مصوب ۱۳۵۹/۳/۱۰
فصل اول – کلیات
ماده 1 – تعاریف
الف – منظور از کلمه شرکت در این آیین‌نامه شرکت هواپیمایی ملی ایران "هما" است که به موجب قانون تأسیس هواپیمایی ملی ایران و مقررات بهره‌برداری هوایی کشوری مصوب چهاردهم تیر ماه 1345 تأسیس گردیده است.
ب – استخدام شرکت عبارت از پذیرفتن شخص حقیقی به خدمت رسمی در شرکت است.
پ – خدمت شرکت عبارت از اشتغال به کاری است که مستخدم به موجب حکم رسمی مکلف به انجام آن می‌گردد.
ت – حکم رسمی عبارت از نامه صادره از طرف مقامات صلاحیتدار شرکت به عنوان مستخدم در حدود قوانین و مقررات مربوطه است.
ث – شغل عبارت از مجموعه وظائف و مسئولیتهای مرتبط و مستمر و مشخص است که از طرف شرکت به عنوان کار واحد شناخته شده باشد.
ج – شغل مستمر عبارت از یک سلسله وظائف و مسئولیتهایی است که در شرکت به طور مستمر برای یک پست و جهت ارجاع به یک مستخدم در نظر گرفته شده اعم از این که دارای متصدی یا بدون متصدی باشد.
چ – شغل موقت – شغلهای غیر مستمر که جنبه استمرار ندارند به عنوان شغل موقت شناخته شده و استخدام اشخاص به طور رسمی برای تصدی این مشاغل ممنوع است.
ح – ارتقاء رتبه (ارتقاء گروه) – عبارت است از نائل شدن به شغل مستمر که در طبقه شغلی بالاتر قرار دارد.
خ – اعطاء پایه (ترفیع) عبارت است از دادن پایه بالاتر.
د – انتقال عبارت از تغییر واحد محل خدمت یا تغییر محل خدمت (انتقال به شعب داخل یا خارج شرکت) مستخدم است که در هر مورد با تغییر شغل مستمر وی توأم خواهد بود.
ذ – مأموریت عبارت است از:
(1) محول شدن وظیفه موقت به مستخدم غیر از وظیفه اصلی که در شغل مستمر خود دارد.
(2) اعزام مستخدم به طور موقت به وزارتخانه‌ها و سایر مؤسسات یا اعزام به سازمانهای بین‌المللی که دولت ایران عضویت آنها را پذیرفته یا سازمانهایی که دولت ایران شرکت در آنها را مقتضی بداند.
(3) اعزام مستخدم برای طی دوره‌های آموزشی یا کارآموزی در داخل یا خارج کشور.
ماده 2 – مستخدمینی که برای تصدی یکی از مشاغل مستمر شرکت استخدام شده یا می‌شوند مشمول مقررات این آیین‌نامه خواهند بود.
ماده 3 – مستخدمینی که برای تصدی مشاغل موقت و مدت معین به خدمت شرکت درآیند، به
موجب قراردادهایی استخدام خواهند شد که نمونه‌آن به تصویب مجمع عمومی شرکت می‌رسد.
ماده 4 – حداقل سه نفر از اعضای هیأت مدیره (شامل مدیر عامل، و دو نفر از
مستخدمین شرکت که طبق اساسنامه شرکت از اعضاء هیأت مدیره‌می‌باشند) به طور موظف و
تمام وقت در شرکت انجام وظیفه می‌نمایند و در دوره تصدی مشاغل مزبور شغل دیگری
نخواهند داشت و در هر مورد که‌قانونی برای تعیین تکلیف آنان وجود نداشته باشد دوره
تصدی این مشاغل مشمول این مقررات خواهند بود.
ماده 5 – تشکیلات و مشاغل مستمر شرکت و هر نوع تغییرات بعدی در آن و حذف یا ایجاد
مشاغل مستمر بر تصویب هیأت مدیره شرکت خواهد‌بود.
ماده 6 – اتباع بیگانه طبق تبصره 2 ماده 8 قانون تأسیس هواپیمایی ملی ایران مصوب
چهاردهم تیر ماه 1345 به طور قراردادی استخدام خواهند‌شد و از شمول قانون کار و
تأمین اجتماعی و مقررات این آیین‌نامه خارج و فقط تابع مفاد قرارداد استخدامی خود
با شرکت با رعایت مقررات مربوطه‌قانون اساسی خواهند بود.
تبصره 1: تشخیص نیاز به استخدام اتباع بیگانه و ضوابط مربوط به استخدام آنان طبق
نظامنامه‌ای خواهد بود که به تصویب هیأت مدیره شرکت‌می‌رسد.
تبصره 2 – کارکنان خارجی شرکت که در تاریخ تصویب این آیین‌نامه به کار اشتغال
دارند نیز مشمول این ماده و تبصره یک آن خواهند بود.
ماده 7 – استخدام کارکنان محلی برای خدمت در شعب و نمایندگی‌های شرکت در خارج از
کشور تابع ضوابط و مقررات موضوعه محلی می‌باشد.
فصل دوم – ورود به خدمت و آموزش و انتصابات
ماده 8 – پستهای خالی مستمر شرکت که دارای مصوبه باشند در صورت امکان به وسیله
مستخدمین شاغل و یا آماده به خدمت واجد شرائط‌اشتغال می‌گردد و شرکت فقط در صورتی
اقدام به استخدام مستخدم جدید می‌نماید که در یکی از واحدها پست خالی با بودجه
مصوبه موجود بوده‌و نتوان از بین مستخدمین شاغل کسی را که واجد شرائط احراز لازم
باشد برای تصدی آن برگزید.
ماده 9 – داوطلبان استخدام برای تصدی مشاغل شرکت باید دارای شرایط زیر باشند:
الف – داشتن حداقل سن 18 سال تمام و حداکثر 40 سال تمام برای کلیه مشاغل و حداکثر
45 سال تمام سن در مورد مشاغل تخصصی
ب – تابعیت ایران
پ – دارا بودن یک از ادیان رسمی کشور
ت – نداشتن سابقه محکومیت جزایی مؤثر قانونی
ث – دارا بودن حداقل، مدرک تحصیلی پایان دوره ابتدایی
ج – دارا بودن شرایط برای احراز شغل مورد نظر بر اساس ضوابط تعیین شده طبق طرح
طبقه‌بندی مشاغل شرکت.
چ – داشتن صحت مزاج و توانایی انجام کاری که برای آن استخدام می‌شود بر اساس
معیارها و ضوابط مدون پزشکی شرکت.
ح – انجام خدمت زیر پرچم در صورت مشمول بودن یا معافیت قانونی
خ – عدم اعتیاد به استعمال مواد مخدر و مبتلا نبودن به امراض ساری
ماده 10 – استخدام اشخاص بر حسب احتیاج از طریق امتحان یا مسابقه یا هر دو بنا بر
روش و صلاحدید شرکت با توجه به اصل شایستگی به‌عمل می‌آید.
ماده 11 – داوطلبانی که در امتحان یا مسابقه قبول شدند، یک دوره آزمایشی به مدت 3
ماه تا شش ماه را طی خواهد کرد و در پایان دوره آموزشی‌خدمت آنان تثبیت شده تلقی
گردیده و دوره آزمایشی جزو دوران خدمت آنان محسوب می‌شود مگر آن که ضمن دوره
آزمایشی صالح برای ابقا در‌خدمت مورد نظر، تشخیص داده نشوند که در این صورت به
خدمت آزمایشی آنان خاتمه داده می‌شود. به افرادی که به خدمت آزمایشی آنان خاتمه
داده‌می‌شود، حقوق و مزایای مرخصی استحقاقی استفاده نشده پرداخت و همچنین کسور
پرداختی توسط آنان بابت بازنشستگی مسترد خواهد شد.
تبصره 1 – دوره آزمایشی افرادی که می‌باید قبل از تصدی شغل مستمر مربوطه
برنامه‌های آموزشی یا کارآموزی بگذارنند پس از پایان برنامه‌های‌مذکور شروع خواهد
شد و در صورت تثبیت خدمت آنان دوران آموزشی یا کارآموزی نیز جزو دوران خدمت آنان
محسوب می‌شود.
تبصره 2 – مدت دوره آزمایشی موضوع این ماده در مورد مستخدمین مشاغل خلبانی کمک
خلبانی و مهندسی پرواز بر اساس ضوابط و‌استانداردهای بین‌المللی پرواز و با توجه
به انواع هواپیماها بر طبق نظامنامه‌ای تعیین و پس از تصویب هیأت مدیره شرکت قابل
اجرا خواهد بود.
ماده 12 – شرکت با توجه به احتیاجات خود و در حدود خط مشی مصوب هیأت مدیره و طبق
نظامنامه‌هایی که به تصویب هیأت مدیره می‌رسد‌برنامه‌های آموزشی و یا کارآموزی
لازم را تنظیم و به هزینه خود به مورد اجرا خواهد گذاشت.
ماده 13 – شرکت موظف است در مواقع معین که کمتر از یک بار در سال نباشد شایستگی و
استعداد مستخدمین خود را مورد ارزیابی قرار داده و‌نتیجه را در پرونده استخدامی
آنان منعکس سازد. این سنجش به نحوی صورت خواهد گرفت که موجب ارشاد و معرف استحقاق
مستخدمی برای‌تغییر شغل، ارتقاء رتبه با تغییر پایه، دریافت پاداش، لزوم گذارنیدن
دوره کارآموزی و یا آموزش جدید باشد.
تبصره – اجرای مفاد این ماده طبق نظامنامه‌ای خواهد بود که توسط شرکت تهیه و به
تصویب هیأت مدیره می‌رسد.
فصل سوم – حقوق و مزایا
ماده 14 – شرکت مکلف است بر اساس اهمیت وظایف و مسئولیتها و شرائط احراز شغل از
لحاظ معلومات و تجربه، کلیه مشاغل مستمر خود را‌ارزیابی و طبقه‌بندی نموده و در
رتبه‌های مربوطه قرار دهد.
تبصره 1 – طرح طبقه‌بندی مشاغل که شامل شرح وظائف و شرایط احراز طبقات مشاغل و
فهرست تخصیص طبقات مشاغل به رتبه‌ها و نحوه‌ارزیابی مشاغل و دستورالعمل اجرایی طرح
طبقه‌بندی مشاغل می‌باشد، توسط شرکت تهیه و پس از تصویب هیأت مدیره شرکت به مورد
اجرا گذاشته‌می‌شود.
تبصره 2 – در مواردی که ضرورت ایجاب کند که در طرح طبقه‌بندی مشاغل و یا قسمتی از
آن اصلاح به عمل آید و یا مشاغل مستمر جدید ایجاد‌شود اصلاحیه و طرح طبقه‌بندی
مشاغل مستمر جدید باید به ترتیب مندرج در تبصره (1) بالا تهیه و به تصویب برسد.
ماده 15 – حقوق کارکنان غیر پروازی شرکت طبق جدول حقوق مصوب 1356.10.17 شورای
حقوق و دستمزد و حقوق کارکنان کادر عملیاتی پرواز(خلبان – کمک خلبان مهندس پرواز)
طبق جدول حقوقی مصوب جلسه مورخ 1355.11.11 شورای حقوق و دستمزد و حقوق کارکنان
خدمات‌پروازی (مهمانداران) طبق جدول حقوقی مصوب جلسه مورخ 1355.10.19 شورای حقوق
و دستمزد با رعایت ماده 1 لایحه قانونی حداقل و‌حداکثر حقوق مستخدمین دولت مورخ
1358.2.4 تعیین و پرداخت می‌گردد. جداول مذکور پیوست آیین‌نامه می‌باشد.
ماده 16 – فوق‌العاده شغل کادر پروازی، خلبان، کمک خلبان، مهندس پرواز بر اساس
جدول شماره 42 – 3 – 7 – 28 مورخ 1356.3.3 شورای‌حقوق و دستمزد با رعایت مقررات
لایحه قانونی مربوط به حداکثر و حداقل حقوق مستخدمین دولت و نیز فوق‌العاده شغل
مهمانداران هواپیما بر‌اساس مقررات مربوطه با توجه به موارد فوق‌الذکر قابل پرداخت
می‌باشد. ضمناً چنانچه شرائط بازار کار و تخصص برخی مشاغل ایجاب کند که مبلغی‌بیش
از حداکثر مندرج در لایحه مذکور به مستخدمین مشاغل مذکور پرداخت شود بایستی بر
اساس مقررات تبصره 2 الحاقی به ماده یک لایحه قانونی‌مربوط به حداکثر و حداقل حقوق
مستخدمین دولت مصوب جلسه 1358.10.15 شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران در این مورد
کسب مجوز به‌عمل آید.
تبصره 1 – مزایای شغل مادامی قابل پرداخت است که مستخدم در شغلی که مزایای مزبور
به آن تعلق می‌گیرد انجام وظیفه کند.
تبصره 2 – تعیین مشاغل مستحق دریافت مزایای شغل موضوع این ماده و همچنین میزان
حداقل و حداکثر مزایای شغل قابل پرداخت به هر یک از‌مشاغل مورد نظر به پیشنهاد
شرکت و تصویب هیأت مدیره و تأیید شورای حقوق و دستمزد خواهد بود.
تبصره 3 – تشخیص مزایای مستمر که به اقتضای شغل مورد تصدی در زمان تصویب این
آیین‌نامه در شرکت مورد عمل است و یا باید به مستخدم‌پرداخت شود با هیأت مدیره
شرکت خواهد بود و تا زمانی که وضع مستخدمین شرکت با توجه به مفاد ماده 92 با این
آیین‌نامه تطبیق نیافته است‌مزایای مستمر جایگزین مزایای شغل محسوب می‌شود.
ماده 17 – افرادی که به استخدام شرکت در می‌آیند به استناد شغلی که برای آن
استخدام می‌شوند در پایه یک رتبه شغلی مربوطه قرار می‌گیرند و‌می‌توانند با رعایت
شرایط این آیین‌نامه تا آخرین پایه رتبه شغلی خود ارتقاء یابند، مگر آن که دارای
سوابق خدمت مؤثر در رشته شغلی مربوطه باشند‌که در این صورت پایه مناسب با سوابق
خدمت قبلی به آنها داده می‌شود که حداکثر آن سه پایه بیشتر نخواهد بود.
تبصره: نحوه احتساب سوابق خدمت قبل از استخدام مستخدمین بر طبق نظامنامه‌ای تعیین
و پس از تصویب هیأت مدیره قابل اجرا خواهد بود.
ماده 18 – در صورت رضایت بخش بودن خدمات هر یک از مستخدمین مشمول این آیین‌نامه
شرکت مکلف است به ازاء هر یک سال خدمت یک‌پایه به آنان ترفیع دهد و چنانچه مستخدم
خدمات برجسته انجام داده باشد به جای یک پایه می‌توان استثنائاً دو پایه به وی
ترفیع داد.
تبصره: خدمات رضایت بخش و برجسته با ضوابطی که در نظامنامه موضوع تبصره ذیل ماده
13 این آیین‌نامه تعیین می‌شود سنجش خواهد شد.
ماده 19 – ارتقاء مستخدم از یک رتبه به رتبه بالاتر با رعایت شرائط زیر خواهد
بود:
الف – در رتبه جدید شغل بدون متصدی وجود داشته باشد.
ب – مستخدم شرائط احراز شغل رتبه جدید را دارا باشد.
تبصره – مستخدمینی که ارتقاء رتبه یافته یا می‌یابند در پایه‌ای از رتبه جدید
قرار خواهند گرفت که در رتبه قبلی دارا بوده‌اند. در مواردی که پایه‌قبلی مستخدم
در رتبه جدید وجود نداشته باشد، آخرین پایه رتبه جدید به آنان اعطاء می‌شود.
ماده 20 – هر گاه شغلی بلاتصدی وجود داشته و مستخدم واجد شرایط احراز مقرر در طرح
طبقه‌بندی مشاغل برای تصدی آن وجود نداشته باشد‌شرکت می‌تواند از میان مستخدمین
شاغل در رشته شغلی مربوطه یک نفر را با رعایت موارد زیر جهت تصدی آن شغل برگزیند و
تا زمانی که مستخدم‌شرائط احراز شغل مذکور را نداشته باشد او را در شغل مورد تصدی
با عنوان کفالت ابقاء نماید.
الف – تفاوت طبقه شغلی موجود مستخدم با با طبقه شغلی بالتصدی بیش از دو رتبه
نباشد. مگر در مواقع ضروری و نیاز مبرم که در این صورت‌باید مراتب به تصویب هیأت
مدیره برسد.
ب – در صورت نداشتن مدرک تحصیلی لازم مقرر در طرح طبقه‌بندی مشاغل به ازاء هر یک
سال کمبود تحصیلات دارای دو سال تجربه در رشته‌شغلی بلاتصدی باشد.
پ – در صورت تصدی شغل بالتصدی، مستخدم از مزایای شغل جدید برخوردار خواهد بود ولی
گروه و پایه شغلی او تغییر نخواهد کرد مگر با‌احراز شرایط شغلی جدید.
ماده 21 – در صورت ضرورت و با رضایت مستخدم می‌توان شغلی در رتبه پایین‌تر به او
ارجاع کرد در این صورت مستخدم در پایه‌ای از رتبه جدید‌قرار می‌گیرد که در رتبه
قبلی داشته است ولی تفاوت حقوق پایه رتبه قبلی را به اضافه ترفیعات رتبه جدید به
شرط آن که مجموع آن از آخرین پایه‌بالاترین رتبه‌ای که داشته است تجاوز نکند
دریافت خواهد کرد و در تعیین حقوق آمادگی به خدمت و حقوق بازنشستگی و وظیفه او
مبنای محاسبه‌قرار می‌گیرد. در صورت عدم قبول چنین شغلی مستخدم آماده به خدمت و
حقوق بازنشستگی و وظیفه او مبنای محاسبه قرار می‌گیرد. در صورت عدم‌قبول چنین شغلی
مستخدم آماده به خدمت خواهد شد. ارتقاء رتبه مجدد مستخدمی که به ترتیب فوق در رتبه
پایین‌تر منصوب می‌شود، تا بالاترین‌رتبه‌ای که قبلاً دارا بوده است مجاز می‌باشد و
در این صورت در پایه‌ای از رتبه بالاتر قرار می‌گیرد که در رتبه پایین‌تر داشته
است و تفاوت حاصله از‌ارتقاء رتبه او بابت تفاوت حقوق مذکور در فوق محسوب خواهد
شد.
تبصره: مستخدمین مشاغل خلبانی، کمک خلبانی، مهندسی پرواز و مهمانداری را در صورت
ضرورت و با موافقت مستخدم می‌توان در مشاغل‌غیر پروازی گماشت. در این صورت مستخدم
از حقوق و مزایای مربوط به شغل جدید برخوردار خواهد شد.
ماده 22 – انجام اضافه کار تابع تصمیم کلی دولت در دستگاه‌های دولتی است. هر گاه
چنین مجوزی وجود داشته باشد با رعایت حدود آن قابل‌پرداخت خواهد بود.
تبصره: میزان اضافه کار ساعتی و نحوه محاسبه آن در مورد مستخدمین مشاغل خلبانی،
کمک خلبانی مهندسی پرواز و مهمانداران از شمول این‌ماده خارج و بر اساس
آیین‌نامه‌ای خواهد بو دکه پس از تصویب هیأت مدیره شرکت به تأیید شورای حقوق و
دستمزد برسد.
ماده 23 – برقراری فوق‌العاده روزانه و فوق‌العاده‌های: بدی آب و هوا، و محرومیت
از تسهیلات زندگی و محل خدمت، اشتغال خارج از کشور، کسر‌صندوق، تضمین، نوبتکاری، و
همچنین پرداخت هزینه‌های:
رفت و برگشت، سفر، نقل مکان، و هزینه پذیرایی به مستخدمین شرکت بر طبق
آیین‌نامه‌هایی خواهد بود که پس از تصویب هیأت مدیره شرکت به‌تأیید شورای حقوق و
دستمزد می‌رسد.
ماده 24 – پرداخت پاداش پایان سال و عیدی به مستخدمین و همچنین پرداخت پاداش
پایان خدمت آنان تابع مقررات عمومی دولت است.
فصل چهارم – رفاه مستخدمین
ماده 25 – مستخدمین شرکت سالی سی روز تقویمی به تناسب مدت خدمت حق مرخصی با
استفاده از حقوق و مزایای شغل و فوق‌العاده‌های بدی‌آب و هوا، محرومیت از تسهیلات
زندگی و محل خدمت، خارج از کشور و تضمین ماهانه را خواهند داشت.
ماده 26 – ادامه خدمت در مشاغل مربوطه منوط به حفظ سلامت مستخدمین مشمول این
آیین‌نامه در طول مدت خدمت خواهد بود و تا زمانی در‌مشاغل محوله باقی خواهند ماند
که از سلامت جسمی و روحی لازم برای انجام وظیفه محوله برخوردار باشند.
تبصره 1: تشخیص و تصدیق سلامت جسمی و روحی مستخدمین شرکت با کمیسیون پزشکی شرکت
خواهد بود. ضوابط مربوط به تشخیص و‌تصدیق سلامت جسمی و روحی مستخدمین خلبانی، کمک
خلبانی و مهندسی پرواز با تبعیت از معیارهای بین‌المللی پزشکی هوایی توسط
قسمت‌پزشکی شرکت مدون و تعیین خواهد شد.
تبصره 2: شرکت مکلف است از پزشک یا پزشکانی که واجد شرائط قانونی صلاحیت تشخیص و
تصدیق سلامت جسمی و روحی مشاغل‌خلبانی، کمک خلبانی و مهندسی پرواز بر اساس
معیارهای بین‌المللی پزشکی هوایی باشند استفاده نماید.
تبصره 3: هر گاه رأی صادره کمیسیون پزشکی شرکت در مورد مستخدمین مشاغل خلبانی،
کمک خلبانی و مهندسی پرواز مورد قبول مستخدم‌قرار نگیرد مستخدم می‌تواند با رعایت
موازین قانونی موضوع را به سازمان هواپیمایی کشور ارجاع نماید و رأی سازمان مذکور
در این مورد قطعی‌خواهد بود.
ماده 27 – مستخدمین شرکت در صورت ابتلا به بیماریها و حوادث ناشی از کار و یا غیر
ناشی از کار که مانع از انجام خدمت باشد از مرخصی‌استعلاجی استفاده خواهند کرد.
تبصره 1: جز در موارد بیمارهای صعب‌العلاج مدت استفاده از مرخصی استعلاجی 4 ماده
در سال خواهد بود.
تبصره 2: استفاده از مرخصی استعلاجی تا مدت حداکثر یک ماه با تشخیص و تأیید قسمت
پزشکی و یا پزشکان معتمد قسمت مزبور و چنانچه از‌یک ماه تجاوز نماید با تشخیص و
تأیید کمیسیون پزشکی شرکت برقرار خواهد گردید.
تبصره 3: شرکت مکلف است مستخدمی را که در حال استفاده از مرخصی استعلاجی است پس
از بهبودی به شغلی که قبل از بیماری داشته است‌یا مشاغلی در ردیف شغل مذکور
بازگردانیده و حقوق دریافتی قبل از بیماری را به وی پرداخت نماید.
تبصره 4: ترتیب تشکیل و تعیین اعضای کمیسیون پزشکی و ترتیب رسیدگی و صدور رأی بر
اساس نظامنامه‌ای خواهد بود که به تصویب هیأت‌مدیره شرکت می‌رسد. ولی در هر صورت
چنانچه مستخدم بیمار مایل باشد و هزینه آن را تقبل نماید پزشک معتمد وی به عنوان
یکی از اعضا در‌کمیسیون پزشکی شرکت خواهد کرد.
ماده 28 – با مستخدمین مشاغل خلبانی، کمک خلبانی و مهندسی پرواز و مهمانداری که
مشمول شرائط مذکور در ماده 26 این آیین‌نامه می‌گردند و‌یا قابلیت فنی پرواز را از
دست می‌دهند بر طبق نظامنامه‌ای که به تصویب هیأت مدیره شرکت و تأیید مراجع
صلاحیتدار قانونی خواهد رسید، رفتار‌می‌شود.
ماده 29 – بانوان مستخدم شرکت که باردار می‌شوند به تشخیص و تأیید قسمت پزشکی
شرکت برای زایمان فرزند می‌توانند حداکثر از سه ماه‌مرخصی با استفاده از کلیه حقوق
و مزایای شغل و فوق‌العاده‌ها به عنوان مرخصی زایمان استفاده نمایند. شروع مرخصی
زایمان بایستی با نظر پزشک‌معالج باشد.
تبصره: بانوان مستخدم مشاغل مهمانداری موظفند از زمانی باردار می‌شوند قسمت پزشکی
شرکت را مطلع نمایند و از تاریخی که قسمت پزشکی‌تعیین می‌کند از ادامه پرواز معاف
خواهند بود و از تاریخ معافیت از پرواز تا هنگامی که طبق این ماده مشمول استفاده
از مرخصی زایمان می‌شوند بر‌طبق نظامنامه‌ای که به تصویب هیأت مدیره شرکت خواهد
رسید با آنان رفتار می‌شود.
ماده 30 – مستخدم می‌تواند با موافقت مدیر عامل شرکت از مرخصی بدون حقوق که
حداکثر آن در هر بار از یک سال تجاوز نخواهد کرد استفاده‌کند و در هر حال حداکثر
مدتی که مستخدم شرکت در طول مدت خدمت خود می‌تواند از مرخصی بودن حقوق استفاده کند
سه سال است.
تبصره 1 – نحوه استفاده از مرخصی بدون حقوق متناسب با سنوات خدمت و در ازاء هر یک
سال تمام خدمت دو ماه خواهد بود.
تبصره 2 – برای ادامه تحصیلات عالی و یا تحصیلات تخصصی در زمینه صنعت هواپیمایی
حداکثر مرخصی بدون حقوق مقرر در این آیین‌نامه با‌تصویب هیأت مدیره تا دو سال دیگر
قابل تمدید بوده و می‌تواند به طور یک جا پس از سه سال تمام خدمت مورد استفاده
قرار گیرد.
ماده 31 – مدت مرخصی بدون حقوق جزو سابقه خدمت مستخدم محسوب نمی‌شود و مستخدمی که
بر حسب مورد از مرخصی بدون حقوق‌بیش از مدت مقرر در تبصره 1 این ماده استفاده کند
در صورتی که پس از پایان مرخصی شغلی برای ارجاع به وی موجود نباشد شرکت می‌تواند
او را‌آماده به خدمت نماید. مدت مرخصی بودن حقوق مستخدم برای ادامه تحصیلات عالی و
تخصصی در رشته‌های مورد نیاز شرکت مشروط بر این که‌منجر به اخذ مدرک تحصیلی شود از
لحاظ بازنشستگی و وظیفه با پرداخت کسور مربوطه جزو سابقه خدمت مستخدم محسوب
می‌شود.
تبصره 1: حفظ شغل مستخدمی که بر حسب مورد بیش از مدت مقرر ذیل از مرخصی بدون حقوق
استفاده کند الزامی نیست:
الف – مستخدم با سابقه خدمت 5 سال تمام و کمتر در شرکت تا 2 ماه
ب – مستخدم با سابقه خدمت بیش از 5 سال تمام تا ده سال تمام در شرکت تا 4 ماه
پ – مستخدم با سابقه خدمت بیشتر از 10 سال تمام در شرکت تا 6 ماه
ماده 32 – نحوه استفاده از مرخصی‌های مندرج در این آیین‌نامه بر اساس
نظامنامه‌هایی خواهد بود که به تصویب هیأت مدیره شرکت می‌رسد.
ماده 33 – شرکت به طرق مقتضی در تأمین شرائط بهداشتی و ایمنی و ایجاد محیط مناسب
کار و همچنین کمک به امور تعاونی و رفاه مستخدمین‌اقدامات لازم را به عمل خواهد
آورد. نحوه اجرای این ماده به موجب طرحی خواهد بود که با توجه به مقررات مربوطه به
تصویب مجمع عمومی‌می‌رسد.
فصل پنج – بازنشستگی و وظیفه
ماده 34 – از تاریخ تصویب این آیین‌نامه شرکت مکلف است هر ماه هفت درصد از حقوق و
فوق‌العاده شغل هر یک از مستخدمین مشمول این‌آیین‌نامه را بابت کسور بازنشستگی سهم
مستخدم کسر نموده و پس از افزودن معادل چهارده درصد حقوق و فوق‌العاده شغل آنان
بابت سهم شرکت‌مجموع آن را به صندوق بازنشستگی و وظیفه که از این پس صندوق نامیده
می‌شود پرداخت نماید.
تبصره 1: کسور بازنشستگی مستخدمین شرکت بر مبنای تمام حقوق و فوق‌العاده شغل رتبه
و پایه آنان احتساب و برداشت خواهد شد.
تبصره 2: شرکت در صورت عدم کفایت وجوه صندوق بازنشستگی، و وظیفه کمبود آن را از
محل اعتبارات خود در بودجه شرکت تأمین و به‌صندوق پرداخت خواهد نمود.
تبصره 3: کسور بازنشستگی مستخدمین آماده به خدمت بر مبنای تمام حقوق و فوق‌العاده
شغل رتبه و پایه آنان احتساب و برداشت خواهد شد.
تبصره 4: وجوه پرداختی مستخدمین و شرکت به صندوق تعاون شرکت به اضافه سودهای
متعلقه از تاریخ تصویب این آیین‌نامه به صندوق‌بازنشستگی و وظیفه منتقل گردیده و
به ترتیب مقرر در این ماده بابت کسور بازنشستگی سهم مستخدم و شرکت که می‌یابد طبق
ماده 34 به صندوق‌پرداخت نمایند منظور خواهد شد.
ماده 35 – طرز تشکیل و نحوه اداره صندوق بازنشستگی و وظیفه که با مشارکت مستخدمین
شرکت انجام خواهد شد و همچنین نحوه بهره‌برداری‌و استفاده از وجوه موجود در صندوق
به موجب نظامنامه‌ای خواهد بود که پس از تصویب هیأت مدیره شرکت به موقع اجرا
گذارده خواهد شد.
ماده 36 – سابقه خدمت مستخدمین شاغل از تاریخ استخدام در شرکت تا تاریخ تصویب این
آیین‌نامه از لحاظ بازنشستگی و وظیفه احتساب‌خواهد گردید و مستخدمین باید کسور
بازنشستگی سهم خود را به ترتیب مقرر در ماده 34 این آیین‌نامه بر اساس حقوق و
فوق‌العاده شغلهای ماهانه‌دریافتی از شرکت در مدت مزبور با کارمزدهای متعلقه
حداکثر در 60 ماه متوالی از تاریخی که صندوق اعلام می‌نماید به صندوق پرداخت
نمایند. شرکت‌نیز متقابلاً سهم خود را بابت مدت مزبور طبق مقررات همان ماده پرداخت
خواهد نمود.
ماده 37 – آن عده از مستخدمین شرکت که طبق ماده 3 این آیین‌نامه به صورت موقت به
استخدام شرکت درآمده و بعداً مشمول مقررات این‌آیین‌نامه گردیده یا می‌شوند چنانچه
مایل باشند سابقه خدمت غیر رسمی آنان از لحاظ بازنشستگی و وظیفه احتساب گردد باید
کسور بازنشستگی سهم‌خود را به ترتیب مقرر در ماده 34 این آیین‌نامه بر اساس حقوق و
فوق‌العاده خدمت و از این قبیل از شرکتهای دریافت نداشته باشند بایستی کسور
بازنشستگی سهم خود را به ترتیب مقرر در ماده 34 این آیین‌نامه بر اساس حقوق و
فوق‌العاده شغلهای ماهانه دریافتی از شرکت در مدت مزبور با کارمزدهای
متعلقه‌حداکثر در 60 ماه متوالی از تاریخی که صندوق اعلام می‌نماید به صندوق
پرداخت نمایند.
شرکت نیز متقابلاً سهم خود را بابت مدت مزبور طبق مقررات همان ماده به صندوق
پرداخت خواهد نمود. این قبیل مستخدمین چنانچه به جبران مدت‌خدمت غیر رسمی خود
مبالغی به عنوان فوق‌العاده پایان قرارداد یا بازخرید خدمت و از این قبیل دریافت
داشته باشند به شرکت مسترد خواهند نمود.
ماده 38 – مستخدمین شرکت سابق هواپیمایی ایران و شرکت سرویس فرودگاه مهرآباد که
در خدمت شرکت ابقاء شده‌اند چنانچه مایل باشند که‌سوابق خدمت گذشته آنان در
شرکتهای مزبور تا تاریخ تأسیس شرکت و هواپیمایی ملی ایران "هما" از لحاظ
بازنشستگی و وظیفه جزو دوران خدمت‌آنان در شرکت منظور شود و از مزایای مقررات این
فصل استفاده کنند مشروط بر این که به جبران سوابق خدمت مذکور مبالغی به عنوان
فوق‌العاده‌شغل‌های ماهانه دریافتی از شرکتهای مزبور با کارمزدهای متعلقه حداکثر
در 60 ماه متوالی از تاریخی که صندوق اعلام می‌نماید به صندوق پرداخت‌نمایند که در
این صورت شرکت نیز متقابلاً سهم خود را طبق مقررات همان ماده پرداخت خواهد نمود.
ماده 39 – خدمت زیر پرچم و خدمات اجتماعی مستخدمین شرکت از لحاظ بازنشستگی جزو
دوران خدمت آنان در شرکت منظور می‌شود و‌مستخدمین مشمول بایستی کسور بازنشستگی سهم
خود را به ترتیب مقرر در ماده 34 این آیین‌نامه بر اساس اولین حقوق و فوق‌العاده
شغل دریافتی از‌شرکت حداکثر در 60 ماه متوالی از تاریخی که صندوق اعلام می‌نماید
به صندوق پرداخت نمایند و شرکت نیز متقابلاً سهم خود را طبق مقررات همان‌ماده
پرداخت خواهد نمود.
ماده 40 – مستخدمینی که قبل از استخدام در شرکت در سایر سازمانهای کشوری اعم از
دولتی ملی و خصوصی اشتغال داشته‌اند مشروط به داشتن‌و رعایت شرایط زیر و در صورتی
که مایل باشند، سوابق خدمات گذشته آنان از لحاظ بازنشستگی و وظیفه جزو دوران خدمت
آنان در شرکت منظور‌می‌شود و از مزایای مقررات این فصل استفاده خواهند نمود.
الف – سوابق خدمت گذشته آنان بر طبق ماده 17 و تبصره آن سوابق خدمت مؤثر در رشته
شغلی مربوطه تشخیص داده شود.
ب – مستخدمین شاغل در تاریخ تصویب این آیین‌نامه مدارک مربوط به سوابق خدمت گذشته
خود را در بدو استخدام به شرکت ارائه یا اعلام‌نموده باشند و مستخدمینی که بعد از
تصویب این آیین‌نامه به استخدام شرکت پذیرفته می‌شوند مدارک مربوطه را در بدو
استخدام خود ارائه نمایند.
پ – به جبران سوابق خدمت مذکور مبالغی به عنوان فوق‌العاده پایان خدمت یا بازخرید
خدمت و از این قبیل دریافت نداشته باشند.
ت – حداکثر سوابق خدمت قابل احتساب 5 سال تمام خواهد بود.
ث – مستخدمین کسور بازنشستگی مربوطه را اعم از سهم خود و سهم شرکت با کارمزدهای
متعلقه به ترتیب مقرر در ماده 34 این آیین‌نامه بر‌اساس حقوق و فوق‌العاده شغل
دریافتی از شرکت در تاریخ تصویب این آیین‌نامه حداکثر در 60 ماه متوالی از تاریخی
که صندوق اعلام می‌نماید به‌صندوق پرداخت نمایند.
ماده 41 – هر گاه مستخدمی از بابت پرداخت کسور بازنشستگی سوابق خدمت احتساب شده
مذکور در ماده‌های 36، 37، 39،38، 40 به صندوق‌بدهکار باشد و فوت شود بازماندگان
او از پرداخت بقیه اقساط مزبور معاف می‌باشند و شرکت نیز متقابلاً از پرداخت کسور
سهم خود معاف خواهد بود.
ماده 42 – مستخدمین شرکت که به یکی از مقامات دولتی مذکور در ماده 3 قانون
استخدام کشوری منصوب و یا انتخاب شوند خدمت آنان در‌دوران انتصاب یا انتخاب با
پرداخت کسور بازنشستگی سهم خود بر مبنای آخرین حقوق و فوق‌العاده شغل دریافتی از
شرکت از لحاظ بازنشستگی و‌وظیفه منظور و محسوب خواهد شد.
ماده 43 – مستخدم می‌تواند در موارد زیر درخواست بازنشستگی نماید و شرکت مکلف به
قبول آن است: مستخدم زن با 25 سال تمام سابقه‌خدمت و یا حداقل 50 سال تمام سن و
مستخدم مرد با 30 سال تمام سابقه خدمت و یا حداقل 55 سال تمام سن و در هر حال
حداقل 10 سال تمام‌کسور بازنشستگی مقرر را پرداخت کرده باشند و یا پرداخت آن را
طبق مقررات این آیین‌نامه تعهد نموده باشد.
تبصره 1: چنانچه سابقه خدمت پس از استخدام مستخدم در شرکت بیش از 20 سال تمام
باشد و مستخدم درخواست بازنشستگی نماید شرکت‌می‌تواند بدون رعایت شرط سن با تصویب
هیأت مدیره او را طبق مقررات ماده 47 بازنشسته نماید.
تبصره 2: به سابقه خدمت مستخدم از نظر بازنشستگی و وظیفه به تناسب هر 5 سال سابقه
کار در کارهای سخت و زیان‌آور یک سال افزوده‌می‌شود.
تبصره 3: کارهای سخت و زیان‌آور بر طبق نظامنامه‌ای که به تصویب هیأت مدیره شرکت
خواهد رسید تعیین می‌شود.
ماده 44 – شرکت می‌تواند مستخدمین مرد را با حداقل 60 سال تمام و سن مستخدمین زن
را با حداقل 55 سال سن تمام و به شرطی که لااقل 10سال تمام سابقه پرداخت کسور
بازنشستگی داشته و یا پرداخت آن را طبق مقررات این آیین‌نامه تعهد کرده باشد
بازنشسته نماید.
ماده 45 – شرکت مکلف است مستخدمینی را که به 65 سال تمام رسیده باشند بازنشسته
نماید.
تبصره: در صورتی که سابقه خدمت مستخدم موضوع این ماده در شرکت کمتر از پانزده سال
باشد پانزده سال تمام محسوب می‌شود.
ماده 46 – ملاک تشخیص سن مستخدمینی که در تاریخ تصویب این آیین‌نامه در خدمت شرکت
هستند شناسنامه‌ای است که در تاریخ مذکور در‌دست دارند و در مورد مستخدمینی که بعد
از تصویب این آیین‌نامه به استخدام شرکت پذیرفته می‌شوند شناسنامه‌ای است که در
بدو استخدام ارائه‌خواهند داد.
تبصره: چنانچه ماه تولد یا دی ماه تاریخ ورود به خدمت مستخدمین از روی مدارک رسمی
مشخص نباشد اول مهر ماه ملاک محاسبه خواهد بود.
ماده 47 – حقوق بازنشستگی عبارت از (35).(1) متوسط حقوق مستخدم ضربدر سنوات
پرداخت کسور بازنشستگی است مشروط بر آن که:
الف – از حداقل مقرری که برای مستخدمین بازنشسته مشمول قانون استخدام کشوری تعیین
می‌گردد کمتر نباشد.
ب – از چهار پنجم آخرین مبلغ حقوق و حداکثر 150000 ریال تجاوز ننماید.
تبصره: منظور از سنوات پرداخت کسور بازنشستگی مقرر در این ماده عبارت از سنوات
خدمتی است که مستخدم کشور بازنشستگی آن را پرداخت‌نموده است به اضافه سوابق خدمتی
که مستخدم کسور بازنشستگی آن را تعهد نموده و ملزم به پرداخت آن می‌باشد.
ماده 48 – متوسط حقوق از لحاظ این آیین‌نامه عبارت از معدل حقوق سه سال آخر خدمت
است، ولی در صورتی که مجموع سنوات خدمت‌مستخدم از سه سال کمتر باشد، متوسط حقوق
سنوات خدمت مذکور خواهد بود.
ماده 49 – حقوق بازنشستگی و وظیفه از صندوق بازنشستگی و وظیفه مستخدمین هواپیمایی
ملی ایران " هما" پرداخت خواهد شد که درآمد آن به‌شرح زیر می‌باشد.
الف – 7% حقوق و فوق‌العاده شغل ماهیانه کلیه مستخدمین مشمول این آیین‌نامه که
بابت کسور بازنشستگی از حقوق ماهانه آن کسر می‌شود به‌علاوه معادل 14% حقوق و
فوق‌العاده شغل ماهانه کلیه مستخدمین مزبور که از بودجه شرکت هواپیمایی ملی ایران
"هما" تأمین و پرداخت می‌گردد.
ب – سود حاصله از نحوه بهره‌برداری و استفاده از وجوه کسور بازنشستگی.
پ – وجوهی که به موجب تبصره 2 و 4 ماده 34 به صندوق واریز می‌گردد.
تبصره: وجوهی که به نحوی از انحاء به صندوق بازنشستگی و وظیفه ریخته می‌شود
اختصاص به بازنشستگان و موظفین شرکت هواپیمایی ملی‌ایران داشته و به هیچ عنوان
نباید به مصرف غیر مجاز برسد متخلفین در حکم مختلسین اموال دولتی محسوب خواهند شد.
ماده 50 – در صورتی که مستخدم به علت بیماری یا حادثه غیر ناشی از کار
ازکارافتاده شناخته شود ماهانه (35).(1) متوسط حقوق ضربدر سنوات‌پرداخت کسور
بازنشستگی را به عنوان حقوق وظیفه ازکارافتادگی دریافت خواهد داشت و این حقوق از
حداکثر حقوق بازنشستگی مقرر در ماده 47تجاوز نخواهد کرد و در صورتی که سنوات
پرداخت کسور بازنشستگی مستخدم کمتر از پانزده سال باشد پانزده سال تمام محسوب
خواهد شد.
ماده 51 – در صورتی که مستخدم به علت بیماری ناشی از کار یا حادث ناشی از کار یا
به سبب انجام وظیفه از کار افتاده شناخته شود بدون رعایت‌سنوات پرداخت کسور
بازنشستگی (5).(4) آخرین مبلغ حقوق او به شرط این که حداکثر از 150000 ریال تجاوز
نکند به عنوان حقوق وظیفه‌ازکارافتادگی درباره وی برقرار خواهد شد.
تبصره: در صورتی که بیماری ناشی از کار یا حادثه ناشی از کار منجر به نقص عضو
مستخدم شود لکن مستخدم ازکارافتاده شناخته نشده و حقوق‌وظیفه ازکارافتادگی موضوع
این ماده درباره او برقرار نگردد غرامت متناسب با نقص عضو حاصله بر طبق
نظامنامه‌ای که به تصویب هیأت مدیره‌می‌رسد به او پرداخت خواهد شد.
ماده 52 – در صورتی که مستخدم بازنشسته یا ازکارافتاده فوت شود حقوق وظیفه
بازماندگان او بر طبق شروط زیر برقرار می‌شود:
الف – همسر دائمی و دختران متوفی تا زمانی که شوهر اختیار نکرده‌اند و یا به
استخدام یکی از مؤسسات دولتی و وابسته به دولت در نیامده‌باشند.
ب – شوهر در صورتی که علیل و ازکارافتاده و تحت کفالت همسر متوفی خود بوده باشد.
پ – فرزندان ذکور متوفی تا پایان 20 سالگی و در صورت ادامه تحصیل در مؤسسات رسمی
عالی علمی، تا پایان 25 سالگی.
ت – پدر و مادر مستخدم متوفی مشروط بر این که تحت تکفل متوفی بوده و سن پدر 60 سال
تمام و سن مادر 55 سال تمام یا بیشتر باشد و یا‌ازکارافتاده باشند.
ث – فرزندان علیل و یا ناقص‌العضو مستخدم متوفی که ازکارافتاده باشند مادام‌العمر.
تبصره 1: مجموع حقوق وظیفه بازماندگان معادل (5).(4) حقوق بازنشستگی یا حقوق
وظیفه ازکارافتادگی مستخدم متوفی است که به تساوی بین‌بازماندگان واجد شروط تقسیم
می‌شود و در صورت قطع سهم هر یک از بازماندگان سهم قطع شده به تساوی به سهم سایر
بازماندگان افزوده خواهد شد‌ولی هر گاه بازمانده واجد شروط مستخدم متوفی منحصر به
فرد باشد سهم او معادل (5).(4) حقوق بازنشستگی یا حقوق وظیفه ازکارافتادگی‌مستخدم
متوفی است که به تساوی بین بازماندگان واجد شروط تقسیم می‌شود و در صورت قطع سهم
هر یک از بازماندگان سهم قطع شده به تساوی به‌سهم سایر بازماندگان افزوده خواهد شد
ولی هر گاه بازمانده واجد شروط مستخدم متوفی منحصر به فرد باشد سهم او معادل (2).
(1) حقوق‌بازنشستگی یا حقوق وظیفه ازکارافتادگی مستخدم متوفی خواهد بود.
تبصره 2: وراثت، تکفل، علیل بودن و ازکارافتادگی و نقص عضو بازماندگان موضوع این
ماده باید به وسیله مقامات قانونی صلاحیتدار رسماً‌تصدیق شود.
ماده 53 – چنانچه مستخدم قبل از برقراری حقوق بازنشستگی یا حقوق وظیفه
ازکارافتادگی فوت شود حقوق وظیفه بازماندگان وی بر مبنای(5).(4) حقوق بازنشستگی
استحقاقی مستخدم متوفی به ترتیب مقرر در ماده 52 برقرار می‌شود. در این مورد سنوات
پرداخت کسور بازنشستگی‌مستخدم مستخدم در صورتی که کمتر از 15 سال باشد پانزده سال
تمام منظور خواهد شد.
ماده 54 – هر گاه مستخدم به علت حادثه ناشی از کار یا به سبب به انجام وظیفه فوت
شود حقوق وظیفه بازماندگان او بر مبنای (5).(4) حقوق‌وظیفه‌ای که طبق ماده 51 به
مستخدم متوفی تعلق می‌گرفته است به ترتیب مقرر در ماده 52 برقرار می‌شود.
ماده 55 – در مورد ازکارافتادگی و فوت هر گاه سنوات پرداخت کسور بازنشستگی مستخدم
کمتر از سه سال باشد متوسط حقوق مدتی که‌بازنشستگی را پرداخت کرده است ملاک محاسبه
قرار خواهد گرفت.
ماده 56 – ازکارافتادگی موضوع مقررات این فصل عبارت از عدم توانایی کامل و دائمی
شخص به انجام دادن اموری که متعارفاً به آن اشتغال داشته‌است می‌باشد. تشخیص
ازکارافتادگی و سبب آن و همچنین تشخیص این که فوت مستخدم به علت بیماری یا حادثه
غیر ناشی از کار یا به سبب انجام‌وظیفه بوده است با کمیسیون پزشکی شرکت خواهد بود.
ماده 57 – حقوق بازنشستگی و وظیفه ازکارافتادگی و وظیفه بازماندگان که طبق مقررات
این آیین‌نامه برقرار می‌شود، مانع از پرداخت سرمایه‌های‌بیمه عمر و حوادث نخواهد
بود.
ماده 58 – هر گاه مستخدمی که طبق این مقررات از حقوق بازنشستگی یا حقوق وظیفه
ازکارافتادگی استفاده می‌کند در مدت یک سال حقوق‌بازنشستگی یا حقوق وظیفه خود را
مطالبه نکند، عائله او در صورتی که طبق شرائط ماده 52 مشمول دریافت حقوق وظیفه
باشند، حق دارند موقتاً‌حقوق وظیفه مقرر خود را تقاضا و دریافت کنند. اگر بعد"
معلوم شود مستخدم مذکور فوت شده، حقوق وظیفه موقت از تاریخ فوت به طور دائم
برقرار‌می‌شود و در صورتی که معلوم گردد در حال حیات است وضع حقوقی او به حالت اول
اعاده می‌گردد.
تبصره: منظور از عائله مذکور در این آیین‌نامه افرادی است که طبق ماده 52 و با
رعایت شروط مقرر در آن از حقوق وظیفه استفاده خواهند نمود.
ماده 59 – هر گاه مستخدمی به موجب حکم قطعی دادگاه صلاحیتدار به انفصال ابد از
خدمات دولتی محکوم و تبعاً از حقوق اجتماعی محروم‌گردد در صورتی که در تاریخ محرومت
از حقوق اجتماعی شروط بازنشسته شدن را دارا باشد بازنشسته خواهد شد و تا زمانی که
از حقوق اجتماعی‌محروم است (5).(4) حقوق بازنشستگی او به ترتیب مقرر در ماده 52 در
وجه عائله تحت تکفل او پرداخت می‌گردد و پس از اعاده حیثیت یا رفع‌محرومیت شخصاً از
تمام حقوق بازنشستگی خود به ترتیب مقرر در ماده 47 برخوردار خواهد شد.
ماده 60 – اشتغال موقت مستخدمین بازنشسته شرکت در شرکت موجب قطع حقوق بازنشستگی
آنان در مدت اشتغال خواهد شد ولی در هر حال‌اشتغال کسانی که بیش از 65 سال دارند
ممنوع است.
ماده 61 – ترک تابعیت بازنشستگان و وظیفه‌بگیران و هر یک از بازماندگان قانونی
آنها موجب قطع حقوق آنان به نفع صندوق خواهد بود.
ماده 62 – اشتغال مجدد مستخدمی که طبق ماده 50 یا 51 از حقوق وظیفه ازکارافتادگی
استفاده می‌نماید در صورتی که با تشخیص و تأیید‌کمیسیون پزشکی شرکت بهبودی حاصل
نموده باشد فقط برای یک بار دیگر بلامانع است و شرکت می‌تواند مستخدم را حداکثر در
آخرین پایه رتبه‌ای‌که قبل ازکارافتادگی داشته است منصوب نموده و حقوق وظیفه
ازکارافتادگی او را از تاریخ اشتغال مجدد قطع نماید در این صورت مدتی که مستخدم
از‌حقوق وظیفه ازکارافتادگی استفاده نموده است جزو سنوات خدمت وی منظور و محسوب
نخواهد شد.
ماده 63 – توقیف حقوق بازنشستگی یا وظیفه در قبال مطالبات دولت یا محکومیت حقوقی
یا عناوین دیگر از این قبیل فقط تا میزان یک چهارم‌حقوق بازنشستگی یا وظیفه و بر
اساس حکم دادگاه صلاحیتدار مجاز است.
ماده 64 – در صورتی که مستخدم طبق ماده 73 مستعفی و یا طبق مواد 77 و 78 از خدمت
در شرکت معاف شد و مقررات مؤسسه جدید محل‌خدمت او اجازه دهد بنا به درخواست مستخدم
صندوق کسور بازنشستگی را که طبق مقررات ماده 65 یا 68 به مستخدم تعلق می‌گیرد به
صندوق‌مربوط به مؤسسه جدید انتقال خواهد داد.
ماده 65 – هر گاه مستخدمی طبق ماده 77 و 78 از خدمت در شرکت معاف شود و از شمول
مقررات این آیین‌نامه خارج گردد کسور بازنشستگی‌سهم کارمند با سودهای متعلقه به
طور یک جا به وی پرداخت خواهد شد.
ماده 66 – صندوق موظف است هر سال یک بار وضع مالی صندوق را از نظر تطبیق کسور
بازنشستگی دریافتی با تعهدات صندوق در مورد حقوق‌بازنشستگی و وظیفه بر اساس
محاسبات فنی مورد بررسی قرار داده و نتیجه را به هیأت مدیره شرکت گزارش نماید.
ماده 67 – در صورتی که به دلیل تغییر هزینه زندگی جداول حقوق مستخدمین شاغل تغییر
کند شرکت مکلف است نسبت به تغییر میزان حقوق‌بازنشستگی و وظیفه پس از تصویب شورای
حقوق و دستمزد اقدام لازم معمول دارد.
ماده 68 – هر گاه مستخدمی طبق ماده 73 مستعفی شناخته شده و از شمول مقررات این
آیین‌نامه خارج گردد کسور بازنشستگی پرداختی سهم او‌به اضافه سودهای متعلقه به طور
یک جا به وی پرداخت خواهد شد.
ماده 69 – تاریخ برقراری حقوق بازنشستگی و وظیفه ازکارافتادگی و وظیفه بازماندگان
ضمن تصریح مبلغ و هویت ذوی‌الحقوق در حکم کارگزینی‌مربوط درج خواهد شد.
ماده 70 – حقوق وظیفه ازکارافتادگی و وظیفه بازماندگان مستخدمینی که تا قبل از
تصویب این آیین‌نامه ازکارافتاده یا فوت شده‌اند به میزان و ترتیب‌مقرر در این فصل
و با احتساب مبالغی که شرکت تا قبل از اجرای مفاد این ماده به مستخدم یا
بازماندگان او پرداخت نموده است از محل صندوق‌پرداخت خواهد شد.
ماده 71 – مستخدمین بازنشسته شرکت و افراد تحت تکفل و بازماندگان قانونی آنان که
مطابق مقررات این آیین‌نامه از حقوق بازنشستگی یا وظیفه‌برخوردارند می‌توانند بر
اساس طرح‌های مقرر از تسهیلات درمانی، تعاونی و رفاهی شرکت استفاده نمایند.
ماده 72 – مستخدمین هواپیمایی ملی ایران که مشمول قانون تأمین اجتماعی می‌باشند
از تاریخ تصویب این آیین‌نامه از لحاظ بازنشستگی و وظیفه‌مشمول مقررات بازنشستگی و
وظیفه این فصل می‌گردند و حق بیمه سهم آنان که به صندوق تأمین اجتماعی پرداخت شده
به صندوق بازنشستگی‌موضوع این فصل منتقل و از تاریخ تغییر وضع بازنشستگی پرداخت
کسور بازنشستگی مستخدم طبق مقررات صندوق بازنشستگی شرکت خواهد بود.
فصل ششم – پایان خدمت
ماده 73 – مستخدم شرکت می‌تواند با اعلام قبلی از خدمت شرکت استعفا کند مدت اعلام
قبلی برای قبول استعفای مستخدم با توجه به شغلی که‌به او ارجاع شده است توسط شرکت
تعیین می‌شود که در هر حال از سه ماه بیشتر نخواهد بود مگر در مورد متصدیان برخی
از مشاغل تخصصی و‌مسئولان واحدهای شرکت که ممکن است با تصویب مدیر عامل مدت اعلام
قبلی برای قبول استعفا حداکثر تا شش ماه به مستخدم اعلام شود. در هیچ‌موردی
استعفای مستخدم رافع تعهدات او در برابر شرکت نخواهد بود. استعفا از تاریخ تحقق
می‌یابد که شرکت کتباً با آن موافقت کند و مستخدمی که‌استعفا داده است موظف است در
مدت مقرر اعلام قبلی در محل خدمت خود حاضر شود و در پایان این مدت استعفای او قبول
شده تلقی می‌گردد.چنانچه مستخدمی که استعفا داده است در مدت مقرر اعلام قبلی در
محل خدمت خود حاضر نشود عدم حضور مستخدم مزبور ترک خدمت محسوب‌و با او طبق ماده 74
این آیین‌نامه رفتار می‌شود.
تبصره 1: به مستخدمی که طبق مفاد این ماده مستعفی شناخته شود کلیه حقوق و مزایای
شغل او بابت مدت مرخصی استحقاقی استفاده نشده‌پرداخت می‌شود.
تبصره 2 – مستخدمی که طبق مقررات این آیین‌نامه از خدمت شرکت معاف گردد و یا
مستعفی شناخته شود در صورت احتیاج استخدام مجدد او‌در شرکت فقط برای یکبار دیگر با
اجازه مدیر عامل شرکت بلامانع است. سوابق خدمت این قبیل مستخدمین از لحاظ
بازنشستگی و وظیفه منظور و‌محسوب خواهد شد به شرط آن که وجوهی را که طبق مواد 65،
68 و 79 بابت کسور بازنشستگی و فوق‌العاده پایان خدمت دریافت داشته‌اند بر
حسب‌مورد به صندوق بازنشستگی یا شرکت مسترد دارند.
ماده 74 – در صورتی که مستخدم شرکت مدت یک ماه تمام بودن اطلاع و عذر موجه در محل
خدمت خود حاضر نشود از تاریخ ترک خدمت از‌خدمت شرکت اخراج می‌شود و استخدام مجدد
او به هر عنوان ممنوع است.
تبصره: هر گاه مستخدم مذکور در این ماده مدعی شود به عللی که خارج از حدود قدرت و
اختیار او بوده نتوانسته است در محل خدمت حاضر‌شود و یا عدم حضور خود را اطلاع دهد
و ادعای او مورد قبول شرکت قرار نگیرد مستخدم می‌تواند شکایت خود را به ضمیمه
مدارک مورد استناد به‌دادگاه بدوی اداری شرکت تسلیم کند. دادگاه بدوی اداری مکلف
است در اسرع وقت به شکایت مزبور رسیدگی و رأی مقتضی صادر نماید. در صورتی‌که رأی
دادگاه بدوی اداری حاکی از موجه بودن عذر مشارالیه باشد شرکت مکلف است مستخدم را
به شغل قبلی و یا مشاغلی در ردیف شغل قبلی‌بازگردانیده و ایام غیبت را بر حسب مورد
جزو ایام مرخصی استحقاقی، استعلاجی یا بدون حقوق وی منظور نماید و در صورتی که
شغلی برای ارجاع‌به مستخدم موجود نباشد وی را از تاریخ پایان مرخصی آماده به خدمت
نماید. رأی دادگاه بدوی اداری در این مورد اگر بر رد شکایت مستخدم صادر‌شده باشد
ظرف سی روز از تاریخ صدور و ارسال ابلاغیه به آخرین نشانی محل سکونت مستخدم توسط
مستخدم قابل ارجاع به دادگاه تجدید نظر‌اداری خواهد بود.
ماده 75 – در صورتی که به تشخیص مجمع عمومی تقلیل فعالیت شرکت یا استفاده از
روشهای فنی و اداری جدید ایجاب کند که مشاغل مستمر‌شرکت محدود شود و این محدودیت
منجر به حذف مشاغل مستمر در شرکت شود و شغلی برای ارجاع به متصدیان این قبیل مشاغل
موجود نباشد‌مستخدمین مشاغل مذکور به حال آماده به خدمت در می‌آیند.
تبصره: شرکت مکلف است طبق نظامنامه‌ای که به تصویب هیأت مدیره شرکت خواهد رسید
فهرست مستخدمین آماده به خدمت را تنظیم و تا‌زمانی که مستخدم آماده به خدمت در
اختیار دارد برای تصدی مشاغلی که جدیداً ایجاد می‌شود و یا بدون متصدی است از
مستخدمین مزبور استفاده‌نماید و از لحاظ تخصصی برای احراز مشاغل دیگر امکانات
آموزشی در اختیار آنان قرار دهد و در صورتی مجاز به استخدام جدید است که
مستخدم‌آماده به خدمت واجد شرایط نداشته باشد.
ماده 76 – به مستخدمین شرکت که به حال آماده به خدمت در می‌آیند تا مدت شش ماه
تمام حقوق رتبه و پایه مربوطه و به مدت شش ماه دیگر‌نصف مبلغ مزبور پرداخت خواهد
شد.
ماده 77 – شرکت مکلف است در صورتی که نتواند در مدت یک سال دوران آمادگی به خدمت،
شغلی به مستخدمین آماده به خدمت ارجاع کند یا‌امکان انتقال آنان به سایر شرکتهای
دولتی فراهم نشود اگر شروط بازنشسته شدن با دریافت حقوق بازنشستگی را طبق مقررات
مربوطه دارا باشند آنان را‌بازنشسته کند و در غیر این صورت از خدمت معاف نماید.
ماده 78 – هر گاه شرکت منحل شود و امکان انتقال مستخدمین شرکت به سایر شرکتهای
دولتی یا بازنشسته نمودن آنها با پرداخت حقوق‌بازنشستگی طبق مقررات مربوطه میسر
نباشد مستخدمین مذکور از خدمت معاف و حقوق دوران آمادگی به خدمت موضوع ماده 76 به
طور یک جا به‌آنان پرداخت خواهد شد.
خدمت در شرکت به عنوان فوق‌العاده پایان خدمت به علاوه حقوق و مزایای شغل مرخصی
استحقاقی استفاده نشده بر مبنای دریافتی قبل از آمادگی‌به خدمت پرداخت خواهد شد.
در احتساب سالهای خدمت موضوع این ماده کسر دوازده ماه خدمت یک سال تمام محاسبه
خواهد شد.
تبصره: در صورتی که سابقه خدمت مستخدم موضوع این ماده در شرکت کمتر از سه سال
باشد، سه سال تمام محسوب می‌شود.
ماده 80 – اشتغال افرادی که از حقوق بازنشستگی و وظیفه سایر سازمانها اعم از
دولتی و غیر دولتی برخوردارند به عنوان مستخدم رسمی شرکت‌ممکن نیست.
ماده 81 – هر گاه مستخدمی به موجب حکم قطعی دادگاه صلاحیتدار به انفصال ابد از
خدمات دولتی محکوم و تبعاً از حقوق اجتماعی محروم‌گردد در صورتی که در تاریخ
محرومیت از حقوق اجتماعی شروط بازنشسته شدن را دارا نباشد از خدمت شرکت اخراج
خواهد شد و تا زمانی که از‌حقوق اجتماعی محروم است (5).(4) حقوق او به ترتیب مقرر
در ماده 52 در وجه عائله تحت تکفل او پرداخت می‌گردد.
ماده 82 – هر گاه مستخدمی به موجب حکم قطعی دادگاه صلاحیتدار به انفصال موقت از
خدمات دولتی محکوم و تبعاً از حقوق اجتماعی محروم‌گردد تا زمانی که از حقوق اجتماعی
محروم است (5).(4) حقوق او به ترتیب مقرر در ماده 52 در وجه عائله تحت تکفل او
پرداخت می‌گردد. دادگاه‌اداری شرکت نیز مکلف است وضعیت خدمتی او را مورد رسیدگی
قرار داده و با توجه به حکم صادره، حکم اداری مقتضی صادر نماید.
ماده 83 – منظور از عائله تحت تکفل در این آیین‌نامه افرادی می‌باشند که طبق ماده
52 و با رعایت شروط مقرر در آن از حقوق وظیفه استفاده‌خواهند کرد.
ماده 84 – به مستخدمی که به موجب حکم قطعی دادگاه صلاحیتدار از خدمت شرکت اخراج
گردد در صورتی که شروط بازنشسته شدن را دارا‌نباشد ضمن اخراج از شرکت کسور
بازنشستگی پرداختی سهم او به طور یکجا به وی پرداخت خواهد شد.
ماده 85 – منظور از کسور پرداختی سهم مستخدم و سهم شرکت از لحاظ اجرای مقررات این
آیین‌نامه جمع مبلغی است که مستخدم یا شرکت به‌صندوق بازنشستگی و وظیفه پرداخت
نموده و یا پرداخت آن را تعهد نموده باشند.
فصل هفتم – مقررات مختلف
ماده 86 – مستخدمین شرکت مکلفند در ساعات تعیین شده از طرف شرکت در محل خدمت خود
حضور یافته و وظایف محوله را انجام دهند.مقررات مربوط به حضور و غیاب مستخدمین به
موجب نظامنامه‌ای تعیین و پس از تصویب هیأت مدیره شرکت به موقع اجرا گذارده خواهد
شد.
ماده 87 – شرکت می‌تواند به تشخیص خود و بر اساس نظامنامه‌هایی که به تصویب هیأت
مدیره شرکت خواهد رسید نسبت به اخذ یا تعیین میزان‌تضمین مستخدمینی که به صاحب
جمعی نقدی یا جنسی شرکت منصوب می‌شوند و یا در برابر هزینه‌های آموزشی تعهد و
تضمین خدمت می‌سپارند‌تصمیم مقتضی اتخاذ کند.
ماده 88 – مقررات و ضوابط مربوط به انتقال و همچنین اعزام مستخدمین شرکت به
مأموریت به موجب نظامنامه‌هایی تعیین و پس از تصویب‌هیأت مدیره شرکت به موقع اجرا
گذارده خواهد شد.
ماده 89 – مستخدمینی که به خدمت زیر پرچم احضار می‌شوند، هر گاه ظرف مدت 2 ماه پس
از پایان خدمت زیر پرچم خود را برای خدمت در‌شرکت معرفی نمایند، شرکت مکلف است
مستخدمین مذکور را به کار گمارد. ولی در صورتی که شغلی برای آنها موجود نباشد
آماده به خدمت خواهند‌شد. مدت خدمت زیر پرچم این قبیل مستخدمین به شرطی که کسور
بازنشستگی سهم خود را حداکثر در 60 قسط ماهانه بر مبنای آخرین حقوق‌دریافتی قبل از
خدمت زیر پرچم پرداخت کنند جزو سنوات خدمت آنان محسوب می‌شود که در این صورت شرکت
نیز مکلف است کسور بازنشستگی‌سهم خود را پرداخت کند.
ماده 90 – رسیدگی به تقصیر و تخلف اداری و یا قصور مستخدمین در انجام وظیفه و
تعیین مجازات آنها و همچنین رسیدگی به شکایات و‌دادخواهی مستخدمین درباره تضییع
حقوق استخدامی خود بر حسب ترتیب با دادگاه بدوی اداری و دادگاه تجدید نظر اداری
خواهد بود. هر گاه رأی‌صادره توسط دادگاه بدوی اداری به نفع مستخدم صادر شود قطعی
و لازم‌الاجرا می‌باشد. در غیر این صورت مستخدم می‌تواند ظرف مدت مقرر در‌نظامنامه
نسبت به رأی صادره اعتراض نموده و تقاضای تجدید نظر بنماید.
تبصره: ترتیب تشکیل و تعیین اعضای دادگاه‌های بدوی و تجدید نظر اداری و ترتیب
رسیدگی و صدور رأی آنان و همچنین تعیین انواع خطاهای‌اداری و مجازاتهای اداری و
ترتیب رسیدگی به آن در مورد مستخدمین خاطی و همچنین ترتیب رسیدگی به شکایات و
دادخواهی مستخدمین به‌موجب نظامنامه‌ای خواهد بود که به تصویب هیأت مدیره شرکت
می‌رسد.
ماده 91 – شرکت مکلف است در کلیه مواردی که مستخدم شرکت در دادگاه‌های بدوی و
تجدید نظر اداری و یا سایر مراجع صلاحیتدار قانونی‌کشور تحت تعقیب قرار گرفته و از
اتهامات منتسب برائت حاصل نماید او را در شغل قبلی و یا مشاغلی در ردیف شغل قبلی
بازگردانیده و مدت‌برکناری از خدمت مستخدم را جزء سابقه خدمت وی محسوب و حقوق ایام
برکناری از خدمت را به او پرداخت نماید.
ماده 92 – شرکت مکلف است حداکثر ظرف مدت یک سال از تاریخ تصویب این آیین‌نامه نظامنامه‌ها و طرحها و دستورالعملهای اجرایی مذکور در‌این آیین‌نامه را تهیه و تسلیم مقامات تصویب کننده نماید.
تبصره: تا زمانی که هر یک از نظامنامه‌ها و طرحها و دستورالعملهای اجرایی مربوط به تصویب مقامات مذکور در این آیین‌نامه نرسیده است مقررات سابق شرکت در آن مورد کماکان معتبر و قابل اجرا خواهد بود.
ماده 93 – هر گونه تغییرات بعدی در این آیین‌نامه با پیشنهاد هیأت مدیره شرکت و تصویب مراجع صلاحیتدار قانونی قابل اجرا خواهد بود.
ماده 94 – این آیین‌نامه مشتمل بر 94 ماده و 48 تبصره می‌باشد و از تاریخ تصویب لازم‌الاجرا است و جانشین کلیه مصوبات قبلی می‌گردد.