فصل اول ـ سازمان اداره کل راه شوسه
قسمت اول ـ سازمان مرکزی
ماده ۱ـ اداره کل راه شوسه جزو سازمان وزارت راه میباشد.
ماده ۲ـ اداره کل راه شوسه دارای یک مدیرکل و یک معاون فنی و یک معاون اداری خواهدبود
ماده ۳ـ مدیرکل راه شوسه از بین مهندسین مجرب راه و ساختمان که لااقل ده سال سابقه خدمت دولتی داشته باشند انتخاب و بموجب حکم وزیر راه برای مدت سه سال به سمت مزبور منصوب میگردد.
تبصره ـ پس از انقضاء مدت سه سال وزیر راه می تواند با صدور حکم مجدد فقط برای سه سال دیگر ماموریت مدیرکل راه شوسه را تمدید نماید
ماده ۴ـ در اداره کل راه شوسه شورائی بنام شورای عالی راه برای نظارت در حسن اجرای فصل دوم این لایحه قانونی بشرح ذیل تشکیل میشود:
1ـ سه نفر مهندس عالی مقام وزارت راه
2ـ مدیرکل راه شوسه یا یکی از دو معاون او
3ـ یک نفر نماینده از شرکت ملی نفت ایران
4ـ یک نفر نماینده از صاحبان وسائط نقلیه بعنوان نماینده صنفی به معرفی وزارت کار.
تبصره ـ هرگاه یکی از اعضاء شورای عالی راه در خلال این مدت بمناسبت تغییر شغل یا استعفا و یا فوت و یا علل دیگر تغییر پیدا کند جانشین او با رعایت مفاد ماده ۴ انتخاب خواهد شد.
ماده ۵ ـ اداره کل راه شوسه در مرکز شامل ادارات زیر خواهد بود:
اداره ساختمان ـ اداره آسفالت ـ اداره نظارت ـ اداره حسابداری ـ اداره رسیدگی فنی ـ اداره ماشین‌آلات و نقلیه ـ اداره قراردادها ـ اداره دفتر و کارگزینی و امور اجتماعی و امور قضائی.
ماده ۶ ـ وظایف شورای عالی راه و ادارات تابعه اداره کل راه شوسه و تعداد کارمندان هر یک از ادارات بر طبق آئیننامهای خواهدبود که با پیشنهاد اداره کل راه شوسه به تصویب وزیر راه میرسد
ماده ۷ـ رئیس اداره حسابداری اداره کل راه شوسه با موافقت وزارت راه به وسیله وزارت دارائی تعیین میشود.
قسمت دوم ـ سازمان اداره کل راه شوسه در شهرستانها
ماده ۸ ـ راههای کشور به هفت منطقه زیر تقسیم میشود:
1ـ منطقه شمال شامل راههای تهران ـ گیلان ـ مازندران ـ گرگان ـ سمنان
2ـ منطقه شمال غرب شامل راههای آذربایجان ـ کردستان ـ زنجان
3ـ منطقه جنوب غرب شامل راههای کرمانشاه ـ همدان لرستان و خوزستان
4ـ منطقه مرکز- شامل راههای اراک اصفهان ـ یزد ـ کاشان
5 ـ منطقه جنوب شامل راههای فارس
6 ـ منطقه جنوب شرق مکران شامل راههای کرمان ـ سیستان ـ بلوچستان
7ـ منطقه شمال شرق شامل راههای خراسان ـ سبزوار
ماده ۹ـ هر منطقه بچند اداره راه شوسه تقسیم میشود و تعیین حدود مرکز هر یک از آنها با پیشنهاد اداره کل راه شوسه و موافقت شورای عالی راه و تصویب وزارت راه خواهد بود.
فصل دوم ـ در وظائف اداره کل راه شوسه
ماده ۱۰ـ وظایف اصلی اداره کل راه شوسه بقرار ذیل است:
الف ـ تعمیر و قابل عبور نگاهداشتن راههای موجود
ب ـ اسفالت راههای اصلی موجود که پایتخت را به مرکز استانها و شهرستانها متصل میسازد
ج ـ احداث و تکمیل راههای مهم اقتصادی
د ـ احداث و تکمیل راههای محلی
هـ ـ دادن کمک فنی برای احداث راه های بین قصبات و دهات که از طرف اهالی ساخته می شود.
ماده ۱۱ـ اداره کل راه شوسه در بهمن ماه هر سال بودجه عمومی و برنامه عمل سال بعد خود را با برآورد هزینه و تنظیم نقشه کامل تهیه و تعیین خواهد کرد و پس از موافقت شورایعالی راه به تصویب وزارت راه خواهد رسانید. و چنانچه تغییر و تبدیل در مواد بودجه یا برنامه عمل لازم شود موافقت مجدد شورایعالی راه و تصویب وزارت راه الزامی است.
تبصره ۱ـ برنامه عمل یکساله هر منطقه باید بوسیله اداره کل راه شوسه برئیس آن منطقه ابلاغ شود و مشارالیه برنامه عمل هر یک از ادارات تابعه خود را تفکیکاً برای اجراء به ادارات مزبور ابلاغ خواهدکرد.
تبصره ۲ـ تخلف از مواد برنامه مصوب بکلی ممنوع است و دستوردهنده در هر مقامی که باشد مورد تعقیب قانونی واقع خواهدشد
ماده ۱۲ـ عمل نگاهداری راهها بعهده رؤساء منطقه‌ها خواهدبود و نسبت بعمل آسفالت‌کاری یا راهسازی نیز اداره کل راه شوسه می تواند اجراء یا نظارت یک قسمت یا تمام آنها را بعهده رؤساء منطقه‌ها واگذار کند.
ماده ۱۳ـ نمایندگان شرکت ملی نفت ایران در مرکز و شهرستانها که از طرف شرکت مزبور معرفی شده باشند و همچنین نمایندگان صاحبان وسائط نقلیه در مرکز شهرستانها که بعنوان نماینده صنف رسماً از طرف وزارت کار معرفی شده باشند می توانند پیشنهادهای خود را برای نگهداری خطوط کتباً به اداره کل راه شوسه و ادارات تابعه آن در مرکز و شهرستانها ارسال دارند و یا اطلاعاتی بخواهند.
پیشنهادهای رسیده چنانچه بر وفق برنامه مصوب باشد باید مورد توجه و اقدام قرار گیرد و در صورت لزوم در شورایعالی راه مطرح و موافقت شورای مزبور و وزارت راه جلب شود.
ماده ۱۴ـ اداره کل راه شوسـه مکلف اسـت برای نگاهداری راههـا حتی‌المقدور از وسائل مکانیکی استفاده کند و استعمال آنها را تعمیم و همه ساله توسعه دهد.
فصل سوم ـ در امور مالی
ماده ۱۵ـ معاملات اداره کل راه شوسه باید از طریق مناقصه و مزایده با رعایت مقررات مربوط به آن انجام شود.
تبصره ـ در مورد ساختمانهای مهم و خرید لوازم فنی عمل مناقصه بین شرکتهای ساختمانی و فروشندگان که اعتبار و صلاحیت آنها بتصدیق اداره کل راه شوسه رسیده باشد انجام خواهد گرفت.
ماده ۱۶ـ اداره کل راه شوسه مجاز است برای احداث و تعمیر ساختمانها و خطوط و اسفالت راهها که باید در ظرف چند سال انجام پذیرد قراردادهای طویل‌المدت که مدت آن از ۵ سال تجاوز نکنند با پیمانکاران یا فروشندگان منعقد سازد و اقساطی را که بموجب پیمان برای هر سال بعهده میگیرد در بودجه همان سال منظور پس از تصویب بپردازد.
ماده ۱۷ـ اداره کل راه شوسه می تواند در هر سال سه درصد اعتبارات غیرمستمر بودجه مصوب خود را برای هزینه نظارت و خرید لوازم کار و وسائط نقلیه و کمک به بهداشت کارکنان بمصرف برساند.
ماده ۱۸ـ معادل ده درصد هزینه ساختمان ابنیه و اسفالت جاده‌ها در حساب مخصوصی نگاهداری شود که پس از انقضاء دوره تضمین پیمانکاری در مدت ۵ سال بمصرف هزینه تعمیر و نگاهداری و کارهای انجام شده مزبور برسد و پس از پایان مدت ۵ سال اعتبار لازم برای نگاهداری و تعمیر آنها از محل اعتبار تعمیرات عمومی تامین و پرداخته خواهد شد.
ماده ۱۹ـ هزینه سفر و فوق‌العاده کلیه کارکنان فنی و غیرفنی اداره کل راه شوسه که به ماموریت اعزام میشوند بر طبق آئیننامهای خواهد بود که با جلب موافقت قبلی وزارت دارائی از طرف وزارت راه پیشنهاد و به تصویب هیئت وزیران رسیده باشد
ماده ۲۰ـ این لایحه قانونی از تاریخ تصویب بموقع اجرا گذارده میشود و وزارت راه مأمور اجرای آن است.
بر طبق قانون اعطای اختیارات مصوب بیستم مرداد ماه ۱۳۳۱ لایحه قانونی سازمان اداره کل راه شوسه مشتمل بر ۲۰ ماده و ۵ تبصره تصویب میشود.
بتاریخ ۱۳۳۱/۸/۱
نخست وزیر – دکتر محمد مصدق