مصوب ۱۳۳۸/۲/۲۱
ماده واحده – قبول اجرای اصول پیشنهادی توصیه نامه بین المللی شماره [100] راجع به حمایت از کارگران مهاجر که مشتمل بر شش قسمت (56 بند) است تصویب میشود.
تبصره 1 ) – وزارت کار مکلف است آئین نامه های اجرائی این قانون را با توجه به پیشنهادات توصیه نامه مزبور و اوضاع و احوال کشور تهیه نموده و پس از تصویب هیئت وزیران بموقع به اجرا گذارد.
تبصره 2 ) – کسانی که بر خلاف آئین نامه های اجرائی مذکور رفتار نمایند در هر مورد بپرداخت غرامت نقدی از 2000 تا 20000 ریال محکوم خواهند شد.
قانون فوق که مشتمل بر ماده واحده و دو تبصره و متن توصیه نامه ضمیمه است پس از تصویب مجلس سنا در جلسه سه شنبه بیست و یکم اردیبهشت ماه یک هزار و سیصد و سی و هشت به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رئیس مجلس شورای ملی – رضا حکمت
قانون بالا در جلسه 6 /12 /1337 به تصویب مجلس سنا رسیده است.
سفارشنامه شماره 100
سفارشنامه مربوط به حمایت کارگران مهاجر در کشورها و سرزمینهای توسعه نیافته
کنفرانس عمومی سازمان بین المللی کار
که بنا بدعوت هیأت مدیره دفتر بین المللی کار سی و هشتمین جلسه خود را در تاریخ اول ژوئن 1955 در ژنو منعقد ساخت پس از اخذ تصمیم بپذیرش بعضی پیشنهادات در خصوص حمایت کارگران مهاجر در کشورها و سرزمینهای توسعه نیافته پنجمین فقره دستور جلسه و توافق نظر اینک پیشنهادات مزبور باید بصورت یک سفارشنامه درآید.
در روز 22 ژوئن سال 1955 سفارش نامه ذیل را که ممکن است آنرا سفارشنامه حمایت کارگران مهاجر [کشورهای توسعه نیافته] 1955 نامید مورد پذیرش قرار میدهد.
1 – تعریفات در موارد عمل
1 – این سفارش نامه شامل میشود به:
الف – کشورها و سرزمینهائی که در آن جا تحول اقتصادی معاش به اشکال مترقی تر اقتصاد بر اساس تحصیل دستمزد و متضمن پیشرفت های متفرق مراکز صنعتی و کشاورزی موجب نقل و انتقال های قابل توجه مهاجرتی کارگران و گاهی خانواده آنها میشود.
ب – کشورها و سرزمینهائیکه از میان آنها اینگونه نقل و انتقال های مهاجرتی کارگران هنگام مسافرت بخارج و بازگشت صورت میگیرد چنانچه ترتیبات موجود در اینگونه کشورها و سرزمینها بطور کلی نسبت به اشخاص مربوط در حین مسافرتشان حمایت کمتری نسبت بآنچه در این سفارش نامه مصرح گردیده مرعی دارند.
ج – کشورها و سرزمینهائی که مقصد این نقل و انتقال های مهاجرتی کارگران باشند چنانچه ترتیبات موجود در اینگونه کشورها و سرزمینها بطور کلی نسبت به اشخاص مربوط در حین مسافرت یا اشتغالشان حمایت کمتری نسبت بآنچه در این سفارش نامه مندرج است مرعی دارند.
2 – از نقطه نظر مقاصد این سفارش نامه اصطلاح "کارگر مهاجر" عبارت از هر کارگری است که در اینگونه نقل و انتقالات مهاجرتی یا در داخل کشورها و سرزمینهای مذکور در تبصرة [الف] بند یک فوق یا از آن کشورها و سرزمینها بداخل یا از میان کشورها و سرزمین های مذکور در تبصره [ب] و [ج] بند یک فوق اعم از آنکه کارگر مورد بحث بکاری اشتغال یافته باشد یا در جستجوی کاری بوده یا برای تصدی کاری که قبلاً تهیه شده سفر میکنند و‌همچنین صرفنظر از اینکه پیشنهاد کاری را پذیرفته باشد. اصطلاح "کارگر مهاجر" در مواردیکه قابل اطلاق باشد شامل هر کارگری است که بطور موقت یا در پایان کار در حین خدمت یا در خاتمه آن بازگشت میکند.
3 – از هیچیک از مقررات و مندرجات این سفارش نامه نباید چنین استنباط نمود که اشخاص حق خواهند داشت بطرف یک کشور یا سرزمین حرکت کرده یا در آن کشور توقف کنند مگر آنکه مسافرت آنها طبق قوانین مربوط بمهاجرت یا سایر قوانین آن کشور یا سرزمین باشد.
4 – مقررات این سفارش نامه نمیتواند هیچگونه تأثیر متناقضی نسبت بمقررات و روشهای موجود ناشی از قوانین قراردادها و رسوم که ممکن است برای کارگران مهاجر شرائط بهتر و مناسبتری از آنچه در این سفارش نامه مندرج است برقرار سازد داشته باشد.
5 – هرگونه تبعیضی علیه کارگران مهاجرین باید از میان برداشته شود.
2 – حمایت کارگران مهاجر و خانواده آنان حین مسافرت بخارج و هنگام بازگشت و قبل از دوران استخدام آنها
6 –
(1) – بمنظور حمایت کارگران مهاجر و خانواده آنان حین مسافرت بین نقطه عزیمت و محل کار و همچنین برای حفظ منافع مهاجرین و کشورها یا مناطقی که مهاجرین از آنجا حرکت میکنند یا از میان آنها میگذرند یا بطرف آنها سفر میکنند باید ترتیبات لازم از طریق وضع قوانین و آئین نامه های ملی یا محلی و عقد موافقت نامه ها بین دول و هرگونه وسایل دیگر اتخاذ نمود.
(2) – این ترتیبات باید شامل مسائل زیر باشد:
الف – تهیه وسایل مکانیکی حمل و نقل شامل وسایل مسافربری عمومی برای کارگران مهاجر و خانواده آنها در مواردیکه از نقطه نظر طبیعی امکان پذیر باشد.
ب – تهیه و ایجاد آسایشگاه در طول راه در فواصل مناسب بجهت سکنی و استراحت و تحصیل غذا و آب و کمکهای اولیه.
7 – هرگونه اقدام ضروری باید بعمل آید تا کارگران مهاجر بتوانند مسافرت خود را در شرایط مناسبی انجام دهند:
الف – در مورد کارگران استخدام شده یا قراردادی طبق آئین نامه های مربوط به استخدام یا قراردادهای کار به ایجاد تعهد نسبت به آنها یا نسبت بکارفرما برای پرداخت هزینه سفر کارگران در صورت امکان خانواده های آنان.
ب – در موارد کارگرانیکه بدون شرکت در قرارداد یا قبول یک پیشنهاد قطعی کار بمسافرت میپردازند بوسیله پیش بینی مقررات مبنی بر تقلیل مخارج سفر بحداقل.
8 –
(1) – بمنظور معاینه و بازرسی پزشکی کارگران مهاجر هنگام عزیمت برای استخدام یا آغاز کار و همچنین پایان خدمت ترتیبات لازم باید اتخاذ‌گردد.
(2) – در صورتی که فقدان مأمورین پزشکی در بعضی مناطق مخصوص انجام این معاینه پزشکی مضاعف را در مورد کارگران مهاجر غیر ممکن سازد حق تقدم با کارگران ذیل خواهد بود:
الف – کارگران مهاجر مناطقی که در آنجا بیماریهای مسری و بیماری های دیاری و یا محلی وجود دارد.
ب – کارگران مهاجری که بکارهای متضمن خطرهای مخصوص جسمانی اشتغال داشته‌اند.
ج -کارگران مهاجری که مسافرت آنها طبق ترتیبات مخصوص استخدامی صورت گرفته باشد.
9 –
(1) – چنانچه مقامات صلاحیتدار پس از مشاوره با سازمانهای کارفرمایان و کارگران در صورت وجود متوجه شوند که از نقطة نظر سلامتی کارگران مهاجر لازم است مهلتی برای خو گرفتن و اعتیاد به آب و هوای تازه منظور گردد. در آن صورت باید ایجاد چنین مهلتی را بلافاصله قبل از شروع کار برای خو گرفتن کارگران مخصوصاً کارگران قراردادی و استخدامی به آب و هوای اقلیمی تأمین نمایند.
(2) – هنگام اخذ تصمیم مبنی بمنظور داشتن مهلتی برای خو گرفتن به آب و هوای تازه مقامات صلاحیتدار باید بوضع آب و هوا ارتفاع و شرایط مختلف زندگی منطقه ایکه کارگران مهاجر در آنجا بکار گماشته خواهند شد توجه لازم را مبذول دارند و چنانچه برقرار کردن مهلتی را که برای خو گرفتن کارگران لازم بدانند باید طول مدت آنرا بنا به اوضاع و احوال محلی تعیین کنند.
(3) در طول مدتی که برای خو گرفتن کارگران منظور میشود کارفرما باید هزینه کافی معاش کارگران مهاجر و اعضای خانوادة آنانرا که مجاز به تبعیت کارگران بوده اند برعهده گیرد.
10 – بمنظور تأمین حق بازگشت کارگران مهاجر در صورت امکان خانواده آنها بموطن خود در مدتیکه از طرف مقامات صلاحیتدار پس از مشاوره با سازمانهای کارفرمایان و کارگران چنانچه هر دو وجود داشته باشد تعیین میگردد باید اقداماتی بترتیب ذیل معمول داشت:
الف – در صورتی که کارگران مهاجر استخدام شده باشد یا از طرف استخدام کننده یا کارفرما بمحل اعزام گردیده باشد بازگشت او باید به نقطه ای صورت گیرد که در آن جا استخدامش کرده اند یا از آن جا بمحل اشتغال عزیمتش داده اند هزینة این بازگشت در تمام مواردی که ذیلا گفته میشود بعهدة استخدام کننده یا کارفرما خواهد بود:
1 – در صورتی که کارگر بواسطه بیماری یا وقوع حادثه در اثنای مسافرت بمحل اشتغال توانائیش را از دست بدهد.
2 – در صورتی که پس از معاینه پزشکی معلوم شود که کارگر برای استخدام مناسب نیست.
3 – در صورتی که استخدام کارگر پس از عزیمت او بعلل و جهاتیکه از مسئولیت کار خارج میباشد صورت بگیرد.
4 – در صورتی که مقامات صلاحیتدار اطلاع حاصل کنند که استخدام یا اعزام کارگر برای استخدام در نتیجه مشتبه کردن یا خطا و اشتباهی انجام پذیرفته یا
ب – چنانچه کارگر مهاجر در یک قرارداد استخدام شرکت یافته و بوسیله کارفرما یا هر شخص که از طرف کارفرما تعیین شده باشد بمحل کار اعزام گردیده باشد بازگشت او و اعضای خانواده او که بهمان طریق انتقال یافته اند باید بمحلی صورت گیرد که در آن جا استخدامش کرده اند یا از آن جا بمحل اشتغال عزیمتش داده اند و هزینة این بازگشت در تمام موارد ذیل بعهده کارفرما خواهد بود:
1 – در صورتی که دوره خدمت مصرح در قرارداد پایان یافته باشد.
2 – در صورتی که قرارداد بواسطه عدم توانائی کارفرما به اجراء و انجام قرارداد خاتمه داده شود.
3 – در صورتی که قرارداد بواسطه عدم توانائی کارگر مهاجر به اجراء و انجام قرارداد و در نتیجه بیماری یا حادثه پایان داده شود.
4 – در صورتی که قرارداد با توافق طرفین خاتمه پذیرد.
5 – در صورتی که قرارداد بنا به درخواست یکی از طرفین خاتمه داده شود مگر آنکه مقامات صلاحیتدار بنحو دیگر تصمیم بگیرند.
11 – مقامات صلاحیتدار باید توجه مساعدت آمیزی بمسئله حق و شرایط بازگشت کارگران مهاجر یا اعضاء خانواده آنان که بوسیله کارفرما یا نماینده او بمحل اشتغال انتقال نیافته مبذول دارند.
12 – در صورت درگذشت یک کارگران مهاجر اعضای خانواده او باید این حق را داشته باشند که در طی مدتیکه از طرف مقامات صلاحیتدار پس از مشاوره با سازمانهای کارفرمایان و کارگران در صورت وجود هر دو سازمان تعیین میگردد بهمان محلی که کارگر در آن جا استخدام گردید یا از آنجا بمحل کار اعزام شده به هزینه کارفرما یا استخدام کننده تحت شرایط زیر مراجعت کنند:
الف – در صورتی که به آنها اجازه داده شده باشد که کارگر را بمحل خدمت او تبعیت کنند.
1 – در صورتی که درگذشت کارگر در حین مسافرت بمحل خدمت روی داده باشد. یا
2 – کارگر متوفی در قرارداد استخدامی با کارفرما شرکت یافته باشد یا
ب – در موارد دیگر بنحویکه از طرف مقامات صلاحیتدار طبق بند 11 فوق تصمیم گرفته شود.
13 –
(1) – کارگران مهاجر باید مجاز باشند که از حق بازگشت بموطن خود بهزینة کارفرما صرف نظر کنند.
صرفنظر نمودن از این حق باید در ظرف مدت و بطریقیکه از طرف مقامات صلاحیتدار پس از مشاوره با سازمانهای کارگران و کارفرمایان در صورت وجود هر دو سازمان تعیین گردد انجام پذیرد و فقط در پایان مدت معین قطعیت خواهد یافت.
(2) – کارگران مهاجر باید آزادی داشته باشند حق بازگشت خود را برای مدتیکه از طرف مقامات صلاحیتدار تعیین گردد بتأخیر اندازند.
14 – در صورت وجود قراردادهای نمونة کار که تحت نظر مقامات دولتی یا دولتهای مربوط بمنظور انعقاد بین کارفرمایان و کارگران مهاجر تدوین شده باشد نسبت بمواد و شرائط آن قراردادها باید با نمایندگان کارفرمایان و کارگران ذینفع و همچنین نمایندگان سازمانهای مربوط آنها اگر این سازمانها وجود داشته باشند به شرط امکان مشاوره شود.
15 –
(1) – بمنظور اشتغال مناسب کارگران مهاجر باید ترتیباتی اتخاذ گردد.
(2) – این ترتیبات باید در صورت اقتضا شامل باشد به ایجاد یک سیستم امور استخدامی عمومی متضمن.
الف – یک ادارة مرکزی برای یک کشور یا یک منطقه بطور کلی و شعباتی هم در مناطقیکه کارگران معمولا از آنجا مهاجرت میکنند و هم در مراکز‌استخدامی تا بدان وسیله فرصتهائی برای جمع آوری اطلاعات استخدامی و توزیع منظم آنها در نقاطیکه معمولا کارگران از آنجا بمراکز استخدامی روی میآورند فراهم گردد.
ب – اتخاذ ترتیبات لازم با دوایر استخدامی سایر کشورها و مناطقیکه کارگران معمولا از یک ناحیة معینی به آنجا مهاجرت میکنند تا بدان وسیله‌اطلاعات مربوط بفرصتهای مشاغل متداول جمع آوری شود.
ج – ایجاد و استقرار تسهیلات مربوط براهنمائی حرفه ای در صورت امکان و اتخاذ ترتیبات لازم جهت تشخیص و تعیین تناسب عمومی کارگران برای مشاغل مخصوص.
د – در صورت امکان تقاضای همکاری و مشاورة سازمانهای کارگری در مورد تأسیس و اجرای سیستم مورد بحث.
3 – اقدامات مربوط به انصراف از نقل و انتقال های مهاجرتی غیرمطلوب بنفع کارگران مهاجر و نواحی و کشورهای اصلی آنان.
16 – سیاست و روش عمومی باید مبنی بر این باشد که از مهاجرت کارگران هنگامیکه از نقطة نظر منافع کارگران مهاجر و مناطقی و کشورهای اصلی آنان غیرمطلوب بنظر آید بوسیله اقداماتی متضمن بهبود شرائط زندگی و بالا بردن سطح زندگی در مناطقی که مهاجرت معمولا از آنجا آغاز میشود انصراف حاصل شود.
17 – اقداماتی که برای تأمین اجرای سیاست مشروح در بند گذشته معمول میگردد باید شامل باشد به:
الف – در مناطقی که از آن جا مهاجرت آغاز میگردد طرح برنامه های توسعه اقتصادی و آموزش حرفه ای بمنظور استفادة کاملتر از نیروی انسانی موجود و منابع طبیعی و مخصوصاً هرگونه اقدامی که منجر به ایجاد مشاغل جدید و منابع عایدی جدید برای کارگرانی که معمولا تمایل بمهاجرت دارند گردد.
ب – در مناطقی که مهاجرت به آنجا صورت میگیرد استفادة عاقلانه بیشتری از نیروی انسانی و افزایش قوة تولید بوسیله تشکیلات بهتر کار پرورش بهتر و توسعه مکانیزه کردن یا سایر اقدامات بنحوی که اوضاع محلی ایجاب نماید.
ج – تجدید استخدام در مناطقی که در آنجا خروج کارگر ممکن است آثار و نتایج نامطلوبی نسبت بسازمانهای اجتماعی و اقتصادی و بهداشتی – رفاه و آسایش و پیشرفت و ترقی سکنه مربوط داشته باشد.
18 – دولت های کشورها و مناطق مبداء و مقصد کارگران مهاجر باید در طریق تقلیل تصاعدی نقل و انتقال های مهاجرتی غیرمنطبق با مقررات و آئین نامه هنگامی که اینگونه نقل و انتقالها از نقطه نظر منافع کارگران مهاجر و کشورها و مناطق اصلی آنان غیرمطلوب بنظر آید مهاجرت نمایند. تا آن هنگام که موجبات و علل اینگونه مهاجرتهای خلاف مقررات پایدار میباشد دولتهای مربوط باید تا جائیکه موجه و مطلوب باشد نظارتهای مقتضی را نسبت بمهاجرت داوطلبانه و همچنین استخدام های متشکل برقرار سازند. این تقلیل و نظارت ممکن است بوسیله اتخاذ ترتیبات در حدود مقتضیات محلی و منطقه ای و قراردادهای دوجانبه انجام پذیرد.
19 – در حین آنکه مهاجرتهای خلاف مقرراتی ادامه دارد دولت های مربوط باید تا حدیکه قابل اجرا باشد برای کارگرانیکه تحت اینگونه شرایط مهاجرت میکنند حمایت های پیش بینی شده در این سفارش نامه را تأمین نمایند.
4 – حمایت کارگران مهاجر در طی دوران استخدام
الف – سیاست عمومی
20 – بمنظور تأمین شرائط مناسب تر کار و زندگی کارگران مهاجر نسبت بشرائطی که قانون یا رویه عملی برای سایر کارگران که در خدمت متشابه‌اشتغال دارند مقرر داشته و همچنین برای اینکه کارگران مهاجر هم مثل کارگران دیگر مشمول مقیاسهای حمایت بنحوی که در بندهای آتی این سفارش نامه خواهد آمد گردند کلیة مساعی باید صورت گیرد.
ب – مسکن
21 – اقداماتی که برای سکونت کارگران مهاجر صورت میگیرد باید شامل باشد به اقداماتی که برای کارگران بهزینه کارفرما یا از طریق کمکهای مالی مقتضی یا بوسایل دیگر لوازم زندگی بمیزان مقیاسات مصوبه و در مقابل کرایه ایکه متناسب با دستمزد طبقات مختلف کارگران باشد فراهم گردد.
22 – مقامات صلاحیتدار مسئول تأمین استقرار شرایط رضایتبخش سکونت کارگران مهاجر میباشند مقامات مزبور موظفند حداقل مقیاس های مربوط بسکونت را تعیین نموده و در اجرای آن مقیاسها نظارت جدی و دقیق معمول دارند همچنین مقامات مزبور باید حقوق کارگران را هنگامیکه ملزم به تخلیه محل سکونت خود در انقضای خدمت میگردند تصریح نموده و اقدامات لازم را برای اجرای این حقوق بعمل آورند.
ج – دستمزد
23 –
(1) – ترتیبات لازم باید جهت تعیین دستمزد کارگران مهاجر صورت گیرد.
(2) – ترتیبات مزبور باید مشتمل مسائل زیر باشد:
الف – تعیین نرخهای حداقل دستمزد بنحوی که پائین ترین نرخ آن به انضمام هرگونه مزایا یا کمک معاشی فراهم آوردن حداقل احتیاجات یک کارگر غیرآزموده را طبق مقیاسهای پذیرفته شدة محل و با توجه به نیازمندیهای عادی خانوادگی مقدور سازد.
ب – تعیین نرخهای حداقل دستمزد در هر زمان:
الف – بوسیله قراردادهای دسته جمعی که از ادامه بین اتحادیه های کارگران بنمایندگی کارگران مربوط به کارفرمایان یا سازمانهای کارفرمایان مربوط تنظیم گردیده باشد یا
ب – در صورت فقدان وسایل مقتضی جهت تعیین میزان حداقل دستمزد طبق قراردادهای دسته جمعی بوسیله مقامات صلاحیتدار طبق اصول مشروح در تبصره (الف) فوق.
24 – در موارد مقتضی مقامات صلاحیتدار موظفند موقع تعیین دستمزدها نتایج بررسیهای بودجه ای مصرف خانوادگی را در ناحیه مربوط چنانچه این بررسی وجود داشته باشد مورد توجه قرار دهند. بدیهی است که بررسیهای مورد بحث بایستی با همکاری نمایندگی سازمانهای کارفرمایان و کارگران انجام گرفته باشد.
25 – نمایندگان سازمانهای کارفرمایان و کارگران در صورت وجود آن سازمانها و در صورت فقدان نمایندگان و کارگران و کارفرمایان مربوط بعده مساوی بر پایه متساوی موظفند در اجرای متدها و ترتیبات قانونی تعیین نرخهای حداقل دستمزد همکاری نمایند.
26 – نرخهای جاری حداقل دستمزد باید بکارفرمایان و کارگران مربوط ابلاغ گردد.
در صورتی که نرخهای دستمزد طبق جزء 2 (ب) (2) بند 23 تعیین شده باشد آن نرخها از طرف کارفرماها و کارگران مربوط لازم الاجراء بوده و هیچگونه قراردادی بین آنها بدون اجازه موافقت صریح مقامات صلاحیتدار نمیتواند نرخهای معینه را تقلیل دهد.
27 – کارفرمایان را باید موظف ساخت پرداختهای دستمزد و کسورات مربوط بهر کارگر را ثبت نمایند مبلغ دستمزدها و کسورات طبق دفتر ثبت باید بکارگران مربوط ابلاغ شود.
28 – کسورات دستمزدها فقط تحت شرایط در حدود مقررات قوانین و آئین نامه های ملی یا بنا بر آنچه ضمن توافق دسته جمعی یا رأی حکمیت تعیین گردد مجاز میباشد.
29 – دستمزدها باید معمولا به پول رایج قانونی و مستقیماً بهر یک از کارگران پرداخته شود.
30 – پرداخت دستمزدها باید بطور منظم و بفواصلی که امکان وام داری را بین حقوق گیران بحداقل تقلیل دهد صورت گیرد مگر آنکه رسم و رویه جاری محلی خلاف آن را ایجاب کند و مقامات صلاحیتدار نیز پس از مشاوره با نمایندگان سازمانهای کارفرمایان و کارگران ادامه رسم و روش مزبور را مورد پسند و مطلوب کارگران تشخیص دهند.
31 – جانشین ساختن الکل یا هر ماده مضر دیگر برای کلیه یا هر قسمتی از دستمزد باید ممنوع باشد.
32 – پرداخت دستمزد در میخانه ها و انبارها باید ممنوع باشد مگر در مورد کارگرانیکه در این محلها بخدمت اشتغال دارند.
33 – کارفرمایان را باید موظف ساخت پرداخت هرگونه مساعده ای را به کارگران بیک نسبت کوچکی از درآمد ماهیانه آنها محدود سازند.
34 – هرگونه مساعده ایکه بیش از مبلغ معین شده از طرف مقامات صلاحیتدار پرداخته شود قانوناً نه بوسیله توقیف وجوهی که در آتیه بکارگر تعلق خواهد گرفت و نه بوسائل دیگر قابل استرداد نخواهد بود و نسبت به این مساعده ها بهره ای تعلق نمیگیرد.
35 – کارگرانیکه نسبت به آنها حداقل نرخها قابل اجرا بوده لیکن پس از قابل اجرا گردیدن دستمزدهائی کمتر از نرخ های معین به آنها پرداخت شده است حق خواهند داشت مابه الاختلاف را از طریق قضائی یا وسایل مجاز قانونی مطالبه و مسترد دارد و این جریان مشمول محدودیت زمانی بنحوی که قانونی یا آئین نامه مقرر دارد خواهد بود.
36 – در صورتی که خواربار – مسکن – پوشاک و سایر لوازم و خدمات ضروری قسمتی از حقوق را تشکیل دهد مقامات صلاحیتدار باید با مساعی مشترک سازمانهای نمایندگی کارفرمایان و کارگران هرگونه اقدام عملی را برای تأمین کفایت این لوازم و خدمات و همچنین حصول اطمینان به اینکه قیمت نقد آنها بطور صحیح برآورد شده و پرداخت جنسی از نسبت مقرر از جانب مقامات صلاحیتدار از دستمزد نقد اولیه متجاوز میگردد بعمل آورند.
د – عدم تبعیض در ارجاع مشاغلی که مستلزم مهارت است.
37 – اصول ایجاد فرصتهای متساوی برای کلیه قسمتهای سکنه به انضمام کارگران مهاجر باید مورد قبول قرار گیرد.
38 – به شرط اطلاق قوانین ملی مهاجرت و قوانین مخصوص مربوط به اشتغال بیگانگان در خدمات عمومی ایجاد هرگونه موانعی که از نقطه نظر ملیت – نژاد – رنگ – معتقدات – روابط یا وابستگی و ائتلاف با اتحادیه های کارگری دسترسی هر قسمتی از سکنه را به انضمام کارگران مهاجر به انواع مخصوص مشاغل و استخدام مسدود و ممنوع سازد بایستی مخالف روش و سیاست عمومی تلقی گردد و اصول و مبادی مربوط بطرد و از میان برداشتن اینگونه سدها و موانع باید مورد قبول قرار گیرد.
39 – بمنظور تحقیق و تأمین اجرای اصولی که در بند 37 و 38 این سفارش نامه مندرج است و همچنین تسهیل انجام سهم متزایدی از مشاغلی که مستلزم مهارت میباشد توسط کارگران ناآزموده تر باید اقدامات معجلی بعمل آید.
40 – این اقدامات باید مخصوصاً شامل مسائل زیر باشد:
الف – وضع مقررات جهت دسترسی متساوی کلیه کارگران در تمام کشورها و سرزمینها بتسهیلات آموزش فنی و حرفه ای و ایجاد امکانات متساوی برای دسترسی کلیه کارگران بفرصت های استخدامی در مؤسسات جدید اقتصادی.
ب – ایجاد تسهیلات جهت کارگران طبقات پائین برای راه یافتن بمشاغلی که مستلزم مهارت یا نیمی از مهارت میباشد در کشورها و سرزمینهائی که در آنجا طبقات جداگانه با مشخصات نژادی و قومی بطور ثابت استقرار یافته است.
ج – ایجاد فرصت های متساوی برای کلیه کارگران آزموده بدخول در مشاغلی که مستلزم مهارتهای مخصوص و معینی میباشد در کشورها و سرزمینهائیکه در آنجا طبقات جداگانه مشخص بنژاد و اصلیت بطور ثابت استقرار نیافته است.
هـ – فعالیت های سندیکائی
41 – در مراکزی که کارگران مهاجر بکار اشتغال دارند باید به آنها حق اجتماع و آزادی کلیه فعالیتهای قانونی سندیکائی اعطاء گردیده و اقدامات عملی بمنظور تأمین حق انعقاد قراردادهای دسته جمعی بین اتحادیه های کارگران بنمایندگی کارگران مربوط و کارفرمایان یا سازمانهای کارفرمائی صورت گیرد.
و – تهیه کالای مصرف‌کنندگان
42 – (1) – برای تأمین وجود کالاهای مصرف کنندگان مخصوصاً امتعه ضروری و خواربار بمقادیر کافی و ببهای عادلانه جهت کارگران مهاجر و خانواده آنان باید اقدامات لازم انجام گیرد.
(2) – در صورت امکان باید از طرف کارفرمایان یا مقامات صلاحیت دار زمین برای کشت و زرع غلات جهت کارگران مهاجر آماده شود.
43 – در مواردی که ایجاد سازمانهای تعاونی سودمند و قابل استفاده باشد جهت توسعه سازمانهای مزبور باید ترتیباتی شامل مسائل زیر اتخاذ گردد:
الف – تهیه وسایل دامپروری – استخر جهت نگاهداری ماهیها و کشت سبزیجات بر اساس تعاونی.
ب – تأسیس مغازه های خورده فروشی از طرف شرکتهای تعاونی کارگران.
ج – اعطای کمکهائی از طرف دولت ها بوسیله آموزش اعضاء شرکت های تعاونی – نظارت در اداره امور و هدایت فعالیت های شرکت های مزبور.
44 –
(1) – در صورتی که مغازه ها مربوط بمؤسسات باشد فقط پرداخت نقد باید در آن مغازه ها پذیرفته شود.
(2) – چنانچه اوضاع محلی هنوز اجراء مقررات گذشته را اجازه ندهد اعتباری که بکارگران مهاجر اعطاء میگردد باید بیک نسبتی از دستمزدها که مقامات صلاحیتدار تعیین نمایند و همچنین بیک مدت زمان معلوم که باید حتی الامکان کوتاه باشد محدود گردد. تحمیل بهره وری اعتبار و همچنین قبول بازپرداخت آنرا بصورت کار باید ممنوع ساخت.
(3) – نسبت بکارگران مهاجر مربوط هیچگونه فشاری بمنظور استفاده از این مغازه ها نباید وارد ساخت.
(4) – در صورتی که بمغازه های دیگر امکان دسترسی نباشد مقامات صلاحیتدار موظفند اقدامات مقتضی را بمنظور تأمین فروش کالا ببهای عادلانه و مناسب و تأمین اینکه کارفرمایان از تأسیس مغازه های مورد بحث نظر انتفاعی نداشته و فقط برای بهره مندی و استفاده کارگران مربوط اقدام بدایر کردن آنها کرده اند بعمل آورند.
ز – تأمین اجتماعی – حفاظت و بهداشت
45 – از جمله قدمهائی که برای کارگران مهاجر برداشته میشود در وهله اول باید ترتیباتی را منظور داشت که بدون تبعیض در زمینه ملیت – نژاد و اصلیت یا مذهب – شامل پرداخت خسارت بکارگران مواظبت های پزشکی کارگران و خانواده آنها – بهداشت صنعتی و ممانعت وقوع حوادث و بیماریهای حرفه ای باشد.
46 – این اقدامات و ترتیبات باید مشتمل باشد به:
الف – نظارت پزشکی طبق امکانات محلی و بوسیله معاینه های ادواری طی دوران استخدام، و در صورت بیماری.
ب – کمکهای اولیه – معالجات مجانی پزشکی و تسهیلات بستری شدن در بیمارستان طبق مقیاسهای معینی از طرف مقامات صلاحیتدار.
ج – یک سیستم پرداخت خسارت کارگران در مقابل حوادث و بیماریهای حرفه ای.
د – اقدامات امدادی مقتضی در مورد حوادث و بیماریهای حرفه ای.
هـ – تأمین بهداشت و حفاظت کارگران مهاجر در محل اشتغال آنها به.
و – گزارش وقوع حوادث تجسس و بازرسی علل آنها.
ز – متعهد ساختن کارفرمایان به اینکه جوانب مخاطره انگیز و غیربهداشتی کار را بوسیله آگهی ها – سخنرانی و چیزهای دیگر در معرض اطلاع و توجه کارگران مهاجر قرار دهند.
ح – آموزش و تعلیم مخصوص یا اضافی کارگران مهاجر نسبت بطرق ممانعت از حوادث و خطرهای بهداشتی در نقاط اشتغال آنان وقتیکه از نقطه نظر فقدان آشنائی بروش کار و اشکالات ناشی از ندانستن زبان یا علل دیگر تعلیماتی که معمولا بسایر کارگران در کشور یا سرزمین مربوط داده میشود بی تناسب باشد.
ط – استعانت و همکاری کارفرمایان و کارگران در پیشرفت ترتیبات مربوط بحفاظت.
ی – اقدامات مخصوص اجتماعی جهت حمایت زنان و کودکان کارگران مهاجر که پهلوی آنها زندگی میکنند.
47 – در صورتی که کارگران مهاجر بتوانند مانند سایر کارگران از توجهات مربوط بحمایت علیه ناتوانی پیری و مرگ بهره مند شوند ترتیباتی باید با همکاری کارگران و در حدود امکان و تا حد مطلوب جهت تأسیس انجمن های مودت و دوستی کارگران و صندوق اندوخته های احتیاطی برای نیازمندیهای کارگران مهاجر و بعنوان مقدمه طرح‌های بزرگتر و بسیط تر بر پایه مقتضیات محلی و کشوری اتخاذ گردد.
ح – ارتباط کارگران مهاجر با مناطق اصلی خودشان
48 – بمنظور استقرار ارتباط کارگران مهاجر با خانواده های خود و محل اصلی خود ترتیباتی شامل مسائل زیر باید اتخاذ گردد:
الف – اعطای تسهیلات لازم جهت پرداخت اختیاری وجوه بخانواده کارگران در محل اصلی آنها یا در جاهای دیگر و همچنین برای اندوختن پرداختی های معوقه کارگران با رضایت خودشان که باید در پایان قرارداد یا موقعیکه کارگران بخانه خود باز میگردند یا در احوال و اوضاع دیگر بنحوی که ضمن قرارداد به آنها توافق حاصل شود بکارگران تأدیه شود.
ب – ایجاد تسهیلات بمنظور مبادله نامه بین کارگران مهاجر و خانواده و محل اصلی آنها.
ج – ایجاد تسهیلات در طریق انجام تعهدات مرسوم و معمولی کارگران که مایل به انجام آن تعهدات باشند نسبت بمسکن و محل اصلی خودشان.
ط – رفاه و آسایش مادی – معنوی – اخلاقی کارگران مهاجر
49 – ترتیباتی باید بمنظور تأمین رفاه مادی – معنوی و اخلاقی کارگران مهاجر شامل کارهای ذیل اتخاذ شود:
الف – اقدامات بمنظور تشویق انواع مختلف صرفه جوئی.
ب – اتخاذ ترتیباتی جهت حمایت کارگران مهاجر علیه رباخواری و مخصوصاً اقدام بتقلیل نرخهای بهره و وام. نظارت فعالیت وام دهندگان و تشویق تسهیلات برای استقراض پول برای مقاصد مناسب بوسیله سازمانهای اعتبارات تعاونی و یا مؤسساتیکه تحت نظارت و سرپرستی مقامات صلاحیتدار قرار دارند.
ج – در صورت امکان استقرار مأمورین رفاه اجتماعی آشنا بزبان و عادات و رسوم کارگران مهاجر در مناطق مهاجرتی جهت تسهیل خو گرفتن این کارگران و خانواده آنها بطریقة جدید زندگی.
د – اقدامات برای تأمین تسهیلات فرهنگی کودکان کارگران مهاجر.
هـ – ایجاد تسهیلات بمنظور اینکه کارگران مهاجر بتوقعات و آرزوهای معنوی و مذهبی خود واصل گردند.
5 – تثبیت کارگران مهاجر
50 – غیر از مواردی که استقرار دائمی کارگران مهاجر وضوحاً علیه منافع آنان و خانواده آنها یا کشور و سرزمینهای مربوط باشد در این صورت سیاست عمومی بایستی مبنی برأی باشد که کارگران و خانواده آنها را بوسیله ترتیبات مقتضی و بخصوص ترتیبات مذکور در قسمت 4 و بندهای 51 – 52 و 53 این سفارش نامه در مراکز اشتغال یا مجاور آنها استقرار دهند.
51 – بطوری که در بند 3 ذکر گردید از هیچیک از مندرجات این سفارش نامه نباید چنین استنباط نمود که اشخاص حق خواهند داشت بطرف یک کشور یا سرزمینی حرکت کرده یا در آن جا توقف کنند مگر آنکه این عمل طبق قوانین مهاجرت یا قوانین دیگر آنکشورها و سرزمینهای صورت گیرد. معذالک اگر چنین عملی بر خلاف سیاست کشور مربوط نباشد مقامات صلاحیتدار باید برای کارگران مهاجر که مدت اقامت آنها در کشوریکه به آن مهاجرت کرده اند کمتر از پنجسال نباشد کلیه فرصتهای لازم را برای حصول تبعیت کشور مورد مهاجرت فراهم سازند.
52 –
(1) در صورتی که استقرار دائمی کارگران مهاجر در محل اشتغال یا نزدیک آن امکان پذیر باشد ترتیبات لازم جهت تشویق استقرار دائمی آنها باید اتخاذ شود.
(2) – این ترتیبات بایستی شامل باشد به:
الف – تشویق استخدام کارگران مهاجر که خانواده خود را همراه دارند.
ب – اعطای تسهیلات در صورت امکان و درخواست بمنظور امکان تأسیس سازمان اجتماعی مقتضی در محل اشتغال یا مجاور آن.
ج – تهیه خانه و مسکن طبق مقیاس های مصوبه و بهای مناسب جهت تشویق و پیشرفت استقرار دائمی خانواده ها.
د – اختصاص زمین کافی برای تولید خواربار در صورت امکان و تقاضا.
و – در صورت فقدان تسهیلات مناسب تر و چنانچه امکان پذیر و مورد تقاضا باشد ایجاد دهکده ها و اقامتگاه برای کارگران مهاجر دست از کار کشیده در نقاطی که برای آنها امکان کمک بتحصیل معاش خودشان فراهم باشد.
6 – اجرای سفارشنامه
53 – مقامات صلاحیتدار باید مقرراتی جهت نظارت سرویس یا سرویسهای اداری مقتضی به اشتراک و همکاری سازمانهای کارفرمایان و کارگران در صورتی که هر دو وجود داشته باشند نسبت به اجرای ترتیبات مربوط بحمایت کارگران مهاجر مورد بحث این سفارشنامه وضع نمایند.
54 – سرویس یا سرویسهای مقتضی اداری موظفند مخصوصاً در مواردیکه کارگران مهاجر آشنا بمقررات و شرایط استخدام – زبان – آداب و رسوم با پول رایج در منطقه اشتغال نباشند رعایت هرگونه خط مشی و جریان مربوط بشرکت در قراردادهای استخدامی را تأمین نموده و یقین حاصل کنند که هر یک از کارگران مقررات و شرایط استخدام مواد قرارداد خود و جزئیات مربوط بنرخها و پرداخت دستمزد را بخوبی دریافته از ادامه و با داشتن علم این مقررات و شرایط را پذیرفته است.
55 – هر یک از اعضای سازمان بین المللی کار موظف است در فواصل مقتضی و طبق تقاضای هیأت مدیره گزارشی مبنی بوضع قانون و روش عملی در کشورها و سرزمینهائیکه آن عضو مسئول مسائل مورد بحث این سفارش نامه نسبت به آن کشورها و سرزمیینها میباشد بدفتر بین المللی کار ارسال نمایند. این گزارشها باید حدود ترتیب اثری را که بمقررات این سفارش نامه داده شده یا در نظر است داده شود و اصلاحاتی که نسبت بموارد آن لازم داشته شده یا ممکن است لازم دانسته شود تا اینکه بتوان آنها را پذیرفت و بمورد اجرا گذاشت نشان دهد.
56 – کشورهای عضو سازمان بین المللی کار که مسئول مناطق و نواحی غیرمرکزی میباشند باید در حدود صلاحیت خود هرگونه اقدامی را بمنظور تأمین اجرای مؤثر حداقل مقیاسات مصرحه در این سفارش در آن مناطق و نواحی بعمل آورند و مخصوصاً باید این سفارشنامه را بنظر مقام یا مقاماتی که صلاحیت مؤثر ساختن حداقل مقیاسهای مذکور را در اینگونه مناطق و نواحی دارند برسانند. شرح فوق متن موثق سفارشنامه ای است که در سی و هشتمین جلسه کنفرانس عمومی سازمان بین المللی کار منعقد در ژنو که بتاریخ 23 ژوئن 1955 پایان یافته مورد پذیرش قرار گرفته است با ایمان بمراتب بالا امضاء خود را در این روز 19 ژوئیه 1955 الصاق میکنم.
رئیس کنفرانس
ف – کارچیاالدیل.
مدیرکل دفتر بین المللی کار
داوید مورس
متن توصیه نامه فوق مشتمل بر شش قسمت (56 بند) ضمیمه قانون راجع به اجازه قبول و اجرای اصول پیشنهادی توصیه نامه بین المللی شماره 100 در خصوص حمایت از کارگران مهاجر بوده و صحیح است.