نظامنامه ادویه سمیه

تاریخ تصویب: ۱۳۰۹/۱۲/۱۱
تاریخ انتشار: ۱۳۱۰/۰۱/۱۲
شماره ثبت: ۸۶۷۳ - 1310/01/12

هیئت وزراء در جلسه ۱۱ اسفندماه ۱۳۰۹ نظامنامه ادویه سمیه را بر طبق پیشنهاد وزارت داخله به شرح ذیل تصویب نمودند:

فصل اول ـ تجارت مواد سمی

ماده ۱ـ خرید و فروش ـ ورود و ساختن و تهیه مواد سمی مذکوره در قسمت الف فهرست ضمیمه این نظامنامه ممنوع است مگر با اجازه اداره نظمیه اجازه مزبور با اطلاع و تصویب صحیه کل مملکتی از طرف اداره نظمیه داده می‌شود.

تبصره ـ محلول و ترکیباتی که از چند قلم مواد سمیه مذکوره در قسمت الف فهرست ضمیمه این نظامنامه ترکیب یافته به وسیله کارخانه‌های معروف دواسازی برای مصارف طبی تهیه و مقادیر مستعمله Dosage آن مطابق معلومات طبی تصریح شده باشد ورود و فروش و استعمال آن مشمول مقررات این نظامنامه نخواهد بود.


ماده ۲ ـ تقاضای جواز بایستی کتبی بوده و در ورقه تقاضانامه اسم، اسم پدر، تابعیت، شغل و محل اقامت، محل کسب و تجارت و موارد استعمال ادویه تقاضا شده و مقدار آن ذکر گردد.


ماده ۳ ـ تقاضای فوق در دفتر مخصوص ثبت خواهد گردید و در موقع تغییر محل تقاضاکنندگان باید جواز مجدد درخواست و دریافت نمایند.


ماده ۴ ـ دادوستد مواد مذکوره در این نظامنامه فقط به تجار دوافروش و دواسازان و متخصصین شیمی و صنعتکاران و کارخانجاتی که مطابق طریقه فوق تقاضا نموده باشند منحصر خواهد بود.


ماده ۵ ـ اشخاصی که برای احتیاجات طبی ـ صنعتی علمی و دفع آفات حیوانی به مواد سمی مذکوره در این نظامنامه احتیاج دارند باید از اداره نظمیه جواز دریافت دارند و در موقع خرید دوا ورقه با قید رسید به فروشنده تسلیم نمایند و ضمناً تعهدنامه به کمیسر پلیس بسپارند که مواد دریافتی را فقط برای مصارف درخواستی استعمال نمایند.

تبصره ـ دواخانه‌های مجاز لدی‌الضروره می‌توانند بدون اخذ جواز ادویه سهمیه مذکوره را به مقدار قلیل به شرط دادن رسید کتبی و ثبت در دفاتر خرید و فروش بین خود معامله نمایند.


ماده ۶ ـ عمده‌فروشان موادسمی باید دفتر مخصوصی که به امضای کمیسر پلیس رسیده داشته باشند که خرید و فروش ادویه سمی را در آن ثبت نمایند مواد سمی را برای مصارف طبی ـ صنعتی ـ علمی ـ با دفع آفات حیوانی به اشخاصی خواهند فروخت که از اداره نظمیه قبلاً تحصیل جواز نموده باشند در موقع فروش دوا ورقه جواز را از خریدار دریافت و عین ورقه را برای ارائه به مأمورین تفتیش ضبط خواهند نمود.


ماده ۷ ـ موادسمی باید در دفاتر و صور مربوطه اعم از اینکه فروخته یا خریداری شود در عین خرید یا فروش در ستونهای مخصوص خود بدون فاصله و باقی گذاردن محل خالی ثبت گردد. و همچنین نوع مواد و مقدار آن با ذکر اسم و شغل و منزل فروشنده و یا خریدار نیز باید قید شود.


ماده ۸ ـ صنعتکاران و صاحبان کارخانجاتی که موادسمی را استعمال می‌کنند باید کاملاً نظارت در استعمال آنها نموده و دفتر مخصوص مطابق ماده ترتیب داده در آن ثبت نمایند.


فصل دوم ـ فروش مواد سمی

ماده ۹ ـ فروش مواد سمی برای احتیاجات طبی به دواسازان و دوافروشان مجاز انحصار دارد و باید بر طبق نسخه طبیب و جراح ـ بیطار ـ دندانساز فروخته شود.

تبصره ـ دواسازان می‌توانند از ادویه سمیه فقط بسـته یا محلول سوبلمه بیست و پنج سانتی‌گرمی برای یک لیتر آب که Garnin.d.Indigo محلول شده باشد برای استعمال ضدعفونی به نسخه قابله‌های مجاز بفروش برساند فروش اسیدنیتریک و اسید سولفوریک و اسید کلوریدریک برای مصارف صنعتی و همچنین محلولهای ضعیف سیانور واکسی سیانور و دومرکور و سیانور و دوپتـاس که سمیت نداشته باشند بدون نسخه طبیب مجاز است ولی اسم و آدرس خریدار و مقدار دوا باید در دفتر فروش ثبت شود.


ماده ۱۱ ـ دواسازان برای ثبت ادویه سمی مذکوره در قسمت الف فهرست ضمیمه باید دفتر مخصوصی داشته باشند که مقدار وارده جنسی هر قلم دوا را با تاریخ و شرح خرید و نمره جواز در آن ثبت نمایند و مواد سمی مذکوره را به دستور مقرره در مواد نهم و دهم فروخته نسخه‌های فروش را در دفتر کپیه دفتر ثبت نسخه‌جات و ذیل هر قلم دوای سمی را با خط قرمز علامت گذارند که در موقع لزوم تفتیش و رسیدگی آن سهل باشد این دفتر باید مرتب و در وسط اقلام فاصله نداشته باشد.


ماده ۱۲ ـ دواسازان باید قبل از تسلیم دواظرف یا پاکتی که دوا در آن پیچیده می‌شود با مهر دواخانه ممهور نموده و تاریخ روز و ساعتی را که دواداده می‌شود با نمره ثبت دفتر در روی آن قید نمایند.


ماده ۱۳ ـ دفاتری که در آن شرح نسخه‌های فروش ادویه را ثبت می‌نمایند باید اقلاً تا مدت ۲۰سال مرتباً در دواخانه ضبط نمایند و در هر موقع مقامات صالحه ارائه بخواهند ارائه دهند.


ماده ۱۴ ـ قبل از تسلیم ترکیبات طبی دواسازان ملزم هستند در روی ظرف یا پاکت ورقه‌ای الصاق نمایند که آن اسم و آدرس صاحب دواخانه و مورد استعمال قرمز رنگ و کلمه استعمال خارجی به خط درشت در آن نوشته شده باشد.


ماده ۱۵ ـ مواد سمی که برای دفع حیوانات استعمال می‌شود باید حتماً به رنگ قرمز ملون بوده به این ترتیب وارد و فروخته شود.

تبصره ـ ترکیبات مذکوره فقط به اشخاص معروف الهویه که مسکن و مأوای آنها معین باشد با تصدیق کمیسر پلیس فروخته خواهد شد و در موقع فروش مقدار دوا و اسم خریدار و محل اقامت یا مسکن او در دفتر مخصوص به ترتیبی که در ماده۶ ذکر شده ثبت خواهد شد.


فصل سوم ـ دستورالعملهای عمومی

ماده ۱۶ ـ ادویه سمی باید همیشه از طرف تجار و صنعتگران و صاحبان کارخانجات و دوافروشها در جای مخصوصی محفوظ و مقفل نگاهداری شود.


ماده ۱۷ ـ دواسازان ادویه را به تقسیماتی که در فهرست ضمیمه شده باید در قفسه‌های علیحده که روی آن کلمه سم به خط جلی و خوانا نوشته شده باشد نگاهداری نماینده و کلیه موادمخدره را هم باید در ردیف سموم مذکوره در قسمت (الف) گذارند.


ماده ۱۸ ـ باربندی و حمل و نقل و انبارداری و استعمال ادویه سمی باید همیشه در تحت مراقبت و مسئولیت اشخاصی که مداخله دارند از قبیل تجار و متصدیان حمل و نقل و صاحبان کارخانجات به عمل آمده و احتیاطات لازمه را مرعی داشته که هیچگونه سوء اتفاقی رخ ندهد ظروف و قوطی و پاکتهائی که حاوی ادویه سمی بوده نباید برای هیچ مصرف دیگری استعمال شود.


ماده ۱۹ ـ فروش و استعمال آرسینیک و مشتقات آن برای انهدام حیوانات و حشرات ممنوع است.


ماده ۲۰ ـ تقاضای تجارت ادویه سمی در طهران از اداره کل تشکیلات نظمیه با تصویب صحیه کل مملکتی و در ولایات از نظمیه محل با تصویب صحیه محلی به عمل خواهد آمد.


فصل چهارم ـ متفرقه

ماده ۲۱ ـ اداره کل گمرکات در موقع ملاحظه اظهارنامه ورود ادویه مذکوره جواز صادره از اداره نظمیه را مطالبه خواهد نمود چنانچه جنس وارده فاقد جواز باشد آنرا موقتاً توقیف نموده و دو ماه به واردکننده مهلت می‌‌دهد که از اداره نظمیه تحصیل اجازه نماید چنانچه پس از انقضاء مدت از تاریخ دادن اظهارنامه واردکننده موفق به ارائه جواز ورودی نگردد اداره کل گمرکات بر طبق مقررات گمرکی ادویه وارده را به‌منفعت خزانه دولت ضبط خواهد نمود.


ماده ۲۲ ـ واردکننده جنس می‌تواند تقاضا نماید مواد سمی را که بدون تحصیل جواز قبلی به سرحد وارد نموده بر طبق مقررات گمرکی به مبدأ مرجوع کند.


ماده ۲۳ ـ اداره کل گمرکات مواد سمی مضبوطه را به طریق مزایده با اطلاع نظمیه محل و رعایت ماده ۵ به اشخاص مذکوره در ماده چهارم این نظامنامه به فروش می‌رساند.


ماده ۲۴ ـ چنانچه از ادویه سمیه مذکوره در قسمت الف فهرست ضمیمه در نزد کسی کشف شود که دارنده آن نتواند اسنادی برای تحصیل و تهیه آن بموجب مقررات مذکوره در این نظامنامه ارائه دهد ادویه مکشوفه قاچاق محسوب و بر طبق قانون مجازات مرتکبین قاچاق با او رفتار خواهد شد. ادویه ضبطی را اداره نظمیه با اطلاع صحیه کل به نفع دولت به فروش خواهد رساند.


ماده ۲۵ ـ مأمورین نظمیه می‌توانند در موقع لازمه مخازن و انبار کارخانجات و دوافروشان که مواد سمی می‌فروشند یا استعمال می‌کنند تفتیش کرده و دفاتر آنها را مقابله نمایند در موارد لزوم نماینده صحیه کل مملکتی نیر حضور خواهند داشت.


ماده ۲۶ ـ چنانچه در موقع تفتیش اختلاف نظر یا عدم انتظامی مشاهده گردد فوراً صورتمجلس از طرف مفتشین تهیه و به اداره کل تشکیلات نظمیه فرستاده می‌شود و متخلفین بر طبق قوانین جاریه مملکتی تعقیب می‌گردند.


ماده ۲۷ ـ ادویه سمی که در آتیه ساخته و تهیه شوند که آزادی فروش آن مخالف نظامات صحی و اجتماعی مملکت باشد با موافقت صحیه کل مملکتی و تصویب وزارت داخله در فهرست منضمه ثبت و تابع مقررات این نظامنامه خواهد گردید.