مصوب ۱۳۱۴/۱۲/۷
فصل یکم- مقررات عمومی
ماده 1- تصویب کلیه ترفیعات و عزل و نصب افسران و همردیفان آنها پس از سیر قانونی منوط به اراده سنیه شاهانه خواهد بود.
ماده 2- ترتیب درجات در ارتش ایران بقرار ذیل است:
1 – سرباز یکم
2 – سرجوخه
3 – گروهبان سوم
4 – گروهبان دوم
5 – گروهبان یکم
6 – استوار دوم
7 – استوار یکم
8 – ستوان سوم
9 – ستوان دوم
10 – ستوان یکم
11 – سروان
12 – سرگرد
13 – سرهنگ دوم
14 – سرهنگ
15 – سرتیپ
16 – سرلشگر
17 – سپهبد.
ماده 3- نیل به مقام افسری در ارتش شاهنشاهی مطلقا موکول بطی دوره آموزشگاه تخصصی نظامی یا فنی صنف مربوطه در داخله یا خارجه خواهد بود.
ماده 4- افسرانی که آموزشگاه ستوانی را طی نموده و با رتبه ستوان سومی از آن آموزشگاه خارج میشوند فقط میتوانند تا رتبه سروانی ترفیع یابند و ترفیع آنها از سروانی به سرگردی منوط به طی دانشکده افسری است و افسرانی که دانشکده افسری را طی نموده و با رتبه ستوان دومی از آن خارج کردند فقط تا رتبه سرهنگی ترفیع خواهند یافت و ترفیع آنها از سرهنگی به سرتیپی منوط به طی دانشگاه جنک است غیر از مواردی که استثناء اراده سنیه شاهانه تعلق گیرد.
تبصره – ارزش آموزشگاههای افسری وزارت جنگ سابق و دیویزیون سابق و ژاندارمری سابق مانند آموزشگاه ستوانی خواهد بود و افسرانی که فعلا از این طبقه دارای رتبه سرگردی و سرهنگ دومی هستند تا رتبه سرهنگی ممکن است ترقی نمایند.
ماده 5- ترفیع درجات وقتی داده خواهد شد که محل آن در تشکیلات موجود باشد.
ماده 6 ـ ترفیع افسران ارتش و ژاندارمری غیر از موارد جنگی فقط در اول مهر ماه هر سال عملی میگردد.
ماده 7- ترفیع افسران و همردیف افسران در حکم عمومی ارتشی درج میگردد.
تبصره – ترفیع افسران و همردیف افسران ادارات و دوائر تابعه وزارت جنگ در حکم وزارت جنگ درج خواهد شد.
ماده 8- کلیه امتیازات افسران و افراد در حکم عمومی ارتشی درج میگردد.
تبصره – امتیازات افسران و افراد ادارات و دوائر تابعه وزارت جنگ در حکم وزارت جنگ درج خواهد شد.
ماده 9- در موقع خروج شاگردان از دانشکده افسری و آموزشگاه ستوانی ارتش و همچنین برای اولین درجه افسری فارغالتحصیلهای آموزشگاههای نظامی و‌فنی خارجه و در موقع ترفیع از سرگردی ببالا فرمان همایونی صادر خواهد شد.
ماده 10- افسران و همردیفانی که برای آنها پیشنهاد ترفیع رتبه میشود باید علاوه بر شرایط مقرره در این قانون در حین تقدیم پیشنهاد در یکی از دیوان حربها تحت تعقیب محاکماتی نباشند.
تبصره – تا موقعی که قرار مجرمیت درباره اشخاص صادر نگردیده و جزوه امر برای تعقیب بدیوان حرب احاله نشده هیچگونه اتهام و سابقه مانع ترفیع آنها نخواهد بود و فقط افسران معلق که طبق مقررات جاریه مطابق قانون بحال تعلیق درآمده‌اند اعم از اینکه جرم آنها تثبیت شده باشد یا خیر در‌مدت تعلیق از حق ترفیع محروم خواهند بود.
فصل دوم- مدت درجات
ماده 11- حداقل مدت جهت ترفیع افسران از یک رتبه به رتبه بالاتر در صورت ابراز لیاقت و واجد بودن شرایط لازمه بشرح ذیل خواهد بود:
از ستوان سومی به ستوان دومی دو سال
از ستوان دومی به ستوان یکمی دو سال
از ستوان یکمی به سروانی چهار سال
از سروانی به سرگردی چهار سال
از سرگردی به سرهنگ دومی سه سال
از سرهنگ دومی به سرهنگی دو سال
از سرهنگی به سرتیپی چهار سال
از سرتیپی به سرلشگری چهار سال
درجه سپهبدی به سرلشگرهائی اعطاء خواهد که علاوه بر واجد بودن شرایط لازمه در مقام سپهبدی ابراز لیاقت نموده باشند.
تبصره – برای فارغالتحصیلهای دانشکده افسری و آموزشگاه ستوانی ارتش که معمولاً در مهر ماه هر سال افسر شناخته میشوند حداقل مدت جهة اولین ترفیع آنها یک سال و نیم خواهد بود.
ماده 12- اقل مدتی که برای هر درجه معین شده در ایام جنگ با خارجه منظور نبوده فقط یک ربع آن شرط خواهد بود ولی در صورت کثرت تلفات ممکن است از این حد نیز تجاوز نماید و شرایط مقرره بر طبق احکام جنگی خواهد بود.
فصل سوم- مقررات مربوط بترفیع افراد
ماده 13- ترفیع افراد بترتیب ذیل در حدود اختیارات فرماندهان قسمتهای مستقل و رؤسای ادارات خواهد بود.
1 – ترفیع تا رتبه گروهبان یکمی در حدود اختیارات لشگرها و ادارات و تیپ‌های مستقل.
2 – ترفیع گروهبان‌های یکم برتبه استوار دومی و اعطاء اضافه حقوق و ترفیع استوار یکمی مطلقا موکول به وصول پیشنهاد از طرف قسمتهای مربوطه و تصویب ستاد ارتش خواهد بود.
3 – ترفیع گروهبان‌های یکم به رتبه استوار دومی و اعطاء اضافه حقوق و ترفیع استوار یکمی در مورد متصدیان امور مالی قسمت‌ها و در ادارات تابعه وزارت جنک نیز موکول به وصول پیشنهاد از طرف قسمت‌ها و ادارات تابعه و تصویب وزارت جنک خواهد بود.
ماده 14- فقط افرادی میتوانند به رتبه سرباز یکمی نائل شوند که اقلا شش ماه در یکی از قسمتهای صف خدمت کرده و ابراز لیاقت نموده باشند.
ماده 15- فقط سرباز یکم‌هائی به رتبه سرجوخگی نائل میشوند که در یکی از قسمتهای صف اقلا شش ماه خدمت کرده و ابراز لیاقت نموده باشند.
ماده 16- فقط اشخاص ذیل میتوانند به درجه گروهبانی نائل شوند:
1 – سرجوخه‌هائی که دوره آموزشگاه گروهبانی را طی کرده باشند.
2 – داوطلبانی که از عهده امتحان دخولی آموزشگاه گروهبانی برآمده دوره آن را به پایان رسانیده و امتحان خروجی آن را داده باشند.
ماده 17- حداقل خدمت برای هر یک از مراحل بین گروهبان سومی و گروهبان دومی و گروهبان یکمی 6 ماه خواهد بود.
ماده 18- فقط گروهبان یکم‌هائی میتوانند برتبه استوار دومی نائل شوند که حتما دوره آموزشگاه گروهبانی را دیده و لااقل یک سال با دوجه گروهبان یکمی خدمت و ابراز لیاقت نموده باشند و ضمنا گروهبانان و محصلینی که دوره آموزشگاههای فنون مختلفه را طی نموده و از عهده امتحانات خروجی مطابق شرایط مقرره برآمده باشند میتوانند موقع خروج از آموزشگاه به درجه استوار دومی نائل گردند بدیهی است مزایای خروجی آموزشگاههای مزبور بایستی نسبت باموزش‌گاه‌های گروهبانی مرجح بوده و چنانچه محصلینی از آموزشگاههای فنی فوق‌الذکر با رتبه گروهبانی خارج شوند ترفیع آنان به رتبه استوار دومی منوط بانقضاء موعد مقرره خواهد بود.
تبصره – گروهبانان یکمی که دوره آموزشگاه گروهبانی را طی ننموده باشند ولی مطابقت معلومات و لیاقت آنها با گروهبانان آموزشگاه دیده مورد تصدیق فرمانده قسمت مربوطه واقع گردد در صورت داشتن 2 سال خدمت متوالی در درجه گروهبان یکمی میتوانند برتبه استوار دومی نائل گردند.
ماده 19- حداقل خدمت برای ترفیع از استوار دومی به استوار یکمی 4 سال و در صورت ابراز لیاقت در هر دو سال حق استفاده از 50 ریال اضافه حقوق تا حداکثر استوار یکمی خواهد داشت.
ماده 20- در ایام جنگ در داخله و یا با خارجه درجات سرجوخگی تا استواری عموما انتخابی و بنا بر شرایط مقرره در احکام جنگی خواهد بود.
ماده 21- ترفیع افراد اداری و همردیفان آنها (از رتبه سربازی تا رتبه استوار یکمی) از حیث مدت تابع مقررات مربوطه بافراد وصف خواهد بود ولی طی آموزشگاه های گروهبانانی جزء شرایط ترفیع آنها محسوب نخواهد گردید و ارتقاء رتبه آنها منوط به ابراز لیاقت میباشد.
فصل چهارم- مقررات مخصوص برای نیل به رتبه ستوان سومی
ماده 22- استواران و گروهبانانی که اقلا یک سال در صف خدمت نموده و از عهده امتحان سه ساله متوسطه برآیند و ضمنا سن آنها از 19 کمتر و از 27 سال متجاوز نباشد و همچنین داوطلبانی که دارای تصدیق سه ساله متوسطه بوده و سن آنها از 19 کمتر و از بیست و دو سال بیشتر نباشد پس از طی دوره 3 ساله آموزشگاه ستوانی ارتش و دادن امتحان خروجی به رتبه ستوان سومی مفتخر میگردند.
ماده 23- استواران یکم اداری و همردیفان آنها که اقلا 3 سال در رتبه استوار یکمی خدمت نموده باشند میتوانند در صورت لیاقت و داشتن محل به رتبه ستوان سومی اداری یا همردیف آن نائل گردند.
فصل پنجم- مقررات مخصوص به ترفیع ستوان سومهای وظیفه و احتیاط
ماده 24- نفرات وظیفه که دارای تحصیلات کامل متوسطه و عالی باشند پس از یک ماه خدمت در صف و ششماه تحصیل در دانشکده افسری (احتیاط) و برآمدن از عهده امتحان خروجی برتبه ستوان سومی وظیفه نائل و بقیه مدت مقرره را که مطابق قانون برای فارغ‌التحصیل های آموزشگاههای متوسطه منحیثالمجموع هجده ماه و برای فارغالتحصیلهای آموزشگاههای عالیه منحیثالمجموع یک سال تعیین گردیده ادامه خدمت خواهند داد.
ماده 25- ستوان سومهای وظیفه در خاتمه خدمت مقرره در ردیف احتیاط منظور میشوند و در صورت تمایل خود آنها و دادن تعهد خدمت دائمی ممکن است با همان درجه ستوان سومی افسر داوطلب شناخته شوند مشروط بر اینکه پس از خاتمه خدمت وظیفه منتهی بفاصله یک سال وارد خدمت دائمی ارتش بشوند.
ماده 26- ستوان سومهای وظیفه که مایل به ادامه خدمت تحت‌السلاح با درجه ستوان دومی بشوند پس از طی خدمت قانونی خود در صف و دادن امتحان نهائی سال اول دانشکده افسری با حفظ شغل تشکیلاتی در قسمت مربوطه و اخذ حقوق تمام رتبه ستوان سومی در کلاس دوم دانشکده افسری پذیرفته شده و پس از یک سال تحصیل و دادن امتحان خروجی به درجه ستوان دومی مفتخر و افسر داوطلب شناخته میشوند ولی مخارج آموزشگاه آنها از حیث غذا و لباس در مدت تحصیل از حقوق مشارالیهم کسر میگردد.
ماده 27- اطبا و دواسازان و دندانسازهای وظیفه پس از ششماه خدمت اولیه در موسسات صحی ارتش و کسب اطلاعات لازمه نظامی به درجه ستوان سومی وظیفه (طبیب دواساز – دندانساز) مفتخر و بشرح ماده 24 پس از طی مدت مقرره در ردیف احتیاط منظور میگردند.
تبصره – فارغ‌التحصیلان بیطار وظیفه به دانشکده افسری (احتیاط) وارد و در قسمت سوار آموزشگاه مزبور شش ماه خدمت صف را انجام خواهند داد.
ماده 28- هر یک از محصلین وظیفه دانشکده افسری (احتیاط) که از عهده امتحانات خروجی برنیایند با درجه استوار یکمی به قسمتهای مربوطه اعزام میگردند.
فصل پنجم- ترفیع افسران و افراد وظیفه و احتیاط و ذخیره
ماده 24 – 1 – مشمولینی به درجه افسری نائل میگردند که دارای گواهی نامه تحصیلی دوره کامل متوسطه و یا عالیه بوده و دوره دانشکده افسری احتیاط را طی نموده باشند و یا آنکه گواهینامه آنها جنبه تخصصی داشته و پزشک – دامپزشک – دواساز یا دندانساز باشند که در صورت اول تابع مقررات فصل یازدهم در صورت اخیر تابع مقررات فصل دوازدهم قانون خدمت نظام وظیفه عمومی بوده و در هر دو صورت نیز مشمول مقررات ماده 73 قانون مذکور خواهند بود.
ماده 24 – 2 – درجات و ترفیعات افسران وظیفه و احتیاط و ذخیره عموما در احکام عمومی ارتش درج و منتشر میگردد.
ماده 25 – 1 – مشمولین مصرحه در فصل یازدهم و دوازدهم قانون خدمت نظام وظیفه عمومی چنانچه از عهده امتحانات مقرره برآیند در صورتی که ارزش گواهی نامه آنها در حدود دوره متوسطه باشد برتبه ستوان سوم وظیفه و اگر دارای تحصیلات عالیه باشند به رتبه ستوان دوم وظیفه نائل میگردند.
ماده 25 – 2 – افسران وظیفه که دوره دانشکده افسری احتیاط را طی نموده‌اند در صورت تمایل به ادامه خدمت داوطلب مشمول مقررات ماده 85 قانون خدمت نظام وظیفه عمومی خواهند بود.
ماده 25 – 3 – در موقع جنگ ترفیع افسران وظیفه و احتیاط و ذخیره در کلیه درجات تابع مقررات عمومی بوده و موارد استثنائی قانونی ترفیعات ارتش مربوط بزمان جنگ شامل حال آنها نیز خواهد بود.
ماده 25 – 4 – در موقع صلح حد اکثر ترقی افسران وظیفه و احتیاط و ذخیره فقط تا رتبه سروانی است.
ماده 26 – 1 – موقعی که افسران احتیاط و ذخیره مطابق مقررات جهت تجدید تعلیمات نظامی احضار میگردند اولاً عملیات و وضعیت خدمتی آنان از‌هر جهت در ترفیع آنها جزو امتحانات عملی محسوب و ثانیاً مطابق برنامه مربوطه چنانچه از عهده امتحانات لازمه برآیند پس از خاتمه دوره احتیاط (شش سال) در اول فروردین سال اول دوره ذخیره ستوان سوم‌ها بدرجه ستوان دومی و ستوان دوم‌ها بدرجه ستوان یکمی ذخیره نائل خواهند شد.
ماده 2.26 – ستوانهای ذخیره در موقع احضار برای تعلیمات مرتبه دوم و سوم دوره ذخیره یکم چنانچه از عهده امتحانات عملی و برنامه مربوطه بشرح ماده فوق برآیند (پس از شش سال) در اول فروردین سال هفتم دوره ذخیره یکم ستوان دوم‌ها به رتبه ستوان یکمی ذخیره و پس از هشت سال در اول فروردین سال نهم دوره ذخیره یکم ستوان یکم‌ها بدرجه سروانی ذخیره نائل میگردند.
ماده 3.26 – ستوان یکمهای ذخیره در موقع احضار برای نوبت آخر دوره ذخیره یکم چنانچه از عهده امتحانات عملی و برنامه مربوطه بشرح ماده فوق برآیند (پس از هشت سال) در اول فروردین سال یکم دوره ذخیره دوم به رتبه سروانی ذخیره نائل خواهند شد.
ماده 1.27 – عموم سروان‌های ذخیره تا آخر دوره خدمت سربازی به درجه مزبور باقی خواهند ماند.
ماده 2.27 – ستوانهای پزشک – دام پزشک – دندانساز و دواساز از حیث مدت و شرایط تابع مقررات مربوطه بسایر افسران وظیفه و احتیاط و ذخیره خواهند بود منتها امتحانات آنها مربوط به امور تخصصی بوظایف مربوطه آنان خواهد بود.
ماده 1.28 – افسران احتیاط و ذخیره موجوده با درجات فعلی در صورت تمایل میتوانند در امتحانات مربوطه بطبقاتی که احضار میگردند شرکت نموده و به درجات مربوطه بهر یک از امتحانان نائل گردند
ماده 2.28 – افسران احتیاط و ذخیره که از عهده امتحانات مقرره برنیایند میتوانند با تقاضای شخصی در سنوات بعد مجددا در امتحانات مربوطه شرکت نموده و در صورت موفقیت به ترفیع رتبه مقرره نائل گردند.
ماده 3.28 افراد و گروهبانان احتیاط و ذخیره احضار شده که از حیث معلومات و حسن اخلاق و لیاقت صفی مطابق مقررات قانون ترفیعات ارتش واجد شرایط ترفیع باشند و از عهده امتحانات مربوطه برآیند به درجات گروهبانی و استواری نائل و مراتب در احکام و سوابق قسمتی آنها ذکر خواهد‌شد.
ماده 4.28 – بطور کلی نتیجه امتحانات و ترفیع هر یک از افسران و افراد نامبرده شده در بالا ضمن کتابچه خدمت آنها ذکر خواهد شد.
فصل ششم- مقررات مخصوص برای نیل به رتبه ستوان دومی
ماده 29- فارغالتحصیلهای دبیرستان نظام که شرایط ورودی به دانشکده افسری را حائز بوده و دورۂ آن آموزشگاه را به پایان رسانیده و امتحان خروجی را داده باشند برتبه ستوان دومی نائل میشوند.
ماده 30- اشخاصی که از خارج با داشتن تصدیق متوسطه و حائز بودن شرایط مقرره از عهده امتحان ورود به دانشکدۂ افسری برآمده دوره آن آموزشگاه را بپایان رسانیده و امتحانات خروجی را داده باشند به رتبه ستوان دومی نائل میگردند.
ماده 31- اشخاصی که آموزشگاههای نظام یکی از ممالک خارجه را که مطابق قانون آن کشور با ستوان دومی خارج میشوند بپایان رسانیده دارای تصدیق فارغ‌التحصیلی آن آموزشگاه باشند برتبه ستوان دومی نایل میشوند و چنانچه اشخاص مزبور قبل از تحصیل سابقه خدمتی در ارتش شاهنشاهی ایران نداشته باشند برای مدت 3 ماه با رتبه ستوان دومی و اخذ حقوق تمام رتبه در دانشکده افسری استاژ خواهند داد و چنانچه این استاژ متضمن مخارجی باشد به عهده آن افسر خواهد بود.
ماده 32- محصلین دانشکده طب طهران که قبول خدمت نظامی مینمایند اشخاصی که دو سال بخاتمه تحصیل آنها باقی است با اخذ حقوق استوار دومی و‌محصلینی که یک سال بخاتمه تحصیلات آنها باقی است با اخذ حقوق استوار یکمی بتحصیلات خود ادامه خواهند داد و پس از خاتمه تحصیلات و اخذ دانشنامه برتبه ستوان دومی طبیب مفتخر میگردند.
محصلین فوق بطور عموم تعهد هشت سال خدمت از تاریخ خاتمه تحصیل سپرده ضمنا در ساعات خارج از تحصیل در موسسات صحی ارتش خدمت و عملیات خواهند نمود.
ماده 33- محصلین فنی و مهندسین و معلمین علوم عالیه و اطباء و بیطاران و دواسازان و محصلین آموزشگاههای عالیه هواپیمائی و مکانیک و الکتریسیته خارجه و امثال آن که بموجب مدارک رسمی دارای تحصیلات دوره کامل متوسطه بوده و برای تحصیل به خارجه اعزام میگردند در صورتی که منظما دروس آموزشگاههای مزبور را پیروی نموده باشند (بجز سنوات تجدیدی که محسوب نمیشود) بعد از چهار سال از تاریخ شروع بتحصیل برتبه ستوان دومی بدون حقوق نائل و از خرج تحصیل و فوق‌العاده ماموریت طبق مقررات استفاده نموده پس از خاتمه تحصیلات آنها از تاریخ مراجعت بایران رتبه آنها تثبیت و حقوق رتبه خود را دریافت خواهند نمود.
ماده 34- محصلین دانشکده بیطاری در داخله که داوطلب خدمت ارتش باشند ضمن تعهد هشت سال خدمت در ارتش شاهنشاهی کسانی که یک سال به خاتمه تحصیل آنها باقی است همردیف استوار یکم و کسانی که دو سال بخاتمه تحصیل آنها باقی است همردیف استوار دوم شناخته شده و با دریافت حقوقات رتبه مربوطه بتحصیلات خود ادامه داده و بعد از اتمام دوره دانشکده بیطاری به رتبه ستوان دومی بیطار مفتخر میشوند.
ماده 35- محصلین دانشکده دواسازی طهران که داوطلب خدمت ارتش باشند کسانی که یک سال بخاتمه تحصیل آنها باقی است همردیف استوار یکم شناخته شده و با دریافت حقوقات رتبه مربوطه بتحصیلات خود ادامه خواهند داد.
محصلینی که دو سال بخاتمه تحصیل آنها باقیست همردیف استوار دوم شناخته شده و با دریافت حقوقات رتبه مربوطه بتحصیلات خود ادامه خواهند داد.
محصلین فوق بطور عموم تعهد هشت سال خدمت از تاریخ خاتمه تحصیل سپرده ضمنا در ساعات خارج از تحصیل در مؤسسات صحی ارتش خدمت و عملیات خواهند نمود و پس از فراغت از تحصیل و اخذ دانشنامه اشخاصی که با دارا بودن تحصیلات دوره کامل متوسطه وارد دانشکده مزبور شده‌اند برتبه ستوان دومی دواساز مفتخر میکردند و ترفیع آنها برتبه ستوان یکمی و سروانی تابع مقررات ماده (41) و (47) خواهد بود ولی اشخاصی که با تحصیلات دوره اول متوسطه وارد دانشکده دواسازی شده‌اند پس از خروج از آموزشکاه به رتبه ستوان دومی دواساز مفتخر و بقیه ترفیعات آنها تابع مقررات عمومی خواهد بود.
ماده 36- فارغ‌التحصیلان دانشکده افسری و آموزشگاه ستوانی که بر طبق شرایط مقرره تحصیلی از عهده امتحانات خروجی برنیایند با یک درجه مادون از آموزشگاه خارج و ترفیعات آنها بعدا تابع مقررات عمومی خواهد بود.
فصل هفتم- مقررات مخصوص برای نیل به رتبه ستوان یکمی
ماده 37- عطف بماده (11) افسرانی که دو سال با درجه ستوان دومی خدمت نموده و حائز شرایط لازمه باشند با در نظر گرفتن مقررات مربوط به اولین ترفیع فارغ‌التحصیلان آموزشگاه های نظامی بدرجه ستوان یکمی مفتخر میگردند.
ماده 38- محصلین فنی و مهندسین و معلمین علوم عالیه و اطباء و بیطاران و دواسازان و محصلین آموزشگاههای عالیه هواپیمائی و مکانیک و الکتریسته و‌امثال آن در خارجه که مطابق ماده (33) برتبه ستوان دومی بدون حقوق نائل شده‌اند در صورتی که منظما دروس آموزشگاههای مزبور را پیروی نموده باشند (بجز سنوات تجدیدی که محسوب نمیشود) دو سال بعد از ارتقاء برتبه ستوان دومی برتبه ستوان یکمی بدون حقوق مفتخر و از خرج تحصیل و فوق‌العاده ماموریت طبق مقررات استفاده نموده و پس از خاتمه تحصیلات از تاریخ مراجعت به ایران رتبه آنها تثبیت و حقوق رتبه خود را‌دریافت خواهند نمود.
ماده 39- عطف بماده (34) فارغالتحصیلهای دانشکده بیطاری طهران که پس از اتمام دوره دانشکده برتبه ستوان دومی بیطار با حقوق نائل شده‌اند پس از یک سال خدمت در صنف مربوطه به رتبه ستوان یکمی بیطار مفتخر میگردند.
ماده 40- عطف بماده (33) محصلین دانشکده طب که پس از ختم تحصیلات سال پنجم دانشکده مزبور و اخذ دانشنامه برتبه ستوان دومی طبیب مفتخر شده‌اند پس از یک سال خدمت به رتبه ستوان یکمی طبیب مفتخر میکردند.
ماده 41- عطف بماده (35) فارغالتحصیلهای دانشکده دواسازی که با دارا بودن تحصیلات کامل متوسطه برتبه ستوان دومی نائل گردیده‌اند پس از دو سال خدمت برتبه ستوان یکمی دواساز مفتخر میشوند.
ماده 42- فارغالتحصیلهای آموزشگاههای نظامی که داوطلب خدمت در نیروی هوائی میشوند و پس از اخذ دانشنامه دانشکده افسری برتبه ستوان دومی نائل شده‌اند بعد از طی دورۂ دانشکده دیده‌بانی و خلبانی یا مکانیک هواپیمائی (که حداقل دوره هر یک از آن دانشکده‌ها یک سال باشد) و اخذ دانشنامه تخصصی برتبه ستوان یکمی مفتخر میکردند.
تبصره- مادۂ فوق مربوط بافسران فارغ‌التحصیل آموزشگاههای نظامی است و اشخاصی که آموزشگاههای نظامی را طی ننموده باشند از این امتیاز (ستوان یکمی) بی‌بهره و تابع مقررات عمومی خواهند بود.
فصل هشتم- مقررات مخصوص برای نیل برتبه سروانی
ماده 43- عطف بماده (11) افسرانی که چهار سال با رتبه ستوان یکمی خدمت نموده و حائز شرائط لازمه باشند بدرجه سروانی مفتخر میکردند.
ماده 44- محصلین فنی و مهندسین و معلمین علوم عالیه و اطباء و بیطاران و دواسازان و محصلین آموزشگاههای عالیه هواپیمائی و مکانیک و الکتریسیته و‌امثال آن در خارجه که مطابق مواد (33) و (38) شش سال بعد از شروع بتحصیل برتبه ستوان یکمی بدون حقوق مفتخر شده باشند دو سال بعد از ارتقاء برتبه ستوان یکمی بدون حقوق برتبه سروانی مفتخر و از خرج تحصیل و فوق‌العاده ماموریت طبق مقررات استفاده نموده از تاریخ مراجعت به ایران رتبه آنها تثبیت و حقوق رتبه خود را دریافت خواهند نمود.
ماده 45- عطف بماده (39) فارغالتحصیلهای دانشکده بیطاری طهران که بعد از یک سال خدمت با رتبه ستوان دومی بیطار به رتبه ستوان یکمی بیطار مفتخر گردیده‌اند بعد از 3 سال خدمت با رتبه ستوان یکمی بیطار برتبه سروانی بیطار مفتخر میکردند.
ماده 46- عطف بمادۂ (40) ستوان یکمهای طبیب فارغ‌التحصیل دانشکده طب طهران پس از دو سال خدمت با درجه ستوان یکمی به رتبه سروانی طبیب مفتخر خواهند گردید.
ماده 47- عطف بماده (41) ستوان یکمهای دواساز فارغ‌التحصیل دانشکده دواسازی که با دارا بودن تحصیلات کامل متوسطه دوره دانشکده داروسازی را طی نموده‌اند پس از سه سال خدمت با رتبه ستوان یکمی برتبه سروانی دواساز مفتخر خواهند گردید.
فصل نهم- مقررات مخصوص برای نیل به رتبه سرگردی و بالاتر
ماده 48- ارتقاء به درجات سرگردی و بالاتر مشمول مقررات مواد (3) و (4) و (11) این قانون خواهد بود.
ماده 49- حداکثر ترقی اطباء مجازی که فعلا در ارتش شاهنشاهی خدمت مینمایند فقط تا رتبه سروانی است و هیچوقت نمیتوانند طبیب ارشد هنک بشوند.
تبصره – اطباء مجازی که قبل از وضع مقررات فوق دارای رتبه سرگردی ببالا بوده‌اند از این حیث مستثنی خواهند بود.
فصل دهم- قدمت خدمت
ماده 50- افسرانی که بر حسب تقاضای شخصی یا بعلل دیگری از خدمت اخراج میشوند چنانچه مجددا بخدمت پذیرفته شوند قدمت آنها در رتبه که دارا خواهند بود از روزی محسوب میشود که رسمیت آن در حکم عمومی ارتشی اعلام شده فقط در موقع تقاعد یا برقراری مستمری برای وراث سنوات خدمت آنها تا روز اخراج جزء سابقه خدمت محسوب خواهد شد.
تبصره – افسرانی که بر حسب تقاضای شخصی از خدمت معاف گردیده‌اند چنانچه بعدا تقاضای دخول بخدمت نمایند در صورت صلاحیت با یک درجه مادون پذیرفته خواهند شد.
ماده 51- تعیین قدمت خدمت از روی تاریخ درجه و در صورت تساوی تاریخ درجه بین دو افسر با مراجعه بدرجه ماقبل خواهد بود.
تبصره – چنانچه دو نفر افسر در درجه ما قبل نیز از حیث قدمت مساوی باشند قدمت خدمت آنها با مراجعه بسایر درجات ما قبل تشخیص داده خواهد شد.
ماده 52- شاگردان آموزشگاههای مختلفه نظامی و همچنین فارغالتحصیلهای آموزشگاههای نظامی خارجه که در یک تاریخ از آموزشگاه خارج و بمقام افسری نائل میشوند در صورت واجد بودن کلیه شرایط و تساوی علل ترجیحی مطابق نمره ترتیب لیاقت که بموجب معدل نمرات امتحانات نهائی معین میشود در صنوف مختلفه از حیث ترفیع بر یکدیگر تقدم خواهند داشت.
ماده 53- تاریخ شروع بخدمت نظامی افسران و سایر مستخدمین نظامی از ابتداء سن نوزده سالگی رسمیت خواهد داشت و قبل از سن مزبور مدت مربوطه از حیث ترفیع و تقاعد جزء قدمت خدمت آنها محسوب نخواهد شد.
ماده 54- مدت تحصیلات نظامی افسران از زمان دخول به آموزشگاههای نظامی داخله یا خارجه با رعایت ماده فوق جزء مدت خدمت محسوب میشود.
ماده 55- کلیه مدت انتظار خدمت افسران و همردیفان از حیث ترفیع جزء سنین خدمت محسوب میشود.
ماده 56- مدت اسارت در جنک جزء قدمت خدمت منظور است.
ماده 57- مرخصی بیش از حد قانون جزء قدمت خدمت محسوب نخواهد شد.
ماده 58- مدت حبس‌های غیر انضباطی افسران که در اثر محکومیت‌های محاکماتی حاصل میشود و بطور مطلق حبسهائی که در حکم عمومی ارتشی درج میگردد جزء قدمت خدمت آنها محسوب نخواهد شد.
فصل یازدهم- تغییر صنف و ارشدیت
ماده 59- صنوف اصلی ستوانان و سروانان پیاده و سوار ممکن است طبق تقاضای خود آنها و موافقت فرمانده قسمت مربوطه ضمن تعویض شغل تغییر پیدا کند ولی ارشدیت اسران مزبور در رتبه که دارا هستند از روزی محسوب خواهد شد که تغییر صنف در حکم عمومی ارتشی تصریح میشود.
ماده 60- افسران ارشد و همچنین افسران توپخانه و مهندس و نیروی هوائی و نیروی دریائی و فنی و طبیب و بیطار و دواساز و موزیک که آموزشگاه تخصصی طی نموده باشند نمیتوانند صنف خود را تغییر بدهند ولی افسران صنوف توپخانه و مهندس و نیروی هوائی و نیروی دریائی و فنی و موزیک که آموزشگاه تخصصی طی ننموده و جزء یکی از صنوف منظور شده باشند در صورت تمایل خود آنها و موافقت قسمت مربوطه و پس از حصول اطمینان از اینکه در صنف جدید بیشتر مورد استفاده خواهند بود ممکن است تغییر صنف پیدا کنند.
ماده 61- تبدیل از همردیف افسر به مقام افسر اداری یا منظور شدن آنها در ردیف افسران صنف مالی و مباشرتی و همچنین تبدیل از همردیف فنی بمقام افسر فنی ارشدیت درجه مربوطه را از بین نخواهد برد.
ماده 62- خدمات فوق‌العاده شایان (بطوری که شایسته تمجید و اعلام در احکام عمومی باشد) و زخم برداشتن در جنک بر طبق احکام عمومی ارتشی ممکن است از یک الی یکصد و هشتاد روز بر مدت قدمت بیفزاید.
ماده 63- گروهبانان و استواران و افسرانی که با نمرات 1 و 2 و 3 از آموزشگاههای مربوطه بیرون آمده باشند نسبت به همردیفان خود بترتیب ذیل دارای ارشدیت خواهند بود:
گروهبانان دو ماه
استواران چهار ماه
افسران شش ماه
فصل دوازدهم- سن
ماده 64- احدی نمیتواند به درجه مافوق نائل شود مگر آنکه میزان سن او اجازه دهد که اقلا 4 سال در رتبه مافوق قبل از رسیدن به حد سن مقرره آن رتبه خدمت نماید.
ماده 65- حداکثر سن در هر درجه بقرار ذیل است:
ستاد – پیاده – سوار – توپخانه – مهندسی – فنی – هواپیمائی – نیروی دریائی زره‌پوش.
استواران و ستوانان 1 و 2 و 3 45
سروان 48
سرگرد 50
سرهنک دوم 53
سرهنک 55
سرتیپ 60
سرلشگر 63
صحیه – بیطاری – مالی و مباشرتی – اداری – موزیک همردیفان
استواران و ستوانان 1 و 2 و 3 48
سروان 50
سرگرد 54
سرهنک دوم 56
سرهنک 60
سرتیپ 63
سرلشگر 65
ماده 66- اشخاص ذیل از حدود سن مذکور در ماده فوق مستثنی میباشند:
وزیر جنگ رئیس ستاد ارتش
رئیس اداره تفتیش مالی ارتش فرمانده سپاه به بالا
اجودان ژنرال یکم رئیس اداره محاکمات
حداکثر سن اشخاص فوق شصت و هشت سال خواهد بود.
ماده 67- افسرانی که استثناء دارای شغل رتبه مافوق هستند تابع حدود سن آن رتبه خواهند بود.
ماده 68- افسران صفی که عهده‌دار مشاغل مالی و دفتری میشوند از حیث سن تابع مقررات صنف اصلی خواهند بود مکر در صورت تغییر صنف مطابق ماده 59 – 60 – 61
فصل سیزدهم- نیروی دریائی
ماده 69- عطف بماده (2) اسامی درجات صنف دریائی بقرار ذیل است:
ناوی سرباز
سرناوی سرجوخه
مهناوی دو گروهبان دوم
مهناوی یک // یکم
ناواستوار دو استوار دوم
// یک // یکم
ناوبان 3 ستوان سوم
// 2 // دوم
// 1 // یکم
ناوسراون سروان
ناخدا سه سرگرد
ناخدا دو سرهنک دوم
ناخدا یک سرهنک
دریادار سرتیپ
دریابان سرلشکر
دریاسالار سپهبد
تبصره – اسامی درجات فوق منحصرا مربوط به افسران دریائی بوده و رتبه افسران فنی نیروی دریائی مانند اطباء و مهندسین و افسران مالی و‌اداری با اصطلاحات ارتش بری نامیده خواهد شد.
ماده 70- ترفیعات افسران و افراد نیروی دریائی از حیث شرایط و مدت تابع مقررات ارتش بری مندرجه در این قانون خواهد بود.
فصل چهاردهم- ادارۂ امنیه
ماده 71- ترفیعات افسران و افراد امنیه از حیث شرایط و مدت تابع مقررات ارتش بری مندرجه در این قانون خواهد بود.
ماده 72- شرایط ورود به آموزشگاه ستوانی اداره امنیه و مقررات نیل برتبه ستوان سومی برای فارغالتحصیلهای آموزشگاه مزبور تابع مقررات ماده (22) خواهد بود.
ماده 73- حداکثر سن افسران و استواران اداره امنیه تابع مقررات مربوطه به قسمت دوم ماده (65) راجع به افسران غیر صفی و اداری خواهد بود.
تبصره – حداکثر سن رئیس اداره امنیه تابع مقررات ماده (66) خواهد بود.
ماده 74- وزارت جنک مامور اجرای این قانون است و از تاریخ دهم فروردین ماه 1315 بموقع اجرا گذارده میشود.
این قانون که مشتمل بر هفتاد و چهار ماده است در جلسه هفدهم اسفند ماه یک هزار و سیصد و چهارده به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی – حسن اسفندیاری