ماده واحده – قبول اجرای اصول پیشنهادی توصیه‌نامه بین‌المللی شماره ۱۰۱ راجع به آموزش حرفه‌ای در کشاورزی که مشتمل بر شش قسمت (۳۷) بند است تصویب می‌شود.
تبصره ۱ – وزارتخانه‌های فرهنگ – کشاورزی و کار و دادگستری مکلفند آیین‌نامه‌های اجرایی این قانون را با توجه به پیشنهادات توصیه‌نامه مزبور و اوضاع و احوال کشور تهیه و پس از تصویب کمیسیون مشترک دادگستری مجلسین به موقع اجرا گذارند و در آیین‌نامه‌های مزبور حداکثر غرامتی که پیش‌بینی خواهد شد ده هزار ریال خواهد بود.
قانون فوق که مشتمل بر ماده واحده و یک تبصره است در جلسه یکشنبه دوم آبان ماه یک هزار و سیصد و سی و هشت به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
نایب رییس مجلس شورای ملی – دکتر موسی عمید
قانون فوق در تاریخ ۱۳۳۹/۱۰/۱۷ به تصویب مجلس سنا رسیده است.
کنفرانس بین‌المللی کار
توصیه‌ای که کنفرانس راجع به آموزش حرفه‌ای در کشاورزی در سی و نهمین دوره اجلاسیه مورخه ۲۶ ژوئن ۱۹۵۶ در ژنو اتخاذ نموده است.
توصیه‌نامه شماره ۱۰۱
راجع به آموزش حرفه‌ای در کشاورزی
کنفرانس عمومی سازمان بین‌المللی کار که سی و نهمین دوره اجلاسیه آن از طرف هیأت مدیره دفتر بین‌المللی کار در تاریخ ششم ژوئن ۱۹۵۶ تشکیل شده پس از قبول چند فقره پیشنهاد نسبت به آموزش حرفه‌ای در کشاورزی که قسمت چهارم دستور جلسه را تشکیل می‌دهد و پس از اتخاذ تصمیم نسبت به این که پیشنهادهای مزبور به صورت توصیه‌نامه درآید در تاریخ بیست و ششم ژوئن یک هزار و نهصد و پنجاه و شش توصیه‌نامه زیر را قبول نمود (برای عطف به این نظریه ممکن است عنوان آن را توصیه‌نامه راجع به آموزش حرفه‌ای (کشاورزی) برای سال ۱۹۵۶ قرار داد).
چون کنفرانس بین‌المللی کار توصیه‌نامه تعلیم و تربیت حرفه‌ای (کشاورزی) سال ۱۹۲۱ را در سومین جلسه خود اتخاذ نموده و به موجب آن مقرر گردیده است که هر یک از اعضاء کوشش کند تا تعلیم و تربیت حرفه‌ای کشاورزی را توسعه دهد و مخصوصاً وسایلی فراهم نماید تا کارگران مزدور کشاورزی از این تعلیم و تربیت با همان شرایطی که برای سایر کارکنان کشاورزی میسر است استفاده نمایند.
و نظر به این که کنفرانس بین‌المللی کار موضوع کارآموزی حرفه‌ای را به طور کلی مورد مطالعه دقیق قرارداد و به ویژه توصیه‌نامه کارآموزی حرفه‌ای ۱۹۳۹ و توصیه‌نامه کارآموزی حرفه‌ای ۱۹۵۰ (برای سالمندان) را تصویب نموده است.
و نظر به این که کمیسیون دائمی کشاورزی سازمان بین‌المللی کار جنبه‌های ویژه کارآموزی حرفه‌ای را در کشاورزی بررسی نموده و پیشنهادهایی در این باره داده است.
و از آن جایی که اعضاء بایستی سیستم‌های مناسب برای کارآموزی حرفه‌ای در کشاورزی ایجاد نموده یا سیستم‌های فعلی را توسعه دهند.
کنفرانس توصیه می‌نماید که هر یک از اعضاء مقررات زیر را به سرعتی که اوضاع ملی اجازه دهد به کار بسته گزارش لازم راجع به اقداماتی که برای اجرای آن مقررات به عمل آورد بر حسب تقاضای هیأت مدیره دفتر بین‌المللی کار به دفتر نامبرده تسلیم نماید.
قسمت اول: اصول و هدفهای کارآموزی
۱ – در هر یک از کشورها متصدیان ادارات عمومی یا هیأتهای صلاحیتدار دیگر با هم بایستی مراقبت نمایند تا کارآموزی حرفه‌ای در کشاورزی تأمین و تحت یک برنامه مؤثر و معقول و مرتب که قسمت‌های آن با یکدیگر هماهنگی داشته باشند درآید.
2 – اولاً هدفهای کارآموزی در کشاورزی بایستی به طور وضوح در هر کشور تعریف و لزوم عملیات زیر در آنها اشاره شود:
الف – تربیت کردن مردان و زنانی که در قسمت‌های مختلف کشاورزی اشتغال می‌ورزند
(اعم از کارگران ماهر و نیمه ماهر و غیر ماهر و بهره‌برداران و مباشرین
بهره‌برداری و زنان خانه‌دار رعیت‌پیشه) به قسمی که برای انجام حرفه خود مهارت و
اطلاعات لازم را کسب نمایند و تزریق نمودن حس درک اهمیت اجتماعی کشاورزی در آنها
وادار کردن عموم مردم به تشخیص اهمیت کشاورزی از نظر حرفه و کار.
ب – استفاده بهتر از زمین و سایر منابع طبیعی و همچنین از کارگر و سرمایه در کشاورزی.
ج – نگهداری خاک و سایر منابع طبیعی که لازمه کشاورزی هستند.
د – افزایش ظرفیت و محصول و کارکرد در عملیات کشاورزی و اصلاح نوع محصولات
کشاورزی و عرضه دادن و عمل آوردن آنها در صحرا از لحاظ‌تسهیل فروش و به ویژه بالا بردن سطح تغذیه.
ه – افزایش عواید و اصلاح سطح زندگی و فرصتهای استخدامی و شرایط کار و ایجاد امید
ترقی در کشاورزی به طوری که تعادلی بین کشاورزی و سایر‌مشاغل در این قسمتها پیدا بشود.
و – تصمیم وسایل مکانیکی کردن ادوات در موارد مقتضی و تدابیر جلوگیری از خطر در
کارهای رعیتی و سبک کردن کارهای سنگین زراعتی به ویژه‌برای زنان و کودکان.
ز – حصول موازنه صحیح استخدامی بین کشاورزی و فعالیتهای دیگر اقتصادی.
ح – تهیه راهنمای صحیح حرفه‌ای برای روستاییان جوان.
ط – تشویق جوانان (در موارد مقتضی) به ورود در مشاغل مختلف کشاورزی به طوری که به تعداد کافی مبادرت به این اقدام بنمایند.
ی – حل مسائل بیکاریهای موسمی و کمی کارگر کشاورزی.
ک – بستن شکافی که بین پیشرفتهای فنی و استفاده عملی آنها موجود است (مقصود پیشرفتهایی است که در عملیات تولید کشاورزی مؤثر است.)
ل – بهبود زندگی روستایی به طور کلی و ایجاد رغبت بیشتری به کارهای فلاحتی .
ثانیاً برای نیل به هدفهای فوق کارآموزی باید به قدر کفایت متضمن تعلیم اصول فنی و
اسلوب کار باشد و قوه تشخیص و قضاوت را زیاد کند و تا‌حدودی که مقتضی باشد نقشه
عملیات رعیتی و همچنین اصول و طرز عمل کشتکاری را بیاموزد و به طور تصاعدی با
استعداد جمعیت روستا برای‌فراگرفتن تعلیمات متناسب و بخصوص با سطح پیشرفتهای
اجتماعی و اقتصادی منطبق باشد و تا سر حد امکان طوری تنظیم شود که جمعیت
روستا‌سرانجام صاحب همان کارآموزی و فرهنگی شوند که جمعیت شهرنشین از آن بهره‌مند
می‌شوند و اگر از حیث جزئیات امکان‌پذیر نباشد لااقل از حیث اصول و کیفیات همان فرهنگ نصیب آنها گردد.
قسمت دوم: حدود کارآموزی
۱ – برنامه کارآموزی حرفه‌ای در کشاورزی بایستی عموم جمعیت کشاورزی را بدون رعایت
فرقه‌های نژادی و مذهب و ملیت و جنس فرا گیرد و درجه بستگی قانونی آنها به زمین
نبایستی در آن دخیل باشد بدین معنی که زارعین فعلی و آنهایی که دورنمای کشاورزی در
جلو دارند و کارگران رعیتی اعم از کارگران موسمی و زنان روستایی و کارگرانی که
مشاغل آنها بستگی نزدیک با کشاورزی دارد همه بایستی مشمول کارآموزی باشند.
2 – در موارد لزوم در مراحل اولیه در کشورهایی که رشد کافی ندارند برنامه کارآموزی
را ممکن است محدود کرد به اشخاصی که به بهترین وجهی‌می‌توان به آنها دسترسی داشت و
تحت تعلیم کارمندان موجود قرار داد و همچنین برنامه را می‌توان به آن نواحی و آن
طبقه از مردم محدود نمود که بیشتر احتیاج به کارآموزی دارند و بیشتر از آن منتفع می‌گردند.
3 – در نواحی‌ای که رشد کافی ندارند و فاقد تسهیلات کارآموزی می‌باشند یکی از
اولین اقدامات باید عبارت باشد از تهیه یک دسته معلمین و‌آموزگاران ورزیده که
زندگی روستایی را می‌فهمند و ابراز همدردی و هم فکری با آن می‌کنند و در حدود
امکان خودشان هم تجربیات شخصی در کار و‌زندگی روستایی داشته‌اند.
4 – حتی در جاهایی که معلم و آموزگار نیست باید همه جور کمک کرد تا وسایل کارآموزی
در مزارع و املاکی به بهره‌برداران آنها معلومات کافی برای دادن تعلیمات عملی دارند توسعه یابد.
(۱) – در کشورهایی که رشد کافی ندارند برنامه‌های مبارزه با بیسوادی بایستی تقدم
زیادی نسبت به سایر برنامه‌ها داشته باشد و به طور کلی قبل از‌تعقیب کارآموزی
حرفه‌ای را در همان وقت بایستی دروس عمومی و مواد اساسی که منطبق با موازین
پذیرفته شده هر کشور باشد در برنامه گذاشته شود. در مواردی که کارآموزی حرفه‌ای در
چهار دیواری برنامه آموزشگاه قرار می‌گیرد و تحصیلات عمومی باید نه تنها قبل از آن بلکه توأم با آن باشد.
(۲) – تا آن جا که ممکن است برنامه‌های کارآموزی حرفه‌ای در کشاورزی بایستی هم
شامل تعلیمات درس کلاسی و هم توأم با موضوعات عمومی مربوطه از قبیل مطالعات اجتماعی روستایی باشد.
5 – در تنظیم برنامه کارآموزی نکات زیر مخصوصاً باید در نظر گرفته شود:
الف – اشخاصی که باید کارآموزی را فرا گیرند و میزان مهارتی که باید پیدا کنند.
ب – جنس و کیفیت زمین و میزان توسعه‌ای که در کشاورزی پیدا شده و نوع محصول زراعتی.
ج – وضع بازار استخدامی عمله کشاورزی و درجه فراهم بودن این قبیل کارگران یا احتیاجی که بدانها است.
د – زندگی اجتماعی و رسوم و عادات و انتظارات یا دورنماهای جماعت کشاورزان.
ه – وضع عمومی سیاست ملی.
6 – (۱) – در مواردی که ممکن و مقتضی باشد یک رشته تعلیمات تکمیلی هم مخصوصاً باید
برای ساختن و تعمیر آلات کشاورزی و نگهداری و تعمیرات ماده ماشینهای فلاحتی و عمل
آوردن محصولات و ساختن و نگهداری ابنیه رعیتی در برنامه کارآموزی کشاورزان گنجانیده شود.
2 – در نواحی که کارگر فعلاً کم است یا احتمال دارد بعداً کم شود بایستی در صورتی که
ممکن یا مقتضی باشد دوره‌هایی برای پیشه‌های روستایی و غیر آن برای مردان و زنان
ترتیب داد تا این که بتوانند کارهای اضافی یا غیر کشاورزی پیدا کنند.
قسمت سوم: طرق کارآموزی
تعلیمات قبل از کارآموزی حرفه‌ای
۷ – اقدامات مقتضی باید به عمل آورد تا در نواحی شهر و بیرون شهر فرهنگ به طور تساوی تعمیم شود و مأخذ مشترک داشته باشد اسلوبهای تعلیم‌و در موارد مقتضی برنامه‌های درسی دبستانهای باید طوری تنظیم گردد که احتیاجات نواحی روستایی و محیط اطفال روستاییان برآورده شود.
8 – به منظور تأمین یک تعلیم و تربیت عمومی صحیح و تولید حس قدردانی از طبیعت و
توسعه استعداد کارهای دستی و قوای مشاهده بایستی در‌مواردی که ممکن باشد دوره‌های
عملی هم در استفاده از باغچه‌های آموزشگاه و صنایع خانگی به دروس رسمی کلاسهای دبستانی ضمیمه و جزو کار‌مدرسه محسوب شود. این دوره‌های عملی نبایستی مانع دوره‌ها و برنامه‌های تعلیمات عمومی گردد.
9 – در نواحی کشاورزی که رشد آنها کافی نیست استفاده از تعلیمات اساسی باید به این
منظور باشد که کشاورزان طبق یک برنامه هماهنگ شده‌ای در‌تکنیکیهای عالیتر کشاورزی
اطلاعاتی کسب کنند و در موضوعاتی از قبیل صنایع روستایی و بهداشت و غذا و توجه
کودکان و نگهداری اغذیه و‌خانه‌سازی و تشکیل دوره وسایل ارتباطی معلوماتی فرا
گیرند. در کشورهایی که هنوز ادوات فلاحتی قدیمی به کار می‌برند و سطح زندگی آنها
خیلی‌پایین است به ویژه در میان قبایل توجه مخصوصی باید مبذول گردد که طبقات
ضعیف‌تر جمعیت روستایی تعلیمات مناسب فرا گیرند.
تعلیمات کشاورزان در دبیرستانها
۱۰ – (۱) – در مواردی که دبیرستان تعلیمات حرفه‌ای اختصاصی در رشته کشاورزی ندارند
تعلیمات کشاورزی بایستی در صورتی که مقتضی تشخیص‌داده شود دارای جنبه عمومی باشد.
تعلیمات مزبور در نواحی روستایی باید با اوضاع ملی و محلی وفق داده شود. در جاهایی
که تعلیمات کشاورزی نیست باید ترتیبی فراهم نمود که این تعلیمات به تدریج در
برنامه دبیرستانهای دهات گنجانیده شود مشروط بر این که مراقبت نمایند که مانع
دوره‌ها و‌برنامه‌های تحصیلات عمومی نباشند.
2 – در موارد ممکنه کارهای عملی هم بایستی در کشتزارهای آموزشگاه و مزارع آزمایشی
و غیره به تعلیمات کشاورزی ضمیمه شود و محدود به احتیاجات آموزگاری باشد.
آموزشگاه‌های فنی کشاورزی
11 – ترتیبی باید داده شود که آموزشگاه‌های فنی کشاورزی دایر شده یک دوره کارآموزی
در کارهای فنی رعیتی و محصولات فلاحتی و فروش آنها و‌عملیات مربوط به مزارع و
اداره کردن آنها و سایر موضوعات مربوطه به مدت کافی به روستاییان بدهند.
12 – در مراحل عالیه که برنامه کارآموزی حرفه‌ای توسعه پیدا می‌کند بایستی تأسیس
آموزشگاه‌های زیر پیش‌بینی شود:
الف – آموزشگاه یا قسمت ویژهای از یک آموزشگاه برای ذکور و اناث جهت کارآموزی در بعضی شعب کشاورزی.
ب – آموزشگاه یا قسمت ویژهای از یک آموزشگاه برای ذکور و اناث جهت کارآموزی به یک
طبقه یا چند طبقه مخصوصی از کارگران زراعتی یا برای انواع ویژهای از کارهای فنی
که مورد لزوم کشاورزی است.
ج – آموزشگاه یا قسمت ویژهای از یک آموزشگاه برای کارآموزی در رشته اقتصاد خانگی روستایی.
13 – در موارد ممکن و مقتضی آموزشگاه‌های فنی کشاورزی باید مزرعه‌ای نیز داشته
باشد که ارتباطی بین تعلیم کار فلاحتی برقرار کند و بدان وسیله‌بتوان یک مقدار
کارآموزی عملی که مورد احتیاج هست به کارآموزان داد. در مواردی که احداث چنین
مزرعه‌ای ممکن نباشد یا مایل باشند کارآموزی را‌هم ضمیمه نمایند باید ترتیبی داد
که کارآموزی عملی لازم در مزارع مناسب با مراکز آزمایشی انجام گیرد. بدیهی است
میزان آن باید محدود باشد به‌مقداری که برای تعلیم دانش‌آموزان لازم می‌شود.
14 – هنگام تأسیس آموزشگاه‌های فنی کشاورزی به مسایل زیر باید توجه شود:
الف – فوائد حاصله از تهیه وسایل ماندن دانش‌آموزان در آموزشگاه در تمام یا قسمتی
از اوقات به خصوص در کشورهایی که دارای مزارع وسیع ولی کم‌جمعیت هستند.
ب – تأسیس دوره‌های مکاتباتی و استفاده از رادیو برای کارگران رعیتی که در جاهای
دوردست منزل دارند و در صورت امکان توأم کردن دوره‌های‌مکاتباتی با دوره‌های
تکمیلی در آموزشگاه‌هایی که دارای وسایل سکونت هستند این اقدامات در میان
جمعیت‌هایی باید معمول شود که دارای سواد‌کافی هستند.
ج – استفاده از کمکهای سمعی و بصری.
دوره‌های کم مدت
15 –
(۱) – دوره‌های کوتاه و موسمی و شبانه و سیار باید مخصوصاً از چند نظر به شرح زیر مناسب تشخیص داده شود:
الف – برای این که پسران و دختران اجاره‌کاران کوچک و کارگران رعیتی تشویق شوند
که معلومات حرفه‌ای و عمومی خود را توسعه دهند.
ب – برای تعلیم تکنیکهای عالی یا جدیدالاکتشاف به متخصصین یا اجاره‌کاران و کارگران رعیتی.
ج – برای دادن تعلیم به طبقات ویژهای از کارگران در فنون و اسلوبهای تخصصی از
قبیل زراعت یک محصول به خصوص و توجه و تغذیه حیوانات‌نگهداری و استفاده از ابزار و
ماشین آلات و توجهات عمومی در مزرعه و مبارزه با آفات حیوانی و گیاهی.
(۲) – تنظیم اوقات دوره‌های مورد بحث بایستی با احتیاجات محلی منطبق باشد و در
مواردی که دوره‌های طولانی‌تر امکان‌پذیر و مرجح تشخیص‌داده شود دوره‌های کوتاه
نبایستی جانشین آنها بشود.
کارآموزی در مزرعه
۱۶ – (۱) – در موارد مقتضی و ضروری ادارات عمومی یا هیأتهای صلاحیتدار دیگر یا همه
آنها با هم بایستی ترتیبی اتخاذ نمایند که کارآموزان در‌واحدهای کشاورزی انتخاب
شده مستقر گردند و منظور خاص از این اقدام آن است که کارآموز معلوماتی را که محتاج
به بهره‌برداران آتیه است تکمیل‌نمایند به ویژه در نواحی که سطح کارهای عملی رعیتی
نسبتاً بالا است بیش از فرا گرفتن این تعلیمات عملی بایستی یک تعلیم و تربیت عمومی
به قدر‌کفایت تأمین شود و با واحد عملیات کشاورزی که مختص یک ناحیه است مربوط باشد
اعم از این که این ناحیه ده یا اراضی و کشتزار وسیع یا مستأجره‌تعاونی یا کلنی
فلاحتی یا مستأجره کوچک یا متوسط باشد.
(۲) – واحدی که به ترتیب فوق تعلیمات عملی در آن داده می‌شود بایستی نماینده واقعی
این گونه واحدها با دقت انتخاب شده باشد و در موارد‌مقتضی باید امکان ترجیح مزارع
خارجی بر مزارعی که خانه روستاییان نیز در آن جا واقع است در نظر گرفته شود نیز در
حدود امکان کارآموزی‌صحرایی بایستی با تعلیمات رسمی کلاسی توأم باشد.
سرویسهای ویژه تعلیم
17 – (۱) – سرویسهای تعمیم باید تأسیس و تا آن جایی که میزان توسعه در هر کشور
اجازه می‌دهد بسط داده شود و بدین ترتیب نتایج جستجوهای‌علمی به طریق عملی به
اطلاع زارعین برسد و مسائل فنی آنها را سرویسهای مربوطه حل نمایند.
(۲) – زارعین و سازمانهای زراعتی منجمله سازمانهای متعلق به کارفرمایان و کارگران
بایستی تشویق شوند که خودشان برنامه‌های تعمیم را تنظیم نمایند و در هر حال عمل
آنها باید با توسعه و استفاده از برنامه‌های رسمی و فعالیتهای فرهنگی متشابه ارتباط داشته باشد.
18 – چون در کشورهایی که رشد کافی ندارند مقتضی است برنامه‌های ساده غیر رسمی
کارآموزی حرفه‌ای تنظیم شود و این برنامه‌ها طوری باشد که‌بتوان آنها را تکمیل
نموده در نواحی خیلی وسیعتر به کار برد باید دانست که سرویسهای تعمیم نقش مهم و
ویژهای را در توسعه برنامه‌های مزبور و همچنین در اجرای نقشه‌های توسعه کشاورزی ایفا می‌نمایند.
19 – سرویسهای تعمیم بایستی در موارد مقتضی همراه با سایر نمایندگیهای ذیعلاقه کمک
کنند تا برنامه‌هایی برای جوانان تنظیم و باشگاه‌های‌کشاورزی برای ایشان تأسیس و
برنامه‌های دیگری برای پیشرفت امور در خانه و جامعه تهیه شود.
کارآموزی
20 – (۱) – وقتی امور کشاورزی چنان که باید و شاید سر و سامان یافت و روشهای
کشاورزی ایجاب نمود در آن صورت تنظیم برنامه‌های کارآموزی‌باید مورد توجه قرار
گیرد.
(۲) – این برنامه‌ها باید با توجه مخصوص به احتیاجات رشته‌های ویژه کشاورزی و وضع
محل و طبقات مختلفه کارگران تنظیم شود و در مؤسسات‌کارآموزی و یا در مزارعی که
صلاحیت مربی یا کشاورز مربوطه تصدیق شده باشد به موقع اجرا گذاشته شود.
(۳) – ترتیبات مربوط به آموزش در آن رشته از کشاورزی که کارآموز اختیار کرده و
تحدید وظایف او به کارهایی که از نظر کارآموزی او سودمند می‌باشد‌و تهیه وسایل
لازم و هر گونه تعهدی که کارآموز راجع به حضور خود در مدارس کارآموزی داشته باشد
باید به تصویب مقام یا مقامات صلاحیتدار برسد.
(۴) – اقدامات مذکور در بندهای فوق باید از طریق قوانین و آیین‌نامه‌ها یا طبق
تصمیم مقامات دولتی که مسئول نظارت بر امور کارآموزی هستند و یا از‌طریق
موافقتنامه‌های دسته‌جمعی و یا طبق روشی مرکب از این شیوه‌های مختلف و یا در صورتی
که هیچ یک از اینها میسر نگردید از طرق مناسب‌دیگر به عمل آید.
21 – سازمانهای صنفی کارفرمایان و کارگران (در جاهایی که چنین سازمانهایی وجود
ندارند) باید در تنظیم و اجرا و نظارت برنامه کارآموزی با رعایت‌اصل مساوات کامل
دخالت نزدیک داشته باشند.
22 – (۱) – باب کارآموزی به روی داوطلبان شایسته و واجد شرایطی که تمایل آشکار
نسبت به حرفه کشاورزی ابراز داشته و دوره تحصیل اجباری را‌به پایان رسانیده یا
حاضر باشند به پایان برسانند باید باز باشد.
(۲) – نظارت در امر پذیرفتن کارآموز و برنامه‌های کارآموزی باید به وسیله سازمانی
صورت بگیرد که به موجب قانون یا از طرق دیگر عهده‌دار امور‌کارگری یا فرهنگی یا
کشاورزی می‌باشد و با توجه به اوضاع موجود در هر کشور شایسته‌ترین مرجع برای این
کار تشخیص داده باشد.
(۳) – برای تعیین تعداد کارآموزانی که به کار گماشته می‌شوند باید تعداد کارگران
بالغی که در کشتزارهای مربوطه مشغول کار می‌باشند در نظر گرفته شود تا از این راه
هم منافع کارآموزان و هم کارگران بالغ هر دو ملحوظ گردد.
(۴) – کارآموز پس از آن که دوره کارآموزی خود را به نحو رضایت‌بخشی به انجام
رسانید باید یک کارگر ماهر شناخته شود و سازمان صلاحیتدار مربوطه نیز این موضوع را گواهی نماید.
۲۳ –
(۱) – ضمن شرایط استخدامی کارآموز اعم از شرایطی که طبق قرارداد بین‌الطرفین
یا قرارداد دسته‌جمعی یا به موجب قانون یا مانند آن تعیین‌شده باشد باید وظایف
کشاورز و کارآموز و مدت کارآموزی و میزان معلومات و مهارتی که کسب آن از طرف
کارآموز برای حسن انجام امور کشاورزی‌لازم است و کلیه تعهداتی که کارآموز برای
حضور در مدارس کارآموزی دارد صریحاً ذکر گردد و نیز تصریح شود که وظایف محوله به
کارآموز منحصر به‌کارهایی خواهد بود که برای کارآموزی او لازم می‌باشد و هر گاه
اختلافی پیش آید برای حل و فصل باید به سازمان صلاحیتدار ارجاع شود.
(۲) – حداقل میزان دستمزد و افزایش دستمزد و ساعات کار و خوراک و منزل و بیمه و
مزایای ایام بیماری و حوادث ناشیه از کار کارآموزان به موجب‌قانون یا طبق
آیین‌نامه‌های صادره از مقامات صلاحیتدار یا رأی حکمیت یا قرارداد دسته‌جمعی یا
تصمیم سازمانهای مخصوصی که برای این کار انتخاب‌می‌شوند تعیین خواهد شد.
(۳) – سازمانهای صنعتی کارفرمایان و کارگران (در مواردی که چنین سازمانهایی وجود
دارد) باید با رعایت اصل مساوات کامل در تنظیم و اجراء و‌نظارت شرایط استخدامی
کارآموزان همکاری نزدیک نمایند.
۲۴ –
(۱) – در مورد کارآموزیهایی که در سطح پایین‌تری قرار دارد باید ارزش
پیشرفتهای حاصله تعیین شود و نوع کار و مدت کارآموزی و میزان‌تخصصی که به طور کلی
به دست می‌آید و مخصوصاً نوع کارها تصریح گردد. این تعیین ارزش باید در موارد مقتضی
با آزمایشهای عملی تکمیل شود.
(۲) – در کارآموزیهای عالیتر یا در مواردی که برنامه کار وسیعتر است و سازمان
مربوطه باید تعیین نماید که آیا دوره کارآموزی به نحو رضایت‌بخش‌تکمیل گردیده یا
خیر و در این مورد توأم ساختن آزمایشهای عملی یا نظری در کشاورزی عمومی و همچنین
در آن رشته بخصوص کشاورزی که کارآموز‌اختیار کرده باید مورد توجه قرار گیرد.
تربیت کارآموزندگان و کادرهای روستایی
۲۵ –
(۱) – کلیه برنامه‌های کارآموزی در کشاورزی باید در درجه اول شامل تربیت
کارآموزندگان و مأمورین مسئول امور کشاورزی و کارهای به آن‌باشد. این کارآموزندگان
و مأمورین باید در صورت امکان دارای تجربیات شخصی از زندگی و کارهای روستایی باشند.
(۲) – جریان کارآموزی باید در موارد لزوم وسیله روشهای زیر تسریع گردد:
الف – ایجاد مؤسسات کارآموزی از نوع مناسب.
ب – تأسیس مراکز توسعه قراء و مراکز نمایش و کارآموزی.
ج – تهیه دوره‌های کوتاه مخصوص کارآموزی برای فارغ‌التحصیلان مدارس عالی کشاورزی
این دوره‌ها در موارد لزوم باید مربوط به مسائل آموزش و‌اداره امور و همچنین جنبه
فنی کار آنها باشد تا شرکت‌کنندگان را برای دادن تعلیمات حرفه‌ای که متناسب با
احتیاجات کشاورزی و در نظر گرفتن‌شیوه‌های فنی امروزی باشد آماده‌تر سازد.
26 – در دوره‌های عالیتر معلمین و کارآموزندگان کشاورزی باید:
الف – در وهله اول دارای تحصیلات دانشگاه یا معادل آن باشد.
ب – بتوانند با وسایلی از قبیل طی دوره‌های تکمیلی و استفاده از مرخصی‌های ویژه
معلومات خود را با پیشرفتهای علمی زمان منطبق سازند.
وسایل و لوازم آموزش
۲۷ – وسایل و لوازم آموزش برای برنامه کارآموزی حرفه‌ای باید طبق مطالعات
بنگاه‌های تحقیق و تتبع و سایر اطلاعات علمی تهیه و ترتیبی داده شود‌که وسایل و
لوازم صحیح به حد کافی و به طور مرتب و منظم به معلمین و محصلین برسد.
۲۸ –
(۱) – چون موضوعات کشاورزی باید با توجه به شرایط و مسائل محلی و منطقه‌ای
تدریس شود لذا وسایل و لوازم آموزش نیز باید با رعایت‌رژیم اقتصادی محلی که
کارآموز به کار اشتغال خواهد ورزید انتخاب گردد.
(۲) – در مواقعی که وسایل و لوازم آموزش از سایر نواحی و کشورها وارد می‌شود باید
به حد کفایت متناسب با احتیاجات محلی باشد.
۲۹ – مخصوصاً در مراحل اولیه کارآموزی در مواردی که چندین کشور دارای خصائص و مسائل
مشترک می‌باشند باید مطالعاتی بشود که وسایل و‌لوازم آموزشی متحدالشکل برای این
گونه کشورها تهیه گردد و این کار از طریق مشاوره مستقیم بین آنها انجام شود. در هر
صورت مبادله رایگان لوازم‌آموزش باید تشویق گردد.
۳۰ – در عین این که وسایل سمعی – بصری نباید جایگزین سایر وسایل و روشهای آموزش
گردد معهذا مخصوصاً در اجتماعاتی که اکثریت مردم آن بیسواد هستند این وسایل باید
مقام مهمی را در اجرای برنامه‌های کارآموزی احراز نماید مزایای ویژه فیلم سینما و
امثال آن باید مد نظر قرار گیرد.
قسمت چهارم: سازمانهای کشاورزی و سایر سازمانهای ذیمدخل
۳۱ – سازمانهای کشاورزان و کارگران کشاورزی از جمله (اتحادیه‌های کارگران) و زنان
و جوانان کشاورز و سایر سازمانهای ذیمدخل از قبیل شرکتهای تعاونی باید نقش مهمی در
تمام مراحل کارآموزی کشاورزی ایفا کنند و از هر جهت تشویق شوند تا علاقه مثبتی
نسبت به اصلاح این کارآموزی ابراز نمایند.
قسمت پنجم: اقدامات ملی
۳۲ –
(۱) – مسئولیت برنامه‌های کارآموزی باید به مقام یا مقاماتی که می‌توانند
بهترین نتایج را به دست آورند محول شود و در مواردی که مسئولیت به‌چندین سازمان
مشترکاً واگذار می‌شود اقداماتی برای تأمین هماهنگی برنامه‌های کارآموزی باید به
عمل آید. مقامات محلی باید در پیشرفت برنامه‌های کارآموزی همکاری کنند و بین
سازمانهای کارفرمایان و کارگران کشاورزی و همچنین سایر سازمانهای ذیمدخل (در جایی
که چنین سازمانهایی وجود دارند) همکاری نزدیک برقرار گردد.
(۲) – بین برنامه‌های آموزشی عمومی و خصوصی تا اندازه‌ای هماهنگی برقرار شود تا:
الف – کارآموزان پیشرفت منظمی از یک پایه به پایه دیگر بنمایند.
ب – برای تأمین نیازمندیهای نواحی مختلف یا رشته‌های مخصوص حرفه کشاورزی
پیش‌بینی‌هایی بشود و این کار در صورتی عملی است که در برنامه‌های کارآموزی وحدت
شکل تا حد مناسبی حفظ شود.
ج – مؤسسات مطالعات کشاورزی و خدمات عمومی و کلیه بنگاه‌های کارآموزی در انجام
وظایف خود با یکدیگر همکاری نزدیک نمایند.
۳۳ –
(۱) -مراجع صلاحیتدار باید یک رشته قواعد عمومی که بر حسب مقتضیات هر محل
فرق خواهد کرد راجع به امور زیر متدرجاً وضع نمایند: مقررات ورود برای کارآموزی در
رشته‌های مختلف کشاورزی – مدت کارآموزی و طول دوره‌ها – لوازم و کتب درسی –
معلومات و شرایط معلمین و‌وضع آنها از لحاظ حقوق و شرایط کار – ظرفیت کلاسها –
برنامه تحصیلی – مقررات امتحان کارآموزان و شرایط تکمیل دوره کارآموزی باید
اقدامات‌مقتضی به عمل آید تا در تنظیم این قواعد با سازمانهای صنفی کشاورزی و
کارگران کشاورزی و سایر سازمانهای ذیمدخل (در جاهایی که چنین‌سازمانهایی وجود
دارد) مشورت به عمل آید.
(۲) در کلیه مراحل باید از مؤسسات خصوصی تشویق به عمل آید تا افتتاح و اداره
دوره‌های کارآموزی را به عهده بگیرند و اجرای قواعد و مقررات باید‌به عهده مؤسسات
رسمی کارآموزی که در مواقع لزوم و مقتضی از طرف مقامات صلاحیتدار کنترل خواهد شد واگذار شود.
۳۴ – هر چند در بسیاری از نقاط برای برنامه‌های آموزشی کمکهای مالی از اهالی محل
خواسته شود مع‌الوصف مقامات دولتی نیز تا میزانی که مقتضی‌و لازم تشخیص داده شود
باید به برنامه‌های کارآموزی کمکهایی به طریق زیر مبذول دارند:
از مساعدتهای مالی دریغ ننمایند – زمین و ساختمان و وسایل نقلیه و لوازم کار و
وسایل آموزش در اختیار آنها قرار دهند و از راه پرداخت مقرری‌تحصیلی و غیره به
هزینه معیشت یا دستمزد کارآموزان در طی دوره کارآموزی مساعدت نمایند و کارآموزان
شایسته و واجد شرایط مخصوصاً آنهایی را‌که استطاعت پرداخت پول برای کارآموزی ندارند
در مدارس کشاورزی به رایگان بپذیرند.
۳۵ –
(۱) مقامات دولتی یا سایر دستگاه‌های مربوطه یا سازمانهایی مرکب از این دو
باید کاری کنند که برنامه‌های کارآموزی حرفه‌ای با سایر عملیات‌عمومی مربوط به
کشاورزی هماهنگی داشته باشد و مخصوصاً برنامه‌های کارآموزی را طوری ترتیب دهند که
محل برای استخدام دائمی کارآموزان‌فعلی کشاورزی موجود باشد و این کار با فراهم
کردن زمین و اعتبارات کشاورزی و تهیه بازار انجام‌پذیر خواهد بود.
(۲) مقامات دولتی و سایر سازمانهای مربوطه و یا هر دوی آنها باید کلیه اقدامات
عملی لازم را برای تسهیل به کار گماشتن اشخاصی که دوران‌کارآموزی خود را به پایان
رسانیده‌اند به عمل آورند و برای یافتن کشتزارهای مناسب و یا احاله کارهای کشاورزی
که متناسب با کارآموزی و تخصص این‌گونه کارآموزان باشد به آنها کمک کنند.
۳۶ – مقامات دولتی یا سایر سازمانهای مربوطه و یا هر دوی آنها باید روشهایی برای
تشخیص حسن تأثیر برنامه‌های کارآموزی مثلاً از لحاظ بالا بردن‌سطح زندگی کشاورزی و
میزان تولید و نیل به هدفهای مذکور در بند ۲ فوق اتخاذ کنند و پیشرفتهای حاصله در
این زمینه را کراراً مورد بررسی قرار‌دهند.
قسمت ششم: اقدامات بین‌المللی
۳۷ –
(۱) در صورت امکان مخصوصاً در بین کشورهایی که دارای اوضاع کشاورزی مشابه
هستند مبادله کشاورزان و کارگران کشاورزی و جوانان روستایی و استادان کشاورزی و
کارگران و محققین و متخصصین و نشریات علمی کشاورزی بین ملتها باید تشویق شود.
(۲) مراکز تحقیقات علمی بین‌المللی و کارآموزی حرفه‌ای کشاورزی و همچنین تشکیل جلسات بین‌المللی برای محققین و عاملین و معلمین کشاورزی باید در مواقع مقتضی توسعه داده شود.
مراتب فوق متن صحیح و معتبر پیشنهادی است که کنفرانس همگانی سازمان بین‌المللی کار در سی و نهمین دوره اجلاسیه خود که در ژنو تشکیل شد و در ۲۸ ماه ژوئن ۱۹۵۶ ختم آن اعلام گردید به تصویب رسانید.
رییس کنفرانس – مدیر کل دفتر بین‌المللی کار
دکتر محسن نصر – داوید آ. مورس
متن توصیه‌نامه فوق مشتمل بر شش قسمت (۳۷ بند) ضمیمه قانون مربوط به اجازه قبول و اجرای اصول پیشنهادی توصیه‌نامه شماره ۱۰۱ در خصوص آموزش حرفه‌ای در کشاورزی بوده و صحیح است.
نایب رییس مجلس شورای ملی – دکتر موسی عمید