ماده واحده – دولت ایران مجاز است الحاق خود را به کنوانسیون بین‌المللی اندازه‌گیری ظرفیت کشتیها مصوب ۱۹۶۹ که مشتمل بر ۲۲ ماده و ۲ ضمیمه و یک فرم گواهی است به سازمان مشورتی دریانوردی بین دول اعلام نماید.
قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن کنوانسیون ضمیمه پس از تصویب مجلس شورای ملی در جلسه روز یکشنبه ۱۳ خرداد ماه ۱۳۵۲، در جلسه روز دوشنبه پنجم آذرماه یک هزار و سیصد و پنجاه و دو به تصویب مجلس سنا رسید.
رییس مجلس سنا – جعفر شریف‌امامی
کنوانسیون بین‌المللی اندازه‌گیری ظرفیت کشتیها (۱۹۶۹)
دول متعاهد:
با تمایل به ایجاد اصول و قوانین واحد برای تعیین ظرفیت کشتیهایی که سفرهای بین‌المللی انجام می‌دهند،
با توجه به اینکه انجام این امر با انعقاد یک کنوانسیون بهتر صورت خواهد گرفت، به شرح ذیل توافق نمودند:
ماده ۱ – تعهدات کلی ناشی از کنوانسیون
دول متعاهد تعهد می‌نمایند مقررات کنوانسیون حاضر و ضمائم آن را که جز لایتجزای آن می‌باشد به موقع اجرا نمایند. هر گونه اشاره به کنوانسیون حاضر در عین حال متضمن اشاره به ضمائم آن نیز خواهد بود.
ماده ۲ – تعاریف
از لحاظ این کنوانسیون مگر آن که به نوع دیگری تصریح شده باشد:
1) عبارت “قواعد” – به معنای قواعد ضمیمه این کنوانسیون است.
2) عبارت “سازمان اداری” به معنای دولتی است که کشتی پرچم آن را برافراشته است.
3) عبارت “سفر بین‌المللی” – به معنای یک سفر دریایی از کشوری که مشمول کنوانسیون حاضر است به بندری خارج از کشور یا بالعکس می‌باشد. بدین منظور در هر سرزمینی که مسئولیت روابط بین‌المللی آن را دولت متعاهدی عهده‌دار باشد و یا سازمان ملل متحد عهده‌دار اداره امور آن باشد به‌عنوان یک کشور مجزا تلقی می‌شود.
4) اصطلاح “ظرفیت ناویژه” – ابعاد کل کشتی است که طبق مقررات این کنوانسیون تعیین شده است.
5) اصطلاح “ظرفیت ویژه” – به معنای گنجایش مورد لزوم کشتی است که طبق مقررات این کنوانسیون تعیین شده است.
6) اصطلاح “کشتی جدید” – به کشتی اطلاق می‌گردد که تیر حمال آن هنگام اجرای این کنوانسیون یا پس از آن کار گذارده شده باشد یا در چنین مرحله ساختمانی باشد.
7) اصطلاح “کشتی موجود” – به معنای کشتی است که کشتی جدید نباشد.
8) اصطلاح “طول” – یعنی طولی معادل ۹۶ درصد طول کلی تقسیم بر خط آبخور واقع در ۸۵
درصد از اندازه حد فاصل عمق کشتی (Mouldeddepth) که از بالای تیر حمال تا لبه عرشه
کشتی اندازه‌گیری می‌شود یا در صورتی که از این میزان بیشتر باشد طولی است از سمت
جلوی سینه کشتی‌و محور پایه اسکان تا خط آبخور. در کشتیهایی که دارای تیر حمال
خمیده هستند، خط آبخور که بر حسب آن طول مزبور اندازه‌گیری می‌شود باید به موازات خط آبخور پیش‌بینی شده در موقع بارگیری باشد.
9) “سازمان یعنی سازمان مشورتی دریانوردی بین‌الدول.
ماده ۳ – قلمرو اجرا
1) این کنوانسیون در مورد کشتیهای ذیل که سفرهای بین‌المللی انجام می‌دهند قابل اجرا است:
الف – کشتیهای به ثبت رسیده در کشورهایی که دولت‌های آنها طرف متعاهد این کنوانسیون می‌باشند.
ب – کشتیهای ثبت شده در سرزمین‌هایی که به موجب ماده ۲۰ مشمول این کنوانسیون می‌باشند.
ج – کشتیهای ثبت‌نشده که پرچم یکی از دول متعاهد را برافراشته‌اند.
2) این کنوانسیون در مورد کشتیهایی که ذیلاً اشاره می‌شود قابل اجراء است:
الف – کشتیهای جدید.
ب – کشتیهای موجود که اصلاحات یا تغییراتی در ساختمان آنها داده می‌شود که به نظر
سازمان اداری تغییر مهمی در ظرفیت ناویژه آنها تلقی گردد.
ج – کشتیهای موجود بر حسب تقاضای مالک.
د – کلیه کشتیهای موجود دوازده سال پس از تاریخ اجرای این کنوانسیون معهذا این
کشتیها، به استثنای کشتیهایی که در بندهای فرعی (ب) و (ج) این‌بند به آنها اشاره
شده است، ظرفیتهای قبلی خود را به منظور اجرای مقررات مربوط به سایر کنوانسیون‌های
بین‌المللی موجود حفظ خواهند کرد.
3 – در مورد کشتیهای موجودی که طبق مقررات بند ۲ ماده حاضر مشمول این کنوانسیون
می‌شوند ظرفیت آنها را نمی‌توان طبق مقرراتی که سازمان اداری قبل از لازم‌الاجرا
شدن این کنوانسیون نسبت به کشتیهایی که سفرهای بین‌المللی دریایی انجام می‌دهند اجراء می‌نمود، تعیین کرد.
ماده ۴ – موارد استثنایی
1) این کنوانسیون در مورد کشتیهای ذیل قابل اجرا نیست:
الف – کشتیهای جنگی.
ب – کشتیهایی که طول آنها کمتر از ۲۴ متر (۷۹ فوت) باشد.
2) هیچ یک از مقررات این کنوانسیون در مورد کشتیهایی که منحصراً در نقاط ذیل دریانوردی می‌نمایند قابل اجرا نیست:
الف – دریاچه گریت لیکز امریکای شمالی و رودخانه سنت لورنس که به صورت خطی منحنی
از دماغه دروزیه به سمت وست‌پواینت جزیره‌آنتی‌کوستی و در سمت شمال جزیره
آنتی‌کوستی محاذی نصف‌النهار طولی ۶۳ درجه غربی به سمت شرق کشیده شده‌اند.
ب – بحر خزر.
ج – رودخانه‌های پلیت – پارانا و اروگوئه که به صورت خطی منحنی بین پونتارازا (کابوسان آنتونیو) آرژانتین تا پونتادل ایست – اروگوئه کشیده شده است.
ماده ۵ – (فورس‌ماژور)
1) هر کشتی که هنگام عزیمت به مسافرت مشمول مقررات این کنوانسیون نباشد در صورت
انحراف مسیر به سبب بدی هوا یا به هر علت اضطراری دیگر نیز مشمول مقررات این کنوانسیون نخواهد بود.
2) در اجرای مقررات این کنوانسیون دول متعاهد هر گونه انحراف مسیر یا تأخیر ورود
کشتیها را که ناشی از بدی هوا یا علل اضطراری دیگر باشد مورد توجه قرار خواهند داد.
ماده ۶ – تعیین ظرفیتها
تعیین ظرفیتهای ویژه و ناویژه توسط سازمان اداری یا افراد و سازمانهای مجاز
شناخته شده از طرف او انجام خواهد گرفت. در هر صورت مسئولیت کامل تعیین ظرفیتهای
ویژه و ناویژه به عهده سازمان اداری مربوطه خواهد بود.
ماده ۷ – صدور گواهینامه
1) گواهینامه بین‌المللی ظرفیت (۱۹۶۹) برای هر کشتی که ظرفیت ویژه و ناویژه آن طبق این کنوانسیون تعیین شده باشد صادر می‌گردد.
2) گواهینامه مزبور توسط سازمان اداری یا افراد و سازمانهای مجاز شناخته شده از
طرف او صادر می‌شود ولی در هر صورت مسئولیت کامل گواهینامه با سازمان اداری مزبور خواهد بود.
ماده ۸ – صدور گواهینامه توسط دولت دیگر
1) هر دولت متعاهد به درخواست دولت متعاهد دیگر می‌تواند ظرفیت ویژه و ناویژه کشتی
را تعیین و گواهینامه بین‌المللی ظرفیت (۱۹۶۹) را طبق مقررات این کنوانسیون صادر و یا اجازه صدور آن را بدهد.
2) یک نسخه از گواهینامه و رونوشتی از محاسبات ظرفیتها هر چه زودتر برای دولت درخواست‌کننده ارسال خواهد شد.
3) گواهینامه‌ای که به این ترتیب صادر می‌شود باید حاوی توضیحی باشد مبنی بر این
که گواهینامه مذکور بنا به تقاضای دولتی که پرچم بر فراز آن برافراشته شده یا
خواهد شد صادر گردیده و دارای همان اعتبار و رسمیت گواهینامه‌ای خواهد بود که به موجب ماده ۷ صادر شده باشد.
4) گواهینامه‌های بین‌المللی ظرفیت (۱۹۶۹) برای کشتیهای متعلق به دولتهایی که طرف متعاهد این کنوانسیون نیستند صادر نمی‌شود.
ماده ۹ – نمونه گواهینامه
1) گواهینامه فوق به زبان یا زبانهای رسمی کشور صادرکننده تنظیم خواهد شد. هر گاه
زبان مورد استفاده زبانی غیر از فرانسه یا انگلیسی باشد گواهینامه مزبور باید منضم
به متن ترجمه شده آن به یکی از دو زبان مزبور باشد.
2) نمونه گواهینامه باید طبق متنی باشد که در ضمیمه ۲ این کنوانسیون ذکر شده است.
ماده ۱۰ – ابطال گواهینامه
1) با رعایت مستثنیات مقرره در قواعد منضم به این کنوانسیون هر گاه تغییری در
ترتیب ساختمان – گنجایش نحوه استفاده از محوطه‌ها – ظرفیت حمل مسافر که در
گواهینامه سفر قید گردیده – خط بار تعیین شده یا آبخور مجاز کشتی در صورتی که
افزایش ظرفیت ویژه یا ناویژه آن را ایجاب نماید‌به وجود آید گواهینامه بین‌المللی
ظرفیت (۱۹۶۹) صادره از درجه اعتبار ساقط و توسط سازمان اداری باطل خواهد شد.
2) به جز در مواردی که در بند ۳ این ماده ذکر گردیده است – گواهینامه‌ای که توسط
سازمان اداری برای یک کشتی صادر شده در صورتی که کشتی زیر‌پرچم کشور دیگر درآید از درجه اعتبار ساقط خواهد شد.
3) با انتقال کشتی به دولت دیگری که به این کنوانسیون ملحق گردیده گواهینامه
بین‌المللی ظرفیت (۱۹۶۹) به مدت سه ماه یا تا تاریخ صدور مجدد‌گواهینامه
بین‌المللی ظرفیت (۱۹۶۹) یا موقعی که سازمان اداری بخواهد گواهینامه بعدی را
جانشین گواهینامه قبلی نماید در صورتی که زمان آن نزدیکتر باشد به قوت خود باقی خواهد ماند.
دولت متعاهدی که کشتی قبلاً متعلق به او بوده باید هر چه زودتر بعد از تغییر
تابعیت کشتی یک نسخه از گواهینامه‌ای را که هنگام انتقال در اختیار کشتی بوده
همراه با رونوشت محاسبات مربوط به ظرفیت آن جهت سازمان اداری ارسال دارد.
ماده ۱۱ – پذیرش گواهینامه
گواهینامه‌ای که با مسئولیت یک دولت متعاهد طبق مقررات این کنوانسیون صادر گردیده
باشد مورد قبول دولت متعاهد دیگر بوده و در کلیه موارد‌مندرج در این کنوانسیون
دارای همان اعتبار گواهینامه صادر شده توسط آنها می‌باشد.
ماده ۱۲ – بازرسی
1 – هر کشتی که دارای پرچم یکی از دول متعاهد است ممکن است در بنادر سایر دولتهایی که به کنوانسیون ملحق گردیده‌اند مورد بازرسی مأمورین مجاز آن دولت‌ها واقع شود.
این بازرسی فقط به منظور حصول اطمینان از موارد ذیل صورت می‌گیرد:
الف – که کشتی دارای گواهینامه معتبر بین‌المللی ظرفیت (۱۹۶۹) باشد.
ب – که مشخصات اصلی کشتی با مشخصاتی که در گواهینامه مربوطه قید شده منطبق باشد.
2 – این بازرسی نباید در هیچ مورد کوچکترین تأخیری برای کشتی به وجود بیاورد.
3 – در صورتی که در بازرسی معلوم شود که مشخصات اصلی کشتی با آن چه که در
گواهینامه بین‌المللی ظرفیت (۱۹۶۹) ذکر شده مغایر می‌باشد و ایجاب می‌نماید ظرفیت
ویژه یا ناویژه آن افزایش یابد باید بلادرنگ به دولتی که کشتی متعلق به او است اطلاع داده شود.
ماده ۱۳ – مزایای کنوانسیون
هیچ کشتی نمی‌تواند از مزایای این کنوانسیون برخوردار گردد مگر با در دست داشتن گواهینامه معتبری که به موجب این کنوانسیون صادر شده باشد.
ماده ۱۴ – معاهدات و کنوانسیونها و موافقتنامه‌های قبلی
1 – کلیه معاهدات دیگر و کنوانسیونها و موافقتنامه‌ها مربوط به ظرفیت که در حال
حاضر بین دول متعاهد لازم‌الاجرا است برای مدتی که در آنها تعیین شده به قوت خود
باقی می‌ماند و در مورد کشتیهای ذیل به تمام و کمال اجرا خواهد شد:
الف – کشتیهایی که کنوانسیون حاضر درباره آنها اجرا نمی‌شود.
ب – کشتیهایی که نسبت به آنها کنوانسیون حاضر درباره مسائلی که صریحاً راه حلی برای آنها پیش‌بینی نشده باشد قابل اجرا است.
2 – در صورتی که معاهدات – کنوانسیونها یا موافقتنامه‌های مزبور با مقررات این کنوانسیون مغایر باشند مقررات کنوانسیون حاضر باید رعایت گردند.
ماده ۱۵ – ارسال اطلاعات
دول متعاهد تعهد می‌نمایند اطلاعات ذیل را در اختیار سازمان قرار دهند:
الف – تعداد کافی از نمونه گواهینامه‌هایی که به موجب مقررات کنوانسیون حاضر صادر نموده‌اند جهت ارسال به سایر دول متعاهد.
ب – متن قوانین – احکام – تصویبنامه‌ها – مقررات و سایر اسناد لازم‌الاجرای مربوط به موضوعات مختلف که مشمول کنوانسیون حاضر می‌باشند.
ج – فهرست مؤسسات غیر دولتی که مجازند از جانب آنها در مورد موضوعات مربوط به ظرفیتهای مختلف اقدام نمایند جهت ارسال به سایر دول متعاهد.
ماده ۱۶ – امضاء – تصویب و الحاق
1 – این کنوانسیون به مدت شش ماه از تاریخ ۲۳ ژوئن ۱۹۶۹ جهت امضاء و از آن پس به
منظور الحاق مفتوح خواهد بود. دول عضو سازمان ملل متحد یا هر یک از مؤسسات تخصصی
یا مؤسسه بین‌المللی انرژی اتمی یا طرفهای اساسنامه دادگاه دادگستری بین‌المللی
می‌توانند با رعایت یکی از ترتیبات ذیل طرف این کنوانسیون گردند:
الف – امضاء بدون قید تصویب.
ب – امضاء مشروط به تصویب با اعلام بعدی تصویب.
ج – الحاق.
2 – تصویب یا الحاق با تسلیم سند یا سند الحاق به سازمان تحقق می‌یابد و سازمان
باید کلیه دولتهایی را که کنوانسیون حاضر را امضاء نموده‌اند یا به آن‌ملحق
شده‌اند از تصویبنامه‌های جدید و الحاقها و تاریخ تسلیم سند آنها مطلع نماید
سازمان همچنین هر گونه امضایی را که طی شش ماه از تاریخ ۲۳ژوئن ۱۹۶۹ نسبت به
کنوانسیون انجام شده باشد به اطلاع دولتهایی که قبلاً کنوانسیون را امضاء نموده‌اند خواهد رسانید.
ماده ۱۷ – لازم‌الاجرا شدن
1 – این کنوانسیون ۲۴ ماه پس از تاریخی که بیش از ۲۴ دولت که جمعاً ظرفیت ناوگان
بازرگانی آنها کمتر از ۶۵ درصد ناویژه ناوگان بازرگانی جهانی‌نباشد و طبق ماده ۱۶
بدون قید تصویب یا الحاق آن را امضاء نموده باشند به موقع اجرا در خواهد آمد.
سازمان تاریخ لازم‌الاجراء شدن کنوانسیون را به اطلاع کلیه دولی که کنوانسیون
حاضر را امضاء نموده‌اند و یا به آن ملحق شده‌اند خواهد رساند.
2 – در مورد دولی که سند تصویب کنوانسیون یا الحاق به آن را طی ۲۴ ماه اشاره شده
در بند ۱ این ماده در اختیار سازمان گذارده باشند تصویب یا الحاق آنها از تاریخ
لازم‌الاجراء شدن این کنوانسیون یا سه ماه پس از تاریخ تسلیم سند آن، هر یک که مؤخر باشد، به موقع اجرا در خواهد آمد.
3 – تاریخ اجرای این کنوانسیون نسبت به دولتهایی که سند تصویب یا الحاق خود را پس
از تاریخ لازم‌الاجراء شدن آن در اختیار سازمان بگذارند سه ماه پس از تاریخی خواهد
بود که سند تصویب یا الحاق را ارسال نموده‌اند.
4 – پس از تاریخی که طی آن کلیه اقداماتی که برای اصلاح این کنوانسیون لازم بوده
معمول گردید یا کلیه تصویب‌های لازم به موجب بند فرعی ب از بند ۲ ماده ۱۸ به اتفاق
آراء اخذ شد تسلیم هر گونه سند تصویب یا الحاق نسبت به اصلاحیه نیز قابل اجرا خواهد بود.
ماده ۱۸ – اصلاحات
1 – این کنوانسیون می‌تواند بنا به پیشنهاد هر یک از دول متعاهد طبق یکی از ترتیبات مشروحه در این ماده اصلاح گردد.
2 – اصلاح از طریق پذیرش به اتفاق آراء:
الف – هر گونه اصلاحی که بنا به تقاضای یکی از دول متعاهد نسبت به این کنوانسیون
لازم باشد باید توسط سازمان جهت رسیدگی و پذیرش و به اتفاق آراء به دول متعاهد دیگر ابلاغ گردد.
ب – هر گونه اصلاح مشابه دوازده ماه پس از تاریخ پذیرش آن از طرف کلیه دول متعاهد
به موقع اجرا در خواهد آمد مگر این که تاریخ نزدیکتری مورد توافق قرار گیرد.
دولت متعاهدی که پذیرش یا رد اصلاحیه را طی ۲۴ ماه از تاریخ اولیه اعلام ننماید اصلاح مزبور از طرف او پذیرفته شده تلقی خواهد شد.
3 – اصلاح پس از رسیدگی در سازمان:
الف – بنا به تقاضای یکی از دول متعاهد هر گونه پیشنهاد اصلاحی نسبت به این
کنوانسیون در سازمان مورد رسیدگی قرار می‌گیرد و در صورتی که با اکثریت دو سوم
آراء اعضای حاضر در کمیته ایمنی دریانوردی سازمان تصویب شد حداقل شش ماه قبل از
این که مورد رسیدگی مجمع عمومی سازمان‌قرار گیرد به کلیه دول متعاهد ابلاغ می‌شود.
ب – هر گاه اصلاحه‌ای با اکثریت دو سوم آراء اعضای حاضر و رأی‌دهنده در مجمع به
تصویب برسد سازمان اصلاح مزبور را جهت پذیرش به کلیه دول متعاهد اطلاع می‌دهد.
ج – چنین اصلاحی دوازده ماه پس از تاریخ پذیرش آن از طرف دو سوم دول متعاهد به
موقع اجرا در خواهد آمد اصلاح مزبور در موردی کلیه دول‌متعاهد اجرا خواهد شد مگر
در مورد دولی که قبل از به اجرا درآمدن، عدم پذیرش اصلاح را اعلام نمایند.
د – مجمع می‌تواند با اکثریت دو سوم آراء حاضر و رأی‌دهنده در جلسه‌ای که دو سوم
آراء نمایندگان دولی که در کمیته ایمنی دریانوردی شرکت دارند‌برای دادن رأی در آن
حضور داشته باشند اتخاذ تصمیم نماید که اصلاح دارای چنان اهمیتی است که دولت
متعاهدی که اعلامیه موضوع بند فرعی ج‌این بند را صادر کرده و طی دوازده ماه پس از
به اجرا درآمدن اصلاحیه، پذیرش خود را نسبت به آن اعلام ننموده در انقضای مدت باید
از عضویت این‌کنوانسیون محروم گردد. این تصمیم منوط به پذیرش قبلی از طرف دو سوم دول متعاهد است.
ه – هیچ یک از مندرجات این بند مانع آن نیست که یکی از دول پس از دادن یک نوبت
پیشنهاد اصلاح به موجب این بند نتواند بار دیگر نسبت به‌پیشنهاد اقدامی که به موجب بند ۲ یا ۴ این ماده مناسب به نظر برسد اقدام نماید.
4 – اصلاح به وسیله یک کنفرانس:
الف – بنا به تقاضای یک دولت متعاهد که مورد موافقت حداقل یک سوم دول متعاهد دیگر
قرار گرفته باشد سازمان به منظور رسیدگی به اصلاحات مربوط به این کنوانسیون از دول
متعاهد جهت تشکیل کنفرانسی دعوت به عمل می‌آورد.
ب – سازمان هر گونه اصلاحی را که با اکثریت دو سوم آراء دول حاضر و رأی‌دهنده در
چنین کنفرانسی به تصویب می‌رسد جهت اعلام موافقت سایر دول متعاهد ابلاغ می‌نماید.
ج – اصلاح مزبور دوازده ماه پس از تاریخ پذیرش آن از طرف دو سوم دول متعاهد به
موقع اجرا در خواهد آمد. چنین اصلاحیه‌ای در مورد کلیه دول‌متعاهد لازم‌الاجرا است
مگر دولی که قبل از لازم‌الاجرا شدن آن اعلام عدم پذیرش اصلاحات را بنمایند.
د – کنفرانسی که به موجب بند فرعی الف این بند با اکثریت دو سوم آراء حاضرین در
جلسه تشکیل می‌گردد می‌تواند هنگام تصویب اصلاحیه چنین اتخاذ تصمیم نماید که
اصلاحیه دارای چنین اهمیتی است که هر یک از دول متعاهد که به موجب بند فرعی ج این
بند عدم پذیرش اصلاحیه را طی‌مدت دوازده ماه پس از به اجرا درآمدن آن اعلام نماید
در انقضای مدت از عضویت این کنوانسیون محروم گردد.
5 – سازمان باید اصلاحاتی را که به موجب این ماده به موقع به اجرا درمی‌آید با تعیین تاریخ لازم‌الاجرا شدن آنها به کلیه دول متعاهد اطلاع دهد.
6 – هر گونه پذیرش یا اعلامیه‌ای که موضوع این ماده واقع شود باید کتباً به سازمان اعلام گردد تا وصول آن را به اطلاع تمام دول متعاهد برساند.
ماده ۱۹ – فسخ
1 – کنوانسیون حاضر را می‌توان پس از انقضای مدت پنج سال از تاریخ لازم‌الاجرا شدن آن نسبت به هر دولتی که چنین تقاضایی داشته باشد منفسخ تلقی کرد.
2 – فسخ کنوانسیون باید طی سندی به سازمان اعلام گردد تا همراه با تاریخ وصول آن به اطلاع کلیه دول متعاهد برسد.
3 – اعلام مذکور پس از یک سال وصول آن توسط سازمان یا مدت بیشتری که ممکن است در اطلاعیه قید شده باشد دارای اثر اجرایی خواهد بود.
ماده ۲۰ – سرزمینها
1 – الف – سازمان ملل متحد در مواردی که مسئولیت اداره سرزمین را به عهده دارد یا
هر دولت متعاهدی که مسئولیت اداره روابط بین‌المللی یک سرزمین را تقبل نموده باید
هر چه زودتر با مقامات سرزمین مربوط به خود در مورد شمول این کنوانسیون نسبت به آن
سرزمین مشاوره نموده و به این منظور تدابیر شایسته‌ای را اتخاذ کند و ممکن است در
هر موقع با اعلام کتبی نظر خود را در این باره به سازمان ابلاغ نماید.
1 – ب – این کنوانسیون از تاریخ وصول اعلامیه یا تاریخ دیگری که در اعلامیه قید شده باشد در سرزمین مورد نظر قابل اجرا است.
2 – الف – سازمان ملل متحد یا هر دولت متعاهد که به موجب بند فرعی الف از بند “۱”
این ماده اعلامیه‌ای صادر کرده باشد هر موقع پس از انقضای مدت پنج سال از تاریخ
شمول کنوانسیون می‌تواند طی اعلام کتبی دیگری که به سازمان اطلاع دهد که از شمول
کنوانسیون نسبت به سرزمینی که ضمن‌اعلامیه تعیین شده است خودداری گردد.
2 – ب – شمول کنوانسیون نسبت به سرزمینی که در اعلامیه تعیین می‌گردد با انقضای یک
سال از تاریخ وصول آن به سازمان یا مدت زمان بیشتری که در آن ذکر شده باشد متوقف می‌شود.
3 – سازمان کلیه دول متعاهد را از شمول آن نسبت به هر یک از سرزمینهای موضوع بند ۱
این ماده و عدم شمول آن نسبت به هر یک از سرزمینهای موضوع بند ۲ با ذکر تاریخی که
شمول یا عدم شمول مذکور به موقع اجرا گذارده شده است مطلع می‌نماید.
ماده ۲۱ – سپرده و ثبت کنوانسیون
1 – این کنوانسیون نزد سازمان سپرده خواهد شد و دبیر کل سازمان نسخ گواهی شده آن
را به تمام دول امضاء‌کننده و کلیه دولی که با اعلام موافقت خود بدان ملحق شده‌اند
ارسال خواهد داشت.
2 – به مجرد این که کنوانسیون به موقع اجرا گذارده شود متن آن توسط دبیر کل سازمان به دبیرخانه ملل متحد ارسال می‌گردد تا طبق ماده ۱۰۲ منشور ملل متحد ثبت و منتشر گردد.
ماده ۲۲ – زبانها
این کنوانسیون در یک نسخه به زبانهای انگلیسی و فرانسه تنظیم شده و هر دو متن متساویاً معتبر می‌باشند.
ترجمه‌های رسمی به زبانهای روسی و اسپانیایی تهیه و ضمیمه اصل امضاء شده آن به سازمان سپرده خواهد شد.
بنا به مراتب امضاء‌کنندگان ذیل که دارای اختیارات لازم دولت‌های خود به این منظور می‌باشند کنوانسیون حاضر را امضاء نمودند.
لندن بیست و سوم ژوئن ۱۹۶۹
ضمیمه ۱ – قواعد برای محاسبه ظرفیت ویژه و ناویژه کشتیها
قاعده ۱ – کلیات
1 – ظرفیت کشتی شامل ظرفیت ویژه و ناویژه آن است.
2 – ظرفیت ناویژه و ظرفیت ویژه باید طبق شرایط این مقررات تعیین گردد.
3 – ظرفیت ناخالص و ظرفیت خالص انواع کرجیهای جدیدی که شکل ساختمانی آنها طوری است
که مانع اجراء یا مغایر مقررات این قواعد می‌باشد باید توسط “سازمان اداری” تعیین گردد.
شرح روشهایی که برای این نوع تعیین ظرفیت به کار رفته است باید توسط “سازمان
اداری” به سازمان اطلاع داده شود تا در اختیار دول متعاهد قرار گیرد.
قاعده ۲ – تعریف اصلاحاتی که در ضمائم به کار برده شده است
1 – عرشه فوقانی
عرشه فوقانی بالاترین و کاملترین عرشه واقع در معرض تحولات جوی و دریا است و برای
بستن کلیه دریچه‌هایی که در معرض تحولات جوی قرار‌دارند همچنین دریچه‌های جانبی
کشتی که در قسمت زیرین آن قرار گرفته‌اند مجهز به وسائل و درپوشهای غیر قابل نفوذ
دائمی است در کشتی که برای‌دسترسی به عرشه فوقانی آن از پله استفاده می‌شود
پایین‌ترین حد فاصل عرشه مجاور ادامه آن در موازات قسمت فوقانی عرشه به منزله عرشه فوقانی تلقی می‌گردد.
2 – اندازه حد فاصل عمقی کشتی از تیر حمال
الف – اندازه حد فاصل عمقی کشتی فاصله عمودی است که از روی تیر حمال کشتی تا زیر
عرشه فوقانی اندازه‌گیری می‌شود. در کشتیهای چوبی و‌آهنی این فاصله از لبه پائین
بریدگی تیر حمال اندازه‌گیری می‌شود. در صورتی که شکل قسمت پائین قسمت وسط کشتی
گرد یا دارای حاشیه‌های چوبی‌یا آهنی ضخیم باشد این فاصله از نقطه‌ای که سطح مسطح
کف به طرف داخل ادامه پیدا کرده و پهلوی تیر حمال کشتی را قطع می‌کند اندازه‌گیری‌می‌شود.
ب – در کشتیهایی که دارای لبه‌های مدور می‌باشند اندازه حد فاصل عمقی کشتی از
نقطه تقاطع عمقی کشتی باید از آنجا اندازه‌گیری شود عمق مزبور‌باید از خط علامت
قسمت پایین عرشه که در موازات قسمت برآمده امتداد دارد اندازه‌گیری شود.
3 – عرض
عرض حداکثر پهنای کشتی است که در کشتیهایی که پوشش بدنه آنها فلزی است از وسط کشتی تا خط اندازه حد فاصل عمق کشتی و در کشتیهایی که پوشش غیر فلزی دارند تا سطح خارجی بدنه آنها اندازه‌گیری شده است.
4 – فضاهای بسته
فضاهای بسته تمام فضاهای محدود به وسیله بدنه کشتی – دیواره‌های تیغه‌ای یا
دیواره‌های ثابت یا قابل حمل و نقل و پلها یا پوششهای غیر دائمی یا سایبانهای قابل
حمل می‌باشند هیچ گونه بریدگی در روی پل یا فضای خالی در بدنه کشتی یا در عرشه یا
در پوشش سقف محوطه یا در دیواره‌های تیغه‌ای یا دیواره‌های ثابت محوطه و یا عدم
وجود دیواره‌های تیغه‌ای یا دیواره‌های ثابت مانع از آن نیست که فضایی جزء فضای بسته محسوب گردد.
5 – فضاهای مستثنی
علیرغم شرایط بند (۴) این مقررات فضاهایی که در بند فرعی الف تا ه این بند به
آنها اشاره شده فضاهای مستثنی نامیده می‌شوند و جزو فضاهای بسته منظور نمی‌گردند.
معذالک فضاهایی که حداقل یکی از شرایط ذیل در آنها رعایت شده باشد به منزله فضای بسته تلقی خواهند شد:
فضای مجهز به طبقه‌بندی یا سایر وسائل ایمنی کالا یا انبار باشد.
در و پنجره‌های مجهز به وسائل انسداد باشند.
در ساختمان امکانات بسته شدن این قبیل در و پنجره‌های پیش‌بینی شده باشد.
الف – ۱ – فضای واقع در داخل ساختمان مقابل آخرین دریچه‌ای که از عرشه‌ای به عرشه
دیگر ادامه دارد مگر محوطه‌ای محصوری که ارتفاع آن بیش از۲۵ میلیمتر (۱اینچ) از
ارتفاع تیرهای عرشه مجاور آن بلندتر نیست دارای عرضی معادل یا بیشتر از ۹۰ درصد
عرض عرشه در جهت دهانه فضای خالی‌باشد. این شرط باید طوری عملی گردد که از فضاهای
بسته تنها بین فضای خالی تحتانی مذکور در قسمت بال از خطی که در موازات خط بالای
فضای‌خالی است فاصله‌ای برابر نصف وسعت عرشه در مسیر ادامه فضای خالی مستثنی شود.
(تصویر ۱ در ضمیمه ۱)
الف – ۲ – چنانچه وسعت فضا به علت ترتیباتی به غیر از تقارب پوشش خارجی کمتر از
90 درصد عرض عرشه باشد باید تنها بین خط فضای خالی و خطی در موازات نقطه‌ای که عرض
عرشه برابر یا کمتر از ۹۰ درصد می‌شود از کلیه فضاهای بسته مستثنی گردد (تصویر ۲ و ۳ و ۴ در ضمیمه ۱)
الف – ۳ – صرف نظر از دیواره‌ها یا نرده‌ها وقتی فاصله‌ای کاملاً باز و دو محوطه
را که مستثنی شدن یک یا هر دوی آنها به موجب بند فرعی (الف) (۱) یا (الف) (۲)
مجاز گردیده از یکدیگر جدا می‌کند در صورتی که خط مرز بین این دو محوطه کمتر از
نصف عرض عرشه باشد مستثنی کردن آنها نباید صورت گیرد (تصویر ۵ و ۶ در ضمیمه ۱).
ب – فضاهای واقع در زیر عرشه یا سقفهای سرپناه رو به دریا یا در معرض هوا که جز
حائل‌های نگهدارنده هیچ گونه بستگی دیگری با قسمتهای مجاور‌بدنه کشتی ندارند در
چنین فضاهایی می‌توان از نرده یا دیواره یا نصب حائلهایی در کناره کشتی استفاده
نمود مشروط بر این که فاصله بین بالای نرده‌ها‌یا دیواره کمتر از ۷۵% متر (۲.۵
فوت) یا یک سوم ارتفاع سطح (هر یک که بیشتر است) نباشد (تصویر ۷ در ضمیمه ۱).
ج – فضاهای ممتد از سمتی به سمت دیگر ساختمان که مستقیماً در مسیر سطوح خالی سمت
مقابل قرار دارند و ارتفاع آنها نباید کمتر از ۰.۰۷۵ متر(۲.۵ فوت) یا یک سوم
ارتفاع ساختمان (هر یک که بیشتر است) باشد. در صورتی که سطح مزبوری طوری است که
فقط در یک سمت دارای ساختمان‌است فضایی که باید مستثنی گردد باید در داخل و از سطح
خالی تا نصف بیشتر عرض عرشه در جهت محوطه خالی محدود شود. (تصویر ۸ در ضمیمه۱).
د – فضاهای واقع در ساختمانی که مستقیماً زیر یک فضای سرباز در روی عرشه قرار
دارند مشروط بر این که چنین فضایی در مجاورت هوا باشد و‌فضای مستثنی شده از فضای بسته منحصر به فضای خالی باشد. (تصویر ۹ در ضمیمه ۱).
ه – گودی حاشیه دیواره ساختمان واقع در مجاورت هوا که دهانه آن بدون هیچ گونه
وسیله انسداد از عرشه‌ای تا عرشه دیگر امتداد دارد. مشروط بر اینکه وسعت داخلی آن
بیشتر از وسعت دهانه ورودی آن نبوده و امتدادش در داخل ساختمان بیش از دو برابر عرض دهانه ورودی آن نباشد. (تصویر ۱۰در ضمیمه ۱).
6 – مسافر – مسافر به کسانی غیر از افراد ذیل اطلاق می‌گردد:
الف – فرمانده و کارکنان کشتی یا افراد دیگری که تحت عنوان برای انجام امور کشتی استخدام شده‌اند.
ب – اطفال کمتر از یک سال.
7 – فضاهای مخصوص کالا
فضاهای مخصوص کالا که باید در محاسبه ظرفیت خالص منظور گردد فضاهای بسته‌ای هستند
– برای کالاهایی که از کشتی تخلیه می‌شوند مشروط بر‌این که فضاهای مزبور در ظرفیت
ویژه منظور شده باشد. این فضاها باید با علامت ثابت حرف CC (قسمت کالا) مشخص شوند
و حروف مزبور طوری‌قرار داده شوند که بلندی آنها از ۱۰۰ میلیمتر (۴ اینچ) کمتر نبوده و به خوبی قابل رویت باشند.
8 – غیر قابل نفوذ بودن در برابر شرایط جوی
غیر قابل نفوذ بودن بدین معنی است که در کلیه شرایط جوی در دریا آب به داخل کشتی نفوذ ننماید.
قاعده ۳ – ظرفیت ناویژه
ظرفیت ناویژه (GT) کشتی به وسیله فرمول زیر تعیین می‌گردد:
GT=KIV
در صورتی که =V بعد کلی تمام محوطه‌های بسته کشتی به متر مکعب باشد.
KI=0.2+0.02 Log 10((V)) یا طبق جدول ضمیمه
قاعده ۴ – ظرفیت ویژه
1 – ظرفیت ویژه (NT) کشتی که از طریق فرمول زیر به دست می‌آید: که در آن
NT=K_2 * V_c.(-(4)/(3) * (d)/(D))((2)) + K_3.(N_1-(N)/(1)*(2)/(O))
الف – عامل (۴)/(۳) * (d)/(D))((2))نباید بزرگتر از واحد گرفته شود.
ب – عبارت ریاضی K_2 * V_c (-(4)/(3) * (d)/(D))((2)) نباید کمتر از CT0.25 گرفته شود.
ج – NT نباید کمتر از GT0.30 گرفته شود.
و در آن:
=Vc حجم کلی فضاهای کالا به متر مکعب
0.۲+۰.۰۲ log_10 * V_c=K_2 (یا طبق جدول ضمیمه ۲).
K3((10000).(10000+GT))1.25
=D اندازه حد فاصل عمق وسط کشتی به متر به طوری که در قاعده ۲ (۲) شرح داده شد.
=d اندازه حد فاصل آبخور وسط کشتی به متر به طوری که در بند (۲) این قاعده شرح داده شده است.
=N1 تعداد مسافرین کابین‌هایی که بیش از ۸ تختخواب ندارند.
=N2تعداد سایر مسافرین.
=N1+N2 مجموع ظرفیت حمل مسافر کشتی طبق آن چه در گواهینامه کشتی اشاره شد چنان چه
N1+N2 کمتر از ۱۳ نفر باشد N2 , N1 باید صفر گرفته شود.
ظرفیت غیر خالص آن چه به موجب مقررات قاعده (۳) تعیین شده.
2 – اندازه حد فاصل آبخور (d) که در بند (۱) این قاعده به آن اشاره شد باید یکی از آبخورهای مشروح ذیل باشد:
الف – برای کشتیهایی که اجرای کنوانسیون بین‌المللی خط شاهین اجباری است طبق
همین کنوانسیون آبخور مربوط به خط شاهین تابستانی (غیر از شاهین الوار) تعیین شده.
ب – جهت کشتیهای مسافری آبخور مربوط به بلندترین خط بار تعیین شده طبق کنوانسیون
بین‌المللی حفظ جان اشخاص در دریا که در دست اجرا‌است یا سایر موافقتنامه‌های بین‌المللی.
ج – جهت کشتیهایی که کنوانسیون بین‌المللی خط شاهین در مورد آنها قابل اجرا نیست
ولی برای آنها خط باری طبق شرایط ملی تعیین شده آبخور مربوط به خط بار تابستانی که برای آن تعیین شده.
د – برای کشتیهایی که خط باربری آنها تعیین نشده ولی آبخور آنها طبق شرایط ملی محدود می‌باشد حداکثر آبخور مجاز.
ه – برای سایر کشتیهای ۷۵ درصد اندازه حد فاصل عمقی وسط کشتی به طوری که در قاعده ۲ (۲) شرح داده شد.
قاعده ۵ – تغییر ظرفیت و شیوه
1 – وقتی مشخصات کشتی از قبیل N1 – d – VC – V یا N2 به طوری که در قاعده ۳ و ۴
شرح داده شد تغییر می‌نماید و این تغییر موجب می‌گردد ظرفیتی که طبق شرایط قاعده ۴
تعیین شده افزایش یابد ظرفیت ویژه کشتی باید بر حسب مشخصات جدید تعیین و بلادرنگ مورد عمل قرار گیرد.
2 – کشتی که برای آن خط باری که در تبصره (۲) (الف) و (۲) (ب) قاعده ۴ به آن
اشاره شد تعیین می‌شود طبق مقررات قاعده (۴) فقط یک ظرفیت ویژه باید برای آن تعیین
شود و ظرفیت مزبور متناسب و قابل اجرا برای خط باری که برای کار کشتی تعیین شده باشد.
3 – وقتی مشخصات کشتی از قبیل N1 – d – Vc – V یا N2 که در قاعده (۳) و (۴) شرح
داده شد تغییر می‌نماید یا هنگامی که خط بار تعیین شده‌در بند (۲) این قاعده به
علت تغییر کار کشتی تغییر می‌نماید و این تغییر موجب تقلیل ظرفیت که طبق مقررات
قاعده ۴ تعیین شده تا دوازده ماه پس از‌تاریخ گواهینامه فعلی گواهینامه بین‌المللی
ظرفیت (۱۹۶۹) دیگری که حاوی ظرفیت ویژه جدید باشد صادر نخواهد شد مشروط بر این که مشمول شرایط ذیل نباشد:
الف – چنانچه کشتی به پرچم دولت دیگری منتقل شده باشد و یا
ب – اگر کشتی در دست تغییرات یا اصلاحاتی قرار گیرد که از نظر دستگاه اداری دارای
خواص مهمی باشد از قبیل برداشتن بنایی از قسمت فوقانی‌کشتی و این عمل ایجاب نماید خط بار تعیین شده کشتی تغییر نماید یا
ج – برای کشتیهای مسافربری که به کار حمل تعداد زیادی مسافر بدون اتاق گمارده می‌شود از قبیل حمل زوار.
قاعده ۶ – محاسبه حجم‌ها
1 – کلیه اندازه‌های منظور شده در محاسبه ظرفیت ویژه و ناویژه باید بدون در نظر
گرفتن لوازم یا انبارها و نظیر آنها تا سمت داخل بدنه یا پوشش حاشیه بدنه در
کشتیهای فلزی و تا سطح خارجی لبه یا تا سمت داخل سطوح حاشیه لبه در کشتیهایی از جنس دیگری اندازه‌گیری شود.
2 – اندازه زائده‌ها در حجم کلی باید منظور گردد.
3 – اندازه محوطه‌های رو به دیوار را می‌توان از حجم کلی مجزا نمود.
قاعده ۷ – اندازه‌گیری و محاسبه کلیه اندازه‌هایی که در محاسبه حجم‌ها به کار برده می‌شود باید تا قریب‌ترین سانتیمتر یا ۱.۲۰ فوت اندازه گرفته شود.
2 – حجم‌ها باید بر حسب روشهایی که معمولاً برای محوطه مربوطه مورد قبول می‌باشد و با دقتی مورد تأیید سازمان اداری قرار گیرد محاسبه گردد.
3 – محاسبه‌ها باید به قدر کافی مشروح و بررسی آن آسان باشد.
ضمیمه شماره ۱
ارقامی که در قاعده ۲(۵) به آنها اشاره شده است.
در ارقام زیر:
O= فضای مستثنی.
C= فضای بسته.
I= فضایی که باید به عنوان بسته تلقی گردد.
قسمتهای هاشور زده مشمول فضای بسته خواهد بود.
B= عرض عرشه در محل دریچه فوقانی.
در کشتیهایی که لبه بالایی دیوار آنها گرد باشد عرض کشتی به ترتیبی که در تصویر شماره ۱۱ نشان داده شده است محاسبه می‌گردد.
>تصویر:
>جدول:
گواهینامه
گواهینامه بین‌المللی ظرفیت (۱۹۶۹)
محل مهر رسمی
این گواهینامه بر اساس مقررات قرارداد بین‌المللی اندازه‌گیری ظرفیت کشتیها (۱۹۶۹) با کسب اجازه از طرف دولت ….
(مشخصات کامل کشور مربوطه)
که قرارداد از تاریخ … در آن رسماً به موقع اجرا گذارده شده است به وسیله …
(مشخصات کامل شخص یا سازمان صلاحیتداری که به موجب مقررات کنوانسیون بین‌المللی
اندازه‌گیری ظرفیت کشتیها (۱۹۶۹) معین شده باشد.)
>جدول:
*>>پاورقی: به اقتضای مورد تاریخ که تیر حمال (Keel) نصب شده یا تاریخی که کشتی در مرحله‌ای نظیر آن از مراحل ساخت باشد (ماده ۲ (۶) یا‌تاریخی که در کشتی در آن تاریخ تغییراتی داده شده یا تجدید ساخت گردیده باشد (ماده ۳(۲) (ب).
>جدول:
ظرفیتهای کشتی عبارتند از:
ظرفیت ناویژه ……
ظرفیت ویژه ……
گواهی می‌شود که ظرفیتهای این کشتی بر اساس مقررات کنوانسیون بین‌المللی اندازه‌گیری ظرفیت کشتیها (۱۹۶۹) تعیین گردیده است.
در تاریخ …… در ……
(تاریخ صدور) …… (محل صدور گواهینامه) ……
(امضای مقام صادرکننده گواهینامه)
و.یا
(مهر سازمان صادرکننده)
پس از امضاء عبارت زیر باید اضافه شود:
امضاء‌کننده زیر اعلام می‌دارد که از طرف دولت مذکور مجاز در صدور این گواهینامه می‌باشد.
امضاء
>جدول:
کنوانسیون فوق مشتمل بر بیست و دو ماده و دو ضمیمه و یک فرم گواهینامه منضم به قانون الحاق دولت شاهنشاهی ایران به کنوانسیون بین‌المللی اندازه‌گیری ظرفیت کشتیها می‌باشد.
رییس مجلس سنا – جعفر شریف‌امامی