نظامنامه تحدید ساخت و تنظیم توزیع ادویه مخدره

تاریخ انتشار: ۱۳۱۳/۰۵/۰۴

۸۹۵ – 1313/05/02


هیئت وزراء در جلسه 25 تیرماه 1313 برحسب پیشنهاد وزارت داخله نمره 11697ر 12995 نظامنامه تحدید ساخت و تنظیم توزیع ادویه مخدره که مشتمل بر شش فصل و 25 ماده است بشرح ذیل تصویب نمودند:


فصل اول- تعریفات

ماده 1ـ مقصود از ادویه مخدره ادویه مسطوره ذیل است اعم از اینکه تهیه آن ناقص و یا اینکه کاملا تصفیه شده باشد.
 1ـ مرفین و املاح آن بانضمام محلولاتی که مستقیما از تریاک خام یا تریاک طبی که بیشتر از بیست درصد مرفین دارد بدست می‌آید.
 2ـ دیاستیل مرفین یا دیامرفین- هروئین و املاح اتری مرفین و املاح آن ها.
 3ـ ککائین و املاح آن بانضمام محلولاتی که مستقیما از برگ کوکا بدست می‌آید و بیش از یک در هزار ککائین دارد و هکذا تمام املاح اتری اک کوتین و املاح آن ها.
 4ـ دیهید رواکسکوذینون یا اوکودال ـ. دیهید روکدینون یا دیکودید . دهیدرومرفیثون یا (دیلووید) استیولو دیهیدروکودینون یا اسدیکون ـ دیهیدومرفین یا (پارامرفان) و هکذا املاح اتری آن ها و املاح هر کدام از این مواد و یا املاح اترهای آن ها و همچنین نوکسیرفین ـ باصطلاح معمول ژنومرفین) و ترکیبات نکسیمرفینیک و ترکیبات دیگر مرفینی که با آزوت امتزاج می‌نمایند.
 5 ـ اککوئین و تابائین و املاح آن ها و اتراکسیدهای مرفین از هر قبیل بنزوئیل مرفین و املاح آن ها باستثناء متیل مرفین و کدئین و اتیل مرفین (دیوئین)

تبصره – صحیه کل مملکتی با تصویب هیئت وزراء می‌تواند هر نوع دوائی را که تحدید آن از نظر حفظ منافع صحی و یا اخلاق عمومی ایجاب شود بر فهرست ادویه مذکوره در ماده فوق اضافه نموده و لدی‌الاقتضاء تحدید هر یک از دواهای مخدره مذکوره را ملغی نماید.
کسر و الحاقات مذکوره پس از تصویب هیئت‌وزراء و دو ماه بعد از تاریخ انتشار تصمیم در مجله رسمی وزارت عدلیه رسمیت یافته و مقررات نظامنامه حاضره درباره آن ها بموقع اجراء گذارده خواهد شد.


ماده دوم ـ ورود و خروج . نگاهداری ـ خرید – فروش ـ توزیع و ساخت مواد مخدره ممنوع است مگر در موارد تحت شرایطی که در نظامنامه حاضر تصویب گردیده است.


فصل دوم- ورود و خروج ادویه مخدره

ماده سوم ـ ورود ادویه مخدره بمملکت ایران حق انحصاری صحیه کل مملکتی است. صحیه کل مملکتی لدی‌الاقتضاء میتواند اجازه ورود مواد مخدره را به دیگران بدهد.


ماده چهارم ـ خروج ادویه مخدره از مملکت ایران بدون جواز رسمی صحیه کل مملکتی ممنوع است و جواز خروجی وقتی صادر میشود که صادرکننده اجازه‌نامه رسمی از مقامات صالحه دولتی که ادویه مخدره وارد آن مملکت میشود ارائه دهد.


فصل سوم- فروش و توزیع و استعمال ادویه مخدره

ماده پنجم ـ ادویه مخدره فقط باشخاص مفصلة الاسامی ذیل فروخته و تسلیم میشود:
 1ـ دواسازان مجازی که دارای دواخانه بوده و یا متصدی امورفنی و نسخه پیچی دواخانه باشند
 2ـ مدیران دارالتجزیه‌های شیمی صنعتی و دارالتجزیه‌های مخصوص امتحانات فنی
3ـ دوایر دولتی و مؤسسات مشهور
 4ـ اطباء ـ بیطاران ـ دندانسازان دیپلمه و مـدیران مـریضخانه‌هـا و مطبهای عمومی.


ماده ششم ـ برای خرید ادویه مخدره دواخانه‌ها باید درخواستی که بامضاء دواساز مسئول و مهر دواخانه باشد بصحیه کل مملکتی تسلیم نمایند.
تقاضاکننده ضمن درخواست خود نوع و مقدار ادویه مخدره درخواستی را ذکر خواهد نمود.
صحیه کل مملکتی میتواند در مقادیر ادویه درخواست شده تقلیل داده و یا لدی‌‌الاقتضاء از فروش آن خودداری نماید.

تبصره – در هر دفعه بیش از بیست گرم از هر قسم ادویه مخدره یا محلولهای مواد مخدره فروخته نمیشود دواخانه‌ها حق نگاهداری بیش از این مقدار را در نزد خود نخواهند داشت.


ماده هفتم ـ به اطباء ـ بیطاران ـ دندانسازان دیپلمه و مدیران مریضخانه‌ها و مطبهای عمومی پس از تحصیل اجازه مخصوص ادویه مخدره فروخته و یا تسلیم خواهد شد.
اجازه‌نامه مذکوره از طرف صحیه کل مملکتی صادر می‌شود.
تقاضاکننده باید درخواستی که حاوی مطالب ذیل باشد قبلا بصحیه کل مملکتی تسلیم نماید.
الف) ـ نوع مواد مخدره که برای رفع احتیاجات خود تقاضا دارد.
ب) تعیین مقدار مواد مخدره ضروری برای مصرف 6ماه
هر نوع اطلاعات دیگر که صحیه کل مملکتی لازم بداند باید ضمن درخواست قید گردد
صحیه کل مملکتی میتواند در مقدار ادویه مخدره درخواستی تقلیل داده یا لدی‌الاقتضاء از صدور جواز خودداری نماید.
در ورقه جواز مشخصات ذیل تصریح میگردد.
الف) ـ اسم و هویت و شغل و آدرس دارنده جواز.
ب) ـ مقدار ادویه مخدره که دارنده جواز میتواند خریداری کرده در نزد خود نگاهدارد
ج) ـ ورقه جواز دارای تاریخ و نمره و بامضاء رئیس صحیه کل مملکتی خواهد بود.
صاحبان جواز میتوانند ادویه‌ مخدره مذکوره در اجازه‌نامه خود را مستقیما از صحیه کل مملکتی یا از دواخانهای محل اقامت خود دریافت دارند.

تبصره – ـ باشخاص مذکوره فوق مادامی که از اداره صحیه کل مملکتی تحصیل جواز خرید ادویه مخدره ننموده‌اند در هر دفعه بیش از یک گرم از هر قسم ادویه مخدره و یک جعبه از آمپولهای مواد مخدره فروخته نخواهد شد.


ماده هشتم ـ دواخانه‌ها می‌توانند به اطباء ـ دندانسازان ـ بیطاران که بر طبق ماده فوق از صحیه کل مملکتی جواز تهیه ادویة مخدره تحصیل نموده‌اند مواد مخدره بفروش به رساند و پس از تسلیم دوا عین جواز را ضبط و بمنزله سند خرج فروش دوا بصحیه کل ارائه خواهد داد. چنانچه دارنده جواز کمتر از مقداری که در اجازه‌نامه او مصرح است بخواهد ادویه مخدره از دواخانه خریداری نماید مدیر دواخانه مکلف است مقدار دوائی که بمشارالیه تسلیم مینماید با ذکر تاریخ در ظهر ورقه جواز ثبت ذیل آنرا امضاء و بمهر دواخانه برساند و برای سند خرج فروش خود رسیدی با قید نمره و تاریخ ورقه اجازه نامه از دارنده جواز دریافت میدارد.


ماده نهم ـ بغیر موارد مذکوره در ماده فوق دواخانه‌ها مجاز نیستند بهیچ اسم و رسمی ادویه مخدره را بدون نسخه طبیب بفروش برسانند.


ماده دهم ـ دواخانه‌ها فقط میتوانند نسخه‌های موادمخدره که واجد شرایط ذیل باشد قبول نمایند نسخه باید با مرکب و یا مداد جوهری بطور واضح نوشته شده و مقدار دوای مخدره مذکوره در آن با رقم و حروف قید شده و دارای تاریخ و امضاء و ادرس نویسنده باشد.


ماده یازدهم ـ نسخه‌های ادویه مخدره (باستثناء گودئین) چنانچه از تاریخ تحریر آن هفت روز گذشته باشد قابل قبول نخواهد بود (تاریخ روزی که نسخه نوشته شده محسوب نخواهد بود) و نسخه‌های آمپول یا محلولهای مخدره اعتبار قبول آن بیش از دو روز نمیباشد.


ماده دوازده ـ تجدید فروش نسخه‌های ادویه مخدره بدون اجازه و امضاء طبیب ممنوع است.


ماده سیزده- دواخانه‌ها برای ثبت واردات و فروش ادویه مخدره باید دفتر مخصوص چاپی که قبلا بمهر و پلمپ صحیه کل مملکتی رسیده داشته باشند.
صفحه راست مخصوص ثبت ادویه وارده به دواخانه و در این صفحه ستونهائی برای تاریخ ورود نمره اجازه‌نامه خرید جنس و نوع و مقدار ادویه مخدره وارده خواهد داشت.
در صفحه فروش اسم و ادرس طبیب و نام و ادرس و سن مریض و تاریخ فروش دوا و نمره ترتیب دفتر ثبت نسخه‌جات و نوع و مقدار دوای مخدره فروش رسیده ذکر می‌شود.


ماده چهاردهم- کلیه دواخانه‌ها نسخه‌های حاوی ادویه مخدره (باستثناء گودئین دینونین حب و شربت مرفین) را باید با قید تاریخ و فروش ضبط کرده و سواد مصدق آن را با مهر دواخانه و امضاء دواساز مسئول و ذکر نمره ثبت دفتر بمریض تسلیم نماید.


ماده پانزدهم ـ مدیر دواخانه‌ها مکلفند دفاتر فروش ادویه مخدره را از تاریخ ثبت اخر دفتر لغایت 5 سال در دواخانه خود نگاهداری نموده و لدی‌الضروره به اختیار مفتشین صحیه کل مملکتی بگذارند.


ماده 16 ـ ادویه اختصاصی اسپسیالیته حاوی مرفین دیونین کوکائین گودئین که بوسیله کارخانه‌های دواسازی تهیه شده و استعمال داخلی یا خارجی داشته باشند چنانچه قدر ترکیبی آن از میزان مقدار مذکوره در ماده اول زیادتر نبوده و مقدار کلی ماده مخدره ترکیبی آن از سه سانتی گرم تجاوز ننماید ممکن است توسط دواخانه بدون نسخه طبیب فروخته شود لاکن فروش اسپسیالیته‌های حاوی مواد مخدره که برای استعمال تزریق و تلقیح ساخته شده بدون نسخه طبیب ممنوع است.


ماده 17 ـ دواخانه‌ها حق قبول نسخه‌هائی که حاوی‌ ککائین برای استعمال چشم درد یا در مورد استعمال خارجی که مقدار ککائین آن در تمام محلول جمعا بیش از یک گرم و یا زیادتر از ده درصد باشد نخواهند داشت.


فصل چهارم- مقررات ساخت ادویه مخدره

ماده 18 ـ ساخت مواد مخدره مذکوره در ماده اول این نظامنامه بدون استجاره از صحیه کل مملکتی ممنوع است. اماکن دارالتجزیه و کارخانجاتی که در آن ها ادویه مخدره ساخته میشود باید در طهران تمرکز یابند و تحت نظارت مستقیم مفتشین صحیه کل مملکتی باشند.
کسانی که بخواهند برای ساختن ادویه مخدره مؤسسه ایجاد نمایند برای کسب اجازه باید تقاضانامه کتبی بصحیه کل مملکتی فرستاده و ضمن آن نوع و مقدار ادویه مخدره که سالیانه خواهند ساخت در آن قید نمایند.


ماده 19 ـ کلیه مواد مخدره ساخته شده باید در دفتر مخصوص که دارای صفحات ورودی و خروجی است ثبت گردد و این دفتر هم باید قبلا بمهر و پلمپ صحیه کل مملکتی رسیده باشد.


ماده 20 ـ کارخانجات و دارالتجزیه‌ها و مؤسساتی که مجاز بساختمان مواد مخدره میشوند حق فروش یا صدور ادویه خود را بدون اجازه صحیه کل نخواهند داشت.
هر موقع صدور جنس از سرحد باید ورقه جواز صحیه را بدفتر گمرک سرحدی ارائه نمایند.


ماده 21- مدیران یا (متصدیان) کارخانه جات و دارالتجزیه‌ها مکلف اند هر 3 ماه یک مرتبه صورت مواد مخدره که در ظرف این مدت ساخته و فروخته‌اند بصحیه کل مملکتی ارسال دارند. صور مطلوبه برطبق نمونه‌ای که از طرف صحیه کل مملکتی داده میشود باید در هفته اول ماههای فروردین تیر ـ مهر ـ دی ـ هر سال باین اداره فرستاده شود.


فصل پنجم- مقررات جزائی

ماده 22 ـ کسانی که در ورود . خروج . خرید . فروش توزیع ساخت و نگهداری مواد مخدره مذکور در ماده اول نظامنامه حاضره مرتکب قاچاق شوند علاوه بر رد جنس در صورت نبودن عین رد قیمت آن به تادیه جریمه ذیل برای کرام اول یا مقدار کمتر از یک گرام 55 ریال .
برای هر کدام اضافی ده ریال و حبس تادیبی از دو ماه الی دو سال محکوم خواهند شد.


ماده 23 ـ نسبت به کلیه موارد قاچاق ادویه مخدره و وظائف و اختیارات مامورین کشف و تعقیب قاچاق و پاداش کاشفین و غیره بر طبق مقررات قانون مجازات مرتکبین قاچاق مصوب 29 اسفـند 1312 رفتار خواهد شد.


ماده 24 ـ متخلفین از مقررات ذیل محکوم به 5 الی7 روز حبس تادیبی و سی و یک الی 50 ریال جزای نقدی خواهند شد:
ا ـ هر دواساز یا مدیر یا متصدی دواخانه که مواد مخدره را بدون نسخه طبیب بفروش رسانیده یا تسلیم کسی نماید.
ب ـ هر دواخـانه که برای ثبت ادویه مخدره دفتر مخصوص که در ماده 13 مقرر است نداشته باشد.


ماده 25 ـ چنانچه در موقع تفتیش دواخانه یا مؤسسه طبق دفتر ثبت واردات و فروش آن زیادتر یا کمتر از میزان مقرره ادویه مخدره موجود داشته باشد صاحب آن دواخانه یا مؤسسه محکوم بادای جریمه ذیل خواهد شد. 55 ریال برای مقدار مساوی یا کمتر از یک گرم . ده ریال برای هر گرام اضافی برای یک گرم.
چنانچه متخلف نسبت به این مورد سابقا محکومیتی پیدا نموده علاوه بر تادیه جریمه فوق محکوم به هشت روز حبس خواهد شد.


ماده 26 ـ نسبت به سایر تخلفات از مقررات نظامنامه حاضره حداکثر مجازت متخلف تا 7 روز حبس و 50 ریال جریمه یا یکی از آن دو مجازات خواهد بود.


ماده 27 ـ در مورد تجدید ارتکاب علاوه بر مجازات‌های مقرره در مواد قبل مرتکب بمدت 3 ماه الی 2 سال از اشتغال به فن و کسب خود محروم خواهد بود.


ماده 28 ـ در کلیه موارد ارتکاب جرم مواد مخدره توقیفی بنفع دولت ضبط خواهد شد.


فصل ششم- مقررات اداری

ماده 29 ـ جهت اصدار جواز ورودی مذکوره در ماده سوم مبلغ ده ریال بابت حق تمبر و به علاوه و عشر قیمت جنس هم بعنوان حق انحصار از گیرنده جواز دریافت خواهد شد.
برای صدور جواز خروجی هیچ گونه حق مطالبه نمی‌شود.


ماده 30 ـ اداره صحیه کل مملکتی ادویه مخدره مورد احتیاجات طبی مملکت را شخصا وارد نموده و با اضافه کردن منفعت عادلانه بنفع خزانه دولت بفروش میرساند.
برای این منظور در اول هر سال وزارت مالیه اعتبار کافی در اختیار صحیه کل مملکتی گذارده و این اداره هم صورت جمع و خرج فروش ادویه مخدره و منافع حاصله را طبق مقررات مالی اصلا و نفعا بخزانه‌داری کل تسلیم مینماید.


ماده 31- اداره کل گمرکات در موقع اظهارنامه ورودی و خروجی از واردکنندگان یا صادرکنندگان ادویه مخدره مطالبه جواز رسمی صحیة کل مملکتی مینماید.
هر نوع ادویه مخدره که فاقد جواز مذکوره باشد بوسیله این اداره ضبط و با ذکر نام و ادرس واردکننده بصحیه کل مملکتی فرستاده خواهد شد.


ماده 32 ـ به کاشفین و منحصرین و همچنین مامورین انتظامی که در کشف قاچاق ادویه مخدره و ضبط جنس دخالت داشته‌اند تا میزان صدی 50 از حاصل غیرخالص و جرائم وصولی و تا میزان صدی 50 در قیمت اجناس ضبط شده بر طبق مقررات مالی پرداخته خواهد شد.


ماده 33 ـ حکام ولایات و ادارات نظمیه کل و گمرکات و پست نسبت به انجام و اجرای مقررات نظامنامه حاضره مساعدت لازم بعمل خواهند آورد.


ماده 34 ـ نظامنامه ادویه مخدره مصوبه حمل 1300 از تاریخ اجرای نظامنامه فسخ و ملغی می‌گردد.


ماده 35 ـ اداره صحیه کل مملکتی مامور اجرای نظامنامه است که پس از شصت روز از تاریخ انتشار آن در مجله رسمی بموقع اجراء گذارده خواهد شد.