۱۳۵۸/۱۰/۳
ماده 1 – به منظور اجرای وظایفی که به موجب قانون بر عهده اداره حقوقی محول است و همچنین انجام اموری که وزارت دادگستری ارجاع می‌نماید، کمیسیونهای مشورتی طبق مقررات این آیین‌نامه و در معیت اداره حقوقی تشکیل می‌گردد.
ماده 2 – کمیسیونهای مشورتی عبارتند از:
1 – کمیسیون قوانین مدنی
2 – کمیسیون آیین دادرسی مدنی
3 – کمیسیون قوانین جزایی
4 – کمیسیون آیین دادرسی کیفری.
ماده 3 – هر کمیسیون از یک رییس و چهار عضو تشکیل می‌شود. رییس و اعضای کمیسیونها را وزیر دادگستری از میان قضات حائز شرایط انتخاب خواهد کرد. لااقل یک نفر از اعضای هر کمیسیون از میان معاونان یا مستشاران اداره حقوقی انتخاب می‌شوند.
ماده 4 – در هر کمیسیون یکی از معاونان یا مستشاران اداره حقوقی که به عضویت
کمیسیون مشورتی انتخاب می‌شود علاوه بر عضویت سمت دبیری کمیسیون را نیز خواهد داشت.
ماده 5 – رییس هر کمیسیون مسئول اداره جلسات کمیسیون و انجام امور آن می‌باشد و هر گاه در کار کمیسیونها و تشکیل آن اشکالی پیش آید مراتب را به اداره حقوقی اطلاع می‌دهد.
وظایف کمیسیونها:
ماده 6 – وظایف کمیسیونهای مشورتی عبارت است از:
الف – اظهار نظر نسبت به استعلامات قضایی و امور مربوط به استرداد و تعاون قضایی.
ب – مطالعه آراء دیوان عالی کشور و هیأت عمومی و طرز دادرسی محاکم و نحوه استنباط از قوانین و پیشنهاد تدابیر لازم برای تسریع دادرسی و جلوگیری از تضییع حق و تفسیر غلط قوانین.
پ – تهیه و تنظیم طرح‌های قانونی در هر مورد که وزارت دادگستری مقتضی بداند و بررسی و اظهار نظر نسب به طرح‌هایی که به کمیسیونها فرستاده می‌شود.
ماده 7 – وظایف هر یک از کمیسیونهای چهارگانه به شرح زیر است:
الف – کمیسیون قوانین مدنی، بررسی و اظهار نظر در امور مربوط به قوانین مدنی، تجارت، ثبت
ب – کمیسیون آیین دادرسی مدنی: بررسی و اظهار نظر در امور مربوط به آیین دادرسی مدنی، اجرای احکام مدنی، امور حسبی.
پ – کمیسیون قوانین جزایی، بررسی و اظهار نظر در امور مربوط به جزای عمومی و جزای اختصاصی
ت – کمیسیون آیین دادرسی کیفری: بررسی و اظهار نظر در امور مربوط به آیین دادرسی کیفری، اجرای احکام جزایی.
تبصره – هر کمیسیون معمولاً به امور مربوط به خود رسیدگی و اظهار نظر خواهد کرد. لیکن این ترتیب مانع رسیدگی آنان به هر امر دیگری که به کمیسیون ارجاع شود نخواهد بود.
ماده 8 – رییس اداره حقوقی در صورت ضرورت می‌تواند بررسی و اظهار نظر در هر مورد را به دو یا چند کمیسیون ارجاع نماید که مشترکاً اقدام نمایند.
همچنین می‌تواند بر حسب تشخیص خود یا پیشنهاد کمیسیونها از اشخاص صاحب نظر و خبره برای شرکت در کمیسیونها دعوت به عمل آورد.
به صاحب‌نظران و خبرگانی که به این ترتیب دعوت می‌شوند حق حضور متناسبی برای هر جلسه پرداخت خواهد شد.
ماده 9 – هر گاه کمیسیونهای مشورتی در نتیجه بررسی استعلامات قضایی یا مطالعه آراء محاکم یا به طریق دیگر به ابهام یا اجمال قوانین برخورد نمایند و یا از تفسیر غلط قوانین که موجب تضییع حق و یا کندی دادرسی می‌شود مستحضر شوند مکلفند نظر خود را مستدلاً و با پیشنهاد اصلاحی به اداره حقوقی اعلام نمایند تا برای اقدام متقاضی تسلیم وزارت دادگستری گردد.
ماده 10 – هر گاه کمیسیونها در نتیجه تحولات و ضرورتهای اجتماعی تغییری در قوانین موجود را را لازم بدانند و یا تصویب قانونی تازه را مفید تشخیص دهند طرح لازم را تهیه و پیشنهاد می‌نمایند.
ماده 11 – اوقات کار کمیسیونهای مشورتی هفته‌ای دو جلسه بعد از ظهرها خواهد بود.
کمیسیونهای مشورتی در محل اداره حقوقی تشکیل جلسه خواهند داد و روزهای جلسه را رییس اداره حقوقی با جلب نظر هر کمیسیون تعیین می‌نماید.
ماده 12 – رییس اداره حقوقی مسئول اداره امور کمیسیونهای مشورتی است. اداره حقوقی باید وسائل کار کمیسیونها را فراهم نماید.
ماده 13 – کلیه استعلامات و امور مربوط به کمیسیونها از طریق اداره حقوقی به آنان ارجاع می‌گردد رییس اداره حقوقی می‌تواند در هر یک از کمیسیونها شرکت نماید و توضیح لازم را در مورد امور ارجاعی به اطلاع کمیسیون برساند و نظر خود را لدی‌الاقتضاء اعلام نماید.
ماده 14 – اظهار نظر و پیشنهاد کمیسیونهای مشورتی وسیله دبیر هر کمیسیون به اداره حقوقی فرستاده می‌شود. اداره حقوقی در هر مورد مراتب را ضمن اظهار نظر نزد مدیر کل قضایی ارسال می‌دارد تا تصمیم مقتضی اتخاذ شود.
ماده 15 – کمیسیونهای مشورتی مکلفند رسیدگی به استعلام یا امور معینی را به تقاضای اداره حقوق بر کارهای دیگر مقدم بدارند یا در مورد مسئله‌ای به طور فوری و خارج از نوبت اقدام کنند.
طرز کار کمیسیونها:
ماده 16 – هر کمیسیون دفتری مخصوص خواهد داشت که کارهای کمیسیون در آن به ثبت می‌رسد دبیر هر کمیسیون موظف است کارهای رسیده را با قید تاریخ وصول در این دفتر ثبت کند و پس از بررسی و اعلام نتیجه نظر کمیسیون را به طور دقیق و توأم با استدلالی که شده در دفتر به ثبت برساند و تاریخ حصول نتیجه را نیز قید نماید.
ماده 17 – دبیر کمیسیون استعلام‌ها و امور ارجاعی را پس از وصول و ثبت در دفتر به نوبت میان اعضای کمیسیون تقسیم خواهد نمود هر یک از اعضاء کمیسیون و همچنین دبیر کمیسیون مکلفند نسبت به استعلام یا امر ارجاعی مطالعه نموده و پس از آن که مسئله در کمیسیون مطرح گردید نتیجه مطالعه و نظر خود را برای بحث و بررسی به کمیسیون بدهند.
ماده 18 – دبیر کمیسیون مکلف است در پایان هر جلسه صورتمجلس متضمن تاریخ جلسه و نام اعضای حاضر و صورت دقیق کارهای انجام شده در آن جلسه و نتایج حاصله و دیگر مسائل لازم را تنظیم نموده و به امضای اعضای حاضر برساند و دبیر کمیسیون مکلف است صورت مجلس هر‌جلسه را امضاء کرده و در همان روز تسلیم اداره حقوقی نماید.
ماده 19 – در غیبت دبیر، یکی از اعضای کمیسیون وظائف مذکور در ماده 18 را انجام خواهد داد.
ماده 20 – دبیر کمیسیون در پایان هر ماه صورتی از کارهای انجام شده در کمیسیون را تهیه و به اداره حقوقی تسلیم می‌نماید. این صورت با گزارش اداره حقوقی به استحضار معاونت قضایی خواهد رسید.
پاداش:
ماده 21 – به اعضای کمیسیونها برای حضور در هر جلسه مبلغ متناسبی به عنوان حق حضور طبق آیین‌نامه اجرایی قسمتی از تبصره 2 ماده 43 قانون استخدام کشوری مصوب 135.9.13 هیأت وزیران در آخر هر ماه پرداخت خواهد شد.
ماده 22 – عدم حضور غیر موجه سه جلسه هر یک از اعضای کمیسیونها در هر ماه به منزله انصراف از عضویت تلقی شده و به جای وی عضو دیگر انتخاب خواهد شد.
ماده 23 – هر گاه در نتیجه رسیدگی معلوم شود که کمیسیونی به طور مرتب و کامل تشکیل نمی‌شود. و یا میزان کار آن متناسب با ساعات و جلسات معین شده نیست کمیسیون مذکور منحل می‌گردد.
ماده 24 – آیین‌نامه پیشین کمیسیونهای مشورتی اداره حقوقی از تاریخ تصویب این آیین‌نامه نسخ می‌گردد.