که در یازدهم و پانزدهم مهرماه به تصویب مجلس شورای ملی و صحه ملوکانه رسیده است.
ماده واحده – مجلس شورای ملی مقاوله‌نامه منعقده بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی راجع به مبادله امانات پستی حاوی بیست و پنج ماده و پروتکل منضمه به آن مشتمل بر دو ماده را تصویب و به دولت اجازه مبادله و اجرای آن را می‌دهد.
این قانون که مشتمل بر یک ماده و متن مقاوله‌نامه پستی منعقده بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی است در جلسه یازدهم مهرماه یک هزار و سیصد و هشت شمسی به تصویب مجلس شورای ملی رسید.
رییس مجلس شورای ملی – دادگر
مقاوله‌نامه منعقده بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی راجع به مبادله امانات پستی
ایران از یک طرف و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی از طرف دیگر نظر باینکه مایلند در تشیید و توسعه مناسبات ودادیه و روابط اقتصادی موجوده بین مملکتین بذل جهد نمایند تصمیم گرفته‌اند مقاوله‌نامه راجع به مبادله امانات پستی که مبدأشان یکی از این دو مملکت بوده و یا بطور ترانزیت از خاک آنها حمل شود منعقد سازند و برای این مقصود نمایندگان مختار خود را بقرار ذیل معین نموده‌اند:
دولت ایران – آقای میرزا رحیمخان ارجمند معاون اداره در وزارت پست و تلگراف.
دولت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی – مسیو اوژن هیرشفلد رئیس اداره ارتباطات بین‌المللی در کمیساریای ملی پست و تلگراف.
نمایندگان مختار فوق پس از مبادله اختیارنامه‌های خود که معتبر و صحیح شناخته شد در باب مقررات ذیل موافقت نمودند:
ماده اول –
۱ – بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی مبادله منظم امانات پستی معمولی و با قیمت مستقر میشود.
۲ – این مبادله مستقیما به ترتیب ذیل انجام میگیرد:
الف – از طریق ارضی توسط سرحدات دو مملکت متعاهد.
ب – از طریق بحری از راه دریای خزر بوسیله جهازات پستی که برای این کار تخصیص داده شده‌اند.
ت – از طریق هوائی بوسیله خطوطی که دفاتر مربوطه مملکت متعاهد را بهم مربوط می‌سازند.
ماده دوم – هر یک از طرفین متعاهدین ترانزیت بری و بحری و هوائی امانات پستی را در کشور خود بترتیب ذیل در مقابل طرف متعاهد دیگر تضمین مینماید: ایران به مقصد ممالک و یا از مبداء ممالکی که با آنها مبادله مربوطه کلی پستال دارد و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی بمقصد و یا از مبداء ممالکی که با حکومتهای آنها مقاوله نامه‌های مربوطه در موضوع امانات پستی منعقد شده است.
ماده سوم – هر یک از طرفین متعاهدین بر طبق نظامات داخلی خود اختیار دارد تحدیداتی راجع بمحتویات امانات پستی چه در مبادله مستقیم و چه در ترانزیت مقرر دارد این تحدیدات را هر یک از طرفین متعاهدین در موقع خود بطرف دیگر ابلاغ خواهد کرد.
ماده چهارم –
۱ – در روابط مستقیم بین مملکتین امانات تا ۵ کیلوگرم وزن و هزار فرانک قیمت اظهار شده پذیرفته میشود.
۲ – در روابط مستقیم اماناتی قبول میشوند که هیچیک از ابعادشان از ۱۵۰ سانتیمتر و یا اینکه مجموع طول و محیط اعظم آنها که غیر از جهت طول باشد از ۳۰۰ سانتیمتر تجاوز ننماید.
۳ – میزان قیمت اظهار شده نمیتواند از قیمت حقیقی محتوی مرسوله تجاوز نماید و باید بپول مملکت مبداء تعیین شود. بعلاوه میزان قیمت اظهار شده باید توسط دفتر مبداء یا فرستنده مطابق تغییری که از طرف اداره مملکت مبدأ پذیرفته شده بفرانک طلا تعیین گردد.
۴ – ادارات طرفین متعاهد اختیار دارند با موافقت یکدیگر حدود وزن و میزان قیمت اظهار شده و ابعاد امانات را که در بند اول و دوم ماده حاضر تعیین گردیده تغییر دهند.
۵ – راجع بتسلیم و تحویل امانات پستی و همچنین تکلیف قطعی اشیائی که ورودشان قدغن و یا مطیع بعضی تحدیدات است قوانین و نظامنامه‌های داخلی طرفین متعاهد تا حدی که با مقاوله نامه حاضر مخالفتی نداشته باشند مجری خواهند بود.
۶ – امانات ذیل در مبادله بین طرفین متعاهد پذیرفته نمیشوند:
الف – اماناتی که ابعادشان از آنچه که در بند دوم ماده حاضر پیش‌بینی شده تجاوز می‌نمایند.
ب – اماناتی که لفافشان کافی نیست.
پ – امانات فوری.
ت – اماناتی که تادیه حقوق گمرکیشان توسط فرستنده تعهد شده
معهذا ادارات طرفین متعاهد اختیار دارند در آتیه مبادله امانات مذکوره در فوق را برقرار سازند.
ماده پنجم – هر یک از طرفین متعاهد مکلف است فقط امانات پستی را که حائز شرایط پیش‌بینی شده در ماده قبل راجع به امانات متبادله فیمابین مملکتین باشد بر طبق ماده دوم بطور ترانزیت از خاک خود قبول نماید مگر اینکه ممالک ثالث ذی‌مدخل نسبت به اماناتی که با آنها مبادله میشود قیود و تحدیدات بیشتری را معمول دارند.
ماده ششم – طرفین متعاهد برای ادارات خود این حق را قائل میشوند که در مواقع فوق‌العاده بطور موقت کلا یا جزاً مبادله امانات را در یک جهه یا جهه دیگر موقوف دارند اداره که این تصمیم را اتخاذ مینماید مکلف است اداره دیگر را فورا از این تصمیم آکاه نماید چنانچه این تصمیم به طور فوری اجری شود باید بلافاصله بوسیله تلگراف اداره ذیعلاقه را آگاه نمود.
ماده هفتم –
۱ – در روابط مستقیم تادیه کامل کرایه پستی امانات در موقع تحویل به پست اجباری است.
۲ – حق حمل امانات پستی متبادله بین طرفین متعاهد که از طریق ارضی حمل شوند بقرار ذیل محسوب میشود.
بنفع ایران بنفع اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
سانتیم فرانک سانتیم فرانک
برای امانات پستی بمقصد ایران یا بالعکس که توسط یکی از قسمتهای اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی – اروپائی یا آسیائی) حمل میشود تا وزن ۵ کیلو گرم ۰۰ – ۱ (x) 00 – 2
برای امانات به مقصد ایران یا بالعکس که توسط دو قسمت اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی -اروپائی یا آسیائی- تا وزن ۵ کیلوگرم حمل میشوند.۰۰ – ۱ (x) 00 – 4
تبصره – حقوق مزبور فقط تا دفاتر مبادله ایرانی است. در داخله ایران امانات مطیع تعرفه‌هائی خواهند بود که از میزان تعرفه‌های معموله در سرویس داخلی تجاوز ننماید.
۳ – علاوه بر حقوقی که در بند دوم ماده حاضره پیش‌بینی شده برای امانات پستی هوائی اضافه نرخی بهجهه حمل و نقل هوائی اخذ میشود این اضافه نرخ عبارت است از مبالغی که از بابت حمل و نقل هوائی داخلی بنفع ادارات طرفین متعاهدین تعلق میگیرد. اضافه نرخهای مذکوره از روی ارقامی که توسط دفتر بین‌المللی طبع و نشر میشود تعیین میگردد.
۴ – اضافه بر حقوقی که در بندهای مذکوره در فوق پیش‌بینی شده این حق برای هر یک از طرفین متعاهد محفوظ است که بنفع خود معادل پنجاه سانتیم اکثرا بعنوان حق عمل جهه هر امانتی که از طرف او ارسال و از راه بحری حمل میشود اخذ نماید.
۵ – حق بیمه امانات پستی با قیمت اظهار شده که بین طرفین متعاهد مبادله میشود اکثرا عبارت است از ۵۰ سانتیم برای هر کسر غیر قابل تقسیم ۳۰۰ فرانک قیمت اظهار شده که پنج سانتیم آن سهم مملکت مقصد میباشد.
۶ – اداره مملکتی که امانت در آنجا به پست تسلیم شده دارای این اختیار میباشد که بنفع خود یک حق ارسال که برای هر امانت با قیمت اظهار شده از ۵۰ سانتیم تجاوز ننماید از فرستنده مرسوله ماخوذ دارد.
۷ – اداره مملکت مقصد حق دارد جهه هر امانت حقی بعنوان – خارج کردن از کمرک- و حمالی از گیرنده اخذ نماید. این حق بجهت هر امانت نباید از پنجاه سانتیم تجاوز کند.
معذلک ادارات طرفین متعاهد اختیار دارند که با موافقت یکدیگر میزان حقی را که در این بند پیش‌بینی شده تغییر بدهند.
ماده هشتم – فرستنده امانت مکلف است در موقع تسلیم مرسوله بپست در ظهر ورقه ارسال کتبا تکلیف آنرا در صورت عدم تحویل به گیرنده معین سازد .فقط ترتیبات ذیل پذیرفته میشوند:
الف – عودت فوری امانت.
ب – ارسال مجدد امانت برای گیرنده اولی در محل دیگر.
پ – تحویل امانت بکیرنده دیگری.
ت – واگذار نمودن امانت به اختیار مملکت مقصد.
ماده نهم – ادارتین طرفین متعاهد حق دارند یادداشت‌های کتبی را روی قطاع – کوپن- اوراق ارسال امانات پستی قبول ننمایند.
ماده دهم – در روابط متقابله امانات پستی که بیک علتی تحویل یا ارسال مجددشان ممکن نگردیده و فرستنده هم در موقع تسلیم بپست عودت فوری آنها را درخواست ننموده است – بماده ۸ مقاوله‌نامه حاضر مراجعه شود- از روز وصول بدفتر مقصد تا مدت یکماه باختیار گیرنده در حالت توقیف میماند پس از انقضای مدت مزبور بدون اینکه قبلا راجع بعدم تحویل اطلاعی بفرستنده داده شود امانات بدفتر مبدء عودت مییابند.
در صورت عودت یک امانت حقوق ذیل از فرستنده ماخوذ میشود: حق حمل در موقع ارجاع لدی‌الاقتضا حقوق انبارداری و تجدید ارسال و همچنین حقوق- خارج کردن از گمرک-
ماده یازدهم – حقوق گمرکی که به امانات مرجوعه بدفتر مبدء و یا امانات مرسوله بممالک ثالث تعلق میگیرد چه در ایران و چه در اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی باطل خواهند شد.
ماده دوازدهم –
۱ – حق حمل امانات پستی بطور ترانزیت بری از این قرار است:
1 – بمنفعت اداره ایران: بر طبق تعرفه‌ها و نظامنامه‌های داخلیش.
2 – بمنفعت اداره اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی به جهت هر امانت تا ۵ کیلوگرم وزن ۱- چهار فرانک در موقعیکه از یکی از قسمتهای اروپائی یا آسیائی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی حمل شوند.
ب – ۶ فرانک در موقعی که از هر دو قسمت اروپائی و آسیائی اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی حمل شوند.
تبصره – معهذا در صورت حمل امانات از طریق سیبریه حق مزبور به ۸ فرانک بالغ میشود.
حق حمل بجهت ترانزیت بحری امانات پستی که از طریق دریای خزر ارسال میشوند اکثرا- ۵۰ – سانتیم برای هر امانت است.
ماده سیزدهم – حقوق امانات پستی هوائی محموله بطور ترانزیت از خطوط داخلی ممالک متعاهد و از ماوراء سرحد از خطوطی که ممالک دیگر را بهم مربوط مینماید و آن ممالک با ممالک متعاهد مبادله امانات پستی دارند مطابق ارقامی که توسط دفتر بین‌المللی برن انتشار می‌یابد تادیه خواهد‌گردید .
ماده چهاردهم – حق بیمه بجهه امانات با قیمت اظهار شده که بطور ترانزیت از خاکهای طرفین متعاهد حمل میشوند عبارتست از ۵ سانتیم در هر ۳۰۰ فرانک قیمت اظهار شده بنفع مملکت ترانزیتی از بابت حمل و نقل بری و ۱۰ سانتیم از بابت حمل و نقل بحری.
ماده پانزدهم – چنانچه لفاف یک امانت پستی ترانزیتی در ضمن حمل و نقل خراب شود و نتوان آنرا بدون تجدید لفاف بنقاط مابعد فرستاد اداره واسطه حق دارد مخارج تجدید لفاف را جزء بدهی اداره مملکت ما بعد محسوب دارد. این مخارج باید از گیرنده اخذ شود و میزان آن نمیتواند از ۵۰ سانتیم تجاوز نماید. چنانچه امانت بدفتر مبداء عودت یابد مخارج مذکور از فرستنده ماخوذ خواهد شد.
ادارات طرفین متعاهد مختارند مقررات این ماده را در باب مبادله مستقیم امانات بین مملکتین نیز مجری دارند.
ماده شانزدهم –
۱ – مبادله امانات از طریق ارضی و بحری و هوائی چه مستقیما و چه به طور ترانزیت و همچنین اسناد مربوطه بآن باید به طور مکشوف – در‌کیسه‌های سرباز- در دفاتر مبادله انجام گیرد.
۲ – برای ادارات طرفین متعاهد این حق محفوظ است که با موافقت یکدیگر طریقه مبادله امانات پستی و همچنین اسناد مربوطه بآن را تغییر بدهند.
ماده هفدهم – بضمیمه هر امانت متبادله باید یکورقه ارسال و چند اظهارنامه گمرکی که از طرف فرستنده بخط فرانسه در روی آنها اطلاعات لازمه قید شده باشد ارسال گردد. یک نسخه از این اظهارنامه‌ها باختیار مملکت ترانزیتی گذارده میشود.
عده اظهارنامه‌های گمرکی با موافقت یکدیگر از طرف ادارات ممالک متعاهد معین میشود.
ماده هیجدهم – امانات پستی حاوی اشیاء ممنوعه‌‌الورود یا اشیائی که ترانزیتشان قدغن است در صورتی که محتویاتشان بطور منظم در اظهارنامه‌های گمرکی قید شده باشد توقیف نمیشوند بلکه بدفتر مبداء عودت داده میشوند.
ماده نوزدهم –
۱ – چنانچه در عرض راه تمام یا قسمتی از امانات مفقود یا ضایع شود و یا دستخوردگی پیدا نماید فرستنده حق دارد غرامتی معادل میزان حقیقی فقدان و دستخوردگی یا تضییع دریافت دارد مگر اینکه خسارت بر اثر خطا یا غفلت فرستنده و یا ذات اشیاء محموله حاصل شده باشد. این غرامت در صورتی که امانات معمولی باشند مطابق آنچه که در مقاوله‌نامه بین‌المللی امانات پستی معین شده تادیه میشوند. و برای امانات با قیمت اظهار شده اکثرا معادل میزان قیمت اظهار شده.
۲ – غرامت در مملکتی که امانت در آنجا به پست تسلیم شده مطابق مبلغی که در بند سوم ماده ۴- مقاوله نامه حاضر پیش‌بینی شده بپول مملکت مذکور تادیه میگردد.
۳ – موقعی که غرامت از طرف اداره یک مملکت بحساب مملکت دیگر تادیه شده باشد اداره اخیر باید میزان تادیه شده را بپول مملکتی که پرداخت نموده منتها در ظرف مدت دو ماه پس از روز اعلام پرداخت به اداره اولی مسترد دارد.
۴ – ادارات طرفین متعاهد مسؤلیت فقدان و دستخوردگی یا تضییع امانات پستی را که در نتیجه فورس‌ماژور حاصل شده باشد بعهده نمیگیرند.
ماده بیستم –
۱- محاسبه راجع بمبادله مستقیم و ترانزیتی هر ماهه بتوسط هر یک از ادارات مطابق مقررات نظامنامه مقاوله‌نامه بین‌المللی مربوط به امانات پستی بعمل میاید.
صورت محاسبات با اسناد مربوطه بان در صورت امکان در ظرف یکماه و الا اکثراً در ظرف شش هفته پس از انقضای ماهی که مربوط بان میباشد برای اداره طرف متعاهد ارسال میشود. محاسبات مزبور باید مورد دقت و رسیدگی واقع شده و پس از روز وصولشان در ظرف یک ماه مرجوع شود.
۲ – نتایج محاسباتی که ماهانه تشکیل و از طرف ادارات طرفین متعاهد پذیرفته میشوند از طرف اداره طلبکار در حساب کل که هر سه ماهه تشکیل میشود منظور و میزان آن در ظرف یکماه پس از تاریخ دریافت حساب کل تادیه میگردد چنانچه تادیه میزان بدهی در مدت مذکور در فوق بعمل نیاید بر مبالغ مدیونی سالی – ۷ – درصد – ربح بنفع اداره طلب کار از تاریخ روز انقضای مدت مزبور تعلق میگیرد.
معهذا تادیه بدهی باید منتها پس از انقضای دو ماه از تاریخ مذکور در فوق بعمل آید.
۳ – میزان بدهی که از موازنه محاسبات مزبور به دست میاید بتوسط بانکهائی که در پایتخت مملکت طلب کار دایرند بپول این مملکت و یا بر حسب تقاضای اداره طلب کار پس از حصول موافقت بین دو اداره بپول مملکت دیگری تادیه میشوند.
۴ – مخارج احتمالی مربوط به تادیه بدهی بعهده اداره بدهکار است.
ماده بیست و یکم – فرانکی که در این مقاوله نامه ذکر شده مطابق ماده ۲۶ قرارداد پستی عمومی فرانک طلا است.
ماده بیست و دوم – طرز مبادله مستقیم امانات پستی معمولی یا با قیمت اظهار شده بین طرفین متعاهد و همچنین بطور ترانزیت از کشور آنها در آن قسمتی که در این مقاوله‌نامه پیش‌بینی نشده یا اینکه با مقررات آن مباینتی ندارد بر طبق مقررات مقاوله‌نامه بین‌المللی مربوط بمبادله امانات پستی و پروتکل و نظام نامه اجرای مقاوله‌نامه مذکور به عمل می‌آید.
ماده بیست و سوم – مقاوله‌نامه حاضر به زبان فرانسه تحریر شده.
ماده بیست و چهارم – مقاوله‌نامه حاضر بوسیله مبادله اسناد و تصدیق از طرفین تصدیق میشود. مبادله اسناد تصدیق و امضای پروتکل مربوطه به ان منتهی تا اول نوامبر ۱۹۲۹ در مسکو بعمل خواهد آمد – مقررات مقاوله‌نامه حاضر از تاریخ مبادله اسناد و تصدیق بموقع اجرا گذارده خواهند شد.
ماده بیست و پنجم – مقاوله‌نامه حاضر برای مدت یکسال بین طرفین متعاهد منعقد میشود و چنانچه سه ماه قبل از انقضای مدت مزبور هیچیک از طرفین متعاهد قصد خود را مبنی بر فسخ مقاوله‌نامه بطرف دیگر اعلام ننموده باشد خودبخود تمدید میگردد.
پروتوکول [پروتکل] اضافی مقاوله‌نامه راجع به مبادله امانات پستی بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی
ماده اول – مبادله امانات پستی چه مستقیم و چه بطور ترانزیت تا اخطار جدید بین دفاتر مبادله ذیل بعمل خواهد آمد.
بادکوبه – پهلوی و بالعکس.
جلفای ایران – جلفای شوروی و بالعکس.
هودان – باجیکران و بالعکس.
این مبادله به وسائلی که بجهه مبادله مراسلات پستی به کار برده میشود با مراعات مدت آن بعمل میاید.
ادارات طرفین متعاهد این اختیار را دارند که با موافقت یکدیگر صورت دفاتر مبادله مذکوره در ماده حاضر را تغییر بدهند.
ماده ۲ – بطور کلی معادل حقوقی که از بابت امانات پستی اخذ میشود تمبر پستی در روی اوراق ارسال الصاق میکردند.
معهذا این حق برای هر یک از ادارات طرفین متعاهد محفوظ است که در مواقع مقتضی از بابت حقوق امانات وجه نقد دریافت نموده و تمبر الصاق ننماید.
نظر بمراتب فوق نمایندکان مختار طرفین متعاهدین پروتکل اضافی حاضر را امضاء و به مهار خویش ممهور نمودند.
در مسکو در تاریخ ۲ اوت ۱۹۲۹ در دو نسخه تدوین شد.
محل امضاء و مهر رحیم ارجمند- محل امضاء و مهر هیرشفلد
اجازه مبادله مقاوله‌نامه امانات پستی منعقده بین ایران و اتحاد جماهیر شوروی به شرح فوق در جلسه ۱۱ مهر ماه ۱۳۰۸ داده شده است.