ماده واحده – موافقتنامه اصلاحی مربوط به تأسیس مؤسسه بین‌المللی روشهای سوادآموزی بزرگسالان بین دولت شاهنشاهی ایران و یونسکو که نسخه‌ای از آن ضمیمه است مشتمل بر یک مقدمه و ۱۳ ماده که مورد موافقت نمایندگان دولت ایران و یونسکو در پاریس قرار گرفته است تصویب و به دولت اجازه داده می‌شود اسناد تصویب آن را مبادله نماید.
قانون فوق مشتمل بر یک ماده و متن موافقتنامه اصلاحی پس از تصویب مجلس سنا در جلسه روز دوشنبه ۱۳۵۱.۳.۸، در جلسه روز پنجشنبه بیست و پنجم خردادماه یک هزار و سیصد و پنجاه و یک شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی
موافقتنامه بین یونسکو و دولت ایران
به منظور تأسیس مؤسسه بین‌المللی روشهای سوادآموزی بزرگسالان
نظر به اینکه کنفرانس عمومی یونسکو در چهاردهمین اجلاسیه خود مدیر کل را مجاز نمود که “برنامه آزمایشی با سواد نمودن مردم دنیا را از طریق کمک به مساعی دولت‌های عضو برای گسترش بیش از پیش مبارزه علیه بیسوادی اجرا نموده و توسعه دهد” (قطعنامه ۱۴ – G – 442 – 1)
نظر به این که دولت ایران پیشنهاد نموده است که برای تأسیس و فعالیت یک مؤسسه بین‌المللی روشهای تعلیم بزرگسالان در سرزمین خود تشریک مساعی نماید.
با تمایل به انعقاد موافقت‌نامه‌ای به منظور تأمین تأسیس و فعالیت “مؤسسه” مزبور و تعیین مدت و شرایط کمکی که اعطاء خواهد شد.
سازمان تربیتی و علمی و فرهنگی ملل متحد که از این پس “سازمان” نامیده می‌شود و دولت ایران که از این پس “دولت” نامیده خواهد شد به شرح زیر موافقت نمودند:
ماده ۱ – تأسیس.
دولت موافقت می‌نماید که در طی سال ۱۹۶۸ به منظور ایجاد مؤسسه بین‌المللی روشهای سوادآموزی بزرگسالان در ایران – که از این پس مؤسسه خوانده خواهد شد طبق مقررات موافقتنامه حاضر هر نوع اقدام لازم را به عمل آورد.
ماده ۲ – مشارکت.
مؤسسه به صورت دستگاهی خودمختار در خدمت دولت‌های عضو و اعضای وابسته به سازمان خواهد بود.
ماده ۳ – وظائف.
1 – وظائف مؤسسه عبارت خواهد بود از تهیه اسناد و مدارک و تأمین خدمات تحقیقی و تعلیماتی در مورد روشها و وسائل و لوازم و فنون مربوط به با‌سواد کردن بزرگسالان برای دول عضو اعضای پیوسته سازمان.
برای حصول این مقصود مؤسسه اقدامات زیر را به عمل خواهد آورد:
الف – جمع‌آوری و طبقه‌بندی و مبادله اسناد و مدارک مربوط به آموزش و برنامه‌های سوادآموزی تابعی و سوادآموزی معمولی.
ب – انجام مطالعات تطبیقی در روشها – وسائل – لوازم و فنون مورد استفاده در برنامه‌های سوادآموزی تابعی در ممالک مختلف جهان و تشویق تحقیق در زمینه روشهای سوادآموزی تابعی به منظور توسعه متدلژی مبارزه با بیسوادی که با احتیاجات بزرگسالان در موقعیتهای متفاوت اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی مطابقت داشته باشد.
ج – تشکیل و اداره سمینارها و دوره‌های تخصصی آموزشی در زمینه روشها و وسائل و لوازم و فنون مبارزه با بیسوادی در سطح بالاتر از عادی برای کارمندان عالیرتبه برنامه‌های مبارزه با بیسوادی.
2 – مؤسسه وظایف مزبور را از روی تاریخ و به ترتیب حق تقدم مذکور در فوق مرحله‌بندی خواهد نمود.
ماده ۴ – هیأت مدیره.
1 – مؤسسه به وسیله هیأت مدیره‌ای مرکب از اشخاص زیر اداره خواهد شد:
الف – یک نماینده از طرف دولت
ب – یک نماینده از طرف هر یک از دول عضو یا عضو پیوسته سازمان که به گردش امور مؤسسه کمک اساسی می‌نماید و طبق تصمیم هیأت مدیره دارای کرسی می‌باشد.
ج – یک نماینده از طرف مدیر کل سازمان.
د – یک نماینده از طرف هر سازمان بین‌الدول دیگر که به گردش امور مؤسسه کمک اساسی می‌نماید و طبق تصمیم هیأت مدیره دارای کرسی می‌باشد.
2 – رییس هیأت مدیره به وسیله خود هیأت انتخاب خواهد شد.
3 – هیأت مدیره برای گردش امور مؤسسه دارای کلیه اختیارات لازم خواهد بود، برنامه و بودجه مؤسسه به تصویب هیأت مدیره خواهد رسید.
گزارشهای سالیانه که طبق ماده ۷ این موافقتنامه توسط مدیر مؤسسه هیأت مدیره تقدیم می‌گردد به وسیله هیأت مزبور مورد رسیدگی قرار خواهد گرفت و هیأت دستورهایی را که مناسب بداند به مدیر مؤسسه صادر خواهد نمود. آیین‌نامه‌های مالی و مقررات استخدامی به تصویب هیأت مدیره خواهد رسید.
4 – اجلاسیه عادی هیأت مدیره سالی یک مرتبه و اجلاسیه فوق‌العاده هیأت مدیره بنا به دعوت رییس هیأت تشکیل خواهد شد. رییس هیأت می‌تواند به اراده خود یا به پیشنهاد مدیر کل سازمان یا بنا به تقاضای سه نفر از اعضای هیأت مدیره جلسه فوق‌العاده تشکیل دهد.
5 – تهیه و تصویب آیین‌نامه داخلی هیأت مدیره به عهده خود هیأت خواهد بود.
ماده ۵ – کمیته‌ها.
1 – هیأت مدیره به منظور تأمین گردش مؤثر کار مؤسسه در خلال اجلاسیه‌ها اختیاراتی را که لازم بداند به یک کمیته ثابت فرعی که شرایط عضویت در آن را خود تعیین می‌نماید تفویض خواهد نمود.
2 – هیأت مدیره می‌تواند مبادرت به تعیین یک کمیته مشورتی که شرایط عضویت و حدود اختیارات آن را خود تعیین می‌کند به نماید. کمیته مزبور نظر مشورتی خود را درباره برنامه و نحوه اجرای آن به هیأت مدیره و مدیر مؤسسه اعلام خواهد نمود.
ماده ۶ – دبیرخانه.
1 – برای حسن انجام وظایف مؤسسه دبیرخانه با یک مدیر و یک قائم مقام و کارمندان مورد لزوم تشکیل خواهد شد.
2 – مدیر دبیرخانه و قائم‌مقام او از طرف رییس هیأت مدیره با موافقت مدیر کل سازمان منصوب خواهد گردید.
3 – سایر اعضای دبیرخانه عبارت خواهند بود از:
الف – کارمندان سازمان یا اشخاص دیگری که به موجب ماده ۱۱ این موافقتنامه و طبق مقررات سازمان در اختیار مؤسسه قرار خواهند گرفت.
انتصاب یا اشتغال هر یک از آنان پس از تصویب هیأت مدیره امکان‌پذیر خواهد بود.
ب – هر شخصی که از طرف مدیر مؤسسه طبق مقررات هیأت مدیره یا کمیته ثابت منصوب گردد.
ماده ۷ – وظائف مدیر:
مدیر و در غیاب و در صورت عدم توانایی او قائم مقام مدیر وظایف زیر را بر عهده خواهد داشت:
الف – اداره امور مؤسسه طبق برنامه‌ها و دستورالعمل‌های مقرره از طرف هیأت مدیره.
ب – تهیه طرح برنامه و بودجه جهت تسلیم به هیأت مدیره.
ج – تهیه دستور موقت جلسات هیأت مدیره و تسلیم پیشنهادهایی که برای اداره مؤسسه مفید تشخیص دهد به هیأت مدیره.
د – تنظیم گزارشهای مربوط به فعالیتهای مؤسسه و تسلیم آن به هیأت مدیره.
ه – نمایندگی مؤسسه در کلیه مراجع حقوقی و قانونی.
ماده ۸ – ترتیبات مالی.
1 – درآمدهای مؤسسه عبارت خواهد بود از وجوه تخصیص یافته از طرف سازمان و دولت و کمکهای مالی ممکنه سایر دول عضو و اعضای پیوسته سازمان یا کمکهای مالی سازمانهای بین‌الدول مذکور در بند۱ (قسمت د) ماده ۴ این موافقتنامه و وجوه واصله در قبال خدماتی که مؤسسه انجام می‌دهد.
2 – مؤسسه می‌تواند با موافقت هیأت مدیره هدایا و موارثی دریافت نماید.
ماده ۹ – وضع قانونی – امتیازات و مصونیت‌ها.
1 – مؤسسه در ایران از شخصیت حقوقی و اهلیت قانونی لازم برای اعمال وظایف خود برخوردار خواهد بود.
2 – دولت سازمان و مأموران و کارشناسان سازمان از جمله آنهایی را که در اختیار مؤسسه قرار می‌گیرند و نمایندگان دول عضو را که در جلسات هیأت مدیره یا کمیته ثابت شرکت می‌نمایند مشمول مقررات کنوانسیون مربوط به امتیازات و مصونیتهای سازمانهای تخصصی قرار خواهد داد.
3 – اعضاء هیأت مدیره و مدیر مؤسسه ضمن توقف خود در ایران و هنگام اعمال وظایف خویش از امتیازات و تسهیلات و مصونیتهای اعضاء مأموریتهای دیپلماتیک خارجی اکردیته در ایران برخوردار خواهند بود.
4 – دولت ورود (با استفاده از روادید مجانی) و توقف در کشور و خروج هر شخصی را که برای شرکت در جلسات هیأت مدیره دعوت می‌شود یا با مأموریت رسمی رهسپار محل مؤسسه می‌گردد – مجاز خواهد نمود.
5 – اجناس و دارایی و درآمد مؤسسه از کلیه مالیاتهای مستقیم معاف خواهد بود. علاوه بر این مؤسسه از پرداخت هر گونه عوارض و مالیات پروانه یا وسائل و لوازم و کالاهایی که برای استفاده رسمی وارد یا صادر گردد معاف خواهد بود.
6 – مؤسسه می‌تواند به هر ارزی برای خود حساب باز کند و می‌تواند هر نوع وجه و ارز در اختیار داشته و آزادانه به نقل و انتقال آنها بپردازد.
7 – در اجرای این موافقتنامه مسئولیت حل و فصل دعاوی اشخاص ثالث علیه سازمان یا کارمندان آن یا اشخاص دیگری که در استخدام مؤسسه هستند به عهده دولت است.
دولت، سازمان و اشخاص مذکور فوق را از دعاوی یا تعهداتی که از عملیات مؤسسه به موجب این موافقتنامه پیش آید مبری خواهد داشت مگر در مواردی که سازمان و دولت توافق حاصل نمایند که چنین دعاوی یا تعهداتی ناشی از غفلت فاحش یا اختلاف عمدی این قبیل اشخاص می‌باشد.
ماده ۱۰ – سهمیه دولت.
ظرف سالهای ۷۱ – ۱۹۷۲ دولت کمک مالی جمعاً به میزان ۱۴۳۰۰۰ دلار شامل خدمات کارکنان، تأمین محل، وسائل، تسهیلات و تجهیزات مورد لزوم و مبلغی به عنوان سهمیه نقدی، در اختیار مؤسسه قرار خواهد داد و در صورتی که طی مدت مذکور لزوم کمک اضافی از جانب دولت به مؤسسه احساس شود، دولت و سازمان در این مورد با هم مشورت خواهند کرد و دولت کمک اضافی مورد لزوم را طی مدت مذکور در بند ۱ ماده ۱۳ ضمن اعتبارات بودجه کل کشور منظور خواهد داشت.
ماده ۱۱ – سهمیه سازمان.
1 – سازمان ظرف سالهای ۷۱-۱۹۷۲ مبلغ ۱۴۳۰۰۰ دلار در قالب برنامه عادی و از محل برنامه توسعه ملل متحد به صورت نقدی و شامل خدمات کارشناسان بین‌المللی اعطای بورس، تجهیزات و خدمات دیگر در اختیار مؤسسه خواهد گذارد، به علاوه خدمات کمک کارشناسان نیز در صورت احتیاج، ممکن است تأمین گردد.
2 – در صورتی که طی مدت مذکور، لزوم کمک اضافی از جانب سازمان به مؤسسه احساس شود، دولت و سازمان در این مورد مشورت خواهند کرد.
3 – این کمک به موجب مقررات و روشهای مالی سازمان که حاکم بر برنامه‌های مربوط می‌باشد تأمین خواهد شد. جزئیات نحوه پرداخت کمک مالی سازمان به وسیله مؤسسه و سازمان تعیین خواهد شد.
4 – مؤسسه هر شش ماه یک مرتبه صورتحسابی که مورد مصرف کمکهای نقدی دریافتی را جزئاً تشریح نماید تسلیم سازمان خواهد نمود.
ماده ۱۲ – مدت کمک سازمان.
کمک سازمان موضوع این موافقتنامه – بعد از ۳۱ دسامبر ۱۹۷۸ ادامه نخواهد یافت.
ماده ۱۳ – مقررات نهایی.
1 – این موافقتنامه از اول ژانویه ۱۹۷۱ تا آخر دسامبر ۱۹۷۲ معتبر است ولی دولت و سازمان می‌توانند در صورت لزوم تا ۳۱ دسامبر ۱۹۷۸ یکباره یا به تدریج آن را تمدید کنند.
2 – در پایان کمک سازمان به مؤسسه دولت ضمن مشورت با سایر دول عضو و اعضاء پیوسته مذکور در بند یک ( ب) ماده ۴ تصمیم خواهد گرفت مایل است چه موادی از موافقتنامه به قوت خود باقی بماند (به استثنای آنچه که برای سازمان ایجاد تعهد می‌کند) و به علاوه برای این که مؤسسه بتواند کار خود را به طرزی مناسب ادامه دهد ترتیبات ضروری را اتخاذ خواهد نمود.
3 – این موافقتنامه در صورت توافق دولت و سازمان مورد تجدید نظر قرار خواهد گرفت.
4 – این موافقتنامه ادامه موافقتنامه مربوط به تأسیس مؤسسه است که در تاریخ ۱۶ دسامبر ۱۹۶۸ امضاء شده و به تصویب قوه مقننه ایران نیز رسیده است این قرارداد با امضای طرفین و تصویب قوه مقننه ایران معتبر است.
بنا به مراتب امضاء‌کنندگان زیر که دارای اختیارات لازم می‌باشند این موافقتنامه را در دو نسخه به زبان انگلیسی به تاریخ امضاء نمودند.
از طرف دولت ایران
از طرف سازمان
موافقتنامه فوق مشتمل بر یک مقدمه و سیزده ماده منضم به قانون موافقتنامه اصلاحی مربوط به تأسیس مؤسسه بین‌المللی روشهای سوادآموزی بزرگسالان بین دولت شاهنشاهی ایران و یونسکو می‌باشد.
رییس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی