شورای انقلاب جمهوری اسلامی ایران در جلسه مورخ ۱۳۵۸/۱۲/۲۷ بنا به پیشنهاد شماره ۱۰۳۱ – ۶۱۶۱.۴۵ مورخ ۱۳۵۸.۷.۱۸ وزارت ارشاد ملی به استناد ماده ۶ قانون تأسیس وزارت اطلاعات و جهانگردی (سابق) مصوب تیر ماه ۱۳۵۳ آیین‌نامه تأسیس چاپخانه و گراورسازی را به شرح زیر تصویب نمودند.
ماده ۱ – چاپخانه مؤسسه یا کارگاهی است که از عهده انجام کارهای چاپی از قبیل چاپ کتاب، روزنامه، مجله و انواع مختلف جعبه‌ها، پاکتها، دفاتر، اتیکت و سایر کارهای چاپی اعم از نوشته یا عکس و پوستر و نقشه بر روی اشیاء از طریق انواع چاپ برآید.
تبصره ۱ – واحدهای وابسته به چاپ کارگاه‌هایی هستند که به امور چاپ مربوط می‌شوند از قبیل لیتوگرافی، گراورسازی و حروفچینی.
تبصره ۲ – واحدهای وابسته به چاپ ممکن است به طور مستقل تأسیس شوند یا صرفاً به عنوان یکی از اجزاء چاپخانه بر حسب نوع کار، فعالیت داشته باشند.
ماده ۲ – لیتوگرافی و گراورسازی کارگاهی است که در آن انواع فیلم، بلیت، کلیشه و گراور تهیه و ساخته می‌شود.
ماده ۳ – حروفچینی به کارگاهی اطلاق می‌شود که در آن به وسیله چیدن حروف، مطالب، به طریق دستی و ماشینی برای چاپ مورد استفاده قرار گیرد.
ماده ۴ – هر چاپخانه می‌تواند از لحاظ وسعت و قبول سفارشات چاپی، از انواع ماشین‌آلات چاپ از قبیل افست، لترپرس، سیلکت اسکرین به اندازه حداقل نیم ورق تا حداکثر ۱۲ ورق به طور اتوماتیک، نیمه اتوماتیک، دستی، پایی و نیز از وسائل واحدهای وابسته به چاپ استفاده نماید.
تبصره ۱ – چاپخانه‌هایی که از ماشین چاپ و رتاتیف یا چاپ گود یا هر نوع ماشین چاپ رول استفاده می‌نمایند از حداکثر تعداد ورق مندرج در ماده مذکور مستثنی می‌باشد.
تبصره ۲ – چاپخانه‌هایی که از تاریخ تصویب این آیین‌نامه بخواهند از حداقل نیم ورقی استفاده نمایند باید در بدو تأسیس کار خود را با یک دستگاه ماشین چاپ نیم ورقی اتوماتیک شروع نمایند.
ماده ۵ – حداقل وسائل و لوازم فنی برای تأسیس یک چاپخانه به شرح زیر است:
الف: یک دستگاه ماشین چاپ نیم ورقی اتوماتیک به قطع 36X22.5 سانتیمتر
ب: یک دستگاه ماشین برش اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک
پ: یک دستگاه ماشین پرفراژ
ت – لوازم حروفچینی و فرم‌بندی به تناسب نیاز چاپخانه
ث: یک دستگاه ماشین مفتول‌دوزی
ماده ۶ – حداقل لوازم گراورسازی و لیتوگرافی که از این پس تأسیس خواهد شد به قرار زیر است:
الف: دوربین ۴۰ X 30 با فیلتر حداقل یک دستگاه
ب: ترام
پ: ماشین اسیدزنی یک دستگاه
ت: لوازم مونتاژ و روتوش به اندازه کافی
ث: دستگاه کنتاک یک عدد
ج: میز مونتاژ با لوازم مورد نیاز
چ: قید کپی
ح: ماشین مخصوص نمونه‌گیری
خ: تورنت
د: لوازم حکاکی
ماده ۷ – حداقل لوازم مورد نیاز کارگاه حروفچین به قرار زیر است:
الف: انواع حروف سربی به اندازه بیست گارسه سیاه و نازک
ب: خط برنج، بابوشکه، رئال، رامکا، شیپسی، ورساد
پ: ماشین مخصوص نمونه‌گیری
ماده ۸ – هر شخص حقیقی و یا حقوقی که به خواهد چاپخانه و یا واحدهای وابسته به چاپ به شرح از این آیین‌نامه تأسیس نماید باید از وزارت ارشاد ملی پروانه تأسیس دریافت کند.
ماده ۹ – شرایط تأسیس چاپخانه و واحدهای وابسته به چاپ برای اشخاص حقیقی علاوه بر تابعیت ایران و داشتن سرمایه ایرانی به شرح زیر است:
الف: اهلیت قانونی
ب: نداشتن سابقه محکومیت کیفری که موجب سلب حقوق اجتماعی باشد.
پ: داشتن سواد خواندن و نوشتن فارسی
تبصره ۱ – متقاضی هر گاه تأسیس چاپخانه و یا واحدهای وابسته به چاپ شخص حقوقی باشد پروانه تأسیس به نام مدیر عامل یا بالاترین مقام اجرایی مؤسسه صادر می‌شود، شخص مذکور که از نظر این آیین‌نامه مسئول شناخته می‌شود باید دارای شرایط مندرج در ماده ۹ باشد.
تبصره ۲ – شخص حقیقی یا حقوقی نمی‌تواند بیش از یک چاپخانه تأسیس نماید.
ماده ۱۰ – هر چاپخانه باید یک نفر را به عنوان مدیر مسئول چاپخانه به وزارت ارشاد ملی معرفی نماید، مؤسس چاپخانه می‌تواند خود نیز عهده‌دار مدیریت چاپخانه باشد لیکن در هر حال کی نفر مدیر مسئول نمی‌تواند مدیریت بیش از یک چاپخانه را به عهده گیرد.
ماده ۱۱ – کارت مدیریت چاپخانه از طرف وزارت ارشاد ملی صادر می‌گردد، مدیر مسئول باید دارای شرایط زیر باشد:
الف: تابعیت ایران
ب: داشتن اهلیت قانونی
پ: نداشتن سابقه محکومیت کیفری که موجب سلب حقوق اجتماعی باشد
ت: داشتن سواد خواندن و نوشتن
تبصره ۱ – متقاضیان تأسیس و مدیران مسئول چاپخانه‌ها بایستی دارای ده سال سابقه کار در امور فنی چاپ و متقاضیان تأسیس و مدیران مسئول واحدهای وابسته به چاپ باید دارای ۵ سال سابقه کار در امور فنی مربوط باشند.
تبصره ۲ – داشتن یک سال تحصیلات عالی در رشته چاپ، برابر با دو سال تجربه کار در رشته مربوط می‌باشد.
ماده ۱۲ – متقاضیان تأسیس چاپخانه و واحدهای وابسته به چاپ باید تقاضای کتبی خود را در مرکز به اداره کل مطبوعات داخلی وزارت ارشاد ملی و در مراکز استانها به ادارات ارشاد ملی و در شهرستانها از طریق فرمانداری به مرکز استان مربوط ارسال دارند.
ماده ۱۳ – مهلت متقاضی برای تأسیس چاپخانه و یا واحدهای وابسته به چاپ از تاریخ صدور موافقتنامه وزارت ارشاد ملی شش ماه است هر گاه در مدت مذکور متقاضی به تأسیس چاپخانه و یا واحدهای وابسته به چاپ اقدام ننماید موافقتنامه صادره از درجه اعتبار ساقط خواهد گردید.
ماده ۱۴ – در صورتی که مدیر مسئول چاپخانه و یا واحدهای وابسته به چاپ فاقد یکی از شرایط مندرج در ماده ۱۱ بشود و یا فوت نماید کارت مدیریت وی از درجه اعتبار ساقط می‌گردد و ادامه کار چاپخانه و یا واحدهای وابسته به چاپ موکول به صدور کارت مدیریت جدید خواهد بود.
تبصره ۱ – چنانچه مؤسس چاپخانه فوت نماید ادامه فعالیت چاپخانه موکول به معرفی مدیر مسئول جدید از طرف اکثریت وراث قانونی متوفی خواهد بود در این صورت وراث موظفند حداکثر ظرف یک ماه نظر خود را در مورد تأیید مدیر قبلی و یا معرفی مدیر جدید به وزارت ارشاد ملی اعلام نمایند، در غیر این صورت وزارت ارشاد ملی می‌تواند از ادامه فعالیت چاپخانه جلوگیری کند.
تبصره ۲ – تأیید یا معرفی مدیر جدیدی که از طرف اکثر وراث صورت می‌گیرد تا زمان تعیین تکلیف ورثه نسبت به مالکیت چاپخانه معتبر است.
تبصره ۳ – مدت اعتبار پروانه تأسیس و همچنین کارت مدیریت، دو سال است و تمدید آن بعد از انقضای مدت و مراجعه ذینفع به وزارت ارشاد ملی ممکن خواهد بود.
ماده ۱۵ – وزارت ارشاد ملی از صدور پروانه تأسیس با نامهایی که قبلاً برای آن پروانه صادر شده و در حال بهره‌برداری است و یا نامناسب تشخیص دهد، خودداری خواهد کرد.
ماده ۱۶ – ساختمانی که به چاپخانه اختصاص داده می‌شود باید از نظر تحمل قدرت و حرکات ماشین‌آلات و امور مربوط به حفاظت فنی دارای گواهی استحکام بنا از وزارت کار و امور اجتماعی در مرکز و ادارات کار و امور اجتماعی در استانها باشد.
تبصره ۱ – در صورت تغییر محل چاپخانه و واحدهای وابسته به چاپ مدیر مسئول مکلف است قبل از نقل و انتقال ماشین‌آلات چاپ و سایر وسائل چاپخانه به محل جدید، مراتب را در مرکز کتباً به وزارت ارشاد ملی و در شهرستانها به ادارات ارشاد ملی محل اطلاع دهد.
تبصره ۲ – قبل از انتقال ماشین‌آلات چاپ به مکان جدید ارائه گواهی استحکام بنا از طرف مؤسس الزامی است.
ماده ۱۷ – مؤسس چاپخانه حق انتقال پروانه تأسیس چاپخانه را به دیگری ندارد مگر با اجازه و موافقت قبلی وزارت ارشاد ملی.
ماده ۱۸ – انتقال چاپخانه واحدهای وابسته به چاپ از یک شهر به شهر دیگر موکول به اجازه و موافقت قبلی وزارت ارشاد ملی خواهد بود.
ماده ۱۹ – هر گاه مؤسس چاپخانه و یا واحدهای وابسته به چاپ قصد تعطیل دائم یا موقت چاپخانه و یا واحدهای وابسته به چاپ را داشته باشد باید قبلاً مراتب را در مرکز به وزارت ارشاد ملی در شهرستانها به ادارات ارشاد ملی محل کتباً اعلام و پروانه تأسیس و کارت مدیریت را مسترد نمایند.
تبصره ۱ – در صورت استرداد پروانه تأسیس و کارت مدیریت چاپخانه و یا واحدهای وابسته به چاپ و اعلام تعطیل دائم، پروانه تأسیس و کارت مدیریت از درجه اعتبار ساقط و ابطال می‌گردد.
ماده ۲۰ – فروشندگان ماشین‌آلات چاپ و سایر لوازم فنی واحدهای وابسته به چاپ از تاریخ تصویب این آیین‌نامه به مدت سه ماه مکلفند مدارک خود را در مرکز به وزارت ارشاد ملی و در شهرستانها به ادارات ارشاد ملی محل با رعایت شرایط مندرج در ماده ۱۱ تسلیم نمایند تا پروانه فروش برای آنها صادر شود.
تبصره ۱ – فروشندگان ماشین‌آلات چاپ و سایر وسائل فنی واحدهای وابسته به چاپ موظفند ماشین‌آلات و لوازم فنی چاپ را به کسانی که از طرف وزارت ارشاد ملی مجاز به فعالیت می‌باشند به فروش برسانند.
تبصره ۲ – خرید و فروش و نقل و انتقال ماشین‌آلات چاپ و سایر وسائل فنی واحدهای وابسته چاپ باید با اطلاع قبلی و اجازه وزارت ارشاد ملی انجام گیرد.
ماده ۲۱ – شرکتها، کارخانه‌ها، مؤسسات و اشخاصی که قصد استفاده از یک یا چند دستگاه ماشین چاپ تخصصی دارند باید درخواست کتبی خود را همراه با کاتالوگ مربوط به ماشین‌آلات چاپ با ذکر نوع کار به طوری که صرفاً برای کارهای اختصاصی خود مورد بهره‌برداری قرار گیرد جهت دریافت پروانه مدیریت ویژه در مرکز به وزارت ارشاد ملی و در شهرستانها به ادارات ارشاد ملی محل ارائه دهند و در صورت واجد شرایط بودن پروانه مذکور را‌دریافت نمایند.
تبصره ۱ – کسانی که برای کارگاه‌های جعبه‌سازی و نظایر آن قصد بهره‌برداری از یک دستگاه ماشین چاپ را دارند چنانچه صرفاً از ماشین مذکور استفاده اختصاصی شود باید در مرکز به وزارت ارشاد ملی و در شهرستانها به ادارات ارشاد ملی محل مراجعه و در صورت واجد شرایط بودن اجازه‌نامه دریافت دارند.
ماده ۲۲ – چاپخانه‌های دولتی نیز مشمول اجرای مقررات این آیین‌نامه می‌باشند و فقط می‌توانند کارهای چاپی دولتی را انجام دهند باید از قبول سفارشات چاپی بخش خصوصی خودداری کنند.
ماده ۲۳ – هر چاپخانه باید دارای دفتر پلمپ شده قانونی برای سفارشات خود باشد و این سفارشات را به ترتیب وصول در دفتر ثبت نماید و همچنین مشخصات مطبوعاتی را که تهیه و تحویل سفارش دهنده می‌شود باید با ذکر تعداد و روز تحویل در دفتر ثبت نماید.
ماده ۲۴ – وزارت ارشاد ملی می‌تواند اجرای تمام یا قسمتی از وظایف مقرر در این آیین‌نامه را در شهرستانها به مدیران کل استانها تفویض نماید.
ماده ۲۵ – از تاریخ تصویب این آیین‌نامه کلیه چاپخانه‌هایی که طبق آیین‌نامه تأسیس چاپخانه‌ها و گراورسازیهای مصوب ۱۳۴۴ هیأت وزیران، کار صلاحیت تأسیس و مدیریت دریافت نموده‌اند و همچنین کلیه چاپخانه‌ها و واحدهای وابسته مجاز موجود که بخواهند به فعالیت خود ادامه دهند مکلفند ظرف یک ماه مدارک لازم را برای بررسی در اختیار وزارت ارشاد ملی (اداره کل مطبوعات داخلی) قرار دهند و وزارت ارشاد ملی موظف است‌ظرف مدت سه ماه تصمیم خود را درباره صدور پروانه تأسیس و کارت مدیریت جدید اعلام نماید.
ماده ۲۶ – تخلف از مقررات این آیین‌نامه حسب مورد موجب تعطیل موقت و یا لغو دائم پروانه تأسیس و کارت مدیریت خواهد بود.
ماده ۲۷ – از تاریخ تصویب این آیین‌نامه کلیه مقررات مغایر ملغی است و وزارت ارشاد ملی مأمور اجرای آن می‌باشد.