[به موجب ماده ۲۱ آیین‌نامه سوادآموزی مشمولین قانون کار و استخدام کشوری، مصوب ۱۳۶۳ لغو شده است.]
[آیین‌نامه سوادآموزی کارگران مشمول قانون کار]
۶۴۵۱۴ – ۱۳۶۱/۹/۳۰
هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱۳۶۱.۹.۲۴ بنا به پیشنهاد شماره ۵۹۴۵۲ مورخ ۱۳۶۱.۹.۱۷ وزارت کار و امور اجتماعی آیین‌نامه سوادآموزی کارگران کلیه کارگاه‌ها را به شرح زیر تصویب نمودند.
۱ ـ کارگاه‌های دولتی، وابسته به دولت، ملی شده، مصادره شده و تحت نظارت دولت موظفند با رعایت مفاد این آیین‌نامه نسبت به تشکیل کلاس‌های سوادآموزی برای کارگران بیسواد خود اقدام کنند.
۲ ـ مدیران کارگاه‌ها موظفند حداکثر ظرف مدت یک ماه پس از ابلاغ وزارت کار و امور اجتماعی آمار کلیه کارگران بیسواد خود را کتباً به واحد سوادآموزی کارگران مستقر در وزارت کار اعلام نمایند.
۳ ـ فراهم کردن محلی متناسب با تعداد کارگران بیسواد هر کارگاه به عهده مدیر مسئول کارگاه می‌باشد.
۴ ـ حداقل تعداد سوادآموزی هر کلاس ۱۰ و حداکثر آن ۳۵ نفر می‌باشد.
تبصره ۱: تعداد کلاس‌ها با توجه به تعداد کارگران بیسواد و امکانات هر کارگاه در هر دوره با نظر مدیریت کارگاه واحد سوادآموزی کارگران تعیین می‌گردد.
تبصره ۲: در کارگاه‌هایی که تعداد بیسوادان از ۱۰ نفر کمتر است کلاس سوادآموزی با کارگاه‌های همجوار به طور مشترک تشکیل خواهد شد.
۵ ـ برنامه آموزشی شامل دوره مقدماتی و دوره تکمیلی می‌باشد که مدت آموزشی در هر دوره ۱۸۰ ساعت است.
تبصره: فاصله بین دوره‌های آموزشی نباید بیشتر از دو ماه باشد.
۶ ـ به سوادآموزانی که هر دوره سوادآموزی را با موفقیت به اتمام برسانند از سوی واحد سوادآموزی کارگران کارنامه قبولی پایان دوره اعطا خواهد شد.
۷ ـ مدت هر کلاس حداقل ۵ ساعت در هفته و در ساعت کار می‌باشد.
تبصره ـ اوقاتی که کارگر در کلاس به آموزش سواد اشتغال دارد جزو ساعت کار یا کار اضافی تلقی می‌شود ـ هرگاه کلاس سوادآموزی در خارج از ساعات کار کارگر تشکیل شود کارگر برای ساعات مزبور اضافه‌کار دریافت خواهد داشت (بدون احتساب ۳۵% اضافه‌کاری).
۸ ـ چنانچه سوادآموزی یک نوبت در هر دوره سوادآموزی (مقدماتی، تکمیلی) در کلاس شرکت و موفق به پایان آن دوره نشود ساعات حضور وی در نوبت‌های بعدی جزو ساعت کار وی و یا اضافه‌کاری محسوب نمی‌شود.
۹ ـ مدیران مسئول هر کارگاه موظفند ترتیبی بدهند که سوادآموزان در کلاس‌های سوادآموزی به طور مرتب شرکت نمایند.
۱۰ ـ عدم حضور سوادآموزان در کلاس‌های سوادآموزی به عنوان غیبت کارگر از محل کار تلقی شده و مسئولین موظفند به ازای هر ساعت غیبت دو ساعت از دستمزد کارگر کسر نمایند.
۱۱ ـ تأمین وسایل آموزشی از قبیل گچ و تخته سیاه به عهده کارگر مربوطه و مواد آموزشی نظیر کتاب، لوحه و تربیت‌آموز به عهده نهضت سوادآموزی است.
۱۲ ـ شرکت کارگران بیسواد که بیش از ۵۰ سال سن دارند در کلاس سوادآموزی اجباری نمی‌باشد.
۱۳ ـ آموزشیار مورد نیاز حتی‌الامکان از میان کارگران متعهد و مکتبی کارگاه که حداقل تحصیلات آنان سوم راهنمایی باشد انتخاب و جهت گزینش و آموزش به واحد سوادآموزی کارگران معرفی می‌شوند.
تبصره ۱: ساعات آموزشی و تدریس آموزشیاران منتخب کارگاه‌ها جزو ساعات کار آنان محسوب می‌شود.
تبصره ۲: در صورتی که کلاس در خارج از ساعات کارگاه باشد به آموزشیار باید اضافه‌کاری پرداخت شود (بدون احتساب ۳۵% اضافه‌کاری).
۱۴ ـ به آموزشیارانی که از سوی کارگاه در ساعت کار در کلاس‌های سوادآموزی تدریس می‌کنند به ازای هر نفر قبولی معادل هزار ریال به عنوان پاداش پایان‌خدمت از سوی مسئولین کارگاه پرداخت خواهد شود.
۱۵ ـ حق‌الزحمه آموزگارانی که از سوی نهضت سوادآموزی در کارگاه‌ها به تدریس اشتغال ورزند در صورت عدم توانایی مالی کارگاه از محل اعتبارات نهضت سوادآموزی پرداخت می‌شود.
۱۶ ـ مدیران کارگاه‌ها موظفند هنگام استخدام کارگر بیسواد در ضمن عقد قرارداد کار با وی شرط نمایند در کلاس سوادآموزی شرکت کرده و در صورت موفقیت و کسب گواهی‌نامه دوره تکمیلی معادل ده درصد به دستمزد وی اضافه شود و در غیر این صورت کارفرما می‌تواند دستمزد ساعات شرکت کرده در کلاس را از حقوق وی تدریجاً کسر نماید.
۱۷ ـ به کارگران بیسوادی بیسوادی که از قبل در کارگاه به کار اشتغال دارند در صورت قبولی و دریافت گواهی‌نامه دوره تکمیلی سوادآموزی مبلغ ۱۰.۰۰۰ ریال به عنوان پاداش قبولی از سوی کارگاه مربوط برای یک بار پرداخت خواهد شد.
۱۸ ـ اجرای مفاد این آیین‌نامه در مورد کارگاه‌های بخش خصوصی با توجه به توافقی است که بین مسئولین کارگاه‌های مزبور و واحد مسئول سوادآموزی کارگران در وزارت کار و امور اجتماعی به عمل خواهد آمد.
میرحسین موسوی – نخست‌وزیر