مصوب ۱۳۳۸/۲/۵
ماده 1 – تا زمانی که عده فارغ‌التحصیلان دانشسراها برای تأمین نیازمندیهای وزارت فرهنگ از حیث آموزگار کافی نیست وزارت فرهنگ میتواند کسری آموزگاران را از بین دارندگان گواهی نامه کامل متوسطه در تهران و مرکز و شهرهای مهم هر استان (بتشخیص وزارت فرهنگ) و از بین دارندگان گواهی نامه دوره اول متوسطه ببالا در مراکز شهرستانها و بخشها از طریق مسابقه انتخاب و بطور پیمانی استخدام نماید شرایط و ترتیب مسابقه بر‌طبق آئین‌نامه‌ای خواهد بود که به تصویب شورای عالی فرهنگ میرسد.
ماده 2 – وزارت فرهنگ مکلف است برای کسانی که طبق ماده یک این قانون بخدمت پذیرفته میشوند کلاسهای کارآموزی ترتیب داده و روش تعلیم و تربیت را به آنان بیاموزد. کسانی که استعداد آموزگاری نداشته و در این کلاسها ابراز شایستگی ننمایند به پیشنهاد هیئت ممتحنه از طرف وزارت فرهنگ بخدمت آنان خاتمه داده میشود.
ماده 3 – وزارت فرهنگ مجاز است در نقاطی بغیر از تهران و مراکز استانها و شهرستانها و مراکز بخشها که نتواند آموزگاران واجد شرایط طبق ماده یک این قانون استخدام نماید اشخاصی را که صلاحیت دارند بخدمت موقت معلمی منصوب بدارد و حق الزحمه آن ها را از اعتبار محلهای رسمی یا‌پیمانی و یا از مجموع اعتبارات استخدامی پرداخت نماید. خدمت معلمی موقت مزبور برای وزارت فرهنگ هیچگونه تعهدی را غیر از پرداخت حق الزحمه ایجاد نمی‌نماید و هر موقع که از خدمت آنان بی‌نیاز گردد آموزگاران رسمی یا کسانی را که طبق ماده یک استخدام میشوند بجای آنان می‌گمارد. میزان حق الزحمه معلمین موقت بر طبق آئین‌نامه‌ای خواهد بود که از طرف وزارت فرهنگ تدوین خواهد شد و در هر صورت از حداقل‌حقوق آموزگاران پیمانی تجاوز نخواهد نمود.
تبصره – هر یک از معلمین موقت مذکور در فوق که واجد شرایط استخدامی مندرج در ماده یک بشوند بخدمت پیمانی پذیرفته شده و از مزایای مربوط به اینگونه آموزگاران استفاده خواهد کرد.
ماده 4 – وزارت فرهنگ میتواند آموزگاران پیمانی که در موقع تصویب این قانون در خدمت وزارت فرهنگ هستند و یا در آینده طبق ماده یک بطور پیمانی استخدام شوند سمت آنان را از پیمانی به رسمی بترتیب زیر تبدیل نماید:
الف – بدارندگان گواهی نامه ششم متوسطه در صورت داشتن لااقل دو سال سابقه تدریس و بدارندگان گواهی نامه پنج ساله متوسطه در صورت داشتن لااقل چهار سال سابقه تدریس رتبه یک آموزگاری و در مقابل هر دو سال خدمت اضافی یک پایه بالاتر داده میشود. به شرط اینکه رتبه اعطائی‌از پایه 3 آموزگاری تجاوز ننماید.
ب – بدارندگان گواهی نامه سه ساله متوسطه در صورت داشتن حداقل دو سال سابقه تدریس و سایر آموزگاران شاغل خدمت در موقع تصویب این قانون در صورت داشتن حداقل چهار سال سابقه تدریس پایه یک کمک آموزگاری و در مقابل هر دو سال خدمت اضافه پیمانی یک پایه بالاتر داده میشود به شرط آنکه رتبه اعطائی از پایه سه کمک آموزگاری تجاوز ننماید.
تبصره 1 – آموزگاران پیمانی که در موقع تصویب این قانون سابقه تدریس مندرج در بند الف و ب را ندارند هر گاه در آینده مدت تدریس آنها بشرح فوق تکمیل بشود از مزایای این ماده استفاده خواهند نمود.
تبصره 2 – اعطاء پایه‌های فوق منوط بآنست که آموزگار در مدت خدمت موجبات رضامندی کامل وزارت فرهنگ را از حیث اخلاق و طرز کار و تدریس فراهم نموده و علاوه بر این دوره‌های کارآموزی را که به این منظور برای آموزگاران ترتیب داده میشود با موفقیت طی نموده باشد.
ماده 5 – رتبه دارندگان پایه‌های آموزگاری یا اداری در صورتی که در موقع تصویب این قانون دارای دانشنامه لیسانس باشند و یا تا پایان سال تحصیلی 1338 – 1339 لیسانسیه بشوند به شرط داشتن سه سال سابقه تدریس و تعهد پنج سال خدمت دبیری در هر نقطه که وزارت فرهنگ در خارج از تهران و حومه تهران تعیین نماید بمأخذ آخرین حقوق دریافتی بدبیری تبدیل میشود.
کسانی که تعهد خود را بر طبق این ماده انجام ندهند برتبه اولیه بر میگردند لکن مدت خدمت آنان جزء سابقه خدمت آموزگاری یا اداری منظور و محسوب میشود.
ماده 6 – بمنظور بهبود روش تعلیم و تربیت و بالا بردن سطح معلومات آموزگاران و کمک آموزگاران وزارت فرهنگ مکلف است در هر یک از دانشسراهای مقدماتی و کشاورزی و یا مدارس دیگر دوره‌های تحصیلی تابستانی یا کلاسهای شبانه دائر نماید. مدت و برنامه تحصیل با تصویب شورای عالی فرهنگ تعیین میگردد.
فارغ‌التحصیلان دوره کلاسهای مذکور در فوق از مزایای زیر برخوردار خواهند شد:
الف – آموزگاران رسمی با دارا بودن گواهی نامه دوره‌های تحصیلی مذکور در ترفیع رتبه نسبت به سایرین حق تقدم خواهند داشت.
ب – وزارت فرهنگ میتواند رتبه کمک آموزگاران را با طی دوره‌های تحصیلی مذکور در صورت داشتن لااقل ده سال سابقه خدمت تدریس یا مدیریت یا نظامت دبستان به مأخذ آخرین حقوق دریافتی به رتبه آموزگاری تبدیل نماید.
ماده 7 – تا زمانیکه عده فارغ‌التحصیلان دانشسرای عالی برای تأمین احتیاجات وزارت فرهنگ کافی نیست وزارت فرهنگ کلاس های شبانه در‌دانشسرای عالی و در مراکزی که دانشگاه وجود دارد بمنظور تربیت دبیر برای تدریس در دوره اول متوسطه دایر مینماید داوطلبان این کلاسها از فارغ‌التحصیلان دانشسراهای مقدماتی و کسانی که در دبیرستان بتدریس اشتغال داشته‌اند به شرط دارا بودن گواهی نامه کامل متوسطه انتخاب میشوند این داوطلبان باید هر یک دارای حداقل پنج سال سابقه تدریس یا ده سال سابقه خدمت آموزشی و اداری باشند عده لازم همه ساله از طریق مسابقه در‌تهران و مراکز هر استان با رعایت تناسب احتیاجات هر حوزه انتخاب میشوند دوره و برنامه تحصیلات در این مراکز بنابه پیشنهاد دانشسرای عالی و تصویب شورای عالی فرهنگ خواهد بود.
وزارت فرهنگ در انتقال محل خدمت آموزگاران و دبیرانی که در مسابقه انتخاب میشوند برای طی دوره تحصیلات این کلاسها تسه یلات لازم فراهم میکند و فارغ‌التحصیلان را در صورت تعهد پنج سال خدمت دبیری در نقاطی که وزارت فرهنگ احتیاج دارد بغیر از تهران و حومه تهران در دوره اول‌متوسطه منصوب مینماید و در این صورت بکسانی که در دبیرستان بطور پیمانی بتدریس اشتغال داشته‌اند پایه یک دبیری و در مقابل هر سه سال خدمت دبیری یک پایه بالاتر به شرط آنکه از پایه سه تجاوز نکند اعطاء مینماید و همچنین رتبه آموزگاری فارغ التحصیلان را بمأخذ آخرین حقوق دریافتی برتبه دبیری تبدیل مینماید.
تبصره 1 – هر گاه هر یک از فارغ‌التحصیلان فوق پنجسال تعهد خدمت خود را در نقاطی که وزارت فرهنگ تعیین نموده انجام ندهد رتبه اعطائی لغو و بوضع خدمت اولیه بر میگردد فقط در مورد دارندگان پایه رسمی آن مدت از تعهد را که انجام داده‌اند برای ترفیعشان در پایه قبل محسوب خواهد گردید.
تبصره 2 – وزارت فرهنگ میتواند برای تدریس علوم دینی و زبان و ادبیات فارسی و عربی از دارندگان گواهی نامه مدرسی یا اجتهاد و یا افتاء بطور پیمانی استفاده نماید و بتناسب ساعات تدریس آنها حق‌التدریس به ایشان پرداخت نماید وزارت [فرهنگ برای این قبیل معلمین کلاس های کارآموزی برای آشنا ساختن آنان باصول تعلیم و تربیت جدید تشکیل خواهد داد.
ماده 8 – به کسانی که در دبیرستان بطور پیمانی در تاریخ تصویب این قانون در خدمت وزارت فرهنگ بوده و دارای چهار سال سابقه تدریس باشند اگر گواهی نامه کامل متوسطه داشته باشند رتبه دو آموزگاری و اگر گواهینامه کامل متوسطه نداشته باشند رتبه یک آموزگاری داده میشود و در مقابل هر‌دو سال خدمت اضافی یک پایه بالاتر داده میشود به شرط آنکه در موقع اعطاء رتبه برای دارندگان گواهی نامه کامل متوسطه از رتبه چهار آموزگاری و‌برای کسانی که گواهی نامه کامل متوسطه ندارند از رتبه سه آموزگاری تجاوز ننماید.
ترفیعات بعدی آن ها بر طبق قوانین مربوط خواهد بود.
تبصره – کسانی که در دبیرستان ها بطور پیمانی بتدریس اشتغال دارند و در موقع تصویب این قانون سابقه تدریس مذکور در این ماده را ندارند هر‌گاه در آینده مدت تدریس آنها بشرح فوق تکمیل گردد از مزایای این ماده استفاده خواهند نمود.
ماده 9 – سابقه خدمت پیمانی کسانی که دارای رتبه رسمی شده و میشوند در صورت پرداخت کسور بازنشستگی تمام مدت خدمت پیمانی جزو خدمت رسمی آنان محسوب میشود.
ماده 10 – سابقه خدمت در مدارس غیر دولتی که تحت نظر وزارت فرهنگ اداره شده و یا میشود و سابقه خدمت در هنرستان های دولتی قبل از انتقال آنها به وزارت فرهنگ و همچنین سابقه خدمت در مدارس ملی در صورتی که بر حسب مأموریت از طرف وزارت فرهنگ باشد در مورد اجرای این قانون حکم خدمت در وزارت فرهنگ را خواهد داشت.
ماده 11 – هر گاه کمک آموزگاری بدریافت گواهینامه دانشسراهای مقدماتی یا دانشسرای کشاورزی نائل شود و یا آموزگاری دانشنامه دانشسرای عالی دریافت نماید و یا دبیری با دارا شدن دانشنامه دکتری یا معادل آن بموجب قوانین مربوط به خدمت دانشیاری پذیرفته شده یا بشود وزارت فرهنگ رتبه او را بمأخذ آخرین حقوق دریافتی برتبه آموزگاری و دبیری یا دانشیاری تبدیل مینماید مشروط بر اینکه تعهد قانونی خود را در‌خدمت آن طبقه که بوده است انجام داده باشند.
تبصره – دانشگاه تهران میتواند از مفاد ماده فوق در مورد دبیران و دانشیاران خود استفاده کند.
ماده 12 (اصلاحی 24ˏ08ˏ1343)-
به وزارت فرهنگ اجازه داده میشود در نقاطی که عده دبیر کافی نیست اشخاصی را که طبق آئین‌نامه شورایعالی فرهنگ صلاحیت دارند برای تدریس موقت دعوت نماید و به دبیران و همچنین کسانی که خدمات فنی انجام میدهند ساعات اضافی تدریس رجوع نماید.
ماده 13 – وزارتخانه‌های فرهنگ و دارائی مأمور اجرای این قانون میباشند.
قانون فوق که مشتمل بر 13 ماده و 7 تبصره است پس از تصویب مجلس سنا در جلسه یک شنبه پنجم اردیبهشت ماه یک هزار و سیصد و سی و هشت به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
نایب رئیس مجلس شورای ملی – عماد تربتی
قانون بالا در جلسه 1337.10.22 به تصویب مجلس سنا رسیده است.