ماده ۱ – هر شخص اعم از حقیقی یا حقوقی مکلف است برای کلیه اراضی بایر متعلق به خود واقع در محدوده شهرهایی که مشمول مالیات است اظهارنامه مالیاتی طبق نمونه‌ای که از طرف وزارت دارایی تهیه و در دسترس مؤدیان قرار خواهد گرفت به ضمیمه رونوشت مدارک مثبت مالکیت در اسفند ماه هر سال به اداره دارایی محل سکونت خود تسلیم و در صورتی که مشمول مالیات مقرر باشد مالیات متعلق را بر اساس ارزش معاملاتی موضوع تبصره ماده ۲۳ قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند ۴۵ و در صورت نبودن ارزش معاملاتی بر اساس قیمت منطقه‌ای سابق پس از وضع یک میلیون ریال معافیت محاسبه و به دارایی محل سکونت خود پرداخت و یک نسخه از اظهارنامه را برای هر یک از ادارات دارایی که در حوزه آنها زمین بایر دارد ارسال نماید.
تبصره ۱ – در مواردی که اشخاص دیگر به قائم‌مقامی مؤدی باید وظائف او را انجام دهند تسلیم اظهارنامه مزبور به عهده قائم‌مقام قانونی آنها خواهد بود.
تبصره ۲ – در مورد مالیات اراضی سالهای ۴۶ و ۴۷ مهلت تسلیم اظهارنامه تا آخر اسفند ماه ۴۸ خواهد بود.
تبصره ۳ – تسلیم رونوشت مدارک مثبت مالکیت هر قطعه زمین در سالهای بعد در صورتی که میزان مالکیت مؤدی در آن قطعه تغییر نکرده باشد ضرورت نخواهد داشت.
تبصره ۴ – [الحاقی ۱۳۵۰/۲/۲۳]
مبدأ احتساب دو سال مهلت مقرر در تبصره ۳ اصلاحی ماده ۲۱۴ در مورد اراضی بایر واقع در محدوده طرح‌های عمرانی و نوسازی شهری که طبق مقررات شهرداری تبدیل آنها به باغ یا ایجاد مستحدثات در آنها ممنوع اعلام شده از تاریخی خواهد بود که ممنوعیت مذکور مرتفع شده باشد. گواهی شهرداری در این مورد مناط اعتبار است.
ماده ۲ – [اصلاحی ۱۳۵۰/۲/۲۳]
هر یک از ادارات دارایی مکلف است به اظهارنامه‌های واصل نسبت به قطعه یا قطعات زمینی که در حوزه آن دارایی واقع است رسیدگی و ارزش معاملاتی و در صورت نداشتن ارزش معاملاتی قیمت منطقه‌ای سابق را به اداره دارایی محل سکونت مؤدی اعلام نماید.
اداره دارایی محل سکونت ارزش زمین یا زمینهای بایر مشمول مالیات مؤدی واقع در حوزه خود و هر یک از حوزه‌های دیگر را جداگانه تعیین و به مؤدی ابلاغ و مالیات متعلقه را مطالبه خواهد نمود. هر گاه مؤدی ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ به تشخیص اداره دارایی تسلیم و یا مالیات متعلقه را بپردازد و یا ترتیب پرداخت آن را بدهد موضوع مختومه و در غیر این صورت مؤدی معترض تلقی و پرونده برای رسیدگی و صدور رأی به کمیسیون تشخیص مقرر در ماده ۲۴۴ قانون مالیاتهای مستقیم احاله خواهد شد.
تبصره – رسیدگی کمیسیون تشخیص محدود به این خواهد بود که مؤدی راجع به مساحت زمین یا تطبیق وضع آن یا فهرست ارزشهای معاملاتی یا منطقه‌ای سابق و کیفیت منطقه و موقعیت زمین اعتراض داشته باشد و کمیسیون حق نخواهد داشت که در ارزش معاملاتی یا منطقه‌ای سابق حسب مورد تغییری بدهد.
ماده ۳ – در مواردی که مؤدی از تسلیم اظهارنامه خودداری کند اداره دارایی هر محل نسبت به اراضی بایر واقع در حوزه خود تحقیق لازم نموده و نتیجه را با تعیین ارزش زمین به اداره دارایی محل سکونت مؤدی اطلاع خواهد داد و اداره دارایی محل سکونت نسبت به تشخیص و مطالبه مالیات مقرر طبق این آیین‌نامه عمل خواهد نمود.
ماده ۴ – در مورد مالکیت مشاع اراضی بایر هر یک از شرکاء به نسبت سهم خود با رعایت نصابهای مقرر در ماده ۲۱۴ مشمول مالیات خواهند بود.
ماده ۵ – هر گاه زمین در اثناء سال منتقل شود هر یک از انتقال دهنده و انتقال گیرنده در آن سال به نسبت مدت مالکیت مشمول مالیات متعلقه خواهند بود.
ماده ۶ – منظور از مستحدثات مذکور در تبصره ۳ ماده ۲۱۴ قانون مالیاتهای مستقیم ساختمانهایی است که لااقل یک طبقه آن مسقف شده و مجموع مساحت اعیان آن ثلث مساحت کل زمین باشد.
تبصره – در صورتی که ارزش مازاد بر مساحت مزبور به تنهایی یا با جمع ارزش سایر اراضی دو میلیون ریال و یا بیشتر باشد مازاد بر یک میلیون ریال طبق ماده ۲۱۴ قانون و این آیین‌نامه مشمول مالیات خواهد بود.
ماده ۷ – اراضی پارکینگها و اتوشوییها و تعمیرگاهها به شرط آنکه محصور و واجد شرایط موضوعه از طرف شهرداری و شهربانی باشند بائر تلقی نمی‌شود و مشمول مالیات اراضی نمی‌باشد.
ماده ۸ – مجموع مساحت اعیانی استخرهای شنا و ورزشگاه‌ها و دو برابر مساحت استخر و زمین ورزش و سایر مستحدثات از محوطه در صورتی که از آن بهره‌برداری کسبی شود بائر تلقی نمی‌شود و مشمول مالیات اراضی نمی‌باشد.
ماده ۹ – باغات گل و چای که دو ثلث آن زیر کشت باشد و همچنین هر قطعه زمینی که در هر صد متر مربع آن پانزده اصله درخت کاشته شده باشد از نظر اجرای تبصره ۳ ماده ۲۱۴ قانون مالیاتهای مستقیم باغ تلقی می‌شود و مشمول مالیات اراضی نخواهند بود.
تبصره ۱- [اصلاحی ۱۳۵۰/۲/۲۳]
اراضی که در آن هر نوع کشت دیگر می‌شود از نظر اجرای قانون مالیاتهای مستقیم باغ محسوب نمی‌شوند و با رعایت ماده ۲۱۴ قانون مشمول مالیات خواهند بود.
تبصره ۲ – [الحاقی ۱۳۵۰/۲/۲۳]
در محاسبه تعداد درختان به قرار هر صد متر پانزده اصله در هر قطعه زمین پس از وضع خیابان‌بندی و قسمتهای زیر حوض یا استخر و گلخانه احداثی که زمین بایر تلقی نمی‌شود تعداد درختان از این قرار در کل مساحت زمینی که در آن درختکاری شده است ملحوظ خواهد شد مشروط بر اینکه در هر صد متر آن تعداد از پنج اصله درخت کمتر نباشد بنابراین به نسبت جمع قسمتهای فاقد درخت و قسمتهایی که از نصاب حداقل مذکور کمتر است مشمول مالیات اراضی بایر خواهد بود.
ماده ۱۰ – اراضی بایری که تا آخر سال ۱۳۴۷ در آن مستحدثات موضوع مواد ۶ و ۷ و ۸ ایجاد یا تبدیل به باغ شده است مادام که طبق شرایط مذکور در این آیین‌نامه مستحدثات در آن موجود است یا از صورت باغ خارج نشده است مشمول مالیات اراضی بایر نخواهد بود.
ماده ۱۱ – کلیه اراضی که از اول سال ۱۳۴۸ مستحدثات موضوع مواد ۶ و ۷ و ۸ این آیین‌نامه در آن ایجاد شود یا تبدیل به باغ شود از تاریخ ایجاد مستحدثات یا تبدیل به باغ با رعایت نصابها و شرائط مربوط مادام که در وضعیت مزبور باقی بمانند مشمول مالیات اراضی بایر نخواهند بود.
ماده ۱۲ – شهرداریهای شهرهای مشمول مالیات بر اراضی مجاز نیستند قبل از ارائه مفاصا حساب یا موافقت دارایی در مورد مالیات اراضی پروانه ساختمان صادر نمایند.
ماده ۱۳ – حکم ماده ۳۴ قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفندماه ۱۳۴۵ در مورد مالیات اراضی بایر نیز جاری است.
آیین‌نامه فوق مشتمل بر سیزده ماده و شش تبصره به استناد تبصره ۴ ماده ۲۱۴ قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۱۳۴۵.۱۲.۲۸ در تاریخ ۱۳۴۸.۹.۱۹ به تصویب کمیسیون دارایی مجلس شورای ملی رسیده است.
رییس مجلس شورای ملی – عبدالله ریاضی