هیئت وزیران در جلسه مورخ ۱۸ اردی بهشت ۱۳۳۲ بنابه پیشنهاد شماره ۶۷۲ /۲۳۷۳ – مورخ ۲۲ /۱ /۳۲ وزارت فرهنگ آیین‌نامه مربوط به عزیمت داوطلبان تحصیل در خارجه را بشرح ذیل تصویب نمودند:
ماده ۱ – دانشجویانی که برای ادامه تحصیلات قصد عزیمت به کشورهای خارجی دارند باید قبلاً در امتحان زبان دانشگاهی که میخواهند در آنجا تحصیل کنند و بوسیله اداره کل تعلیمات عالیه وزارت فرهنگ بعمل خواهد آمد شرکت نمایند و معدل نمره امتحان آنها در سه قسمت قرائت و مکالمه. دیکته. ترجمه و انشاء کمتر از ۱۲ نباشد.
تبصره ۱- [الحاقی ۱۳۳۳/۲/۱]
دانشجویانی که معدل نمرات آنها در یک امتحان زبان کمتر از ۶ باشد حق شرکت در امتحان سه ماهه بعد را نداشته و فقط پس از شش ماه میتوانند در امتحان زبان شرکت نمایند.
تبصره ۲- [الحاقی ۱۳۳۳/۲/۱]
برای شرکت در امتحان زبان باید کلیه داوطلبان برای هر امتحان مبلغ ۲۵۰ ریال بعنوان حق الثبت بپردازند وجوه حاصل از این بابت بمصرف مخارج امتحانات و حق الزحمه هیئت ممتحنه خواهد رسید و وجوه دریافتی از داوطلبان در صورت مردود شدن بآنها مسترد نخواهد شد.
ماده ۲- اشخاصی حق شرکت در این امتحان را دارند که:
اولا- لااقل دارای گواهینامه ۵ متوسطه علمی باشند جز در مواردی که در تبصره ماده ۴ این تصویبنامه پیش بینی شده است.
ثانیا – [اصلاحی ۱۳۳۲/۸/۲۳]
معدل نمرات انظباطی دانشجویان در کلاسها متوسطه باید لااقل ۱۲ باشد.
تبصره – [الحاقی ۱۳۳۲/۸/۲۳]
داوطلبانی که بعنوان متفرقه در امتحانات شرکت کرده اند مشمول قسمت فوق بند ج نبوده و باید برگ عدم سوءسابقه از مراجع صلاحیت‌دار دریافت و تسلیم دارند.
ثالثا – [اصلاحی ۱۳۳۲/۸/۲۳]
نمره امتحان نهائی رشته زبان فارسی (معدل کتبی و شفاهی) و نیز معدل امتحان نهائی آنان حداقل ۱۲ باشد . داوطلبانی که نمره فارسی و معدل امتحانات نهائی دوره متوسطه آنها از ۱۲ کمتر باشد میتوانند فقط بمنظور داشتن تذکره تحصیلی در امتحانات زبان شرکت کنند.
رابعا – تصدیق تندرستی از شورای پزشکی اداره بهداری آموزشگاهها در دست داشته باشند.
تبصره- [الحاقی ۱۳۳۲/۸/۲۳]
داوطلبانی که بعنوان متفرقه در امتحانات شرکت کرده اند مشمول قسمت فوق بند ج نبوده و باید برگ عدم سوءسابقه از مراجع صلاحیت‌دار دریافت و تسلیم دارند .
ماده ۳- [اصلاحی ۱۳۳۳/۲/۱]
موقع امتحان زبان برای کلیه کشورها در هر سال چهار مرتبه در دهه اول ماههای اردیبهشت. مرداد. آبان و بهمن خواهد بود.
ماده ۴ – فقط به کسانی که در رشته های پزشکی- ریاضی- طبیعی- و فیزیک و شیمی و مهندسی و حقوق و رشته های مربوط به نفت و کلیه حرفه های دقیق یدی- کشاورزی و رشته های مربوط به آن و علوم تربیتی میخواهند تحصیل کنند اجازه عزیمت به خارجه داده خواهد شد.
تبصره- داوطلبان تحصیلات حرفه ای مانند خیاطی- نجاری- صنعت چاپ و گراورسازی- صحافی- کفاشی و رشته های کشاورزی و مهندسی در مدارسی که شرط ورود آنها داشتن تصدیق دوره اول متوسطه است لازم نیست که گواهینامه پنجساله متوسطه داشته باشند و گواهینامه دوره اول متوسطه کافی است.
ماده ۵- [اصلاحی ۱۳۳۲/۸/۲۳]
فارغ التحصیلان دانشگاه تهران و یا دانشگاههای ولایات که برای اخذ درجه تخصص با دکترا در رشته های مذکور در ماده ۴ این آیین‌نامه و همچنین لیسانسیه های رشته های تاریخ و جغرافی از دانشگاههای ایران که برای اخذ درجه دکتری قصد عزیمت بخارجه را داشته باشند از دادن امتحان مذکور در این آیین‌نامه معاف میباشند. مشروط براینکه زبان خارجه‌ای که در متوسط تحصیل کرده اند زبان مملکتی باشد که قصد تحصیل در آن را دارند.
ماده ۶ – کسانی که به خدمتی در خارجه مأمور میشوند در صورتی که مأموریت آنها موقتی نباشد میتوانند برای فرزندان خود بدون رعایت این آیین‌نامه گذرنامه تحصیلی بخواهند.
ماده ۷ – گذرنامه عادی اشخاصی که پس از تصویب این آیین‌نامه بدون رعایت شرائط مذکوره به خارجه عزیمت کنند قابل تبدیل به گذرنامه تحصیلی نیست.
تبصره- [الحاقی ۱۳۳۳/۴/۷]
محصلینی که تا این تاریخ با گذرنامه عادی بخارجه عزیمت نموده و مشغول تحصیل شده اند در صورتی که سطح معلوماتشان در زبان کشور محل تحصیل به حدی رسیده باشد که از دروس مربوط بخوبی استفاده نمایند را این موضوع به گواهی دانشگاه مربوطه واداره سرپرستی و یا نمایندگی شاهنشاهی در محل رسیده باشد با انجام سایر مقررات و تشریفات مربوطه حق تبدیل گذرنامه خود را به تحصیلی خواهند داشت.
ماده ۸ – برای شرکت در امتحان زبان در دست داشتن سند پذیرفتگی از دانشگاههای خارجه ضروری نیست ولی هرگونه اقدام دیگری که برای عزیمت دانشجو از جانب وزارت فرهنگ بعمل آید موکول خواهد بود بارائه سند پذیرفتگی گواهی شده ازطرف سرپرستی مربوط از دانشگاه یا آموزشگاه حرفه ای که میخواهند به آن وارد شوند با قید اینکه در سند پذیرفتگی بطور صریح مدتی که معمولا برای تحصیل در آن رشته لازم است ذکر شده باشد.
ماده ۹ – در موقع تقاضای صدور گذرنامه داوطلب باید سندی بسپارد که در آن از طرف وی و ولی او مشترکا نکات زیر تعهد شده باشد:
الف – تا خاتمه تحصیلات تقاضای ارز دولتی ننماید.
ب – تغییر رشته تحصیلی ندهد مگر در ظرف سال اول شروع بتحصیل و با اجازه و صوابدید ادارة سرپرستی مربوطه (و در نقاطی که ادارة سرپرستی دایر نباشد با اجازه و صوابدید نمایندگی های شاهنشاهی). رشته تحصیلی جدید نیز باید جزو رشته هائی باشد که در ماده ۴ قید شده است.
ج – در تمام مدت تحصیل بدون دلیل موجهی که مورد قبول وزارت فرهنگ قرار گیرد کشوری را که در آن تحصیل میکند تغییر ندهد و پس از خاتمه تحصیل بایران برگردد و به هیچ عنوان تقاضای تمدید اقامت در خارج نکند.
د – اسناد و مدارک اشتغال به تحصیل خود را که بگواهی اداره سرپرستی یا نمایندگی شاهنشاهی ایران در مملکتی که تحصیل میکند رسیده باشد و در آن وضع تحصیلی کلاس (یا …) که در آن مشغول تحصیل است و امتحاناتی که گذرانده است قید شده باشد هر شش ماه یک مرتبه بادارة تعلیمات عالیه وزارت فرهنگ بفرستد.
هـ – هرسال یک مرتبه گواهینامة حسن اخلاق و جدیت در امر تحصیل را (که مبتنی بر نظر دانشگاه یا استادان مربوطه باشد) از اداره سرپرستی یا نمایندگی شاهنشاهی تحصیل و بادارة تعلیمات عالیه وزارت فرهنگ ارائه دهد.
و – درمدت تحصیل تمام مقررات و دستورهای سرپرستی محصلین یا نمایندگان سیاسی دولت ایران درمحل را که قائم مقام سرپرستی شناخته شود رعایت و اطاعت نماید.
ز – با اتباع خارجی ازدواج ننماید.
تبصره- دانشجویان عازم آمریکا ( و اولیای آنها) که ارز تحصیلی آنها از طرف اداره همکاریهای فنی آمریکا در ایران تأمین میشود باید بجای بند الف این ماده تعهد نمایند که چنانچه روزی کمک ارزی ادارة مزبور موقوف گردد و یا تقلیل یابد بهیچوجه تقاضای ارز دولتی ننمایند.
ماده ۱۰ – ولی هر داوطلبی باید تعهد کند که کلیه مخارج زندگی و تحصیل داوطلب را بمیزان حداقلی که از طرف سرپرستی محصلین در هرمحل تعیین شده است یا خواهد شد ماهانه مرتبا بپردازد و بدین منظور یک ضامن رسمی قانونی معتبر معرفی کند که چنانچه مقرری ماهیانه محصل در اول هر ماه به او نرسید آن ضامن وجه لازم را بلاتاخیر توسط وزارت فرهنگ یا نمایندگی دولت به او و به دانشگاهی که محصل در آنجا مشغول تحصیل است حواله کند.
تبصره- وزارت فرهنگ مجاز است برای هریک از داوطلبان تحصیل در خارجه که تا تاریخ تصویب این آیین‌نامه سند پذیرفتگی از یکی از دانشگاههای خارج ایران دریافت کرده و به وزارت فرهنگ تسلیم کرده باشند با قید تسلیم تعهد نامه‌های مذکور در ماده ۹ و ماده ۱۰ تذکره تحصیلی تقاضا کند.
ماده ۱۱ – گذرنامه تحصیلی دانشجوئی که از مقررات این آیین‌نامه تخلف کند لغو خواهد شد.