۴۱۲۹ – 1314/06/15
هیئت‌وزراء در جلسه 10 شهریور ماه 1314 پیشنهاد وزارت طرق نظر به ماده 3 قانون تشکیل موسسه راه‌آهن دولتی ایران مورخ 12 مرداد 1314 مواد ذیل را بعنوان نظامنامه وظایف هیئت مدیره و هیئت نظارت مقرر میدارند:
فصل اول ـ هیئت مدیره
ماده 1 ـ هیئت مدیره مرکب از مدیرکل مؤسسه راه‌آهن که ریاست هیئت را دارا میباشد و معاون فنی او و رئیس محاسبات راه‌آهن و یک نفر عضو مهندس در اداره مرکزی کل راه‌آهن تشکیل مییابد.
جلسات هیئت مزبوره هر ماه لااقل دو مرتبه منعقد میگردد و در موقع ضروری ممکن است بدعوت مدیرکل بطور فوق‌العاده منعقد شود.
ماده 2 ـ برای اینکه هیئت مدیره رسمیت پیدا کند حضور سه نفر از اعضاء لااقل ضرورت دارد در مواقعی که مدیرکل حاضر نباشد معاون فنی او وظائف ریاست هیئت را انجام میدهد.
ماده 3 ـ نتیجه شور در مطالب به اکثریت آراء معلوم میشود در صورت تساوی آراء رای طرفی که مدیرکل جزو آن باشد معتبر خواهد بود.
ماده 4 ـ هیئت مدیره مؤظف است در مسائل مربوطه به اداره امور مؤسسه راه‌آهن که اصل آن بشرح ذیل است شور و مطالعه و اظهار رای نماید.
الف ـ مداقه و شور در بودجه سالیانه مؤسسه و تهیه لایحه آن شش ماه قبل برای ارسال بهیئت نظارت.
ب ـ مطالعه و شور در نظامنامه‌های مؤسسه راه‌آهن که با تشخیص وزیر طرق قسمتی از آن برای تصویب بدولت تقدیم میشود و قسمت دیگر پس از تصویب هیئت مدیره قابل اجراء خواهد بود.
ج ـ تهیه لایحه تعرفه و مطالعه در مسائل اقتصادی و تجارتی مربوطه براه‌آهن و کشتی‌رانی دریاچه رضائیه و بندرشاه و بندر شاهپور.
د ـ تهیه صورت خلاصه وضعیت مالی و احصائیه دارائی منقول و غیرمنقول مؤسسه راه‌آهن و تسلیم آن بهیئت نظارت که پس از تصدیق هیئت مزبور باید به دولت تقدیم شود.
هـ ـ شور و اظهارنظر در مسائل مربوطه به خرید و معاملات مهمه.
و ـ مطالعه در مسائل مربوطه به روابط راه‌آهن ایران با راه‌آهن‌های ممالک همسایه و مؤسسات حمل و نقل خارجی.
ز ـ بحث و مداقه در مطالبی که از طرف مدیرکل یا یکی از اعضاء هیئت‌مدیره مطرح شود.
ماده 5 ـ خلاصه مذاکرات و رای هیئت مدیره در هر موضوع طی صورت مجلس نوشته میشود و یک نسخه آن به مدیرکل تسلیم میگردد.
انجام این امر بعهده یکی از اعضاء هیئت مدیره خواهد بود که به سمت منشی هیئت انتخاب میشود.
فصل دوم ـ هیئت نظارت
ماده 6 ـ هیئت نظارت مرکب از معاون وزارت طرق که ریاست هیئت را دارا میباشد و دو مهندس از طرف وزارت طرق یک نماینده از وزارت مالیه و یک نماینده از دیوان محاسبات در اداره مرکزی کل راه‌آهن تشکیل مییابد.
جلسات هیئت نظارت بدعوت کتبی رئیس آن هیئت یا بتقاضای کتبی مدیرکل مؤسسه راه‌آهن منعقد میگردد و در اولین جلسه باکثریت آراء از میان اعضاء یک نایب رئیس و یک منشی انتخاب میشوند.
ماده 7 ـ جلسات هیئت نظارت با حضور لااقل سه نفر از اعضاء رسمیت پیدا میکند و رای اکثریت قاطع خواهد بود در صورت تساوی آراء رای طرفی که رئیس هیئت در آن است معتبر شناخته خواهد شد.
ماده 8 ـ اعضاء هیئت نظارت از طرف وزارتخانه‌های مربوطه حتی‌الامکان زودتر از دو سال نباید تغییر داده شوند.
ماده 9 ـ باعضاء هیئت نظارت حقوق و فوق‌العاده از طرف مؤسسه راه‌آهن داده نمیشود.
ماده 10- [اصلاحی 25ˏ05ˏ1329]
اصول وظایف و عمل هیئت نظارت بشرح ذیل است:
الف- شور و مطالعه در لایحه بودجه بنگاه راه آهن دولتی ایران که از طرف بنگاه نامبرده تهیه میشود چنانچه هیئت با تمام مندرجات لایحه موافقت داشته باشد ذیل لایحه را امضاء خواهد کرد و الا نظر خود را اضافه مینماید.
ب- هیئت نظارت موظف است در ظرف سال تدریجا به اسناد پرداخته شده بنگاه راه آهن رسیدگی نماید که در آخر سال مالی پس از اینکه لایحه تفریغ بودجه از طرف بنگاه داده شد تاخیری در ارسال آن بهیئت وزیران رخ ندهد
ج- هیئت نظارت میتوان متناوبا صندوق و انبارهای راه آهن را چه در مرکز و چه در نواحی مورد رسیدگی قرار دهد ولی حق مداخله مستقیم در امور را ندارد. باید نظریات خود را کتبا بهیئت مدیره اطلاع دهد در صورتی که هیئت مدیره با نظر هیئت نظارت موافق نباشد موضوع برای اخذ تصمیم بوزیر راه مراجعه خواهد شد. نمایندگان دیوان محاسبات و وزارت دارائی مراتب را به وزارت دارائی گزارش خواهند داد.
د- هیئت نظارت مجاز است تا پنج نفر از اشخاص مطلع و صالح که دارای معلومات کافی برای رسیدگی های لازم در امور مالی راه آهن باشند از کارمندان فعلی دولت (حتی الامکان از کارمندان صلاحیتدار وزارت راه و بنگاه راه آهن) انتخاب نماید. حقوق آنها از بودجه بنگاه راه آهن تامین خواهد شد.
هـ – هیئت نظارت در حدود وظایف فوق الذکر آیین‌نامه داخلی برای خود تدوین خواهد کرد که ماخذ عمل باشد.
و- مطالعه و اظهار نظر در اموری که موجب ازدیاد عایدات و اصلاح و تکمیل بنگاه راه آهن باشد و اعلام آن به هیئت مدیره بنگاه مذکور بشرح قسمت اخیر بند ج.
ماده 11 ـ شور و تهیه راپرت راجع به لایحه بودجه از طرف هیئت نظارت از تاریخ تسلیم لایحه مزبور به آن هیئت نباید بیش از دو ماه طول بکشد والا مؤسسه راه‌آهن لایحه بودجه را بدون ضمیمه کردن راپرت هیئت نظارت بدولت تقدیم خواهد نمود.
ماده 12 ـ صورت وضعیت مالی سالیانه راه‌آهن و دارائی منقول و غیرمنقول آن که برای رسیدگی و تصدیق هیئت نظارت ارسال میشود باید منتها در ظرف دو ماه از تاریخ تسلیم راپرت هیئت نظارت راجع بان صادر شود هرگاه در ضمن رسیدگی در مدت دو ماه اعتراضاتی باشد به هیئت مدیره مراجعه خواهد نمود و پس از دریافت جواب در صورتی که قانع نشود صورت وضعیت مالی را بضمیمه نظریات خود و جواب هیئت مدیره به مؤسسه راه‌آهن برای تقدیم بدولت تسلیم خواهند نمود.
ماده 13 ـ هیئت نظارت هر موقع مقتضی بداند می‌تواند در عملیات و معاملات مؤسسه راه‌آهن و محاسبات آن تفتیش نموده و اطلاعات لازمه را از مؤسسه بخواهد و نظریات خود را به هیئت مدیره اطلاع دهد.