل یا به پیشنهاد هر یک از اعضاء مجمع عمومی و
یا بازرس قانونی تشکیل خواهد شد. مدیر عامل موظف است مجمع عمومی را ظرف ده روز پس
از دریافت پیشنهاد تشکیل جلسه، کتباً دعوت نماید.
ماده ۱۰ – دعوت اعضاء مجمع عمومی به وسیله مدیر عامل و با ارسال دعوتنامه به عمل
خواهد آمد که در آن روز و ساعت و محل تشکیل و دستور جلسه ذکر می‌گردد.
دعوت‌نامه‌های مذکور باید حداقل ده روز قبل از تاریخ تشکیل جلسه برای اعضاء ارسال گردد.
ماده ۱۱ – جلسات مجمع عمومی با حضور حداقل ۳ نفر رسمیت خواهد یافت و تصمیمات متخذه با اکثریت آراء ( حداقل ۳ رأی) معتبر خواهد‌بود.
ماده ۱۲ – وظایف و اختیارات مجمع عمومی به شرح زیر است:
1 – تعیین سیاستها و روشهای رسیدن به هدفهای بیمه محصولات کشاورزی با توجه و هماهنگ با اهداف برنامه‌های بخش کشاورزی.
2 – اتخاذ تصمیم نسبت به مواردی که از طرف هیأت مدیره و کمیته فنی و یا هر یک از اعضاء مجمع پیشنهاد می‌شود.
3 – تصویب تعرفه‌های بیمه و غرامت و آیین‌نامه‌های انواع بیمه محصولات کشاورزی.
4 – انتخاب یک نفر از اعضاء هیأت مدیره بانک و تصویب دو نفر معرفی شده از طرف وزیر کشاورزی و یک نفر از جهاد سازندگی برای عضویت در هیأت مدیره.
5 – اتخاذ تصمیم در مورد بیمه اتکایی.
6 – تعیین درصد و جمع کل کمک دولت بابت تأمین قسمتی از حق بیمه، بیمه‌گزار و پیشنهاد به هیأت وزیران جهت تصویب و منظور نمودن در لایحه بودجه کل کشور.
7 – تأیید اعتبار پیشنهادی به منظور جبران زیانهای احتمالی عملیات بیمه و ارسال آن به هیأت وزیران جهت تصویب و منظور نمودن در لایحه بودجه کل کشور.
8 – تصویب بودجه سالانه که از طرف هیأت مدیره صندوق پیشنهاد می‌شود.
9 – استماع گزارشهای هیأت مدیره و بازرس قانونی.
10 – پیشنهاد اصلاح و یا تغییر اساسنامه صندوق به هیأت وزیران جهت طی مراحل قانونی.
11 – رسیدگی و تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان صندوق.
12 – اتخاذ تصمیم نسبت به پیشنهاد افزایش سرمایه صندوق و ارسال آن جهت طی مراحل قانونی.
13 – اتخاذ تصمیم درباره نحوه مصرف سود و برداشت از اندوخته‌ها.
14 – اتخاذ تصمیم نسبت به مطالبات مشکوک‌الوصول و یا لاوصول.
15 – نظارت بر حسن اجرای طرحها و برنامه‌های مصوب.
ب – کمیته فنی
ماده ۱۳ – کمیته فنی متشکل از نماینده هر یک از اعضاء مجمع عمومی و نماینده صندوق
می‌باشد که از نظر کارشناسی دارای اختیار و تخصص‌لازم در زمینه مربوط به وظایف هر
یک از اعضاء مجمع عمومی و صندوق بوده و نسبت به مسائل مربوط به صندوق که از طرف
مجمع عمومی ارجاع‌می‌گردد، بررسی و اقدام نموده و گزارش توجیهی خود را جهت
تصمیم‌گیری به مجمع عمومی ارسال می‌دارد. صندوق نیز می‌تواند در مورد کلیه وظایف و
مسئولیتهای خود از نظرات مشورتی کمیته فنی استفاده نماید.
ماده ۱۴ – اعضاء کمیته فنی برای مدت سه سال منصوب می‌شوند و انتصاب مجدد آنها بلامانع است و تا موقعی که تجدید انتصاب به عمل نیامده، در سمت خود باقی خواهند ماند.
تبصره – قبل از انقضای مدت سه سال در صورت لزوم هر یک از اعضاء مجمع عمومی و
صندوق می‌توانند نماینده خود را در کمیته فنی تعویض نمایند.
ماده ۱۵ – نحوه تشکیل و اداره جلسات کمیته فنی بر اساس آیین‌نامه‌ای خواهد بود که توسط کمیته مزبور تهیه و به تأیید مجمع عمومی خواهد رسید.
ماده ۱۶ – تصمیمات کمیته فنی با اکثریت آراء اعضاء به مجمع عمومی ارسال و در صورت
به دست نیامدن اکثریت مطلق آراء نظرات متفاوت همراه با گزارش توجیهی جهت
تصمیم‌گیری به مجمع عمومی ارائه خواهد شد.
ج – هیأت مدیره – مدیر عامل
ماده ۱۷ – هیأت مدیره صندوق مرکب از ۵ نفر شامل مدیر عامل بانک و یک نفر از اعضاء
هیأت مدیره بانک و یک نماینده از جهاد سازندگی و دو نفر دیگر به معرفی وزیر
کشاورزی می‌باشند.
تبصره ۱ – اعضاء معرفی شده از طرف وزیر کشاورزی و وزارت جهاد سازندگی تمام وقت و موظف می‌باشند.
تبصره ۲ – مدیر عامل بانک باید در تقسیم وظایف بین اعضاء هیأت مدیره بانک ترتیبی
اتخاذ نماید که عضو انتخاب شده برای هیأت مدیره صندوق بتواند وظایف خود را در
صندوق به نحو احسن انجام دهد.
تبصره ۳ – دوره خدمت اعضاء هیأت مدیره سه سال و انتخاب مجدد آنها بلامانع است. در
صورت تغییر هیأت مدیره بانک قبل از انقضای سه سال، اعضاء هیأت مدیره جدید در صندوق
جانشین خواهند شد.
تبصره ۴ – تعویض هر یک از ۴ نفر اعضاء هیأت مدیره صندوق قبل از انقضای سه سال بلامانع است.
ماده ۱۸ – جلسات هیأت مدیره با حضور حداقل ۴ نفر رسمیت خواهد داشت و تصمیمات متخذه با اکثریت آراء معتبر خواهد بود.
تبصره ۱ – ریاست جلسات هیأت مدیره به عهده مدیر عامل و در صورت عدم حضور با یکی از اعضاء هیأت مدیره صندوق خواهد بود.
تبصره ۲ – تعداد جلسات هیأت مدیره با توجه به حجم کار به وسیله آیین‌نامه داخلی تعیین خواهد شد. لیکن در هر صورت تعداد این جلسات کمتر از یک‌بار در هفته نخواهد بود.
ماده ۱۹ – هیأت مدیره مکلف است برنامه کار و زمان‌بندی اجرای آنرا به مجمع عمومی تسلیم و گزارش پیشرفت عملیات را هر چهار ماه یک‌بار به مجمع عمومی ارسال نماید.
ماده ۲۰ – هیأت مدیره دارای کلیه اختیارات لازم برای اداره امور صندوق با توجه به
موضوع و هدف مندرج در این اساسنامه می‌باشد مگر در‌مواردی که به موجب قانون و یا
اساسنامه اخذ تصمیم در مورد آنها در صلاحیت مجمع عمومی و یا مدیر عامل صندوق باشد.
از جمله اختیارات هیأت‌مدیره موارد زیر است:
1 – انتخاب نماینده صندوق جهت عضویت در کمیته فنی.
2 – تهیه آیین‌نامه‌ها و ارائه پیشنهادها جهت طرح در مجمع عمومی.
3 – تصویب آیین‌نامه‌های داخلی و دستورالعمل‌های اجرایی صندوق.
4 – تهیه طرح سازمانی صندوق جهت اجرای وظایف و هدفهای تعیین شده در این اساسنامه و پیشنهاد آن به مجمع عمومی.
5 – بررسی و تصویب نیازهای آموزشی و استخدامی صندوق.
6 – پیشنهاد اصلاح اساسنامه به مجمع عمومی جهت طی مراحل قانونی.
7 – تهیه و تنظیم بودجه صندوق و پیشنهاد آن به مجمع عمومی جهت تصویب.
8 – تهیه و تنظیم بودجه صندوق و پیشنهاد آن به مجمع عمومی جهت تصویب.
9 – تعیین مؤسسه حسابرسی برای حسابرسی داخلی و در صورت درخواست بازرس قانونی برای رسیدگی به حسابها و ترازنامه.
10 – تنظیم خلاصه صورت دارایی و بدهیهای صندوق هر شش ماه یک‌بار و تسلیم آن به بازرس قانونی.
11 – رسیدگی و تعیین مطالبات لاوصول صندوق و پیشنهاد به مجمع عمومی در مورد بخشودگی تمام و یا قسمتی از اصل مطالبات لاوصول و تأمین آن از محل ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول.
ماده ۲۱ – مدیر عامل بانک کشاورزی، مدیر عامل صندوق خواهد بود.
ماده ۲۲ – مدیر عامل بالاترین مقام اداری و اجرایی صندوق است و اختیارات و وظایف وی به شرح زیر می‌باشد:
1 – نمایندگی صندوق در برابر شخص یا اشخاص ثالث و مراجع قضایی و کلیه ادارات دولتی و مؤسسات خصوصی با حق توکیل به غیر.
2 – دعوت از اعضاء مجمع عمومی جهت شرکت در جلسات عادی و فوق‌العاده.
3 – اتخاذ تصمیم و اقدام در مورد کلیه عملیات و معاملات صندوق به هر شکل و یا هر شخص حقیقی یا حقوقی به استثنای آنچه جزء اختیارات مجمع عمومی و هیأت مدیره قرار داده شده با رعایت مقررات این اساسنامه و سایر مقررات مربوط.
4 – اجرای کلیه تصمیمات مجمع عمومی و هیأت مدیره.
5 – مدیر عامل می‌تواند قسمتی از اداره امور صندوق را به هر یک از اعضاء هیأت مدیره واگذار نماید.
ماده ۲۳ – مدیر عامل می‌تواند یک نفر قائم مقام داشته باشد که از بین کارمندان
دولت با معرفی مدیر عامل و تصویب مجمع عمومی انتخاب شود. حکم انتصاب نامبرده از
طرف وزیر کشاورزی صادر خواهد شد.
تبصره ۱ – مدیر عامل می‌تواند قسمتی از وظایف و اختیارات و همچنین حق امضای خود را به قائم مقام خود واگذار نماید.
تبصره ۲ – در صورت استعفاء، معذوریت، مرخصی و غیبت مدیر عامل، قائم مقام دارای کلیه اختیارات مدیر عامل می‌باشد.
د – بازرس قانونی
ماده ۲۴ – بازرس قانونی صندوق طبق قانون تشکیل سازمان حسابرسی، سازمان حسابرسی می‌باشد.
ماده ۲۵ – بازرس علاوه بر وظایف مندرج در لایحه قانونی اصلاح قانون تجارت مصوب ۲۴
اسفند ماه سال ۱۳۴۷ مکلف است نسبت به مطابقت تصمیمات مدیران و عملکرد صندوق با
قوانین و آیین‌نامه‌ها مراقبت و در مواقع لازم گزارش به مجمع عمومی تسلیم نماید.
ماده ۲۶ – بازرس قانونی حق مداخله مستقیم در امور صندوق را ندارد و اگر به نقص یا
ایرادی برخورد نماید، باید مراتب را به مدیر عامل صندوق گزارش و چنانچه ظرف ۱۵ روز
اقدامی در جهت رفع نقص به عمل نیاید، مراتب را به مجمع عمومی اعلام نماید.
فصل چهارم – امور اداری و استخدامی و منابع و مقررات مالی
الف – نحوه عملیات
ماده ۲۷ – به منظور جلوگیری از تورم سازمانی و حداکثر استفاده از امکانات موجود
عملیات اجرایی بیمه کشاورزی در حد کمی و کیفی و‌زمان‌بندی تعیین شده توسط بانک و
شعب آن در سراسر کشور، انجام و کلیه وسایل و خدمات مورد لزوم به پیشنهاد هیأت
مدیره صندوق از طریق بانک تأمین خواهد شد.
تبصره – امور اداری و استخدامی صندوق بر اساس مقررات جاری بانک انجام خواهد شد.
ماده ۲۸ – شروع به اجرای هر نوع بیمه کشاورزی در هر منطقه قبلاً به وسیله صندوق اعلام می‌شود.
ماده ۲۹ – به تدریج که صندوق آمادگی لازم را برای انجام وظایف خود در هر منطقه و
برای هر محصول اعلام نماید، “صندوق کمک به تولیدکنندگان خسارت دیده محصولات
کشاورزی، و دامی” به فعالیتهای خود در آن منطقه و برای آن محصول خاتمه داده و
منابع و امکانات مربوط را‌به صندوق منتقل خواهد کرد.
ماده ۳۰ – تعیین روشها و سیاستهای کلی اجرای عملیات بیمه محصولات کشاورزی مانند
شرایط بیمه انواع محصولات موضوع این اساسنامه، تعهدات بیمه‌گر و بیمه‌گزار، تعیین
تعرفه بیمه و غرامت بر اساس آیین‌نامه‌هایی خواهد بود که به تصویب مجمع عمومی می‌رسد.
ماده ۳۱ – به منظور هماهنگی سیاستهای بیمه کشاورزی با هدفهای بخش کشاورزی، دولت
می‌تواند ارائه کمکها و خدمات خود را به تولید محصولاتی که اجرای بیمه آن اعلام
شده منوط به بیمه کردن آن محصول نماید.
تبصره – نحوه ارتباط و اجرای بیمه هر زراعت یا تولید یا کمکها و خدمات دولت توسط
صندوق با همکاری وزارت کشاورزی و سایر واحدهای مربوط مورد بررسی قرار گرفته و در
قالب آیین‌نامه خاصی از طریق مجمع عمومی جهت تصویب به هیأت وزیران تسلیم خواهد شد.
ب – منابع مالی
ماده ۳۲ – حق بیمه عبارت از وجوهی است که از بیمه‌گزاران وصول خواهد شد.
تبصره – به پیشنهاد مجمع عمومی قسمتی از حق بیمه بیمه‌گزاران از طریق دولت تأمین و همه‌ساله در لایحه بودجه منظور خواهد شد.
ماده ۳۳ – در صورتی که در هر سال مالی شدت حوادث موجب خسارات بیش از موارد
پیش‌بینی شده برای عملیات زیر پوشش بیمه گردد و صندوق قادر به پرداخت غرامت آن
نباشد، کسری آن به پیشنهاد مجمع عمومی پس از تصویب هیأت وزیران از محل اعتبار ردیف
بودجه که در اختیار‌دولت می‌باشد، قابل پرداخت خواهد بود.
ج – هزینه‌ها
ماده ۳۴ – هیأت مدیره بانک با توجه به حجم عملیات سالانه صندوق جهت جبران
هزینه‌های انجام شده حداکثر تا ۴% از منابع دریافتی حق بیمه را‌هر ساله به مجمع
عمومی پیشنهاد و پس از تصویب مجمع عمومی، صندوق نسبت به پرداخت آن در قالب بودجه
تنظیمی اقدام می‌نماید.
ماده ۳۵ – در صورتی که با اعلام هیأت مدیره بانک در مواردی خدمات و وسایل مورد
نیاز صندوق از نظر کمی و کیفی خارج از عرف معمول در‌بانک بوده و یا با توجه به
هزینه پیش‌بینی شده (در ماده ۳۴) و یا مقررات اجرایی امکان انجام آن نباشد، با
تصویب مجمع عمومی هزینه وسایل و‌خدمات مذکور به بانک پرداخت می‌شود. مبنای برآورد
هزینه این خدمات و وسایل در هر مورد آیین‌نامه‌های مورد عمل بانک می‌باشد.
د – مقررات مالی
ماده ۳۶ – حسابهای صندوق نزد بانک افتتاح و نگهداری خواهد شد.
ماده ۳۷ – چک‌ها و اسناد مالی و سایر اسناد لازم‌الاجراء و تعهدآور صندوق در
برابر اشخاص حقیقی و حقوقی باید دارای دو امضاء مجاز طبق‌مقررات مصوبه مجمع عمومی
باشد مگر در مورد قراردادهایی که بر اساس مصوبات هیأت مدیره تنظیم و مبادله می‌شود
که در این صورت امضاء مدیر‌عامل به تنهایی به نمایندگی صندوق معتبر است.
ه – ترازنامه و حساب سود و زیان
ماده ۳۸ – سال مالی صندوق از اول فروردین ماه هر سال تا پایان اسفند ماه همان سال
خواهد بود. به استثنای سال اول که شروع آن بدو تأسیس و‌پایان آن آخر اسفند همان
سال خواهد بود.
ماده ۳۹ – صندوق طبق قانون تجارت و مقررات قانونی مربوط به شرکتهای دولتی اداره خواهد شد.
ماده ۴۰ – ترازنامه سالانه حداقل یک ماه قبل از تشکیل مجمع عمومی برای رسیدگی به
بازرس صندوق تسلیم خواهد شد و ترازنامه هر سال باید قبل از پایان خرداد ماه سال
بعد برای تصویب به مجمع عمومی تسلیم شود.
و – تقسیم سود و وضع ذخائر و اندوخته‌ها
ماده ۴۱ – هیأت مدیره مکلف است قبل از وضع مالیات درصد لازم را جهت اندوخته مطالبات مشکوک‌الوصول و خسارات معوق منظور دارد.
ماده ۴۲ – هیأت مدیره مکلف است پس از وضع مالیات یک بیستم از سود خالص صندوق را
به عنوان اندوخته قانونی موضوع نماید تا وقتی که اندوخته قانونی به یک دهم سرمایه
بالغ گردد. در صورتی که سرمایه صندوق افزایش یابد کسر یک بیستم مذکور ادامه خواهد یافت.
ماده ۴۳ – سود خالص به شرح زیر به ترتیب اولویت با تصویب مجمع عمومی به مصرف می‌رسد:
1 – کمک به اجرای طرح‌های ارائه شده به دولت در بند ۳ ماده ۵ اساسنامه در جهت
پیشگیری و کاهش میزان خطرات ناشی از عوامل قهری تحت پوشش بیمه.
2 – کمک به سهم دولت (موضوع تبصره ماده ۳۳) بابت حق بیمه.
3 – در صورتی که در هر سال امکان مصرف سود باقی مانده در موارد ۱ و ۲ نباشد مانده به حساب اندوخته انتقال داده می‌شود تا در سال‌های آتی به مصارف مذکور رسیده و یا به سرمایه افزوده شود.
ماده ۴۴ – نسبت به مواردی که در این اساسنامه پیش‌بینی نشده طبق قانون تجارت و مقررات قانونی شرکتهای دولتی عمل خواهد شد.
اساسنامه فوق مشتمل بر چهل و چهار ماده و شانزده تبصره در جلسه روز شنبه پنجم خرداد ماه یک هزار و سیصد و شصت و سه مجلس شورای اسلامی تصویب و به تأیید شورای نگهبان رسیده است.
رئیس مجلس شورای اسلامی – اکبر هاشمی