رأی و‌حدت‌ رو‌یه شماره ۱۵۳۶ – ۱۳۳۸/۳/۳ هیات عمومی دیوان عالی کشور: تنفیذ وصیتنامه

تاریخ تصویب: ۱۳۳۸/۰۳/۰۳
تاریخ انتشار: ۱۳۳۸/۰۳/۰۳
 وزارت دادگستری طی نامه شماره ۷۰۳۶/ح/۳۳۹۶۱ به عنوان دادستان کل به شرح ذیل با اعلام سو استنباط از ماده ۷۳ قانون امور حسبی طرح موضوع را در هیأت عمومی دیوان عالی کشور درخواست نموده است:
طبق محتویات پرونده ۱۴/۶۵۲/۳۷ دادگاه شهرستان کرمان برحسب دادنامه شماره ۱۵۷ ـ ۱/۴/۱۳۳۷ وصیت نامه عادی غلامرضا رفسنجانی را بدون توجه به مفاد ماده واحده مربوط به احوال شخصیه ایرانیان غیر شیعه و بر اثر سو استنباد از ماده ۷۳ قانون امور حسبی تنفیذ نموده است. نظر به انطباق مورد با ماده ۴۳ قانون امور حسبی مراتب اعلام می گردد تا با طرح موضوع در هیأت عمومی دیوان عالی کشور از تصمیمی که اتخاذ خواهد گردید این وزارت را مطلع فرمایند.
با طرح موضوع در دیوان عالی کشور و مطالعه اوراق محتوی پرونده ۱۴/۶۵۲/۱۳۳۷ دادگاه شهرستان کرمان پیوست نامه مزبور و رأی صادره و مداقه در قوانین امور حسبی و مدنی و سایر قوانین مربوطه و استماع نظر دادستان کل به این شرح:
نظر به اینکه دادگاه علاوه بر اینکه ماده واحده مصوب ۳۱/۴/۱۳۱۲ و ماده ۱۱۸۹ قانون مدنی را رعایت نکرده برخلاف ماده ۷۳ قانون امور حسبی که می نویسد دادرس فقط می تواند وصایت وصی را تصدیق نماید اصل وصیتنامه را تنفیذ نموده است رأی مزبور مخالف قانون و مخدوش است مشاوره نموده و به شرح زیر رأی داده اند:
رأی وحدت رویه هیأت عمومی

دادنامه شماره ۱۵۷ – ۱۳۳۷/۴/۱ صادره از دادگاه شهرستان کرمان بر تنفیذ وصیتنامه منتسب به غلامرضا به جهاتی که اشعار می‌گردد حکم قانونی محسوب نمی‌شود:

۱- غلامرضا با توجه بر وصیتنامه مورد تنفیذ در دادگاه طبق حکم مزبور مشمول ماده واحده مصوب ۳۱ تیرماه ۱۳۱۲ مربوط به احوال ایرانیان غیرشیعه نیست و این گونه اشخاص باتوجه به متن وصیتنامه ملزم به پیروی از قوانین و مقررات عمومی جاری در کشور ایران می‌باشند و رسیدگی به این وصیتنامه و اظهار نظر درباره آن از طرف دادگاه برخلاف قانون مزبور و به موجب مورد ۲ از ماده ۵۵۹ قانون دادرسی مدنی  مخدوش است.

۲- به موجب ماده ۱۱۸۹ قانون مدنی هیچ‌ یک از پدر و جد پدری نمی‌تواند با حیات دیگری برای مولی علیه خود وصی معین کنند و چون به موجب گواهینامه حصر وراثت که رونوشت آن پیوست نامه شماره ۱۶۴۷ مورخ  ۱۳۳۷/۵/۱۸ ثبت کرمان به ثبت کل و به وزارت دادگستری رسیده در پرونده بایگانی است زین‌العابدین پدر غلامرضا موصی متوفی برخلاف ماده ۱۱۸۹ قانون مدنی می‌باشد و از این جهت هم دادنامه شماره ۱۵۷ مورخ ۱۳۳۷/۴/۱ قانونی نمی‌باشد.

۳- به موجب ماده ۷۳ قانون امور حسبی در صورت قابل رسیدگی و اظهار نظر بودن وصیتنامه دادگاه فقط می‌تواند وصایت وصی را تصدیق نماید و تنفیذ وصیتنامه از این جهت هم برخلاف این قانون است.
بنابه مراتب مزبور با تحقق انطباق درخواست دادستان دیوان کشور بر ماده ۴۳ قانون امورحسبی و قبول دادخواست دادستان، رأی شماره ۱۵۷ مورخ ۱۳۳۷/۴/۱ قانونی نیست.

دسته‌ها