[قانون جنگلها و مراتع کشور، مصوب ۱۳۳۸/۴/۲۲]
مصوب ۱۳۲۱/۱۰/۱۷
ماده اول – مراقبت در حفظ و احداث جنگلها و نظارت در بهره‌برداری آنها بعهده وزارت کشاورزی میباشد.
تبصره – مالکین جنگلهای خصوصی مکلفند دستورهای وزارت کشاورزی را برای حفاظت جنگلهای خود و تجدید جنگلهای از بین رفته و بهبود آنها رعایت و بموقع اجرا بگذارند.
ماده دوم – بریدن درخت از جنگل و تهیه هیزم و ذغال و تبدیل هر جنگل به زمین زراعتی اعم از اینکه جنگل ملک اشخاص یا دولت باشد بدون داشتن پروانه از وزارت کشاورزی ممنوع است. وزارت کشاورزی با در نظر گرفتن احتیاجات عمومی پروانه‌های لازم را بموقع صادر خواهد کرد.
تبصره 1 – تهیه هیزم از درختها و شاخه‌هائی که وزارت کشاورزی برای مصرف سوخت مناسب میداند و بآگهی عموم خواهد رسانید برای مصرف محلی جنگل‌نشینان و ساکنین دهکده‌های مجاور نیازمند بصدور پروانه نیست.
تبصره 2 – قطع درخت برای مصارف روستائی از قبیل خانه‌سازی – سدسازی – پارنگ تلمبار – آبدنگ و سه‌پایه زنی و غیره ساکنین جنگل و دهکده‌های مجاور آن بمیزانی که وزارت کشاورزی تعیین مینماید آزاد است مشروط بر اینکه قطع‌کنندگان قبلا اظهارنامه به مامورین جنگلبانی محل‌داده و با نظارت آنها اقدام بقطع درخت بنمایند.
تبصره 3 – قطع اشجار در محوطه خانه‌های روستائی در حدود یکهزار و پانصد متر مربع برای ساکنین آزاد است.
ماده سوم – صدور پروانه قطع درخت در مرز جنگلها به عرضی که وزارت کشاورزی تعیین خواهد کرد و از یک کیلومتر کمتر نخواهد بود برای همیشه ممنوع است.
ماده چهارم – هر کس بر خلاف این قانون بدون پروانه وزارت کشاورزی درخت از جنگلها بیندازد بپرداخت جریمه از پنجاه و یک ریال تا پنج هزار ریال و حبس تأدیبی از هشت روز تا دو ماه محکوم خواهد شد.
تبصره – مأمورین کشاورزی مکلفند پس از وصول اظهارنامه و تقاضای پروانه برای قطع درخت در ظرف پانزده روز رسیدگی نمایند و در صورت استحقاق پروانه لازم صادر کنند.
ماده پنجم – استفاده از درخت های افتاده جنگل برای مالکین آنها پس از معاینه و گواهی مأمور جنگلبانی مجاز است. مامور موظف است پس از وصول اظهارنامه در مدتی که زیاده از پانزده روز نباشد معاینه و گواهی دهد.
ماده ششم – هر کس جنگل یا قسمتی از آن را عمداً بسوزاند بحبس مجرد از دو سال تا ده سال محکوم میشود و اگر برای جنگل‌کاری یا تبدیل جنگل به زراعت یا هر اقدام دیگری سوزانیدن جنگل ضرورت داشته باشد اجرای آن منوط باجازه وزارت کشاورزی یا رؤسای کشاورزی خواهد بود.
ماده هفتم – هر کس از روی بی‌احتیاطی مرتکب عملی شود که در نتیجه آن جنگل آتش بگیرد به حبس تأدیبی از دو ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.
ماده هشتم – در مواقع آتش‌سوزی جنگلها کلیه مأمورین دولت و اهالی که در نزدیک آن محل باشند موظف به کمک در آتش نشانی هستند.
ماده نهم – هر کس بواسطه اعمالی مانند کت زدن یا پی زدن درخت یا روشن کردن آتش در تنه درخت و غیره سبب خشکانیدن درخت های جنگل شود بحبس تأدیبی از هشت روز تا دو ماه و بپرداخت غرامت از پنجاه و یک تا سیصد ریال بخزانه دولت برای هر درختی که خشکانیده باشد محکوم خواهد شد.
ماده دهم – قطع شاخه‌های بزرگ درختهای جنگل بجز در مواردی که این قانون استثناء کرده است ممنوع است و متخلف بپرداخت دو تا پنج ریال بخزانه دولت برای هر شاخه‌ای که بریده است محکوم خواهد شد.
تبصره – شاخه بزرگ شاخه‌ایست که قطر آن در محل اتصال به تنه درخت بیش از هشت سانتیمتر باشد.
ماده یازدهم – در جنگلهائی که سوخته و یا از آنها بهره‌برداری شده و بموجب آگهی منتشر از طرف وزارت کشاورزی حدود آنها معین گردیده چرای دام تا مدتی که وزارت کشاورزی مقتضی بداند و آگهی نماید ممنوع است متخلف بپرداخت غرامت از پنجاه و یک تا پنج هزار ریال بخزانه دولت محکوم خواهد شد.
ماده دوازدهم – نسبت به بزه‌های مذکور در این قانون مأمورین جنگلبانی وزارت کشاورزی جزء ضابطین دادگستری بشمار آمده و گزارش آنها مطابق تکالیفی که در فصل دوم از باب یکم قانون آئین دادرسی کیفری معین شده معتبر خواهد بود.
تبصره – در صورتی که گزارش مأمورین بر خلاف واقع و برای نفع شخصی یا اعمال غرض بوده باشد مأمور گزارش دهنده بدو برابر کیفر جرمی که موضوع گزارش خلاف واقع بوده است محکوم خواهد شد.
ماده سیزدهم – هر گاه مأمورین جنگلبانی در اجرای مقررات این قانون و آئین‌نامه‌های مربوطه مراقبت کامل ننمایند و متخلفین از مقررات این قانون را تعقیب نکنند به حبس تأدیبی از یک تا سه ماه محکوم خواهند شد.
ماده چهاردهم – آئین‌نامه‌های مربوط به اجرای این قانون را وزارت کشاورزی تهیه و پس از تصویب هیئت وزیران بموقع اجرا خواهد گذارد. وزارت کشاورزی مجاز است که به متخلفین از مواد آئین‌نامه‌های این قانون تا مدتی که مقتضی بداند پروانه قطع درخت ندهد.
ماده پانزدهم – مواد 2 و 4 و 10 اینقانون در حوزه‌هائی که وزارت کشاورزی اجرای آن را لازم بداند یک ماه پس از آگهی در هر حوزه قابل اجراست.
ماده شانزدهم – هیچیک از مأمورین جنگلبانی حق نخواهند داشت مستقیماً یا بواسطه دیگری بمعاملات بازرگانی چوب مبادرت کنند اقوام طبقه اول و دوم آنها نیز مشمول این حکم خواهند بود.
ماده هفدهم – در جنگلهائی که اقدام به بهره‌برداری و قطع اشجار میشود مالکین باید مطابق دستور وزارت کشاورزی درختکاری نمایند و نیز در جنگلهای دولتی و بلا صاحب دولت مستقیماً مکلف بانجام مقررات این ماده میباشد.
ماده هیجدهم – مقررات کیفری دیگری که مخالف با مقررات کیفری مذکور در این قانون باشد در مورد جرائم مذکوره در این قانون بی اثر است.
این قانون که مشتمل بر هیجده ماده است در جلسه هفدهم دی ماه یک هزار و سیصد و بیست و یک به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی – حسن اسفندیاری