۱ – نامه شماره ۱۵۱۳۱ مورخ ۲۴ /۱۱ / ۱۳۱۸ اداره آموزش پایتخت به ضمیمه آئیننامه دبستان در جلسه ۴۰۶ مورخ ۲۱ /۱۲ / ۱۳۱۸ مطرح و نسخ ماشین شده از آیین‌نامه مذکور برای مطالعه بین اعضای شوری توزیع گردید تا در جلسه آینده مورد شور و بحث قرار گیرد.
در تعقیب مذاکرات جلسه گذشته آیین‌نامه دبستان در جلسه ۴۰۷ مورخ ۲۰ /۱ / ۱۳۱۹ شوری مطرح و تا ماده ۹۲ قرائت و با چند فقره اصلاح و حذف مواد ۷۵ و ۷۶ و ۹۰ و ۹۱ به تصویب رسید.
ضمناً در اطراف ماده ۶۶ و تبصره آن مربوط به حداکثر سن دانش آموزان در کلاسهای دبستان مذاکرات مبسوطی به عمل آمد و مقر گردید، کمیسیونی که آیین‌نامه را تهیه کرده است ماده مذکور با تبصره اش را مجدداً مورد بحث قرار دهد و آقایان اعضای شوری نیز در خصوص آن مطالعه بیشتری فرمایند تا در جلسه آتیه نسبت به این ماده تصمیم قطعی اتخاذ گردد.
۳- در تعقیب مذکرات جلسات گذشته آیین‌نامه دبستان از ماده ۹۳ مطرح و با الحاق یک تبصره بعنوان تبصره دوم به ماده ۶۶ و یک ماده دیگری به جای ماده ۹۰ که در جلسه قبل حذف شده بود و با اصلاحات در سایر مواد به شرح ذیل به تصویب رسید:
قسمت اول – کلیات:
ماده اول : مدیر دبستان در کارهای مربوط به اداره دبستان و آموزش و پرورش مسئول وزارت فرهنگ است.
ماده دوم : دستورهای لازم را مدیر دبستان از اداره مربوط خواهد گرفت.
ماده سوم : غیر از رئیس اداره آموزش پایتخت و رئیس اداره بازرسی و رؤسای دوایر تابع آنها در مرکز و رؤسای فرهنگ در شهرستانها و بازرسان وزارت فرهنگ هیچ کس حق ورود به کلاس را ندارد مگر با اجازه مدیر.
ماده چهارم- [اصلاحی ۱۳۲۵/۱۱/۳۰]
موقع پذیرفتن دانش‌آموز در دبستان از ۲۱ تا آخر شهریور ماه خواهد بود به طوری که در اول مهر ماه هر سال دبستان باز و کلاسها دایر گردد، و از اول مهر به بعد، مدیران دبستان می‌توانند دانش‌آموزان را در صورت داشتن عذر موجه با ملاحظه مدرک تحصیلی و رعایت سایر مقررات در کلاسهای مربوط بپذیرند.
[ماده چهارم : موقع پذیرفتن دانش آموز در دبستان از ۲۱ تا آخر شهریور خواهند بود بطوری که در اول مهر ماه هر سال دبستان باز و کلاسها دایر گردد و از اول مهر به بعد، ورود دانش آموز به دبستان در صورت داشتن عذر موجه منوط به اجازه اداره آموزش پایتخت در مرکز و ادارات فرهنگ در شهرستانها خواهد بود.]
تبصره- [اصلاحی ۱۳۲۴/۱/۱۱]
موقع پذیرفتن دانش آموزان در نقاط گرمسیر از ۶ تا ۱۵ مهر ماه خواهد بود و از ۱۶ مهر ماه به بعد ورود دانش آموزان به دبستان در صورت داشتن عذر موجه، منوط به اجازه اداره فرهنگ خواهد بود.
[تبصره – موقع پذیرفتن دانش آموزان را در نقاط گرمسیر، وزارت فرهنگ به موجب دستور جداگانه تعیین خواهد کرد.]
ماده پنجم : کارکنان دبستان عبارتند از مدیر و ناظم و دفتردار و آموزگاران و خدمتگزاران جزء.
ماده ششم- [اصلاحی ۱۳۲۳/۱۲/۱۵]
اوقات کار دبستانها به قرار ذیل خواهد بود:
از ۱۵ شهریور تا اول مهر، نصف روز صبح
از اول مهر تا آخر آبان، ۸ صبح تا نیم به ظهر و از دو ساعت بعد از ظهر تا چهار و ربع بعد از ظهر
از اول آذر تا آخر اسفند، از هشت و نیم صبح تا ۲۵ دقیقه قبل از ظهر و از دو بعد از ظهر تا چهار بعد از ظهر
(در قسمت اخیر، مدت درس ۵۵ دقیقه و تفریح ۱۰ دقیقه خواهد بود).
از اول فروردین تا ۱۵ خرداد، مثل اوقات مهر و آبان
از ۱۵ خرداد تا اول تیر، نصف روز صبح.
[ماده ششم- اوقات کار دبستان به قرار ذیل خواهد بود:
از ۱۵ شهریور تا اول مهر، نصف روز صبح،
از اول مهر تا آخر آبان، از ۸ صبح تا نیم بعد از ظهر و از ۲ بعد از ظهر تا چهار و ربع بعد از ظهر،
از اول آذر تا آخر بهمن، از ۵ / ۸ صبح تا ۲۵ دقیقه قبل از ظهر و از دو بعد از ظهر تا چهار بعد از ظهر.
(در قسمت اخیر مدت درس ۵۵ دقیقه و تفریح ۱۰ دقیقه خواهد بود).
از اول اسفند تا ۱۵ خرداد، مثل اوقات مهر و آبان
از ۱۵ خرداد تا اول تیر ماه، نصف روز صبح.]
تبصره ۱- کلاسهای اول دبستانها صبحها فقط دو زنگ درس خواهند داشت.
تبصره ۲- اوقات کار دبستانهای نقاط گرمسیری از اول اردیبهشت تا ۱۵ خرداد از ساعت ۷ صبح تا ساعت ۱۱ صبح خواهد بود.
تبصره ۳- دفتر دبستان در ایام تعطیل تابستان روزهای دوشنبه قبل از ظهر دایر خواهد بود.
ماده هفتم : استعمال دخانیات و آشامیدن چای و قهوه و امثال آن در کلاس به کلی ممنوع است.
ماده هشتم : تقاضا و قبول تحف و هدایا از دانش آموزان و اولیای آنها ممنوع است و کارکنان دبستان به هیچ وجه نباید از زحمت و دسترنج دانش آموزان استفاده کنند.
ماده نهم : کلیه کارکنان دبستان در امور مربوط باید توسط مدیر دبستان به وزارتخانه و ادارات فرهنگ در شهرستانها مراجعه نمایند.
ماده دهم : کارکنان دبستانها باید در طرز رفتار و گفتار خود نهایت مراقبت را داشته و کوشش کنند که روش آنها پسندیده و برای دانش آموزان سرمشق باشد.
ماده یازدهم: کارکنان دبستان غیر از ایام تعطیل تابستان به هیچوجه حق مرخصی ندارند مگر اینکه مریض شوند و یا عذر موجه دیگری داشته باشند که در این صورت ممکن است فقط تا یک ماه با دریافت حقوق از مرخصی استفاده نمایند مشروط بر اینکه جانشین واجد شرایط به مدیر معرفی کنند و صلاحیت جانشین (که باید کتباً تعهد انجام خدمت نماید). و همچنین موجه بودن عذر را ادارات مربوط تصدیق نمایند و اگر مرخصی از یک ماه تجاوز نماید اداره آموزش و پایتخت در تهران و اداره فرهنگ در شهرستانها می توانند آموزگار دیگری به جای او استخدام نمایند.
تبصره ۱- در صورتی که کسالت شدید کارکنان دبستان ایجاب مرخصی بیش از یک ماه نماید ممکن است فقط تا سه ماه با رعایت مقررات ماده بالا از مرخصی با حقوق استفاده نمایند.
تبصره ۳- [الحاقی ۱۳۲۵/۶/۲]
هرگاه یکی از کارمندان فنی یا اداری دبستانها یا دبیرستانها مبتلا به یکی از بیماریهای سل یا جنون گردند مادام که بیمار هستند خواهند توانست حقوق خود را دریافت نمایند، مشروط بر اینکه هر سه ماه یک بار گزارش عدم توانایی بیمار برای انجام وظیفه از آسایشگاه یا بیمارستان و پزشکان معتبر داده شود.
تبصره ۳- [الحاقی ۱۳۲۷/۱۰/۲۵]
در مدت مرخصی آموزگار مدیر دبستان موظف است بر طبق ماده ۱۸ آیین‌نامه دبستان شخصاً کلاس را اداره نماید یا از بین کارمندان دفتری و سایر آموزگاران جانشین برای او انتخاب کند و در صورتی که نتواند مراتب را با ذکر علت به اداره فرهنگ محل اطلاع خواهد داد تا آن اداره از بین اشخاصی که در اختیار دارد جانشین اعزام نماید.
ماده دوازدهم : اشخاصی که بدون عذر موجه غیبت کنند یا از موعد مقرر هر دفعه بیش از ۵ دقیقه تأخیر ورود دارند به تناسب مدت غیبتشان با ساعت کار از حقوق ماهیانه آنان کسر خواهد شد.
قسمت دوم – وظایف مدیر:
ماده سیزدهم : اجرای برنامه رسمی تحصیلات و آیین‌نامه و مقررات و دستورهای وزارتی.
ماده چهاردهم : دادن هرگونه اطلاغ و توضیحی که از طرف اداره آموزش پایتخت و سایر ادارات مربوط در تهران و ادارات فرهنگ در شهرستانها و بازرسان فرهنگی خواسته می شود و ارسال گزارش منظم ماهیانه از جریان کارهای دبستان و نتیجه امتحانات هر کلاس در آخر سال تحصیلی.
ماده پانزدهم : تنظیم امور حسابداری.
ماده شانزدهم : حضور در دبستان لااقل نیم ساعت قبل از شروع به درس و خارج نشدن از آن مادام که تمام دانش آموزان از دبستان بیرون نرفته‌اند و بنابراین مدیران نمی توانند به وزارت فرهنگ در پایتخت و ادارات فرهنگ در شهرستانها در ساعات کار رسمی مراجعه نمایند مگر در مواقع ضرورت و یا در صورتی که احضار شده باشند.
ماده هفدهم : مراقبت احوال و رفتار دانش آموزان و اشیاء و لوازم تحصیلی آنان.
ماده هجدهم : اداره کردن کلاس در صورت غیبت آموزگار.
ماده نوزدهم : جلوگیری از ماندن دانش آموزان در دبستان در غیر ساعات رسمی مگر با کسب اجازه از اداره آموزش پایتخت در تهران و ادارات فرهنگ در شهرستانها.
تبصره – در صورتی که دانش آموزان بخواهند ظهرها در دبستان بمانند مدیر موظف است یک نفر از بین کارمندان برای مراقبت آنها بگمارد.
ماده بیستم : تنظیم ساعات دروس قبل از مهر ماه و ابلاغ آن به آموزگاران و دانش آموزان و فرستادن صورتی از آن به اداره آموزش پایتخت در تهران و ادارات فرهنگ در شهرستانها.
ماده بیست و یکم : مدیر دبستان موظف است که در اول هر سال تحصیلی مقررات مربوط به دانش آموزان را که در آیین‌نامه ذکر شده است کتباً و شفاهاً به اطلاع آنان برساند.
ماده بیست و دوم : قید حضور و غیاب کارمندان با توضیحات لازم در دفتر مخصوص و ارسال صورت غیبت ماهانه کارمندان تا پنجم ماه بعد از آن با اظهار نظر نسبت به علل ذکر شده به اداره بازرسی در پایتخت و اداره فرهنگ در شهرستانها.
ماده بیست و سوم : حفظ عمارت و اثاثیه دبستان و مراقبت در اینکه برای منظور دیگری بکار نرود مگر با اجازه اداره مربوط.
ماده بیست و چهارم : در ظرف سال تحصیلی هر موقع تأخیر و یا غیبت بدون عذر موجه کارکنان مجموعاً به ۱۵ ساعت برسد مدیر دبستان مکلف است مراتب را در تهران به اداره آموزش عمومی پایتخت و در شهرستانها به اداره فرهنگ گزارش دهد تا بطور مقتضی مورد تعقیب قرار گیرند.
ماده بیست و پنج : مراقبت به اینکه دانش آموزان مرتباً در دبستان حاضر شده و در صورت غیبت مراتب هب اولیا آنها اعلام و علت آن پرسیده شود.
ماده بیست و شش : مراقبت در پیشرفت دروس و توجه به اینکه آموزگاران برای دانش آموزان بیش از استعدادشان تکلیف معین نکنند و مخصوصاً برای دانش آموزان کلاسهای اول و دوم به هیچ وجه تکلیف خارج از دبستان معین ننمایند.
ماده بیست و هفت : مراقبت کامل در پاکیزگی دبستان و بهداشت و پرورش بدنی دانش آموزان.
تبصره – برای اینکه امور بهداشت دبستان و دانش آموزان از هر جهت مورد رسیدگی دقیق قرار گیرد مدیر موظف است طرز قرار دادن نیمکتها را از لحاظ تابش نور در کلاسها و پاکیزگی آب مشروب و قسمتهای مختلف دبستان و کلیه امور بهداشت را شخصاً مورد مراقبت قرار دهد.
ماده بیست و هشت : مراقبت به اینکه عدد دانش آموزان هر کلاس از ۳۵ نفر تجاوز ننماید.
ماده بیست و نه : تشکیل شورای آموزگاران با رعایت مواد ۵۴-۵۸ و ۶۵.
ماده سی ام : دایر نگاهداشتن دفتر دبستان در روزهای دوشنبه قبل از ظهر در ایام تعطیل تابستان.
ماده سی و یک : تنظیم کارنامه بر طبق مقررات و ارسال آن برای اولیای دانش‌آموزان.
قسمت سوم – وظایف ناظم و دفتردار:
ماده سی و دوم : ناظم در کلیه امور دبستان مسئول مدیر و موظف است که به دستور او با نهایت مراقبت وظایف محوله انجام دهد.
ماده سی و سوم : در غیبت مدیر ناظم مسئول اداره دبستان خواهد بود.
ماده سی و چهارم : ناظم باید همه روز قبل از سایر کارکنان و دانش آموزان در دبستان حاضر و بعد از رفتن آنان از دبستان خارج گردد.
ماده سی و پنجم : ناظم باید همه روزه حضور و غیاب دانش آموزان را که از روی دفاتر استخراج شده است در دفتر مخصوص ثبت و به اطلاع مدیر دبستان برساند.
ماده سی و شش : ناظم باید طرز انجام وظیفه کارکنان و رفتار انان نسبت به دانش آموزان و بالعکس را رسیدگی نموده به مدیر دبستان گزارش دهد.
ماده سی و هفت : در صورتی که دبستان دفتردار مخصوص نداشته باشد امور دفتری نیز بعهده ناظم است.
ماده سی و هشت : دفتردار دبستان مسئول کلیه امور دفتری و تنظیم پرونده های کارکنان و دانش آموزان است.
تبصره – دبستانهایی که ناظم و دفتردار ندارد وظایف مربوط به آنان نیز بعهده مدیر خواهد بود.
قسمت چهارم – وظایف آموزگاران:
ماده سی و نه : آموزگار در کلیه امور مربوط به دبستان مسئول مدیر است و دستورهای لازم را از او خواهد گرفت.
ماده چهلم : اجرای برنامه رسمی تحصیلات.
ماده چهل و یکم : حاضر شدن در ساعات درس و امضاء دفتر کلاس و دفتر حضور و غیاب در موقع ورود و خروج از دبستان.
ماده چهل و دوم : تعیین حضور و غیاب دانش آموزان پس از او در به کلاس و قید آن در دفتر و اطلاع دادن به ناظم دبستان.
ماده چهل و سوم : هر موقعی که کلاس بی آموزگار بماند سایر آموزگارانی که در آن ساعت درس ندارند موظفند که با دستور مدیر کلاس بدون آموزگار را اداره کنند.
ماده چهل و چهارم : ورود به کلاس قبل از شاگردان و خروج بعد از آنان.
ماده چهل و پنجم : مطلع ساختن مدیر و ناظم دبستان در مواردی که از دانش آموزان کاری مخالف انتظامات و یا اخلاق مشاهده شود.
ماده چهل و شش : مراقبت روزانه در نظافت و بهداشت دانش آموزان در کلاس و رسیدگی به کتب و لوازم تحصیلی آنان و دادن گزارش های لازم به مدیر دبستان.
تبصره – آموزگاران مکلفند مخصوصاً مراقبت رفتار و اخلاق و ادب و منظم بودن در کار و پاکیزگی دانش-آموزان بود.
و در این خصوص همه روزه تذاکرات لازم را گوشزد آنان بنمایند.
ماده چهل و هفت : دادن صورتی از دانش آموزان ضعیف هر کلاس در مواقع لزوم با نظر خود راجع به اقدامی که برای پیشرفت امور تحصیلی آنان می توان نمود تا از طرف مدیر دبستان اقدامات لازم برای رفع نقایص دانش آموزان مزبور به عمل آید.
ماده چهل و هشت : قید خلاصه درسی که داده شده است در دفتر کلاس.
ماده چهل و نه : آموزگار موظف است که در ساعات تدریس سؤالاتی راجع به درس از دانش آموزان بنماید.
ماده پنجاه : دقت کامل در نمره دادن و نوشتن آن در دفتر کلاس و تغییر ندادن آن.
ماده پنجاه و یک : آموزگار موظف است که در پیشرفت دروس دانش¬آموزان کلاسها سعی و کوشش وافی بعمل آورد.
در صورتی که میزان دانش آموزان قبول شده کلاس غیرکافی تشخیص داده شود مورد مسئولیت قرار گرفته و تعیین درجه مسئولیت او با اداره آموزش پایتخت در تهران و اداره فرهنگ در شهرستانها می باشد.
ماده پنجاه و دوم : هرگاه آموزگار به واسطه کسالت و یا عذر موجه دیگری غیبت نماید موظف است هر چه زودتر علت غیبت خود را کتباً به دفتر دبستان اطلاع دهد تا در موقع ارسال صورت غیبت به اداره بازرسی مدارک به ضمیمه فرستاده شود. تشخیص موجه بودن عذر با مدیر دبستان و تصویب اداره بازرسی در مرکز و رؤسای ادارات فرهنگ در شهرستانها است.
قسمت پنجم – شورای دبستان:
ماده پنجاه و سوم : شورای دبستان تشکیل می شود از مدیر و ناظم و تمام آموزگاران.
ماده پنجاه و چهارم : شورای دبستان برای انجام وظایف ذیل بر طبق شرایطی که ذکر می شود تشکیل می گردد.
۱- تبادل افکار راجع به پیشرفت امور آموزش و پرورش و بهداشت دبستان و تصمیم وسایل آن.
۲- مذاکره برای طرز تربیت و تهذیب اخلاق و پرورش روحی و فکری دانش آموزان و آشنا ساختن آنان به انجام وظایف خود.
۳- مذاکره راجع به طرز جریان امتحانات داخلی و تعیین اوقات آن.
۴- تعیین درجات اخلاقی دانش آموزان (خیلی خوب – خوب – متوسط – بد) که باید در دفتر مربوط و کارنامه یادداشت گردد.
۵- رسیدگی به تقصیرات دانش آموزانی که مشمول فقرات ۸ به بعد فصل تنبیهات می شوند.
ماده پنجاه و ششم : تصمیمات شوری به اکثریت گرفته خواهد شد. و در موقع تساوی آراء رأی که مدیر با آن موافقت دارد معتبر خواهد بود.
ماده پنجاه و هفتم : ریاست شورای دبستان بعهده مدیر و در غیبت او با جانشین است که از طرف مدیر معین می شود.
ماده پنجاه و هشتم : شورای دبستان در جلسه اول هر سال یک منشی از بین کارمندان خود به اکثریت انتخاب خواهد نمود.
ماده پنجاه و نهم : شورای دبستان لااقل ماهی یک مرتبه برحسب اطلاع کتبی مدیر دبستان تشکیل می گردد و در موقع لزوم مدیر می تواند شوری را تشکیل دهد.
ماده شصتم : هر یک از کارمندان که طرح موضوع را در شوری لازم بداند باید قبلاً پیشنهاد خود را نوشته به رئیس شورای دبستان بدهد و در صورتی که رئیس صلاح بداند در اولین جلسه که شوری تشکیل می شود مطرح خواهد کرد.
ماده شصت و یکم : موضوعاتی در شوری برای تصویب مطرح و گفتگو خواهد شد که مخالف آیین‌نامه ها و مقررات و دستورهای وزارتی نباشد.
ماده شصت و دوم : منشی شوری مکلف است خلاصه مذاکراتی جلسات را پس از تصویب شوری در دفتر مخصوص ثبت نموده و به امنای رئیس شوری برساند.
ماده شصت و سوم : بازرسی هر دبستان می تواند در جلسات شوری حاضر شده و در مذاکرات شرکت نماید ولی حق رأی ندارد.
ماده شصت و چهارم : غیبت بدون اجازه از جلسات رسمی شوری به منزله غیبت رسمی و بر طبق مقررات جریمه خواهد داشت.
ماده شصت و پنجم : شوری در غیر ساعات تدریس و با اخطار قبلی و کتبی مدیر دبستان تشکیل می گردد.
قسمت ششم – مقررات راجع به دانش آموزان:
ماده شصت و ششم : در اول هر سال تحصیلی داوطلبان در کلاس اول دبستان پذیرفته می شوند که منتها در آخر اسفند همان سال سنشان ۷ سال تمام بشود – حداکثر سن دانش آموزان که در کلاسها پذیرفته می شوند به قرار ذیل است:
سال اول ۹ ساله سال چهارم ۱۴ ساله
سال دوم ۱۱ ساله سال پنجم ۱۵ ساله
سال سوم ۱۲ ساله سال ششم ۱۷ ساله
تبصره ۱- در صورتی که سن دانش آموزی از میزان معین در بالا (در هر کلاس که باشد تجاوز کند) باید از دبستان خارج شود.
تبصره ۲- داوطلبانی که به علت نبودن دبستان در محل اقامت خود و یا به علل دیگر نتوانسته اند که در سن مقرر در آیین‌نامه به دبستان داخل گردند ممکن است که با اجازه ادارات فرهنگ در شهرستانها و اداره آموزش پایتخت در مرکز امتحان ورودی داده و در کلاس مربوط با رعایت تقارب سنی پذیرفته شوند.
ماده شصت و هفتم : در موقع معرفی دانش آموز به دبستان ولی و یا قائم مقام او باید شخصاً حاضر شده مدارک ذیل را به دفتر دبستان بدهد:
۱- رونوشت شناسنامه که مطابقت آن را با اصل، مدیر دبستان تصدیق کند.
۲- تصدیق آبله کوبی.
۳- تصدیق صحت مزاج.
۴- نشانی منزل (در صورت تغییر بایستی فوراً دبستان را مطلع سازند.)
۵- کارنامه تحصیلی در صورتی که قبلاً تحصیل کرده باشد.
ماده شصت و هشتم : در موقعی که دانش آموزی از دبستان غایب شود و یا دیر آمادگی داشته باشد موظف است که نامه از ولی خود مشعر بر علت آن بیاورد و هرگاه در ماه بیش از پانزده ساعت غیبت بدون عذر موجه داشته باشد از دبستان اخراج می گردد.
(تشخیص عذر موجه با مدیر دبستان است).
ماده شصت و نه : ورود دانش آموز به دبستان در غیرساعات رسمی و خروج او در ساعات رسمی بدون اجازه مدیر ممنوع است.
ماده هفتاد : دانش آموز باید از عهده خساراتی که به دبستان وارد می آورد برآید.
ماده هفتاد و یک : دانش آموزان به هیچ وجه حق مراجعه به وزارتخانه مندارند مگر بوسیله مدیر دبستان.
ماده هفتاد و دوم : دانش آموزان به هیج وجه حق شرکت در امتحانات خارج از دبستان را ندارد و نبایستی که بدون همراهی ولی و یا بزرگ خانواده خود به تماشاخانه و یا سینما بروند.
ماده هفتاد و سوم : دانش آموزان موظفند لباس رسمی دبستان را بپوشند و از استعمال اشیاء تجملی و زینت خودداری نمایند.
ماده هفتاد و چهارم : دانش آموزان حق خرید و فروش و معامله با یکدیگر را ندارند و به هیچ عنوان نباید از یکدیگر چیزی بگیرند.
قسمت هفتم – امتحانات:
ماده هفتاد و پنجم : ارتقاء دانش آموزان به کلاس بالا منوط به نتیجه امتحانات داخلی دبستان خواهد بود.
ماده هفتاد و ششم : نمره امتحانی درسها از صفر تا بیست و به قرار ذیل می باشد:
صفر خیلی بد – از یک تا شش بد – از هفت تا نه ضعیف – از ده تا سیزده متوسط – از ۱۴ تا ۱۷ خوب از ۱۸ تا ۲۰ بسیار خوب.
ماده هفتاد و هفتم: در دبستانها هر سه ماه یک مرتبه از موادی که تدریس شده است امتحان می‌شود.
تبصره ۱- امتحانات ثلث اول دبستانها از ۱۰ آذر الی ۲۵ آذر و ثلث دوم از دهم اسفند تا ۲۵ اسفند و ثلث سوم از ۱۰ خرداد الی ۲۵ خرداد به عمل می آید.
تبصره ۲- امتحانات ثلث سوم از دانش آموزان (کلاس ۶ دبستان در نیمه اول اردیبهشت انجام یابد) – دانش‌آموزانی به امتحانات نهایی معرفی می شوند که معدل امتحانات سه گانه آنها کمتر از ۸ نباشد.
تبصره ۳- [اصلاحی ۱۳۲۴/۱/۱۱]
در نقاط گرمسیر امتحانات داخلی ثلث سوم و نهایی کلاس ششم از بیست و دوم اردیبهشت به عمل می آید.
[تبصره ۳- در نقاط گرمسیری موقع امتحانات داخلی ثلث سوم و نهایی کلاس ۶ را وزارت فرهنگ به موجب دستور جداگانه معین خواهد کرد.]
ماده هفتاد و هشتم : نمره سالیانه امتحانات دانش آموزان در هر ماده معدل سه نمره سال تحصیلی و معدل کل امتحانات سالیانه معدل مجموع نمرات سالیانه آنها خواهد بود.
ماده هفتاد و نهم : دانش آموزانی به کلاس بالاتر ارتقاء می یابند که:
اولاً: معدل کل امتحانات سالیانه آنها کمتر از ۱۰ نباشد.
ثانیاً: در امتحانات سه ماهه آخر سال در هر یک از مواد حساب و دیکته فارسی و قرائت فارسی نمره کمتر از ۷ نداشته باشند.
ماده هشتاد : دانش آموزانی که معدل کل امتحانات سالیانه آنها کمتر از ۱۰ ماده باشد مردود و باید یک سال دیگر در همان کلاس بمانند.
ماده هشتاد و یک : دانش آموزانی که در امتحانات سه ماهه سوم هر یک از مواد حساب و دیکته و قرائت فارسی نمره کمتر از ۷ داشته باشند در امتحان آن مواد تجدیدی بوده و باید در شهریور همان سال امتحان آن ماده را تجدید نمایند و در صورتی به کلاس بالاتر ارتقاء خواهند یافت که در امتحان مواد تجدیدی شهریور ماه نمره کمتر از ۱۰ نداشته باشند.
ماده هشتاد و دوم : موقع امتحان تجدیدی دبستانها از دهم تا بیستم شهریور خواهد بود.
تبصره- [اصلاحی ۱۳۲۴/۱/۱۱]
موقع امتحانات تجدیدی نقاط گرمسیر از بیست و پنجم شهریور تا پنجم مهر ماه خواهد بود.
[تبصره – موقع امتحانات تجدیدی نقاط گرمسیر برحسب دستور جداگانه وزارت فرهنگ معین می شود.]
ماده هشتاد و سوم: غیبت بدون عذر موجه از جلسات امتحان به منزله داشتن نمره صفر در مواد مربوط و تشخیص عذر موجه با مدیر دبستان است.
ماده هشتاد و چهارم : امتحان ماده که به علت عذر موجه انجام نشده است باید مجدداً به عمل آید.
ماده هشتاد و پنجم : امتحانات مواد درسی به طریق ذیل به عمل می¬آید:
1- حساب و هندسه شفاهی و کتبی.
2- انشاء و املاء و مشق خط و رسم و نقاشی کتبی.
3- امتحان سایر مواد شفاهی خواهد بود.
تبصره – نمره های امتحانات حساب و هندسه معدل دو نمره کتبی و شفاهی آن است.
ماده هشتاد و شش : موضوع امتحانات کتبی با پیشنهاد آموزگار مربوط و موافقت مدیر تعیین می شود.
ماده هشتاد و هفتم : امتحانات کتبی و شفاهی سه ماهه اول و دوم بوسیله آموزگار مربوط و تحت نظر مدیر دبستان به عمل می آید و امتحانات سه ماهه سوم بوسیله آموزگار کلاس دیگر از آموزگارانی که مدیر انتخاب می نماید انجام خواهد یافت.
ماده هشتاد و هشتم : با رعایت حدود سنی مقرر در ماده ۶۶ دانش آموزان کلیه کلاسها هرگاه پس از ۲ سال ماندن در یک کلاس حق ارتقاء به کلاس بالاتر را پیدا ننمایند قرار اخراج آنان از دبستان یا توقف یک سال دیگر در همان کلاس منوط به تصویب شورای دبستان است.
ماده هشتاد و نهم : دانش آموزان دبستانها حق ندارند در یک سال امتحان دو کلاس را بدهند.
ماده واحده – [الحاقی ۱۳۲۳/۸/۱۳]
اداره دبستان یا دبیرستان موظف است با ملاحظه وضع رفتار محصلین از لحاظ رعایت انتظامات حضور و غیاب و سایر مقررات و با توجه به گزارشهای معلمین یک نمره بعنوان نمره انضباط و مراقبت به دانش آموزان بدهد. این نمره با مجموع سایر نمرات امتحانی جمع شده و بر عده مواد درسی به اضافه یک تقسیم و معدل حاصل در ارتقاء به کلاسهای داخلی بالاتر و در معرفی به امتحانات نهایی مؤثر خواهد بود. علاوه بر این معدل نمره های انضباط و مراقبت در کلیه کارنامه ها و گواهینامه ی امتحانات نهایی قید خواهد شد.
تبصره – هر آموزگار یا دبیر موظف است در ضمن گزارش علاوه بر نمره درس خود، نمره‌ای بعنوان نمره انضباط و مراقبت برای هر دانش آموز بدهد. این نمرات با نمره‌ای که به همان عنوان اولیا دبستان یا دبیرستان می دهند جمع و معدل گرفته می شود. معدل مزبور بعنوان نمره انضباط و مراقبت در کارنامه دانش آموز قید خواهد شد.
قسمت هشتم – بهداشت:
ماده نود : پزشکان وزارت فرهنگ موظفند همه روزه به استثنای ایام تعطیل به نوبت دبستانها را سرکشی کرده کارمندان و دانش آموزان را معاینه نمایند بطوری که لااقل ماهی یک مرتبه کلیه دانش آموزان و کارکنان دبستان معاینه شده باشند و همچنین موظفند که بیماران هر دبستان را برطبق معرفی مدیر دبستان تحت معالجه قرار دهند.
ماده نود و یک : پزشکان وزارت فرهنگ موظفند که در موقع معاینه دانش آموزان محل دبستان را نیز معاینه و هرگاه از جهت بهداشت نقایص مشاهده نمایند علاوه بر یادداشت در دفتر دبستان نظر خود را فوراً و مشروحاً به اداره بازرسی گزارش نمایند.
ماده نود و دوم : دانش آموزانی که به یک از امراض واگیر مبتلا شوند فوراً باید از طرف آموزگار به مدیر دبستان اطلاع داده شود و مشارالیه آنها را به شفاخانه آموزشگاه ها معرفی نماید که تحت معالجه قرار گیرد و موقعی مجدداً در دبستان پذیرفته خواهند شد که به گواهی پزشک مربوط معالجه شده باشند.
ماده نود و سوم : هرگاه دانش آموزی بفتتاً به مرض مبتلا شده یا آسیبی به او برسد مدیر باید او را به همراهی یکی از خدمتگزاران به خانه اش روانه نماید. و در صورت لزوم ممکن است پزشکی را برای معاینه او به دبستان بخواهد.
ماده نود و چهارم : موی سر دانش آموز پسر باید همیشه کوتاه باشد.
ماده نود و پنجم : هرگاه در هوای گرم میزان الحراره صد درجه در ساعت ۱۰ صبح به سی درجه در سایه برسد مدیر دبستان باید از آن ساعت به بعد دانش آموزان را مرخص نماید و همچنین در موقع سرما اگر درجه حرارت از ۱۵ کمتر شود باید اطاق را گرم کرد.
ماده نود و ششم: محل دبستان و کلاسها باید همیشه پاکیزه باشد و هوای کلاس روزی چند مرتبه تجدید گردد.
(در زمستان باید در و پنجره اطاقها در فواصل ساعات درسی باز باشد.)
قسمت نهم – تشویقات و تنبیهات:
ماده نود و هفت : از دانش آموزانی که ابراز لیاقت نموده و حسن اخلاق و مراقبت در درس و رعایت نظم و تربیت نشان دهند. تشویقات ذیل به عمل می آید:
1- ثبت اسم در لوحه سرافرازی.
2- نوشتن در کارنامه و درج در پرونده دانش آموز.
3- دادن جایزه.
تبصره – جایزه داده منحصراً از طرف مدیر به عمل می آید و آموزگاران حق اعطای جایزه به شاگردان ندارند ولکن موظفند که لزوم تشویق دانش آموز را به مدیر دبستان گزارش دهند.
ماده نود و هشت : برحسب درجات تقصیر و تکرار آن تنبیهات ذیل درباره دانش آموزان مجری خواهد شد:
1- اخطار شفاهی.
2- توبیخ انفرادی.
3- ماندن در دبستان با انجام تکالیف کتبی (نیم ساعت)
4- توبیخ در حضور دانش آموزان کلاس.
5- توبیخ در حضور تمام دانش آموزان دبستان.
6- منع از ورود به کلاس برای نصف روز.
7- اخراج موقت برای دو روز.
8- اخراج از دبستان با تصویب شورای دبستان و گزارش فوری به اداره مربوط.
9- اخراج از کلیه دبستانهای محل با پیشنهاد شورای دبستان و تصویب اداره مربوط.
10- اخراج از کلیه دبستانها با موافقت شورای دبستان و تصویب مقام وزات.
تبصره – از قسمت شش به بعد کلیه مجازاتها باید در پرونده دانش آموز قید و در دبستان اعلان شده و به ولی یا قائم مقام او کتباً اطلاع داده شود.
قسمت دهم – امور مالی:
ماده نود و نهم : هیچ یک از دبستانها حق ندارند بدون دستور وزارت فرهنگ به هیچ عنوان وجهی از دانش آموزان بگیرند.
ماده صد : دریافت وجه تمبر کارنامه های تحصیلی و گواهی نامه هایی که متکی به امتحانات بوده باشد و همچنین وجوه دیگری که برطبق دستور دریافت می شود از وظایف خاصه مدیر دبستان است. در صورتی که جمع آوری وجوه از طرف مدیر دبستان به ناظم و یا به یکی از آموزگاران واگذار شود باز هم مسئولیت حفظ و تحویل وجوه با مدیر دبستان است.
ماده صد و یک : مدیر موظف است که وجوه دریافتی را منتهی در ظرف یک هفته به اداره مربوط تحویل دهد و قبض رسمی دریافت دارد و در هر حال موقعی که وجوه دریافتی بالغ بر دویست ریال گردید باید همان روز تحویل نماید.
قسمت یازدهم – وظایف خدمتگزاران:
ماده صد و دوم : خدمتگزاران جزء علاوه بر آنکه تابع مقررات مخصوص هستند باید مقررات ذیل را رعایت نمایند:
۱- خدمتگزاران جزء حق هیچگونه داد و ستد با دانش آموزان ندارند و همچنین به هیچ عنوان نباید چیزی از آنان بگیرند.
۲- خدمتگزاران جزء در مواقع تعطیل از اشتغال به کسب و مشاغل دیگر ممنوعند.
۳- خدمتگزاران باید نظافت دبستان را تا نیمساعت قبل از شروع به درس انجام نمایند.
۴- خدمتگزاران مجبورند که نسبت به دانش آموزان با ادب رفتار نمایند.
۵- در ایام تعطیل تابستان نیز باید دبستان را پاکیزه نگاه دارند.
ماده صد و سه : انجام امور شخصی کارکنان برعهده خدمتگزاران جزء نیست.
ماده صد و چهار : مدیر یک نفر از خدمتگزاران جزء را بعنوان سرایدار برطبق مقررات انتخاب می‌نماید و او موظف است که شب در دبستان بماند.
ماده صد و پنج : هرگاه چیزی از اثاثیه دبستان مفقود شود سرایدار موظف خواهد بود که از عهده خسارات وارده برآید.
قسمت دوازدهم: تعطیلات رسمی:
ماده صد و شش: تعطیلات رسمی دبستان به قرار ذیل است:
1- ۲۴ اسفند (مولد شاه)
2- یک روز قبل از نوروز لغایت یک هفته.
3- سیزده نوروز.
4- ۱۷ ربیع‌الاول (ولایت حضرت رسالت (ص))
5- ۲۷ رجب (مبعث)
6- پانزدهم شعبان (مولود حضرت قائم)
7- اول شوال (عید فطر)
8- ۱۰ ذیحجه (عید اضحی)
9- ۱۸ ذیحجه (عید غدیر)
10- ۱۴ مرداد (عید مشروطیت)
11- سوم اسفند
12- چهارم آبان
13- دهم محرم (عاشورا)
14- ۲۸ صفر (قتل حضرت مجتبی)
15- ۲۱ رمضان (شهادت حضرت علی(ع))
تبصره ۱- تابستان از اول تیر ماه تا ۱۶ شهریور دبستانها تعطیل خواهد بود مگر در مواردی که دانش آموزان باید در امتحانات شرکت نمایند.
تبصره ۲- تعطیلات تابستانی دبستانهای نقاط گرمسیر از اول تیر تا آخر شهریور ماه خواهد بود.
قسمت سیزدهم – تتمه:
ماده صد و هفت : مقررات این آیین‌نامه شامل کلیه دبستانها اعم از پسرانه و دخترانه می باشد.
ماده صد و هشت: مواد این آیین‌نامه شامل کلیه دبستانها اعم از دولتی و ملی خواهد بود مگر ماده (۹ – ۱۱ – ۱۵ – ۲۴ – ۱۰۱ – ۱۰۲ – ۱۰۳ – ۱۰۴) که شامل دبستانهای ملی نیست.
ماده صد و نه : دبستانهای ملی موظفند که در اول هر سال تحصیلی صورتی از کلیه کارکنان خود طبق نمونه که از طرف اداره آموزش پایتخت در مرکز و ادارات فرهنگ در شهرستانها داده خواهد شد تهیه کرده و به ادارات نامبرده ارسال دارند که در دفاتر مربوط ثبت شود تا در صورتی که صلاحیت هر یک از کارکنان مورد تصدیق واقع نشود به دبستان مربوط اعلام که در در تغییر او فوراً اقدام نمایند.
ماده صد و ده : در ضمن سال تحصیلی دبستانهای ملی موظفند که کلیه تغییرات حاصل در کارکنان خود را به ادارات نامبرده در بالا اطلاع دهند.
ماده صد و یازده : مسئول اجرای این آیین‌نامه مدیر دبستان است.
ماده صد و دوازده : تخلف از مواد این آیین‌نامه به موجب مسئولیت و تخلف مورد تعقیب و مؤاخذه اداری واقع خواهد شد.