فصل اول – کلیات
ماده ۱ – در اجرای قانون تأسیس سازمان تأمین خدمات درمانی عائله درجه یک افسران و همافران و کارمندان ارتش شاهنشاهی و ژاندارمری کشور و شهربانی کشور سازمان مذکور در وزارت جنگ تأسیس و در این اساسنامه به منظور اختصار سازمان نامیده می‌شود.
ماده ۲ – مرکز اصلی سازمان تهران می‌باشد و در صورت لزوم می‌تواند در سایر نقاط کشور شعبه دایر کند.
ماده ۳ – مدت عمل سازمان نامحدود است.
ماده ۴ – هدف اصلی سازمان عبارت است از تأمین خدمات درمانی و عائله درجه یک افسران و همافران و درجه‌داران کادر ثابت و وظیفه و افراد کادر ثابت و همردیفان و غیر نظامیان رسمی ارتش شاهنشاهی و ژاندارمری کشور و شهربانی کشور و همچنین افسران و کارمندان بازنشسته و عائله درجه یک آنان و مستمری‌بگیران مربوطه در مقابل هر نوع بیماری و زایمان می‌باشند.
تبصره – سازمان می‌تواند برای وصول به هدفهای خود بیمارستان و درمانگاه تأسیس کند و در شرکتها و سازمانهایی که در امور درمانی فعالیت می‌کنند با موافقت شورای عالی سازمان مشارکت نماید.
ماده ۵ – سازمان دارای شخصیت حقوقی است و به صورت شرکت سهامی و طبق مقررات این اساسنامه و آیین‌نامه‌های مربوطه و اصول بازرگانی اداره خواهد شد.
ماده ۶ – سرمایه اولیه سازمان عبارت است از مبلغ پانصد میلیون (۵۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال می‌باشد که طبق تبصره ۳ ماده یک قانون اصلاح موادی از قانون تأسیس سازمان از طرف وزارت جنگ در اختیار سازمان گذارده می‌شود و به ۵ هزار سهم یکصد هزار ریالی تقسیم می‌گردد که کلاً متعلق به دولت‌است.
ماده ۷ – ازدیاد سرمایه در تمام مدت عمل سازمان با پیشنهاد هیأت مدیره و با موافقت وزارت جنگ و تصویب شورای عالی انجام‌پذیر است.
فصل دوم – ارکان سازمان و وظایف آنها
ماده ۸ – سازمان دارای ارکان زیر است:
الف – شورای عالی.
ب – هیأت مدیره.
ج – بازرسان.
ماده ۹ – شورای عالی از وزیر جنگ “رییس ستاد بزرگ ارتشتاران” فرماندهان نیروهای سه‌گانه ارتش شاهنشاهی و فرمانده گارد شاهنشاهی و فرمانده ژاندارمری کشور و رییس شهربانی کشور و رییس بازرسی ویژه بهداری ارتش شاهنشاهی تشکیل می‌گردد که نمایندگی سهام دولت را عهده‌دار می‌باشد” ریاست شورای عالی با وزیر جنگ است.
ماده ۱۰ – جلسات شورای عالی سالانه یک بار برای تصویب ترازنامه و حساب و سود و زیان و یک بار برای تصویب بودجه تشکیل می‌شود، شورای عالی ممکن است برای رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به مسائلی که از طرف مقام دعوت‌کننده در دستور جلسه شورا قرار می‌گیرد به صورت فوق‌العاده نیز تشکیل شود، جلسات شورای عالی بنا به دعوت رییس شورای عالی یا رییس هیأت مدیره یا بنا به تقاضای بازرسان سازمان تشکیل‌خواهد شد.
ماده ۱۱ – شورای عالی حداقل با شرکت ۷ نفر از اعضاء تشکیل خواهد شد و تصمیمات متخذه با حداقل ۵ رأی موافق معتبر خواهد بود.
ماده ۱۲ – وظایف و اختیارات شورای عالی به قرار زیر است:
الف – بررسی و تصویب خط مشی سازمان.
ب – بررسی و تصویب بودجه سازمان.
ج – بررسی و تصویب ترازنامه و حساب سود و زیان و گزارش سالانه سازمان با توجه به گزارش بازرسان.
د – پیشنهاد انتصاب و تعویض هر یک از اعضای هیأت مدیره و بازرسان.
ه – تعیین میزان حقوق، حق‌الزحمه و پاداش اعضای هیأت مدیره و بازرسان.
و – تصویب آیین‌نامه‌های مالی – معاملاتی – استخدامی و اداری و سایر آیین‌نامه‌های لازم که به وسیله هیأت مدیره با رعایت مقررات مربوط تهیه و پیشنهاد می‌شود.
ز – اتخاذ تصمیم راجع به موضوعاتی که از طرف هیأت مدیره پیشنهاد می‌گردد.
ح – اتخاذ تصمیم نسبت به اخذ وام و تحصیل اعتبار با رعایت مقررات مربوطه.
ط – اتخاذ تصمیم نسبت به سازش در دعاوی و ارجاع امر به داوری و تعیین داور به پیشنهاد مدیر عامل و تأیید هیأت مدیره.
ی – بررسی و تصویب آیین‌نامه مربوط به خدمات زیر که به وسیله هیأت مدیره تهیه و پیشنهاد می‌گردد:
(۱) – نحوه استفاده از خدمات درمانی.
(۲) – حدود کمکها و میزان مشارکت بیماران در هزینه درمانی.
(۳) – تعرفه حق‌الزحمه پزشکان.
(۴) – هزینه‌های بیمارستانی.
ک – بررسی و تأیید تغییرات در اساسنامه و پیشنهاد به مراجع صلاحیتدار قانونی.
ماده ۱۳ – [اصلاحی ۱۳۶۰/۷/۲۱]
هیأت مدیره سازمان – اعضاء هیأت مدیره عبارتند از: رئیس هیأت مدیره و یک نفر مدیر عامل و ۳ نفر عضو اصلی و دو نفر اعضای علی‌البدل (جمعاً ۷ نفر) که از بین پرسنل شاغل و یا بازنشسته نیروهای مسلح ارتش جمهوری اسلامی ایران و یا اشخاص صلاحیتدار دیگر با پیشنهاد شورای عالی سازمان و تصویب وزیر دفاع ملی پس از تأیید صلاحیت اعضاء اصلی و علی‌البدل توسط اداره سیاسی ایدئولوژیک برای مدت سه سال منصوب می‌شوند. تجدید انتخاب اعضای مذکور برای سالهای بعد بلامانع می‌باشد.
تبصره – [الحاقی ۱۳۶۰/۷/۲۱]
یک نفر از ۳ نفر اعضای اصلی از طرف سازمان سیاسی ایدئولوژیک وزارت دفاع ملی به شورای عالی سازمان معرفی می‌شود.
ماده ۱۴ – در صورت فوت یا استعفا یا عزل هر یک از اعضاء اصلی هیأت مدیره یا جهات دیگر (از قبیل بیماری ممتد که بیش از چهار ماه به طول انجامد) عضو علی‌البدل اول برای باقیمانده مدت سه سال به جای عضو اصلی انجام وظیفه خواهد نمود و یک نفر دیگر برای همان مدت باقیمانده و با‌رعایت تشریفات مقرر در ماده ۱۳ به سمت عضو علی‌البدل انتخاب و منصوب می‌گردد.
ماده ۱۵ – اعضای هیأت مدیره و بازرسان نمی‌توانند در معاملاتی که با سازمان یا به حساب سازمان انجام می‌پذیرد یا مؤسساتی که با سازمان طرف معامله‌اند به طور مستقیم و یا غیر مستقیم سهیم یا شریک باشند.
ماده ۱۶ – وظایف هیأت مدیره سازمان به قرار زیر است:
الف – بررسی طرحها – تعرفه‌های خدمات درمانی – آیین‌نامه‌های معاملات مالی استخدامی و سایر آیین‌نامه‌ها که به وسیله مدیر عامل تهیه‌می‌شود برای پیشنهاد به شورای عالی.
ب – پیشنهاد خط مشی از لحاظ فعالیتهای خدمات درمانی.
ج – نظارت در حسن جریان امور و حفظ منافع سازمان.
د – موافقت با تأسیس شعبه یا انحلال آن بنا به پیشنهاد مدیر عامل.
ه – بررسی و تأیید بودجه سازمان برای پیشنهاد به شورای عالی.
و – رسیدگی و تأیید ترازنامه و حساب سود و زیان سالیانه سازمان برای پیشنهاد به شورای عالی.
ز – بررسی و تصویب معاملات – تعهدات و قراردادهای سازمان.
ح – تعیین امضاهای مجاز.
ط – اجرای تصمیمات شورای عالی.
ی – بررسی و اخذ تصمیم نسبت به طرحها و برنامه‌های آموزش فنی و حرفه‌ای و هر گونه اقدام دیگری که در حدود عملیات موضوع سازمان‌برای اداره آن لازم و مفید باشد.
تبصره – جلسات هیأت مدیره با حضور حداقل ۴ نفر از اعضاء رسمیت خواهد داشت و تصمیمات متخذه با سه رأی موافق معتبر خواهد بود و صورت مذاکرات در دفتر مخصوص ثبت می‌شود و به امضای اعضای حاضر در جلسه خواهد رسید.
ماده ۱۷ – هیأت مدیره در حدود مواد این اساسنامه دارای همه گونه اختیارات برای اداره امور سازمان و انجام وظایف مربوط به آن می‌باشد.
ماده ۱۸ – امور استخدامی کارکنان سازمان جز در مواردی که در آیین‌نامه‌های مصوب و مقررات مربوط ترتیب دیگری تعیین شده است با پیشنهاد مدیر عامل و تصویب هیأت مدیره و رعایت مقررات و آیین‌نامه استخدامی سازمان انجام خواهد شد.
ماده ۱۹ – وظایف و اختیارات مدیر عامل: مدیر عامل امور سازمان را طبق مفاد این اساسنامه و آیین‌نامه‌ها و مقررات مصوب شورای عالی و هیأت‌مدیره اداره می‌نماید و مسئول اجرای تصمیمات متخذه از طرف هیأت مدیره خواهد بود و برای این منظور دارای اختیارات زیر می‌باشد:
الف – مسئولیت امور اجرایی سازمان و حفظ دارایی و اموال و منافع آن.
ب – اداره کلی امور سازمان اعم از اداری – استخدامی- مالی – فنی – آموزشی و بازرگانی طبق مقررات این اساسنامه و مصوبات شورای عالی و هیأت مدیره به عهده مدیر عامل است و در مورد مسائل پیش‌بینی نشده مجری مصوبات هیأت مدیره می‌باشد.
ج – قراردادها و اسناد و اوراق بهادار و تعهدات مالی سازمان باید به امضای مدیر عامل و یکی از اعضای هیأت مدیره برسد.
د – تهیه طرح‌های آموزشی و تعلیمات حرفه‌ای مورد نیاز سازمان.
ه – تهیه و تنظیم برنامه عملیاتی و طرح‌های توسعه فعالیتهای سازمان و ارائه آن به هیأت مدیره جهت بررسی و پیشنهاد به شورای عالی.
و – تهیه و تنظیم آیین‌نامه‌های معاملات مالی و استخدامی موضوع ماده ۱۲ این اساسنامه و تسلیم به هیأت مدیره جهت بررسی و تأیید و پیشنهاد به شورای عالی.
ز – تهیه و تنظیم بودجه و ترازنامه و حساب سود و زیان سازمان جهت تأیید هیأت مدیره.
ح – مدیر عامل موظف است یک نسخه از ترازنامه و حساب سود و زیان سازمان را حداقل یک ماه قبل از تشکیل شورای عالی به منظور رسیدگی و اظهار نظر برای بازرسان ارسال نماید.
ط – مدیر عامل موظف است گزارش عملیات و پیشرفتهای سازمان را هر سه ماه یک بار به هیأت مدیره تسلیم نماید.
ی – مدیر عامل برای اداره امور محوله می‌تواند قسمتی از اختیارات خود را به هر یک از اعضای هیأت مدیره یا کارکنان سازمان تفویض کند و امضای این اشخاص در حدود اختیاراتی که به آنها داده می‌شود معتبر خواهد بود ولی این تفویض اختیارات رافع مسئولیت مدیر عامل نمی‌باشد.
ک – مدیر عامل نماینده سازمان در برابر کلیه مراجع می‌باشد و به طور کلی نمایندگی سازمان در تمام موارد و مراجع با مدیر عامل است، مدیر‌عامل می‌تواند برای انجام این تکالیف به انتخاب وکیل مبادرت ورزد.
ماده ۲۰ – بازرسان سازمان مرکب از دو نفر خواهند بود که باید یکی از آنها پزشک نیروهای مسلح شاهنشاهی و دیگری حسابرس و در امور مالی و محاسباتی تخصص داشته باشد و برای مدت یک سال از طرف شورای عالی انتخاب می‌شود و انتخاب مجدد آنان بلامانع است و تا انتخاب بازرسان جدید وظایف محوله را انجام خواهند داد.
ماده ۲۱ – وظائف بازرسان به شرح زیر می‌باشد:
الف – مراقبت در این که کارهای سازمان طبق این اساسنامه و آیین‌نامه‌ها و بودجه و خط مشی مصوب صورت گیرد، در مواقع لزوم بازرسان می‌توانند به عملیات و معاملات سازمان رسیدگی و به دفاتر و اسناد و اوراق بهادار سازمان مراجعه نمایند.
ب – رسیدگی به موجودیها و اوراق و اسناد محاسباتی سازمان
ج – رسیدگی به ترازنامه و حساب سود و زیان سازمان و تهیه گزارش از چگونگی عملیات سازمان و دستگاه‌ها و شرکتهای تابعه برای شورای‌عالی.
ماده ۲۲ – بازرسان حق مداخله مستقیم در امور جاری سازمان را ندارند ولی هر گونه اطلاعی که از هیأت مدیره راجع به جریان کار سازمان بخواهند باید در اختیار آنها گذارده شود.
ماده ۲۳ – بازرسان می‌توانند در طی سال نظرات خود را راجع به جریان امور سازمان کتباً به هیأت مدیره اطلاع دهند و هیأت مدیره نظرات بازرسان را مورد توجه قرار خواهد داد.
ماده ۲۴ – در صورتی که مواردی از کارهای سازمان با خط مشی و مقررات مربوط مطابقت نداشته باشد بازرسان مراتب را کتباً به هیأت مدیره اطلاع می‌دهند که برای رفع آن اقدام گردد و ضمناً یک نسخه از گزارش را به شورای عالی ارسال می‌دارند.
ماده ۲۵ – بازرسان مکلفند قبل از تشکیل شورای عالی ترازنامه و حساب سود و زیان سازمان را رسیدگی و گزارش خود را به شورای عالی تسلیم نمایند.
ماده ۲۶ – بازرسان می‌توانند در صورت لزوم برای انجام امور محوله از وجود کارشناسان به هزینه سازمان استفاده نمایند.
فصل سوم – منابع درآمد سازمان
ماده ۲۷ – منابع مالی سازمان به قرار زیر است:
الف – وجوهی که بر اساس ماده ۲ و تبصره ۱ ماده ۶ قانون تأسیس سازمان به صندوق سازمان پرداخت می‌شود.
ب – درآمدهایی که از وجوه و اموال متعلق به سازمان و یا خدمات مؤسسات درمانی وابسته به سازمان طبق آیین‌نامه از مشمولین قانون خدمات درمانی و اشخاص دیگر عاید می‌گردد.
ج – کمکها و هدایا که به سازمان اعطاء می‌شود.
ماده ۲۸ – مدیر عامل همه‌ساله بودجه کل سازمان را برای سال بعد شامل منابع و مصارف اعم از هزینه‌های اداری و تأسیساتی و درمانی و ذخائر فنی و احتیاطی تهیه و پس از تأیید هیأت مدیره برای تصویب به شورای عالی تقدیم خواهد کرد که پس از بررسی و تصویب شورای عالی ابلاغ می‌گردد.
ماده ۲۹ – اداره امور مالی و ترتیب نگاهداری حسابهای سازمان به موجب آیین‌نامه‌هایی خواهد بود که توسط مدیر عامل تهیه و پس از تأیید هیأت‌مدیره به تصویب شورای عالی خواهد رسید.
ماده ۳۰ – سازمان باید ذخائر فنی خود را با اصول محاسبات فنی تطبیق داده و گزارش آن را در آخر هر سال به شورای عالی تسلیم نماید.
فصل چهارم – کمکها و تعهدات سازمان
ماده ۳۱ – خدمات درمانی مربوط به پرسنل ژاندارمری کشور و شهربانی کشور با رعایت مقررات ماده ۶ قانون تأسیس سازمان انجام خواهد شد.
ماده ۳۲ – عائله افسران و کارمندان مأمور در خارج از کشور تابع مقررات این اساسنامه بوده و هزینه معالجه آنان طبق آیین‌نامه و تعرفه‌ای که به‌تصویب شورای عالی می‌رسد پرداخت خواهد شد.
تبصره – هزینه معالجه سایر مشمولان قانون به جز موارد اورژانس در خارج از کشور به عهده سازمان نیست.
ماده ۳۳ – در صورتی که معالجه بیمار طبق نظر هیأت مدیره سازمان پس از معاینات و آزمایشهای لازم در کشور امکان‌پذیر نبوده و بیمار در خارج از کشور قابل معالجه باشد بیمار برای معالجه به خارج از کشور اعزام و قسمتی از هزینه معالجه برابر تعرفه مصوب از طرف سازمان پرداخت خواهد شد.
تبصره – نحوه اجرای این ماده طبق مقرراتی خواهد بود که به پیشنهاد هیأت مدیره به تصویب شورای عالی سازمان می‌رسد.
ماده ۳۴ – کلیه بیمارانی که از مقررات این اساسنامه می‌کنند باید برای معالجه به
پزشکان و یا بیمارستانها و درمانگاه‌ها و مؤسسات پزشکی که از طرف سازمان معرفی
می‌شود مراجعه نمایند و فقط در مواقع ضروری و شرایط خاص می‌توانند به پزشکان و
مؤسسات پزشکی دیگر مراجعه کنند‌مشروط بر این که مراتب در اسرع وقت به مقامات مربوط
سازمان اطلاع داده شود و در صورت گواهی توسط مقامات مزبور هزینه‌های مربوط طبق تعرفه مورد عمل سازمان پرداخت خواهد شد.
تبصره – در محلهایی که سازمان، بیمارستان، و یا درمانگاه و یا پزشک نگهبان شب برای معالجه تعیین نماید که معالجه مراجعه‌کنندگان را انجام دهد سازمان تعهدی در مورد پرداخت هزینه مراجعه به پزشکان و مؤسسات پزشکی دیگر را نخواهد داشت مگر در موارد اضطراری.
ماده ۳۵ – سازمان می‌تواند انجام قسمتی از خدمات درمانی را با عقد قراردادهایی به
عهده بیمارستانها و سازمانهای پزشکی و یا اشخاص حقوقی و یا حقیقی طبق آیین‌نامه
خاصی که با رعایت قانون منع مداخله برای این منظور تهیه خواهد شد واگذار نماید.
فصل پنجم – ترازنامه
ماده ۳۶ – سالی مالی سازمان از آغاز فروردین ماه تا پایان اسفند هر سال می‌باشد
حسابهای سازمان باید در آخر اسفند ماه بسته شود و ترازنامه تا آخر خرداد ماه سال
بعد تنظیم و پس از رسیدگی بازرسان به وسیله هیأت مدیره برای تصویب به شورای عالی
تسلیم گردد. موجودیهای جنسی آخر سال‌به قیمت روز یا قیمت تمام شده هر کدام که کمتر است در ترازنامه منظور خواهد شد.
استهلاک اموال منقول و غیر منقول سازمان برابر مقررات مربوط به استهلاک در
ترازنامه سالانه منظور می‌گردد. مطالبات مشکوک‌الوصول باید با ارزش احتمالی منظور شود.
تبصره – ترازنامه سالانه سازمان که به تصویب شورای عالی رسیده به منزله تسویه حساب سازمان تلقی می‌گردد.
ماده ۳۷ – سود ویژه سازمان همه‌ساله با تصویب شورای عالی به حساب اندوخته یا
افزایش سرمایه منظور خواهد شد سازمان می‌تواند ذخائر و اندوخته‌های خود را به مصرف
هزینه‌های ساختمانی و تأسیساتی طبق بودجه مصوب برساند.
ماده ۳۸ – راجع به سایر موضوعات که در این اساسنامه پیش‌بینی نشده بر طبق قانون تجارت و مقررات مربوط به شرکتهای دولتی عمل خواهد شد.
اساسنامه فوق مشتمل بر سی و هشت ماده و شش تبصره به استناد ماده یک قانون تأسیس سازمان تأمین خدمات درمانی عائله درجه یک افسران و همافران و کارمندان ارتش شاهنشاهی و ژاندارمری کشور و شهربانی کشور پس از تصویب کمیسیونهای جنگ و دارایی مجلس سنا در جلسه روز‌یکشنبه ۱۳۵۳.۴.۱۶، به ترتیب در جلسات روز سه‌شنبه ۱۳۵۳.۴.۱۸ و روز یکشنبه ۱۳۵۳.۴.۲۳ به تصویب کمیسیونهای دارایی و نظام مجلس شورای ملی رسیده است.
رییس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی