مصوب ۱۳۳۱/۹/۱۶
…و در جلسه 818 مورخ ۱۳۳۱/۹/۱۶ طرح آئیننامه امتحانات دوره‌های ابتدایی و متوسطه که از طرف کمیسیون مربوطه تجدید نظر و اصلاح شده بود با مختصر اصلاحی به تصویب شوری رسید.
ماده اول – تحصیلات هر دانش آموز وقتی در یک کلاس تمام خواهد شد و حق ارتقاء به کلاس بالاتر خواهد یافت که امتحانات آن کلاس را طبق شرایط و مقررات مندرج در این آئیننامه انجام داده باشد.
ماده دوم – مواد امتحان مطابق دستور رسمی تحصیلات و جداول ضمیمه خواهد بود.
ماده سوم – نمره درسها مصوب از صفر تا بیست است و حداقل نمره قبول شدن در هر ماده هفت و معدل کل ده می باشد.
تبصره – نمره کمتر از حداقل در مواردی که در جداول اول ضمیمه مستثنی شده است سبب رد شدن دانش آموز نمیشود و فقط در معدل کل دخالت خواهد داشت.
ماده چهارم – ملاک قبول شدن دو قسم نمره است:
الف- نمره پرسشها به امتحاناتی که در دو نوبت در طی سال به عمل میآید.
ب- نمره امتحان آخر سال.
الف : مقررات راجع به پرسشها با امتحاناتی که در طی سال به عمل می آید
ماده پنجم – معلم هر درس موظف است در آخر آذر ماه و آخر اسفند ماه نمره ای را که معدل پرسشهایی است که در عرض سه ماه از هر دانش آموزی به عمل آورده است به دفتر مدرسه بدهد این نمره ممکن است معدل پرسشهای انفرادی یا امتحان دسته جمعی باشد.
ماده ششم – معلم هر درس باید نمرهای را به ترتیب فوق به دفتر مدرسه بدهد تا در دفتر کلاس ثبت کند.
ماده هفتم – چنانچه دانش آموزی با داشتن عذر موجه در یک ثلث سال تحصیلی نمره پرسش یا امتحان نداشته نمرهای برای آن ثلث به حساب او گذارده نخواهد شد و فقط نمره پرسشها یا امتحان ثلثی که حضور داشته است منظور خواهد گردید و چنانچه در دو ثلث سال تحصیلی نمرهای نداشته باشد در صورت داشتن عذر موجه امتحانات موادی را که نمره ندارد در شهریور باید بگذراند و اگر عذر موجه نداشت نمره پرسش یا امتحان او در آن ماده یا مواد صفر است.
تبصره – مسئول تشخیص عذر موجه رئیس مدرسه است.
ب – مقررات مربوط به امتحان آخر سال
ماده هشتم – امتحان آخر سال هر درس از کلیه مواد برنامه رسمی همان سال طبق جدولهای ضمیمه به عمل می آید.
ماده نهم – امتحانات آخر سال باید از پانزدهم خرداد ماه شروع شود و تا آخر خرداد خاتمه یابد و ممتحنین مکلفند در ظرف پنج روز پس از خاتمه امتحان هر مادهای نمره آن را محرمانه به رئیس آموزشگاه تسلیم کنند در صورتی که تأخیر یا تخلف ممتحنی حقوق یک ماهه او بعنوان جریمه حذف خواهد شد.
تبصره 1- افشای نمره امتحان قبل از اعلام نتیجه نهایی امتحانات اکیداً ممنوع است و افشاء کننده خواه ممتحن و خواه رئیس آموزشگاه یا فرد کارمند دیگری باشد از یک دوره ترفیع محروم خواهد شد.
تبصره 2- امتحانات آخر سال نقاط گرمسیر باید از اول خرداد ماه شروع و تا پانزدهم خرداد خاتمه یابد.
ماده دهم – نمره امتحانات آخر سال هر درس با ضریب دو محسوب خواهد شد و معدل نمره آخر سال و پرسشها یا امتحانات عرض سال نمره سالیانه دانشآموز را در آن درس تشکیل میدهد.
تبصره – از دروسی که امتحان کتبی و شفاهی به عمل میآید معدل دو نمره کتبی و شفاهی نمره آن درس خواهد بود امتحانات شفاهی باید بلافاصله پس از امتحان کتبی به عمل آید و نمره پس از ختم امتحان به دفتر تسلیم شود.
ماده یازدهم – در امتحان آخر سال کلاسهای آخر هر یک از دوره‌های تحصیلی هر ماده علاوه بر معلم مربوط یک نفر دیگر از معلمین همین ماده با پیشنهاد رئیس مدرسه و تصویب شورای معلمین شرکت میکند و نمره امتحان به امضای هر دو نفر معتبر خواهد بود.
تبصره 1- چنانچه در مورد نمرهای بین معلم مربوط و معلم دیگر توافق حاصل نشود معدل نمره آن دو ملاک عمل خواهد بود.
تبصره 2- چنانچه در امتحان کتبی تفاوت بین نمره دو ممتحن بیش از 5 باشد اوراق مربوط برای رسیدگی به بازرسی فنی احاله میشود و رأی بازرسی که حداکثر باید در مدت سه روز اعلام شود قطعیت دارد و ممتحنی که نمره او نادرست تشخیص داده شود طبق ماده آئیننامه محاکمات اداری مجازات خواهد شد.
تبصره 3- در نقاطی که معلم رشته‌ای منحصر بفرد باشد امتحان بوسیله خود معلم بعمل خواهد آمد.
ماده دوازدهم – برای نظارت در حسن جریان و مراعات کامل آئیننامه امتحانات کلاسهای آخر هر دوهر تحصیلی هر مدرسه در تهران وزارت فرهنگ و در شهرستانها اداره فرهنگ محل یک نفر نماینده از بین کارمندان فرهنگ و یا معلمینی که سمتی در آن مدرسه نداشته باشند تعیین و اعزام خواهد کرد و مسئولیت صحت امتحانات مشترکاً بعهده رئیس مدرسه و نماینده اعزامی خواهد بود.
تبصره – پس از خاتمه امتحانات صورت ریز نمرات امتحانات کلاسهای آخر هر دوره تحصیلی که به امضای رئیس مدرسه یا حوزه امتحانی و نماینده مربوط و رئیس فرهنگ محل رسیده باشد معتبر شناخته میشود.
ماده سیزدهم – پس از تمام شدن امتحان هر درس و تسلیم نمرات آن به رئیس آموزشگاه (که در امتحانات شفاهی باید بلافاصله پس از ختم امتحان صورت گیرد) ممتحنین به هیچوجه حق تجدیدنظر و تغییر نمره امتحانی را ندارند. رئیس آموزشگاه نیز حق مسترد ساختن اوراق امتحانی با نمرات دریافتی را ندارد و در صورت تخلف از یک دوره ترفیع محروم خواهد شد.
ماده چهاردهم – وزارت فرهنگ میتواند در صورت لزوم امتحانات دو یا چند مدرسه (اعم از ملی و دولتی را در یک نقطه به عمل آورد در این صورت معلمین این مدارس نیز در امتحانات شرکت خواهند کرد و عهده‌دار مسئولیتهای مقرره در این آئیننامه خواهند بود.
ماده پانزدهم – سؤالهای کتبی سال آخر دوره‌های تحصیلی و ساعت شروع امتحان در تمام مدارس کشور یکسان خواهند بود.
ماده شانزدهم – پس از پایان امتحانات کلاس آخر هر دوره تحصیلی گزارش، جامعی حاکی از کیفیت امتحانات آن کلاس که متضمن فهرست اسامی شرکت کنندگان در امتحان و تعداد قبول شدگان و تجدیدیها و مردودین و فهرست اسامی ممتحنین و سؤالات امتحانی و غیره باشد با امضاء رئیس مدرسه و نماینده و رئیس فرهنگ از طریق ادارات فرهنگ به اداره امتحانات وزارت فرهنگ ارسال خواهد شد.
تبصره – به دانش‌آموزانی که طبق صورتهای ارسالی از دبیرستانها جزو قبول شدگان باشند گواهینامه از طرف وزارت فرهنگ صادر و تسلیم خواهد شد برای دانش‌آموزان فارغ‌التحصیل مدارس ابتدایی گواهینامه از طرف رئیس اداره فرهنگ محل و در تهران از طرف اداره فرهنگ تهران صادر خواهد شد.
ماده هفدهم – برای تهیه سؤال مواد امتحانی سالهای آخر هر دوره تحصیلی در شش ماه اول هر سال تحصیلی وزارت فرهنگ به 20 نف از دبیران با سابقه و فاضل هر رشته مراجعه و از آنها درخواست میکند که هر یک 15 سؤال جامع و صحیح با تعیین جواب و حل و با رفع آن سؤالات در مواردی که لازم است برای امتحانات آخر سال با رعایت برنامه کلاس مربوط به اداره امتحانات وزارت فرهنگ بفرستند این سؤالات پس از بررسی کامل توسط کمیسیونی مرکب از دبیران طرح کننده و اطمینان از صحت طرح و مناسب بودن سؤالات با برنامه رسمی در مجموعه‌ای ضبط خواهد شد و یک ماه قبل از امتحان توسط دبیرانی که وزیر فرهنگ تعیین میکند یکی از آنها بقید قرعه انتخاب و با مسئولیت شخص او به تعداد لازم تکثیر و در پاکت گذارده شده لاک و مهر میشود و به تمام حوزه‌های امتحانی اعم از مرکز و شهرستانها در موقع معین ارسال میگردد. این پاکتها در جلسه امتحان با حضور رئیس حوزه امتحانی و نماینده مربوط و ممتحنین باز و قرائت خواهد شد و صحت لاک و مهر پاکت توسط عده مذکور رسیدگی و مورد تصدیق قرار میگیرد.
ج: مقررات مربوط به قبولی در امتحانات
ماده هیجدهم – در امتحان کتبی آخر سال موادی که امتحان کتبی و شفاهی از آنها به عمل میآید حداقل نمره قبولی کتبی پنج است نمره کتبی دانش‌آموزی کمتر از پنج بود در آن درس تجدیدی است و باید مجدداً در شهریور ماه امتحان بدهد.
ماده نوزدهم – دانش‌آموزی قبول میشود که:
اولاً- معدل سالیانه‌اش کمتر از ده نباشد.
ثانیاً- نمره امتحان آخر سال او در هر ماده و نمره سالیانه‌اش در هر ماده کمتر از هفت نباشد.
تبصره – اگر دانش‌آموزی در امتحان کتبی یک یا چند ماده که امتحان کتبی و شفاهی است نمرهای کمتر از 5 گرفت برای محاسبه معدل کل باید نمرههای کتبی دروسی که کمتر از پنج گرفته است محسوب شود نه معدل نمرات کتبی و شفاهی آن دروس.
ماده بیستم – غیبت بدون عذر موجه از جلسات امتحانی آخر سال در حکم داشتن نمره صفر در آن ماده خواهد بود.
ماده بیست و یکم – اگر دانش‌آموزی با عذر موجه در امتحان خرداد ماه یک یا چند ماده غایب شود در صورتی که معدل نمرات او بدون حساب کردن موادی که بعلت غیبت امتحان نداده است به ده برسد میتواند در شهریور ماه امتحان آن مواد را با رعایت شرایط امتحانات خرداد ماه بدهد. نمرات تجدیدی بجای نمرات خرداد ماه محسوب و در قبولی و مردودی شاگرد مؤثر خواهد بود.
ماده بیست و دوم – هرگاه نمره آخر سال با نمره سالیانه هر دانشآموز در مادهای کمتر از 7 باشد و یا طبق ماده 18 در امتحان کتبی مادهای نمره کمتر از 5 داشته باشد در آن ماده تجدیدی خواهد بود و باید در شهریور ماه همان ماده را امتحان بدهد.
ماده بیست و سوم – دانش‌آموزی در امتحانات تجدیدی قبول خواهد شد که طبق مقررات ماده 18 و ماده 19 در امتحانات خود توفیق یافته باشد.
تبصره – در دبستانها دانش‌آموزانی که در امتحانات سه ماهه سوم هر یک از مواد حساب، دیکته و قرائت فارسی نمره کمتر از 7 داشته باشند باید امتحان آن مواد را در شهریور همان سال تجدید کنند. و در صورتی به کلاس بالا ارتقاء خواهند یافت که در امتحان مواد تجدیدی فوق نمره کمتر از ده نداشته باشند.
ماده بیست و چهارم – دانش‌آموزانی که معدل سالیانه آنها کمتر از ده باشد و یا در پیش از ثلث عده مواد دروس باستثنای موادی که در جداول ضمیمه این آئیننامه مستثنی شده است نمره کمتر از حد قبولی داشته باشند مردود می باشند و باید آن کلاس را تجدید نمایند.
ماده بیست و پنجم – کلیه امتحانات هر سال تحصیلی هر دانشآموز باید در یک دبیرستان انجام شود مگر در موردی که تغییر دبیرستان به موجب تبصره یک ماده 14 آئیننامه دبیرستان ضروری باشد بشرح زیر:
از اول آذر ماه هر سال تحصیلی نقل و انتقال دانش‌آموزان کلاسهای نهایی دوره تحصیلات متوسطه از پایتخت به شهرستانها و از شهرستانی به شهرستان دیگر ممنوع بوده و همچنین هیچ یک از تجدیدیهای کلاسهای نهایی دوره متوسطه حق شرکت در امتحانات تجدیدی نهایی شهرستان دیگر را ندارند مگر در موردی که ولی دانشآموز خدمتگزار دولت بوده و محل خدمتش تغییر یافته باشد.
ماده بیست و ششم – امتحانات تجدیدی باید از دهم تا 25 شهریور ماه انجام شود.
تبصره 1- موقع امتحانات تجدیدی نقاط گرمسیر از 25 شهریور تا ده مهر ماه خواهد بود.
تبصره 2- دانش‌آموزان کلاسهای آخر هر دوره تحصیلی که امتحان تجدیدی دارند اگر از جلسه امتحان تجدیدی غیبت نمایند اعم از اینکه غیبت با عذر موجه باشد یا بدون عذر موجه مردود خواهند بود.
تبصره 3- مدرسه موظف است کارنامه دانش‌آموزانی را که مردود شناخته شدهاند تنظیم کرده با قید مردود بودن منتهی تا هفتم مهر ماه به آنان تسلیم نماید. در نقاط گرمسیر کارنامه حداکثر تا 17 مهر ماه باید تسلیم شود.
ماده بیست و هفتم – دانش‌آموزانی که قبل از امتحان یا در جریان امتحان کلاسهای آخر هر دوره تحصیلی مریض شوند و نتوانند در امتحان شرکت کنند در صورتی میتوانند در امتحانات تجدیدی شهریور ماه شرکت کنند که در ظرف پنج روز از تاریخ غیبت مریض بودن خود را به اطلاع رئیس مدرسه برسانند. تشخیص صحت ادعای دانشآموز بعهده رئیس مدرسه خواهد بود.
ماده بیست و هشتم – هرگاه دانش‌آموزی در امتحان مرتکب تقلب شود یا مقررات امتحانی امتحانی را رعایت نکند و یا بنحوی از انحا تخلفی و عدم انضباطی از او سر بزند نمره او در آن صفر خواهد بود. در این مورد گزارش یکی از ممتحنین یا مراقبین کافی است.
ماده بیست و نهم – هرگاه دانشآموز یا دانش‌آموزانی پس از اعلام رسمیت جلسه امتحان از حضور در آن جلسه خودداری کنند و یا بدون اجازه جلسه را ترک گویند در امتحانات آن دوره مردود شناخته خواهند شد.
ماده سی ام – مدیر آموزشگاه یا نماینده اعزامی در هر مورد که مقتضی بداند میتوانند علاوه بر ممتحنین از معلمین آن مدرسه یا مدرسه دیگر بعده لازم برای نظارت در حسن جریان امتحانات مراقب بگمارند.
ماده سی و یکم – علاوه بر نمرات عرض سال و امتحان آخر سال هر دانشآموز یک نمره اخلاق (که بطور کلی معرف انضباط و حسن اخلاق و طرز رفتار دانشآموز و رعایت مقررات و نظامات مدرسه از طرف او میباشد) خواهد داشت که بعنوان معرف اخلاق و انضباط او در ذیل گواهینامه یا کارنامه درج شود و با سایر نمرات جمع نخواهد شد.
طرز اعطا و محاسبه نمرات اخلاق بشرح ذیل است:
هر یک از معلمین همراه نمرههای سه گانه به هر دانشآموز یک نمره اخلاق می دهند و معدل این نمرهای اخلاق نمره اخلاق دانش آموز در آن سه ماه است از طرف رئیس مدرسه نیز یک نمره برای اخلاق و رفتار عمومی تمام سال دانش آموز داده خواهد شد که با معدل دو نمره عرض سال معلمین معدلگیری خواهد شد و این نمره نمره اخلاق سالیانه هر دانشآموز خواهد بود.
تبصره – در صورتی که نمره اخلاق سالیانه دانش آموزی کمتر از ده باشد آن دانش آموز از شرکت در امتحانات خرداد ماه همان سال محروم خواهد بود و تمام مواد را باید در شهریور ماه امتحان بدهد.
این آیین‌نامه که در هشتصد و هیجدهمین جلسه شورای عالی فرهنگ مورخ یکشنبه 16 آذر ماه به تصویب رسیده صحیح است به موقع اجرا گذارده شود.
وزیر فرهنگ